• No results found

Naar Korinte en weer terug

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Naar Korinte en weer terug"

Copied!
169
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Naar

Korinte en

weer terug

1 Korintiërs

(2)

2

Vooraf

Sinds ruim twee jaar verstuur ik iedere morgen een appje over een Bijbeltekst naar een groeiende groep mensen. Elke app is ongeveer een mobielscherm groot of soms maar een half schermpje.

Eerlijk gezegd was het niet mijn idee, maar de praktijk van Bram Dingemanse.

Hij vertelde mij eens dat hij elke morgen een Bijbeltekst rondstuurde, die mensen dan weer doorstuurden. Een soort Bijbelse sneeuwbal door Nederland! Ik heb me meteen geabonneerd en elke dag zijn tekst

doorgestuurd. Totdat de dag kwam dat Bram aankondigde toe te zijn aan iets nieuws en hij ermee stopte. Hij raadde mij aan er zelf mee verder te gaan.

Het heeft nog wel even geduurd, voordat ik het besluit nam hiermee te

beginnen. Ik was bang dat ik het niet vol zou houden, gebrek aan inspiratie zou krijgen en meer van dat soort dingen. Toch maar besloten te beginnen en tot op de dag van vandaag heb ik niet meer kunnen stoppen. (Vandaag net nummer 841 verstuurd).

Ik ben verrast wat deze manier van Bijbellezen met mijzelf doet en deel het graag met iedereen die van de Bijbel houdt en over Bijbelteksten wil nadenken om die te doen. Want dat laatste hoort er mijns inziens wel bij. Bijbellezen is mooi. Bijbeldoen is beter!

In dit boekje vindt de lezer mijn eerste app-serie over 1 Korintiërs. Het boekje over Kolossenzen is ook klaar en boekjes over 1 Tessalonicenzen, Filippenzen en Galaten zullen nog volgen, als God het wil.

Ik dank Ido Bontekoe voor het redigeren van dit deeltje en voor zijn welwillende kritiek.

Veel leesplezier!

Henno Smit Amsterdam, september 2020

(3)

3 Korinte was in de tijd van de bijbel een grote stad, een stad als Amsterdam.

Daar had Paulus een kerk gesticht van enkele tientallen mensen. Die familie van Jezus was geen model-kerk. Er was veel ruzie, trots, gerommel met seks – van alles was er niet goed.

Toch noemt Paulus hen in vers 2 heiligen.

Wie je ook bent en wat je ook hebt gedaan of doet, als je bij Jezus hoort, ben je een heilige.

Als je vandaag in de spiegel kijkt, zeg dan tegen jezelf: Dag heilige!

(4)

4

Paulus schrijft zijn brief aan de kerk in Korinte. En ook aan alle andere groepen van Jezus in de stad en ook aan iedere Jezus-fan, waar dan ook.

Paulus vindt het erg belangrijk dat iedere leerling van Jezus deze brief leest.

Mmm, niemand mag de waarheid over Jezus missen. Ik en jij ook niet.

Wat zegt God nu tegen jou?

(5)

5 God is goed. Hij omringt ons met zijn liefdevolle goedheid en vrede.

Dat wil hij, dat kan hij, dat gaat hij doen. Dit is geen wens van Paulus, maar een toezegging, een belofte.

Zo ga ik vandaag de dag in.

Fijn!

(6)

6

Paulus zegt: Ik dank mijn God steeds...

God danken is belangrijk. Het maakt je blij. Het maakt je hart ruim. En vooral richt het je hart op God. Er is meer dan je mogelijkheden en moeilijkheden.

God is je koning.

Voor danken kun je kiezen. Danken kun je leren. Sta vandaag eens wat vaker stil en dank God.

(7)

7 Paulus dankt God voor... de kerk. Lees maar na. Hij telt Gods werk in de kerk één voor één. Paulus dankt voor geloof, bijzondere cadeaus van de Geest, hoop en nog veel meer.

Korinte had geen model-kerk. Er was werkelijk van alles mis. En Paulus dankt.

Danken voor de kerk. Zeker een nieuw geluid in Nederland. Ook een nieuw geluid in jouw huis? Hoe kijk jij eigenlijk naar de kerk?

(8)

8

Vandaag dank ik God voor Hart van Osdorp.

Ik dank God dat we een familie (willen) zijn. Ik dank voor de liefde en

betrokkenheid van broers en zussen. Ik dank en zie uit naar zondag. Dan zien we elkaar weer! Ik dank dat Hart van Osdorp niet alleen luistert naar Jezus maar ook doet wat hij zegt. Ik dank voor de Alpha-cursus van afgelopen woensdag. Er was verlangen naar meer van de Geest. Iedereen deed mee met het gebed. Ik dank voor de profetie in Hart van Osdorp. Ik dank voor alle nieuwe en 'oude' mensen in ons midden. Ik dank voor alle verschillen en alle verschillende culturen. Ik dank voor het bestuur en de eenheid en liefde in het bestuur.

Gisteren kreeg ik nog dit appje: "Hart van Osdorp is een grote cadeau voor mij en de wereld. Want jullie zijn een voorbeeld van een kerk die niet alleen luistert maar ook gewoon doet" en ik dank. Ik dank...

Voor wie of wat in de kerk wil jij God vandaag danken?

(9)

9 In Korinte maakten ze veel ruzie. Dat is het eerste waar Paulus over begint. De eenheid in de kerk vindt hij zo belangrijk. Omdat er zonder eenheid geen kerk is. Omdat de liefde zonder eenheid niet kan stromen. Omdat we zonder eenheid laten zien dat Jezus ons niet één kan maken en we dus niet meer in hem geloven.

Oei! Moet ik vandaag nog onenigheid met iemand in Hart van Osdorp bijleggen? Wat zegt God?

(10)

10

Wat is hét argument en dé reden waarom leerlingen van Jezus één moeten zijn en hun ruzies goed moeten maken?

Paulus wil niets anders meer weten dan het kruis van Jezus.

O, het kruis van Jezus...

Bij het kruis word ik klein. Bij het kruis ben ik even klein als de ander. Bij het kruis weet ik weer wat Jezus bedoelt als hij tegen mij zegt: Wie zonder zonde is, mag het eerst met stenen gooien (Johannes 8:7).

Als je gisteren je ruzie nog niet hebt opgelost, neemt Paulus je mee naar het kruis en zegt: Kijk goed... naar Jezus, naar jezelf en naar de ander.

En ik schaam me...

(11)

11 In Korinte is veel ruzie. Mensen vinden zichzelf en hun eigen mening belangrijker dan anderen. Paulus' tegengif is het kruis. Hij wrijft het er nog maar eens in (vers 26): Jullie zijn uit jezelf helemaal niet belangrijk, rijk of machtig.

Maar wat doet Jezus? Hij zorgt dat je wordt gered; hij maakt jou wijs en goed;

hij geeft redding (vers 30-31). Aan jou en aan... je broer en zus in de Heer.

Aan de voet van het kruis zijn we allemaal gelijk: geliefd, mooi gemaakt en kostbaar.

(12)

12

Gods aanpak is vaak totaal anders dan die van ons. Neem het kruis. Voor Joden is een gekruisigde Zoon van God een belediging. Voor Grieken is het kruis belachelijke onzin. Toch is wat voor mensen dwaas, dom en zwak is de kracht en de wijsheid van God. God werkt vaak verrassend anders dan wij

verwachten. Sta jij vandaag open voor een verrassing van God?

(13)

13 Dus: het zwakke kruis van Christus is het bewijs van Gods wijsheid en macht.

Wij geloven in een God in wie mensen onmogelijk kunnen geloven. Hij doet het anders dan wij. Hij doet het anders dan ik.

Vraag: Wil ik, wil jij deze God volgen ook als het stom en zwak lijkt?

(14)

14

Paulus wilde maar over één ding vertellen: het kruis van Jezus.

O, wat is het kruis wijs en krachtig. Het is op veel vragen en in veel omstandigheden hét antwoord.

Heb je veel stress, zorgen of angst? Jezus heeft het voor je gedragen aan het kruis. Geef het aan hem. Voel je je schuldig? Het kruis spreekt je vrij. Schaam je je? Jezus zegt: Ook jij bent mijn broer/zus. Maak je ruzie en wil je het niet oplossen? Jezus zegt dat hij van jullie alle twee houdt en voor jullie allebei aan het kruis is gegaan.

Wat zegt de boodschap van het kruis tegen jou vandaag?

(15)

15 Nu het kruis van Jezus zo veel hemelse en goddelijke wijsheid en kracht brengt, hoeft Paulus zich niet groter en beter voor te doen dan hij is. Hij kan helemaal met hart en ziel en in alles wat hij doet op Jezus vertrouwen. Jezus staat immers met de liefde, wijsheid en kracht van het kruis naast hem.

Mmm, hoe vaak probeer ik dingen in mijn eigen kracht te doen? Vaak!

Ik moet terug naar het kruis van Jezus!

(16)

16

Het kruis is voor mensen gewoon belachelijk en dom of hoogst irritant. Hoe kan het dan toch dat wij geloven en dat er steeds weer mensen gaan geloven.

Dat komt en kan alleen door de heilige Geest. Hij spreekt tot ons hart en verstand en maakt geloof en vertrouwen in ons wakker.

Ik ga vandaag bidden voor mensen die ik ken en niet geloven.

Ik bid dat de heilige Geest hen gaat aanraken en hun hart wakker schudt. Ik bid dat hij leugens ontmaskert en de waarheid spreekt. Ik bid om de glorie van Jezus in hun levens.

Zij hebben Jezus nodig maar ze weten van niks...

(17)

17

"Maar wij kennen de gedachten van Christus."

De heilige Geest geeft ons toegang tot Jezus' hart en hoofd. Hij noemt ons zijn vrienden (Johannes 15:14-15). Jezus vertelt ons daarom "alles" wat hij van God heeft gehoord.

Ik voel me bevoorrecht. Ik ben opgenomen in Jezus' vriendenkring. Ik leer denken en kijken en doen zoals Jezus. Ik ken zijn gedachten.

Ik neem het besluit om zijn gedachten belangrijker te vinden dan die van mijzelf.

(18)

18

Lees deze tekst twee of drie keer. Paulus maakt zich hier boos. De gelovigen in Korinte maken ruzie. Nou, dan ben je een baby in het geloof. Je leeft net zoals veel andere mensen in deze wereld. Er is niets veranderd.

Als de heilige Geest je leven mag leiden verandert er namelijk veel, alles.

Vandaag dank ik God voor alle veranderingen in mijn leven.

En..., is er nog geestelijk baby-gedrag in mij?

Waar doe ik precies zoals iemand die Jezus niet kent?

Laat ik dat maar zo?

(19)

19 Voor Paulus is dit een belangrijke waarheid. Overal in zijn brieven schrijft hij erover. Je blijft niet altijd een geestelijke baby. Kleine kinderen worden groot.

Als je als leerling van Jezus niet groeit (leert) is er iets mis.

Ga er vandaag eens even voor zitten met de Heer en vraag:

1. Waar ben ik het afgelopen jaar in gegroeid?

2. Wat heb ik nodig om te groeien?

(20)

20

Waar maakten ze ook alweer ruzie over in Korinte? Ze maakten de ene leider belangrijker dan de andere (zie 1:12). Maar we mogen leiders niet belangrijk maken en leiders mogen zichzelf niet belangrijk maken. Alleen God is belangrijk met Jezus en de heilige Geest. En samen zijn we belangrijk en kostbaar voor God. Zo worden we zuinig op elkaar en maken we elkaar belangrijk in plaats van onszelf.

Ik dacht: Heer, hoe kan ik dit vandaag praktisch maken? De Heer zei: Wie uit Hart van Osdorp ga jij vandaag een compliment geven? En hoe laat jij dat hem of haar merken? O ja, en je mag hiervoor geen leider kiezen.

(21)

21 Hoe kijkt God naar de kerk, en dus ook naar Hart van Osdorp?

Wij zijn samen het huis van God. De heilige Geest woont in ons. Daarom is de kerk door God mooi gemaakt, geliefd en kostbaar. Dat moet ik op mijn hart en gedachten laten rusten.

...

Hoe ga ik met Hart van Osdorp om?

▪ Ik mopper veel

▪ Ik snap niet dat God die mensen belangrijk vindt

▪ O, wat hou ik van uw huis en dus van al die mensen.

▪ Anders, namelijk...

(22)

22

Paulus formuleert hier een geestelijke wet: nederigheid en leerbaarheid vóór alles. Eigen wijsheid of gewoon eigenwijsheid staat je in de weg om van Jezus te leren.

Heer, vandaag kom ik nederig naar uw huis om Jezus te ontmoeten en van hem te leren. Al mijn eigen wijsheid laat ik thuis. Want u bent wijzer en slimmer dan ik. U bent ook beter dan ik.

In Jezus' naam. Amen.

(23)

23 Eerlijk gezegd vergeet ik dit te vaak. De toekomst is van God. En God zal ons in de toekomst alles geven. En alles is werkelijk alles. We zullen dus koningen zijn.

Voor Paulus hier een argument opdat we geen volgelingen van mensen worden. Wij hebben maar één koning: Jezus (3:23).

Hoe kan deze herinnering aan Gods toekomst mij vandaag helpen?

(24)

24

Dit is aan alle kanten een bevrijdende tekst. God oordeelt, wij niet. En omdat God oordeelt, staan wij ook vrij tegenover het oordeel van anderen. Dit maakt ontzettend vrij. Ik ben ontslagen van de plicht overal wat van te vinden. En ik sta niet langer onder de kritiek van anderen, maar onder die van God.

Mmm, dit brengt mij op 3 vragen:

1. Wanneer houd ik op met oordelen over anderen?

2. Ben ik dicht genoeg bij God om vrij te zijn van de beoordeling van anderen?

3. Wat doe ik met wat God tegen mij zegt?

(25)

25 Wij mogen dus niet oordelen, want de vacature van rechter is al vervuld. God is onze rechter. Hij gaat over ons oordelen.

Dat betekent hoop: God zelf gaat alles in deze wereld recht zetten.

Het betekent ook verantwoordelijkheid: God spreekt mij aan op mijn keuzes.

En het betekent vrijspraak: God heeft mij al in Jezus vrijgesproken omdat ik bij Jezus hoor (Romeinen 5:1; 8:1).

God is onze rechter.

Wat zegt God nu tegen jou?

(26)

26

Paulus is nog steeds bezig met de ruzies in Korinte. Blijkbaar wil hij heel veel moeite doen om de eenheid te herstellen. De eenheid en vrede in de kerk gaat hem boven alles.

Hoe zit dat eigenlijk bij jou?

(27)

27 Paulus heeft nogal wat voor de kerk over. Lees maar in vers 9-13.

En in vers 16 zegt hij dat we zijn voorbeeld moeten volgen: Leef precies zoals ik!

...

..

.

?

Ik heb de hele dag nodig om hierover na te denken en ga niet te vergeten met God in overleg.

(28)

28

Eigenlijk heb ik twee dagen nodig om over de tekst van gisteren na te denken.

Maar wat dan over deze tekst: vers 16?

Paulus stelt zichzelf als voorbeeld: Leef precies zoals ik! Ik ontmoet niet veel mensen die dit zo durven zeggen. Jij wel?

Gebruik voor je gebed 1 Korintiërs 11:1 en vraag je heel concreet af voor wie in Hart van Osdorp jij een voorbeeld bent.

Ook deze tekst van de dag is een voorbeeld voor ons.

(29)

29 Paulus leeft zijn leven in verbondenheid met Jezus (17). Dat is zijn geheim. Dan zijn wat hij schrijft geen mooie praatjes, maar krachtig in de praktijk (20).

Paulus bouwt zijn leven op Jezus.

En jij en ik?

(30)

30

Verbonden met Jezus leven is: Jezus als je Heer erkennen en zijn liefde en waarheid en kracht in je leven toelaten en ervaren.

Paulus bouwt zijn leven op Jezus en alles wordt anders.

Hoe doe jij dat, je leven op Jezus bouwen?

(31)

31 Wij leven in Amsterdam waar alles mag zolang de ander er maar geen last van heeft.

Wij leven in Hart van Osdorp waar alles mag zolang Jezus het er mee eens is.

Dat zijn twee heel verschillende dingen.

Voor vandaag: Zegt Jezus wel eens of vaker tegen jou: Doe dit niet/ Hou er mee op/ Begin er niet aan?

Wat doe je dan?

(32)

32

Er is iemand in de kerk van Korinte die zich beslist niet wil laten corrigeren door Jezus. Dat kan niet. Waarom niet? Paulus gebruikt in vers 7-8 een belangrijk argument (moeilijk te begrijpen als je het voor het eerst leest).

Hij bedoelt dat met Jezus een nieuwe tijd is gekomen, waarin we willen en kunnen doen wat Jezus zegt. Als je niet doet wat Jezus zegt, ben je hopeloos ouderwets en wereldvreemd. Jezus heeft door het kruis de wereld echt voorgoed veranderd. Laten jij en ik ons daardoor gezeggen?

(33)

33 Korinte was net als Amsterdam nu. Er werd volop geëxperimenteerd met seks en relaties (5:1). Dat gebeurt nog steeds. Denk alleen maar aan allerlei porno- en datingsites. Paulus zegt dat we in een nieuwe tijd leven met de liefde en de trouw van Jezus, ook voor relaties.

Ben jij al bij de tijd?

(34)

34

Heel duidelijk: Paulus wil niet dat we ons een oordeel aanmatigen over mensen buiten de kerk. Wij zijn God niet!

Mmm, zei Jezus ook al zoiets?

Ja! Zie Matteüs 7:1-6.

Niet oordelen is een belangrijke waarde van Hart van Osdorp.

Test: hoe denken de mensen om mij heen over mij? Sta ik bekend als een vriendelijk mens of als iemand die het altijd beter weet? (Zie Filippenzen 4:5)

(35)

35 Wij mogen dus niet oordelen over mensen buiten Hart van Osdorp.

Laat dat maar aan God over. Binnen Hart van Osdorp mogen en moeten we elkaar wel aanspreken. Inspreken op elkaars leven. Aanspreekbaar zijn.

Het is verleidelijk om nu aan een broer of zus te denken die in jouw ogen correctie nodig heeft.

Maar Bijbellezen doe je in de eerste plaats voor jezelf: is mijn oordeel over mijn broer of zus wel liefdevol? Of gaat het toch over mijn idee of mijn belang?

En hoe reageer ik als iemand mij aanspreekt?

Heer, help mij om als Jezus te zijn! Zie 1 Korintiërs 13.

(36)

36

Soms heb je Bijbelteksten, die je bespringen als een leeuw: "Waarom lijdt u niet liever onrecht? Waarom laat u zich niet liever benadelen?" (vers 7) In gewoon Nederlands: Accepteer het als iemand je oneerlijk behandelt of iets van je steelt.

Ik zie Jezus. Ze stalen van hem zelfs zijn leven en hij vergaf (1 Petrus 2:21-25).

Hier word ik stil van en ik bid: Heer, vergeef mij. Ik lijk zo vaak zo weinig op Jezus. Vul mij met uw Geest, kneed mijn hart als klei in uw handen en maak mij meer als Jezus.

Ik heb Jezus nodig, elke dag.

(37)

37 Huh? We zullen, wanneer Jezus terugkomt, rechtspreken over de wereld en ook over de engelen.

God zet in de toekomst alles recht en geeft ons daarin een belangrijke rol.

Wat zegt God nu tegen jou?

(38)

38

Vers 11 is een van de mooiste teksten uit het Nieuwe Testament. Neem, lees, geniet en dank de Heer.

Dank God voor zijn genade en goedheid. Dank Jezus voor zijn liefde. Dank de heilige Geest voor zijn kracht.

(39)

39 Teksten als vers 11 lezen wij meestal alleen als moreel: God maakt slechte mensen goed door het bloed van Jezus. Punt.

In Paulus' besef is deze uitspraak ook temporeel. Ik bedoel: er is iets gebeurd.

Jezus is gekomen. Hij heeft geleden, is gekruisigd, is opgestaan en zit in de hemel aan Gods rechterhand. Nu verschuift alles. De hele wereld is aan het veranderen. En aan ons is die verandering al voltrokken. We zijn overgebracht van de duisternis in Gods nieuwe wereld. De toekomst is al begonnen (vergelijk Kolossenzen 1:13-14; 2 Korintiërs 5:17).

Hoe verandert dit jouw denken? Ik heb God gedankt dat hij de tijd voorgoed heeft verzet. We leven nu in de tijd van Jezus.

(40)

40

Nu Gods nieuwe wereld is gekomen, nu God heeft ingegrepen in deze wereld, kunnen wij niet achter blijven en moeten wij ons leven bij de tijd brengen.

Duisternis past niet bij licht. Dat snapt iedereen.

Paulus noemt bij wijze van voorbeeld een aantal dingen op het gebied van relaties en seksualiteit, geld en bezit, en woordgebruik, die niet passen bij Gods nieuwe wereld.

Maar het gaat over elk aspect van ons leven.

Ik bid: Heer, ik houd van u. Ik begrijp dat u uw nieuwe wereld laat komen. Laat mij vandaag zien waar ik nog ouderwets ben en doe. En help mij.

(41)

41 Nog een keer deze tekst. Lijkt God hier nu toch zijn nieuwe wereld dicht te doen voor bepaalde mensen? Dat hebben we van Jezus toch heel anders geleerd?! Ja, en Paulus is ook hier Jezus' leerling (zie vers 11).

Alleen, ga je ook echt mee in het leven dat Jezus geeft?

Met andere woorden, fouten maken mag, en we zullen dat blijven doen.

Leerlingen zijn niet volmaakt. Fouten maken mag. Maar aanklooien of aanrommelen mag niet. Je kunt niet leven alsof je Jezus nooit hebt ontmoet.

Mmm, ik doe dat niet. Toch? Heilige Geest, ken mij en doorgrond mijn hart.

Laat mij zien waar ik kan leren en laat me nog meer genieten van Jezus.

(42)

42

Korinte leek in veel opzichten op Amsterdam. Er was dus ook een levendige handel in seks. Hieraan deden ook (veel?) kerkleden mee. Ze hadden hiervoor twee argumenten (vers 12 en 13). Paulus zet hier zes argumenten (vers 13b en 14; 15-16; 17; 18; 19; 19b-20) tegenover. Wat je doet met je lichaam en met seks maakt in je leven alle verschil.

Amsterdam doet niet onder voor Korinte. Ze hadden daar alleen geen internet en social media. Wat Paulus zegt is dus nog belangrijker voor ons.

Wat is jouw reactie en jouw praktijk?

(43)

43 Midden in Paulus' gesprek over de vrije seksuele moraal van de Korintische leerlingen van Jezus vinden we een parel: Wie zich met de Heer verenigt wordt met hem één geest. Of in gewone taal: Iemand die trouw blijft aan de Heer, is helemaal één met hem. (vers 17)

Meer verbonden met Jezus kun je niet zijn. Dieper aan hem gehecht kan niet.

Dat wil ik vieren als een groot cadeau. En ik neem Paulus' bedoeling mee. Als ik zo mooi gemaakt, geliefd en kostbaar ben, mag ik wel zuinig zijn op mijn geest en lichaam en mijzelf niet overal laten slingeren en zeker niet in rosse buurten.

(44)

44

"Wie zich met de Heer verenigt wordt met hem één geest."

Wat en hoe is dat?

Het is een cadeau dat de heilige Geest geeft, gratis en voor niets aan iedereen die gelooft.

En mijn hart antwoordt: O, wat hou ik van Jezus. Ik bewonder hem, zijn liefde, zijn wijsheid, zijn vrede, zijn humor, zijn gehoorzaamheid, zijn kracht. Ik verlang ernaar om hem te zien. Ik wil doen wat hij zegt. Want dat is het beste. Ik wil hem vertrouwen. En dat vind ik het moeilijkste. Als ik het niet meer weet of zie zitten, roep ik: Jezus, help! Of ik roep simpel zijn naam: Jezus! Jezus is mijn heer. Jezus is mijn koning. Jezus is mijn God. Ik zeg het Thomas na: Mijn Heer en mijn God! (Johannes 20:28) Ik vertrouw op de kracht van het bloed van Jezus. Al mijn fouten en angsten en zorgen - Jezus' bloed is sterker. Ik weet dat Jezus' leven in mij stroomt. Want zijn heilige Geest woont in mij. Ik ben met hem verbonden. Hij leeft in mij. Ik wil zijn gedachten denken, kijken met zijn ogen, horen met zijn oren, voelen met zijn hart, pakken met zijn handen, lopen met zijn voeten, praten met zijn woorden; ik verlang ernaar om steeds meer te worden zoals hij.

En als ik het moeilijk heb of moe ben, ga ik bij hem zitten. Ik bid en Jezus luistert. Ik ben stil en Jezus praat. Of ik ben bij hem en hij is bij mij en wij zeggen niks. Het is goed. Hij is goed. Ik voel mij mooi gemaakt, geliefd en kostbaar. Ik weet dat Jezus voorop gaat en dat ik mag volgen. Wat er ook gebeurt, Jezus gaat voorop. Hij baant voor mij de weg. Ik volg. Ik hou en vertrouw. Ik bid. Ik geloof.

Ok, en nu jij. Wat is één zijn met Jezus voor jou? Zeg het tegen hem.

(45)

45 Het eerste argument van de Korintiërs voor vrije en/of betaalde seks is al Amsterdams voordat onze stad zelfs maar was gesticht: vrijheid. We mogen doen wat we willen. Heeft Jezus ons niet vrij gemaakt? Nou dan!

Paulus' antwoord is simpel: niet alles is goed. Leven met Jezus is leven in liefde, goedheid en trouw. De rest is egoïsme, slavernij (Johannes 8:34), of zelfs terreur.

Nu is 'moet kunnen' een argument dat veel vaker op allerlei gebied opduikt.

Jezus leert ons liefde, goedheid en trouw.

Ik hou van Jezus. Loopt mijn leven altijd en overal op het spoor van liefde, goedheid en trouw?

(46)

46

In Korinte heeft men een lage dunk van het lichaam (= Griekse filosofie). Dus maakt het niet uit wat je met je lichaam doet (vers 13).

Paulus verrast met het antwoord dat het lichaam voor de Heer is en de Heer voor het lichaam. God vindt ons en dus ook ons lichaam heel belangrijk. Hij zal daarom ook ons lichaam herstellen (vers 14). Daarom mogen ook wij zuinig zijn met en op ons lichaam.

In Paulus' tijd revolutionair! Wat zegt God nu tegen jou?

(47)

47 Paulus herinnert ons eraan (Weten jullie niet?) dat we met huid en haar een deel zijn van het lichaam van Christus (vers 15). Met andere woorden, de kerk (wij dus, met ons lijf en onze leden) is Jezus op aarde. Heel kort gezegd, jij bent Jezus. Onze voeten zijn Jezus’ voeten, onze handen zijn handen, onze ogen zijn ogen, onze mond zijn mond.

Wat een bijzondere en hoge positie hebben wij!

Ooit over nagedacht?

Wat zegt dit jou?

En wat zegt dit over wat je doet?

(48)

48

Paulus heeft het onderwerp van dit gedeelte (seks) allang op onze

verbondenheid met Jezus gebracht. In vers 19 opnieuw terug naar ons eerste begin: de heilige Geest heeft van ons lichaam zijn huis gemaakt. Een hogere visie op je lichaam kun je niet hebben! Verzorg jezelf daarom goed.

Vandaag dank ik God dat hij mij heeft uitgekozen om zijn heilige Geest in mij te laten wonen.

(49)

49 God heeft van ons lichaam het huis van de heilige Geest gemaakt. En ons lijf is ook het lichaam van Christus (of is in het geval van een ongelovige in elk geval daarvoor bestemd).

Ons eigen lichaam of dat van een ander als consumptie- of wegwerpartikel gebruiken is dus wel heel ver bij Gods bedoeling vandaan (vers 18). Ok, dat geeft een heel andere kijk op relaties voor de seks, porno, allerlei

internetgebruik en wat mensen nog meer voor seks verzinnen.

Een andere omgang met je lichaam begint met anders denken, daarna anders kijken (Matteüs 5:28), anders praten (Efeziërs 5:4) en anders doen (vers 18).

Gelukkig hebben jij en ik de heilige Geest ontvangen.

(50)

50

Dit maakt alles af en geldt overal en altijd. Het geldt voor alles, en dus ook voor wat je met je lichaam doet: je bent niet van jezelf. Je bent gekocht en betaald met het bloed van Jezus.

Jezus is mijn eigenaar. Ik ben Jezus' bezit. Of in de taal van de Bijbel: Jezus is Heer.

Ik ben niet van mezelf...

God heeft ingegrepen. Jezus heeft mij gegrepen. De prijs ervoor betaald.

Heer, maak mij duidelijk wat dit voor mij betekent.

(51)

51 Ik en jij- wij zijn dus gekocht en betaald door Jezus en daarom helemaal van hem. Ik ben in het bezit van Jezus. Wat betekent dit?

Veel! Alles!!

1. Ik dank Jezus. Hij heeft mij en jou duur gekocht en betaald met zijn leven. Ik eer hem, dank hem. Jezus is geweldig. Geen woorden genoeg om Jezus te danken.

2. Jezus vindt mij en jou geweldig. Hij heeft zijn leven voor ons over gehad. Zo kostbaar zijn wij voor hem.

3. Nu mag hij mij en jou ook alles vragen.

4. Jezus wil is wet.

(52)

52

Nee, Paulus is niet tegen seks (zoals sommigen in Korinte blijkbaar wel, vers 1) en hij is ook niet preuts. Open bespreekt hij dat seks voor mensen belangrijk is.

Hoe vaker ik dit lees, hoe meer ik zie dat Paulus zijn en onze tijd ver vooruit was: niet de man is de baas, niet de vrouw is de baas (vers 3-4), maar onderlinge overeenstemming is in bed de regel (vers 5). Verder is seks niet alles en niet alles is seks (vers 5-7).

Seks is dus belangrijk en voor een vaste relatie (vers 2.9), maar zonder seks mag net zo goed (vers 7.8).

Breng wat je nu denkt maar bij God.

(53)

53 Paulus gaat moeilijke onderwerpen niet uit de weg. Hij heeft van Jezus geleerd dat je niet mag scheiden (vers 10-13). Toch is Paulus realist genoeg. Wat niet mag, kan toch gebeuren (vers 15). De praktijk buigt niet altijd voor de liefde. In dat geval geldt dat God wil dat we in vrede met elkaar leven.

Mmm, ik zie een boodschap op me afkomen voor mijn eigen huwelijk en ook voor mijn omgang met mijn kinderen en broers en zussen in Hart van Osdorp en...

Waar en aan wie kan ik vandaag vrede brengen?

(54)

54

Een bijzondere uitspraak. Als gelovige heb je blijkbaar invloed op de mensen om je heen. Dat geldt in de eerste plaats voor je partner en kinderen maar, denk ik, ook voor je familie en vrienden en andere relaties. Ieder mens wordt gered door zijn of haar eigen geloof in Jezus. Maar door jouw geloof breng je ongelovigen om jou heen wel dichter bij God, omdat jij bij God hoort. Door jouw geloof heeft God extra aandacht voor hen, omdat zij bij jou horen. Zo is elke gelovige een priester of man/vrouw van God voor zijn/haar relaties.

Mmm, wat merken de mensen om mij heen ervan dat ik Jezus ken? Zien ze het? Horen ze het? Bid ik voor hen?

(55)

55 Een heel boeiend gedeelte over het echte christelijke levensgevoel. Lees het en herlees het (herkauwen, zeggen we in Hart van Osdorp) en ontdek wat God hierdoor speciaal tegen jou wil zeggen. Bespreek het vervolgens in gebed met hem.

Waar laat ik me nog beheersen door dingen die mensen en ikzelf belangrijk vinden maar Jezus niet (vers 23)? Hij mag toch zeggen wat belangrijk is en wat niet (vers 22b-23a).

(56)

56

Nog een gedeelte om te herkauwen, vooral vers 29-31. Paulus laat zich diep in zijn hart kijken en brengt ons opnieuw bij het christelijk levensgevoel. Hij wil dat we ons voor en boven alles verbinden aan Jezus (vers 35). Want alles is minder waard dan Jezus.

Het is aan ons welke consequenties we hieraan verbinden (vers 25 en 35a).

Wat besluit jij?

Mmm, wat beslis ik eigenlijk?

(57)

57 Alles is minder waard dan Jezus. Paulus verbindt hieraan voor zichzelf de conclusie niet (meer?) te trouwen. Ikzelf ben wel getrouwd. Dat mag van Paulus. Gelukkig! Maar wat voor consequentie verbinden jij en ik aan de waarde, kracht, liefde en schoonheid van Jezus boven alles?

Ik heb besloten weer meer tijd te nemen voor contact/gebed/gesprek met God en Jezus.

(58)

58

Lees deze tekst eens in de Bijbel in Gewone Taal. Liefde, elkaar steunen is veel en veel en veel belangrijker dan gelijk hebben.

Oef, hier heb ik voor vandaag wel genoeg aan.

Heer, leer mij mijn gelijk te ruilen voor de liefde.

(59)

59 Er is maar één God. Er is er maar één, die deze naam mag dragen. Hij is de enige echte. Er is niemand zo groot als hij.

En er is één Jezus. En weer is niemand zoals hij. God en Jezus boven alles en iedereen. Er is geen serieuze concurrentie.

Volgens mij heeft dit te maken met dankbaarheid, vertrouwen en vrijheid.

Want ik hoor bij deze God.

Ok. En nu de praktijk. Wat zegt dit mij vandaag?

(60)

60

God maakt ons vrij. Maar de liefde voor onze broers en zussen én voor Jezus is nog belangrijker dan zelf van die vrijheid gebruik maken en gelijk hebben.

Wat is christelijke liefde? Dat ik mijn naaste help ook al kost me dat mijn vrijheid en mijn gelijk.

Liefde is Jezus volgen. Hij gaf zelfs zijn leven. Dan kan ik nog wel een eindje verder gaan. Zie Matteüs 5:47.

Jezus, ik dank u voor het wonder van uw liefde. Ik vraag u: vermenigvuldig dat wonder door mij heen.

(61)

61 Paulus maakte geen gebruik van zijn vrijheid. Hij deed dat ter wille van de liefde. Sommigen in Korinte trokken een andere conclusie: Paulus is niet vrij en dus geen apostel (vers 1)! De kern van Paulus' antwoord vind je in vers 12, 15 en 18. Er bestaat zoiets in het leven met Jezus dat geen gebruik maken van je rechten heet en alles verdragen (vers 12).

Ik kan nog veel van Paulus leren...

(62)

62

Zelfingenomenheid, egoïsme en zelfbeklag zijn bunkers in onze ziel. Hoe gaat Paulus hiermee om? Eerst maar eens even lezen. Samengevat: het gaat niet om jou.

(63)

63 Ik ben onder de indruk. Nee, Paulus is geen kameleon uit zelfbescherming. Hij zegt ook niet tegen zichzelf dat hij 'niet moet zeuren'. Nee, hij maakt zichzelf een "slaaf van iedereen" en hij doet "alles voor het evangelie". En dat is heel wat anders.

Wat zegt dit mij?

En hoe komt Paulus zover? En ik?

(64)

64

Ik ben met deze tekst nog steeds niet klaar. Paulus maakt zichzelf een "slaaf van iedereen" en hij doet "alles voor het evangelie".

Hoe ziet zoiets eruit in mijn leven? Hoe doe ik dat? Wil ik dat eigenlijk wel? En waarom wilde Paulus dat wel? Recept voor een burn-out?

Kortom, ik zoek en vraag God naar concrete antwoorden op mijn vragen. Hoe doe ik deze tekst? Ik heb het gevoel dat Jezus zelf mij het antwoord gaat geven.

(65)

65 Discipline (veel opgeven, streng zijn voor jezelf) en focus (er alles voor over hebben, alles verdragen) uit de sportwereld.

Maar voor ons is de gouden medaille het eeuwige leven. Dat wil Paulus echt niet mislopen!

Moeten we voor Gods liefde dan toch heel erg ons best doen?

Natuurlijk niet. Maar Paulus loopt met Gods liefde weg en wil haar koste wat het kost nooit meer verliezen.

Hoe kostbaar is Jezus voor jou?

(66)

66

Met God weglopen en meegaan, dat deden de Israëlieten ook. En toch bereikten velen van hen Gods nieuwe wereld niet.

Daarom heeft Paulus discipline en focus. Want Jezus verliezen, dat zal Paulus niet overkomen! Daarom laat hij zich waarschuwen: Israël als baken in zee.

Paulus weet heel goed dat Satan van alles probeert om ons te verleiden.

Daarom vraagt hij God elke dag om open ogen en hulp. Zo is hij de duivel te slim af.

Doe jij dat ook?

(67)

67 Hoe verleidde Satan Israëlieten zodat zij Gods nieuwe wereld niet bereikten maar van God afscheid namen?

▪ Door het vereren van afgoden (vers 7)

▪ Door seks te hebben zoals God het niet wil (vers 8)

▪ Door twijfel aan de macht van Jezus (vers 9)

▪ Door te klagen tegen God. Zo verzuurde hun relatie met God. (vers 10) Hu, deze dingen zijn een waarschuwing voor mijzelf en geen reden om naar iemand anders te gaan wijzen en hem/haar te veroordelen. Dus vraag ik mijzelf en bid: Heer, open mijn ogen. Waar is mijn zwakke plek? Heer, maak mij daar sterk, in Jezus' naam! Amen.

(68)

68

"Maar God is trouw. Hij zal jullie altijd helpen. En hij zal ervoor zorgen dat jullie het kunnen volhouden, en dat jullie geen verkeerde keuzes maken."

Dat had ik even nodig...

(69)

69 Hoofdstuk 8-10 vormen één betoog over het eten van vlees in de tempels van Korinte.

Paulus heeft tot nu toe drie hoofdlijnen getrokken:

1. Ik lever mijn eigen gelijk graag in om mijn broer en/of zus in Jezus lief te hebben (8:1-13).

2. Met discipline en focus geef ik alles om mijn broer en/of zus lief te hebben (9:1-27).

3. Niet alles is neutraal. Sommige dingen zijn verkeerd, want ronduit gevaarlijk (10:1-13).

Ik sta stil, kijk terug en blader nog eens terug door de teksten vanaf bladzijde 58.

Ik word stil. Wat zegt God tegen mij... en jou?

(70)

70

Niet alles is neutraal. De tempels van afgoden in de stad Korinte zijn ronduit verkeerd. Waarom? Omdat afgoden bestaan? Nee, omdat de duivel en zijn demonen van dit alles gebruik maken (vers 19-20). Weg blijven dus (vers 14).

Demonen zijn gevaarlijk, want ze brengen je in contact met satan.

En ik vraag me af: Kom ik op plekken, heb ik spullen die mij in contact brengen met satan?

(71)

71 Waarom moeten wij contact met demonen mijden als de pest? Omdat het gevaarlijk is? Dat ook! Maar vooral omdat we contact hebben/één zijn met Jezus. Dat maakt ons helemaal ongeschikt voor contact met de duivel en zijn demonen.

Je kunt contact met Jezus maken door gebed, door het lezen van de bijbel, door te luisteren naar zijn stem..., maar Paulus noemt hier als bijzonder en intiem contactmoment: het eten van de maaltijd van Jezus. Dat maakt ons helemaal één met Jezus.

Verlang jij ook zo naar de maaltijd van Jezus?

(72)

72

"Maakt de beker waarvoor wij God loven en danken ons niet één met het bloed van Christus? Maakt het brood dat wij breken ons niet één met het lichaam van Christus?" (vers 16)

De heilige Geest gebruikt het brood en de wijn/druivensap om ons te

verbinden/één te maken met Jezus. Een wonder en een heel intiem moment met Jezus. Aan de maaltijd van Jezus denken wij aan Jezus én brengt de heilige Geest ons bij Jezus.

Ik denk dat we in Hart van Osdorp meer de maaltijd van Jezus mogen gebruiken, op zondag en in onze huizen. Eén zijn met Jezus is immers het mooiste wat er is.

(73)

73

"Maakt de beker waarvoor wij God loven en danken ons niet één met het bloed van Christus? Maakt het brood dat wij breken ons niet één met het lichaam van Christus?" (vers 16)

De heilige Geest gebruikt het brood en de wijn/druivensap om ons te verbinden/één te maken met Jezus.

Dit laat zien dat de Vader, de Zoon en de heilige Geest jou en mij volkomen aanvaarden zoals we zijn. Wij mogen eten met Jezus. En waar Jezus is, daar is de Geest. En de Geest en Jezus brengen ons bij de Vader. Dit is het wat wordt bedoeld met vrede, heelheid en redding. Het is goed met jou en mij. Ons leven is goed. Jij en ik zijn goed. Want God is goed en goed voor ons.

Wij vieren aan de tafel van Jezus Gods goedheid en nemen het mee in ons hart. Het is goed.

(74)

74

Het is goed, omdat God goed is voor mij.

Ik ken veel mensen die veel moeite hebben (gehad) om dit onbekommerd na te zeggen. Dit komt vaak (niet altijd) omdat wij teveel 'in ons hoofd zitten'. Zo proberen we met argumenten en redeneringen de honger van ons hart naar Gods goedheid en vrede te stillen. God geeft andere wegen. Waarom ga je vanavond niet bij Jezus aan je tafel zitten met brood en wijn/druivensap.

Beleef en ervaar, geniet en vier de liefde van Jezus voor jou. Hij geeft zichzelf aan jou. En de Geest vertelt jou en laat jou proeven dat jij een kind van God bent (Romeinen 5:5; 8:16).

(75)

75 Je zat gisteren misschien in je eentje of met een klein groepje met Jezus aan tafel. Maar je werd op datzelfde moment door de heilige Geest verbonden met iedereen die ook aan diezelfde tafel van Jezus zit. De heilige Geest verbindt ons aan Jezus' tafel aan Jezus en ook aan elkaar. Zo zijn we met al onze broers en zussen één met elkaar.

We zitten allemaal aan dezelfde tafel. Jezus heeft ons allemaal even lief.

Niemand is belangrijker of minder belangrijk dan de ander. Liefde en vrede, geen schuld, geen schaamte, geen oordeel, geen roddel, niemand die de eerste steen gooit (Johannes 8), samen omhelsd worden door Jezus in de Geest, blijdschap, vertrouwen, hoop, één familie die elkaar helpt en voor elkaar instaat, omdat Jezus ons allemaal helpt en voor ons allen instaat.

Een stukje paradijs op aarde.

(76)

76

"Of willen we de Heer tergen?"

In vers 9 ging het over Christus tarten. Geloven is een relatie in plaats van een bundel regels. Regels kun je niet persoonlijk tergen of tarten. De levende God dus wel. God tergen is hem uitdagen. Dat doe je zo: ik doe gewoon wat ik zelf wil en dan eens kijken hoe God gaat reageren...

Paulus heeft nogal wat aangedragen om in Korinte niet naar de lokale tempels voor afgoden te gaan. Gaan ze dat toch in de wind slaan?

Mmm, als ik hierover nadenk in mijn leven hier en nu, vraag ik mezelf: wat doe ik terwijl God heel duidelijk 'nee' zegt?

Ik wil God toch niet tergen? Ik hou toch van hem!

(77)

77 Nu is Paulus al drie hoofdstukken lang bezig om de Korintiërs te leren om niet alleen aan zichzelf maar vooral aan anderen te denken (vers 24). Waarom kost ons dit zoveel moeite? Misschien wel omdat we voor alles vrij willen zijn? (Zie vers 23, zie ook bladzijde 45) Waar onze vrijheid ruimte vraagt, moet onze naaste meestal inschikken/plaats maken voor mijn keuze en besluit.

Dit kan goed zijn, maar lang niet altijd.

Ik ben vrij in Jezus en woon in een vrij land en ook nog in de meest vrije stad van het land. Ga ik dus doen wat ik zelf wil? Voordat je 'nee, natuurlijk niet' zegt, luister eerst naar je hart. Mag Jezus (ja, natuurlijk), maar ook een ander 'nee' tegen jou zeggen? Of hoeft hij/zij zich nergens mee te bemoeien? Kijk, daar heeft Paulus het dus over.

(78)

78

Paulus geeft tot vers 30 praktische aanwijzingen voor de Korintiërs. Vanaf vers 31 vat hij samen en kunnen wij meteen aansluiten. Lees vers 31 tot 11:1 een paar keer hardop en luister dan in stilte. Wat zegt God tegen jou?

(79)

79

"Dus volg mij na, zoals ik Christus navolg."

Deze tekst is erg belangrijk voor Hart van Osdorp geweest en is dat nog steeds.

Wij zien graag dat iedereen dit zegt. Zo worden wij een familie die elkaar en iedereen die het horen wil aanmoedigt om te doen wat Jezus zegt. Doe zoals ik, want ik doe zoals Jezus.

Zo zijn jij en ik levende en praktische voorbeelden van Jezus.

Mmm, doe zoals ik, want ik doe zoals Jezus. Durf jij dat al te zeggen? Wanneer wel? Wanneer niet? En dus...

(80)

80

Dit gedeelte is voor velen moeilijk te begrijpen. Bedenk dat Paulus schrijft aan Korintiërs die in Korinte (niet in Amsterdam) wonen. Vrouwen in Korinte droegen een soort hoofddoek (zoals nu bijvoorbeeld vrouwen in Iran). Wij vragen dat niet van onze vrouwen. Wij wonen in Nederland. Hoofddoeken hebben voor ons geen betekenis. Voor Paulus wel? Huh?

Je gaat het begrijpen als je bedenkt dat Paulus nog steeds schrijft vanuit zijn gedachte van 10:32-33. Hij wil geen ruzie over hoofddoeken in de kerk. Dat doet de kerk schade. En dat is nog steeds zo. In Korinte zou een discussie over hoofddoeken tot tumult leiden. In Hart van Osdorp ook (maar dan andersom)!

Gedoe over uiterlijke zaken (voor of tegen hoofddoeken, kledingstijl,

haardracht, eetgewoontes, enz. enz.) leidt af van waar het in Hart van Osdorp over moet gaan: Jezus en dat wij bij hem horen.

Zijn er zaken in jouw leven of in Hart van Osdorp die jou afleiden van Jezus?

(81)

81 Het gaat Paulus (zie bladzijde 80) dus om eenheid. Ruzie of gedoe over

uiterlijke zaken leidt af van het hart voor Jezus. Dat heeft Paulus trouwens van Jezus geleerd (zie Marcus 7:1-23).

Het valt wel op dat Paulus echt alles uit de kast haalt om dit soort gedoe te voorkomen (wat men in Korinte vindt dat hoort en niet hoort (4-6); hoe men in Korinte aankijkt tegen gender (7-9); wat men netjes vindt (13); wat men normaal en natuurlijk vindt (14); en wat in andere kerken gebruikelijk of gewoonte is (16)). Zoveel belang hecht Paulus dus aan onderlinge eenheid in de familie van Jezus.

Hoe belangrijk vind jij de eenheid van Hart van Osdorp? En wat doe jij voor de eenheid?

(82)

82

Paulus heeft het hier over gebruiken/gewoontes (vers 16) en dus niet over geboden van Jezus. Ook andere argumenten gaan over wat men ten tijde van Paulus in Korinte denkt. Hoe Jezus over man en vrouw denkt, lees je in vers 11 en dat is toch echt anders.

Dit betekent niet dat we dit gedeelte wel kunnen overslaan. Overdenk vandaag nog eens tekst op bladzijde 80 en 81. Wat sprak je het meest aan? En wat ga je ermee doen? Ik dank God voor de eenheid die de Geest van Jezus in Hart van Osdorp geeft.

(83)

83 Belangrijk is tenslotte vers 3. Vergelijk Efeziërs 5:23, dus gaat het hier niet over een mening uit Korinte, zoals in vers 7-9.

De man als hoofd van de vrouw is wel eens bazig uitgelegd: hoofd = baas. Maar door Jezus wordt alles anders. Jezus heerst immers niet, maar hij is gekomen om te dienen (Marcus 10:45). En God heerst niet over Jezus. Integendeel, hij eert Jezus (Johannes 3:35; 8:54). Daarom betekent hoofd zijn in

verbondenheid met Jezus: dienen en nog eens dienen.

Vergelijk vers 11: man en vrouw hebben elkaar nodig en zijn van elkaar afhankelijk. Van de baas spelen blijft zo helemaal niets over.

De vrouw wordt nergens in de bijbel hoofd genoemd, wel: helper (Genesis 2:18: de klank is sterke hulpverlener, niet: hulpje. De man is dus volgens deze tekst hulpbehoevend!).

Man en vrouw zijn (vers 11) evenveel waard/gelijkwaardig en ook (vers 3) verschillend.

Hoe vul je dit nu in? Met of zonder relatie?

Vraag het maar aan God.

(84)

84

Paulus schrijft nog steeds vanuit 10:32-33: wees op de ander gericht. Dat gebeurt zeer zeker niet als de familie van Jezus in Korinte samen eet.

Gebeurt het wel, als wij samen eten in Hart van Osdorp, op zondag en

woensdag? Wat merk je daarvan? En hoe laat jij dat aan anderen merken? Hoe doe je dat? Zo eten dat ook de eenheid van de familie aan tafel te proeven is?

(85)

85 Naar deze tekst zie ik al dagen uit. Ik krijg uit dit Bijbelgedeelte namelijk sterk de indruk dat in Korinte de maaltijd van Jezus (brood en wijn/druivensap van Jezus) een vast onderdeel was van het samen eten. Logisch, want als ergens, dan wordt wel met het brood van Jezus de eenheid van de familie (weer) gemaakt (10:17). Een antwoord op de laatste vraag van de tekst van gisteren is dan ook: let op Jezus!

Zou het daarom een goed idee zijn om op zondag halverwege onze maaltijd het brood van Jezus te breken? Dan vieren we de maaltijd van Jezus mooi iedere zondag!

(86)

86

In Korinte was de maaltijd van Jezus een vast onderdeel van het samen eten...

Ik zie het helemaal voor me. Elke zondag, om half twee, leggen we de maaltijd stil voor een heilig moment met Jezus. Op elke eettafel wordt een mooi dienblad met brood en druivensap neergezet. Samen staan we kort stil bij de betekenis van de maaltijd van Jezus. We bidden en daarna delen we aan elke tafel in het geheim van Jezus. Daarna gaan we verder met eten en smaakt het nog beter! Amen.

(87)

87 Deze vier verzen zitten boordevol betekenis. Lees ze vandaag een paar keer door en luister naar wat God tegen jou zegt...

(88)

88

Jezus neemt een brood, dankt God voor zijn cadeau, en breekt het brood aan stukken. Dan zegt hij: "Dit is mijn lichaam": zoals ik doe met dit brood, zo gaan de mensen met mij doen. Ze nemen mij, danken God dat ze dat doen, en ze gaan mij breken. Ik ga dat doen voor jullie!

Waarom? Let op de beker: het is feest! Want God geeft ons nieuw leven, omdat Jezus zijn bloed laat vloeien.

Misschien hebben we dit al vaker gehoord, misschien wel heel vaak. Maar hoor jij dit nog als 'ongehoord' nieuws?

De Zoon van God ging dood voor jou en mij...

(89)

89

"Dus altijd wanneer u dit brood eet en uit de beker drinkt verkondigt u de dood van de Heer" (vers 26). Wanneer heb jij voor het laatst jouzelf bewust de dood van de Heer verkondigd? Stilstaan bij de dood van de Heer. Stil staan, kijk naar het brood, neem het, dank God ervoor, breek het, drink uit de beker. En zeg: Van Jezus, voor mij. Wanneer ga je dat vandaag doen?

(90)

90

"Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken."

Ons leven kunnen we zien als een lange rij tafels, waaraan wij eten met Jezus.

We reizen van tafel naar tafel. Pleisterplaatsen met Jezus. Heb je dit weleens zo gezien? Wat wil God jou hiermee zeggen?

(91)

91

"Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken."

Dit moet je echt weten. Hou je vast! Gedenken betekent hier iets anders dan denken aan Jezus om hem maar niet te vergeten. Gedenken is hier niet: je herinneren/denken aan vroeger.

Gedenken betekent hier: zoals ik vroeger was, zo ben ik nu nog steeds. Denk daarom zo aan mij.

Dus..., je bedoelt dat Jezus nu net zoveel van mij houdt, als van die man die hij vergaf en genas, net zoveel van mij als van de kinderen die hij zegende, net zoveel van mij als van die melaatse tegen wie hij zei: "Ik wil het. Word

schoon!"; je bedoelt dat hij net zoveel van mij houdt nu, als toen hij zijn leven gaf aan het kruis...

Ja, dat bedoel ik.

(92)

92

... totdat hij komt (vers 26). Weet je het nog, je leven als een lange rij tafels met Jezus? We gaan er net zo lang mee door totdat we aan de laatste tafel zitten, op de nieuwe aarde met iedereen erbij.

Ik moet bijna huilen als ik dit schrijf. We zijn onderweg. We verlangen naar het moment dat we Jezus zullen zien, zoals hij is. Dan is werkelijk alles goed. Dat wordt het grootste en beste feest dat we ooit hebben meegemaakt. En elke tafel die we afsluiten, is één tafel dichter bij dat moment.

(93)

93 Aan de tafel van Jezus spreekt alles over hem, en dus over liefde en vrede en hoop.

Wat niet bij Jezus past, past niet aan die tafel (vers 27). Voor sommige christenen in Nederland was en is dat een reden om niet aan te schuiven. Ze zijn bang voor de tafel van Jezus. De omgekeerde wereld!!

Nee, Paulus zegt: als je weet hoe mooi en schoon deze tafel is, zorg dan dat jij mooi en schoon aan die tafel gaat.

Niet wegblijven dus, maar je hart en leven opruimen (vers 28)...

(94)

94

Niet wegblijven dus, maar je hart en leven opruimen, voordat je aan de tafel van Jezus gaat.

In de eerste kerk waarin ik werkte gingen voor elke maaltijd met Jezus (elke drie maand) de ouderlingen (leiders) langs de huizen om te vragen of je je leven wel had opgeruimd. Dat wordt op die manier ook weer een ritueel en dus krachteloos. Maar de gedachte is wel heel mooi: we gaan Jezus

ontmoeten, ben je er klaar voor? Je gaat toch ook op je mooist en best naar een bruiloft?

Hoe zorg jij ervoor dat je de tafel van Jezus ziet als een groot feest?

(95)

95 Zoals je op je mooist naar een bruiloft gaat, zo ga je ook met een mooi en schoon hart aan de tafel van Jezus. Die tafel is immers een heilige en feestelijke plaats. Sommige mensen maken hier denkfouten. Dan is de tafel van Jezus geen feest meer, maar een plek van gedoe geworden.

▪ Sommige mensen maken hun hart alleen schoon als ze aan tafel gaan bij Jezus. Vreemd! Je loopt toch niet vrijwillig dagen rond met het vuil van je fouten in je hart! Maak je hart elke dag schoon, zodat je elke dag met Jezus kunt eten.

▪ Sommige mensen verwarren mooi zijn aan Jezus' tafel met volmaaktheid.

Vreemd! De tafel van Jezus is een medicijn voor zwakke mensen met veel fouten, geen diploma voor goed gedrag. Wij zijn allemaal leerlingen die fouten maken.

▪ Sommige mensen willen voor anderen beslissen of zij wel aan de tafel van Jezus mogen. Vreemd! Paulus zegt alleen dat je JEZELF moet voorbereiden (vers 28).

(96)

96

Je hart en leven schoonhouden, hoe doe je dat?

▪ Wij zijn mensen en leerlingen van Jezus. We maken dus fouten. Wij allemaal, elke dag.

▪ De heilige Geest wil ons onze fouten laten zien, door Bijbellezen, door gebed, en door wat mensen tegen je zeggen.

▪ Luisteren naar de Geest en doen wat hij zegt is onmisbaar.

▪ Als de Geest jou overtuigt van fouten, ga dan God vergeving vragen:

vertel God je fouten, vraag vergeving, verbreek eventueel verkeerde gedachten in Jezus' naam en maak het zo nodig goed met de ander.

▪ Draai je om en probeer de fout niet meer te maken. Vraag daarvoor de heilige Geest om hulp.

Nu ben je schoon. En ja, je bent en blijft een leerling. Dus misschien zit je wel in een leerproces. Sommige fouten leer je snel af, andere langzamer. Daarvoor is een medicijn: het brood en de wijn/druivensap van Jezus.

(97)

97 Het gaat hier over de heilige Geest. De Korintiërs vonden de heilige Geest soms raar en eng. Maar de heilige Geest is goed en maakt Jezus altijd groot. De heilige Geest is de Geest van Jezus. Hij doet als Jezus.

Vertrouw jij de heilige Geest? Verlang jij naar meer van de Geest? Wat wil je graag dat de heilige Geest voor je doet?

(98)

98

De heilige Geest geeft aan iedereen, dus ook aan jou, bijzondere krachten of gaven of cadeaus. Hij doet dat opdat wij elkaar helpen. Die cadeaus zijn dus niet voor de lol of voor jouzelf maar via jou voor ons allemaal. In zijn wijsheid heeft de heilige Geest beslist welk cadeau (1 of 2 of 3) hij aan jou heeft gegeven.

In vers 6-10 vind je voorbeelden. Deze lijst is niet compleet. Er zijn er meer.

En nu komt het: Welk cadeau heb jij gekregen? Misschien weet je dit allang. Zo niet, vraag het vandaag nog aan God. Het zijn bijzondere krachten. Zonde om ze ongebruikt te laten.

(99)

99 Voor de zoveelste keer in deze brief komt Paulus terug op de eenheid van Hart van Osdorp (vers 12-13). Zo belangrijk is het voor ons om de eenheid te bewaren.

De heilige Geest geeft zijn cadeaus niet voor roddel ("hij of zij luistert niet naar de Geest"), jaloezie ("hij heeft een cadeau dat ik wil") of hoogmoed ("ik heb een beter cadeau dan jij").

Integendeel, de Geest wil dat wij elkaar helpen in Hart van Osdorp. Trots, jaloezie of roddel doen dat niet.

Ik weet wie ik vandaag ga helpen. Wie ga jij vandaag helpen?

(100)

100

Waarom zijn we één in Hart van Osdorp? Eén ondanks onze verschillen, ondanks dat we allemaal zo anders zijn?

Paulus zegt: We zijn gedoopt en dus ondergedompeld in een en dezelfde Geest. We zijn zo gezegd allemaal doordrenkt van diezelfde Geest van Jezus.

Mooi, ik heb nu twee dingen om over na te denken:

1. Ik ben één met mijn broers en zussen van Hart van Osdorp. ‘Doe ik ook één?’ Hoe is dat voor mijn broers en zussen te zien en te merken?

2. Ik/wij zijn doordrenkt met de heilige Geest. Wat zit er in deze werkelijkheid voor mij? Of: Wat betekent dit voor mij?

(101)

101 In Korinte maakten de christenen ruzie over de cadeaus van de heilige Geest.

Dat is nou echt niet de bedoeling. Niemand mag zich minder/kleiner voelen dan anderen (vers 15-18) en niemand mag zich meer/groter voelen (vers 21).

Dat is echt gek (vers 18-19) en past helemaal niet bij de eenheid die de Geest ons geeft.

In Hart van Osdorp eren en waarderen we elkaar en leven we met elkaar mee (vers 25). Elkaar = iedereen. Meeleven = zonder voorwaarden vooraf of achteraf.

Mmm, ik mag nog wel wat bijleren. En jij? Is er iemand die jij vandaag een compliment kunt geven? Doe dat dan. Wacht er niet mee...

(102)

102

Hier kan ik echt veel leren. Bijvoorbeeld ook dat de heilige Geest extra veel houdt van mensen die zwak zijn/het moeilijk hebben (vers 22-24). Logisch.

Want de heilige Geest is de Geest van Jezus en iedereen is welkom bij Jezus.

God houdt ook van succesvolle en sterke mensen, maar nog meer van zwakke en moeilijke mensen. Want zij hebben meer liefde nodig.

Ik wil Jezus volgen. Jij ook! Hoe kunnen we dit onderwijs praktisch maken?

(103)

103

"Wanneer één lichaamsdeel pijn lijdt, lijden alle andere mee, wanneer één lichaamsdeel met respect behandeld wordt, delen alle andere in die vreugde."

(vers 26)

Prachtig in de familie van Jezus en genoeg voor vandaag.

(104)

104

Ik moet vandaag nog een keer denken aan vers 13. Door de doop worden we doordrenkt van de Geest. Daardoor zijn we één lichaam geworden.

De doop maakt ons één. De doop dompelt ons onder in de heilige Geest.

Wat is de doop krachtig en mooi en goed. Mensen worden één met elkaar en helemaal vol met de Geest. Wat een feest! Ik ga ervan genieten.

(105)

105 Wat is de familie van Jezus mooi! Wat een cadeaus geeft Jezus aan de kerk.

Hoeveel van deze cadeaus zie je in Hart van Osdorp? Geniet je er ook zo van?

Er is in ieder geval geen plek voor jaloezie, ruzie of trots (vers 29-30). De heilige Geest geeft zoals hij wil en aan wie hij wil.

Hebben de afgelopen dagen met 1 Korintiërs 12 iets met je gedaan? Wat is er veranderd?

(106)

106

Twee nieuwe gedachten van Paulus:

1. Je mag verlangen naar en oefenen in de belangrijkste cadeaus van de Geest.

Mmm, ik weet het en doe het te weinig. En jij?

2. Er is iets wat nog belangrijker is dan de belangrijkste cadeaus.

Wat zou dat nu zijn?

Heb een mooie dag met God!

(107)

107 Vraag van gisteren: Er is iets wat nog belangrijker is dan de belangrijkste cadeaus. Wat zou dat nu zijn?

Antwoord: Het is de liefde.

Lees de tekst van vandaag als antwoord op de tekst van gisteren. Lees de tekst nog een keer en nog een keer en praat erover met God.

Dat wordt vast een bijzonder gesprek.

(108)

108

Dit hoofdstuk is het lied van Paulus over de liefde. Het gaat hier niet over mooie woorden of een mooi gevoel van binnen, maar over praktische liefde, dus wat je doet en laat zien. Zonder liefde is alles wat we doen niets en zinloos.

Al onze gebeden, Bijbelstudies, mooie woorden, relaties; kerk, goed gedrag, huwelijk, vriendschap, opvoeding, enzovoorts - zonder liefde is het gebakken lucht.

Heer, laat mij zien wanneer ik liefheb en wanneer niet en verander mij.

(109)

109 De liefde is geen gevoel, maar zeer goede praktijk. Hoe krijg je dit voor elkaar?

Bedenk en bid en dank God dat hij net zo liefdevol met jou omgaat. Ontvang dus eerst Gods liefde: jij wordt geliefd en jij wordt gezien. En nu word je geroepen om deze liefde door te geven.

Dat ga ik vandaag doen.

(110)

110

De liefde is zo belangrijk dat het belangrijker is dan kennis, klanktaal en zelfs beter dan profetie.

Liefde is Gods geschenk dat hij nu al geeft op weg naar zijn toekomst.

Wat is onderweg belangrijk? Geloof, hoop en liefde. Maar de meeste, beste, grootste, belangrijkste, meest fundamentele en mooiste daarvan is de liefde.

Nog eens kijken naar waar het in mijn leven aan liefde ontbreekt: Heer, laat mij kijken naar mijzelf met uw liefdevolle ogen. U bent liefde, laat uw liefde in mij groeien.

(111)

111 Lees nog een keer deze tekst over de liefde van de Heer. Er is niets wat belangrijker is in het leven met Jezus dan de liefde (vers 8-13). Deze liefde is geen theorie, maar heel praktisch (vers 4-7). En zonder deze liefde is alles wat we doen opeens waardeloos. Zonder liefde ben ik een nul (vers 1-3).

Waarom zegt Paulus dit ook al weer? Omdat er in Korinte veel gedoe was rond de cadeaus van de Geest. Gedoe is liefdeloos. En dan hebben de cadeaus van de Geest geen nut. Eerst de liefde, dan de rest.

En toen schaamde ik me...

(112)

112

Lees dit nog een keer. Omdat het zo belangrijk is.

En ga in gesprek met God. Vraag hem hoe je beter kunt worden in liefhebben.

(113)

113 Dit vers is een conclusie uit de twee vorige hoofdstukken: geen ruzie maken over de cadeaus van de heilige Geest, maar houdt van elkaar. En doe je best om de cadeaus van de Geest te krijgen. In het bijzonder het cadeau van profetie.

Nog even, wat is profetie? Het is het cadeau om woorden van God te krijgen en door te geven aan elkaar. Dat kun je dus leren. Heb jij wel eens woorden van God (profetie) van iemand gekregen? Wat heb je ermee gedaan?

(114)

114

Klanktaal of tongentaal is een cadeau van de Geest. Je kunt door de Geest vreemde talen spreken, van andere landen of van de hemel (engelentaal). In Hart van Osdorp hebben een aantal mensen dit cadeau ook gekregen. In klanktaal spreken doe je tot God. Daarom hoor je het ook niet op zondag of woensdag. Niemand zou het verstaan! Vaak begrijp je zelf ook niet wat je zegt.

Huh? Wat heeft het dan voor zin? Klanktaal helpt: als je niet meer weet wat en hoe te bidden, bid je in klanktaal verder. Klanktaal is ook een machtig wapen in geestelijke strijd. De duivel is er bang voor. En klanktaal maakt je geloof sterk.

Genoeg redenen dus om aan de heilige Geest dit cadeau te vragen. Ga je dat vandaag nog doen?

(115)

115 Profetie is een ander cadeau van de Geest. Het is het (ter plekke) horen en doorgeven van Gods woord. Klanktaal is een vreemde taal en je verstaat het niet (behalve als je het cadeau van vertaling hebt gekregen). Maar profetie heeft juist de bedoeling om begrepen te worden. Als God iets tegen je zegt, kun je het maar beter begrijpen en doen! Let op: dit soort profetie gaat over Jezus en zijn liefde, en is daarom opbouwend, troostend en bemoedigend.

(Daarom is er verschil tussen profeten vóór en na Jezus.) Profetie kan vaak voor licht en doorbraak in ons leven zorgen. Daarom is profetie zo belangrijk en hoort het bij het fundament van de kerk (Efeziërs 2:20).

Heb jij al doorbraken van profetie meegemaakt? Of wil je zelf graag profetie doorgeven?

(116)

116

In heel hoofdstuk 14 waardeert Paulus het spreken in klanktaal enorm, maar het cadeau van profetie nog meer. Bijbeluitleggers denken dat mensen in Korinte liepen te pronken met klanktaal en neerzagen op mensen die dat cadeau niet hadden. Maar dan zit je al helemaal fout. Waarom waardeert Paulus profetie nog meer? Omdat profetie mensen helpt, dient en liefheeft. En zonder liefde is alles niks, weet je nog?

Zo zien we achteraf waarom Paulus in hoofdstuk 13 zoveel werk maakte van de liefde. Liefde is de maatstaf voor alles wat je doet. Ik vraag me af wat God ziet als hij zoekt naar de liefde in mijn doen en laten. Ik ga het hem vragen, vandaag.

(117)

117 Een uitwerking van wat we gisteren al lazen. Dat Paulus hier veel woorden aan besteedt, laat zien hoe belangrijk hij dit vindt. Waar is het hem om begonnen?

Dat lees je in vers 12.

O, dat vers 12! Het treft mij elke keer weer als een hamer. Ik moet mijn best doen om de beste te zijn in helpen en dienen in woorden en daden.

Ik zit in mijn stoel en denk: hoe doe ik dat dan? Ik heb de heilige Geest nodig, die mij het cadeau van de liefde geeft.

(118)

118

Paulus is niet tegen klanktaal. Integendeel, zie vers 18! Klanktaal is zo belangrijk dat Paulus het heel veel gebruikt, zelfs meer dan iedereen! Maar voor zichzelf. Want anderen hebben er niks aan, want ze verstaan het niet (waarom ook wij in Hart van Osdorp alleen in onszelf of thuis klanktaal gebruiken).

Voor Paulus zijn de mensen om ons heen zo belangrijk dat hij liever weinig woorden zegt die iedereen begrijpt dan veel woorden die niemand begrijpt, ook al komt het vele allemaal van de heilige Geest.

Ik zie dat Paulus veel van Jezus heeft geleerd. Jezus kwam om te dienen, niet om gediend te worden (Marcus 10:45). Dit moet ik heel vaak horen om mijn harde hart zacht te maken en ik bid: heilige Geest, geef mij uw grootste cadeau, de liefde.

(119)

119 In Korinte kregen ze ruzie over de cadeaus van de heilige Geest. Veel gekker kan het niet worden. Daarom deze oneliner van Paulus, die voor al onze ruzies, boosheid, jaloezie, trots, gekwetstheid, enzovoorts geldt: Wees klein in het kwaad maar groot in de gehoorzaamheid aan Jezus. Deze tekst is vandaag mijn vriend en metgezel.

(120)

120

Klanktaal klinkt (zonder uitleg) mensen raar of zondermeer idioot in de oren (vers 23). Maar profetie laat iedereen versteld staan (vers 24-25). Dat heb ik al vaak gezien. Profetie zorgt voor doorbraken of op z'n minst voor verbazing en zet aan tot nadenken. Door profetie voelen mensen zich vaak gezien en door God gekend: "Hij ziet mij toch!" Of: "Hij bestaat toch!" Dat maakt profetie een prachtig cadeau van de Geest. Een mooi cadeau om te ontvangen en een mooi cadeau om uit te delen.

Kun jij al profeteren? Zo ja, gebruik je dit geestelijke cadeau vaak? Zo nee, hoe zou je het kunnen leren?

(121)

121 Mooi zoals Paulus dat voor zich ziet en er blijkbaar ook zelf ervaring mee heeft:

kerkdiensten waar je anders uitkomt dan ingaat. Want je hebt God ontmoet. Er waren namelijk één of meer mensen die dingen tegen je zeiden die alleen jij weet. Ze zeiden daarnaast krachtige woorden die je precies daar raakten waar je ze het hardst nodig had. Je voelt je gezien, maar niet in je hemd staan. Nee, je voelt je geliefd. God is er en hij heeft tot jou gesproken, zacht en vriendelijk en vol vrede.

Zulke diensten, daar hou ik van. Dit soort diensten zijn geladen, van Gods aanwezigheid. Ik word aangesproken, door iemand in de wandelgangen, of door een lied, of door een gebed, of door de preek. Fantastisch! Want Gods woorden zijn scheppende woorden. Ze geven mij nieuwe gedachten, nieuwe hoop, nieuw leven. Ik ben na de dienst een ander mens dan ervoor. Ik ben veranderd, vernieuwd. Ik ben aangeraakt door God zelf. En dat allemaal door profetische woorden. Wonderen gebeuren. Je mag ze verwachten, ook in de kerkdienst.

Ik wil geen dienst meer missen.

(122)

122

Nog even over Gods aanwezigheid in ons midden. Gisteren schreef ik over Gods spreken als vriendelijk en zacht en vol vrede. En dat gebeurt. Zo doet God dat voor iedereen die dat nodig heeft. Maar vergis je niet. God is nooit onze teddybeer. Als we Paulus goed begrijpen, ziet hij dat God iemand in de kerkdienst overweldigt en in de kraag van zijn ziel grijpt. God kan ons ook confronteren. Hij kan al onze excuses en redeneringen om Jezus niet te

gehoorzamen of God niet toe te laten als onzinnig blootleggen. Tsja, en dan val je, zoals Paulus eens (zie Handelingen 9), al dan niet letterlijk vol ontzag op de grond en zegt: God is mij tegengekomen en hij heeft gesproken!

God is niet onze knuffelbeer, maar altijd wel liefdevol.

Hoe denk jij over God? Durf je het hem te vertellen? Stel het niet uit. Doe het vandaag nog.

(123)

123 Paulus trekt nu (opnieuw, na vers 24) enkele consequenties voor de samenkomsten. Interessant! Hoe ging het eraan toe in Korinte?

Het blijkt dat iedereen (vers 26) meedeed. Klanktaal? Alleen met uitleg (27-28).

Het is precies als met profetie (31-32). Je kunt beginnen en stoppen wanneer jij dat wil. Je wordt niet overgenomen. Profetie heeft gezag (vers 30) maar staat ook onder gezag en moet beoordeeld worden (vers 29). Opnieuw staat de liefde voorop (26 en 31). Het gaat niet om jou en mij, het gaat om de ander.

Daarom gaat het er ook niet om hoe goed of slecht ik het doe en voel ik me niet beledigd als mensen 'mijn' profetie naast zich neerleggen. Er is hier geen schaamte en geen schuld, geen oordeel en geen veroordeling. Samen voor God, dat is de toon.

Ik zie een bruisende samenkomst voor me, iedereen doet actief mee en wordt gezien en toch wordt het geen chaos omdat iedereen de ander voor laat gaan.

Mmm, wat kan ik hiermee voor zondag in Hart van Osdorp? Wat inspireert jou het meest? En wat ga je daarmee doen?

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

In Passie voor het vak komen mensen aan het woord die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van het vak internal auditing.. Deze keer Arie Molenkamp,

Na meer dan een halve eeuw Koude Oorlog tussen de Verenigde Staten en de Republiek Cuba kondigden VS-president Barack Obama en zijn Cubaanse ambtsgenoot Raúl

Die trend zet zich ook door binnen Europa. In heel Europa, zowel inclusief als exclusief de EU28, verwachten opmerkelijk minder exporteurs dan vorig jaar een exportdaling. Maar in

speelde maar het toch moest afleg- gen in de barrage tegen Gert en dus knap tweede werd , de derde plaats was voor Sander Pater die zich toch iet wat vergiste in het spelletje met

[r]

Voor de ogen van de wereld, ook als niemand het begrijpt, zal uw kinderschare dansen, op muziek die nooit verdwijnt, zal uw kinderschare dansen, want uw open hand die blijft.

admin Smallstonemediasongs.com printed & distributed by GMC Choral Music, Dordrecht - www.koormuziek.nl Vermenigvuldigen van deze bladmuziek zonder toestemming van de uitgever

VLAAMSE EXPORTEURS BLIJVEN OPTIMISTISCH VOOR DE BUURLANDEN EN VOOR DE VERRE EXPORT ZIJN HET NABIJE-EN MIDDEN-OOSTEN EN AZIË IN TREK De bedrijven blijven vooral aanwezig binnen