minister van Defensie

Nogmaals:

Zaterdag 19 sept. 1959 - No. 553

en

DEMOCIATIE

De nieuwe

Liberaal geluid in Warschau

<Zie pag. 4)

• •

minister van Defensie

GRONDSLAGEN EN DOEL VAN DE NATO

D

e parlementaire machine is weer in be- weging gekomen.

Bij het verschijnen van dit nummer ligt de Prinsjesdag alweer verscheidene dagen achter ons. De Koningin zal de Troonrede hebben uitgesproken. De miljoenennota zal zijn ingediend en de afzonderlijke begratingshoofd- stukken zullen in de afgelopen dagen aan de lopende band de Staatsdrukkerij hebben ver- laten.

De dagbladen zullen hun commentaren heb- ben geleverd. De Troonrede zal van alle zijden zijn ontrafeld en de meningen zullen weer evén geschakeerd zijn als het veelkleurige patroon van onze vaderlandse politiek.

Met meer dan gewone belangstelling zullen vooral onze geestverwanten hebben geluisterd naar het korte commentaar, dat onze fractie- voorzitter in de Tweede Kamer, prof. Oud, vrijdagavond inmiddels voor de microfoon zal hebben uitgesproken.

Een zeer k o r t commentaar inderdaad, want nog altijd beschikken wij slechts over 10 minuten zendtijd in' de 14 dagen.

Bij het algemene politieke debat, dat op 29 september en volgende dagen in de Kamer zal worden gehouden, zal het hem pas mogelijk zijn, de visie van hem en zijn fractiegenoten ten aanzien van de politid::e situatie en de regeringsvoOJ.'llCrii.em; op breedvoerige wijze uiteen te zetteiL

* *

Niemand zal het verwonderen, dat wij, alvorens tot de orde van de dag over te gaan, ons genoopt voelen, iets te zeggen over een betreurenswaardig incident, dat zich juist aan de vooravond van de Prinsjesdag heeft voorgedaan.

W~i bedoelen het artikel, waarmee Elsevier de afgelopen week zijn editie opende over wat het blad in een onderkop noemde: een "riskante benoeming op de hoogste post".

Dit slaat op de nieuwe minister van Defensie, ir. S. H. Visser.

Het blad geeft citaten uit artikelen, die ir. Visser de afgelopen jaren als redacteur van "De Nederlandse Industrie", het officiële orgaan van het V er bond van Nederlandse Werkgevers, heeft geschreven en het geeft daarvan een eigen interpretatie.

Die interpretatie leidt tot de conclusie, dat de nieuwe minister een man van het "prin- cipiële compromis" zou zijn, een soort "derde weg" figuur; een idealist zonder kwade wil

weliswaar, maar die meent, dat men "ook met dictatoriale machten tot overeenstemming moet proberen te komen".

* *

wij verheugen ons nog dagelijks over de volkomen persvrijheid in ons land en erkennen volmondig het recht van ieder or- gaan, ook een minister der Kroon scherp te bekritiseren.

Dat Elseviers Weekblad van dat onbetwiste recht ditmaal een goed gebruik heeft gemaakt, betwijfelen wij echter ten zeerste.

Door het ministerschap van Defensie te aan- vaarden heeft de heer Visser de verantwoorde- lijkheid op zich genomen voor een Defensie- begroting van globaal gezegd ruim anderhalf miljard gulden, zomede voor de verplichtingen, welke het lidmaatschap van de NATO ons oplegt.

Zo iemand te schetsen als een "derde weg"- figuur kan - het spijt ons voor het blad, welks artikelen wij zo dikwerf met instemming heb- ben gelezen - door geen onbevooroordeelde lezer serieus worden genomen.

Wat is het doel van de NATO? Geen ander, dan de Westerse wereld een zo sterk mogelijke machtspositie te verschaffen, welke een derde wereldoorlog kan voorkomen en van uit die sterhe machtspositie de uiterste pogingen in het werk te stellen om met die dictatoriale machten tenslotte toch tot een redelijk akkoord te komen.

Dat is niet de "derde weg", maar de enige weg om de wereld voor zelfvernietiging in een derde wereldoorlog te vrijwaren.

Het is óók het standpunt van de Verenigde Staten van Noord-Amerika, die de kern van de NATO vormen en daar het onbetwistbare leiderschap van bezitten en van mannen als Eisenhower en N orstad.

*

Dit en geen ander moet ook het standpunt zijn van de nieuwe minister van Defensie, die- wij herhalen het- de verantwoordelijk- heid heeft aanvaard voor deze politiek en die - ware het anders - zeker ook de beide "mili- taire" staatssecretarissen niet bereid zou heb- ben gevonden, onder zijn leiding hun functies voort te zetten.

\Vanneer Elseviers Weekblad bezorgd is voor de NATO en evenals wij dit bondgenootschap ook voor ons land een levensvoorwaarde acht, dient het zich ervan te onthouden het gezag

van de Nederlandse minister van Defensie in dat gezelschap te ondermijnen vóórdat deze in zijn nieuwe functie één daad heeft gesteld of één woord heeft gesproken.

Regering en Staten-Generaal hebben ieder hun eigen verantwoordelijkheid. De V.V.D.·

fracties in beide Kamers hebben daar altijd de nadruk op gelegd en zullen dat blijven doen.

Dit sluit in, dat zij ook de daden van dit Kabinet en van elke minister afzonderlijk op hun eigea merites zullen beoordelen en niet zullen aar- zelen kritiek te leveren - zonodig scherpe kritiek- waar zij dat noodzakelijk achten.

Ook de pers zal zich daar zeker niet van onthouden. Wij achten dat gelukkig en een voorwaarde voor een goed functioneren van ons democratisch bestel.

Die kritiek zal dan echter ten minste moeten steunen op een minimum aan redelijkheid en goede trouw.

Over de goede trouw van de ongenoemde schrijver in Elseviers Weekblad kunnen en willen wij niet oordelen, maar de redelijkheid van zijn betoog achten wij ver te zoeken.

A.W. A.

MEVR. Mr. J. M. STOFFELS~

v. HAAFTEN die wij van harte gelukwensen met haar t'erkiezing tot eerste plaatsuer- vangend uoorzitter van de Tweedr?

Kamer.

~---J

··-

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 19 SEPTEMBER 1159 - PAG. 2

ME RKW AARDIGE REDENERING

De heer Louwes antwoordt drs. Basenbosch

De heer H. D. Louw es schrijft ons:

Drs. C. P. Hazenbosch, lid van de Tweede Kamer, heeft mij de eer en het genoegen aangedaan op 27 augustus j.l.

een radiotoespraak te wijden aan mijn artikel "Een historische Week" in "Vrij- heid en Democratie" van 8 augustus j.l.

In deze radio-toespraak komt de heer Hazenbosch tot de volgende uitspraak

"dat het bij de vrijere loonpolitiek juist niet om materiële dingen gaat, maar om de verwezenlijking van het markante christelijke beginsel van het teruggeven aan de mens van zijn eigen verantwoor- delijkheid voor de hoogte van zijn eigen loon".

Verder zegt de heer Hazenbosch nog, dat deze vrijere loonpolitiek is het bevor- deren van een stukje menselijkheid in het moderne bedrijfsleven en dat werkgever en werknemer zelf in eerste aanleg moeten uitmaken, wat het rechtvaardige loon is.

Wat ik mij nu in deze afvraag is, waar- om temidden van de talloze vaststellingen van overeenkomsten in geld uitgedrukt, die er dagelijks in ons economisch verkeer plaats vinden, juist deze overeenkomsten omtrent de hoogte van het loon zulk een uitzonderingspositie moeten hebben, dat :r;ij bij uitstek christelijk moeten worden genoemd. Het wil mij toch voorkomen, dat in beginsel het afsluiten van col- lectieve contracten een economische daad is, die op één lijn ligt met bijv. het vast- stellen van een huurprijs tussen een ver- huurder en een huurder van een woning of het overeenkomen van bepaalde prijzen en leveringsvoorwaarden tussen een groot-

fabrikant en een groep detailhandelaren.

Verder vraag ik mij af of deze verant- woordelijkheid van de denkende mens voor de hoogte van zijn loon ophoudt bij een collectief contract tussen Nederlandse -.:tdernemers en Nederlandse werknemers en dat zij ook geldt tussen bijv. Neder- landse aannemers en Italiaanse bouwvak-

~trbeiders, wanneer deze de gelegenheid zouden krijgen hier in ons land vrij aan het werk te gaan. Het kernpunt van mijn vraag is dus dit, waarom deze economi- sche daad nu juist zo bijzonder christe- lijk is en zich in de sfeer van de vrijere loonpolitiek moet voltrekken?

Men moet mij niet van ongevoeligheid beschuldigen omdat ik de grote sociale kant van het loonbedrag voor de levens- standaard der gezinnen niet zou zien.

Maar iedere zakelijke overeenkomst heeft heel vaak een sociale kant; hoe zuchten vele bezitters van huizen, die moeten leven van de netto-opbrengst hunner panden, niet onder ons geforceerde lage huurpeil en hoe kunnen groothandelaren en dito fabrikanten niet dikwijls het be-

staan van de gezinnen van tal van klein- handelaren onder zware druk en zorg zetten.

Wij weten immers wel dat bij allerlei overeenkomsten het gevaar dreigt van de uitbuiting van de één door de ander of de uitbuiting van beiden van het alge- meen belang. De heer Hazenbosch zal mij niet tegenspreken, wanneer ik zeg, dat de mens van aanleg veel in zich heeft dat boos, zelfzuchtig en zondig is en dat juist daarom de overheid zich met tal van

economische daden moet bezig houden.

Is nu temidden van deze economische daden de ene meer christelijk dan de andere? En dreigt hier niet het gevaar dat men het christendom als medebe- palend, maar in wezen alleen via de menselijke verantwoordelijkheid van hen die deelnemen aan het economisch ver- keer, te ruw en te bruut op de markt des levens werpt?

Er zal tussen de heer Hazenbosch en mij geen vcrschil van inzicht bestaan

~~~' ~.~,

~

jen~e~

Deze Burger

heeft op Prinsjesdag alles weer fijn gezien.

De soldaatjes langs de weg, de soldaatjes te paard, die mooie opper- stalmeester en de Gouden Koets.

Als ik de Raad van State langs mij zie gaan met meneer Reinalda en meneer Furstner en meneer professor De Block en die éne dame, voor wie ik het diepste respect heb, maar wier naam ik nooit kan onthouden, denk ik altijd "tjonge, zo ver zal jij het nooit brengen, want voor stukjesschrijvers is in zulk een prachtig clubje geen plaats.

Dit is de crème van de crème van de vaderlandse ouwejongens en eer je dáárvoor in aanmerking komt ••••

Bij de Ministers heb ik dat niét zo. Waarschijnlijk omdat ik er een paar van, bij wijze van spreken, in de korte broek heb gekend. Dan maakt zo'n streepjesbroek niet zóveel indruk meer. Er is er één bij die, in mijn jonge jaren, door de vrienden als een typisch rozewatertje werd beschouwd. Klaarblijkelijk ten onrechte, maar het wonderlijke is dat dat oude gevoel zo koppig is als dito genever.

Móói - indrukwekkend zijn de ambassadeurs. Die hebben, anders dan De Quay-jongens, hun ambtskostuums wél aan en wat u daarover ook denkt: een man in zwart-met-goud en met al zijn medailles op, is indrukwekkender dan dezelfde man in pyjama. Het is altijd een fraaie groep. Mijn hart verlustigt zich erin, maar ik moet mijn jaloezie altijd met man en macht bedwingen. Ik zou gráág ambassadeur willen wezen. Dat lijkt mij oneindig veel aantrekkelijker dan tramconductew·

of tamboer-majoor en dat lijkt mij al zo enig.

Ik las onlangs dat Russische Nikita, als hij in Amerika is, door 25.000 politiemannen bewaakt zal worden. Onze soldaatjes zijn er voor het decorum en niet voor de bewaking. Het is goed die vergelijking te maken.

Zij is leerzaam ett valt ten voordele uit van wat wij onder democratie verstaan.

Wat mij ook is opgevallen, is dat onze pa1·lementariërs zo'n gezellig klusje dames en heren is. Goedmoedig en vriendelijk. Zelfs symbolisch loopt J, H. Cornelissen niet met een scherp-geslepen mes tussen de tanden en als ik geen V.V.D.'er was, zou ik mijn lot gerust in handen van de heer Van de Wetering en de freule willen leggen. Je ziet zó dat die iedereen het beste gunnen.

Nu t:ijn wij weer een nieuw parlementair jaar ingetreden. Er is weer leven in brouwerij Het Binnenhof.

Daarom is Prinsjesdag altijd een hoogtijdag in het doodsimpele bestaan van

I _•

over het feit. dat het christendom als persoonlijk geloof beleden, een totalitair geloof is, dat zeggingskracht opeist op allerlei terreinen des levens. ook op poli.

tiek en sociaal terrein. Maar daarmede is nog niet gezegd, dat uit dit christen- dom directe richtlijnen konden voor•

komen voor een vrijere of gebonden loon.

politiek. Ik zou mi.i ook best met de ge.

dachte kunnen verenigen, dat juist ter wille van het gevaar van uitbuiting van de één door de ander en met name" door werkgevers en werknemers van de con·

sument een gebonden loonpolitiek meer in de lijn van verantwoorde naastenlief.

de zou liggen en dus meer in de lijn van het christendom.

Als ik het scherp zou willen ~tellen, 1~een ik uit de woorden van de heer Ha.

zenbosch te kunnen opmaken. dat hij het oude liberalisme met zijn "Iaisser faire, Iaisser passer" hier als het ware bij uit·

stek christel~ik voorstelt. Ik wil wel ver.

klaren als liberaal. dat ik dit niet zou aanvaarden en dat ik meen dat Hberale politiek voor deze tijd wel inhoudt om zoveel mogelijk de verantwoordelijkheid voor het bestaan aan de individuen te laten, maar tevens betekent dat onze op- vattingen van maatschappelijke t echt- vaardigheid zodanig zijn, dat een grote invloed van de overheid bij de verdeling van het volksinkomen niet gemist kan worden. Of de vrijere of gebonden loon.

politiek nu voor het ogenblik uit een oogpunt van practische mogelijkheden al of niet aanvaardbaar is, doet hier m.i.

niet ter zake, maar het lijkt mij volko- men onjuist de vrijere loonpoliti~k als christelijk en de gebonden als onchriste- lijk voor te stellen.

Ik hoop dat de heer Hazenbosch het mij niet ten kwade duidt, wanneer ik zeg, dat zijn verdediging van de vrijere loon- politiek als specifieke uiting van chris- telijk beleid beneden de maat blijft. De heer Hazenbosch is zelf ongetwijfeld niet beneden de maat, maar zou het daarom niet daaraan kunnen liggen, dat de zaak, die hij bepleit, dat wel blijkt te zijn?

H. D. LOUWES.

STALEN

KANTOORMEUBELEN

GISOLAMPEN

LIBERTAS is het orgaan van de Liberale Studenten Verenigingen in Nederland

LIBERTAS LIBERTAS ABONNEERT LIBERTAS

Uit LIBERTAS leert u verschillende standpunten kennen, die liberale studenten innemen ten aanzien van allerlei problemen betreffende het hedendaagse politieke en maatschappelijke

pretendeert niet een gezaghebbende courant als de NRC te zijn met actuele, zakelijke berichtgeving, beschouwingen over het nieuws en een kritisch oordeel. Wèl raadpleegt de redactie van dit liberale studentenblad - om haar mening te toetsen - o.a.

het tweemaandelijkse, liberale studentenblad, dat steeds meer belangstelling ook buiten studentenkringen trekt, kost slechts I 5,- per jaar.

u VANDAAG nog door f 5,- te storten op postrekening 13.500 Gem. Giro A'dam voor rek.no. L-6254 van Libertas, waarmee u tevens het liberale denken in studentenkringen bevordert.

JAN LUYKENSTRAAT

leven; standpunten van liberale academici en politici van morgen.

de NRC, omdat deze uitgaat van waarlijk liberale beginselen en evenals Libertas, in volkomen onafhankelijkheid de grootst mogelijke objectiviteit nastreeft.

43 AMSTERDAM-ZUID

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

.-.an WEEK tot ^WEEK

Komisch

Onder bovenstaande titel tro~fen .wij de _afge~

lopen week een hoofdartikeltJe aan m het Algemeen Handelsblad van de navolgende in~

houd:

,.Onder de titel .,Wat wilt u?" lezen wij in Het Vrije Volk een schoon verhaal. Het blad trekt in volle wapenrusting ten strijde tegen het weekblad van de V. V.D. Dit heeft zich nl. verstout minister Korthals te prijzen. Het V.V.D.~orgaan had zich gekeerd tegen het zacht gezegd onzuinige beheer van de Kolen- en Staal Gemeenschap. Het kop- pelde daaraan een opmerking over een circulaire van minister Korthals. Daarin drong de minister van Waterstaat er bij zijn ambtenaren op aan, zuinigheid te betrachten bij het volvoeren van dienstreizen en derzelver declaraties.

Tegen een aansporing tot zuinigheid bij het ge- bruik van staatsgelden kunnen, dunkt ons, weini- gen bezwaren hebben. Het Vrije Volk verbindt echter aan deze aandrang tot zuinigheid het vol- gende commentaar: .,Zo zo. Ja, ja. Die vorige re- gering toch. Wie was ook weer die socialist die daar op de ministersstoel heeft gezeten? Ant- woord: het was een aantal jaren de antirevolutio~

nair Algera en daarna de antirevolutionair Van Aartsen. De laatste is in deze regering opgeno~

men als minister van Volkshuisvesting en Bouw- nijverheid. Maar dat stond er in het V.V.D.- blaadje niet bij". Wanneer hier van niet~vermel­

den sprake is, laat Het Vrije Volk na mede te de- len, dat in het bestreden artikel met geen enkel woord over de vorige regering wordt gesproken.

Ook werd daar stellig niet de indruk gewekt, dat een socialist het ministerie van Waterstaat zou hebben beheerd. Onze collega van het Hekelveld toont zich dan ook overgevoelig, waar het ver- meende kritiek op een vorig Kabinet meent te be- speuren. En het zich verweren tegen lof voor mi- nister Korthals, althans op deze grond, brengt ons het klassieke gevecht tegen windmolens voor de geest. Don Quichotte als medestrijder van de P.v.d.A. Het opent voorwaar een wijds perspec- tief.

Ten slotte: wij achten het V.V.D.-orgaan best zelf in staat zijn eigen boontjes te doppen. Maar de ,.bestrijding" van Het Vrije Volk gaat in tegen iedere logica. Zo sterk, dat zij komisch werkt".

Tot zover het Algemeen Handelsblad.

Wij achten ons nu wel verder ontslagen om te reageren op het typisch socialistische minder- waardigheidscomplex. Behalve komisch is het ook nog een beetje zielig.

* * *

Slappe rode thee

Als het er om gaat dirigisme, overdreven ambtenarij en uitwassen van een moderne bureaucratie te signaleren dan geeft Het Vrije Volk natuurlijk niet thuis. Eerst moet vrijwel de gehele Nederlandse dagbladpers aan de bel trek- ken wil het socialistische blad eindelijk wakker worden, om met een dromerig gezicht te vragen, waarom men nu eigenlijk zoveel lawaai maakt.

Wij doelen hier op de ergerlijke geldverspilling bij de Kolen- en Staalgemeenschap, waarover wij de vorige week ter plaatse uitvoerig schreven.

Tot donderdag 10 dezer had Het Vrije Volk over deze misstanden hardnekkig gezwegen.

Toen het rumoer het blad kennelijk te groot werd, kwam het eindelijk ook met een publicatie van het bekende rapport van prof. Urbain Vaes. Tegelij- kertijd wijdde het aan de verkwisting van de KSG een hoofdartikel, waarin met enige omwegen tot uiting kwam, dat het noodgedwongen aan deze zaak aandacht moest besteden.

Het begint dan met te stellen, dat tijdens de kabinetscrisis de schrijver Carmiggelt als waard van het (radio) Artiestencafé eens heeft verzucht:

Als ik hier in mijn zaak lekker zit te eten, zeggen de mensen: Die man heeft trek. Maar als ze Drees zten eten, dan is het: Van mijn centen.

Dit op zich zelf aardige cabaretgrapje grijpt Het Vrije Volk serieus aan als inleiding van de navolgende zinsneden:

.,Iets van die dat-gebeurt-allemaal-van-mijn~

centen~mentaliteit zit ook in de kritiek, die de laatste weken in verschillende bladen is geuit op het uitgavenbeleid in de Kolen- en Staalgemeen- schap. Wat men van een particulier grootbedrijf (ten onrechte) doodgewoon vindt of eenvoudig nooit aan de weet komt, accepteert men (terecht) niet van een overheid, Europees of nationaal".

Ziehier de demagogie weer eens ten top gedre~

ven. Hakken maar jongens op het particuliere be-- drijf. Elke dag een theelepel en het blijft er bij de ,(socialistische) lezer wel inzitten. Dit is weer

"voorlichter" Voskuil in zijn element. Dit is weer de methode van het onzindelijk denken door het debat te verplaatsen op zijwegen, die ver van de hoofdweg afvoeren.

Maar nu enkele vragen. Wie is die "men", die het doodgewoon vindt, dat in het particuliere grootbedrijf met geld wordt gesmeten? En verder, is het Het Vrije Volk bekend, dat er nog een fis~

cus bestaat, die waarempel wel onnodige geld- . verspilling (terecht) weet te voorkomen? Wil het

dan nog in alle ernst volhouden, dat ,.men" een dergelijke geldsmijterij "eenvoudig nooit aan de weet komt"?

Natuurlijk is Het Vrije Volk hiervan op de hoogte, doch het verzwijgt dit alles opzettelijk om de in naam afgezworen klassestrijd op unfaire wijze te kunnen oprakelen.

* * *

Kat om de hete brei

Na een niet ter zake doende uitweiding over de verkrijgbaarstelling van het rapport Vaes komt Het Vrije Volk dan uiteindelijk tot de schoorvoetende erkenning dat de K.S.G. "bepaald niet zonder falen" is en vervolgt dan:

.,Wij hebben - dat is ook uit onze samenvat- ting van het rapport~ V aes gebleken - er geen enkele behoefte aan, verkwisting van gemeen- schapsgelden te vergoelijken. Integendeel, de overheid woont in een glazen huis en moest juist wat dit betreft onaantastbaar zijn. En de KSG is op dit punt, zoals de zaken nu staan, bepaald niet zonder feilen.

Maar wij willen toch wel waarschuwen tegen de aard van de kritiek die in de laatste weken over de KSG is uitgestort. Die kritiek was nl.

veelal n i e t zakelijk. Ze had duidelijk de bedoe~

ling om de ,.Europese gedachte" als zodanig te treffen, ook waar het gaat om overigens geheel op zich zelf staande misslagen van sommige func- tionarissen. Woorden als ,.Europrofiteurs" en ,.Rol- en haalgemeenschap" in dit verband ge- bruikt, zeggen genoeg.

Die kritiek werkt als gif: vertrouw de lieden die daar aan het roer staan, niet. Ze ,.vreten er dik van". Ze doen het toch allemaal om er zelf beter van te worden. Het is kritiek van dezelfde aard als die welke erop is gericht het vertrouwen van arbeiders in hun organisaties te ontnemen door te spreken van ,.volgevreten bonzen". Het is kritiek die het vertrouwen en daarmee de democratie zelf ondermijnt.

Daartegenover moet steeds weer gesteld wor- den, dat het juist essentieel is voor elke democra- tie, dat er openbaarheld is en dat het aan die openbaarheid te danken is, dat we althans bij de overheid en bij democratische organisaties precies weten wat er gebeurt. En dat die misstanden doeltreffend kunnen worden voorkomen of uitge~

sneden.

De overheid heeft tot taak door een zo zuinig mogelijk beheer geen aanleiding te geven tot kri- tiek. Maar het publiek zal goed moeten onder- scheiden tussen hen die het om het gezond hou~

den van de democratie te doen is en hen die het met hun gif op het leven van de democratie ge~

munt hebben".

Tot zover Het Vrije Volk.

Het blad maakt de indruk van de kat, die om de hete brei heendraait, vooral ook door een nieuwe verkapte aanval op het particuliere be~

drijfsleven ,en het feit, dat men aanvallen met te- genaanvallen pareert.

Het feit, dat sommigen in hun kritiek de Euro~

pese gedachten hebben willen treffen doet aan de geconstateerde misstanden niets af. De Euro~

pese gedachte kan overigens nimmer een winst~

punt zijn als zij uitgroeit tot een nieuwe vorm van bureaucratie. Immers, in dergelijke omstandighe~

den wordt de Europese gedachte een onding.

Wij dienen de democratie pas goed als we moe~

dig ,en zonder angst voor het intrappen van be~

paalde heilige huisjes de misstanden signaleren en te lijf gaan. De slappe wijze waarop Het Vrije Volk dit doet is geen waarborg voor een sanering in onze democratische verhoudingen.

Uit alles blijkt, dat het blad, dat in wezen een vurig voorstander is van alles wat naar dirigisme

19 SEPTEMBER 1959 - PAG. S

zweemt, de aandacht op het gebeurde in de KSG in een andere richting tracht te leiden. Het is als de onverstandige vader, die van zijn zich misdra- gende zoon geen kwaad kan horen. En dat is een kwalijke pedagogiek.

* * *

"Europese" salarissen

Wij vinden de gezondmaking van de organi~

satie van de Europese gedachte dermate belangrijk, dat wij er op deze plaats nog wat na~

der op in willen gaan.

Dezer dagen maakte prof. dr. J. Kymmel, bui·

tengewoon hoogleraar aan de Economische Ho·

geschool te Rotterdam in Economisch Statistische Berichten bekend, dat, als men het gemiddelde netto inkomen van het totale personeel van de EEG (Euromarkt), dus met inbegrip van bodes, chauffeurs etc. berekent, blijkt, dat dit een bedrag is in de orde van grootte van 22 tot 24.000 gulden per persoon per jaar.

Hij voegt er aan toe, dat dit gemiddelde bedrag aanzienlijk hoger ligt dan het netto-salaris van een directeur-generaal van een ministerie in Ne ..

derland. De middelhoge en hoge functionariss.en van de Europese organisaties genieten momenteel zelfs inkomens tussen de 30.000 en 45.000 gulden.

waarover ze geen belasting behoeven te betalen.

In Nederland verdienen vergelijkbare ambtenaren 10 tot 15.000 gulden, waarvan wel belasting moet worden betaald.

Daarbij moet echter in aanmerking worden ge•

nomen, aldus prof. Kymmel, dat de hoge salaris•

sen vaak noodzakelijk zijn om de goede mensen te krijgen en dat ambtenaren-salarissen in andere Euromarktlanden vaak aanzienlijk hoger zijn dan hier te lande.

Het ambtenaren~apparaat van de Europese commissie omvatte begin mei 1200 functionaris·

sen. De leiding daarvan bestaat uit negen direc- teuren-generaal, een algemene secretaris en 35 directeuren. De indruk bestaat, zo wordt opge•

merkt, dat dit apparaat enigszins topzwaar is op- gezet.

De Europese ambtenaren genieten nu proviso•

risch de bezoldigingen van de Kolen~ en Staalge•

meenschap. Een definitieve bezoldigingsregeling voor de Europese gemeenschappen is thans opge- steld door een groep nationale deskundigen. Het daarin voorgestelde salarisniveau ligt in het alge~

meen lager dan dat van de KSG. Tegen dit voor- gestelde lagere salarispeil hebben de Europese commissies en de Euratomcommissie inmiddels reeds bezwaren geopperd.

Tot zover prof. K ymmel.

Dat er ook op dit vlak nog al een en ander te doen valt zal zonder meer duidelijk zijn.

* * * Een stap in de goede richting

Wij opperden de vorige week op deze plaats reeds de gedachte of, hetgeen zich aan misstanden in de Europese organisaties afspeelt, niet meer onder de aandacht van de nationale parlementen kon worden gebracht. In dit verband deed het ons bepaald goed te vernemen, dat de Nederlandse staatssecretarissen dr. W. H. van den Berge van Financiën en dr. H. R. van Houten van Buitenlandse Zaken zich tevreden toonden over de besprekingen, die de Europese minister·

raad vorige week te Brussel hield over de salaris•

regelingen van de Europese ambtenaren.

Een definitieve regeling van de veel omstrede!l salarisschalen van de Europese ambtenaren va!l Euratom, Euromarkt en Kolen- en Staalgemeen•

schap hebben de vertegenwoordigers der Euro•

pese regeringen nog niet bereikt. Wel, aldus laz·e•

wij in de Volkskrant, is echter begrip gevondell voor het Nederlandse standpunt, dat deze salaris•

sen niet buitensporig mogen zijn, en dat zij onder•

worpen moeten worden aan een reële belasting- heffing.

Het Nederlandse standpunt was, dat de be·

lasting, die de Europese ambtenaren moeten beta~

len geen zuiver symbolisch karakter moet hebben en dat de salarissen een prestatiebeloning moekn zijn, die de normale begrippen niet overschrijdt.

Een stap dus in de goede richting, doch ei~n­

lijk nog maar een heel klein stapje op een blijk~

baar nog moeizaam af te leggen lange we~.

VBLJHEID EN DEMOCRATIE 19 SEPTEMBER 1959 - PAG. i

DE INTERPARLEMENTAIRE UNIE HIELD CONFERENTIE TE WARSCHAU

Het Westerse en liberale geluid

(Van een medewerker)

Voor het eerst sinds er een IJzeren Gordijn hangt tussen Oost en \Vest heeft de Interparlementaire Unie haar jaarlijl<se congres belegd in de hoofdstad van een der landen achter het IJzeren Gordijn en wel te \Varschau. Van 26 augustus tot 4 septem-

ber waren aldaar aanwezig· de leden van niet minder dan 51 parlementen uit alle delen der wereld.

De Nederlandse delegatie naar dit parlenwnt der parlementen bestond uit elf leden tier Staten-GeneraaL Het Jihcrale gdnid in deze afvaardig-ing ontbra.k allerminst, want bijna 30 % en·an bestond uit leden onzer vvn-Tweed&-Kamerfraetie, t.w. mevr.

StoffeJ.s-.Van Haaften en de heren Corndissen en Berkhouwer.

Mevrouw Stoffels-Van HaaftRn overschreed de stalen grens per vliegtuig. De heren L:Omelissen en Berkhouwer maakten van de hun geboden gelegenheid gebruik om per auto een tocht te maken door Tsjecho-Slowakije, Oost-Duitsland en Polen, met als eindpunt Warschau, altlus hun blik in tleze gebieden zoveel mogelijk verruimende.

De reis van onze geestverwanten mag in alle opzichten als geslaagd worden be- schouwd.

Ook dit congres van bijna 700 parle- mentsleden kan als een succes worden aangemerkt. Weliswaar waren er veel vertegenwoordigers van landen, wier par- lementen wij niet als het prototype van een parlement in Westerse trant zien, maar dit heeft bij deze bijeenkomst de waarde van een open ontmoeting tussen vertegenwoordigers van Oost en Wl!st niet verminderd.

Deze ontmoeting en het openen van elkaars vizier is nog immer het hoofd- doel der Interparlementaire Unie, het instituut dat sinds 1888 werkt, dank zij het initiatief van de Engelse m.p. Wil- Ham Randal Cremer en de Franse député Frederic Passy. Het ideaal van deze men- sen van goeden wille was om tussen par- lementariërs over de gehele wereld te zoeken naar wat vereent en te mijden hetgeen scheidt. Al moge de ruwe reali- teit der hedendaagse internationale poli- tiek andere gevoelens opwekken, het ideaal der verbetering van wederzijdse verstandhouding door het onderhouden van contact tussen pal"lementariërs over de gehele wereld blijft het koesteren waard.

Wanneer dit contact op een gegeven moment verwezenlijkt kan worden in een land achter het IJzeren Gordijn, mag de kans daartoe niet onbenut blijven. Daar- om is het goed geweest, dat, ongeacht de al dan niet verrijkendheid der praktische l'esultaten op het gebied van de inter- nationale politiek, een bijeenkomst van de Interparlementaire Unie te Warschau )leeft plaats gehad.

De ontmoeting is altijd tweezijdig. Voor cle volksvertegenwoordigers van Polen en voor velen in Polen met wie contact kon worden opgenomen, ging de ijzeren poort een moment op een kier staan, waardoor men naar buiten kon gluren .. Groot ge- noeg was deze kier voor een lichte infil- tratie. Daartegenover stond, dat de Wes- terse parlementariërs alle gelegenheid hadden om hun licht buiten de koren- maat te laten schijnen.

De agenda der conferentie bestond uit een aantal zeer belangwekkende onder- werpen als ontwapening, bestrijding oor- logspropaganda, bevordering van de in- ternationale handel, verwezenlijking van de rechten van de mens, ·enz. Aan de de- batten namen onze afgevaardigden actief deel.

Mevr. Stoffels ontplooide met succes en bijval haar activiteit, vooral op het gebied der ontwapening, een probleem, dat een speciaal relief kreeg op een con- ferentie als deze in Warschau, een stad immers, waar ook de heer Rapacky ze- telt, de bekende auteur van het plan der gedemilitariseerde zone in Midden- Europa.

Drie leden van de Tweede-Ka- merfractie van de V.V.D., namelijk mevrouw mr. J. M. Stoffels-van Haaften en de heren mr. dr. C.

Berkhouwer en Joh. G. M. Corne- lissen, namen deel aan het jaar- lijks congres van de Interpat·lemen- taire Unie, dat dit jaar te War- schau werd gehouden.

Een medewerker wijdt hier aan- dacht aan deze conferentie en aan het aandeel van onze geestver- wanten in het debat.

De volgende week hopen wij een kort "reisverslag" van onze verte- genwoordigers te publiceren, waar- in belangwekkende indrukken worden gegeven van Praag en

\.._Warschau. ~

Rede mevrouw Stoffels-Van Haaften

Uit de redevoering van mevrouw Stof- fels citeren wij o.a. het volgende:

Het enige doel van onze discussies ook van die over de ontwapening, welke wij thans voeren - moet zijn het uitbre-

MEVROUW MR. J. M. STOFFELS-VAN HAAFTEN .... wederzijdse inspectie en controle . ...

klonk achter het IJzeren Gordijn

MR. C. BERKHOUWER

. ... Tibet en de Rech"ten van de Mens . ...

ken van een derde wereldoorlog te voor- komen. Een derde wereldoorlog, welke tegelijkertijd volledig het einde van het bestaan dezer wereld zou kunnen bete- kenen.

Om te trachten overeenstemming te bereiken over ontwapening, moeten wij zo vrij en zo objectief mogelijk spreken.

Wij moeten bereid zijn, naar elkanders argumenten te luisteren. Maar dat is, naar ik meen, niet voldoende. Wij moeten ook trachten, die argumenten te "ver- staan".

Zij besprak vervolgens uitvoerig de ontwerp-resolutie, welke reeds in apt·i!

door de Raad van de Interparlementaire Unie was opgesteld en daardoor naar haar mening op een aantal punten eigen- lijk alweer min of meer verouderd was.

Mevrouw Stoffels leverde ook een za- kelijke en puntige kritiek op bepaalde onderdelen van de desbetreffende reso- lutie.

Grote nadruk legde zij er daarbij op, dat een uiteindelijke overeenstemming zou afhangen van de bereidheid van alle landen, een systeem van volledige in- spectie en controle te aanvaarden. En om alle misverstand te voorkomen, voeg- de zij daaraan toe: een wederzijdse in- spectie en controle, dus met het recht van de deelnemers, elkander over en weer te controleren.

Het Rapacky-plan noemde zij voor het Westen onaanvaardbaar ,omdat het de Sovjet-Unie, met haar overmacht aan conventionele troepen en wapens, in een overmachtige positie zou plaatsen.

Zij besloot haar rede met de verzeke- ring, dat haar woorden en haar kritiek, geuit namens de gehele delegatie, waren ingegeven door het ernstige streven, ge- zamenlijk de aanvaardbare wegen en middelen te vinden om altijd-durende vrede en vrijheid te vestigen en om de mensheid te bevrijden van de et·nstige vrees voor algehele vernietiging.

Ook mr. Berkhouwer voerde het woord

De heer Berkhouwer hield zich bezig met de vraag, welke rol de parlementen, elk op hun wijze, kunnen vervullen bij de daadwerkelijke verwezenlijking der Rechten van de Mens. Hij mocht het ge- noegen smaken, dat twee amendementen van zijn hand door de Conferentie werden overgenon1en in een door haar aanvaarde resolutie.

Die "Rechten van de Mens" bespre- kend, bracht onze geestverwant in her- innering, dat men in de preambule van de Universele Verklaring van de Rech- ten van de Mens, in 1948 vastgesteld door de Algemene Vergadering der Verenigde Naties, kan lezen: "Disregard and con- tempt for human rights have resulted in barbarons acts which have outraged the conscience of mankind" (Minachting voor de menselijke rechten heeft geleid tot barbaarse handelingen, die een b&- lediging betekenen voor het geweten van de mensheid).

De heer Berkhouwer noemde het wel zeer tragisch, dat dit debat over de men- selijke rechten werd gevoerd op een ogenblik, dat ons geweten juist weer zo sterk wordt geschokt door de totale vet- loochening van deze rechten met betrek- king tot het volk van Tibet. De Tibeta- nen, zo zei hij, zijn op het ogenblik de slachtoffet·s van de meest misdadige schending van onze menselijke gevoelens.

Een recent rapport van de Internatio- nale Commissie van Juristen toont op breedvoerige wijze aan, dat de Tibetanen worden afgeslacht door middel van de internationale misdaad der genocide.

Niettemin - of juist daarom - mag nooit worden afgelaten de wereld de rechten van de mens voor te houden.

Met nadruk kon de heer Berkhouwer dan ook verklaren, dat zijn delegatie de inter- nationale bescherming van deze rechten - o.a. door een internationaal rechterlijk lichaam - van uitzonderlijk belang acht en zijn tweede amendement had daarop ook betrekking.

Het moet onze geestverwant ook een - zij het tegelijk wat pijnlijke - voldoe- ning zijn geweest, in het Warschau van heden te kunnen hel"inneren aan de be- faamde Poolse consitutie vat~ de 3de mei 1791, welke reeds verschillèndc pa- ragrafen bevatte over de bescherming van de menselijke rechten, zoals vrijheid van godsdienst, vrijheid van eigendom, enz.

Al met al mogen onze drie geestver- wanten met voldoening terugzien op een actieve bijdrage, die zij geleverd hebben aan het welslagen van deze internatio- nale conferentie, die op haar beurt de bescheiden omvang van haar doelstelling - althans op dit congres te Warschau -- heeft vervuld door enig licht te laten schijnen in de duistet•nis.

bitter-uur

ONDERBERG

...,!!_...Iw'----____.._ _ _ uur

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Copie voor deze rubriek te zenden naar:

Mejuffr. Joh. H. Springer, Alexander- etraat 16, Haarlem.

ONZE CONFERENTIE Zaterdag 17 en zondag 18 oktober 1959

naar de Pietersberg te Oosterbeek.

De convocaties voor onze jaarlijk- se tweedaags•e bijeenkomst zijn naar de centrale-vertegenwoordigsters gestuurd, die .zoals gewoonlijk voor de verdere verspreiding zorgdragen. \Vij nemen aan, dat zij nu allen van haar respectievelijke vakanties terug zijn, zodat er geen stagnatie bij de doOt·zen- ding zal voorkomen.

Als nu de leden zelf het aanmel- dingsformulier maar niet tot het laatste ogenblik laten liggen, maar het ons meteen toesturen, kunnen wij tijdig en zorgvuldig onze aandacht ge- ven aan de jaarlijkse puz:zle van de slaapgeleg.enheid. Want het is steeds weer 'n puzzle aan alle wensen zoveel mogelijk tegemoet te komen; beslist het moe"nijkste deel van de hele eonfe- rentieregeling.

Om de spoedige aanmelding te be- vorderen, wordt bij aanmelding bij ondergetekende vóór 3 oktober a.s.

f ^1.- reductie gegeven. Men betaalt dan (als men zelf linnengoed mee- brengt) slechts f 8.90 alles en alles in- begrepen. Is dat geen koopje?

Daarvoor krijgt men:

verblijf op een van de mooiste punten van Gelderland;

111111111111111111111111111111111

( Afdelingssecretarisse~-"\

opgelet

U wordt dring>end verzocht, de verhuizing van leden naar een andere gemeente onmiddellijk op te geven aan het Algemeen Secre- tariaat der V.V.D., Koninginne- gracht 61 te 's-Gravenhage, met opgave van het nieuwe adres en vermelding of het lid zijn <haar) contributie over het lopende jaar al dan niet heeft voldaan, het be- drag der contributie en of er ook

ge~insleden zijn.

Het Algemeen Secretariaat draagt zorg, dat de :>fdeling in de plaats van vestiging hiervan op de hoogte wordt gesteld.

Werkt er toe mede, dat niet on- nodig leden voor onze Partij yer- loren gaan!

Bij voorbaat onze dank.

\.,

_______

111111111111111111111111111111111

logies en verzorging gedurende 25 uur;

gezellig samenzijn met zovele geest- verwante vrouwen uit het hele land;

gelegenheid om eigen vragen, opmer- kingen, wensen, inzake politieke en maatschappelijke kwesties naar voren te brengen;

(het bestuui· ontvangt punten, die men behandeld wenst te zien graag vóór 3 oktober);

en last but not least: 4 lezingen. Of moeten wij zeggen: inleidingen?, wij hopen namelijk op levendige discus- sies er na.

Twee kamerleden zullen het woord voeren, n.l. n1evrouw Van Somet·en- Downet· op zate1·dagmiddag (om half

5) en mevrouw Stoffels-van Haaften zondagmiddag (om 14.15 uur). Me- VTouw Van Somet·en zal ons die inge- wikkelde mammoetwet, zo belangrijk voor de toekomst van onze kinderen, verklat·en en mevrouw Stoffels zal spreken over en naar aanleiding van haar vele intet·nationale contacten. De drie andere vrouwelijke kamerleden (wij hebben er nu 5!) hopen wij ook te horen n.l. op zondagmorgen om vra- gen te beantwoorden.

Voor de zaterdagavond hebben wij allereerst een J.O.V.D. spreekster ge- vraagd, De jongelui hebben het echter zo druk, eerst met vakantie houden en nu met hun eigen plannen, dat zij ons nog geen spreekster hebben kunlle l•

noemen, al is in principe de medewei"- king wel toegezegd. Dat blijft dus nog een verrassing.

Daarna zal mej dr. Jac. Schokking ons onder de titel "de vrouw in de po- litiek" een spiegel voorhouden, die ons veel kan leren: hoe het nu is, wat wij goed of verkeerd doen en hoe wij ver- der doen of niet doen moeten.

De zondagochtend beginnen wij met een wijdingswoord van mej. ds. C. P.

Thomsen.

Als nu het weer ons ook maar goed gezind is (wij durven het nauwelijks hopen, na zo'n zomer) dan wordt ook dit weer een geslaagde bijeenkomst.

J. H.S.

'

UIT DE PARTIJ

Nieuwe afdeling He He voetsluis

opgericht

In Hellevoetsluis is dezer dagen een afdeling van onze Partij opgericht. Het voorlopig bestuur dezer nieuwe afdeling bestaat uit: Ir. L. W. Lievense, voorzit- ter; G. M, E. Smit, Kanaalweg W.Z. 11, secretaris; W. Kleykamp, penningmees- ter; J. G. Burlage; H. G. Geist; N. N.

Dijkstra; A. J. Eggebeen; H. Koning.

In een nog te houden vergadering zul- len de functies nog nader worden be- paald.

Op korte termijn hopen wij hierom- trent verdere inlichtingen te publiceren.

Dagelijks Bestuur der Partij h~jeen

J.l. zaterdag kwam het Dagelijks Be- stuur der Partij te 's-Gravenhage bijeen ter bespreking van verschillende actuele vraagstukken.

Vraagt COMFORT meubelen

SLAAP- EN HUISKAMERS T.V. EN RADIO TAFELS EETKAMERTAFELS Alleen via de handeL

Electr. Meubelfabriekeli

J. M. BORSJE N.V.

GOUDA • TEL.2287

19 SEPTEMBER 1959 - PAG. 5

~ zeilmakerij BINGHAM &CO. ^vlaggen-

fabriek

HINGHAM ^& CD.

schiedam

r-HBu HBu,

I

I

I

I

I

I

I I

I

I

het vak van Uw bankier. Ruime kennis

I

I

organisatie houdt hij voor Uw zaken -

I

1·

beschikking.

I I

1

1 L ..:E::: D:.:G ::ER:.. ...1

Aan de Administratie van

"VRIJHEID EN DEMOCRATIE"

Postbus 43 - Amersfoort

Ondergetekende wenst zich te abonneren op het weekblad "Vrijheid en Democratie" als

•

•

•

Naam:

Adres:

Kwartaalabonné à f 2.50 per kwartaal Jaarabonné à f 1 0.- per jaar

Doorhalen s.v.p. wat niet verlangd wordt

Postgiro 245103 t.n.v. de Penningmeester van "Vrijheid en Democratie", Amersfoort

H•ndtekening