rechtshandhaving 402

402

Toekomst van de

rechtshandhaving

C&ofon

Justitiële verkenningen is een gezarnen hjke uitgave van het Wetenschappehjk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het ministerie van Justitie en Kluwer, Het tijdschrift verschijnt negen keer per jaar. Redactieraad

drs. A.C. Berghuis prof. dr.HO. van de Bunt rnr. NJ. Epker-Laverman mr, dr. JM. Nelen riir. dr. E. Niemeijer dr. B.A.M. van Stokkom mc drs. PiJ. van Voorst Redactie

drs. MAy. Klein-Meijer mc drs. P.B.A. ter Veer Redactieadres

Ministerie van Justitie, WODC Redactie Justitiële verkennisgen Postbus 20301 2500 EH ‘s-Gravenhage tas: 070-370 79 48 teL: 070-370 71 47 e-mail: pveer@best-dep.minjus.nl WOOG-documentatie Voor inlichtingen: Infodeak W000, 070-3706553 (09.00u.-13.00u.) e-mail: wodc-informatiedeak@minjus.nl Internet-adres: w.vw,wodc.nI Abonnementen

Justitiële verkenningen wordt gratis verspreid onder personen en instellingen die beleidsmatig werkzaam zijn ten behoeve van het ministerie van justitie. Degenen die in asnmerking denken te komen voor een gratis abonnement, kunnen zich uitsiuitend schriftelijk wenden tot bovenstssnd redsctieadres, Andere belangstellenden kunnen zich tegen betaling abonnereri. Zij dienen zich te wenden tot Kluwer afdeling klant-contacten.

‘“‘j(eeversverbond Groep uitgevers voor vak en wetenschap

Administratie en adreswijzigingen De abonnementenadministratie wordt verzorgd door

Kluwer afdeling klentcontacten, Postbus 878, 7400 AW Deventer, tel,: 0570-673449, automatische bestellijn: 0570-673511, tas: 0570-691555, email: juridisch@kluwer.nl

Adreswijzigingen ksnnen worden door gegevendoor het adreastrookje toe te zenden aan Kluwer afdeling klant-contacten.

Beëindiging abonnement Betaalde abonnementen kunnen tot uiterlilk 31 december van het opende abonnementejaar worden opgezegd. Bij niet-tijdige opzeggisg wordt het abon nement automatisch voor een jaar ver lengd. Gratis abonnementen kunnen desgevraagd te alles tijde beëindigd worden.

Abonnementsprijs

De abonnementsprijs bedraagt 6500 euro per jaar: studenten en AIDs 50,00 euro (gedurende maximaal vijf jaar). Betaling geschiedt bij voorkeur met de te ontvangen acceptgirokaarten. Nabestellingen

Losse nummers kunnen worden nabe steld bij Klswer afdeling klantcontacten. De prijs van losse nummers bedraagt 10.00 euro (exclusief verzendkoeten). Ontwerp

Hans Meiboom. Amsterdam ISSN: 0167-5850

Opname rai een artikel in dit tijdschrift betekent niet dat de irs/soud ervan het standpunt van de mis/ster van Justitie weergeeft.

14111

1

1

1

4

1

1’

1

1

ii

1

1

uh

1

II

1

1

1

1

‘tol

1

1

al

lIii

al

Bij

1

ii

iji

Ii

1j

1

I!I:bI

1

t

i[

1fl

bi

1h

0

S

t’!

iIiijjtIjj

1

0

0

0

0

1

1

13

S

1

1

t

m

0

0

.0

0

0

S

t

1

_t

1

11

S

1

1

4’ c c 4’ > > 4’ o 4’ i3 0 cl) 4’> 2 04’ DE Eo 4’ 0 0 cl) cl) 0-4’ 0 0 cl) 0 cl) .0 cl) 0 0 4’ 0 0 z

1

1

1

1

t

1

*0.

0

S

15

De Matrix

Over de toekomst van misdaad en de inNchtïngenfunetie van de pohtie

AB, Hoogenboom

‘Ihata dedicatedfundingstrearn is estabhished to focus science and tech

nology attention tocrirnereduction

Recommendation 1 Foresight report Turning the Corner United King-dom

1tnprove law enforcernent capacity to jully engage in the scientific corn

munity.

Recommendation 1 Working Group on Science & Crime FightingAustra lia

Appoint ahigh level S7T policygroup, underpinned by a science and tech nology clearing home’

Recommendation 1 Working Group on Science & Crime Fighting Austra lia

Er zijn twee werelden. De een is een droom, De ander is de Matrix.,.De

22 eeuw Neo is een computerhacker, die door frinity wordt gevraagd een groep vrijheidstrijders te helpen, onder aanvoering van de illustere Morpheus. Deze groep verzet zich tegen zelfdenkende computers die de menselijke beschaving beheersen. De computers houden de mensen onder de duim door ze letterlijk in te pluggen in een virtual reality omge

ving, die er uit ziet als de20e_{eeuw zoals wij die kennen. Morpheus ge}

looft dat Neo de uitverkorene is om de computer te verslaan en bevrijdt hem uit de Matrix. De groep bereidt zich voor op de allesbeslissende strijd met de beschermers van de Matrix, waarin fictie en realiteit dwars door elkaar heen lopen’.

Dit is de inleidende tekst op de video van de film,De Matrix,een cult

film over de ongewisse toekomst. De fantasie van een op hol geslagen scriptschrijver. We worden vergast op onwerkelijke beelden, fantastische nntwikkelingen en staaltjes van nngelonfwaardige technologie. Fictie en realiteit lopen dwars door elkaar heen. Ongeloofwaardig?

De 2O’ eeuw was de eeuw van de grootste wetenschappelijke vooruit gang in de wereldgeschiedenis. Meer kennis werd vergaard dan in alle

Deauteurrs als senior orderzoeker werkzaam bij het tOT te Den Haag en als bijzonder hoogler er Fo ensic Business Studies verbonden aan un ersrtet Nyenrode

0

1

1

Ii

ii

5

ii

i

Ii

It

1

t

1

Ij

Ii

14

lii’

ja

t-t

1

1

t

t

t

S

t

t

1

t

c

1

1

Ï

1

1

1

1

1

iii

t

t

1

1

t

4

t

t

1

t

t

4

t

•g

ii

‘t

d

11

11

o

1

1

t

1

t

t

1

0

lid

u

00

til!

to

L

fUll

1—0

a_w

1

c0

t

t

,.a

t

mES

“1

s

0

t

Sm

-:

Oe

il

2

1

1

1

1

1’

‘1

11

t

1

1

•1

1

t

t

4

1

1

1

1

t

t

1

1

1

t

1

ii

t

j

1

“t’

)0I

UP’

1

P1

lUit

1

1

1

t

1

11 september2001 en de reactie van de Europese Unie 33

roriSme.

3 En in december 1999 werd door de Europese Raad de aanbeve

ling gedaan om de financiering van terrori5ti5 actMteiten meer

gezamenlijk aan te pakken.4 Verder verraadt de interne correspondentie

van de Working Party0flTerroriSm in de Derde Pijler dat er de voorbije

jaren is gesproken over de opmaak van gemeenschaPPel9ke dreigiflgs analyses het fbrengen van ‘open’ situatierapPorten betreffende het

terrorisme in de Europese Unie, de structuur van de 0nderlinge bericht

gevingbij terroristische acties en de 0steufung van de aankomende

Lidstaten hij de opbouw van hun potentieel om met zulke acties om te gaan.°

Erg indrukWekkd1 is het allemaal niet. In vergelijking met het beleid

dat de Verenigde Staten in de voorbije decennia op federaal niveau heb

ben gevoerd stelt het zelfs niets voor. Maarhetprobleem met deze verge

lijking is natuurlijk dat het hierom tweezo verschillende grootheden

gaat: waar het in het geval van de Verenigde Staten gaat om een federale

staat met op het terrein van de binnen- en buitenlandse veiligheid

steedsmeer competetules op federaal niveau, hebbende Lidstaten van

de Europese Unie juist op dit punt hun eigen soevereiniteit niet of nau

welijks prijsgegeven 1-10e zou de EuropeseUniein het nabije verleden

duseenbeleid hebben kunnen voeren dat de vergelijkingmetdat van de

Verenigde Statenwélzou kunnen doorstaan?

Tegen deze tergrond moet de reactie van de Europese Unie op de aanslagen van 11 september als heel bijzonder worden gekwalificeerd: voor het eerst in haar geschiedenis is er zoiets als een algemeen anti

terrorismeid gef rmuleerd. Dit gebeurdeO20 september toen de

zogenaamde )BZ-Raad (Ministers van lustitie en Binnenlandse ZakelE in de eerste plaats een aantal maatregelen voor de Lidstaten zelf overeefi

kwam inzake de justitiële 5enwerking de 5enwerkiflg tussen de

politie- en inhichtingdm nsten, de aanpak van de financiering van ter

rorisme en de grensbewakE atregele0 die in het oog springenZijn

metname devolgende:

de 0orbereiding van een gemeenschaPPe jke definitie van terroris

tische actie;

de jnvoering van een Europees arrestatiebevel;

—de versnelde invoeringvanhet verdrag op de wederzijdse rechts

hulp;

de opbouw van een of meer gemeenschaPPe 1ke opsporingsteams be

staande uit politiemensen magistraten enegentvoordiger5van Euro

pol en (Pro)Eur0j05t die gespecialiseerdzijnin antiterr0r151e

—de rheteting van de justitiële coördinatievanstrafrechtelijke onder

zoeken betreffende terrorisme;

3 Qffi fjourn&v35]D996 L 273/-2

4 Official Joumat van 23-t 2-1999. C373d1

5 DezecorreepOndm is va het trefwoord EnfopOlte tracerer inde stukken van de CounCl

04.I

ii

11

Ii

‘t

Is

fl

ii

ii

1

1

11

1

Ij

1

t

0 0 t t t 0 00 t 2 ± E 0 t 0± 2 — p±c2 0) — 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

h

II

Ei

ii

1

II

1

81

1

1

1

1

1i

1111

II

j

5

S

ii

1

a

t

1

1

1

1

1

t

1

1

1

S

1

t

t

Ii

iii,

1

1

t

t

11

1

1

1

t

4

1

1

1

ii

Its

iii

14$3

0 0 0 0 0 -cl cl dl 0 cl > <0 cl 0 cl -cl 0 cl cd (1 0 0 cl 0< dI» 0 0 0<» <0 cc

43

ii september 2001 en de reactie van de EeroPese Unie

van Sadam Hoessein zal/Zullen steufleil zal ook het risico van directe

actie tegen haar ‘symbolen’ toefleme0. Mochtendergelijke ontkke1i0

gen zich onverhoopt voordoen dan zullen zij een zsvare wissel trekken O

hetgeen5chaPPdhik antiterrorj5med in de Europese Unie. Dan

zal snel blijken of dit beleid voldoendendrachtig en achtdadig is.

Literatur

Police co_oPeratbonin Europe an

0

estigat/0n

UniversityofLeiceSter, Centrafor the

Study of Public Order, 1993

Bergen,R

Holy war Inn; inside the secret world of

Osama binLaden

New York,The Free PreSS, 2001

BinnefllafleVelighenh1et

Terrorisme aan het begin van de 21e eeuw; ig/ngsbeeId en positioneninO BVD

Den Haag, Ministerie van Binnen

landSe Zaken, 2001

Butler, R

The greatestthreat lraq, weapons of

masS destruction and the growinO crisis of global secunitY

New York, PublicAffairS,2000

Gettifla, N.

Les enjeux organiSationn&s de la lutte

contre le terrorisme

PariS, L.G.D.J,1994

Crettiez, X.,i. Ferret fred.)

Le silence des armes? L’EurOPe â I’épreuVe des separatismes uiolents

Paris, La Documentatbon FranÇalse,

1999

0 0

11S0fl, Ch R. Payfle

TerrOr! The West fighis back; the inside

story00the élite anti_terror squads

London, Papermac 1982

Donohue, 1.

Counter terrorl5t law and mergencY

powers in the United Kingdom 1922

-2000

Dublin, lrish Academic PreSS, 2001

Emersofl, S.

American jihad; the terronsls living among us

New York, The Free PresS, 2002

FijnaUt, C.

Het beleid van de renigde Staten tegen (internatïoJ terronsme tot 11

september 2001 (nog niet gepubli

ceerdj.

Hoffman, B.

Is Europe soft on terroriSm?

Foreigil policY Summer 1999

[hnp:I/wvf0mg0hcYc0

KlerkS,_P

in Nederland, 1970

-7988

Amsterdam Uitgeveril RayOn, 1989 Lake, P...

6 nightmares the real threatS to American securitY

Boston, Linie, Brown and CompaflY. 2000

Miller,i. ea.

GermS biological weapons and

America5 secretwar

New York, Simon &SchuSter, 2001

Muller, E.

Terrorisme en politieke verantwoorde

lijkheid; gijzelingen aanslagen en

ontvoerin9 in Nederland

a

t

III

II

liii

9

hblilh

1

cG

justme Veefl9’ jrg. 28, nr. 4, 2002 46

schappelij betekenis van het fenomeen, zodatwede groeiende gevoe

lens van onveiligheid en de toenemende zorg over het handhaviflgS tekort in het juiste perspectief zouden kunnen zien. Tegelijk zouden we meer houvast hebbe1 voor het formuleren van het beleid, en voor het vaststellen van de richting en de omvang van de inzet van middelen ter zake,

Nu is het hoe dan ook los nog van de specifieke aspecten van crimina

liteit en stT g,eenchelijke zaak om de toekomst te

willen voorspellen Wanneer we,behalve een algemene 0uiding vat’

de richting van0ekornstige0ikkegen meer specifieke informatie

willen over de orde van grootte veronderstelt dat het gebruik van een

rekennt0l. Echter, zo’fl rekenmodl—met welkestatistisclw finesses en

70

ldighe_{danook samengesteld isbinnen de historisch gegeven}

tarange al nimmer perfect. Evenmin is het vanzelfsprekend dat extra

poleren buiten dat k\vafltitatieve historische kaderiStoegestaan En dan

moet verder nog worden gevreesd dat het model zijn geldigheid geheel

verliest bij dwerkjk nieuwe maatschaPPjk 0jkkelinget’.

In het geval van criminaliteit zijn kwantitat uitgewerkte toekomst voorspellingen extra problematisch omdat we, uit de aard der zaak, de

huidige situatie al niet of uwelijk5 overzien. Zo kunnenweweliswaar

in eenfig/QD cijferbijb (1 luis e.a., 2001) lezen dat het aantal gere

gistreerde misdrijven annO 1999O1,3 miljoen is uitgekomen. Het is

echter ook een gegeven dat de feitelijke omvangvande criminalitt veel

en veel hoger is, het bekende dark rtumber probleem. Afgaande op de uitkomsten van de slachtO erefl(lête onder Nederlandse ingezetenen

van vijftien jaar en ouder bedraagt het aantal isdrijVe0in i999 ten min

ste 4,8 miljoen. Voegen we daar de slachtOffe0ze delicten en de om

vangrijke criminaliteit ten lastevanbedrijfsleven en overheid nog aan

toe,danzittenwearschijnuijk alles bijeenOofbovende tien miljoen

isdrijvCfl per jaar) Als dit laatste cijfer maar bij flderingwa zou

zijn wordt dusnog geen 2% van de misdrijveIin Nederland opgehel

derd, met de impliCat dat we van 98% niet van de hoedende rand

weten.

Afgezien van het principiële probleem dat we eigenlijk niet weten

waaroverwe het hebben,vormtde veelheid aan cijfers die inmiddels,

vanwege_{de 1tschappelij betekenis van het erschijn5 wèl over}

ons wordt uitgestort een probleemOÇzich Al dat materiaal krijgt pas

zin, als het langsdelijnenvan eenmin ofmeeromvattende theorie kan

wordengeordend en geïnterpret

De strafgvan misdriIV inNederland anne 1999

Deeerder genoemde g1o%ccijferbpbeIgeeftinvierhonderd

pagina’seenindrukuekkhoeveel1 id aancijfers met betrekkingtOt

t) ‘4 t) t t) t) t) t) t) t) t) t) t) t) t) t) t’ E t) t) t) t) t) t) t’ 0

00 cc cc cc cL) cc cc cc 0 0 > cc 0

E

•1

1

1

1

1

1

S

1

L

1

1

1

1

0) 0) 0) 00

E

Ii

E

Justitiële Verkenningen, jrg. 28, er, 4, 2002 52

Figuur 1:Grafische weergave van het EhrhchmodeI

It,

d

informatie) rationeel om volledige en perfecte informatie na te streven; de betrokkenen zullen dus werken met subjectieve verwachtingen, die tot op zekere hoogte verbonden zijn met de objectieve waarden van de relevante grootheden;

—er is onder de bevolking sprake van een stabiele verdeling van de prefe

renties ten aanzien van criminaliteit en criminaliteitsbestrijding (risico houding, ethische waarden, lust tot/afkeer van geweld).

Het resultaat is, en ook daarin herkennen we de economische methodo logie, dat de interactie tussen alle betrokkenen wordt beschreven in een samenhangend stelsel van vergelijkingen met een goed gedefinieerd en stabiel evenwicht als oplossing.

Figuur 1 vat het model samen in een set van vraag- en aanbodcurven,7

Tegenover het door de (potentiële) daders verzorgde aanbod’ staat een ‘vraag’ naar delicten.

De aanbodcurve S geeft het totale aantal delicten weer dat zal resulte ren bij een gegeven, gemiddeld verwachte, netto-opbrengst per delict. Die netto-opbrengst is de resultante van: de te verwachten bruto-opbrengst (de ‘buit’), de directe kosten van de delinquent, het gemid delde gederfde inkomen bij legale tijdsbesteding, en de te verwachten

S

0

q

7 OntleendaanEhrlich (1996),_p,48. Zie vooreen analytische representatie van de aan de curven ten grondslag liggende relaties Van Veithoven (1994), pp. 15 cv.

4

1

1

t

1

Ii

Ii

ii

al

in

t

In

1

1

h

s.

1

1111

1

t

11

11

II

11

II

‘1’

1

1

1

1

4 0 0 cn C’4 1. -ci

Economische nvalshoeken criminahteitsonderzoek 57

Figuur 3: Effect van vervagende grenzen

It,

d

q

nadenken over praktische regels die mogelijk misbruik moeten indam

men, net zoals we dat in het verleden hebben gedaan bij de

inzet

wapens, vingerafdrukken en telefoontaps. Uiteindelijk draait het, of we dat nu leuk vinden of niet, om een afweging van belangen, van meer of minder criminaliteit versus meer of minder privacy. Wanneer we erin zouden slagen het Ehrlich-model empirisch invulling te geven, dan zou den ve die afweging van belangen met meer kennis van zaken kunnen maken.

Globalisering

Een tweede belangrijke trend is de voortschrijdende internationalisering van economische en politiek-bestuurlijke verbanden. Daarbij dienen wat betreft de toekomst van de criminaliteit ten minste twee aspecten te worden onderscheiden. Ten eerste blijkt de globalisering samen te gaan met economische groei en stijgende welvaart. Als gevolg daarvan is er voor delinquenten meer te halen. In termen van het Ehrlich-model bete kent dat een verschuiving van de t-curve naar hoven; zie verder figuur 2. Ten tweede heeft de vervaging van de grenzen ïn combinatie met het alsmaar toenemende internationale personen- en goederenverkeer ge volgen voor het nationale karakter van de criminaliteit. In figuur 3 is dit tot uitdrukking gebracht in een gewijzigd verloop van de S-curve, met een draaipunt ter hoogte van de gemiddelde netto-opbrengst van delic

S

d

grkefling jrg.28, nr.4, 2002 58

ten in de omringende wereldl1osWanneer de van

delicten in Nederland hoger ligt dan in de wereld om ons heen, heeft dit een anzuigen werking op dehnquenm van buiten omgekeerd zullen Nederlalldse delinquentefl hun heil zoeken in het buitenland, indien criminaliteit daar beter loont. Indien het inderdaad zo is, zoals in figuur

3, dat de nationale crimina1ittsnm1 in een hogere gemiddeldenettO

opbrengst per delict resultee dan elders (ongeacht of dat nu komt door een hoge(re welvaart, of door een idein(er) strafrisico) zal de criminali telt onherroepelijk toenemen met het openen van de grenzen.

Daar laat het Ehrlichmoddl het echter niet bij, want het vaarschUtvt

Ons voor een (onwensel1jk wedloOP tussen nationale staten. Bij verva

gende grenzefl is het voor nationale justitiële autoriteiten namelijk inte ressanter dan voorheen om een repressief beleid te voeren. In figuur 3 blijkt een verhoging van het strafrisico tot uitdrukking komend in een neerwaartse rschUiving van de a-curve een sterk(er) drukkend effect

op de criminaliteit te hebben. Door de van een delict in

de eigen jurisdictie onder het niveau elders te brengen kan een deel van de criminaliteit worden afgeschoven op de omliggende jurisdicties. Daar

ontstaat veiolgens de verleidingomeen zelfde weg te bewandelen om

het probleem weer (terug te exporterem enzovoort Er dreigt dus een wedlooP waarbij de landen elk afzonderlijk meer publieke middelen im

vesteren in de inaliteitsbest ing dan bij een gecoördineerd beleid

op basis van een aeging van de gezamenlijke kostenenbaten aange

wezen zou zijn. Het 0del wijst kortom, op de nselijkhe van een

internati0na _{gecoördineerd justitie en veiligheid5bed in de voetspo}

ren van econom15c en politieke integratie. Sociale coltesie

De derde trend die ik aan de hand van het EhrliChm0d wil bespreken

isde afnetnende sociale cohesieinde nationale 5eflle\g Naarmate

het proces van socialisatie. dat wil zeggen het overdragen en aanleren

vannormen enwaarden in het gezin op school,indc buurt,inde kerk,

op het werk, beter geslaagd i.,zal het overtreden van die normen en

waarden voor de betrokkene een groter wannut’metzich ebrengen.

Daardoor zal de nettooPbre0g5t vaneendelict een hogere dremPel

waarde moeten 0schr1j0 voordathetplegen ervan de moeite waard

wordt. in termenvanfiguur_{1 betekent dit dat}deScurve op een hoger

niveau, of anders gezegd meer naar links, ligt.

In de spelrheOreti5c literatUUr valt te lezen hoe een stabiel even

wicht kan ontstaan, waarin een stelsel van norrnefl en waarden zichzelf reproduceert Stel dat de situatie op de crimiflaliteitsmarkt corresp°°

deert met zon stabiel evenWiclt Watnuals de overheid vanwege

politiekide0b015 getinte 0rwegingen_{en!of financiële problemen}

0) t t t t t t t t E t t t t t t t t 0 E t t t 0 t t t t t t t t t t t, t t E. 0) t t t t, t t t ‘0 to t

Justilme Verkennngen, jrg. 28, er. 4, 2002 ₆₀

met zich meebrengen, en dat het collectief organiseren ervan tot schaal-voordelen kan leiden, blijft daarbij buiten beschouwing. Vanuit

efficiëntie-oogpunt wordt er dan altijd te weinig gedaan.

In de tweede plaats wordt geen recht gedaan aan de taak van de staat. Zolang de dader bekend is en de schade qua aard en omvang verhaal-baar, is er niets op tegen om het beschermen tegen en verhalen van de schade over te laten aan het particulier initiatief en het civiele recht, Dat wordt echter fundamenteel anders, wanneer de dader eerst opgespoord moeten worden, zodat bij redelijke kosten de pakkans kleiner is dan

100%.Wilhet strafrisico vanuit efficiëntie-perspectief een voldoende af

schrikkend effect hebben, dan zal de strafmaat navenant hoger moeten zijn dan de aangerichte schade, Bij het afdwingen van straffen die zwaar der (kunnen) zijn dan de met delicten aangerichte schade ligt mijns in

ziens de kernfunctie van het publieke strafrecht, een functie

waarvan

niet zie dat die in de particuliere hoek overgenomen

zou

den.12

De

twee

manier van redeneren op basis van het efficiëntie-criterium, Tegenge

worpen kan worden dat

een

efficiëntie-criterium verdacht veel lijkt op een normatieve stellingname, waarvan ik eerder heb gemeld dat die beter vermeden zou worden, In die zin moeten de twee punten dan ook niet worden opgevat. Wat ik wil dui delijk maken is dat de genoemde toekomststudies, door voorbij te gaan aan het feitelijk te verwachten gedrag in de particuliere sector en door op voorhand de kerntaak van de overheid ten aanzien van het strafrecht ter zijde te schuiven, een normatieve positie innemen, waartegenover an dere normatieve posities denkbaar zijn.

Conclusie

Door dit artikel lopen een aantal lijnen.Als hetgaat omdetoekomst van

de criminaliteitsbestrijding, zo wordt betoogd, moeten de interacties tussen wetsovertreders, (potentiële) slachtoffers en de overheid, zowel

watbetreft het plegen van delicten, het uitvoeren van particuliere

heveiligingsinspanningen, de publieke rechtshandhaving, als de ontwik keling van normen en waarden, in onderlinge samenhang worden bestu deerd. Die analyse dient eerst en vooral een positieve invalshoek te heb ben, zolang wij nog onvoldoende kijk hebben op een aantal belangrijke

effectenen samenhangen om metenige vrucht een normatieve discussie

te kunnen voeren,Het marktmodel’ van Ehrlich biedteen vruchtbare

basis voor zo’n samenhangende analyse.Indit artikel heb ik me beperkt

toteengrafische presentatie,dievoldoende aanknopingspunten bood

voor deillustratie van fundamentele samenhangenen voor de effecten

van belangrijke ontwikkelingen. Door de achterliggendevergelijkingen

4’ 4’ Ie -‘

1

1

t

1

1

•1

1

o

.E

1

0 0 0 G) 0 c 0 0 0 0 0 0 (t

1

t

0,

00

0)

1

1

t

1

1

1

1

t

Ii’

Ii

1

1

1

1.

1

1

ii

ii

Ii

ii

•Ij

1

t’

II

S

1

1

1

t

1

t

:1

1

1

S

ii

t’

h

II

!1

11

fl

f2

1

1

1

1,

t

ii

t

1

1

t

0 0 0 G3 0 00 00 0 Eo 00 0 0 EG 0 0 00 0 .0E 00 EE .0 CD 0 00 CD 0 0) .0 .0 0) 0 NEC to N 0 0 0 0 0 = 0 CC CC .0 0

lii

is

1

di

Ii

‘iiI

liii

11

aIH

1

t

1

t: t: t: t: t: t: t: t: t) t) -t) 0) t:

t

ii)

1

•

a

‘jij

•cc’cc,

E

•-1

1

t

1

t

1

1

1

1

1

t

1

ij

ii

t

1

1

1

lii

11

1

1

It

1

t

4

t

*

1

t

1

t

t

t

1

0 0 0, 0 0 0 0 0 0 0 0) 0 0) 0) o_ 0)0 0 0) 02 0) () 0) 0) 0) 0 0) Ç) 0 0 0 >0 0

Toekomst mtsdaadbestriidtflg en pubiteke veiligheid 85

Castefls, M.

Into the new miliennium

The Information Society 3° jrg. 1998

Centra hatetligenCe Agency

Global trends 2075; a dialogue about

the future with nongovernment experts Washington DC, CIA, Nationat

ntefligeflce Council Report. 2000 {http//wwwcia9oV)

Chan,. J.

Globalization, reflexivity and the practice

of criminology

Australian and New Zealand journal of

crirninologY, 33°jrg., ne 2, 2000, pp.

118-135 Christie, N.

Crime control as industry

London Rouliedge, 1993 Cohen, S.

CriminolOgy and the sociology of

deviance

In; Rock, P,, M. Mclntosh [red.),

Deviance and social controf London,

Tavistock, 1974

Cohen. S.

Vis/ons of socia( control

Cambridge, Polity PresS, 1985 Cohen. S.

rime and po!itics; spot the difference

British journal of criminologY 47° jrg 1996, pp. 1-17

Departrilent of Trade and Industry

Just around the corner; a consultatiOn report

London, Foresight Crime Prevention Panel, 2000 ittp://

www.foresight.90v)

Department ofTradeand Industry

Turning the Corner

London, Foresight Crime Prevention Panel Consultation. 2001 [http://

wwwforesight,gov)

Dixon, P.

FuturewïSe sixf faces of global change London, Harper Collins, 1998

Ekblom, P.

Can we make crime prevention adaptive

by learning from otherevo(utionalY

struggies?

Studies on crime and crime

prevention 8° jrg.,nr.1, 1999, pp.

27-51

Ekblom. P.. N TiIley

Going equipped; criminology situatiOnal

crime prevention and the resourceful offender

British ournal of criminology, 40° jrg., 2000. pp. 376-398

Esping.AnderSol, G.

The three worids of welfare capitalism

Cambridge Polity Preas, 1990 Etzioni, A.

The spirit of communitY; the reinvention

of American society

New Vork, Touchstone Books, 1994 Farrlngtofl, D.

Exp!ainintJ and preventing er/me; the

globalization of knowledge

CriminologY. 38° jrg., nr. 1, 2000 pp. 1-24

Felson, M.

Crime and evetyday life

Thousand Oaks, CA, Pine Forge Press,

1994

Felson, M., R. Clarke (red.) Business and er/me prevention Monsey. NV, Criminal Justice Press,

1997

Felson. M., II. Clarke

OpporlunitY makes the thief

London, Home Of8ce, Police research series paper 8, 1998

Fishflaan, R.

Urban Utopias; in the Twentieth Cent uty

New Vork, Rade Books, 1977 Foucault, Nl.

Discipline and punish

HarmofldsWorth, Penguin Books, 1977 Garland, 0.

The limits of the sovereign state;

strategies of crime control in

contemporarY society

British journal of crirninotogY, 36° jrg., ir. 1. 1996, pp. 445-471

0

t

t

1

1

t

1

tî

10

!IaI

1!

1

t

t

1

1

1

1

1

1

1

t

1

t

4,

4

4,

t

t

4

4

4,

t

t

1

Ii

1

1

1

j d — — 2 2

1

1

1

1

‘t ‘t’ ‘t ‘t ‘t -‘t ‘t ‘t ‘t -‘t ‘t ‘t ‘t ‘t cs) 1 0 0 -d

z

4Z 0 00

1

1

t

1

1

1

Eb

4

1

1

t

a

1

1

t

1

t

1

t

1

t

4)

E

E

cl)

1

1

1

1

ii

1

1iii

1

h

1

1

II

j

1

Elfl

S

uh

Summaries 97

The attacks of September 1 lth and the reactlOfl of the European Union

C. Fijnaul

In this article the author tackies the problem of the internatioflalisation of crime control. The terrorist attack on the Twin Towers in New York on

September llth 2001 is both pivotal and sting point of his argument

Eirstly, the policy on terrorism in the European Union and the United

States before September ilth is elaborated upon. Secondly the author evaluates the reactiûflS on the attacks themselVes. He conciudes his article with a view n the future of the European Union policy on terrorism. In his point of view this policy ought to be a lot more decisive than it is today.

ProbabilitY and severity of punishmeflt and Ehrlich’S market model’; economic points of view for the study of crime

B.C.J. van Velthot’efl

This paper is an economic comment on three recent studies concerning the future develOpmefit of crime in the Netherlaflds. Firstly it is pointed out that hardly any attention has been paid to the quantiftcatiofl of expected sanctionS. the product of the probabi1i and the severitY of punishment. By combining variouS data the average sanction per crime at present is estimated to be 9 hours of imprisoflmefit plus a fine of

f1. 19. Secondly, it is brought to remembraflce that two econorn(etr)ic

studies have yielded quantified predictions of the development of crime

over time. According to these studies there is a dear role for the

probabiIi and severih’ of punishment. Thirdly, it is argued that the study of the future developmefit of crime bas to be grounded in an encompassing theoretic model. In discussing three important social developmetits it is shown that the ‘market model’ by Ehrlich may serve

as such.

Teetering on the edge; the futures of crime control and commUflitY safety

G. Hughes, T. McLaughlifl andf. Muncie

This article discusses possible futures and visions of crime control and the new politics of safety and security in the twenb’-first centurY. The authors begin by attending to the broad debates about the new ‘post-social’ society and related cultural derstandings of our present

conditiOn’ and competing scenarios of the future. The article then

examifles where mainStream poIicyre1evant’ criminological thinking and research may be heading. In particular the authors take up the debate about the shïfting boundaries of the subject and what appearS to be a potentially new paradigm of what constitutes the irninnl0gical’ and the new technologies of crime reduction, surveillance and control.

In the conciusionthey focus on theparallel development of whatmay

S t 0.) 0) 0.) .

-a

1

1

i

i

JIJ’

In

1J

1111

1

1

8•

1

1

a

1

ii

ii

III

Ii

S

îi

th1

1

1

1

1

j

ii”

102

justitiële VerkeflRifl9e1, jrg. 28, nr, 4, 2002

Crimin& Justice System’ prof. Rolf Loeber. Medical Center, University of

Pittsburgh, USA: Making up the

Balanc&. Sessies: (1) ‘Spatial behaVior of crime journey to crime’, prof.

George F. Rengert, Temple UniVerSity,

Philadelphia, USA +to be announced,

[2) Crime and victirniZ0n in

communitYcontext’: Robert Bursik.

UniverSity of Missouri, St. Louis, USA

+to be announced (3) ‘FuturS

foundations of Social Control’ : to be

announced+to be announced (4)

‘The trajectoiY approach as a

contribution to criminological theoi3l’:

Daniel S. Nagin, Carnegie Mellon

University, Pittsburgh, USA±Willem

Koops. Utrecht University, The

Netherlands (5) ‘Justificatioli and goals of punishment to be announced

+ to be announced (6) ‘International

justice’: iames Sheptycki, UniverSity of

Durham, UK+to be announced; 7)

‘The role of delinquent friends during

the life_coUrSe’: Mark Warr, University

of Texas at Austin, USA+to be

announced (8) ‘Crime interventions:

American/EUroPean develoPments in

juvenile delinqUencY and juvenile justice’: Barry C. Feld, Law School. UniverSity of MinneSota, Minneapolis,

USA+ _{Peter van der Laan, NSCR /}

Leiden UniversitY, The Netherlands: (9) ‘Actuarial justice and crime control’. Malcolm M. Feeley, UniverSitY of

California, BerkeleY, USA+Ybo

Buruma, Catholic UniverSitY Nijmegen. The Netherlands

Plaats: Leiden, The Netherlands Organisatie: NSCR

In formatie: NSCR, ConferenceX. P.O.

Box 792, 2300 AT Leiden, The

Netherlands, e-mail: conferen

cexnScr.nl

120 Europese Congres over

psychologie en recht

Het thema van de conferentie is

Dangerousness violence and fear of

crime’. Wetenschappers die een

bijdrage willen leveren, kunnen hun voorstellen per email indienen voor 30

april 2002 en zullen een antwoord

ontvangen uiterlijk 1 juni 2002. De voertaal op het congres is Engels.

Datum: 14 tot 17 september 2002 Plaats: Leuven

Inlichtingen: Secretariaat van het

organiserend comité: Afdeling StrafrechL 5rafvordering en riminoiogie K.U. Leuven, H.

Hooverplein 10, B3000 Leuven, tel.: +32 16 32 53 00, fax: +32 16 32 54 63.

Email: andrea.00Slawkuvacbe

Informatie: Voor meer informatie over

het programma het indienen van ongresbiidragen de lokatie, het

wetenschappjk en organiserend

comité, allerhande praktische informatie, enzovoort wordt vewezen

naar de regelmatig ge_update website.

S *S S St—— a aa a.eeS

a

dli

1.1lln

S

1

1

1

1

j

t

1

1

1

t

t

Iii

1

.1111

1.

1

t

1

t

1

1

1

1

t

a

1

t

‘.

1

h

8

1

1

Ii

1

1

t

1

1

t

ii

ul

11fl

1

h

dl

Literatuuroverht 111

effectieve behandeling te kunnen bieden.

Met literatuuropgave.

Jang, SJ BR Johnson

NeighborhOOd disordec individual religiosity and adolescent use of llhicit drugs; a test of multilevel hypotheseS

CrirninologY.39ejrg., nr. 1, 2001, pp.

109143

De auteurs zijn van mening dat de

opkomst van nieuwe theoretische en methodologische perspectieven noodzaken tot nader onderzoek over het ontstaan van drugsgebruik. Daarom willen zij ten eerste

onderzoeken wat de invloed is van het wonen in wijken met veel ordeloosheid

en ongeregeldheden. Ten tweede willen zij onderzoeken wat de invloed

is van religieuze gevoelens. Bil het

onderzoek werd gebruik gemaakt van gegevens over 1087 personen uit de

National \‘outh Survey, die bewerkt

werden met hiërarchische lineaire

modellen van Bryk en RaudenbuSh. Ook werd gelet op de binding van

respondenten met school en gezin.

Het blijkt dat de woonomgeving.

wanneer die zich kenmerkt door veel wanorde een belangrijke risicofactor

is. Een adolescent die in zon wijk

woont beleeft de wanorde als een

symbool van de teloorgang van

controlemechanismen waardoor ook

bindingen met gezin, school en

religieuze instituties sterk te lijden hebben. Een ander gevolg is dat jongeren de omgang gaan zoeken met drugsgebruikende leeftijdgenoten en een pro_drugshouding ontwikkelen. Verder laat het onderzoek zien dat individuele religiositeit als een butfer werkt tegen de kwalijke effecten van de achteruitgang van de kwatteit van

cle woonomgeving. De positieve

gevolgen van religieuze gevoelens op drugsgebruik worden sterker naarmate

de adolescent opgroeit. omdat in dat

proces morele waarden steeds duidelijker omlijnd worden. Met literatuurgave.

18

Cerncouich, S.A C.P Giordano

Stability and change in antisocial behaviOr; the transitiofl from adoles

cence to early aduithood

Criminology. 39e irg.. nr. 2. 2001, pp.

371-410

Verklaringen voor continuiteit van antisociaal gedrag onder adolescenten

en jong_volwassenen worden In de

criminologische literatuur onder meer geboden door de theorieën di.e worden aangeduid met de term Ïatent trait

(vroeg aanwezige antisociale trekken

nestelen zich vaster en bemoeilijken zo

sociale binding) en ‘life-courSe

volharding in delinquent gedrag maakt dat sociale binding afneemt]. Volgens dezelfde theorieën vinden positieve veranderingen in het gedrag plaats naar de mate waarin men er in de loop van de jaren in slaagt sociale binding aan te gaan en vast te houden. Binnen dit theoretisch kader hebben de auteurs van dit artikel een longitudinaal onderzoek uitgevoerd. dat zich richtte op drie onderzoeks liypotheses er bestaat een positief verband tussen delinquent gedrag tijdens de adolescentie en de fase van volwassenheid; er bestaat een negatief verband tussen jeugddelinquentie en de mate waarin men als adolescent en volwassene sociale banden heeft; het verband tussen jeugddelinquentie en delinquent gedrag als volwassene wordt zwakker naarmate men rnéér

grip krijgt op het vestigen van sociale

banden. De hypotheses werden aan

de hand van een twaalftal parameters

getoetst bij twee steekproeven van (voormalig] gedetineerde- (meting

1982 en 1992] en thuiswonende

jongeren (meting 1982 en 1995). Onderzoekers stellen vast dat vroege

a

1

1

113

Liter tuuro (jCht

beide aanzienlijk is, zowel voor de

0

derzoeksgr0eP als geheel als voor

de verschillet1 te onderscheiden leeftijdgrOeWn

Met literatUurOPga\m

ersaViflg

21

Farabee D., i. Jandafla e.a

AddiCtion careerS and crimifla!

specialisatiOfl

Crime & delinquencY. jrg., nr. 2,

2001 pp. 196-220

In dit artïkel doen de auteurs verslag

van een onderzoek naar de relaties tussen drugsverslaving en de

0

ntwikkeling van een criminele

carrière Zij wilden onderzoeken in hoeverre de mate van drugsverslavaw van invloed is op de mate van criminele specialisatie. Uit het onderzoek onder een steekproef van

ruim zevenduizend verslaafden kwam

naar voren dat er een significante relatie bestond tussen de fase van verslaving en het type delict dat men pleegde. Diegenen die verwikkeld raakten in een criminele carrière nadat

ze hun waren

begonnen hielden zich voornamelijk bezig met slachtofferloze vormen van criminaliteit Tegelijkertijd bleek uit het onderzoek dat verslaafden aan cocaïne, heroïne, alcohol een diverser criminaliteitspatroon vertoonden, maar dat ook voor hen gold dat ze zich relatief meer inlieten met slachtoffer loze vormen van criminaliteit dan met vormen van (eweids)criminteit waarbij wel sprake is van een

slachtoffer. De auteurs concluderen O

basis van dit onderzoek dat de

fankelijkheid van drugs niet zozeer

een verklarende factor is voor het

ontstaan van geweldscrinn teit,

maar eerder een bevorderende factor.

Voor slachtof[erl0 vormen van

criminaliteit aarentegei1 geldt dat

drugsgebruik zowel een verklareilde als bevorderende factor is.

Sachtotter5t

22

FelsOn, R.B i.Ackerman

Arrest for domeStic and other assaultS

Criminology, 39° jrg.. nr. 3. 2001, pp. 655-676

De politie wordt ersomsvan beticht

zich inschikkelilk Çd.w.Z. dat er geen vervolging komt) te gedragen tegenover een verdachte van wie blijkt dat hij een relatie heeft met het slachtoffer. Vooral in gevallen van huiselijk geweld zou dit duidelijk te zien zijn: de dader (altijd man) wordt niet gearresteerd De auteurs willen deze kritiek nader onderzoeken aan de hand van gegevens uit de National Crime Victimization SurveY voor de periode 1992-1998. Ze selecterden 4565 incidenten waarbil aangifte werd

gedaan vanwege bedreigingen of

fysiek geweld. Het onderzoek ging niet over beroving, erkrachtii1g. sexueel geweld of diefstal. Uit de logistieke

0 g 55

ievergeiijkingen komt naar

voren dat bij incidenten waarbij de dader een intieme partner is van het slachtoffer de politie vaker tot arrestatie overgaat dan in gevallen waar de dader een vreemde is. Dat komt omdat intimi makkelijk geïdentificeerd kunnen worden. Dit is

geen 00ersteuning voor de

Wat echter de kans op arrestatie van een

intimi verkleint, is het feit dat er in

gevallen van huiselijk geweld vaak geen getuigen aanwezïg zijn. Bij minder heftige incidenten vinden de auteurs juist wel aanwijzingen dat de politie zich ‘soepel’ opstelt. De auteurs menen dat wat lijkt op schikke%j heid, dat in werkelijkheiC niet is; er is geen sprake van tolerande van huiselijk geweld of geweld tegen vrouwen Daarbij komt dat de politie

1

1

t

1

t

ti

ï

isi1

4111

1

sll

llu’V1

I

t

P

-dillitilil

I1Id!I

S

t

0

0.

0.

S

S

S

S

S

S

0

m

u

1

$1

i.i

1

1

Ii

1

1

1

1

1

1

iIIflIi

1

iii

uIIIi1i

ii

!j!

Ik

ji’

‘

j1h5

iiIIIIiJIi

iiI

ffq

1blIj

IiIb

II9Jad

1