Plas van Heenvliet jaarrapportage grond- en oppervlaktewater 2019

(1)

Sweco De Holle Bilt 22 3732 HM De Bilt Postbus 203 3730 AE De Bilt Nederland

T +31 88 811 66 00 www.sweco.nl

Sweco Nederland B.V.

Handelsregister 30129769 Statutair gevestigd te De Bilt

Sigrid Molenaar-van Grevenbroek Adviseur Bodem & Ondergrond

Rapport

Projectnummer: 358492 Referentienummer: SWNL0257803 Datum: 05-03-2020

Plas van Heenvliet jaarrapportage grond- en oppervlaktewater 2019

Monitoring en controle

Definitief

(2)

2 (15)

Verantwoording

Titel Plas van Heenvliet jaarrapportage grond-

en oppervlaktewater 2019

Subtitel Monitoring en controle

Projectnummer 358492

Referentienummer SWNL0257803

Revisie D1

Datum 05-03-2020

Auteur Sigrid Molenaar-van Grevenbroek

E-mailadres roel.vanderzwaan@sweco.nl

Gecontroleerd door Roel van der Zwaan

Paraaf gecontroleerd

Goedgekeurd door Dimitri van de Vis

Paraaf goedgekeurd

(3)

3 (15)

Inhoudsopgave

1 Aanleiding ... 4

2 Monitoringsvoorschriften ... 5

2.1 Monitoringsplan oppervlaktewater ... 5

2.2 Monitoringsplan grondwater ... 7

2.3 Kwaliteitsborging en onafhankelijkheid ... 7

3 Resultaten ... 8

3.1 Monitoring oppervlaktewater ... 8

3.2 Monitoring grondwater ... 11

3.2.1 Meetresultaten ... 11

3.2.2 Geleidbaarheid ... 12

4 Conclusies en aanbevelingen ... 14

4.1 Conclusies ... 14

4.2 Aanbevelingen ... 15

Bijlage 1 Formulieren veldopnamen Bijlage 2 Analysecertificaten

(4)

4 (15)

1 Aanleiding

De Combinatie Plas van Heenvliet gebruikt de Plas van Heenvliet voor het accepteren en verwerken van grond en baggerspecie. Hiervoor zijn vier deelinrichtingen opgericht:

· deelinrichting 1: voormalige zandwinput;

· deelinrichting 2: tijdelijke opslagplaatsen (TOP) voor opslag en kwalificatie van partijen grond;

· deelinrichting 3: overslaglocatie van grond of baggerspecie en bijbehorende transport- leidingen;

· deelinrichting 4: beheervoorzieningen met kantoren en opslag van onderhoudsmiddelen.

Voor het beheer van deze inrichtingen zijn de volgende vergunningen van kracht:

· vergunning ingevolge Wet milieubeheer (Wm), afgegeven door provincie Zuid-Holland op 4 juli 2006;

· vergunning ingevolge de Wet verontreiniging oppervlaktewater (Wvo), afgegeven door Waterschap Hollandse Delta op 4 juli 2006.

In de vergunningen zijn kaders gesteld aan de kwaliteit en monitoring van het te lozen oppervlaktewater en grondwater rondom de Plas. Deze kaders zijn verwerkt in het Monitoringplan grond- en oppervlaktewater (d.d. 7 februari 2007) dat is goedgekeurd door het bevoegd gezag. Het urgentieplan is in januari 2009 goedgekeurd door het bevoegd gezag.

In de voorliggende rapportage worden de relevante controles, metingen en opnamen gerapporteerd voor het jaar 2019. In 2019 is de standaardbemonstering conform het monitoringsplan uitgevoerd en is invulling gegeven aan de belangrijkste aanbeveling uit de voorgaande rapportage uit 2018. Dit betreft het besteden van extra aandacht aan de zuurstofconcentratie in het oppervlaktewater.

Deze jaarrapportage is als volgt opgebouwd:

· in hoofdstuk 2 worden de monitoringsvoorschriften samengevat;

· in hoofdstuk 3 staan de resultaten van 2019 vermeld;

· in hoofdstuk 4 zijn de conclusies en de aanbevelingen opgenomen.

De resultaten van de veldopnamen en de analysecertificaten zijn opgenomen in de bijlagen 1 en 2.

(5)

5 (15)

2 Monitoringsvoorschriften

2.1 Monitoringsplan oppervlaktewater

Voor de ligging van de monsterpunten wordt verwezen naar figuur 2.1.

Figuur 2.1 Ligging peilbuizen en oppervlaktewatermeetpunten rond de Plas van Heenvliet. De meetpunten ‘oost’ en ‘17’ hebben betrekking op de aanvullende monitoring in het kader van de toepassing van thermisch gereinigde grond op de oostoever en vallen buiten deze reguliere monitoring.

Het meetplan voor oppervlaktewater is in tabel 2.1 samengevat. De waterkwaliteit dient op de volgende meetpunten gemonitord te worden:

· in de afwateringssloot, waardoor het overtollige water vanuit de Plas naar het Kanaal door Voorne wordt uitgelaten;

· bij de steiger, gelegen in het noorden van de Plas;

· in de verzamelpunten van waaruit hemel- en percolaatwater uit de tijdelijke opslagplaatsen (TOP) in de Plas wordt geloosd.

(6)

6 (15)

Het meetpunt bij de steiger in het noorden van de Plas is geen verplichte meting in het kader van de Wvo-vergunning. Dit punt is in juli 2010 toegevoegd door de Combinatie Plas van Heenvliet, omdat het toenmalige andere vaste meetpunt (meetpunt pomp) niet altijd representatief was voor de waterkwaliteit in de plas zelf. In 2013 is om dezelfde reden het meetpunt ‘sloot’ toegevoegd. Het meetpunt ‘pomp’ is daarmee komen te vervallen. Het nieuwe meetpunt geeft een representatiever beeld van de kwaliteit van het te lozen oppervlaktewater uit de Plas dan het meetpunt ‘pomp’.

Bassin III heeft circa acht jaar gefunctioneerd als tussenopslag en is medio 2015 buiten werking gesteld.

Tabel 2.1 Monitoringsschema grond- en oppervlaktewater

Deelinrichting Locatie Nul-meting Ieder kwartaal Na 1 jaar Elke 3 jaar OPPERVLAKTEWATER

1 Pomp X Vervallen per

01-01-2014

1 Steiger* X

1 Sloot* X

2 Bassin I & II X X

Bassin III X Vervallen per

01-07-2015

Bassin IV & V X X

3 n.v.t.

4 n.v.t.

GRONDWATER

1 Peilbuis 40B X X X

Peilbuis 71B X Onherstelbaar beschadigd

in 2016

2 n.v.t.

3 n.v.t.

4 Peilbuis X X X X

Peilbuis Y X X X

referentie Peilbuis 4 X X X

* Geen verplichte meting in de oorspronkelijke Wvo-vergunning. Later toegevoegd: juli 2010 (steiger) en april 2013 (sloot).

Voor de oppervlaktewatermonsters zijn de volgende analysepakketten voorgeschreven:

· Steiger en sloot: geleidbaarheid (Ec), zuurgraad (pH), onopgeloste bestanddelen, zuurstof, fosfor, koper en chlorofyl-a (alleen in het zomerhalfjaar).

· Bassins: pH en onopgeloste bestanddelen. Tevens is voorgeschreven om de temperatuur van het water te meten.

Op basis van de aanbevelingen in de jaarrapportage van 2018 is een extra monitoring van de zuurstofconcentratie uitgevoerd in het oppervlaktewater van de Plas. Deze metingen zijn uitgevoerd door medewerkers van het ingenieursbureau van gemeente Rotterdam. Voor een overzicht van de verzamelde gegevens wordt verwezen naar de door Rotterdam opgestelde rapportage (Plas van Heenvliet, rapportage monitoring oppervlaktewaterkwaliteit 2019, Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam, 2009-0298, 29 november 2019).

(7)

7 (15)

In de Wvo-vergunning zijn geen eisen gesteld ten aanzien van monitoring van de deelinrichtingen 3 en 4.

2.2 Monitoringsplan grondwater

Het meetplan voor grondwater is eveneens in tabel 2.1 samengevat. Voor iedere peilbuis zijn toetsingswaarden opgesteld waaraan de uitgevoerde metingen worden getoetst.

In de Wm-vergunning zijn geen eisen gesteld ten aanzien van monitoring van de deelinrichtingen 2 en 3.

Voor de grondwatermonsters is het volgende analysepakket voorgeschreven:

· Geleidbaarheid (Ec), zuurgraad (pH), zuurstof, zware metalen en arseen, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) en nitraat. Tevens is voorgeschreven om de temperatuur van het grondwater te meten.

De driejaarlijkse monitoring van de peilbuizen is voor het laatst in het vierde kwartaal van 2017 uitgevoerd. De grondwatermonitoring staat derhalve voor 2020 weer op het

programma.

2.3 Kwaliteitsborging en onafhankelijkheid

Een gedeelte van het veldwerk betreft het bemonsteren van het grondwater. Dit valt onder de erkenningsplicht volgens het Besluit bodemkwaliteit. Het veldwerk is uitgevoerd onder erkenning en certificering van Sweco en volgens SIKB BRL 2000 en SIKB protocol 2002 door de heer A.W. Jaartsveld (ronde 1 en 3), de heer R.J. Diekstra (ronde 2) en de heer M.G.J.M. Barten (ronde 4). De erkenningen van de voorgenoemde monsternemers zijn in te zien via het zoekmenu erkende bodemintermediairs van Rijkswaterstaat, Bodem+.

Sweco Nederland B.V. verklaart hierbij dat zij, de moedermaatschappij waar

Sweco Nederland B.V. deel van uitmaakt, en haar onderaannemers geen belang hebben bij de uitkomsten van het onderzoek. Het onderzoek is derhalve volgens de eisen uit het Besluit bodemkwaliteit onafhankelijk uitgevoerd.

(8)

8 (15)

3 Resultaten

3.1 Monitoring oppervlaktewater

In 2019 zijn vier meetrondes gehouden: maart, juni, september en november. De waterkwaliteit is op de volgende meetpunten gemonitord (zie figuur 2.1):

· de afwateringssloot tussen de Plas en duiker naar de ondiepe sloot bij de pomp;

· bij de steiger in het noorden van de Plas;

· in het verzamelpunt van TOP bassin I en II;

· in het verzamelpunt van TOP bassins IV en V.

Opgemerkt wordt dat bassin III in de zomer van 2015 buiten gebruik is gesteld.

De gemeten concentraties voor de meetpunten sloot en steiger zijn opgenomen in tabel 3.1 en de gemeten concentraties voor de meetpunten in de bassins zijn opgenomen in

tabel 3.2.

Sloot en steiger

De meetpunten sloot en steiger voldoen in 2019 in het algemeen aan alle waterkwaliteits- eisen: onopgeloste bestanddelen, zuurstof, koper, fosfor, chlorofyl-a en pH. Hierop bestaan de volgende uitzonderingen:

· De concentratie koper overschrijdt de kwaliteitseis in maart bij meetpunt sloot en in november ter plaatse van meetpunt steiger. Het betreft tweemaal een relatief lichte overschrijding. Respectievelijk 2,7 µg/l en 2,6 µg/l tegenover de kwaliteitseis van 1,5 µg/l. Ook in de maandelijkse metingen van gemeente Rotterdam komt meermaals een verhoogde koperconcentratie voor. Eerder is in de jaarrapportage al het vermoeden geuit dat deze tijdelijke verhogingen mogelijk gekoppeld zijn aan de toepassing van partijen grond en/of baggerspecie waarin deze metalen verhoogd zijn. Gemeente Rotterdam heeft bovendien aangegeven dat uit onderzoek is gebleken dat de

concentraties koper (en zink) in oppervlaktewateren in regio Zeeland veelal 1 à 2 keer de MTR-norm (maximaal toelaatbaar risico) bedragen. Dit is vermoedelijk ook het geval voor het Voedingskanaal. De oorzaak van de verhoogde concentraties is derhalve mogelijk buiten de Plas te vinden. Aanvullend onderzoek wordt derhalve niet noodzakelijk geacht.

· In september was de concentratie onopgeloste bestanddelen bij meetpunt sloot hoger dan de kwaliteitseis (46 mg/l tegenover 30 mg/l). Gezien het eenmalige karakter van de overschrijding wordt aanvullend onderzoek naar de concentratie onopgeloste

bestanddelen ter plaatse van meetpunt sloot niet noodzakelijk geacht.

· In september is bij meetpunt sloot een lagere zuurstofconcentratie (4,29 mg/l)

aangetoond dan de norm van minimaal 5 mg/l. In november is bij beide meetpunten een zeer lage zuurstofconcentratie gemeten. Deze zijn dermate laag (0,34 mg/l en 0,28 mg/l) dat de betrouwbaarheid hiervan in twijfel wordt getrokken. Dergelijke concentraties wijzen op een nagenoeg anaeroob milieu, iets dat in deze periode en kijkend naar voorgaande meetreeksen niet verwacht wordt. Vervolgmetingen dienen uit te wijzen of de metingen inderdaad meetfouten betreft. Opgemerkt wordt dat ook in voorgaande jaren incidenteel de zuurstofnorm licht werd onderschreden. Over het algemeen geldt dat in de zuurstofconcentraties een lichte daling zichtbaar is. Deze is echter niet van dien aard dat concentraties van <1’ mg/l zijn te verwachten.

(9)

9 (15)

De lage zuurstofgehalten die in november 2019 zijn gemeten, kunnen niet eenduidig worden verklaard. Als mogelijk oorzaken worden genoemd:

· Onjuiste ijking zuurstofmeter.

· Mogelijk speelt een relatief hoge watertemperatuur, in combinatie met de afbraak van organisch materiaal (aangeleverd met toegepaste partijen), een rol bij de afname van de zuurstofconcentraties. Niet uitgesloten kan worden dat deze lage zuurstofconcentraties gedurende langere tijd aangehouden hebben.

· Een plotselinge toevoer van organisch materiaal zou een dip in het zuurstofgehalte kunnen veroorzaken. Er is echter geen aanwijzing dat hier sprake van is geweest en daarnaast wordt dit niet in zowel de sloot als bij de steiger verwacht.

Gemeente Rotterdam heeft in de periode april – september de waterkwaliteit van de Plas ook maandelijks gemeten. Het door de gemeente gehanteerde meetpunt bevindt zich in het zuidoostelijk deel van de Plas, hetgeen aanzienlijk verder verwijderd is van de toepassings- locatie dan de meetpunten ‘sloot’ en ‘steiger’. De zuurstofconcentratie in het zuidoostelijk deel van de Plas was daarbij altijd hoger dan 8,5 mg/l. Dit gegeven ondersteunt het vermoeden dat in november de zuurstofmeter niet optimaal heeft gefunctioneerd.

Tabel 3.1 Toetsing meetresultaten ‘sloot’ en ‘steiger’ aan kwaliteitseisen

5 maart 2019

Parameter Eenheid Kwaliteitseisen tijdens inbrengen

Meetwaarden sloot

Meetwaarden steiger

Voldoet aan Kwaliteitseis?

Onopgeloste bestanddelen

mg/l 30 < 17 < 10 Ja

Ec µS/cm - 2430 2610 n.v.t.

Zuurstofgehalte mg/l Ø 5 9,22 9,43 Ja

Koper µg/l 1,5 2,7 < 2 Nee

Fosfor (P-totaal) µg/l 1000 < 50 < 50 Ja

Chlorofyl-a gehalte µg/l 100 - - n.v.t.

pH - 6,5 tot 9,0 7,84 8,31 Ja

13 juni 2019

mg/l 30 < 33 < 20 Ja

Ec µS/cm - 2063 2083 n.v.t.

Zuurstofgehalte mg/l > 5 40,2 7,51 Ja

Koper µg/l 1,5 < 2 < 2 Ja

Fosfor (P-totaal) µg/l 1000 56 < 50 Ja

Chlorofyl-a gehalte µg/l 100 44 19 Ja

pH - 6,5 tot 9,0 7,12 7,9 Ja

11 september 2019

mg/l 30 46 < 20 Nee

Ec µS/cm - 2440 2470 n.v.t.

(10)

10 (15)

Zuurstofgehalte mg/l > 5 4,29 6,97 Nee

Koper µg/l 1,5 < 2 < 2 Ja

Fosfor (P-totaal) µg/l 1000 300 110 Ja

Chlorofyl-a gehalte µg/l 100 23 20 Ja

pH - 6,5 tot 9,0 7,26 7,65 Ja

18 november 2019

mg/l 30 <5 6,8 Ja

Ec µS/cm - 1957 1273 n.v.t.

Zuurstofgehalte mg/l > 5 0,34 0,28 Nee

Koper µg/l 1,5 < 2 2,6 Nee

Fosfor (P-totaal) µg/l 1000 < 50 < 50 Ja

Chlorofyl-a gehalte µg/l 100 - - n.v.t.

pH - 6,5 tot 9,0 7,98 7,84 Ja

De bassins

Een groot deel van de metingen die zijn uitgevoerd in de verzamelpunten van de bassins voldoen aan alle lozingsnormen (tabel 3.2). De uitzonderingen:

· De concentratie onopgeloste bestanddelen in bassin I&II overschrijdt in drie van de vier ronden de lozingsnorm.

· De concentratie onopgeloste bestanddelen in bassin IV&V overschrijdt in twee van de vier ronden de lozingsnorm.

Er is in het veld geconstateerd dat na hevige regenval water vanaf de kanten de bassins instroomt. Dit oppervlaktewater dat de bassins instroomt, bevat mogelijk relatief veel organisch materiaal van de ’oevers’. Het water in de bassins is mede daardoor erg troebel.

Dit heeft zijn weerslag in de concentratie onopgeloste bestanddelen. Vooralsnog achten wij aanvullend onderzoek en/of maatregelen niet noodzakelijk.

Foto 1 Foto van één van de bassins tijdens de meetronde in september 2019

(11)

11 (15)

Tabel 3.2 Toetsing meetresultaten ’TOP-bassins’ aan kwaliteitseisen Parameter Eenheid Lozingsnorm Meetwaarden

05-03-2019

Meetwaarden 13-06-2019

Meetwaarden 11-09-2019

Meetwaarden 12-11-2019 /

18-11-2019

Voldoet aan lozingsnorm?

Bassin I en II

pH - 6,8 tot 8,5 7,6 8,03 7,79 7,62 Ja

Onopgeloste

bestanddelen mg/l 100 310 76 320 220 Nee

Temperatuur ^oC 30 10,9 14,88 - 5,39 Ja

Bassin IV en V

pH - 6,8 tot 8,5 7,9 7,52 7,88 8,23 Ja

Onopgeloste

bestanddelen mg/l 100 22 130 < 50 260 Nee

Temperatuur ^oC 30 8,5 17,38 - 5,33 Ja

3.2 Monitoring grondwater

Hierna worden de meetresultaten besproken. Er zijn bij de monstername geen afwijkingen ten opzichte van de eisen in SIKB BRL 2000 en SIKB protocol 2002 opgetreden.

3.2.1 Meetresultaten

Conform de voorschriften in de Wet milieubeheervergunning zijn ieder kwartaal de grondwaterstanden gemeten (tabel 3.3). Opgemerkt wordt dat peilbuis 71B in 2016 defect is geraakt, vermoedelijk tijdens het groenonderhoud. In de bouwvergadering d.d.

30 maart 2017 is besloten om over de noodzaak tot vervanging van deze peilbuis niet eerder te besluiten dan dat de resultaten van de aanvullende monitoring van peilbuis 40B bekend zijn. Op basis van de resultaten van peilbuis 40B in 2017 is beoordeeld dat de investering voor het opnieuw plaatsen van peilbuis 71B achterwege kan blijven.

Tabel 3.3 Grondwaterstanden in de peilbuizen (in m – bovenkant peilbuis)¹

Grondwaterstand 05-03-2019 12-06-2019 11-09-2019 18-11-2019

4 0,27 - 0,54 -

X 1,78 1,84 2,30 1,91

Y 1,72 - 2,22 1,90

40B-1 1,47 2,53 2,56 2,03

40B-2 2,02 2,04 2,17 2,42

1: ontbrekende waarden hebben betrekking op: onbereikbaar/onvindbaar in verband met hoge begroeiing

Voor de langjarige grondwaterstanden in peilbuis 40B geldt het volgende:

· Conform verwachting is er tijdens de tweede en derde monitoringsronde van 2019 aangetoond dat er kwel optreedt tussen het tweede en het eerste watervoerend pakket.

Echter, tijdens de eerste en vierde monitoringsronde is er op basis van de grondwaterstanden sprake van infiltratie. Dit is niet in lijn der verwachting als naar de gehele meetreeks gekeken wordt.

· De schommelingen in de grondwaterstanden zijn in het algemeen beperkt. De relatief hoge waterstanden in peilbuis 40B-1, zoals gemeten tijdens de eerste en vierde monitoringsronde van 2019, kunnen niet worden verklaard en zijn afwijkend in het gehele beeld van de grondwatersituatie op de locatie. Mogelijk is er sprake geweest van een (tijdelijke) verstopping in het filter.

(12)

12 (15)

3.2.2 Geleidbaarheid

Bij eerdere metingen was de Ec in de peilbuizen 40B-1 en 40B-2 hoger dan de signaalwaarde uit het Monitoring- en Urgentieplan¹ (zie intermezzo). De relevante waarden bedragen:

· 40B-1 (filterdiepte ca. mv -14m tot -15m; eerste watervoerend pakket): signaalwaarde 4420 µS/cm (de toetsingswaarde voor het interventiepunt bedraagt 5747 µS/cm);

· 40B-2 (filterdiepte mv -25m tot -26m; tweede watervoerend pakket): signaalwaarde 7800 µS/cm (de toetsingswaarde voor het interventiepunt bedraagt 10140 µS/cm).

Intermezzo: de Ec-waarde in peilbuis 40B

In het Monitoring- en Urgentieplan zijn diverse signaal- en toetsingswaarden opgenomen. De Ec is er daar één van. De hoofddoelstelling is dat er – tijdig – wordt opgemerkt dat er stoffen vanuit het toegepaste materiaal zich naar de omgeving verspreiden, zodat ingrijpen mogelijk is.

Naar aanleiding van de evaluatie van de resultaten van 2014 en 2015 is besloten om vanaf januari 2016 voor peilbuis 40B ieder kwartaal de Ec te bepalen. De meerjarige meetresultaten voor de Ec in peilbuis 40B zijn opgenomen in figuur 3.1 (opgemerkt wordt dat variaties in de Ec ook voorkwamen bij peilbuis 71B, maar daar werden de signaalwaarden uit het Monitoring- en Urgentieplan nooit overschreden).

Uit figuur 3.1 blijkt dat met name voor het ondiepe filter geldt dat redelijk grote schommelingen in de meetwaarden aanwezig zijn gedurende de gehele monitoringsperiode.

Voor het diepe filter is de variatie in de Ec-metingen beperkter dan in het ondiepe filter. Er lijkt sprake te zijn van een licht stijgende trend. De beginmeting (‘nulmeting’ uit 2007) is mogelijk afwijkend laag; het is nu juist de beginmeting waarop de signaalwaarde en de toetsingswaarde voor het interventiepunt zijn gebaseerd. Naar nu blijkt, zou de nulmeting voor de betreffende peilbuis wel eens een atypische lage waarde kunnen zijn. Het Ec- niveau varieert sinds 2011 op een redelijk constant (hoog) niveau tussen 8.300 – 10.000 µS/cm.

De metingen van het jaar 2019 zijn in lijn met de eerder beschreven trend. In de jaarrapportage van 2017 is geconcludeerd dat door een combinatie aan redenen de invloed van zout kwelwater in peilbuis 40B gaandeweg de exploitatieperiode kon toenemen. De reden van de hogere Ec-waarde is een toegenomen invloed van zeewater en dus niet de verspreiding van stoffen vanuit het toegepaste materiaal in de Plas. Tijdens de vierde monitoringsronde in 2019 zijn overigens lagere Ec-waarden gemeten dan werden verwacht op basis van de trendlijn. Vervolgmetingen dienen uit te wijzen of het een trendbreuk betreft of uitbijters.

1 Grontmij Nederland B.V., januari 2009. Plas van Heenvliet. Monitoring en urgentieplan grond- en oppervlaktewater.

(13)

13 (15)

Figuur 3.1 Verloop van de geleidbaarheid (Ec inμS/cm) in beide filters van peilbuis 40B gedurende de gehele exploitatieperiode van de Plas.

Sign = Signaalwaarde en Int = Toetsingswaarden voor het interventiepunt uit het Monitoring- en Urgentieplan.

0 2000 4000 6000 8000

okt-06 jul-09 apr-12 dec-14 sep-17 jun-20

EC (µS/cm)

Pb 40B1

Ec Sign Int

0 2000 4000 6000 8000 10000 12000

okt-06 jul-09 apr-12 dec-14 sep-17 jun-20

EC (µS/cm)

Pb 40B2

Ec Sign Int

(14)

14 (15)

4 Conclusies en aanbevelingen

4.1 Conclusies

In 2019 is een monitoring van het grond- en oppervlaktewater in en rondom de Plas van Heenvliet uitgevoerd. In het algemeen kan worden gesteld dat de beschikbare

meetgegevens geen grote afwijkingen of andere trends laten, zien in vergelijking tot voorgaande jaren.

De volgende conclusies gelden per groep van meetpunten.

Oppervlaktewater

De onderzochte parameters op de meetpunten sloot en steiger voldoen in het algemeen aan de normen, met enkele uitzonderingen. Eénmaal is de koperconcentratie op het meetpunt steiger te hoog en éénmaal is het bij meetpunt sloot te hoog. Het betreft lichte overschrijdingen van de norm. Gezien het eenmalige karakter én het feit dat het andere meetpunt in de Plas geen overschrijding op hetzelfde moment laat zien, bestaat er geen reden tot zorg dat de Plas en/of het Kanaal door Voorne structureel worden belast met een te hoge koperconcentratie. Aanvullend onderzoek achten wij dan ook niet nodig.

Verder is in de periode september-november de zuurstofconcentratie op één of beide meetpunten wederom te laag (lager dan 5 mg/l) geweest. De mogelijke oorzaak is een combinatie van de relatief hoge watertemperatuur met de aanwezigheid van veel

organische stof, afkomstig van het toegepaste materiaal. Voor zover bekend, zijn de lage zuurstofconcentraties niet gepaard gegaan met vissterfte o.i.d. die pas bij concentraties onder de 2 mg/l kan gaan optreden. De metingen gemeente Rotterdam gaven geen normonderschrijdingen te zien:

· Gemeente Rotterdam heeft in de zuidoosthoek van de Plas gedurende het zomerhalfjaar de zuurstofconcentratie gemeten en geconstateerd dat de concentratie nooit lager was dan 8,5 mg/l.

Geconcludeerd wordt dat de zuurstofconcentratie mogelijk lokaal als gevolg van de omstandigheden (vermoedelijk hoog aanbod organisch materiaal, hoge watertemperatuur) te lage waarden heeft gehad. Ten aanzien van de meting van 18 november is de oorzaak van de waargenomen lage zuurstofconcentratie mogelijk veroorzaakt door een onjuiste ijking.

Bassins

De uitgevoerde metingen in beide meetpunten in de bassins voldoen grotendeels aan de lozingsnormen, met uitzondering van de concentraties onopgeloste bestanddelen. De hoeveelheid zwevende stof in beide bassins overschrijdt meermaals de lozingsnorm van 100 mg/l. Mogelijk is dit het gevolg van lage waterstanden gedurende de monstername en de aanwezigheid van algen in de bassins.

Grondwater

De gemeten grondwaterstanden passen binnen de aangetroffen fluctuaties van de gehele monitoringsperiode tot nu toe. De Ec-waarden in beide filters van peilbuis 40B zowel ondiep als diep zijn structureel hoger dan de signaalwaarde uit het Monitoring- en Urgentieplan. Er is sprake van een licht oplopende trend. De meest waarschijnlijke verklaring hiervoor is de gewijzigde grondwaterhuishouding rondom de Plas.

(15)

15 (15)

De laatste Ec-metingen zijn echter lager uitgevallen dan verwacht werd op basis van de trendlijn. Tijd moet uitwijzen of het een trendbreuk betreft of fluctuaties.

4.2 Aanbevelingen

Er is sprake van een stijgende trend in de EC-waarden in het grondwater. In het najaar van 2019 zijn echter lagere EC-waarden gemeten, dan worden verwacht op basis van de trendlijn. Vervolgmetingen dienen uit te wijzen of het een trendbreuk of uitbijters betreft.

Opvallend is de constatering dat in de wintermaanden van 2019 de grondwaterstanden er op wijzen dat er sprake is van een infiltratiesituatie. Dit is niet eerder geconstateerd.

Vervolgmetingen van de grondwaterstand dienen uit te wijzen of het een terugkerend patroon betreft.

Naar aanleiding van de resultaten in deze jaarrapportage doen wij de volgende aanbevelingen voor de monitoring van oppervlaktewater en grondwater in 2020:

· Monitoring voortzetten conform beschikking.

· Ga door met het extra in het zomerhalfjaar maandelijks meten van de zuurstofconcentratie op meerdere plaatsen in de Plas. Onderzoek of er een relatie bestaat tussen de kwaliteit van het aangevoerde materiaal (percentage organisch materiaal, aandeel (anaerobe) baggerspecie, etc.) en de gemeten zuurstofconcentratie.

(16)

Bijlage 1 Formulieren veldopnamen

Tabel B1.1 Resultaten veldmetingen 5 maart 2019 Monsterpunt

Gws (m – bkb)

pH (-)

Ec (µS/cm)

T (^oC)

O2

(mg/l)

Steiger - 8,31 2.610 9,0 9,43

Sloot - 7,84 2.430 8,9 9,22

Bassin I/II - 7,6 880 10,9 9,21

Bassin IV/V - 7,9 1.440 8,5 8,82

40B-1 1,47 7,15 5.500 12,1 -

40B-2 2,02 6,87 9.960 11,8 -

X 1,78 - - - -

Y 1,72 - - - -

4 0,27 - - - -

Tabel B1.2 Resultaten veldmetingen 13 juni 2018 Monsterpunt

Gws (m – bkb)

pH (-)

Ec (µS/cm)

T (^oC)

O2

(mg/l)

Steiger - 7,9 2.083 - 7,51

Sloot - 7,12 2.063 - 40,2

Bassin I/II - 8,03 94 - 7,68

Bassin IV/V - 7,52 1.082 - 5,23

40B-1 2,53 6,87 5.392 - 0,51

40B-2 2,04 6,88 10.410 - 0,5

X 1,84 - - - -

Y - - - - -

4 - - - - -

(17)

Tabel B1.3 Resultaten veldmetingen 11 september 2019 Monsterpunt

Gws (m – bkb)

pH (-)

Ec (µS/cm)

T (^oC)

O2

(mg/l)

Steiger - 7,65 2.470 - 6,97

Sloot - 7,26 2.440 - 4,29

Bassin I/II - 7,79 570 - 12,5

Bassin IV/V - 7,88 1.250 - 10,1

40B-1 2,56 6,45 5.550 - 1,98

40B-2 2,17 6,51 7.750 - 2,4

X 2,30 - - - -

Y 2,22 - - - -

4 0,54 - - - -

Tabel B1.4 Resultaten veldmetingen 18 november 2019 Monsterpunt

Gws (m – bkb)

pH (-)

Ec (µS/cm)

T (^oC)

O2

(mg/l)

Steiger - 7,84 1.273 7,86 0,28

Sloot - 7,98 1.957 6,24 0,34

Bassin I/II - 7,62 459 5,39 1,39

Bassin IV/V - 8,23 651 5,33 0,31

40B-1 2,03 - 4.921 - -

40B-2 2,42 - 8.284 - -

X 1,91 - - - -

Y 1,90 - - - -

4 - - - - -

(18)

Bijlage 2 Analysecertificaten

(19)

SYNLAB Analytics & Services B.V. IS GEACCREDITEERD VOLGENS DE DOOR DE RAAD VOOR ACCREDITATIE GESTELDE CRITERIA VOOR TESTLABORATORIA CONFORM ISO/IEC 17025:2005 ONDER NR. L 028

AL ONZE WERKZAAMHEDEN WORDEN UITGEVOERD ONDER DE ALGEMENE VOORWAARDEN GEDEPONEERD BIJ DE KAMER VAN KOOPHANDEL EN FABRIEKEN TE ROTTERDAM INSCHRIJVING HANDELSREGISTER: KVK ROTTERDAM 24265286

Analyserapport

Blad 1 van 4 SYNLAB Analytics & Services B.V.

Correspondentieadres

Steenhouwerstraat 15 · 3194 AG Rotterdam

Tel.: +31 (0)10 231 47 00 · Fax: +31 (0)10 416 30 34 www.synlab.nl

Sweco De Bilt Eva Lavooi Postbus 271 3730 AG DE BILT

Uw projectnaam : Monitoring Plas van Heenvliet Uw projectnummer : 358492_05-03-2019

SYNLAB rapportnummer : 12987220, versienummer: 1 Rapport-verificatienummer : BVWU3XFP

Rotterdam, 07-03-2019

Geachte heer/mevrouw,

Hierbij ontvangt u de analyse resultaten van het laboratoriumonderzoek ten behoeve van uw project 358492_05-03-2019. Het onderzoek werd uitgevoerd conform uw opdracht. De gerapporteerde resultaten hebben uitsluitend betrekking op de geteste monsters. De door u aangegeven omschrijvingen voor de monsters en het project zijn overgenomen in dit analyserapport.

Het onderzoek is uitgevoerd door SYNLAB Analytics & Services B.V., gevestigd aan de Steenhouwerstraat 15 in Rotterdam (NL). Indien het onderzoek is uitgevoerd door derden of het SYNLAB laboratorium in Frankrijk (99-101 Avenue Louis Roche, Gennevilliers) is dit in het rapport aangegeven.

Dit analyserapport bestaat inclusief bijlagen uit 4 pagina's. In geval van een versienummer van '2' of hoger vervallen de voorgaande versies. Alle bijlagen maken onlosmakelijk onderdeel uit van het rapport. Alleen vermenigvuldiging van het hele rapport is toegestaan.

Mocht u vragen en/of opmerkingen hebben naar aanleiding van dit rapport, bijvoorbeeld als u nadere informatie nodig heeft over de meetonzekerheid van de analyseresultaten in dit rapport, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de afdeling Customer Support.

Wij vertrouwen er op u met deze informatie van dienst te zijn.

Hoogachtend,

Jaap-Willem Hutter Technical Director

(20)

Sweco De Bilt

Monitoring Plas van Heenvliet 358492_05-03-2019

12987220

05-03-2019 Eva Lavooi

05-03-2019

07-03-2019 Blad 2 van 4

Projectnaam Projectnummer Rapportnummer

Orderdatum Startdatum Rapportagedatum

Analyserapport

Paraaf : - 1

Nummer Monstersoort Monsterspecificatie

001 Oppervlaktewater Bassin I en II-1 Bassin I en II 002 Oppervlaktewater Bassin IV en V-1 Bassin IV en V 003 Oppervlaktewater Sloot-1 Sloot

004 Oppervlaktewater Steiger-1 Steiger

Analyse Eenheid Q 001 002 003 004

METALEN

koper µg/l Q 2.7 <2.0

De met Q gemerkte analyses zijn geaccrediteerd door de RvA.

ANORGANISCHE VERBINDINGEN

fosfor µg/l Q <50 <50

DIVERSE NATCHEMISCHE BEPALINGEN

onopgel.best./zwev.stof mg/l Q 310 22 <17¹⁾ <10

monstervolume tbv analyse ml 100 300 300 500

(21)

Sweco De Bilt

12987220

05-03-2019

07-03-2019 Blad 3 van 4

Analyserapport

Paraaf : - 1

Voetnoten

1 De rapportage grens is verhoogd, vanwege noodzakelijke minder inzet van het monstermateriaal.

(22)

Sweco De Bilt

12987220

05-03-2019

07-03-2019 Blad 4 van 4

Analyserapport

Paraaf : - 1

Analyse Monstersoort Relatie tot norm

onopgel.best./zwev.stof Oppervlaktewater Conform NEN 6484

koper Oppervlaktewater Conform NEN 6966 en conform NEN-EN-ISO 11885

fosfor Oppervlaktewater Idem

Monster Barcode Aanlevering Monstername Verpakking

001 F5861920 05-03-2019 05-03-2019 ALC227

001 F5861919 05-03-2019 05-03-2019 ALC227

002 F5861925 05-03-2019 05-03-2019 ALC227

002 F5861924 05-03-2019 05-03-2019 ALC227

003 B1831110 05-03-2019 05-03-2019 ALC204

003 F5861928 05-03-2019 05-03-2019 ALC227

003 F5861923 05-03-2019 05-03-2019 ALC227

004 F5861918 05-03-2019 05-03-2019 ALC227

004 B1831105 05-03-2019 05-03-2019 ALC204

004 F5861922 05-03-2019 05-03-2019 ALC227

(23)

Analyserapport

Sweco De Bilt

Sigrid van Grevenbroek Postbus 271

3730 AG DE BILT

Uw projectnaam : Plas van Heenvliet

Uw projectnummer : 358492

SYNLAB rapportnummer : 13049892, versienummer: 1 Rapport-verificatienummer : 5WZAN8UD

Hierbij ontvangt u de analyse resultaten van het laboratoriumonderzoek ten behoeve van uw project 358492.

Het onderzoek werd uitgevoerd conform uw opdracht. De gerapporteerde resultaten hebben uitsluitend betrekking op de geteste monsters. De door u aangegeven omschrijvingen voor de monsters en het project zijn overgenomen in dit analyserapport.

Hoogachtend,

(24)

Sweco De Bilt

Plas van Heenvliet 358492

13049892

13-06-2019 Sigrid van Grevenbroek

13-06-2019

18-06-2019 Blad 2 van 10

Analyserapport

Paraaf : - 1

001 Oppervlaktewater Bassins 1&2-1-1 Bassins 1&2-1-1 Bassins 1&2 002 Oppervlaktewater Bassins 3&4-1-1 Bassins 3&4-1-1 Bassins 4&5 003 Oppervlaktewater Sloot-1-1 Sloot-1-1 Sloot

004 Oppervlaktewater Steiger-1-1 Steiger-1-1 Steiger

METALEN

koper µg/l Q <2.0 <2.0

fosfor µg/l Q 56 <50

onopgel.best./zwev.stof mg/l Q 76 130 <33¹⁾ <20¹⁾

ANALYSES UITGEVOERD DOOR DERDEN

Chlorofyl-a en feofytine zie bijlage zie bijlage

(25)

Sweco De Bilt

13049892

13-06-2019

18-06-2019 Blad 3 van 10

Analyserapport

Paraaf : - 1

Voetnoten

1 De rapportage grens is verhoogd, vanwege noodzakelijke kleinere inzet van het monstermateriaal.

(26)

Sweco De Bilt

13049892

13-06-2019

18-06-2019 Blad 4 van 10

Analyserapport

Paraaf : - 1

onopgel.best./zwev.stof Oppervlaktewater Conform NEN 6484

koper Oppervlaktewater Conform NEN 6966 en conform NEN-EN-ISO 11885

fosfor Oppervlaktewater Idem

Chlorofyl-a en feofytine Oppervlaktewater Analyse uitbesteed

001 F5842522 12-06-2019 12-06-2019 ALC227

001 F5842528 12-06-2019 12-06-2019 ALC227

002 F5870475 12-06-2019 12-06-2019 ALC227

002 F5870491 12-06-2019 12-06-2019 ALC227

003 F5870481 12-06-2019 12-06-2019 ALC227

003 H7490581 12-06-2019 12-06-2019 ALC281

003 B1774599 12-06-2019 12-06-2019 ALC204

003 F5870479 12-06-2019 12-06-2019 ALC227

003 F5870482 12-06-2019 12-06-2019 ALC227

004 B1756653 12-06-2019 12-06-2019 ALC204

004 0650199112 12-06-2019 12-06-2019 ALC237

004 H7490580 12-06-2019 12-06-2019 ALC281

004 0650199116 12-06-2019 12-06-2019 ALC237

004 0650199121 12-06-2019 12-06-2019 ALC237

(27)

Blad 5 van 10 SYNLAB rapportnummer 13049892 - 1

(28)

(29)

(30)

(31)

(32)

(33)

Analyserapport

Sweco De Bilt

3730 AG DE BILT

SYNLAB rapportnummer : 13049897, versienummer: 1 Rapport-verificatienummer : ZTCTF3QF

Hoogachtend,

(34)

Sweco De Bilt

13049897

13-06-2019

20-06-2019 Blad 2 van 4

Analyserapport

Paraaf : - 1

001 Grondwater (AS3000)

40bdiep-1-1 40bdiep-1-1 40bdiep

40bondiep-1-1 40bondiep-1-1 40bondiep

X-1-1 X-1-1 X

Analyse Eenheid Q 001 002 003

chloride mg/l S 3300 1400 550

sulfaat mg/l S <5 <5 <5

De met S gemerkte analyses zijn geaccrediteerd en vallen onder de AS3000-erkenning.

(35)

Sweco De Bilt

13049897

13-06-2019

20-06-2019 Blad 3 van 4

Analyserapport

Paraaf : - 1

Monster beschrijvingen

001 * De monstervoorbehandeling en analyses zijn uitgevoerd conform Accreditatieschema AS3000, dit geldt alleen voor de analyses die worden gerapporteerd met het "S" kenmerk.

(36)

Sweco De Bilt

13049897

13-06-2019

20-06-2019 Blad 4 van 4

Analyserapport

Paraaf : - 1

chloride Grondwater (AS3000) Conform AS3140-2 en conform NEN-ISO 15923-1

sulfaat Grondwater (AS3000) Idem

001 B6024828 12-06-2019 12-06-2019 ALC207

002 B5819995 12-06-2019 12-06-2019 ALC207

003 B5819958 12-06-2019 12-06-2019 ALC207

(37)

Analyserapport

Sweco De Bilt

3730 AG DE BILT

SYNLAB rapportnummer : 13102907, versienummer: 1 Rapport-verificatienummer : 4P3ED6TA

Hoogachtend,

(38)

Sweco De Bilt

13102907

12-09-2019

18-09-2019 Blad 2 van 10

Analyserapport

Paraaf : - 1

001 Oppervlaktewater Bassins 1&2 Bassins 1&2 Bassins 1&2 002 Oppervlaktewater Bassins 3&4 Bassins 3&4 Bassins 3&4 003 Oppervlaktewater Sloot-1-2 Sloot-1-2 Sloot

004 Oppervlaktewater Steiger-1-2 Steiger-1-2 Steiger

METALEN

koper µg/l Q <2.0 <2.0

fosfor µg/l Q 300 110

onopgel.best./zwev.stof mg/l Q 320 <50¹⁾ 46 <20¹⁾

ANALYSES UITGEVOERD DOOR DERDEN

Chlorofyl-a en feofytine zie bijlage zie bijlage

(39)

Sweco De Bilt

13102907

12-09-2019

18-09-2019 Blad 3 van 10

Analyserapport

Paraaf : - 1

Voetnoten

1 De rapportage grens is verhoogd, vanwege noodzakelijke kleinere inzet van het monstermateriaal.