Naar sterke lokale netwerken tegen armoede
Over het belang van netwerken en generalistische hulpverleningsorganisaties
[email protected] OASeS-UA
HUB
Structuur
• Netwerken
• Wanneer werken netwerken?
• Belang van generalistische organisaties
Waarom netwerken?
• ‘… promoten of verdedigen van het welzijn van de burger. (…) en staan in voor de verdeling van diensten zoals inkomen,
voeding, gezondheid, huisvesting en educatie (Hasenfeld, 1983:2)’
• Organisaties in verschillende soorten en maten: sociale huisvestingsmaatschappijen, OCMW’s, woonbegeleiding, drugshulpverlening
• Aan de frontlinie van een complexe en turbulente samenleving
Waarom netwerken?
Domein Cliënt
Waarom netwerken?
• “Een netwerk is een systeem van sociale dienstverlening dat een meerwaarde kan
bieden aan een populatie geconfronteerd met diverse noden, op een manier die niet kan
bereikt worden door één enkele organisatie”
(Provan & Milward, 2001)
Wanneer werken netwerken?
• Integratie van netwerken
• Elke organisatie:
- Is met elke andere organisatie in het netwerk verbonden - Verkrijgt informatie, kan vlot cliënten doorverwijzen en
ondervindt meerdere mogelijkheden om te overleggen rond concrete cliëntcases
• Op het cliëntniveau:
- Continuïteit
- Toegankelijkheid
- Hogere responsiviteit naar specifieke cliëntsituatie
Wanneer werken netwerken?
Onderzoeksvragen
1. In welke mate zijn netwerken tussen
hulpverleningsorganisaties geïntegreerd?
2. Hoe kunnen we de integratie van netwerken tussen hulpverleningsorganisaties verklaren?
Afbakening
• Afbakening van netwerken
- Geografisch: op het niveau van Antwerpse districten (Deurne, Berchem, Borgerhout &
Antwerpen-Noord)
- Functioneel: organisaties die werken met cliënten met een leefloon
- Relationeel: informatie uitwisselen, cliënten doorverwijzen en caseoverleg
Resultaten
1. In welke mate zijn netwerken tussen
hulpverleningsorganisaties geïntegreerd?
16
Resultaten
• Deurne
• Antwerpen-Noord
+
• Borgerhout
+/-
• Berchem
-
Resultaten
2. Hoe kunnen we de integratie van netwerken tussen hulpverleningsorganisaties verklaren?
- Verklarende sociale netwerkanalyse - Kwalitatieve interviews
Governance
• Governance (Klijn, 2008)
• Drie types van netwerkgovernance (Kenis &
Provan, 2008)
- Leidende organisatie
- Netwerk administratieve organisatie
- Gedeeld-participerende vorm van governance
Governance
• Formele Netwerken die gestuurd worden door één enkele ‘leidende organisatie’ of ‘NAO’
• Het meest effectieve netwerk = lage densiteit en hoge centraliteit
• Hoe meer gecentraliseerd leidende organisatie en hoe minder contacten tussen perifere
organisaties, hoe meer effectiever het netwerk
• Besluit: Belang van van leidende organisatie en formalisering van relaties
• Zie ook: Provan & Milward (1995): Provan & Sebastian (1995); Lemieux-Charles
Governance
• In Antwerpse districten: welzijnsoverleg als een zelfregulerend netwerk
- Overlegmomenten tussen verantwoordelijken van organisaties
- Informatie uitwisselen tussen organisaties - Bevorderen van ‘samenwerking’ tussen
organisaties in verschillende districten
Governance
• Formele netwerken die gestuurd worden door één enkele ‘leidende organisatie’ of ‘NAO’
• Het meest effectieve netwerk = lage densiteit en hoge centraliteit
• Hoe meer gecentraliseerd leidende organisatie en hoe minder contacten tussen perifere
organisaties, hoe meer effectiever het netwerk
• Besluit: Belang van van leidende organisatie en formalisering van relaties
• Zie ook: Provan & Milward (1995): Provan & Sebastian (1995); Lemieux-Charles
Netwerk Integratie Governance ?
Deurne Sterk +
Berchem Zwak -
Borgerhout Gemiddeld + Antwerpen-
Noord Sterk Geen
Sleutelorganisaties
• Wat is de invloed van sleutelorganisaties op de integratie van een netwerk tussen
hulpverleningsorganisaties?
Sleutelorganisaties
• Sleutelorganisaties: op strategische en invloedrijke posities in het netwerk
• Onderscheid tussen organisaties met een generalistische of een specialistische domeinafbakening
- Generalisten: holistisch perspectief op cliënten, werken op verschillende probleemdomeinen of hulpvragen
- Specialisten: specialiseren zich in één probleemdomein of hulpvraag
Sleutelorganisaties
• Generalistische netwerkers
- Laagdrempelig onthaal, vraagverheldering, doorverwijzing en toeleiding naar specialistische organisatie
- Sociaal infopunt, intakers van sociale centra, buurthuizen met onthaal, Mutualiteiten
• Generalistische begeleidende organisaties:
- Netwerkers + intensieve begeleiding - Modem
Sleutelorganisaties
• Coöperatieve strategieën
- Contextualiseren
- Ondersteunen van de cliënt - Onderhandelen
Besluit
Integratie
Coördinatie Welzijnsoverleg
Sleutelorganisaties Generalisten:
netwerkers en ondernemende
organisaties
• Bedankt!
