RAPPORT
KWALITEITSONDERZOEK DE STICHTING NEDERLANDS
MOEDERTAALONDERWIJS PORTO, NTC VOORTGEZET ONDERWIJS
School : de Stichting Nederlands Moedertaalonderwijs Porto, ntc voortgezet onderwijs
Plaats : PORTO - PORTUGAL
BRIN-nummer : 28WP
Onderzoeksnummer : 125238
Datum schoolbezoek : 10 en 11 februari 2012 Datum vaststelling : 10 april 2012
Inhoud
1 Inleiding 5
2 Kwaliteitsprofiel 7
3 Beschouwing 11
4 Vervolg van het toezicht 15
1 Inleiding
De Inspectie van het Onderwijs bezocht de Stichting Nederlands
Moedertaalonderwijs Porto, ntc voortgezet onderwijs in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie
gehanteerde Toezichtkader PO/VO 2011.
Bij dit KO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, de voorwaarden voor kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de
onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het
schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen.
Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest.
Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast.
Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen andere documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben.
Op grond van de gegevens uit de schoolgids en het schoolplan over de
voortgang van de schoolontwikkeling heeft de inspectie om de volgende redenen besloten om toch alle kernindicatoren te onderzoeken: het betrof hier een onderzoek in het kader van het regulier vierjaarlijks bezoek.
De opzet van het onderzoek
Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten.
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie- activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd.
• Schoolbezoek, waarbij in alle groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal.
• Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het bestuur en de directeur/docent.
• Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met leerlingen en ouders.
• Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de
kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het bestuur en de directeur/docent.
Rapport kwaliteitsonderzoek de Stichting Nederlands Moedertaalonderwijs Porto | ntc voortgezet onderwijs | 10 February 2012
pagina 6 van 15
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken.
In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
2 Kwaliteitsprofiel
Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs.
In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van
leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft.
Het kwaliteitsprofiel van de Stichting Nederlands Moedertaalonderwijs Porto, ntc voortgezet onderwijs
Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden.
1 2 3 4 5
1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het
opleidingsniveau dat mag worden verwacht. . z
1.2 * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag
worden verwacht. z
Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op
vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving.
1 2 3 4
2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend
voor de examenprogramma's. z
2.3 * De school met taalzwakke leerlingen heeft een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze
leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken.
1 2 3 4
3.B De school heeft voldoende onderwijstijd voor Nederlandse taal
gepland (120 uur). z
3.1 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. z 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. z 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. z
Rapport kwaliteitsonderzoek de Stichting Nederlands Moedertaalonderwijs Porto | ntc voortgezet onderwijs | 10 February 2012
pagina 8 van 15
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen.
1 2 3 4
4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de
school daartoe onderneemt. z
4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. z 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. z 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op
een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. z
Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken
1 2 3 4
5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. z
5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. z
5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. z
Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.
1 2 3 4
6.1 De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de
onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. z
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in
ontwikkeling tussen de leerlingen. z
6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen
in ontwikkeling tussen de leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen.
1 2 3 4
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. z
7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in
de ontwikkeling van de leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg.
1 2 3 4
8.1 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. z
8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. z
8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. z
Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs.
1 2 3 4
9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. z
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. z 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. z
9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. z
9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. z 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van
andere toetsinstrumenten. z
9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. z
Kwaliteitsaspect 10: De voorwaarden voor zorg voor kwaliteit zijn aanwezig
1 2 3 4
10.1 De schoolleiding/het NTC-bestuur stuurt de kwaliteitszorg aan z 10.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en
onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan z
Naleving.
ja nee N1 De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte
onderdelen. z
N2 Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte
onderdelen z
3 Beschouwing
Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op de Stichting Nederlands Moedertaalonderwijs Porto, ntc voortgezet onderwijs en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere
inspectieonderzoeken.
3.1 Uitgangssituatie
Stichting Nederlands Moedertaalonderwijs in Porto verzorgt onderwijs voor leerlingen in de leeftijd van het primair onderwijs en voor leerlingen in de leeftijd van het voortgezet onderwijs. Het NTC-aanbod in Porto kent een meer dan twintigjarige historie en de docent is vanaf het begin aan deze locatie
verbonden. Door het vertrek van Nederlandse bedrijven uit Porto of omgeving en ook door de gevolgen van de economische recessie is het aantal leerlingen in de loop van de jaren afgenomen. Op het moment van het bezoek kende de school 20 leerlingen in de leeftijd van het primair onderwijs en drie leerlingen in de leeftijd van het voortgezet onderwijs. Het onderwijs wordt gegeven op de zaterdag en bij gelegenheid op enkele andere tijdstippen in de week. Het merendeel van de leerlingen is afkomstig uit een tweetalige gezinssituatie. Bijna alle leerlingen volgen het dagonderwijs op een Portugese school en hebben dus een Portugeestalige leeromgeving, waar hooguit met broer of zus Nederlands gesproken wordt.
Op grond van hierboven genoemde factoren, de afname van het aantal expats en de economische recessie, is er ook een verschuiving geweest van R1-
leerlingen naar R2-leerlingen, maar vooral ook naar R3-leerlingen. De keuze van ouders om hun kinderen NTC-onderwijs te laten volgen, is naast de wens om de contacten met Nederland te kunnen blijven onderhouden, ook het openhouden van de mogelijkheid om in Nederland een opleiding of studie te kunnen volgen.
Er zijn vanuit het verleden samenwerkingscontacten met twee internationale scholen in Porto.
3.2 Algemeen beeld
In het onderzoek van de inspectie stond de kwaliteit van het onderwijs centraal.
Uit het kwaliteitsprofiel van de school komt naar voren dat de inspectie de kwaliteit van Stichting Moedertaalonderwijs Porto als voldoende tot goed beoordeelt. Daarnaast heeft de inspectie gekeken naar de schoolontwikkeling in relatie tot de bevindingen van de inspectie tijdens het onderzoek vier jaar geleden. De inspectie constateert dat bestuur en directeur met name aandacht en uitvoering hebben gegeven aan de kwaliteitszorg.
Het bestuur van de school bestaat inmiddels uit drie zeer betrokken
bestuursleden. De lessen worden gegeven in het woonhuis van de leerkracht die tevens de directietaken vervult. Er is in het woonhuis een ruimte ingericht als lokaal. Het geheel heeft een huiselijk karakter, maar gezien de kleine groepen en de individuele benadering op grond van leerdoelen doet dat geen afbreuk aan de schoolse sfeer.
Rapport kwaliteitsonderzoek de Stichting Nederlands Moedertaalonderwijs Porto | ntc voortgezet onderwijs | 10 February 2012
pagina 12 van 15
De toename van de R2- en R3-leerlingen, en met name van deze laatste groep, stelt de school wel voor nieuwe uitdagingen, want het lesmateriaal voor deze groep is niet altijd passend voor datgene waar de leerlingen behoefte aan hebben. De leerkracht past dan ook het leerstofaanbod aan op basis van eigen inzichten en ervaringen, waarbij met name woordenschatontwikkeling, spelling en zinsconstructie specifieke aandacht krijgen.
3.3 Toelichting Opbrengsten
De inspectie beoordeelt twee soorten opbrengsten van het onderwijs:
eindopbrengsten (examenresultaten van leerlingen aan het eind van het voortgezet onderwijs) en continue voortgang in de leerstof.
De eindopbrengsten zijn van een goed niveau. In de historie van de school zijn alle leerlingen die voor een eindexamen zijn opgegaan, geslaagd. Het gaat daarbij om ICCSE-leerlingen, IB-leerlingen en om leerlingen die deelnamen aan het examen voor het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (waaronder ook de twee hoogste profielen).
De tussentijdse opbrengsten zijn van een voldoende niveau. De leerlingen in de diverse leerjaren doorlopen de leerstof in het te verwachten tempo en lopen daarbij weinig vertraging op.
Onderwijspraktijk
De samenstelling van de groepen is op basis van leeftijd en vergelijkbaar niveau. De groepen zijn klein in omvang en dat biedt de mogelijkheid tot individualisering, maar bewust worden klassikale momenten ingebouwd.
Opvallend is dat de leerlingen zeer betrokken zijn bij de les, erg geconcentreerd en serieus de les volgen en gewend zijn gestructureerd en in een hoog tempo te werken.
De leerstofplanning is voor een deel gebaseerd op de lesmethodes en indeling volgens de eindtermen van de te onderscheiden certificaten of diploma's en voor een ander deel op basis van de eigen ervaringen en inzichten van de docent. De school werkt, indien beschikbaar met gestandaardiseerde toetsen en met methodeafhankelijke toetsen.
De school kent geen leerlingen met specifieke zorg. Daar waar nodig wordt voor leerlingen het lesprogramma aangepast op grond van vorderingen of specifieke aandachtspunten. De actieve betrokkenheid van de ouders wordt gestimuleerd, vanuit de gedachte dat de prestaties van de leerlingen mede worden bepaald door de vraag in hoeverre de leerlingen ook thuis een stimulerende en actieve leeromgeving ervaren. Ouders worden door de school betrokken bij
geconstateerde tekortkomingen in de taalontwikkeling door leeropdrachten buiten schooltijd, bijvoorbeeld in de vakanties.
De lessen verlopen in een plezierige sfeer, zijn intensief en kennen een hoog tempo. De leerkracht geeft veel aandacht aan de kinderen en de toon is
vriendelijk. Sommige kinderen zouden wat meer ruimte kunnen krijgen voor het verwoorden van hun denkproces, maar de druk om het programma af te
werken, geeft daarvoor niet altijd de tijd. Uit de gesprekken met de ouders komt naar voren dat ze tevreden zijn over de wijze waarop het NTC-onderwijs in Porto vorm wordt gegeven. De leerlingen gaan met plezier naar school, ondanks het feit dat er in veel gevallen een behoorlijke reistijd is en de lessen op zaterdag plaatsvinden.
Op grond van de wekelijkse lessen, aangevuld met een aantal specifieke
lesdagen voor alle leerlingen (en ouders) in de loop van het schooljaar, heeft de school voldoende lestijd geprogrammeerd. Daarnaast is er voldoende aanbod gericht op kennis van aspecten van de Nederlandse cultuur. De school heeft initiatief genomen tot het organiseren van een zomerkamp voor de leerlingen in de vakantieperiode.
Kwaliteitszorg
Sinds het laatste schoolbezoek door de inspectie heeft de school een aantal verbeterpunten geformuleerd en deze worden jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld. Er is regelmatig overleg tussen het bestuur en de directeur met betrekking tot aspecten van de schoolontwikkeling, met name waar het gaat om de samenstelling van de leerlingenpopulatie. Het nieuwe schoolplan vormt de basis voor de verdere ontwikkeling van de school. In de Schoolgids geeft de school inzicht in het door haar gevoerde beleid en verantwoordt de school zich voor de behaalde resultaten.
4 Vervolg van het toezicht
Bij dit KO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden.
Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en het schoolplan.
Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
De bevindingen van dit KO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement):
De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen
aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een digitaal onderzoek plaats naar de examenresultaten.
