Inrichtingspakket voor gemeenten

(1)

Inrichtingspakket voor gemeenten

werkdocument

Sturing en bekostiging gereed per 1 januari 2015

Juli 2014

Dit document is tot stand gekomen in een

cocreatie proces tussen directeuren PDSP en het OTD binnen de werkgroep Sturing en Bekostiging.

(2)

1

Voorwoord

Dit werkdocument geeft een beschrijving van de benodigde inrichting op het thema Sturing en Bekostiging om voor 1 januari 2015 de Wmo en Jeugdwet uit te kunnen voeren. Deze inrichting is opgesteld vanuit de

volgende uitgangspunten:

■ Garanderen van continuïteit van zorg

■ Budgettair niet spaak lopen

■ Keep it simple!

Dit document is geschreven voor gemeenten en geeft dat wat voor 1 januari 2015 ingericht moet zijn in samenhang weer. Het beschrijft het werkproces dat iedere gemeente doorloopt in de inrichting van een systeem voor sturing en bekostiging. Het inrichtingspakket is gebaseerd op bestaande handreikingen en focuslijsten voor Jeugd en Wmo. De te nemen stappen en onderdelen worden in dit document in samenhang weergegeven. Veel gemeenten werken in dit proces samen met andere gemeenten in vele diverse vormen.

Waar van belang zijn ook inrichtingszaken met betrekking tot regionale samenwerking beschreven.

Dit document kan gebruikt worden als een checklist om te inventariseren of op alle gebieden de juiste

voortgang wordt gemaakt en het is tevens een document waarin bestaande handreikingen, kennis, ontwikkelde tools en voorbeelden gestructureerd op een rij staan zodat gemeente snelle slagen kunnen maken in de

inrichting van een sturing- en bekostigingssysteem.

Dit document is een werkdocument en wordt steeds aangevuld met de meest recente kennisdocumenten.

Heeft u vragen of loopt u ergens vast in het doorlopen van deze lijst? Neem contact op met het

Ondersteuningsteam Decentralisaties via otd@vng.nl of via 070-373 8398. Kijk voor meer informatie op de website van het OTD. Ook als u beschikt over generieke instrumenten / procesbeschrijvingen / tips die

behulpzaam kunnen zijn voor andere gemeenten bij de inrichting van sturing en bekostiging kunt u hier terecht.

(3)

Overzicht van

de inrichting

(4)

3

Leeswijzer

In het figuur op de volgende pagina is de inrichting van sturing en bekostiging voor start 2015 weergegeven.

Deze inrichting zorgt ervoor dat gemeenten continuïteit van zorg kunnen garanderen. Burgers weten waar ze moeten zijn voor hun ondersteuningsvragen en deze vragen kunnen worden beantwoord door middel van contracten met aanbieders. Tevens is deze inrichting erop gericht dat er voldoende verantwoordings-

mechanismen zijn ingericht om tijdig bij te kunnen sturen, zodat gemeenten in staat zijn om in het jaar 2015 in hun rol als kwaliteit- en budgetregisseur uit te kunnen voeren.

We breken deze minimale inrichting in dit document op in 4 onderdelen:

1. Inrichten van lokale toegang 2. Budget bepaling

3. Inkopen bij aanbieders

4. Sturingsinformatie om rol als budget- en kwaliteitsregisseur uit te voeren

Naast deze stappen zijn er twee punten van aandacht bij deze inrichting te benoemen:

■ Breng versnelling in samenwerking met andere gemeenten

■ Lokale afstemming en besluitvorming

Deze aandachtspunten komen na beschrijving van de 4 onderdelen aan bod.

(5)

4

Overzicht van de inrichting voor start 2015

Taken:

• Vraagverheldering

• Verwijzen naar (informele) zorg

• Inwinnen advies t.b.v. zorgtraject

• Mogelijk zelf zorg leveren Taken:

• Levering dienst / traject

Taken:

• Beleidsbepaling

• Budgetregisseur

• Kwaliteitsregisseur (controle verantwoording)

Burgers

Gemeente

Aanbieders

Regio gemeenten

Lokale toegangspoort

(Loket Wmo / CJG / Wijkteam) arts /

rechter

Sturingsinformatie Caseload en budget

Samenwerkingsafspraken Sturingsinformatie Dienst

Budget

3

(7)

1. Inrichting van lokale toegang

A

G LT

B

a/r

(8)

7

Inrichting van lokale toegang

Zorg dat u burgers met een ondersteuningsvraag (inclusief spoedvragen) kunt toeleiden naar zorg:

■ Handhaaf bestaande toegangsinfrastructuur zoals het CJG en huidige Wmo medewerkers, of richt de toegang in via een gemeentelijk loket of uw lokale / sociale team indien voldoende opgebouwd.

■ Zorg voor voldoende bemensing om toeleiding naar ondersteuning in 2015 uit te voeren. Ga hierbij uit van de verwachte caseload. Gebruik voor het vaststellen van de caseload de handreiking Zicht op cijfers.

■ Richt een processtructuur in waarin het toegangsbesluit voor ondersteuning in 2015 geregeld (mogelijk gemandateerd) is. Volg voor Jeugd hiervoor de checklist toegang Jeugdhulp en focuspunt 5 van de focuslijst Wmo 2015.

■ Zorg voor voldoende expertise bij de beoordeling van ingewikkelde casussen en/of casussen waar bij verwijzing hoge kosten door de gemeente gemaakt moeten worden. Dit kan bijvoorbeeld georganiseerd worden door overname of inhuur van CIZ personeel of door met aanbieders hier afspraken over te maken.

Let in geval van afspraken met aanbieders op borging van de onafhankelijkheid van het advies.

■ Maak afspraken met zorgverzekeraars (regionale tafels in het kader van de werkafspraken) over o.a.

wederzijdse doorverwijzing tussen huisarts, wijkverpleegkundigen en gemeentelijke aanbieders. En maak praktische afspraken over wederzijdse doorverwijzing.

■ Zorg dat er een klachten- en bezwaarschriftenprocedure is ingericht zodat burgers die het niet eens zijn met genomen besluiten kunnen escaleren. Bouw voort op bestaande procedures binnen uw gemeente.

■ Richt een werkproces in dat voldoet aan de eisen van het gedwongen kader. Voorbeeld hiervan is de SAVE aanpak van de Utrechtse regio’s.

■ Sluit aan bij uw centrumgemeente met betrekking tot inrichting van het AMHK. Indien uw gemeente

centrumgemeente is, volg het VNG ondersteuningsprogramma AMHK voor inrichting van het AMHK. Ook het model programma van eisen AMHK van de VNG kan u helpen.

(9)

8

Communicatie naar burgers over toegang

■ Communiceer tijdig naar burgers wat er precies voor hen gaat veranderen en waar zij per 1 januari 2015 terecht kunnen voor hun ondersteuningsvragen. Voor bestaande cliënten kunt u ook kiezen om de

communicatie via de aanbieders te laten lopen,

■ Zoek tevens het gesprek op met cliëntenorganisaties over hoe, wanneer en door wie burgers worden geïnformeerd.

(10)

2. Budget bepaling

A

G LT

B

RG

(11)

10

Budgetbepaling per gemeente

In de meicirculaire is bekend gemaakt hoeveel budget iedere gemeente krijgt voor de uitvoering van de

Jeugdwet en de Wmo. Vanuit het toegekende macrobudget dienen gemeenten zelf het volgende te bepalen:

1. Reservering t.b.v. uitvoeringskosten, buffer, investeringsruimte (innovatiebudget) 2. Budget t.b.v. landelijke functies Wmo en Jeugd

3. Budget t.b.v. aanbieders

Op de volgende pagina’s beschrijven we onderdelen 1 t/m 3 in meer detail.

■ Volg de stappen gepresenteerd op de volgende pagina’s en maak hiervan een maandprognose in perspectief van jaarprognose, waarbij je rekening houdt met op/afbouw gedurende het jaar.

(12)

11

1. Reservering t.b.v. uitvoeringskosten, buffer, investeringsruimte (innovatiebudget)

Stel vast hoeveel % je wilt ramen voor uitvoeringskosten, buffer, investeringsruimte (innovatiebudget) tijdens 2015

■ Maak een raming van de uitvoeringskosten 2015.

– Er is geen standaard percentage af te geven voor deze uitvoeringskosten aangezien de kosten sterk samenhangen met de keuzes die worden gemaakt in de verantwoording en de schaal waarop de gemeente opereert. Wel kunnen macroramingen en onderstaande landelijke observatie gebruikt worden.

■ In het land zie je dat grote gemeenten (G32) deze uitvoeringskosten ramen als percentage van het totale budget tussen de 1-3%. Kleinere gemeente zitten al snel aan een hoger percentage, bij de uitvoering heb je namelijk een aantal zaken vast nodig (juridisch advies, een inkoper, een

contractmanager, ICT), kleine gemeenten moeten dit delen door een kleiner budget en dan kan dit percentage verder oplopen.

■ Hou rekening met een reservering voor een risicobuffer en investeringsruimte

(13)

12

2. Budget t.b.v. landelijke functies

Voor een aantal functies sluit de VNG namens gemeenten raamovereenkomsten met aanbieders met een landelijke schaal en een specialistisch karakter. Gemeenten rekenen daarbinnen naar gebruik af.

■ Bij Jeugd gaat het om de volgende functies en aanbieders. Gemiddeld genomen zal het gebruik in een gemeente 3,76% van het budget beslaan. Dit kan per gemeente en per jaar verschillen. Meer informatie:

http://www.vng.nl/landelijke-inkoop-jeugdzorg.

■ Bij Wmo gaat het om een aantal aanbieders die specialistische begeleiding voor zintuigelijk gehandicapten bieden. Zie informatiekaart landelijke inkoopafspraken specialistische begeleiding voor mensen met een zintuiglijke beperking.

(14)

13

3. Budget t.b.v. aanbieders

Het overgrote deel van het budget is voor het inkopen van zorg en ondersteuning. Hierin spelen de volgende aspecten een rol:

■ Welke aanbieders op welk niveau

■ Vaststellen van budgettair kader

– Inzicht in het aantal cliënten en passende tarieven – Drie budgetcomponenten voor doorvoeren korting

■ Beperk budgetrisico’s door verevening tussen gemeenten

Op de volgende pagina’s komen deze aspecten één voor één aan bod.

(15)

14

3. Budget t.b.v. aanbieders – Welke aanbieders op welk niveau?

■ Wat koop je (boven)regionaal of lokaal in? Voor Jeugd is in het RTA bepaald welke jeugdzorg

bovenregionaal geregeld moet worden. Afhankelijk van wat er binnen uw gemeente nog georganiseerd en ingeregeld moet worden kan samenwerking met (een) andere gemeente(n) ook op andere onderdelen u helpen om belangrijke zaken op tijd geregeld te krijgen. Zie ook onderdeel “Aandachtspunten bij inrichting van sturing en bekostiging” in dit document.

Voor de inkoop van (boven)regionale zorg is het van belang dat:

– Er een (boven)regionaal accounthouder is die namens de regio zorg inkoopt en die daarvoor gemandateerd is.

– Afspraken bestuurlijk zijn vastgelegd.

– Er zijn afspraken over wat te doen bij budget onder- en overschrijdingen

De vervolguitleg op deze en de volgende pagina’s maakt geen onderscheid tussen gemeenten die zorg inkopen voor andere gemeenten (“gastheer” gemeenten, centrumgemeenten, coöperaties tussen

gemeenten, etc.) of gemeenten die zich aansluiten bij regionale inkoop. De vervolgpagina’s zijn toepasbaar op die ondersteuning die u als gemeente inkoopt, dit kan (boven)regionaal of lokaal zijn.

■ Met welke aanbieders maakt u inkoopafspraken? Dit kunnen bestaande of nieuwe aanbieders zijn.

– Communiceer tijdig naar aanbieders dat u voornemens bent inkoopafspraken met hen te maken.

– Veel gemeente kiezen ervoor om bij de inkoop voor 2015 zorgcontinuïteit te laten prevaleren boven transformatie. Het verdient aanbeveling om aanvullend een lange termijn visie op gewenste

marktordening te formuleren en die tot uitvoering te brengen.

(16)

15

3. Budget t.b.v. aanbieders – Vaststellen budgettair kader

De volgende stap is om per aanbieder het budgettair kader vast te stellen

■ Budget (P x Q) valt uiteen in het aantal cliënten dat naar verwachting gebruik maakt van de ondersteuning (Q) en het tarief dat je als gemeente voor een cliënt betaald (P). Verkrijg inzicht in het verwachte aantal trajecten en de prijs per traject nodig (zie volgende pagina).

■ Jeugd:

Hou voor Jeugd vast aan budgetgaranties afgegeven in regionale transitie arrangement.

■ Wmo:

Op basis van de huidige grondslag begeleiding die overgaat naar de Wmo 2015 is het kortingspercentage op begeleiding nu circa 11% (zie tevens de technische toelichting budget Wmo 2015). In de praktijk is dit per regio erg verschillend. Belangrijke oorzaak voor deze diversiteit per regio zijn de PGB’s die uitgegeven zijn voor deze vorm van ondersteuning. Regio's met veel PGB's kunnen namelijk geen korting op prijs op de PGB’s effectueren (feitelijk kan dit wel maar dit weegt niet op tegen uitvoeringskosten om dit te

realiseren). Vanuit de directeuren van PDSP wordt geadviseerd om op begeleiding een korting binnen een bandbreedte van 15-20% te hanteren (gebaseerd op inzicht in tarieven en uitleg over de cijfers van VWS).

(17)

16

3. Budget t.b.v. aanbieders - Inzicht in het aantal cliënten en passende tarieven

■ Inzicht in verwacht aantal cliënten:

1. In kaart brengen van bestaande cliënten:

■ Breng lopende / bestaande trajecten die doorlopen in 2015 in kaart (afgegeven indicaties zijn per 1/1/2015 maximaal nog één jaar geldig). (Voor meer informatie zie overgangsregime Jeugd en overgangsregime Wmo)

■ Breng de wachtlijst voor 2015 in kaart (cliënten die op het moment van inwerkingtreding (1 januari 2015) al een verwijzing in de zin van de Zvw of een indicatiebesluit in de zin van de AWBZ, de Wjz of de Wmo hebben, maar nog niet de betreffende zorg ontvangen en hier in 2015 wel aanspraak op maken.)

2. In kaart brengen van verwachte aantal nieuwe cliënten:

■ Raadpleeg CBS gegevens over jongeren in gefinancierde jeugdzorg en CIZ gegevens over verloop van de begeleidingsfunctie in uw regio. De handreikingen Zicht op cijfers (Wmo) en cijfers

jeugdhulp per gemeente (Jeugd) helpen u bij de interpretatie en bewerking van deze cijfers.

■ Inzicht in tarieven:

■ Sluit voor Jeugd GGz aan bij de prestaties en tarieven zoals landelijk voor volwassenen worden vastgesteld door de Nza (de factsheet prestaties en tarieven van de VNG geeft hier inzicht in)

■ Voor overige ondersteuningsvormen kan de handreiking Inzicht in tarieven van PDSP als startpunt gebruikt worden om tot een kostprijs te komen. Zie ook de toelichting van PDSP op dit onderzoek, over op welke wijze dit rapport u kan helpen om zicht te krijgen in de tarieven en het gesprek daarover aan te gaan met aanbieders.

NB. De praktijk wijst uit dat het doorlopen van deze stappen erg complex kan zijn. In diverse gemeenten komen cijfers van

aanbieders niet overeen met cijfers uit landelijke bronnen. Tevens is voor de vaststelling van de prijs van belang dat financiële- en zorg-inhoudelijke kennis samen komt. Om gemeenten te ondersteunen bij dit proces is het mogelijk om vanuit OTD een

workshop van een dag op dit onderwerp in te richten. Indien u hier behoefte aan heeft kunt u contact opnemen met het OTD.

(18)

17

3. Budget t.b.v. aanbieders - Drie budgetcomponenten

Gemeenten kunnen de krimp in budget doorvoeren op (een combinatie van) de volgende 3 budgetcomponenten per aanbieder:

■ P: de prijs per cliënt / traject

■ Q1: volume (aantal cliënten / trajecten)

■ Q2: kwaliteit (aantal activiteiten per cliënt / traject). Gemeente kunnen dit laatste component gebruiken om innovaties te bewerkstelligen, bijvoorbeeld inzet van aantal groepssessies versus individuele sessies.

P x Q1 x Q2

Het is raadzaam om door middel van een schrijven (begrotingsbrief en/of uitnodiging tot

prestatievoorstel) aanbieders uit te nodigen om zelf te komen met goed gemotiveerde voorstellen te komen binnen gesteld budgettair kader. Ga hierover vervolgens het gesprek met elkaar aan (zie stap 3).

Stel tevens het verloop van het budget gedurende 2015 vast (de korting kun je ook geleidelijk gedurende 2015 invoeren).

(19)

18

3. Budget t.b.v. aanbieders - Beperk budgetrisico’s door verevening tussen gemeenten

Een ander belangrijk aspect rondom vaststellen van budget zijn mechanismen om budgetfluctuaties te voorkomen. Op de vorige pagina’s hebben we beschreven hoe je tot een inschatting van het budget komt.

Echter het werkelijke volume kan hiervan afwijken, en dit brengt een risico tot budgetoverschrijding met zich mee. Zorg daarom voor voldoende afdekking van budgetrisico’s door oncontroleerbare fluctuaties in volume.

De manier om dit te doen is om dit risico te verevenen tussen gemeenten. De presentatie Kosten- en

risicoverevening voor de 3 decentralisaties en de Handreiking Sturing en Bekostiging van de tweedelijn gaan hier dieper op in.

■ Op basis van gegevens over historisch zorggebruik vast op welke zorgvormen er binnen uw gemeente het meeste fluctuaties zijn te verwachten. Dit kan op basis van Vektis en CIZ gegevens. De handreikingen Zicht op cijfers (Wmo) en cijfers jeugdhulp per gemeente (Jeugd) helpen u bij de interpretatie en bewerking van deze cijfers.

Voorbeeld: Onderstaande grafiek maakt historische zorgconsumptie per product inzichtelijk.

■ Bepaal op welke zorgvormen verevening voor uw gemeente noodzakelijk is. Maak in uw regio afspraken over verevening tussen gemeenten

0 2 4 6 8 10

Product 1 Product 2 Product 3 Product 4 Totaal

x 100.000

2011 2012 2013

(20)

19

3. Budget t.b.v. aanbieders - Beperk budgetrisico’s door verevening tussen gemeenten

■ Randvoorwaarden voor afspraken rondom verevening:

– Afspraken over risicoverevening moeten worden vastgelegd in een overeenkomst tussen de deelnemende gemeenten en vergen (afhankelijk van samenwerkingsconstructie en

besluitvormingsproces) instemming van individuele gemeenteraden.

– Deze afspraken bevatten minimaal mechanismen waarmee gemeenten elkaar onderling kunnen volgen en scherp houden tijdens de uitvoering. Dit moet op bestuurlijk niveau gevolgd worden, maar ook op lager niveau moet er een signaalfunctie zijn ingericht of het wel goed gaat en waar/bij welke gemeenten er risico’s manifesteren.

– Zorg bovenop afspraken over verevening voor eigen risicobeleid door treffen van een passende voorziening. (Tevens de weg indien geen tijd/draagvlak voor afspraken over risicoverevening)

! Let op: Een gezamenlijke inkoop betekent niet automatisch dat budgetrisico’s door fluctuaties in volume voor individuele gemeenten zijn afgedekt. Indien u deel uitmaakt van een gezamenlijke inkoop met meerdere

gemeenten, ga dan na of er afspraken zijn gemaakt over risicoverevening.

(21)

3. Inkoop bij aanbieders

A

G LT

B

(22)

21

Inkoop bij aanbieders

■ Voer gesprekken met in onderdeel 2 vastgestelde aanbieders en maak inkoopafspraken. Zorg hierbij voor:

– Afdoende budgetzekerheden in het kader van continuïteit van zorg, binnen in onderdeel 2 vastgestelde budget!

– Maak indien noodzakelijk tevens afspraken maken over bevoorschotting: Vanwege historische

spelregels hebben bepaalde instellingen te maken met een beperkt weerstandsvermogen. Instellingen moeten toe kunnen groeien naar een eigen vermogen dat past bij een zorginstelling die in een markt opereert. Om dit te realiseren, moeten instellingen de mogelijkheid worden geboden om positieve resultaten te genereren uit haar activiteiten. Bevoorschotting in verleden was afgestemd op het maandelijkse uitgavenpatroon. Om ervoor te zorgen dat de liquiditeitspositie van aanbieders in de overgangsperiode op orde blijft, moeten gemeenten zorginstellingen daarom zorgen dat de kasstroom van instellingen op gang blijft en maandelijks in voldoende mate bevoorschotten.

Deze gesprekken zullen er soms toe leiden dat u weer terug moet naar onderdeel 2 om budget bij te stellen en te herzien. Deze stappen lopen dan ook parallel aan elkaar. Daarom kunt u, als daar de doorlooptijd nog voor is, in een eerste ronde bijvoorbeeld 90% van het beoogde budget garanderen en na verwerking van laatste inzichten het finale bedrag afspreken

(23)

22

Inkoop bij aanbieders

■ Stel contracten op.

– Hierin wordt het budget afgesproken (eventueel P en Q (Q1 en Q2) gespecificeerd) – Hierin zijn verantwoordingseisen opgenomen

– Hierin zijn tevens maatregelen afgesproken wanneer levering of declaratie afwijkt van contractuele afspraken

■ Volg voor de volgende functies modelovereenkomsten van de VNG:

– LVB ZZP 4 en 5

– JeugdzorgPlus (gesloten jeugdzorg) – Verslavingszorg

– Academische centra voor kinder- en jeugdpsychiatrie – Provinciaal gefinancierde 3-milieuvoorzieningen – Forensische orthopsychiatrie

– Aanbod LWI’s Jeugdbescherming en Jeugdreclassering

Gemeenten zijn en blijven verantwoordelijk voor de inkoop van deze functies, de VNG ontwikkelt enkel een ondersteuningsinstrument. Dit zijn: Inkoophandreiking; Modelcontract; en Programma van eisen.

(24)

23

Inkoop bij aanbieders

■ Eventueel: Zoek een oplossing voor contracteren en managen van kleine aanbieders/vrijgevestigden om te zorgen dat uitvoeringskosten behapbaar blijven. Mocht u te maken hebben met een groot aantal kleine aanbieders waarvan het onacceptabel is om hen uit te sluiten, dan kan er veel tijd gaan zitten in het

managen van een klein deel van het budget. Dit wil je als gemeente voorkomen. Een oplossing is om kleine aanbieders zich te laten aanmelden met bewijs van het budget dat ze afgelopen jaar hebben vergoed

gekregen. Daar kun je als gemeente een percentage als maximum met ze over afspreken, en het spreiden over het jaar zodat niet alles direct opgaat.

■ Richt een factuuradres en onderliggend proces in dat het mogelijk maakt dat bestaande aanbieders

facturen kunnen sturen voor ondersteuning aan bestaande cliënten in uw gemeente. En richt een proces in om ontvangen declaraties en facturen te betalen. U kunt hierbij gebruik maken van de iWmo.

■ Maak afspraken met verzekeraars om continuïteit van zorg over de financieringschotten heen goed te organiseren. De “regiotafels” bieden hiervoor het platform.

– Gemeenten en zorgverzekeraars spreken op regionaal niveau over de afstemming van het sociaal domein en de wijkgerichte zorg. Zowel gemeenten als zorgverzekeraars werken hierbij met een vorm van representatie. Een regionale secretaris biedt ondersteuning aan de regio’s. Het overzicht van deze regio’s is opgenomen in de Inkoopgids Wijkverpleging van Zorgverzekeraars Nederland.

– Op initiatief van het ministerie van VWS, Zorgverzekeraars Nederland en de VNG is een focuslijst Verbinding wijkverpleging en sociaal domein opgesteld die gemeenten en zorgverzekeraars kunnen benutten als leidraad voor het regionale overleg.

(25)

4. Sturingsinformatie om rol als budget- en kwaliteitsregisseur uit te voeren

A

G LT

B

RG

(26)

25

Sturingsinformatie om rol als budget- en kwaliteitsregisseur uit te voeren

Om de rol als kwaliteit- en budgetregisseur als gemeente adequaat uit te kunnen voeren is goede

sturingsinformatie van essentieel belang. De gemeente krijgt nieuwe taken, en de taken worden overgedragen met een behoorlijke taakstelling. Als gemeente moet je weten aan welke knoppen je kan draaien om deze ambitie waar te maken. Zorg dat de informatie die binnen uw gemeente noodzakelijk is om te kunnen sturen op kwaliteit en budget tijdig is ingericht en de benodigde ICT-infrastructuur staat.

■ Regel minimale informatievoorziening in om te kunnen controleren en verantwoorden: zie ook de

gegevensset gemeentelijke monitor sociaal domein. Volg hiervoor de focuslijst op: www.visd.nl/visd/wat- moet-u-doen. Wie wat moet doen voor de opgesomde actiepunten is afhankelijk van de afspraken die

daarover binnen uw gemeente worden /zijn gemaakt. Maar zeker is dat samenwerking tussen beleid en I&A noodzakelijk is voor het beste resultaat.

■ Bij de aanpak van actiepunten uit de focuslijst is het goed om daarbij ook de vraag te stellen of er wordt samengewerkt met andere gemeenten, voor zowel beleid als informatievoorziening. Als dat het geval is, is het zaak het betreffende actiepunt ook gezamenlijk op te pakken.

■ Ga zoveel mogelijk uit van bestaande systemen, stel vast welke aanvullende informatiebehoefte nog ingericht dient te worden en zet dit uit. Hiervoor vindt u op de website www.visd.nl handvatten. Vraag ook bij andere gemeenten na hoe zij dit aanpakken.

■ Betrek de juiste mensen binnen uw gemeente: De noodzakelijke activiteiten op het gebied van de informatievoorziening is een aandachtspunt voor zowel de beleidsafdelingen als de afdeling

informatievoorziening & automatisering (I&A).

(27)

26

Sturingsinformatie om rol als budget- en kwaliteitsregisseur uit te voeren

Bijzondere aandachtspunten bij de inrichting van sturingsinformatie:

■ Richt een volledige controle op het aantal verwijzingen in. Dit betekent inclusief verwijzingen vanuit andere partijen dan gemeenten die toegang mogen verlenen tot ondersteuning die gemeente inkoopt, zoals de rechter, (huis)arts.

■ Zorg dat afspraken rondom gegevensuitwisseling voldoen aan toepasselijke wettelijke (privacy) kaders als WGBO, BIG, Cliëntenrecht, Wbp en in ‘gedwongen kader’ CORV (Collectieve Opdracht Routeer

Voorziening) . Doe hiervoor de Privacy Scan van VISD. Ook de beleidsvisie rond privacy in het sociale domein van de minister van Binnenlandse zaken kan u hierbij gebruiken.

■ Zorg tevens dat gegevensoverdracht van bestaande cliënten georganiseerd is. Voor meer informatie zie gegevensoverdracht Jeugd en overgangsregime Wmo.

■ Bij begrensde budgetten en een toegang in ontwikkeling is het risico op wachtlijsten groot. De controlfunctie moet dus tevens kijken naar de “kwaliteit van de wachtlijst”: staan daar juiste burgers op en in juiste

volgorde? Daarnaast moet er ruimte zijn om mee te kijken en wellicht finale uitspraken te (laten) doen in geval van individuele cases waarover onenigheid of onduidelijkheid ontstaat tussen veldpartijen. Zoek voor dit laatste geval aansluiting bij de inhoudelijke escalatie en/of bekrachtiging door experts of gemeentelijk loket.

■ Indien u bij bepaalde aanbieders specifieke contractuele afspraken maakt over de te leveren prestaties, dient de verantwoording of toetsing hiervan tijdig opgenomen te worden in de algemene eisen voor informatievoorziening.

(28)

Aandachtspunten bij inrichting van sturing en

bekostiging

(29)

28

Breng versnelling in samenwerking met andere gemeenten

Samenwerking met andere gemeente(n) helpt u om belangrijke zaken op tijd geregeld te krijgen. De regionale samenwerking (vastgesteld in de RTA’s Jeugd) kan worden gebruikt als basis om ook andere zaken in

gezamenlijkheid op te pakken.

Op dit moment is het van belang dat op de samenwerking de juiste versnelling wordt aangebracht:

■ Gebruik de urgentie nu en het vergroten van kwaliteit en efficiency als gezamenlijk vertrekpunt. In veel regio’s spelen (politieke) belangen die het samenwerkingsproces kunnen beïnvloeden. De burger centraal stellen en focus op de win-win kan helpen barrières voor samenwerking te doorbreken.

■ Richtscherp procesmanagement in: Zorg dat verantwoordelijkheden helder zijn belegd, tevens is het van belangrijk om een duidelijk mandaat te formuleren (doorzettingsmacht). Zorg voor voldoende focus in de gesprekken.

De Handreiking Intergemeentelijke samenwerking toegepast helpt u de samenwerking vorm te geven. Ook kunt u praktijkvoorbeelden van samenwerking raadplegen.

(30)

29

Regionale samenwerking vraagt goede lokale afstemming en besluitvorming

De regionale afspraken vinden binnen kaders van lokale besluitvorming plaats en hebben veel betekenis voor uw burgers.

Stel in gesprek met de wethouder(s) vast welke onderdelen van de regionale inrichting besluitvorming door het college en de Raad behoeven. De stoomcursus voor bestuurders is er als hulpmiddel voor bestuurders om kennis van het thema sturing en bekostiging snel eigen maken.

Stel ook aan de orde welke zaken met burgers gecommuniceerd dienen te worden. Denk aan overgangsrecht en zorgcontinuiteit, andere loketten (sociale teams), wijzigingen in toeslagen en nieuwe eigen bijdragen, en mogelijk nieuwe aanbieders. Maak intern afspraken over de communicatie naar burgers en zorg dat het klant contact centrum of loket voorbereid is voor vragen van burgers.

Hieronder geven we aan welke zaken de Raad minimaal over geïnformeerd dient te worden:

■ Beleidsplan en verordening voor Wmo en Jeugd

■ Vaststellen budgetten (incl. risicobuffer, innovatiegelden, uitvoeringskosten, etc.)

■ Vorm en afspraken regionale samenwerking

■ Type contracten met aanbieders

■ Effecten voor keuzevrijheid van de burgers

■ Effecten voor werkgelegenheid in de regio

(31)

Bijlage:

Praktijkvoorbeelden

en uitwerkingen van

andere gemeenten

(32)

31

Praktijkvoorbeelden en uitwerkingen - Overzichtstabel per thema

Onderwerp Gemeente / regio Link naar bestand Opmerking

Communicatie Regio Nijmegen Nijmegen Communicatiestrategie veranderingen in het sociale domein

Concept

Communicatie Divers http://www.vng.nl/onderwerpenindex/decentralisaties-sociaaldomein/decentralisatie-jeugdhulp/communicatie-transities-sociaaldomein

Communicatie Regio Brabantse Wal Strategisch communicatieplan Sociaal Domein Brabantse Wal Communicatie Regio Rivierenland PvA informatievoorziening transities Wmo/Jeugd

Divers Gemeente

Amersfoort

http://www.amersfoort.nl/sociaaldomein.html Diverse

documenten via deze link inzichtelijk Inkoopbeleid Regio

Stedendriehoek

Uitgangspuntennotitie inkoop Wmo 2015

Inkoopbeleid Regio Twente Samenvatting Strategisch Inkoopdocument Twente Inkoopbeleid Gemeente

Amsterdam

Inkoopdocument Wmo 2015 Ambulante ondersteuning, Dagbesteding en Kortdurend verblijf

Inkoopbeleid Peelregio http://www.peel6-1.nl/peel/Bestuurlijke-aanbesteding-nieuwe- Wmo-taken-Documenten-fysieke-overlegtafel

Inkoopovereenkomst Gemeente Breda Resultaatsovereenkomst Begeleidingsdiensten tussen Gemeente Breda, en Dienstverleners

Concept

Inkoopovereenkomst Gemeente Breda Resultaatsovereenkomst Sociale Wijknetwerken tussen Gemeente Breda, en Dienstverleners

Inkoopovereenkomst Gemeente Breda Resultaatsovereenkomst individuele begeleiding gemeente Breda

Inkoopovereenkomst Regio Peelregio Deelovereenkomst Jeugdzorg Peelregio Concept Inkoopovereenkomst Gemeente Alkmaar Basisovereenkomst Sociaal Domein Wmo 2015

(33)

32

Praktijkvoorbeelden en uitwerkingen - Overzichtstabel per thema

Onderwerp Gemeente / regio Link naar bestand Opmerking

Sturingsinformatie Regio Rivierenland Communicatieplan transities sociaal domein Rivierenland

Toegang Gemeente

Haarlemmermeer

Haarlemmermeer Integraal toegansproces 3d Werkdocument

Toegang Gemeente

Haarlemmermeer

Uitvoeringsplan Sociaal Domein 2014 Werkdocument

Verevening Regio Nijmegen Memo verevening regio Nijmegen Concept

Verevening Subregio Parkstad Memo risicoverevening subregio Parkstad Verevening Regio Rivierenland Nota solidariteit Rivierenland