Europa in beweging
Europa is er voor u
Wonen, werken en studeren in een ander land van de EU
Europese Unie
B-1049 Brussel
Manuscript voltooid in augustus 2003
Illustratie omslag: Ascii
Bibliografische data bevinden zich aan het einde van deze publicatie.
Luxemburg: Bureau voor officiële publicaties der Europese Gemeenschappen, 2003
ISBN 92-894-5953-0
© Europese Gemeenschappen, 2003 Overneming toegestaan.
Printed in Belgium
GEDRUKT OP CHLOORVRIJ GEBLEEKT PAPIER
Europa is er voor u
Wonen, werken en studeren
in een ander land van de EU
Kansen voor iedereen 3 Informatie en advies binnen handbereik 5 Studie en beroepsopleiding: je horizon verruimen 7
Kansen op werk in heel Europa 17
Onderzoek — Denk Europees 20
Grijp je kans! 22
Begin jaren negentig werd de Europese Unie een echte open ruimte met nagenoeg volledige vrijheid van verkeer voor personen, goederen, dien- sten en kapitaal. Alle burgers van de EU hebben, ongeacht hun leeftijd, het recht om waar ook in de EU te reizen, wonen, werken, studeren en hun pen- sioen te genieten. Er zijn mogelijkhe- den te over!
Deze brochure vertelt u meer over deze mogelijkheden en wil u ertoe aanzetten serieus na te denken over de voordelen en de persoonlijke vol- doening die het voor u kan opleveren wanneer u in een ander EU-land gaat wonen, werken of studeren.
Hoewel deze brochure in de eerste plaats bedoeld is voor EU-burgers, worden hierin ook enkele program- ma’s genoemd die openstaan voor gegadigden uit andere Europese lan- den. De burgers van de nieuwe lidsta- ten van de EU (die in 2004 zullen toe- treden) zullen ook volledig gebruik kunnen maken van deze mogelijkhe- den, in sommige gevallen na een over- gangsperiode.
Persoonlijke voordelen
Het komt bij de meesten van ons niet op om in een ander land te gaan stu- deren of werken, of als dat wel het geval is, zien wij allerlei bezwaren, en dan komt het er niet van.
Toch valt er veel te winnen bij een ver- blijf in het buitenland voor studie of werk: het betekent een echte verande- ring van omgeving, nieuwe persoonlij- ke perspectieven en dagelijks contact met een andere cultuur; verder is het
de ideale gelegenheid om een nieuwe taal te leren, met daarbij de kans om met mensen van verschillende achter- gronden te werken of te studeren, ideeën uit te wisselen en ervaringen te vergelijken.
Bovendien zijn werkgevers steeds meer op zoek naar mensen met een meer gevarieerde beroepservaring.
Een verblijf in het buitenland voor stu- die of werk kan uw CV ten goede komen en een pre zijn voor toekom- stige werkgevers.
Kortom: Europa kan uw leven veran- deren als u dat wilt.
Mobiliteit betekent meer concurrentievermogen
In juni 2000 verbonden de presiden- ten en eerste ministers van de 15 EU- landen zich ertoe om de Unie tegen 2010 tot de meest concurrerende ken- nismaatschappij ter wereld te maken.
Om deze plechtige belofte waar te maken moeten er een hele reeks ini- tiatieven worden genomen om de mobiliteit van de burgers binnen de EU te bevorderen, zodat zij hun kan- sen op het vlak van studie, werk, erva- ring en levenswijze zo veel mogelijk benutten. Concurrentievermogen houdt in dat geschoolde mensen gaan werken daar waar er werk is. Europa heeft dus mensen nodig die mobiel zijn!
De Europese Unie ligt voor ons
open — Kansen voor iedereen
De weg ligt open
Niemand is bereid voor lange tijd naar het buitenland te gaan zonder zeker te zijn van het antwoord op belangrij- ke vragen als:
• Zullen mijn diploma’s en kwalifica- ties ook elders in de EU worden erkend?
• In hoeverre kan ik gebruik maken van de sociale voorzieningen in een ander EU-land?
• Hoe zijn mijn rechten gewaar- borgd?
• Waar kunnen mijn kinderen naar school gaan?
De Europese Unie heeft de afgelopen tien jaar in feite veel gedaan om der- gelijke obstakels uit de weg te ruimen en de weg vrij te maken voor iedereen die zijn vleugels wil uitslaan. Deze bro- chure verwijst u door naar bronnen met meer gedetailleerde informatie die u op weg kunnen helpen binnen Europa.
Europa is er voor u
De Europese Commissie creëert een portaalsite met de naam „Your Europe” (europa.eu.int/youreurope) waar informatie en tips over wonen, werken en studeren in Europa bijeen is gebracht. Hier vindt u links naar alle andere websites en portalen die in deze brochure worden genoemd.
Europe Direct
Voor allerlei informatie over de Europese Unie kunt u terecht bij Europe Direct, een dienst die u vanuit elk EU-land kunt bereiken door het volgende gratis nummer 00 800 6 7 8 9 10 11 te draaien. U wordt dan in uw eigen taal geholpen. U kunt ook surfen naar europa.eu.int/europedirect De weg ligt open: verken
daarom nieuwe horizons.
© Eureka Slide
Als burger van de EU heeft u het recht om waar ook in de EU te gaan wonen en werken. Wanneer u echter van plan bent naar het buitenland te gaan, zult u uiteraard met een heleboel prak- tische vragen zitten. Waar ga je wonen? Hoe zit het met scholen en kinderopvang? Kan ik mij in een ander land vestigen zonder dat mij werk is aangeboden? Zullen mijn diploma’s en kwalificaties worden erkend? Hoe kom ik aan een verblijfsvergunning en een werkvergunning? Is mijn rijbewijs in andere landen geldig? Kan ik dezelfde aanspraken maken op gezondheidszorg en sociale zekerheid als in mijn eigen land? Hoe zit het met de belastingen als ik in een ander EU- land werk? Hoe zal mijn pensioen wor- den uitbetaald? Enzovoort.
In het verleden was het soms een frus- trerende en tijdrovende aangelegen- heid om al deze informatie te verga- ren. Maar dat is nu niet meer het geval. De Europese Commissie en de nationale overheidsdiensten hebben heel hard gewerkt om gidsen en actuele informatiebladen op te stellen over deze en vele andere onderwer- pen.
Antwoorden op uw vragen
Al deze informatiebronnen worden toegankelijk gemaakt via het internet- portaal „Your Europe”: europa.eu.int/
youreurope
Via dit portaal vindt u links naar alle informatie die u nodig heeft. U vindt er zeer gedetailleerde uitleg over onderwerpen die u aangaan — van sociale zekerheid en belastingstelsels tot praktische informatie over het vin-
den van een school, het huren van woonruimte en het openen van een bankrekening, waar ook in de EU.
Meer hulp nodig? Twee diensten rechtstreeks te uwer beschikking
1. Wegwijzerdienst
Wilt u deskundig advies over:
• Moeilijkheden bij het kopen of huren van onroerend goed in een andere lidstaat van de EU?
• Problemen bij het registreren van uw auto?
• Moeilijkheden bij de erkenning van uw beroepskwalificaties?
• Problemen met de fiscus?
• Technische problemen bij de over- dracht van uw pensioenrechten naar het land waar u zich wilt ves- tigen?
Klik dan op de link naar onze Wegwijzerdienst voor de burger. Deze geeft u gratis informatie en advies op maat over uw rechten en zal u door- verwijzen naar de organisatie of dienst die u het beste kan verder hel- pen bij uw probleem. Deskundigen zullen uw vraag binnen drie werkda- gen in uw eigen taal beantwoorden.
Informatie en advies binnen
handbereik
2. Europese centra voor de consument
Indien u advies wilt over uw rechten als consument of hulp bij het oplossen van een probleem die u als consument ondervindt. Indien u deskundige infor- matie nodig heeft over:
• On line winkelen?
• Pakketreizen?
• Timesharing-overeenkomsten?
• Grensoverschrijdend bankieren?
• Voedselveiligheid?
Klik dan op de link naar de Europese centra voor de consument. Deze cen- tra werden (of worden) in alle EU-lan- den opgericht en het netwerk wordt verder uitgebreid tot alle landen die in de komende jaren tot de EU zullen toetreden. Het centrum in uw land kan u de nodige informatie geven alsook gerichte hulp bij grensover- schrijdende geschillen.
Hebt u nog altijd problemen?
Laat Solvit ze voor u oplossen
Indien u vindt dat u uw rechten wor- den onthouden door een verkeerde toepassing van de EU-wetgeving, kunt u uw probleem aan een van de Solvit- centra voorleggen, hetzij in uw land van herkomst hetzij in het land waar u woont of zaken doet.
Solvit is opgericht om uw problemen zo efficiënt mogelijk op te lossen zon- der gerechtelijke stappen te hoeven ondernemen. Het betreft een koste- loos systeem dat gebaseerd is op een netwerk van centra die door de over- heid in elke EU-lidstaat worden beheerd. U vindt ze on line door op de link Solvit van de portaalsite „Your Europe” te klikken.
Wat de problemen ook mogen zijn die u als consument of gewoon als EU- burger heeft, de diensten van de EU zijn er om u te helpen.
Zij zal worden behandeld voor elk probleem met haar gezondheid dat zich tijdens haar opleiding in het buitenland zou kunnen voordoen.
© LWA - Dann Tardif/Van Parys Media
Een verhuizing naar een ander EU- land hoeft geen belemmering te zijn voor je studie of beroepsopleiding, integendeel: het kan juist een gewel- dige kans voor je zijn en daarom moe- digt de EU mobiliteit in het onderwijs aan. Honderdduizenden studenten, jonge werknemers en leerkrachten hebben al de voordelen van een lang- durig verblijf in het buitenland ont- dekt dankzij enkele van de meest po- pulaire programma’s van de EU.
Informatie is de eerste vereiste voor het nemen van de juiste beslissing.
Wil je naar Italië gaan om daar archi- tectuur te studeren? Dan moet je te weten zien te komen wat de opties zijn en welke cursussen je kunt volgen.
Moet u met uw gezin naar Zweden verhuizen? Dan dient u zich te infor- meren over het onderwijsstelsel om een school voor uw kinderen te kun- nen kiezen.
De antwoorden op dergelijke vragen vind je via het nieuwe internetportaal Ploteus (www.ploteus.net). Het is door de Europese Unie ontworpen om men- sen de weg te wijzen naar uitgebreide informatiebronnen over onderwijs en beroepsopleiding in 30 Europese lan- den.
Je weg vinden met Ploteus
In het oud-Grieks betekent Ploteus
„navigator”. In de 21e eeuw staat Ploteus ook voor Portal on Learning Opportunities Throughout the European Space. Via www.ploteus.
net kom je bij een serie links die onderverdeeld zijn in de rubrieken:
„Leermogelijkheden”, „Onderwijsstel- sels”, „Uitwisselingen”, „Contact” en
„Naar een ander land verhuizen”, die elk specifieke informatie verstrekken.
Het belangrijkste onderdeel van Ploteus is de rubriek Leermogelijk- heden, die bijna 4 000 links bevat naar nationale of regionale gegevens- banken en naar de websites van oplei- dingsinstellingen in 30 Europese lan- den. Je kunt informatie selecteren op basis van geografische ligging, onder- wijstaal, vakgebied of onderwijsni- veau, waardoor het zoeken wordt ver- gemakkelijkt en aangepast aan ieders behoeften.
Voor meer informatie over de structuur van een onderwijsstelsel of over diplo- ma’s en kwalificaties, beurzen- en col- legegelden ga je naar de rubriek Onderwijsstelsels. Hier vind je duide- lijke en beknopte beschrijvingen van de nationale onderwijsstelsels in 11 talen, alsmede links naar nuttige informatie en websites.
De rubriek Uitwisselingen bevat informatie over allerlei uitwisselings- programma’s op alle niveaus, van sta- ges bij bedrijven tot Europees vrijwilli- gerswerk en specifieke uitwisselings- programma’s voor het onderwijs, zoals Erasmus en Leonardo da Vinci.
Voor nadere informatie en voor beroeps- of studiekeuzevoorlichting ga je naar de rubriek Contact, waar je de contactgegevens vindt van diverse nationale diensten en instanties in 30 landen die je van dienst kunnen zijn.
Voor praktische informatie over wonen en studeren in het buitenland ga je naar de rubriek Naar een ander land verhuizen. Hier vind je nuttige tips over praktische aangelegenheden als
Studie en beroepsopleiding: je
horizon verruimen
De jeugd ontdekt Europa
Ben je tussen 15 en 25 jaar oud? Wil je andere landen ontdekken en ervaren hoe het leven daar is? Ga dan eens kijken wat het programma Jeugd van de EU te bieden heeft door te surfen naar: europa.eu.int/comm/youth/
program/index_en.html. Dit programma biedt jonge mensen in 30 Europese landen, en in sommige andere delen van de wereld, tal van kansen om deel te nemen aan groepsuitwisselingen, lokale jeugdprojecten enzovoort. Het biedt ook ondersteuning bij de ontwikkeling van je eigen ideeën voor projecten.
Wanneer je er een jaar tussenuit wilt om in het buitenland vrijwilligerswerk te doen, neem dan contact op met de dienst Europees vrijwilligerswerk, die deel uit- maakt van het programma Jeugd van de EU.
Het programma Jeugd is gericht op integratie en steunt met name jonge men- sen die anders niet de kans zouden krijgen om naar het buitenland te gaan van- wege hun moeilijke levensomstandigheden of vanwege de situatie in hun land.
Surf ook eens naar het nieuwe Europese portaal voor de jeugd (europa.eu.int/youth), on line in 2004. Dit biedt je toegang tot informatie over een groot aantal onderwerpen gaande van milieubescherming tot bestrijding van racisme. Je kunt er chatten met jonge mensen, waar en wanneer ook, en pro- blemen bespreken met iedereen, met inbegrip van politici. De toekomst van Europa ligt in de handen van de jeugd. Daarom willen de huidige leiders van de EU heel graag de jonge generatie erbij betrekken om gestalte te geven aan het Europa van morgen. Waarmee kun je beter beginnen dan met het verkennen van Europa om zo kennis te maken met de volkeren en culturen van Europa, vrien- den te maken, je samen te amuseren en te praten over de toekomst.
De jeugd van vandaag zal het Europa van mor- gen gestalte geven.
huisvesting, kosten van het levenson- derhoud, belastingen en sociale zeker- heid.
Mogelijkheden voor studenten
Dankzij het Socrates/Erasmus-pro- gramma ontdekken elk jaar duizenden jongeren hoe leuk en leerrijk studie- uitwisselingen in de EU kunnen zijn.
Stel je eens voor dat je in het buiten- land studeert, nieuwe vrienden maakt en daarenboven een andere cultuur leert kennen en een andere taal leert.
Je zou een van deze duizenden kun- nen zijn indien je aan een instelling voor hoger onderwijs studeert in een van de 31 landen die aan het pro- gramma deelnemen. Deze landen zijn:
• de 15 lidstaten van de Europese Unie: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Zweden, Verenigd Koninkrijk;
• de 10 landen die in 2004 tot de EU zullen toetreden: Cyprus, de Tsjechische Republiek, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slowakije en Slovenië;
• de overige drie kandidaat-lidstaten:
Bulgarije, Roemenië en Turkije;
• de drie EER/EVA-landen: IJsland, Liechtenstein en Noorwegen.
Socrates/Erasmus biedt je:
• de kans om drie tot twaalf maan- den te studeren aan een partnerin- stelling in Europa;
• volledige erkenning van studiepe- rioden in het buitenland in het kader van je academische oplei- ding;
• de mogelijkheid van een kleine beurs van de EU ter dekking van extra onkosten.
Tegelijkertijd kun je jouw kennis van de taal verbeteren door deel te nemen aan een van de voorbereidende, inten- sieve taalcursussen die de gastuniver- siteiten aanbieden. De universiteit zal je geen extra collegegeld aanrekenen en zal je helpen huisvesting te vinden.
Studeren in het buiten- land is niet alleen een geweldige ervaring: het staat ook goed op je CV.
Voor meer informatie surf naar http://europa.eu.int/comm/
e d u c a t i o n / p r o g r a m m e s / socrates/erasmus/students_en.ht ml. Je kunt ook informeren bij het bureau voor internationale betrekkin- gen van je universiteit of op haar web- site kijken. Bedenk wel dat het aantal studenten dat aan het Erasmus-pro- gramma kan deelnemen, beperkt is.
Het Europese
puntenoverdrachtsysteem
Het Europese puntenoverdrachtsys- teem (European credit transfer system
— ECTS) (zie europa.eu.int/comm/
education/programmes/socrates/
ects_en.html) is ingevoerd om ervoor te zorgen dat studieperioden in het
buitenland officieel worden erkend.
De Europese Commissie heeft het ECTS meer dan tien jaar geleden inge- voerd en het vindt steeds meer toe- passing, zelfs buiten Europa.
De Commissie, de Raad van Europa en Unesco hebben tezamen „een diplomasupplement” ontwikkeld dat zowel attesten van de persoonlijke stu- dieresultaten van de afgestudeerde omvat als een beschrijving van zijn of haar nationale stelsel van hoger onderwijs. Het diplomasupplement begint thans steeds meer verbreid te raken in Europa. Voor verdere infor- matie surf naar europa.eu.int/
comm/education/policies/rec_qual/
recognition/diploma_en.html.
© Eureka Slide
„Het Erasmus-jaar betekende een ommekeer in mijn leven”
Nathalie Vandelle, een studente politicologie in Rennes, Frankrijk, besloot haar Erasmus-jaar aan de Universiteit van Edinburgh door te brengen.
„Mijn Erasmus-jaar in Schotland was een geweldige gelegenheid voor mij om mijn Engels te verbeteren en veel nieuwe mensen te leren kennen – niet alleen uit Schotland maar uit heel Europa. Ik volgde zelfs college over de Schotse geschie- denis om een beter begrip te krijgen van het land waar ik woonde.”
Voor Nathalie was haar Erasmus-jaar veel meer dan alleen een kans om haar Engels te verbeteren en deel uit te maken van een nieuwe cultuur. „Door mijn verblijf in het buitenland, ver van familie en vrienden, werd ik zelfstandiger, rijper en kreeg ik meer zelfvertrouwen. Als volwassene had ik meer verantwoordelijkheid te dragen maar ik kon nog steeds van het studentenleven genieten. Wat wil je nog meer!”
Het Erasmus-jaar veranderde werkelijk haar leven: na haar afstuderen verhuisde zij opnieuw naar een ander Europees land. „Door deze ervaring besefte ik hoe gemakkelijk en hoe leuk het was om in een ander land te wonen. Daarom besloot ik werk te zoeken in het buitenland. Ik merkte dat werkgevers onder de indruk zijn wanneer je een Erasmus-jaar op je CV hebt staan. Mij werd een baan aangebo- den in België en nu woon en werk ik in Brussel.”
Nathalie Vandelle.
© ASCii
Mogelijkheden voor docenten van universiteiten of andere instellingen van hoger onderwijs
Het Socrates/Erasmus-programma is niet alleen voor studenten bedoeld maar ook voor universitaire docenten en andere docenten van het hoger onderwijs.
Wenst u een „Europese dimensie” toe te voegen aan uw universitaire onder- wijsprogramma? Het Universitair Charter Erasmus kan u helpen door financiële steun te verlenen. Uw actie- ve deelname aan Socrates/Erasmus zal uw instelling dichter bij Europa en Europa dichter bij uw instelling bren- gen.
Het programma voor docenten omvat:
• ontwikkeling van studieprogram- ma’s samen met Europese partner- instellingen;
• gastcolleges in het buitenland (gedurende één tot acht weken) aan een van uw partnerinstellin- gen;
• toetreding tot of oprichting van een
„thematisch netwerk”.
De officiële website van de EU voor het docentenprogramma is te vinden op het volgende adres: europa.eu.
int/comm/education/programmes/
socrates/erasmus/teacher_en.html Een eersteklaservaring,
het Comenius- programma, zowel voor leerlingen als voor leerkrachten.
@
eLearning
De portaalsite elearningeuropa.info bundelt informatie over het gebruik van multimediatechnologie en internet ten behoeve van onderwijs, beroepsoplei- ding en levenslang leren in Europa. Je kunt het gebruiken om feitelijke infor- matie te vergaren, ervaringen uit te wisselen, projectresultaten te verspreiden en over ideeën te discussiëren. Een van de voornaamste doelstellingen van dit portaal is om de samenwerking op dit gebied tussen alle betrokkenen in Europa te verbeteren: dus hoe meer mensen het gebruiken des te beter.
© Roy Morsch/Van Parys Media
Beroepsopleiding en scholing in het buitenland
Je kunt veel winnen bij een opleiding of leertijd in het buitenland. Het kan je kansen op werk vergroten en je hori- zon verruimen; het kan je een andere kijk op het leven geven, je flexibeler maken en je zelfvertrouwen vergroten.
Het kan ook heel leuk zijn! En boven- dien worden de kwalificaties die je verwerft in elk EU-land erkend.
In de Europese Unie bestaat een pro- gramma, het zogenaamde Leonardo da Vinci-programma, dat onder andere ten doel heeft jonge mensen toegang te verlenen tot opleiding en stages teneinde hun kansen op werk, en vooral meer geschoold werk, te ver- beteren. Het heeft ook ten doel de beroepsopleiding voor mensen van alle leeftijden te verbeteren en hen te helpen tijdens hun hele beroepsleven nieuwe vaardigheden te verwerven en zich aldus aan te passen aan nieuwe arbeidsvereisten, zoals bijvoorbeeld het werken met nieuwe technolo- gieën.
Indien je een beroepsopleiding volgt, indien je een jonge werknemer of een jonge werkloze bent of indien je pas afgestudeerd bent, kun je je oplei- ding in het buitenland voltooien in het kader van het Leonardo da Vinci- programma voor een periode van drie weken tot twaalf maanden. Het pro- gramma omvat cursussen in de taal en cultuur van het gastland om je te helpen je zo goed mogelijk thuis te voelen tijdens je verblijf.
Studenten die beroepservaring wil- len opdoen, kunnen in het kader van het Leonardo da Vinci-programma een aanvraag indienen voor een stage
van drie tot twaalf maanden in een onderneming in een van de 30 deel- nemende landen en een beurs krijgen als tegemoetkoming in de kosten.
Sommige van deze projecten worden door hogeronderwijsinstellingen geor- ganiseerd, andere door beroepsorga- nisaties, regionale instanties enzo- voort.
Indien u werkzaam bent als opleider, mentor of personeelschef, indien u verantwoordelijk bent voor de na- en bijscholing in uw onderneming, kunt u in het kader van het Leonardo da Vinci-programma deelnemen aan stu- diebezoeken aan het buitenland voor een periode van één tot zes weken.
Alle opleidingsprogramma’s van het Leonardo da Vinci-programma wor- den georganiseerd door nationale instanties en gecoördineerd door een nationaal agentschap. Indien u belangstelling heeft, dient u contact op te nemen met het nationale agent- schap in uw land. Een volledige lijst van deze agentschappen is te vin- den op de officiële website van het programma: europa.eu.int/comm/
Je kunt je leertijd in een ander land doorbrengen dankzij het Leonardo da Vinci-programma.
© Eureka Slide
onderwijzend personeel, plaatselijke overheden, ouderverenigingen en niet-gouvernementele organisaties.
Het ondersteunt activiteiten zoals partnerschappen en uitwisselingen tussen scholen, opleidingsprojecten voor het onderwijzend personeel en de oprichting van schoolnetwerken.
Meer informatie is te vinden op: europa.
eu.int/comm/education/programmes/
socrates/comenius/index_en.html
U kunt ook in andere talen communiceren!
Europa zal altijd meertalig zijn en door talen te leren gaan er deuren voor u open. Voor individuele per- sonen kan kennis van vreemde talen betere carrièremogelijkheden bieden, of de kans om in het bui- tenland te gaan wonen, werken of studeren; het kan ook gewoon de vakantie veraangenamen. Voor ondernemingen kan meertalig personeel de deur openen naar Europese en wereldmarkten.
Een van de voornaamste doelstellingen van de Europese Unie is om het leren van talen op alle leef- tijden aan te moedigen en de kwaliteit van het talenonderwijs te verbeteren. Zo zijn er een aantal rege- lingen opgezet om bijvoorbeeld:
• scholen in verschillende landen te laten samenwerken bij projecten,
• leerkrachten die vreemde talen onderwijzen in staat te stellen cursussen in het buitenland te volgen,
• taalassistenten op scholen aan te stellen,
• de talenkennis op het werk en in het onderwijs te verbeteren.
Volgens een enquête die in 2001 in heel Europa is uitgevoerd (speciale enquête van Eurobarometer 54), spreken ongeveer 53 % van de EU-burgers ten minste één vreemde taal en in sommige landen loopt dat op tot 98 %.
Engels is veruit de meest gesproken vreemde taal. Duits en Frans worden ongeveer door dezelfde aan- tallen mensen gesproken, waarbij Duits meer als moedertaal en Frans meer als vreemde taal wordt gesproken. Mensen uit de drie grootste taalgemeenschappen hebben over het algemeen minder ver- trouwen in hun taalvaardigheden dan anderen.
Voor meer informatie over de programma’s van de EU voor het talenonderwijs en financieringsbronnen surf naar: europa.eu.int/comm/education/policies/lang/languages/index_nl.html.
education/programmes/leonardo/
leonardo_en.html
Mogelijkheden voor onderwijzend personeel
Het Comenius-programma van de Europese Unie (dat eveneens deel uit- maakt van het Socrates-programma) is gericht op samenwerking in de hele EU bij het voorschools, lager en mid- delbaar onderwijs. Het is bedoeld voor iedereen die bij het onderwijs betrok- ken is: leerlingen, leerkrachten, ander
Mogelijkheden voor iedereen
Wie u ook bent en welke opleiding u genoten heeft, ook voor u zijn er EU- programma’s tot bevordering van het onderwijs en de deelname aan cursus- sen waar ook in de Unie. De meeste
lidstaten beschikken over een landelijk informatiebureau dat u kan helpen bij het zoeken naar het programma dat het beste op uw behoeften is afge- stemd. Plaatselijke informatiebureaus van de EU zullen eveneens advies en informatie kunnen verstrekken.
Levenslang leren
Europa is een onderdeel van de wereldeconomie en moet concurreren met ande- re hoogontwikkelde samenlevingen waar kennis en bekwaamheden de sleutel zijn tot welvaart.
Kennis en vaardigheden raken heel snel verouderd. In het kader van haar stre- ven naar modernisering en vergroting van het concurrentievermogen, moedigt de Europese Unie daarom burgers van alle leeftijden aan om opleiding en bij- scholing te volgen om hun beroepsbekwaamheden bij te spijkeren. Het is ook belangrijk dat kennis die op andere wijze dan via het reguliere onderwijs is ver- worven, wordt benut.
Idealiter zou iedereen zijn hele leven lang moeten blijven leren, zowel voor de persoonlijke ontwikkeling als voor het werk. Momenteel volgt jaarlijks minder dan 10 % van de werkende bevolking in Europa een opleiding. Dat is duidelijk niet genoeg.
De Europese onderwijs- en scholingsprogramma’s Socrates, Leonardo en Jeugd zijn de drijvende kracht achter het streven om van levenslang leren een realiteit te maken. Volwassenen die hun beroepsbekwaamheden willen bijspijkeren zou- den eens moeten nagaan wat het Grundtvig-programma voor volwassenenon- derwijs, dat het levenslang leren voor mensen van alle leeftijden wil bevorderen, inhoudt.
Voor meer informatie surf naar: europa.eu.int/comm/education/programmes/
socrates/grundtvig/home_en.html
Het is nooit te laat om te
leren. © Rob Lewine/Van Parys Media
Acht redenen om in een ander Europees land te gaan leren en studeren
1. Je leert mensen van andere nationaliteiten kennen en maakt nieuwe vrienden.
2. Je verbetert je beroepsmogelijkheden en kansen op werk. Jouw CV springt eruit doordat je in een ander land hebt gestudeerd of daar een opleiding hebt gevolgd. De buitenlandervaring kan poten- tiële werkgevers erg aanspreken.
3. Je verruimt je horizon. Door je onder te dompelen in een andere cultuur, kun je een nieuwe kijk op het leven krijgen en flexibeler worden.
4. Je krijgt meer zelfvertrouwen. Door te leren jezelf te redden in een ander land, vergroot je je zelfred- zaamheid en word je volwassener.
5. Je vergroot je praktische kennis van een andere Europese taal. Een verblijf in het buiteland voor stu- die of opleiding kan je spreekvaardigheid sterk verbeteren. Wanneer je geen talen kent, is dit een ideale gelegenheid om een goede praktische kennis van een andere Europese taal te verwerven.
6. Je komt in aanraking met andere culturen en andere onderwijs- of opleidingsstelsels. Door een beter begrip van andere culturen zul je je flexibeler opstellen bij het leren en werken met mensen van ver- schillende achtergronden.
7. De EU-programma’s maken het gemakkelijk om ergens anders te gaan studeren en de studiepunten naar het eigen land over te dragen zonder de studieduur te verlengen of extra werk te moeten doen.
8. Er zijn geen leeftijdsgrenzen. Je kunt bijna alles studeren, overal en op elk tijdstip in elk Europees land dat aan het Socrates-programma deelneemt en ervan verzekerd zijn dat je diploma’s en kwali- ficaties in alle lidstaten worden erkend.
Europass — Registratie van buitenlandervaring
Indien je een opleiding, op welk niveau ook, volgt die ten dele praktijkgericht is en een periode in het buitenland omvat, kun je dit laten registreren in een zogenaamd Europass-beroepsopleidingen. In deze pas zullen de instanties die bij je opleiding betrokken zijn, vermelden (in maximaal drie talen) wat je hebt gedaan. Het document Europass-beroepsopleiding is geen diploma maar een document ter sta- ving van je opleiding en ervaring ten behoeve van potentiële werkgevers.
Wil je zo’n Europass-beroepsopleidingen, vraag dan jouw school of bedrijf er een voor je aan te vragen bij het nationale contactpunt in jouw land. Voor meer informatie zie: europa.eu.int/comm/
education/programmes/europass/index_nl.html
Kansen op werk in heel Europa
De vrijheid van verkeer binnen Europa geldt ook voor werknemers. Ongeacht uw ervaring en beroepsbekwaamhe- den, zijn er arbeidsmogelijkheden voor u in heel de Europese Unie, mits u de taal voldoende spreekt.
Dankzij wijzigingen in de EU-wetge- ving worden diploma’s en beroeps- kwalificaties die in het ene EU-land zijn verworven, erkend in de andere en hebben werknemers recht op sociale zekerheid en uitkeringen in de hele Europese Unie. Er zijn dus geen val- kuilen voor mensen die van baan en van land veranderen.
Een baan in het buitenland is een geweldige kans. Het kan een verrijken- de ervaring zijn voor zowel uw loop- baan als uw privé-leven. Wonen en werken in een andere cultuur en taal is stimulerend, leerrijk en biedt veel voldoening.
Eures — Een dienst voor de mobiele werkzoekende
De gemakkelijkste manier om een baan in een ander Europees land te vinden is waarschijnlijk om naar de portaalsite voor arbeidsmobiliteit van de Europese Unie europa.eu.int/
eures te gaan. De afgelopen twee jaar hebben een miljoen Europese burgers gebruik gemaakt van dit portaal om een baan in Europa te vinden.
Eures (European Employment Services) is een netwerk voor samen- werking tussen de Europese Commissie, de publieke arbeidsbemid-
delingsdiensten in Europa en andere organen zoals vakbonden, werkgevers- organisaties en plaatselijke en regio- nale autoriteiten. Eures is bedoeld om Europese burgers die in een ander land willen gaan werken, te informe- ren, te adviseren en bij te staan, als- mede om werkgevers te helpen bui- tenlandse arbeidskrachten aan te wer- ven.
Haar kwalificaties als dierenarts worden overal in de EU erkend.
© Eureka Slide
Er zijn meer dan 500 Eures-adviseurs in de hele EU en daarbuiten. Zij heb- ben een gegevensbank met informatie over levens- en arbeidsomstandighe- den in elk land, arbeidsmarkten, huis- vesting, onderwijs, kosten van het levensonderhoud, gezondheidszorg, sociale wetgeving, belastingen, oplei- dingsmogelijkheden, vergelijkbaar- heid van kwalificaties enzovoort.
Voor de mogelijkheden op het gebied van onderzoek verwijzen wij u naar het vijfde hoofdstuk van deze brochu- re.
Het slechten van barrières aan de grenzen
Eures heeft een bijzonder belangrijke rol te vervullen in grensgebieden.
Mensen die in het ene land wonen en in het andere werken, hebben te maken met verschillende nationale gegevenheden en rechtsstelsels. Zij worden misschien wel dagelijks geconfronteerd met administratieve, juridische of fiscale belemmeringen voor de mobiliteit. Grensoverschrij- dende Eures-adviseurs helpen bij het zoeken naar praktische oplossingen voor deze problemen en stemmen hun diensten af op de behoeften van de klanten uit de regio.
Vacaturebanken- en CV-databanken
Om vraag en aanbod van werkzoeken- den en werkgevers op elkaar af te stemmen, heeft Eures een vacature- bank ontwikkeld met een selectie van vacatures over heel Europa. Deze gegevensbank is voor iedereen toe- gankelijk op de website van Eures.
Werkgevers kunnen hun vacatures aankondigen in niet minder dan 17 landen en werkzoekenden kunnen in al deze landen naar werk zoeken.
Daarnaast is er een CV-databank (Eures CV-Search), waarvan werkzoe- kenden gebruik kunnen maken om hun CV te verspreiden onder een groot aantal werkgevers, die vervolgens rechtstreeks contact opnemen met in aanmerking komende kandidaten.
Voor kleine en middelgrote onderne- mingen die op zoek zijn naar specifie- ke knowhow, biedt Eures een persoon- lijke dienstverlening aan teneinde het potentieel aan te boren dat op de Europese arbeidsmarkt beschikbaar is.
Eures heeft ook grote ondernemingen geholpen bij hun aanwervingscam- pagnes.
Het opstellen van een curriculum vitae
Je dient een duidelijk, goed gestructu- reerd curriculum vitae op te stellen dat gericht is op het specifieke werk dat je zoekt. Je dient ook te zorgen voor een vertaling van jouw CV en van jouw diploma’s in de taal van het gast- land. Misschien is het een idee om het model voor een Europese curriculum vitae te gebruiken waarvan sprake is in het tekstkader.
Grenzenloze arbeidsmoge- lijkheden in Europa
In alle landen van de EU zijn er vaca- tures waarvoor mensen met de juiste kwalificaties, waar ook uit de EU, en zelfs van daarbuiten, moeten worden gevonden. Kijk dus wat de mogelijk- heden zijn en verruim je horizon.
Jouw CV voor de Europese arbeidsmarkt
Of je nu op zoek bent naar studiemogelijkheden of werk, het Europees curricu- lum vitae stelt je in staat om een duidelijker beeld te geven van jouw bekwaam- heden en kwalificaties. Het Europees CV geeft een volledig, gestandaardiseerd overzicht van jouw opleiding en werkervaring.
Het Europees CV bevat informatie over:
• talenkennis;
• werkervaring;
• genoten opleiding;
• bijkomende vaardigheden die verkregen zijn buiten het reguliere onderwijs.
Het CV-model is beschikbaar in 13 talen en kan worden gedownload van www.cedefop.eu.int/transparency/cv.asp
Het zogenaamde „certificaatssupplement” bestaat uit een uitvoerige beschrij- ving van de kennis en vaardigheden die tijdens de beroepsopleiding zijn ver- worven. In elke lidstaat van de EU, alsmede in IJsland, Liechtenstein en Noorwegen, bestaat een informatiecentrum (bekend als „nationaal referentie- punt”) dat je informatie kan verstrekken over het stelsel van beroepsopleidingen en dat je certificaatssupplementen kan verstrekken in de taal die je nodig hebt.
Vandaag aan het werk in Kopenhagen: Waar morgen? De keuze is oneindig.
Europa kan traditioneel bogen op een hoog niveau van wetenschapsbeoefe- ning en technologische innovatie en behoort nog steeds tot de wereldtop.
Maar om zijn voorsprong te behouden of te vergroten moet Europa fors investeren in wetenschappelijk onder- zoek en de knapste koppen bijeen- brengen. De EU is daarom druk bezig om de scheidsmuren tussen nationale onderzoeksgemeenschappen neer te halen en één „Europese onderzoeks- ruimte” tot stand te brengen met vrij verkeer voor wetenschappers en mogelijkheden voor nauwe samen- werking.
Kaderprogramma
Het zesde kaderprogramma voor onderzoek van de EU (2003-2006) beoogt integratie van het weten- schappelijk onderzoek in de hele EU.
Voor informatie over het programma zie:
europa.eu.int/comm/research/fp6/
index_en.html
Voor algemene informatie voor onder- zoek in de EU, zie: europa.eu.int/
comm/research
Informatie over onderzoeksprogam- ma’s en -projecten is te vinden op:
www.cordis.lu/en/home.html
De portaalsite voor pan-Europese mobiliteit van onderzoekers
Als wetenschappelijk onderzoeker in Europa wilt u misschien de nieuwe kansen op internationale mobiliteit aangrijpen. Maar welke mogelijkhe- den en beurzen zijn momenteel voor- handen? Hoe zit het met visavereis- ten, toegang tot werk, socialezeker- heidsrechten, belastingwetgeving en de culturele aspecten van een verblijf in een ander land?
Om u te helpen alle nodige informatie te vinden heeft de Europese Commissie een portaalsite voor pan- Europese mobiliteit van onderzoe- kers gecreëerd. Het is de bedoeling dat deze portaalsite, die sedert juni 2003 toegankelijk is op europa.
eu.int/eracareers/index_en.cfm, alle lidstaten van de EU omvat, met inbegrip van de toekomstige lidsta- ten.
Gedeelde wetenschappelijke kennis is de sleutel tot vooruitgang en groei.
© Comstock.com
Het portaal biedt:
• algemene informatie over onder- zoeksbeurzen;
• informatie over vacatures en andere mogelijkheden, met inbegrip van een vacaturebank en een CV-data- bank;
• informatie over visavereisten, socia- le zekerheid en fiscale regelingen enzovoort, alsmede de culturele aspecten en de consequenties voor het gezin van een verhuizing naar een ander land;
• algemene informatie over vraag- stukken die verband houden met het onderzoeksbeleid;
• een forum en andere interessante diensten voor mobiele wetenschap- pelijke onderzoekers.
Bovendien kunt u vanaf het najaar van 2003 gratis een beroep doen op de persoonlijke dienstverlening van een helpdesk voor heel Europa, die door het Europese netwerk van mobiliteitscentra wordt verzorgd.
Deze centra geven u persoonlijke bij- stand bij alles wat met uw verhuizing naar een ander land te maken heeft, met inbegrip van praktische informa- tie over huisvesting, scholen, kinderop- vang en talencursussen.
Vrouwen en wetenschap
Er zijn niet genoeg vrouwen werkzaam op het gebied van het wetenschappe- lijk onderzoek. Met het EU-initiatief
„Vrouwen en wetenschap” wordt getracht deze onevenwichtigheid recht te zetten door vrouwen aan te moedigen deel te nemen aan onder- zoek in Europees verband.
Voor meer informatie zie: europa.
eu.int/comm/research/science- society/women-science/women- science_nl.html
De toekomst is aan u
Wetenschappelijk onderzoek is de sleutel tot de toekomst van Europa.
Als wetenschappelijk onderzoeker heeft u die sleutel in handen. Uw talent, uw deskundigheid en uw per- soonlijke mobiliteit zijn van vitaal belang om deuren te openen, ook die naar uw eigen toekomst.
Gezocht: vrouwelijke
onderzoekers. © Royalty-Free/Van Parys Media
De EU biedt thans mogelijkheden voor mobiliteit in een mate waarvan vroegere generaties van Europeanen alleen maar konden dromen. De tijd is al lang voorbij dat de meeste mensen in de stad of het dorp bleven waar zij waren opgegroeid. Er is nu net zo wei- nig reden om in uw eigen land als in uw eigen stad te blijven.
Uw thuis kan overal in Europa zijn, op elke leeftijd en voor elk doel: vrijwilli- gerswerk, studie, scholing, werk... en ook uw pensionering. Waarom zou u niet na uw pensionering in een ander land gaan wonen? Aan zee misschien, of ergens waar u uw passie voor berg-
wandelingen of natuurobservatie kunt uitleven. Ergens waar uw kleinkinde- ren graag op vakantie komen... De EU heeft veel gedaan om de verhuizing eenvoudig te maken.
Misschien zal het voor Europeanen nooit zo gemakkelijk worden om van het ene EU-land naar het andere te verhuizen als het voor VS-burgers is om van de ene staat naar de andere te verhuizen. Maar het wordt steeds gemakkelijker en het kan zeer de moeite waard zijn.
Europa herbergt een schat aan moge- lijkheden: grijp je kans!
Thuis kan overal in Europa zijn, op elke leeftijd.
© Royalty-Free/Van Parys Media
Europese Commissie
Europa is er voor u
Wonen, werken en studeren in een ander land van de EU Serie: Europa in beweging
Luxemburg: Bureau voor officiële publicaties der Europese Gemeenschappen
2003 — 22 blz. — 16,2 x 22,9 cm
ISBN 92-894-5953-0
De Europese Unie gaat niet alleen over vrije handel, open grenzen en een gemeenschappelijke munt. Zij geeft ook alle EU-burgers, ongeacht hun leeftijd, het recht om waar ook in de EU te reizen, wonen, werken, studeren en hun oude dag door te brengen. Er zijn mogelijkheden te over.
Deze brochure bevat informatie over deze rechten en mogelijkheden en verwijst naar uitgebreidere informatiebronnen en wil u er tevens toe aanzetten serieus na te denken over de voordelen en de persoonlijke voldoening die in het verschiet liggen wanneer u in een ander EU-land gaat wonen, werken of studeren.
europa.eu.int/comm/relays/index_nl.htm
EUROPE DIRECT beantwoordt uw vragen over de Europese Unie. De informatiedienst is te bereiken op het gratis telefoonnummer: 00 800 6 7 8 9 10 11 (voor abonnees van buiten de EU geldt het gewone nummer: (32-2) 299 96 96), of via e-mail op het adres: europa.eu.int/europedirect Informatie en publicaties over de Europese Unie in het Nederlands zijn verkrijgbaar bij:
Er zijn vertegenwoordigingen of bureaus van de Europese Commissie en van het Europees Parlement in alle lidstaten van de Europese Unie. De Europese Commissie heeft delegaties in andere landen van de wereld.
VERTEGENWOORDIGINGEN VAN DE EUROPESE COMMISSIE
Vertegenwoordiging in België Archimedesstraat 73, B-1000 Brussel Tel. (32-2) 295 38 44 Fax (32-2) 295 01 66
Internet: europa.eu.int/comm/represent/be E-mail: represent-bel@cec.eu.int
Vertegenwoordiging in Nederland Korte Vijverberg 5, 2513 AB Den Haag Nederland
Tel. (31-70) 313 53 00 Fax (31-70) 360 02 66 Internet: www.eu.nl E-mail: burhay@cec.eu.int
BUREAUS VAN HET EUROPEES PARLEMENT
Bureau in België Wiertzstraat 60, B-1047 Brussel Tel. (32-2) 284 20 05 Fax (32-2) 230 75 55
Internet: www.europarl.eu.int/brussels E-mail: epbrussels@europarl.eu.int
Bureau in Nederland
Korte Vijverberg 6, 2513 AB Den Haag Nederland
Tel. (31-70) 362 49 41 Fax (31-70) 364 70 01
Internet: www.europarl.eu.int/denhaag E-mail: EPDenHaag@europarl.eu.int
De Europese Unie
Lidstaten van de Europese Unie Nieuwe lidstaten die in 2004 toetreden
Kandidaat-lidstaten Situatie voorjaar 2003
De Europese Unie gaat niet alleen over vrije handel, open grenzen en een gemeenschappelijke munt. Zij geeft ook alle EU-burgers, ongeacht hun leeftijd, het recht om waar ook in de EU te reizen, wonen, werken, studeren en hun oude dag door te brengen. Er zijn mogelijkheden te over.
Deze brochure bevat informatie over deze rechten en mogelijkheden en verwijst naar uitgebreidere informatiebronnen en wil u er tevens toe aanzetten serieus na te denken over de voordelen en de persoonlijke voldoening die in het verschiet liggen wanneer u in een ander EU-land gaat wonen, werken of studeren.
4 16NA-47-02-349-NL-C ISSN 1022-8268
ISBN 92-894-5953-0
