• No results found

Ontdek de oorzaak van vermoeidheid bij diabetes en krijg meer energie

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Ontdek de oorzaak van vermoeidheid bij diabetes en krijg meer energie"

Copied!
16
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Module 4: Ontdek de oorzaak van vermoeidheid bij diabetes en krijg meer energie

Ongeveer 40 % van mensen met diabetes geven aan chronisch vermoeid te zijn.

En deze onzichtbare complicatie is helaas onderbelicht.

Meer energie is immers de brandstof voor een gelukkig leven. Bovendien zorg je beter voor jezelf en je diabetes als je fit bent. Als je minder vermoeidheid bent.

Daarom nu de focus op energiemanagement waardoor je beter in je vel zit en leuke dingen kunt gaan doen. Hoe zorg je nu dat je fitter bent?

Stap 1 Maak tijd om te rouwen

Stap 2 Maak slaap tot prioriteit

Stap 3 De kracht van gedachten

Stap 4 Minder zitten Meer bewegen

Stap 5 Voldoende vitamine D

Stap 6 Gebalanceerd zenuwstelsel

Stap 7 Koud Douchen

Stap 8 Eet 500 gr. groente per dag

Stap 9 Nuchter bewegen

Waarom focus op energiemanagement?

De stem van de diabetesverpleegkundige zit nog steeds in mijn hoofd ‘Je kunt er goed mee leven. En je kunt oud worden met diabetes type 1’. Deze stem is nu minder aanwezig dan toen ik 18 was. Ik probeerde aan de verwachtingen van mijn omgeving te voldoen, van mijn internist en diabetesverpleegkundige.

Ik dacht dat goed met diabetes kunnen leven betekende dat mijn bloedsuikers keurig tussen 4.0 – 8.0 % waren. Altijd. Dat is wat ik wilde bereiken. En dat kost bergen energie. Want het lukte mij nooit. Het voelde voor mij als falen. En zo ontwikkelde ik een chronisch schuldgevoel. Dat het mijn eigen schuld was als het getal 20 op mijn glucosemeter verscheen.

En dat is zo zwaar.

Chronisch ziek maakt plaats voor chronisch vermoeidheid. En dat ontneemt mij mijn geluk.

(2)

Voldoende energie is de brandstof voor een gelukkig leven

Het is juni 2011, met tranen in mijn ogen loop ik op het fietspad. Mijn glucosensor heb ik 3 maanden. Maar nog steeds voel ik mij opgebrand.

Ondanks betere bloedsuikers en een lager Hba1c. Is dit nu mijn leven met diabetes? Vraag ik mij af.

De inzichten die ik opdeed door veel te lezen schreef ik op. Mijn boek De Kracht van Diabetes is het product daarvan. Maar ook deel ik ze hier.

Ik ontdekte dat niet mijn diabetes de oorzaak was van die vermoeidheid maar vooral het gevecht wat ik voerde. Tegen iets wat ik niet kon veranderen. Ook ontdekte ik wat wel helpt om je fitter te voelen zodat ik die dingen kon doen waar ik blij van word.

Gebrek aan energie zorgde ervoor dat ik niet mee kon doen. Dat ik aan de zijlijn stond van mijn leven. Dat ik zo graag wilde maar niet wist hoe. En dat ik jaloers was op al die mensen die wel fulltime konden werken met kinderen. En met diabetes.

Ik ging nog harder werken want dat wilde ik ook. Tot die tranen op het fietspad in 2011. En ik in een diabetes burnt-out belandde.

Als ik terugkijk dan is niet mijn diabetes de oorzaak maar wel de trigger van dit alles. Anders was ik vroeg of laat ook hierin gerold.

How you do your diabetes is how you do everything

Lang hield ik het vol om maar door te zetten. Om op wilskracht dingen voor elkaar te krijgen zonder naar mijn gevoel te luisteren. Naar wat ik wilde. Om toe te laten dat ik die diabetes lastig vond. Dat ik inwendig zo huilde. Zo aan het vechten was om te accepteren dat ik diabetes had. Omdat anderen zeiden dat er goed mee te leven viel en dat ik het moest accepteren.

En dat maakte mij monddood.

(3)

Ik stopte met praten. Met vertellen hoe ik mij voelde. Ik stopte het verdriet ver weg. Als een struisvogel stak ik mijn hoofd in het zand. En zo hoefde ik niet met mijzelf aan de slag. Wel zo veilig.

Maar je kunt niet om je pijn heen. Vroeg of laat komt het aan de oppervlakte.

Lange tijd verdoofde ik mijn vermoeidheid met eten. Toen ik in Amerika woonde nadat ik 3 maanden diabetes had ging ik bijna dagelijks naar de Wallmart en haalde ik een rugzak vol met van die peanut butter chocolate cookies en MM’s met nootjes. Wat was ik misselijk. En maar bijspuiten.

Als ik mijn moeder aan de telefoon had antwoordde ik dat het prima ging in the States en ook met mijn diabetes. Dat ik eenzaam was en alleen, daar had ik het niet over. Dat ik mij niet echt verbonden voelde met mensen in mijn klas vertelde ik niet. Contact leggen met anderen vond ik lastig. Op het VWO had ik afgeleerd om te voelen. Ik was hoofdzakelijk op de buitenwereld gericht. Nog een diploma. Een ‘A’ score op een test. En op aanzien en status. Want dat deed het wel goed op een borrel.

Pas vanaf het moment dat ik leerde te LUISTEREN veranderde mijn leven.

Luisteren naar mijn hart. Wat ik nodig ben om gelukkig te zijn. Om mijn leven te leiden. En niet dat van een ander. En respectvol naar mezelf zijn is de basis.

Kennis is macht. Ook nu. En niet dat dat gelijk een oplossing is maar wel een oplossing in de weg naar meer energie en een gelukkiger leven.

In deze module leer je wat de oorzaken zijn van vermoeidheid bij diabetes.

En wat je zelf kunt doen zodat je je tank vult met brandstof naar een gelukkig leven. Meer energie betekent ook dat je beter voor jezelf zorgt met diabetes.

Energiemanagement is de eerste stap

Ongeveer 40% van alle personen met diabetes type 1 is chronisch uitgeput. Ik weet niet hoeveel dit is bij diabetes type 2. Maar ik kan me voorstellen dat dit percentage hetzelfde is of zelfs meer.

Mensen met type 1 noemen vermoeidheid als de meest hinderlijke klacht van diabetes. Dat kwam in 2013 uit het onderzoek van prof. Hans Knoop en prof.

Cees Tack van het Radboudumc in Nijmegen, mogelijk gemaakt door het Diabetes Fonds.

(4)

Het bleek dat bijna de helft van de mensen met diabetes type 1 (40 procent) ernstig en aanhoudend moe is. Ter vergelijking: bij leeftijdsgenoten zonder diabetes komt chronische vermoeidheid veel minder voor (7 procent).

Voorspellers van ernstige vermoeidheid zijn depressieve gevoelens, pijn, slaapproblemen, het idee weinig controle over de vermoeidheid te hebben, weinig vertrouwen in de diabetes zelfzorg en complicaties. Internist Bastiaan de Galan van het Radboudumc: ‘Dit soort ‘triggers’ komen meer voor bij mensen met een chronische ziekte. Zeker depressieve gevoelens en

pijnklachten komen vaker voor bij diabetes. Denk aan neuropatische klachten en gewrichtsklachten.’

Niet de enige

De Galan heeft een tip voor patiënten: 'Benoem de dingen waar je last van hebt, zoals depressiviteit of pijnklachten. Je bent absoluut niet de enige die klachten ervaart en daardoor moe is, meer dan gemiddeld moe. Erken het en benoem het. Kijk samen met je arts wat je aan zou kunnen pakken’.

Mentaal moe

In het onderzoek hadden de mensen gemiddeld 24 jaar diabetes en waren gemiddeld 44 jaar. De Galan: ‘In die leeftijdsfase ben je druk met je werk, je carrière, je gezin. Diabetes is dan echt een extra verzwaring! Het is bij uitstek een ziekte die veel vraagt van patiënten, doordat ze dag en nacht hun

bloedglucosewaarden onder controle moeten houden. Dit maakt mentaal moe.

Het goed regelen kost energie en daar heb je lang niet altijd zin in!’

Lichamelijk moe

Mentale moeheid maakt ook lichamelijk moe. Hans Knoop, inmiddels werkzaam bij het Amsterdam UMC waar ook het vermoeidheidscentrum is gevestigd: ‘Het is uiteindelijk een gevoel van algehele moeheid. Geen energie om nog veel te ondernemen, of zelfs om de ‘gewone’ dagelijkse dingen te doen.’

‘Uit ons onderzoek blijkt dat een verandering van gedachten en gedrag kan helpen om minder moe te worden. Denk daarbij aan een regelmatig

slaappatroon, meer bewegen of activiteiten beter verdelen over de dag. Het idee dat je je maar moet neerleggen bij die vermoeidheid is niet nodig en helpt

(5)

niet. Het kan ook zijn dat je de vermoeidheid in stand houdt door ertegen te blijven vechten en jezelf te overvragen en uit te putten.’

Uit het onderzoek bleek ook dat de vermoeidheid maar voor een klein deel komt door een schommelende bloedsuikerspiegel, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht. Er is vrijwel geen verschil gevonden in HbA1c.

Als je uitgeput en depressief bent, is het gemakkelijker om een pak koekjes leeh te eten dan je bloedsuiker te controleren.

Opdracht 1 Geef aan op een schaal van 1 – 10 waar jij last van hebt en in welke mate. 1 = geen, 10 = veel

- Depressief 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Pijn 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Burn-out 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Angst 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Moedeloos 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Boos 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Alleen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Niet gezien/gehoord 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Schuldgevoel 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Frustraties 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Anders:

Zelfzorg is veel moeilijker als je uitgeput bent. Daarom kijken we eerst naar die dingen die je zelf kunt doen zodat jij je fitter voelt. En die zijn er.

Stap 1 Maak tijd om te rouwen

Heb je pas diabetes dan is het normaliseren van je bloedsuiker de eerste zorg na de diagnose. Scholing over insuline en pillen en voeding daar gaat het over.

Wat ik om mij heen zie is dat artsen en diabetesverpleegkundige voorbijgaan aan de verwerking van het bericht dat je diabetes hebt. Dat je chronisch ziek bent wat gepaard gaat met angst en onzekerheid. Terwijl jij nog in de

verwerking zit en eigenlijk nog aan het bijkomen van dit bericht zijn zij bezig met de behandeling van je bloedsuikers.

(6)

Tijd voor rouwen is er niet.

De meeste mensen schieten daardoor in de overleefstand. In de actiestand.

Maar om echt stil te staan en te voelen wat dit met je doet is er tijd en ruimte nodig. En die is er vaak niet.

En dat maakt eenzaam en verdrietig.

Dat maakt dat je alleen maar aan het vechten bent en dat kost ongelofelijk energie. En dat is met het touwtrek-metafoor goed aan te geven.

Touwtrek-metafoor (1)

Gelukkig is er ACT, een methode wat enorm kan helpen in deze situatie. ACT heeft niet als doel om onze gevoelens en gedachten te veranderen. Ons gevoel of gedachten veranderen zou betekenen dat we er als het ware tegen gaan vechten om het niet meer te ervaren of de inhoud te veranderen. In deze crisis is dat vrijwel onmogelijk en ACT leert ons onze houding tegenover onze

gedachten en emoties te veranderen. In het kort: stoppen met vechten en werken aan acceptatie van diabetes.

ACT maakt veel gebruik van metaforen. Het volgende metafoor is zo passend bij deze situatie, dat ik deze graag met jullie deel.

Het touwtrekken op leven en dood

ACT noemt negatieve gedachtes en heftige emoties die ons in de weg zitten voor het gemak onze ‘monsters’. Angsten, onzekerheden, perfectionistische gedachten, anderen niet willen teleurstellen, boosheid over de huidige situatie,

(7)

etc. Ons monster kunnen dus allerlei gedachten, emoties of lichamelijke sensaties zijn, waar we graag van af willen.

Het lijkt soms alsof we verwikkeld zijn geraakt in een touwtrek wedstrijd waar ons leven van afhangt. Onze tegenstander de andere kant van het touw: ons grote, lelijke en sterke monster. Die diabetes. Tussen onszelf en het monster ligt een diepe grote kuil. Wanneer je de touwtrek wedstrijd verliest, val je in de kuil met alle gevolgen van dien… Als je wint, valt het monster in de kuil en ben je er dus vanaf. We trekken kei- en keihard. Hoe harder we aan het touw

trekken, hoe harder het monster gaat trekken. Onze armen en benen doen zeer en ons hoofd is enkel bezig met trekken (vechten)! Wat kun je doen?

Aangezien het een wedstrijd is, willen we graag winnen. Maar wie zegt dat het doel is om te winnen. Misschien is het juist onze taak om het touw te laten vallen. Want wanneer we het touw loslaten, lopen we zelf niet langer het risico om in de kuil te vallen en zal bovendien het monster op de grond vallen.

Het monster valt letterlijk om, alleen niet in de kuil. Vechten om van ons monster af te komen is hetzelfde als vechten om niet meer onze negatieve gedachten of heftige emoties te ervaren:

We kunnen het beste het touw loslaten. Het monster ligt op de grond, blijft aanwezig, maar is een stuk kleiner geworden. Het is een deel van ons. Het loslaten heeft als allergrootste voordeel dat onze handen en voeten vrij zijn.

We kunnen doen wat we willen. We kunnen de richting op gaan die voor ons belangrijk is.

Pas door los te laten, door je gevoel echt te doorleven en toe te laten wat je voelt hoef je niet steeds te vechten om niet te hoeven voelen. Je hoeft het niet meer weg te drukken.

De Zwitserse psychiater Elisabeth Kübler-Ross ontwikkelde Een 5 fasen van rouw model (fases van rouw)(2) dat laat zien hoe mensen traumatische of ingrijpende ervaringen in privé- of werkleven verwerken.

(8)

5 Fasen rouw-model:

1. Ontkenning 2. Woede

3. Onderhandelen 4. Depressie 5. Aanvaarding

Ik ben in fase 4 blijven steken denk ik.

Hoe is dat voor jou? Heb jij ooit gerouwd om het feit dat je een chronische ziekte hebt?

Ik niet. Ik wilde zo snel mogelijk doorgaan met de dingen van voor die tijd. Mijn leven leven zoals altijd. En ja, dat was lastig.

(1) https://www.zanzilife.nl/blog/stop-met-touwtrekken-de-tip-om- ontspannen-door-deze-crisis-te-komen

(2) https://www.toolshero.nl/verandermanagement/vijf-fasen-van-rouw- kubler-ross/

Achteraf had ik meer tijd moeten nemen om verdrietig te zijn. En te uiten dat ik het best lastig vind om met diabetes te leven. En dat die schommelende

bloedsuikers ontzettend frustrerend en vermoeiend zijn.

Maar nee. Wat ik deed ik ging in de actiestand en overleefstand. Om maar niet te hoeven voelen. Ik praatte er niet over omdat ik mijn ouders niet wilde

belasten met mijn pijn.

Gelukkig heb ik door mijn verhaal op te schrijven in 2011 een groot deel van mijn verwerking gedaan op papier. En dat is gelukt. Althans op de meeste dagen. Schrijven is praten op papier.

Opdracht 2 Heb jij echt gerouwd om je diabetes? In welke rouwfase zit jij?

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

_____________________________________________________________

(9)

En net als Julia Cameron zegt in haar boek The Artist Way is schrijven als meditatie naar zelfinzicht. De weg om je beter te voelen.

Heb jij voor je gevoel nooit echt kunnen rouwen om je diabetes? Nooit echt boos kunnen zijn? En voel je je daardoor eenzaam en verdrietig? Je zou het volgende kunnen doen:

➔ Schrijf morning pages. Het eerste wat je ’s ochtends doet als je opstaat is 10 minuten ongestoord schrijven. Spelfouten, d’s of t’s maken niet uit want niemand leest het. Ga door tot je bent uitgeschreven over je

diabetes. Schrijf je hoofd leeg. Oordeel niet. Alles is goed. Zie het als een braindump.

Je ontdekt dat je na een aantal dagen minder schrijft over die bloedsuikers.

Over de vermoeidheid, het verdriet. Het verwerkingsproces na een aantal dagen zoekt je brein een oplossing voor dit probleem. Je gaat namelijk niet 365 dagen over hetzelfde probleem schrijven. Want zo is hoe je brein werkt.

Daardoor werkt schrijven zo helend.

1. Pak pen en papier en leg dit klaar op je nachtkastje

Schrijf in je agenda bij morgen als je opstaat ‘Schrijf morning pages’

Zo maak je jezelf klaar voor morgen en vergroot je de kans dat je het doet. Houd dit in ieder geval 7 dagen vol.

2. Laat je mij weten wat hieruit komt? Of het jou helpt?

➔ Recharch your battery met ME-time momenten

Een mobiel laad je ook iedere dag op want anders doet hij het niet. Maar wij rennen zelf de hele dag maar door. Er gaat geen lampje branden als de batterij leeg is.

1. Plan 3 x 5 minuten per dag met een kop koffie en ga buiten op een bankje zitten. Alleen. Niet met collega’s. Alleen jij met je gedachten.

Zo ontdek je wat jij belangrijk vindt. Hoe jij je voelt. En wat er in je binnenwereld afspeelt. En herstel je het contact je jezelf. Je komt in verbinding met jezelf. En dat geeft energie/

(10)

Stap 2 Maak slaap tot prioriteit

Angst, slaapproblemen, burn-out en depressie komt bij 2-4 van de 10 mensen met diabetes voor. En stemmingswisselingen komt 2 x zo vaak voor.

Gebrek aan slaap zorgt voor stress in je lichaam waardoor je bloedsuiker stijgt.

Stabiele bloedsuiker ’s nachts zorgt ervoor dat er voldoende melatonine wordt afgegeven.

Een hoge bloedsuiker zorgt dat je minder goed slaapt.

Goede nachtrust is belangrijk voor stabiele bloedsuikers Stabiele bloedsuiker ’s nachts zorgt voor goede nachtrust

Vermijd daarom nachtelijke bloedsuikerschommelingen.

Waarom? Schommelingen hebben een negatieve invloed op je stemming en jouw slaap.

Tekort of oppervlakkige slaap geeft een stressreactie. Voor je lichaam is dit hetzelfde alsof er een cobra voor je neus staat. De Fight-Flight reactie treedt op. Je lichaam maakt zich gereed om te kunnen vluchten waardoor cortisol vrijkomt en je bloedsuiker stijgt.

Je hersenen hebben ’s nachts energie nodig en daar zorgt suiker voor. Suiker levert energie en zorgt dus voor een goede nachtrust. Bovendien is er

voldoende insuline nodig zodat suiker de cel binnen kan komen.

Je hersenen maken het gelukshormoon serotonine aan. Serotonine wordt in het donker omgezet in melatonine.

Zit je tot laat achter je pc of telefoon dan wordt er minder melatonine

aangemaakt waardoor je minder diep slaapt en minder snel in slaap valt. De kans is groot dat je vermoeid opstaat.

Dit hele proces – omzetting van serotonine naar melatonine - werkt het beste als je bloedsuikers ’s nachts zo min mogelijk schommelen

(11)

Schommelende bloedsuikers ’s nacht hebben daarom een negatieve invloed op jouw slaap, op jouw stemming en of je uitgerust wakker wordt.

Eet jij een stuk chocola of restje macaroni voor het slapengaan?

Er zijn 2 mechanismen die je vervolgens wakkerhouden.

Je spuit insuline bij om die suikerpiek weg te spuiten. Vervolgens volgt er vaak een suikerdip – de aanmaak van serotonine raakt verstoort waardoor minder melatonine zodat slaapkwaliteit vermindert.

Daarnaast zorgt een sterke bloedsuikerdaling voor stress. Deze stressreactie verhoogt je cortisolwaarden in je bloed. Om zo je bloedsuiker op peil te houden.

Wat gebeurt er bij stress?

Bij stress komen stresshormonen vrij:

1. Adrenaline en noradrenaline waardoor je hartslag omhoog gaat, je sneller en oppervlakkig ademhaalt

2. Cortisol waardoor je bloedsuikerspiegel stijgt

Wat is de invloed van een hoge nachtelijke bloedsuiker op je slaap?

Stel nu je bloedsuiker is ’s nachts altijd te hoog, bijvoorbeeld boven 9.0 %.

Lichaamscellen krijgen hierdoor niet de energie die nodig is door tekort aan insuline. Je staat vervolgens op met een hoge nuchtere bloedsuiker. Omdat je waarschijnlijk de hele nacht hoog zit is je insulinegevoeligheid sterk

verminderd. In verhouding heb je ’s ochtends veel meer insuline nodig om bijvoorbeeld een suiker van 12 weg te spuiten. Grote kans dat je vervolgens veel te hoog zit met je suiker. Je zit dus in de hypo-spagaat.

Daarom is een gezond nuchtere bloedsuiker zo belangrijk. Focus daarom op stabiele gezonde bloedsuikers ’s nachts. Goed voor je Hba1c en hoe je de dag begint.

(12)

Hoe zorg je voor een stabiele bloedsuiker ’s nachts?

- Test je basaal: Een bloedsuiker rond 7.0 % zou mooi zijn. En weet wat de impact is van een sterk verhoogde bloedsuiker ’s nachts. Dit betekent dat je 8 uur te hoog zit wat betekent dat je 1/3 van de dag te hoog zit. Een gezonde bloedsuikers ’s nachts heeft een grote impact op je Hba1c.

- Eet na 20.00 uur geen koolhydraten meer.

- Zorg voor een gezonde slaaphygiëne.

- Bereid je lichaam voor dat je gaat slapen:

1. Een uur voordat je gaat slapen een ontspannende activiteit: boek lezen, muziek luisteren

2. Geen beeldscherm of mobiel. Melatonine is het slaaphormoon dat wordt aangemaakt als het donker is. Als je ’s avonds laat nog achter de computer zit of op je mobiel dan zorgt dit licht ervoor dat er minder melatonine wordt aangemaakt. Daardoor slaap je minder diep en ook val je minder makkelijk in slaap. Dit ervaart je lichaam als een stressreactie waardoor er meer cortisol vrijkomt en je bloedsuiker stijgt.

- Daarnaast geeft een korte nacht met 4 uur slaap stress. Een slaaptekort van 4 uur kan je nuchtere bloedsuiker met wel 25 % laten stijgen.

- Na 20.00 uur geen caffeïne of alcohol.

- Zorg voor minimaal 7-8 uur slaap. Wil je om 22.00 uur in bed liggen?

Begin dan om 21.30 uur met ‘naar bed gaan’.

- Slaap in een rustige en donkere kamer - Zorg overdag voor voldoende daglicht - Beweeg overdag 30 minuten

- Regelmaat. Ga iedere dag rond hetzelfde tijdstip naar bed en sta op hetzelfde tijdstip op.

Voldoende slaap zou vast onderdeel moeten zijn in het diabetesplan

(13)

Stap 3 De kracht van gedachten

Diabetes is niet alleen een fysiek iets van schommelende bloedsuikers. Maar voor een heel groot deel een aanslag op je mentale veerkracht. Angst voor hypo’s, complicaties en prikangst komt vaak voor. Piekeren over complicaties door hoge bloedsuikers zorgt bij veel mensen met diabetes voor spanning en stress. En ook de angst dat je een hypo niet voelt is ingrijpend.

Je bent niet alleen want de meeste mensen hebben in min of meerdere mate last van negatieve gevoelens. Maar de mate dat iemand hier stress van krijgt verschilt enorm per persoon. Wat blijkt? Het zijn jouw gedachten en vooral de evaluaties die het gevoel en het daarmee samenhangende gedrag veroorzaken.

Het leuke is dat jij je gedachten zelf in de hand hebt. Je kunt ze veranderen als ze jou last bezorgen.

In het boek Beren op de weg, spinsels in je hoofd van IIzermans en Dirkx is goed te zien hoe de RET-methode een oplossing biedt om deze gedachten te

veranderen.

Emotiemanagement is naast energiemanagement ook belangrijk. Als je weet hoe je zelf kunt bepalen hoe jij je voelt dan heb je de sleutel in handen.

In module 5 komt dit uitgebreid aan de orde en wat je kunt doen om je beter te voelen. Zodat je je minder bang voelt en moedeloos.

Stap 4 Minder zitten – meer bewegen

Bewegen is één van de belangrijkste instrumenten voor zelfmanagement bij diabetes. Het heeft grote voordelen op zowel fysiek als mentaal vlak.

Waarom is bewegen vooral bij diabetes belangrijk?

-

Verlaagt bloedsuiker

-

Cellen nemen makkelijker suiker op uit het bloed, bloedsuiker daalt en insuline werkt sneller en efficiënter

-

Vermindert onverklaarbare bloedsuikerpieken

-

Vetten verbranden waardoor gewichtsverlies

-

Verbetering doorbloeding en verbranding vet rondom organen

(14)

-

Insulinegevoeligheid verbetert

-

Minder insuline spuiten

-

Sporten maakt het makkelijker om je bloedsuiker te managen

-

Sporten maakt gelukkig

-

Je voelt je lichamelijk en geestelijk fitter

-

Aanmaak dopamine en endorfines feelgood-hormonen waardoor jij je beter voelt

-

Dit werkt verslavend

-

Tekort aan dopamine en endorfines leidt tot behoefte aan cafeïne, nicotine, alcohol en drugs

-

Bewegen heeft remmend effect op depressiviteit. Je hebt minder last van sombere gevoelens

-

Het vermindert stress en vergroot eigenwaarde

Wat kun jij doen?

➔ Dagelijkse wandeling van 30 minuten doet al wonderen voor je bloedsuiker en je voelt je al snel veel beter.

➔ Focus op minder zitten. Na 45 minuten zitten even 15 minuten rondje lopen

Stap 5 Voldoende vitamine D

Het komt vaak voor dat het vitamine D gehalte bij mensen met diabetes te laag is. En dat heeft grote invloed op je energie.

Ga naar de huisarts en laat vitamine D prikken als jij erg vermoeid bent.

Die van mij bleek schrikbarend laag…….

(15)

Stap 6 Gebalanceerd zenuwstelsel

Een gebalanceerd zenuwstelsel zorgt voor meer energie.

Hoe zorg je dat jouw zenuwstelsel gebalanceerd?

Dit bestaat volgens Richard de Leth uit 3 componenten:

-

Koud douchen

-

Eet 500 gr. groente

-

Nuchter bewegen

Stap 7 Koud douchen

Kortdurende kou versterkt je vitaliteit. Hoe werkt dit precies? Zo boots je dit na zonder in korte broek met Wim Hoff in een ijsbad hoeven te liggen.

Video

https://www.youtube.com/watch?v=cU63eR0Q9C8&utm_source=ActiveCamp aign&utm_medium=email&utm_content=Zo+krijg+je+meer+energie&utm_cam paign=Za++29-8+Driehoek+meer+energie+%2B+podcast+Leonard

Stap 8 Eet 500 gr. groente

Aangezien de mens een planteneter is eten we gemiddeld te weinig groente per dag. Als we gemiddeld 130 gr groente per dag eten dan is dat al best veel.

Hoe zorg je dat je 500 gr groente per dag eet. Kijk de video van Richard de Leth.

Ontdek hoe ook jou dit lukt en wat het je oplevert.

https://www.youtube.com/watch?v=HcMguH9brW0&utm_source=ActiveCam paign&utm_medium=email&utm_content=Zo+krijg+je+meer+energie&utm_ca mpaign=Za++29-8+Driehoek+meer+energie+%2B+podcast+Leonard

Stap 9 Nuchter bewegen

In de oertijd bewogen de mensen voordat ze gingen eten. Energie-verbruik ging altijd aan energie-inname vooraf. Bekijk de video van Richard de Leth en luister naar de uitleg waarom nuchter bewegen zo belangrijk is.

(16)

https://www.youtube.com/watch?v=JbAyLyYdBmg&list=PLM9jt54MDIJyGzxxQ aBay1siCPRB2TgyK&index=7&utm_source=ActiveCampaign&utm_medium=em ail&utm_content=Zo+krijg+je+meer+energie&utm_campaign=Za++29-

8+Driehoek+meer+energie+%2B+podcast+Leonard

Er zijn nog meer dingen die helpen of het inzicht vergroot zodat jij meer energie krijgt. Let bijvoorbeeld op:

Leef jij je eigen leven of help je iemand anders zijn doelen te bereiken?

Doe aan mindfulness want dat helpt te ontdekken dat je niet je gedachten bent. Dat gedachten als een wolk komen en gaan. Met oprechte aandacht tijd besteden aan al die stemmen in je hoofd totdat ze weggaan. Want dat is hoe het nu eenmaal werkt.

Ademhaling. Veel mensen hebben een oppervlakkige ademhalen en zijn eigenlijk aan het hyperventileren.

Wil je snel resultaat? Begin met:

1. Gezonde stabiele bloedsuikers ’s nachts 2. 7 tot 8 uur slaap

3. Beweeg 30 minuten per dag

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Ви думаєте, що нічого не можете зробити, і що ваше життя не має сенсу.. Посттравматичний

Na deelname aan de NDC was er alleen een verhoging in de mate van welbevinden (+7,6 punten op de WHO-5 vragenlijst) bij patiënten die na de NDC 2019 minimaal drie maanden

De bewijskracht voor dringend adviseren van iemand met diabetes mellitus en een verhoogd risico op een voetulcus goed passend schoeisel te dragen om een eerste voetulcus of een

Mensen die eerder een depressie hebben doorgemaakt en mensen die naast diabetes een andere chronische ziekte zoals astma of reuma hebben, hebben meer kans op het ontstaan van

Voeding heeft veel invloed op uw glucosewaarden. Door bewuste keuzes te maken over wat u eet of drinkt, heeft u invloed op het verloop van uw diabetes. Daarmee kunt u de kans op

Tabletten voor de behandeling van diabetes type 2 tijdens de zwangerschap.. Als u tabletten gebruikt voor de behandeling van diabetes type 2, krijgt u het advies hiermee te

Bij diabetes type 2 is er sprake van een combinatie van problemen: de alvleesklier maakt te weinig insuline waardoor de bloedglucose gaat stijgen én de lichaamscellen zijn

Diabetes leidt niet alleen to meer parodontitis maar de ontstane parodontitis kan mogelijk ook leiden tot een slechtere metabole controle (Taylor, 2001).. Het blijkt ook dat de