B&W voorstel
Onderwerp Aanvulling Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels PFAS
Zaakid 0637598547
Versie
Auteur M.C.H.W. van Aubel
079 – 346.94.76
m.c.van.aubel@zoetermeer.nl
Gemeentesecretaris Huykman, B.J.D.
Directeur Tomassen, J.F.A.
Portefeuillehouder Wethouder Groeneveld Medeverantwoordelijke(n)
Behandelschema B&W vergadering: 21 juli 2020 Uiterste behandeldatum
(+ reden)
Programma(s) Programma 7 Inrichting van de stad
Financieel Personeel Juridisch Communicatie OR I&A Elektronische
bekendmaking Hamerstuk
☐ ☐ ☐ ☐ ☐ ☐
Eerdere besluitvorming 17 oktober 2019: raadsmemo Aankondig aanpassing Bodembeleid Samenvatting Het rijk heeft in juli 2019 een tijdelijk handelingskader voor PFAS
opgesteld. 1 Ondanks de laatste wijzigingen in het Tijdelijk Handelingskader zijn er nog steeds problemen bij grondverzet.
Immers, verontreinigde grond mag niet zonder meer worden hergebruikt. Hierdoor stagneert grondverzet en daarmee ook de gebiedsontwikkelingen. Om uit deze impasse te komen adviseren het rijk en de Omgevingsdienst Haaglanden gemeenten hun beleid aan te passen en een bodemkwaliteitskaart voor PFAS op te stellen. Het Tijdelijk Handelingskader biedt ook deze ruimte. Op grond van dit kader mogen gemeenten lokale maximale waarden vaststellen, mits deze voldoen aan de maximale waarden uit het Tijdelijk
Handelingskader.
Dit voorstel is gericht op die aanvulling van het beleid, waarmee het grondverzet en het toepassen van grond elders in Zoetermeer gemakkelijker wordt. Ook worden hiermee de onderzoekslasten verminderd, waardoor er tijd en geld bespaard wordt.
Bijlagen 1. Aanvulling Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels PFAS Zoetermeer, inclusief bijlagen (Analyse Sweco en kaart met locaties waarvoor beleid niet geldt).
2. Raadsmemo Aanvulling Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels PFAS
1 Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen (ruim 6000 soorten) die van nature niet in het milieu voorkomen.
Omdat voor PFAS nog geen toepassingsnormen waren opgenomen in de regelgeving, mocht grond met PFAS niet hergebruikt worden.
Te nemen besluit
1. De volgende waarden voor Kwaliteit PFOS en PFOA en Toepassingseis PFAS vast te stellen voor het grondgebied van Zoetermeer:
Zone/
Beheergebied
Toepassingseis bestaande
bodemkwaliteitskaart (BKK)
Kwaliteit PFOS (μg/kg ds) o.b.v. BKK
Kwaliteit PFOA (μg/kg ds) o.b.v. BKK
Toepassingseis PFAS
1 Landbouw/natuur
(AW2000)2
2,6 1,55 Lokale
achtergrondwaarden
2 Wonen 2,6 1,55 Maximale
Toepassingsnormen Tijdelijk
Handelingskader
3 Industrie 2,6 1,55 Maximale
toepassingsnormen Tijdelijk
Handelingskader
4 AW2000 en Lokale
Maximale Waarden
2,6 1,55 Lokale
achtergrondwaarden
2. De Aanvulling Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels PFAS (zie bijlage 1) vast te stellen.
3. Op grond van artikel 2, lid 7 onder f, van de Samenspraakverordening geen samenspraak te verlenen, omdat het beleidsvoornemen een ondergeschikte aanvulling is op bestaand beleid van de gemeente;
4. Het Raadsmemo Aanvulling Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels PFAS vast te stellen en ter kennisname naar de raad te sturen.
2AW2000 is in de Nota Bodembeheer gedefinieerd als: “landelijk vastgestelde aan chemische stoffen voor een goede bodemkwaliteit, waarvoor geldt dat er geen sprake is van belasting door lokale verontreinigingsbronnen.” Het staat dus voor schone grond.
Toelichting
Probleemstelling en kader Inleiding
Het rijk heeft in juli 2019 een tijdelijk handelingskader voor PFAS opgesteld. Poly- en
perfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen (ruim 6000 soorten) die van nature niet in het milieu voorkomen. PFAS zijn gemaakt vanwege hun specifieke eigenschappen, zoals
brandwerendheid en vuil- en waterafstotendheid. Zij zijn decennialang gebruikt in industriële en andere processen en in vele producten, zoals verf, blusschuim, pannen, kleding en cosmetica.
Recent is gebleken dat PFAS op verschillende manieren in de bodem terecht zijn gekomen en overal voorkomen. Omdat voor PFAS nog geen toepassingsnormen waren opgenomen in de regelgeving, mocht grond met PFAS niet hergebruikt worden.
In het Tijdelijk Handelingskader van het rijk zijn toepassingsnormen en voorwaarden opgenomen waaronder vrijkomende grond met PFAS wel mag worden toegepast op een andere locatie. Ondanks de laatste wijzigingen in het Tijdelijk Handelingskader zijn er nog steeds problemen bij grondverzet. Immers, verontreinigde grond mag niet zonder meer worden hergebruikt. Hierdoor stagneert grondverzet en daarmee ook de gebiedsontwikkelingen. Om uit deze impasse te komen adviseren het rijk en de Omgevingsdienst Haaglanden gemeenten hun beleid aan te passen en een bodemkwaliteitskaart voor PFAS op te stellen. Het Tijdelijk
Handelingskader biedt ook deze ruimte. Op grond van dit kader mogen gemeenten lokale maximale waarden vaststellen, mits deze voldoen aan de maximale waarden uit het Tijdelijk Handelingskader.3 Dit voorstel is erop gericht die waarden vast te stellen, onder meer via een aanvulling op de Bodemkwaliteitskaart.
Beoogd effect
Met dit voorstel wordt de Bodemkwaliteitskaart aangevuld met beleidsregels over PFAS.
Hiermee wordt het grondverzet en het toepassen van grond elders in Zoetermeer
gemakkelijker. Ook worden hiermee de onderzoekslasten verminderd, waardoor er tijd en geld bespaard wordt.
3De maximale toepassingsnormen uit het Tijdelijk Handelingskader zijn: ≤ 7,0 PFOA en ≤ 3,0 overige PFAS binnen de functiegebieden wonen en industrie.
Voorstel/keuzemogelijkheden/risico’s
1. De volgende waarden voor Kwaliteit PFOS en PFOA en Toepassingseis PFAS vast te stellen voor het grondgebied van Zoetermeer:
Zone/
Beheergebied
Toepassingseis bestaande
bodemkwaliteitskaart (BKK)
Kwaliteit PFOS (μg/kg ds) o.b.v. BKK
Kwaliteit PFOA (μg/kg ds) o.b.v. BKK
Toepassingseis PFAS
1 Landbouw/natuur
(AW2000)4
2,6 1,55 Lokale
achtergrondwaarden
2 Wonen 2,6 1,55 Maximale
Toepassingsnormen Tijdelijk
Handelingskader
3 Industrie 2,6 1,55 Maximale
toepassingsnormen Tijdelijk
Handelingskader
4 AW2000 en Lokale
Maximale Waarden
2,6 1,55 Lokale
achtergrondwaarden
2. De Aanvulling Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels PFAS (zie bijlage 1) vast te stellen.
3. Op grond van artikel 2, lid 7 onder f, van de Samenspraakverordening geen samenspraak te verlenen, omdat het beleidsvoornemen een ondergeschikte aanvulling is op bestaand beleid van de gemeente;
4. Het Raadsmemo Aanvulling Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels PFAS vast te stellen en ter kennisname naar de raad te sturen.
Argumenten
1.1. Hiermee ontstaan geen risico’s voor de volksgezondheid
Op basis van verzamelde meetgegevens, is een berekening gemaakt naar de tijdelijke lokale achtergrondwaarden in Zoetermeer (zie bijlage 2 Analyse Sweco). Deze gehalten zijn zo laag dat daarbij geen humane en ecologische risico’s te verwachten zijn.
1.2. De concentraties PFAS voldoen aan het Tijdelijk Handelingskader van het Rijk
In overleg met de Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) is verspreid over het hele grondgebied van Zoetermeer nader onderzoek gedaan naar de achtergrondwaarden van PFAS.
Adviesbureau Sweco heeft de resultaten van deze onderzoeken geanalyseerd en heeft op basis daarvan de achtergrondwaarden van de verschillende PFAS-componenten bepaald. De resultaten van deze analyse zijn opgenomen in de notitie “Data-analyse PFAS en overwegingen PFAS bodembeleid gemeente Zoetermeer” van 30 april 2020. Deze is toegevoegd als bijlage 1 van de Aanvulling Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels PFAS Zoetermeer.
Uit de door Sweco uitgevoerde data-analyse blijkt dat voor de meeste PFAS-componenten wordt voldaan de aan de achtergrondwaarden voor landbouw/natuur uit het Tijdelijk
Handelingskader.5 Hiervoor is het opstellen van lokaal beleid niet nodig.
4AW2000 komt overeen met de Landelijk vastgestelde aan chemische stoffen voor een goede bodemkwaliteit, waarvoor geldt dat er geen sprake is van belasting door lokale verontreinigingsbronnen. Het staat dus voor schone grond.
5Waarden landbouw/natuur uit het Tijdelijk Handelingskader 0,9 μg/kg d.s PFOS en 0,8 μg/kg d.s voor de andere PFAS- componenten.
Voor PFOS (totaal) en PFOA (totaal) geldt dat niet voldaan wordt aan de achtergrondwaarden voor landbouw/natuur uit het Tijdelijk Handelingskader, maar wel voor de functies wonen en industrie.6 Omdat de waarden voldoen voor de functies wonen en industrie kan voor deze stoffen lokaal beleid opgesteld worden door het vaststellen van een specifiek
Achtergrondconcentratieniveau (ACN) voor het grondgebied van Zoetermeer.
In de Aanvulling Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels PFAS Zoetermeer zijn die waargenomen achtergrondwaarden voor PFOS en PFOA opgenomen als lokale kwaliteit (hierna: Aanvulling). In het beleid zijn de lokale waarden voor Kwaliteit PFOS en PFOA en Toepassingseis PFAS opgenomen in de tabel uit beslispunt 1.
In de Aanvulling is verder bepaald dat de bodemkwaliteitskaart PFAS niet geldt voor de in bijlage 2 van de Aanvulling opgenomen locaties. Deze zijn op basis van het vooronderzoek als mogelijk verdacht beschouwd op een hogere concentratie PFAS. Daarom is in de beleidsregel opgenomen dat de bodemkwaliteitskaart PFAS niet geldt voor deze locaties. Eén locatie betreft een voormalige oefenlocatie van de brandweer (Aralmeer). Op de andere locatie (De Sniep) was een grote brand.
Om de ondergrond zo veel mogelijk te blijven vrijwaren van PFAS-componenten, is het verder niet toegestaan beneden de grondwaterspiegel grond met PFAS toe te passen.
2.1. Hiermee worden onnodige onderzoekslasten en kosten voorkomen
Met het vaststellen van deze aanvulling hoeven er geen extra onderzoeken meer uitgevoerd te worden naar PFAS. Daarmee worden de onderzoekslasten voor de gemeente en
initiatiefnemers verlicht. Dit betekent ook een besparing van kosten.
2.2. Grondverzet en toepassen grond wordt vereenvoudigd
Met vaststelling van de beleidsregels voor PFAS als aanvulling op de Bodemkwaliteitskaart wordt het grondverzet binnen de gemeente gemakkelijker. De grond kan met een verwijzing naar deze aanvulling binnen Zoetermeer toegepast worden. Dit betekent dat PFAS geen belemmering meer hoeft te vormen voor de uitvoering van projecten.
3.1. Het betreft slechts een beperkte aanvulling van bestaande Bodembeleid en Bodemkwaliteitskaart
De Bodemkwaliteitskaart wordt alleen aangevuld met beleidsregels voor twee PFAS- componenten, te weten PFOS en PFOA. Het is daarmee een beperkte aanvulling op het bestaande beleid. Daarom kan op grond van artikel 2, lid 7 onder f, van de
Samenspraakverordening afgezien worden van samenspraak.
4.1. De raad moet op de hoogte zijn van gemeentelijk beleid
Met dit besluit wordt het gemeentelijke beleid in de Bodembeheernota met bijbehorende Bodemkwaliteitskaarten aangevuld. Het is daarom van belang de raad van deze aanvulling in kennis te stellen.
Kanttekeningen
Er zijn geen kanttekeningen bij dit besluit.
Financiën
De aanvulling van de Bodemkwaliteitskaart met beleidsregels voor PFAS betekent dat de onderzoekslasten verminderd worden. Dit betekent dat het voorstel een besparing van onderzoekskosten tot gevolg zal hebben.
Controleprotocol Niet van toepassing.
6Waarden wonen/industrie uit het Tijdelijk Handelingskader: 7 μg/kg d.s PFOA en 3 μg/kg d.s voor de andere PFAS-componenten.
Samenspraak en Communicatie
Aangezien het voorstel een ondergeschikte aanvulling is op de huidige Bodemkwaliteitskaart, wordt op grond van artikel 2, lid 7, onder f voorgesteld geen samenspraak te verlenen. De beleidsregels worden bekend gemaakt in het Gemeenteblad.
Duurzaamheid Niet van toepassing.
Toegankelijkheid en bruikbaarheid voor gehandicapten Niet van toepassing.
Rapportage en evaluatie Niet van Toepassing.
Begrotingswijziging Niet van toepassing.
