nu Cultuur

4e JAARGANG (Nieuwe reeks) No. 1

Jan. 1949

Politiek

_en

_Cultuur

Hoofdredacteur; J. Schalleer

Leden van de redactie: F. Baruch, L. Gilliéron, Chr. Smit, Red. Secr.: S. Prins, Roemer Visserstraat 4, Amsterdam. Telefoon 83502 en 86453 Administratie: Uitgeverij PEGASUS, Leidsestr. 25, A'dam. Tel. 35957. Giro 173127

Prijs per nummer 30 cent

Abonnementen: per jaar f 3.50, per halfjaar f 1.'75. Voor België Bfrs

63.-- Cf>olitiek en

redactie en adminiótratie van

ê!.ultuur wenóen al hun lezeró

GOED

en

STRIJDBAAR 1949

. t

voor

DeiU's e

d u.s.s.R.

ver e

\ichtiogo

maandblad der

vindt

u

in

nu

vereniging . , Nederland-U.S.S.R. U vindt hierin rijk geillustreerde artikelen over: cultuur, wetenschap, handel, industrie, sport, enz. Abonnementsprijs voor niet leden der Vereniging f 4.50 p. ;. Uitgave Drukkerij Heiermann & Co Elandsstraat 147, Amsterdam-C. Telefoon 34630

en 45982, postgiro 342811

Bij de herdenking

van

Lenin's

dood

21 Januari 1924 stierf Wladimir Iljitsj Lenin (Oeljanow) te Gorki na een lange ziekte, die mede het gevolg was van een .moordaanslag, gepleegd door een Russische terroriste.

De internationale arlbeidersklasse werd door het verlies van haar beste leider, de stichter der Communistische Partij van de Sowjet-Unie, oprichter van de Communistische Internationale en grondlegger van de eerste Socialistische Sowjet Republiek, zwaar getroffen.

Als een schok ging het door de wereld: Lenin is dood!

De Russische arbeiders traden met duizenden toe om de open-gevallen plaats in te nemen: de "lichting Lenin".

Millioenen werkers over de gehele wereld herdenken Lenin. Zij stellen zich nieuwe' opgaven voor het vervullen van hun taak bij de socialistisèhe opbouw.

In de k!llpitalistische landen sterken de arbeiders zich aan zijn voorbeeld om de strijd voor de !bevrijdi.p.g van de arbeidersklasse krachtiger en met meer succes te kunnen voeren. Lenin is niet dood, want zijn leer leeft. Lenin en . zijn leer hebben het

wouwen van de V'erst ontwikkelde strijders in de wereld voor de !bevrijding van het kapitalistische juk veroverd. Het Marxisme-Leninisme is hun kompas. De kennis van deze leer is onontbeer-lijk voor de succesvolle strijd van de arbeidersklasse.

,,De onschatbare betekenis van Lenin's theorie van de socialistische revolutie bestaat niet --alleen hierin, dat zij het Marxisme met een nieuwe theorie verrijkte en het Marxisme verder ontwikkelde. Haar betekenis ligt ook hierin dat zij, aan de proletariërs van de afzonder-lijke landen een revolutionnair perspectief geeft, hun initiatief bij de aanval op hun eigen nationale bourgeoisie tot ontplooiing brengt, hun

leert, van de situatie van de oorlog gebruik te maken om zulk een aanval te organiseren en hun geloof in de proletarische revolutie ver-sterkt",

z:egt Stalin in de Geschiedenis der C.P.S.U. (b), met betrekking tot Lenin's belangrijkste werk, "Het imperial'tSme als hoogste stadium van het kapitalisme".

In dit werk analyseert Lenin de imperialistische -fase van het kapitalisme en hij toont aan, 4at de overwinning van het socialisme Î4 één land mogelijk is, in tegenstelling tot de opvatting van de "oude" socialisten, die daar slechts een vage voorstelling van had-den en de trotskisten die dit onmogelijk achtten. Anderzijds is

onder de hestaande verhoudingen de overwinning van het socialis-me in een land alleen mogelijk wanneer dit land onverbrekelijk vevbonden is met de Sowj-et-Unie.

Marx en Engels, de grondleggers van het wetenschappelijk socidlisme, spraken reeds over de d1ctatuur van het proletariaat als de uitdrukking van· de macht der overwinnende klasse. Het was ecihter Lenin, die deze leer verder uitwerkte en in de tijd . waarin hij leefde verwerkelijkte.

Hij schiep in Rusland de voorwaarde voor de overwinning: een georganiseel'de partij der àr'beidersklasse. De Russische sociaal-democratische partij (in 1918 veranderd in communistische partij) onder leiding van Lenin, bleef de Marxistische beginselen trouw,

in tegenstelling tot de sociaal-democratische partiJen van West-Europa, die verzandden in het opportunisme.

Met de intrede van de eerste wereldoorlog gingen deze partijen openlijk over naar de zijde van de imperialistische oorlogsdrijvers en lieten de arbeiders aan hun lot over. Zij verloochenden de beginselen, die zij op de internationale congressen hadden aan-genomen,

"de door de oorlog in het leven geroepen economische crisis dienst-baw- te maken aan de ontwaking van het volk en daardooT het einde van de kapitalistische klassemaatschappij te verhaasten".

Alleen de Russische partij voerde consequent de strijd tegen de nationale bourgeoisie, teneinde het tsarisme ten val te brengen. De Russische arbeiders volgden de weg van Lenin en· !hiermede werd een nieuw tijdperk in de geschiedenis ingeluid.

de massa's in de periode van Februari tot October 1917, op grond-·slag van de. beroemde April-Thesen van Lenin, de oprichting van

een nieuw type Staat op grondslag van de Sowjets der arbeiders en boeren, in de strijd tegen de interventie van de buitenlandse imperialisten, bij het scheppen van de voorwaarden voor de Socia-listische op>bouw, dan kunnen we de vraag stellen, waarl.:Jit bestaat het ge'heim, dat arbeidersleiders als Lenin en Stalin nooit gefaald lb.eb'ben?

e;ij wisten op elk keerpunt in de ontwikkeling de juiste weg te wijzen, omdat zij niet alleen theoretici waren, die voortbouwden aan de leer van Marx en Engels, maar daarnaast ook mannen van <de daad.

Alleen zij, die de theorie van het Marxisme in de gegeven situatie weten toe te passen en in daden weten om te zetten, kunnen zidh Marxist noemen.

*

In de 2e Internationale waren twee groepen mensen, waarvan de ~ene groep zich Me.rxist noemde en de andere groep het inderdaad was. Over deze eerste groep zegt Stalin:

"Deze groep grondt haar handelingen niet op de ervaringen, noch op de lessen van het practische werk" maar op •Citaten uit Marx. Hun aanwijzingen putten zij niet uit de analyse van de levende werkelij-k-heid, maar uit .analogiën en parallellen der historie.

Scheid·ing tussen woord en daad is de beroepsziekte van deze groep.

Dat is de oorsprong van de desillusies en van de eeuwige ontevreden-heid met de feiten, die deze groep kenmel'ken en die hen ontgoocheld

achterlaten. Deze groep heeft de naam van mensjewisten (in Rusland), opportunisten (in Europa).

"De tweede groep daarentegen brengt de kern van het probleem, het inzicht van het Marxisme in overeenstemmli.ng met de praktijk. Het vaststellen in elke situatie van de wegen en middelen die tot het Marxisme kunnen 1eiden, deze wegen en middelen veranderen wan-neer 9-e situatie verandert, dit is het voornaamste punt waaraan deire groep zijn aandacht geeft. Zij put haar Ieidraad en directieven niet uit historische analogiën en parallellen, maar uit het onderzoek der werkelijkheid. Voor haar handelingen steunt zij niet op citaten en uitspraken maar op de practische ervaring, waarvan zij gebruik maakt om elke stap te controleren, terwijl zij de 'lessen trekt uit haar eigen fouten en aan anderen leert om een nieuw leven op te bouwen. Dit verklaart waarom hij de handelingen van deze groep de daad niet in tegenspraak is met het woord, en dat de leer van Marx volkomen haar

revolutionnaire kracht behoudt. ,

Op deze groep zijn de woordeni van Marx van toepassing, dat de

Marxisten zich niet tevreden kunnen stellen met de wereld te ver-klaren, maar dat zij verder moeten gaan om haar te veranderen.

Deze groep heeft de naam bolsjewisten, communisten gekregen. De wganisator en de leider van deze groep is W. I. Lenin".

(Stalin, 23 April 1920) Het was deze groep, met Lenin aan het hoofd, die de Russische arbeiders concreet de weg wees naar de bevrijding, aan de hand van de toestand en de verhoudingen zoals deze in het tsaristische Rusland onder de verhouding,en van het imperialisme lagen.

Reeds in 1902 schreef Lenin in zijn brochure "Wat te doen" het volgende:

"De geschiedenis heeft ons thans voor een naastbijliggende taak ge-plaatst, die de meest revoluti.onnaire is van alle naastbijliggende revo-lutionnaire taken van het proletariaat van elk ander land. Het ver-vullen van deze taak, het vernietigen van het machtigste bolwerk, niet alleen van de Europese, maar ook van de Aziatische reactie, zou het Russische proletariaat tot de voorhoede van het internationale proletariaat maken".

Pgt. Stalin voegt hieraan toe:

,,Met andere _woorden, het centrum van de revolutionnaire beweging moest zich naar Rusland verplaatsen. Het is bekend, dat de loop van de revolutie in Rusland deze V'Oorspelling van Le:nin rijkelijk heeft bevestigd. Is het na dit alles verwonderlijk, dat het land . dat een dergelijke revolutie heeft doqrgemaakt en dat een dergelijk proleta-riaat bezit, tot het geboorteland werd van de theorie en de tactiek van

de pl'oletarische revolutie?

"Is het verwonderlijk, dat de leider van dat proletariaat, Lenin, tevens de schepper werd van deze theorie en tactiek en de leider van het internationale proletariaat?"

{'J. Statin - Beginsele,a van het Leninisme) Wanneer wij deze woorden jn herinnering roepen op dit ogen-•blik, bij de herdenking van Lenin, die deze ontwikkeling vooruit heeft geûen en de weg heeft gebaand, beseffen wij diep wat het bestaan van .de Sowjet-Unie voor het internationale proletariaat betekent. Niet alleen in de strijd voor de bevrijding van het fas-cisme, maar ook als bondgenoot van alle onderdrukte arbeiders en boeren in de strijd voor ihet socialisme en V"OOr de vrede.

*

[)e pl'o:iletische wooroen van Lenin, gesproken op de avondzitting van 8 Maart 1918 op ihet 7e Partijcongres van de K.P.S.U. (b) gaan steeds meer in vervulling:

,;Wat het lot van onze revolutie, van onze strijdafdeling van het internationale proletarische leger moge zijn, welke wederwaardighe-den de revolutie in de toekomst ook moge dool"'llmken, de objectieve. toestand van de imperialistische landen, die zich in deze oorlog heb-ben verstrikt, een oor log die de meest V'OOraanstaande landen tot hongersnood, ontreddering en verwildering heeft geleid, biedt in ieder geval objectief geen uitweg.

,,En hier moet men zeggen, wat Friedrich Engels dertig jaar geleden in 1887 heeft gezegd, toen hij over het waarschijnlijke perspectief van een Europese oorlog zijn oordeel uitsprak. Hij zeide, dat in Europa de kronen bij dozijnen van de hoofden zouden rollen en dat niemand ze zou willen oprapen; hij maakte gewag van de ongeloorelijke

ver-woesting, die de Europese landen wu ten deel vallen, en dat het

eindresultaat van een Europése oorlog slechts zou kunnen zijn, zoals

hij pet uitdrukte. . . . ,,Of wel de overwinning van de arbeidersklasse, of de schepping van de voorwaarden die deze overwinning mogelijk en noodzakelijk maken".

het eerst vrij. a.demhalen en z.egg·en: wij betreden de weg naar het so<eialisme.

\

"Zo heeft de tweede wereldoorlog dit ten gevolge geh.ad: de voor-naamste krachten van de agressieve, internationale, fascistische reactie zijn vernietigd en voor lange tijd buiten gevecht gesteld. . Hierdoor heeft het gehele kapitalistische systeem opnieuw een ernsti-ge klap ernsti-gekreernsti-gen. Was het belangrijkste ernsti-gevolg van de eerste wereld-oorlog ihet doorbreken van het gesloten front van het imperialiSme en het uitvallen van Rusland uit het kapitalistische wereldsysteem, en was door de overwinning van het socialistisch bewind in de u.s.S.R., het kapitalisme niet langer het allesomvattende economische wereld-systeem, het resultaat van de tweede wereldoorlog is met de nederlaag van het fascisme, met de verzwakking van de wereldpositie van het kapitalisme en de versterking van de anti-fascistische beweging, het. wegvallen van een gehele reeks landen van Centraal- en Zuid-Oost-Europa uit het imperialistische systeem.

Nieuwe democratische vol:ksregeringen zijn in deze landen ontstaan. Het •grote voorbeeld van de vaderlandse oorlog van de Sowjet-Unie,. de bevrijdersrol van het Sowjet-lege;, vloeide samen met het élan van de strijd der massa voor de nationale bevrijding van de vrijheids-lievende volkeren tegen de fascistische bezetters en hun medeplichti-gen". (André Zjdanow, rede te Warschau, Sept. '47) Behalve het wegvallen van een reeks van staten uit de imperia-listische keten in Oost-Europa, is ook het achterland van het kapi-talisme, de koloniale en afhankelijke landen, niet meer stevig in kapitalistische handen. -De opmars van de volkslegers in China, tonen aan dat het verrottingsproces van het kapitalisme in ver-sneld tempo voorwaarts zal gaan. De nationale vrijheidsbewegingen in Viet-Nam, Malakka, Indonesië zijn niet meer te onderdrukken em leiden tot slepende koloniale oorlogen die knagen aan het merg van het kapitalisme. De objectieve voorwaarden voor de bevrij-dingsstrijd der werkende klassen zullen steeds meer rijpen. Doch

de bevrijding komt niet vanzelf. ·

'Daarom stelt André Zjdanow in zijn heldere rede over' de na- ",-· .. o«>rlogse machtsverhoudingen en de perspectieven voor de strijd ,, der arbeidersklasse voorop: het vertrouwen in eigen kracht.

Vertrouwen in de krachten van de arbeidersklasse die in alle landen zijn toegenomen, gesterkt door het bondgenootschap met de volkeren van de Sowjet-Unie, de leidster van het anti-imperia-listische kamp in de wereld.

Hierop moet <de politiek van onze Partij, die in Nederland de

/ o enige Partij van de arbeidersklasse is, worden afgestemd. V

ast-besloten moet de Partij de strijd aanbinden tegen opportunistische verschijnselen, waarvan de oorzaak is het onder de indruk komen van de felle anti-communistiscthe campagne, die de reactie voert om het vertrouwen in de krachten van de arbeidersklasse te ondermijnen.

De P.v.d.A. die in deze hetze aan de spits gaat, is sinds lang geen

':il ___ _

•

Vanzelfsprekend willen wij de eenheid met die arbeiders, welke

nog onder de reactionaire invloed van de P.v.d.A.-leiders staan. Zij moeten in de klassenstrijd betrokken worden. Lenin heeft ech-ter geleerd, dat men om te vérenigen eerst moet afbakenen. De arbeiders moeten duidelijk kunnen zien wie hun vrienden en wie hun vijanden zijn.

De P.v.d.A.-leiders hebben zich openlijk in het imperialistische kamp geplaatst. De P.v.d.A. dekt de oolllog in Indonesië en de a:llbraakpolitiek, die ten opzichte van de Nederlandse wbeiders-klasse gevoerd wordt. Duidelijker nog, zij zijn de uitvoerders van deze reactionnaire politiek geworden en -daar.mede tot .burgerlijke nationalisten, die zich vereenzelvigen met de kapitalistische be-langen.

Het is alléén onze Partij, die 100% vrijheid eist voor het Indone-sische volk, en de vaan van het proletarische internationalisme hooghoudt.

iHet is onze Partij, die gerÖèpen is de a11beidersklasse te leiden in de strijd voor haar dagelijkse belangen en haar langs deze weg verder te .brengen op de weg naar de uiteindelijke bevrijding van het kapitalistische juk.

De leer van het Marxisme-Leninisme is daarbij ihet kompas. We kunnen de dood van Lenin niet ~beter herdenken dan de studie van het Marxisme-Leninisme met kractht ter hand te nemen en onze !kaders en Partij in overeenstemming hiermede te vormen en te ontwikkelen.

De verscherping van de

tegenstellingen in het

imperialistisch stelsel

In hun verklaring van September 1947, hebben de hij het Informatiebureau aangesloten Communistisdhe partijen o.m.

ge-zegd: ·

-

.,De strijd tussen de twee tegenover elkaar staande kampen - het kamp der imperialisten en het kamp der anti-imperialisten vindt plaats in een situatie, die gekenmerkt is door een verscherping van de algemene crisis van het kapitalisme, de verzwakking van de krachten van het kapitalisme en de versterking van de krachten van het Socialisme en van de de!llocratie."

Wijlen A. Zjdanow heeft de~e opmerkelijke beschrijving van de wereldsituatie in zijn redevoering op de hierboven bedoelde bijeen-komst met de hem égen scherpte toegelicht.

Hij wees er op, dat de tweede wereldoorJog niet alleen eindigde met de militaire nederlaag van de meest agressieve en militaire landen van het kapitalistische stelsel, Duitsland en Japan, maar dat tevens een aantal landen in Oentraal- en Zuid-Oost-Europa het kapitalistische stelsel ontvielen.

Zoals bekend is een der rbelangrijkste kentekenen van de alge-mene crisis van het kapitalistische stelsel het feit, dat in 1917

een :breuk in ·dit stelsel ontstond doordat Rusland als gevolg van de Socialistische revolutie uit het wereldstelsel van het kapitalisme brak. DeZ~e breuk werd in 1944-' 45 vergroot en de algemene crisis van ihet kapitalisme du:s verscherpt, doo11dat de landen van Oost.-Eu:vopa de weg naar het !Socialisme betraden.

Maar Andrej z,jdanow wees er op, dat de verzwakking van het stelsel ook in andere belangrijke gevolgen van de tweede wereld-oorlog tot uitdrukking kwam. Frankrijk heeft zijn !betekenis als wereldmacht verloren. Van de twee overgebleven kapitalistische wereldmachten is Engeland in financiële afhankelijkheid van Ame-rika geraakt.

Amerika is verder 'de koloniale gebieden binnengedrongen, die voor de oorlog als exclusieve invloedsgebieden van Groot-Brittan-nië (alsmede van Nederland,· België en Frankrijk) golden.

Zjdanow wees er ve11der op, dat de na-oor1ogse politiek van Amerilka {dat als enige kapitalistische mogendheid versterkt uit de oorlog tevoorschijn is getreden), er op geridht is de wereld-over-heersing van het Amerikaanse imperialisme te vestigen.

,,De Verenigde Staten trachten nu deze nieuwe politieke lijn niet alleen op hun vijanden in de oorlog en de neutralen uit te breiden, maar in toenemende mate ook op oorlogsbondgenoten."

Deze uitspraak van Zljdanow is vooral in het afgelopen jaar door de gebeurtenissen onderstreept.

Zjdanow verklaarde:

"De oorlog - op zichzelf reeds een product van de ongelijkmatige kapitalistische ontwikkeling - verdiepte deze ongelijkmatigheld nog meer."

En verder:

"De nieuwe politiek der Verenigde Staten heeft tot doel, hun mo-nopolistische positie te consolideren en hun kapitalistische partners tot een staat van onderwerping en afhankelijkheid te dwingen."

. -

.

Wij moeten deze hele uiteenzetting als een uitermate belangrijkil toepassing van de door Lenin ontwikkelde theorie van het imperia-lisme beschouwen.

Terwijl Zjdanow de aandacht vestigde op het onloochenbare feit, dat de wereld in twee grote kampen is verdeeld: het kamp van het anti-imperialisme, van de krachten der democratie en het Socialisme aan de ene !kant

en

het kamp van het imperialisme aan de andere, vergat hij geenszins te wijzen op de ondergrondse scheuren in het kapitalistische stelsel.

In zijn beroemd werk over "Het Imperialisme als hoogste stadium van het kapitalisme'', >geschreven in 1916, ~dus voor de Socialistische revolutie, wees Lenin er o.m. op, dat het monopolis-me de tegenstellingen in het kapitalismonopolis-me heeft verscherpt. Hij voeg-de er aan toe:

,,Deze· verscherping der tegenstellingen is de machtigste beweeg-kracht voor de historische overgangsperiode, die begonnen is sinds het wereldfinanciers-kapitaal definitief heeft overwonnen." Onder de huidige omstandigheden zou men er aan toe kunnen voegen: Er bestaat een wereld-omvattende tegenstelling tussen het kamp van !het imperialisme en het kamp van het anti-imperialisme, waarbij de uitspraak van Stalin niet uit het oog moet worden verloren, dat beide stelsels - die van het kapitalismê en van het Socialisme - naast elkaar kunnen bestaan en tot samenwerking in staat zijn.

Maar tevens moet men niet uit het oog verliezen dat de tegen-stellingen in het kader van het imperialistische stelsel, als gevolg

van de tweede wereldoorlog, verder verdiept en verscherpt zijn en hun historische rol, zoals door Lenin omschreven, verder spelen. De ontwikkeling tijdens en na de, oorlog heeft de opvatting van Lenin, die !hij in hetzelfde werk heeft geformuleerd, ten volle

be-vestigd: :~

de feiten onder ogen ziet, dan blijkt dat de groei tijdens en na de tweede wereldoorlog, :behalve in een reeks .buiten-Europese landen, uitsluitend aan Amerika ten goede is gèkomen. Aldus wordt de opvatting van Zijdanow bevestigd, dat de ongelijkmatig-heid van de ontwikkeling van het kapitalisme, deze bron van tegenstellingen, door en na de oorlog verdiept en verscherpt is.

*

Het is uitermate ibelangrijk, op deze omstandigheid te wijzen. Dit bleek o.m. onlangs, toen in Moskou een reeks vooraanstaande economen bij elka:ar kwamen, om de opvattingen van prof. Varga aan een critisch onderzoek te onderwerpen. De opvatting van prof. V arga, die oorlogen tussen kapitalistische landen als gevolg van imperialistische tegenstellingen· onwaarschijnlijk achtte, werd scherp teruggewezen.

Zoals bekend ·heeft Lenin in zijn theorie van het imperialisme juist aangetoond, dat imperialistische :botsingen onvermijdelijk zijn

als gevolg van deze tegenstellingen. ·

In het licht van de uiteenzettingen van Zjdanow en zijn opvat-ting, dat .de tegenstellingen verscherpt zijn, valt de onjuistheid van prof. Varga's mening des te meer op.

Het is belangwekkend te memoreren, dat prof. Varga in landen als Engeland een zekere planmatiglheid mogelijk achtte, hetgeen als een gevolg van zijn opv{ltting aangaande de verminderde tegen-stellingen binnen het raam van het kapitalisme :beschouwd moet worden;

Wij zullen straks zien, hoe het daarmee in werkelijkheid staat. Het is echter .verder van groot belang op de verscherping der tegenstellingen binnen het raam van het kapitalisme te wijzen, omdat er ongetwijfeld een neiging bestaat, deze te veronachtzamen en zelfs te verbergen, en de nadruk te leggen op de tegenstèlling tussen het imperialistische kamp in zijn geheel .en het anti-imperia-listische kamp van democratie, Socialisme en vrede.

Dit geschiedt ongetwijfeld in de eerste plaats door de oorlogs-ophitsers en hun stoottroep

m

de leiding der rechtse socialistische partijen. In hun vertwijfelde pogingen, om de volkeren rijp te maken voor een aanvalsoorlog tegen de Sowjet-Unie, doen zij niet alleen alles, om de bestaande tegenstellingen te verdiepen en in stand te houden (men denke slechts aan B'erlijn), maar tegelijker-tijd overstromen deze lieden de wereld met prachtig gekleurde ver-halen over de noodzaak van· het "denken in boven-nationale ter-men" (Churchill, dr. Brugman, Vorrink, enz.), het totstandkomen van de "economische eenheid" van West-Europa, de Benelux, enz. Men kan al dit gepraat het ibest vergelijken met pogingen, om de roofdieren van het oerwoud van de noodzakelijkheid tot "sa-menwerking" te overtuigen.

Daarentegen is het juist nodig, de concrete tegenstellingen in

het imperialistische kamp op te zoek·en en zijn voortschrijdende VErzwakking te laten zien.

Dit is nodig, om tegenover de toenemende krachten van het anti-imperialisme de voortseihrijdende ontbinding van de agressieve oorlogskrachten aan te tonen.

Wij zullen ons tot enkele nieuwe feiten beperken.

*

Ten eerste wijzen :wij op de toenemende verzwakking van het imperialistische stelsel.

Zjdanow verklaarde in zijn redevoering te Warschau:

"De tweede wereldoorlog verscherpte de crisis van het koloniale systeem, hetgeen tot uitqrukking komt in de opkomst van mach-tige bewegingen voor de nationale bevrijding in de koloniën en

af-hankelijke landen." ·

.

,.

Behalve in Indonesië, .~~".China (Viet-Nam) en Malakka werd de. juistheid van deze steU,ing de laatste tijd vooral bevestigd door de machtige opmars van de Chinese volkslegers. China werd totnutoe door de imperialisten aJs een markt met onbegrensde mogelijkheden, als een hron van oll!begrensde uitbuiting be-schouwd. Dit geweldige "reservoir" van uitbuiting gaat thans met rasse se!hreden voor het imperialisme verloren en voor een uiterst belangrijk gedeelte is het reeds zover.

Maar de gevolgen van de overwinningen der nationale vrijheids-beweging in China dringen nog verder door: Ten eerste heeft de

jongste resolutie van het partijlbestuur der C.P.N. ,er volkomen terecht op gewezen, dat deze overwinningen reeds tin belangrijke mate tot versterking van de nationale vrijheidsbeweging in andere landen, :wals Indonesië, ib.ebben bijgedragen.

Ten tweede wordt aan ihet gehele stelsel, dat na de oorlog door Amerika in het Verre Oosten was opgebouwd, een zware slag toe-gebracht. Amerika .had J~pan een voortzetting van zijn voor-oorlogse rol toebedacht (vanzelfsprekend thans ten bate van de Wallstreet-magnaten). Daarbij speelde China een uiterst

belang-rijke roJ als grondstoffenleverancier. De geihele ijzer- en staal-industrie van Japan is voor een zeer belangrijk gedeelte afhanke-lijk van Mandsjoerije en Noord-Korea. De ijzer- en kolenvoorraden van deze ge bieden zijn thans echter niet meer voor de Amerikaanse imperialisten in Japan ibeschikibaar. Hetzelfde geldt voor de

be-langrijke voorraden aan koper en zeldzame metalen, die voor de bereiding van staal onontbeerlijk zijn.

vooruit-zichten voor Japan zijn door de ontwikkeling in China in het na-deel van het Amerikaans-Japans imperialisme veranderd.

· Dit is het minste, wat er over te zeggen valt.

{i!.'

*

Behalve de beslissende verzwakking van het imperiaHstisohe stelsel als gevolg van de algemene versterking der denwcratische krachten en van de overwiiUl.Îillgen in China in het bijzonder, is het van groot belang op enkele der belangrijkste bronnen van tegenstellingen in het Europese dmperalistische kamp te wijzen. Wij bepel1ken ons hier tot Engeland, Be~gië, Nederland en.

Duits-land.

.,

Prof. Varga achtte het mogelijk, zoals wij hieriboven he~bben gezien, dat het Engeland van Bevin en Attlee een zekere

plan-matigtlu~id in zijn economische ontwikkèling zou kunnen bereiken. Over deze kwe.Sti.e van Engelse "plan-economie" is juist de laat- - ·· ·

ste weken veel gesproken. Het kelitlrierkende is echter, dat een Engels plan voorgelegd aan de commissie

van

16 Marshall-landen te Parijs, totnutoe alleen maar hevige protesten van de West.:' . Europese "bondgenoten" heeft uitgelokt. "'

Dit plan werd ontijd~g door de New York Herald Tribune op 20 November j.l. openbaar gemaakt. Het voorzièt in een 'belangrijke stijging van de Engelse productie. De :binn·enlanàse graanproductie··· ib.v. zou tegenover 4,6 milHoen ton in 1935-38 op 8,4 m.iillioen ton

in 1952-53 stijgen, de productie van vlees en spek van 0,9 (in 1947) op 1,5, de zuivelproductie van 7,3 (in 1935-38) op 9, de productie van kolen van 233 op 257, die van staal van 11,4 op 17 millioen metrieke ton.

Terzelfdertijd zou het handelsverkeer tussen Engeland en de overige Marshall-landen een radicale verandering ondergaan. Voor de tweede wereldoorlog kocht Engeland in Europa voor 600

mil-Hoen dollar méér dan het aan de landen in Europa ve11kooht. Het plan van Engeland is thans, om in 1952-53 voor ee!Abedrag van 49 millioen dollar aan de WestEuropese Marshalllanden méér te -verkopen, dan het zal kopen!

Frankrijk, dat gewend was een zeer belangrijk deel van zijn luxe-industrie aan Engeland te verkopen, heeft op dit voornemen woedend gereageerd. De bezorgdheid van Frankrijk werd nog vergroot door ihet feit, dat de leiders van het Marshall~plan Frank-rijk juist bevolen hadden, zijn graanproductie belangFrank-rijk (met

1Yz

rnillioen ton) uit te breiden. Waar zou Frankrijk dit graan anders moeten verkopen dan in Engeland? Maar Engeland heeft in het-zelfde plan te kennen gegeven, dat het zijn behoefte aan graan voornamelijk in de landen van het Britse Gemenebest wil dekken. Voor ons is het belangwekkend, na te gaan welke gevolgen het Engelse plan voor Nederland kunnen iheblben.

Een blik op de volgende tabel kan in dit opzicht verheMerend werken.

11

Onze bulte~dse handel met enkele belangriJke landen in 1988 en 1948 (in mill. guldens, voor-oorlogse waarde)

Duitsland . : ... . België en Lur ... ; .. . Engeland ... .. Frankrijk ... . Spanje ... .. Italië ... . Zwitserland ... . . • India ... . Inó.onesië ... .. Ver. Staten ... . Tekort (-) of Invoer uit Uitvoer uit overschot ( +) 1938 1948 1938 ;;:; 1948 1938 1948 307,8 162.2 115.1 64.9 4.0 13.1 20.8 20.2 101.7 153.4

(1e halfj.) (1e halfj.) (1e halfj.) 110.3 159.2 79.7 -148.6 - 30.6 376.8 105.7 187.3 - 56.5 -189.5 208.5 234.0 162.7

+

118.9

+

105.8 108.3 60.2 100.9 5.7 7.4 21.5 7.9 13.1

+

3.9 8.4 30.0 12.4 21.7 0.7 8.3 57.8 20.7 61.2 0.1

+

3.4 34.7 8.1 8.7 12.1 26.0 .92.6 99.8 95.7 1.9

+

3.1 462.2 37.1 26.0 -116.3 - 436.2 Uit deze tabel blijkt, dat Nederland eigenlijk maar in één land belangrijk minder kocht dan_ h;et verkocht, en Qàt was Engeland. Het batig saldo van onze !handel met Engeland leverde ons in

1939 een bedrag van ca. 119 miJlioen gulden op, en in de eerste 6 maanden van 1948 de som van 185 millioen ·gulden, welk :bedrag ibesteed kon worden aan de koop van noodzakelijke grondstoffen

enz. in andere landen. _

Hoewel niet in detail bekend is, ihoe Engeland zich de ontwik-keling van de handel met Nederland had gedacht, is wèl bekend, dat het van plan is de rollen om te keren en ons méér te ver-kopen, dan wij aan Engeland zouden kunnen leveren.

Ons export-overschot in Engeland werd voor de oorlog voorna-melijk door de landbouw opgebracht. De grootste detailpost van onze uitvoer in 1938 werd gevormd door de zuivel-export, die toen 118 milHoen ·gulden bedroeg. Engeland alleen nam 40% af; Duits-land 20%. Verder kocht EngeDuits-land toen 4 7 milHoen kg. eieren, voor een zeer belangrijk bedrag aan bacon, enz. Maar reeds voor de oorlog streefde Engeland naar een beperking van de agrarische invoer uit ~derland. Zo was b.v. de export van aardappelen naar • Engeland (die in de beste<jaren 120 millioen kg. was geweest) in

1938 op 18 milHoen kg. gedaald.

Uit het feit dat Engeland zijnzuivelproductie van 7,3 milHoen ton in 1938 op 9,0 rnillioen ton in 1952-53 wil opvoeren, kan wor-den opgemaakt, dat het tegen die tijd de Nederlandse zuivel-industrie· buiten de deur wil houden. Hetzelfde geMt voor onze eieren en voor andere producten. Indien Nederland in dezelfde mate als voor de oorlog voor de verkoop van deze producten van Engeland afhankelijk zou zijn, zou dit in 1952 onvermijdelijk een katastrafale land'bouwcrisis in ons land betekenen.

'

!Dit wordt echter reeds twee jaar door de politiek van Amerika belemmerd. Men belhoeft slechts de· hovenstaande tabel nader te bekijken. Hoewel de na-oorlogse prijsstijgingen een nauwkeurige vergelijking van de cijfers voor 1938 en 1948 in deze tabel niet toelaten, blijkt de tendens er toch duidelijk uit. In de twaalf maan-den van 1936 bedroeg ons tekort in de handel met Amerika 116 millioen gulden, in de eerste zes maanden van dit jaar echter reeds

436 milli:oen! Het Engelse blad de Economist schat, dat onze uitvoer naar Amerika thans 30% geringer is dan in 1938, waarbij dus met de prijsveranderingen rekening is gehouden. Buiteng.ewoon on-gunstig heeft zich ook de handelsbalans met België en Luxemburg ontwikkeld. Het tekort steeg van 56 millioen gulden over 1938 op 189 millioen in het eerste halfjaar van 1948. De vèranderingen in de handel met <Ie overige lapden zijn veel kleiner.

Uit de hele ontwikkeling blijkt echter, dat Nederland, evenals de overige landen van West-Europa, in de komende jaren er naar zal blijven streven,· de e~rt te vergroten en de invoeren van de buren zoveel mogelijk te bepel'lkén. Dit wordt nog onderstreept door het Marshall-plan, dat ons dwingt van Amerika te kopen inplaats van in die landen, die :bereid ·zijn Nede:vlandse goederen te kopen. Bovendien wordt deze tendens zowel in Nederland als in Engeland versCherpt door het feit, dàt de inkomsten uit beleg-gingen in Amerika en de koloniën verminderd zijn.

*

In het algemeen moet men zeggen, dat het Marshall-plan de tegenstellingen onder de West-Europese "bondgenoten" voort-durend heeft verscherpt.

Wij zien dit vooral in Italië, waar de door Amerika afgedwongen stillegging van talloze 'bedrijven een verwoestende werkeloosheid teweeg heeft gebracht, en in België, dat tegelijkertijd met textiel-grondstoff.en en afgewerkte Amerikaanse textielproducten werd vol gestopt. Ook het Britse plan, waarvan wij hier-boven slechts enkele details hebben weergegeven, is een direct gevolg van ihet Marshall-plan. Immers het is een poging, om moeilijkh~en, waarin Engeland tengevolge van het door Amerika gekweekte Dollar-tekort is gekomen, af te wentelen op de overige landen van West-Europa, met name op Frankrijk en Nederland, die met dezelfde

moeilijkheden zitten. Het Engelse plan is dus geen poging om de Britse economie in planmatige banen te leiden, maar integendeel . een voorstel om de tegenstellingen in de boezem van het

imperia-lisme te "verrijken", ai8.Il te vullen en te verdiepen.

Als gevolg van dit voorstel is de overhandiging van een geza-menlijk plan der 16 Marshall-landen aan Amerika, dat uiterlijk op 15 December gereed nioest zijn, reeds twee keer uitgesteld. Men is nu van plan, zich tot een algemeen overzicht van de ge-zamenlijke moeilijkheden te beperken, m.a.w. van een dergelijk gemeenschappelijk "plan" komt niets terecht, .. nog afgezien van de uitvoering.

Engeland's eigen plannen zijn natuurlijk niet de enige reden daarvoor, België ·en Nederland hebben ook een belangrijk aandeel in deze situatie. Reeds thans zien niet alleen Nederlandse onder-nemers, maar ook de meeste Belgische de tijd met vrees tegemoet, dat de "economische unie" werkelijkheid. zou worden. Wij be-hoeven er slechts op te wijzen, dat de Nederlandse confectie-in-dustrie op het ogenblik 190% van het voor-oorlogse peil heeft bereikt. De Belgische bracht in September 1948 niet minder dan 360%' van de voor-oorlogse productie voort. Het is duidelijk, dat wanneer de Nederlandse prijzen het duizelingwekkende peil van België hebben bereikt en de economische unie een feit zou zijn, niet alleen de Belgische, maar ook de Nederlandse confectie-indus-trie een catastrofale crisis tegemoet zou gaan. Het zou dan afge-lopen zijn met de aantrekkelijke advertenties, die meisjes uitnodi-gen hij die of die firma te komen werken onder het aanhoren van gezellige jazz-muziek!

En deze tak van bedrijf is dan nog maar een van de vele wrij-vingspunten tussen Nederland en België. .

Belangrijker is vanzelfsprekend nog het vraagstuk van West-Duitsland.

De beruchte Humphrey-commissie voor de stopzetting van de ontmanteling heeft dezer· dagen voorgesteld, de West-Duitse staal-productie op 19 millioen ton te brengen.

In 1937, toen Hitier-Duitsland reeds alle krachten voor de vol-tooiïng van dë :Pewapening inspande, bedroeg de totale staal-productie in dit land ca. 19 millioen ton. Hiervan moet de pro-ductie in Opper-Silezië worden afgetrokken, die toen ca. 4 millioen ton !bedroeg. De West-Duitse staalproductie zou dus het voor-oorlogse peil belangrijk overschrijden.

Hetzelfde geldt echter volgens het nieuwe Engelse plan voor Engeland, waar men haar tot 50% boven het vooroorlogse peil wU opvoeren! Wij moeten er hierbij op wijzen, dat de Duitse staal-productie in het dieptepunt van de crisis, n.l. 1932, precies een kwart van de productie in 1937 bedroeg! In Engeland was het "iets" meer, n.l. 26%! Men kan zic!h dus de gevolgen van het "Humphrey-plan" en van het Engelse plan gemakkelijk indenken. Tenzij de bewapenings-industrie in beide landen wordt opgevoerd tot ver boven het :peil in de tweede wereldoorlog, zou in 1952 een diepe crisis in de staal-industrie, niet alleen van deze landen, maar ook van Nederland, België en Frankrijk onvermijdelijk zijn. In elk geval zou de oude tegenstelling tussen West-Duitsland en En-geJand in verscherpte vorm herleven.

Hierhij laten wij nog de grote ,gevaren, die uit de herleving van de Roer-staalindustrie voor de handhaving van de vrede ontstaan, geheel buiten beschouwing.

*

ont-wikkelende tegenstel.lin~n geven, bewijzen. de juistheid van Zjda-now's stelling. Wegens plaatsgebrek heibben wij h.v. de overheer-sende tegenstelling tussen Amerika en de overige kapitalistische landen niet nader toegelicht. Ook op het vraagstuk van de ver-houding tussen West-Duitsland en Frankrijk-Benelux zullen wij nog terug komen. De genoemde feiten laten echter zien, dat het gepraat over "West-Europese eenheid" op niets 'berust, ,en zij tonen ons tegelijkertijd ook, dat het monsterverbond van het West-Europese blok en het Atlantisch bloc is opgetrokken op de basis der zich verscherpende imperialistische tegenstellingen van de deelnemers onderling.

Deze toepassing van de Leninse ieer van het imperialisme ver-klaart echter tegelijkertijd ook, waarom de krachten van de vrede en van het Socialis;me met de dag stel1ker worden. Waar het ver-bond der imperialisten door de groeiende tegenstellingen zwakker wordt, daar worden wij onvermijdelijk sterker.

De krachten van het Socialisme--worden bovendien met de dag sterker door de eenheid van gedaèhte, door de snelle groei der koloniale vrijheidsbeweging, door de groeiende samenwerking tus-sen de ~owjet-Unie en de landen der Volksdemocratie, maar bo-venal door de verbazingwekkende suc-cessen van het nieuwe vijf-jarenplan in de Sowjet-Unie.

Voor de arbeidersbeweging is er dus alle reden, om de toekomst met vertrouwen en zelfbewustzijn tegemoet te zien.

F,BARUCH

,,In het bijzonder toont het imperialisme - het tijdperk van het bankkapitaal, van de reusachtige kapitalistische monopolies, het tijdperk van het uitgroeien van het kapitalisme van de monopolies tot het kapitalisme van de staats-monopolies - een buitengewone versterking van de "staatsmachine," een ongekende groei van haar ambtenaren-korps en haar militair apparaat, in verband met de versterking van de onderdrukkingsmaatregelen tegen het proletariaat, zowel in de monarchistische als in de meest vrije republikeins-e

Zanden."

(Lenin. Staat en revolutie)

Partij

en takbeweging

De PartiJ is schromelijk tekort geschoten in haar werk 'VOOr de behartiging der kleitM en allerkleinste dagelijkse belangen van de arbeiders, landbouwers en kleine 1'1'14ddenstanders. In het bi-zonder wreekt zich :het feit dat de commun'i&ten slechts in

ge-, ringe mate in Pge-,et N.V.V. en de confessionele vakorganisaties

'VOOr de belangen der aTbeiders optreden, in welke organisaties de grote massa. der Mbeiders is georganiseerd.

Ook heeft de Partij 1Uigelaten een zelfstandige houding in te nemen inzake de eenheid van de vakbeweging, de voorwaarden tot het versterken ~~· krachten der arbeidersklasse, tot het bereiken van betere let~ensvoorwaarden.

. Brief Partijbestuur C.P.N·

In bovenstaand gedeelte van de Open Brref won:ien op een zeer , sc4erpe zelfcritische wij~ niet alleen de tekortkommgen van onze Partij-arbeid, ~· ·ook de oorzaken daarvan in het licht gesteld, n.l. !het .slechtS ~ •. geringe mate opkomen voor de belangen van de ar!beiders in het N.V.V. en colllfessionele vak-bonden. Indien we ons ernstig voornemen om dit ro snel mogel•ijk te veranderen, dan ds het goed om daar!bij de ervarll!gen en resultaten van het werken in wat nu de Uniebonden zijn, van vó6r de oorlog nqg eens n:a te gaan.

iDe politielk! van het iN.V.V. van na de oorlog is niets anders dan de in verscher:pte mate voortzetting van de politiek van vóór de oorlog. In die tijd waren er evenwel invloeden in het !N.V.V., waardoor hêt niet mogelijk was de politiek van klasse-samenwer-king consequent. door te voeren. In de ·eerste plaats waren ·er nog de oude tradities :uit de tijd, dat de leiders van !het N.V.V. zich nog verbonden voelden met het Marxisme. [n de tweede plaats was het kapitalisme in Nederland, ()flldanks zijn moeilijke positie, . maar dank zij de enorme kolond.aJ:e winsten, nog niet in dat

stadium, waarin ihet zicJh alleen met .behulp van de al'lbeiders-klasse in stand kon hotuden. 'Een hulp, die de P.v.d.A. en het N.V.V. de bou:(geoisie nu zo in ruime mate verlenen. In de derde, en niet in de laatste plaats, de bewuste weerstand in de rijen van het N.V.V. zelf: onder le1ding van de communisten werd, mede door grote aantallen niet-communisten, een stelsel-matige strijd gevoerd te~en de neiging bij de, reformisten om tot steeds gvotere klass~enwerki.ng te ikomen.

Ondan!ks terréur door middel van royementen, hetgeen in tal-loze gevallen tevens !broodroof (betekende, konden zij niet ver-hinderen, dat de commun.lstische invloed steeds groter werd en . dat het steeds moeilijlrer werd hun program van klasse-solidariteit

uit te ·voeren.

Onder voor de arbeiders buitengewoon moeilijke omstandig-heden, de massale werkloosheid, konden de reformisten in het N.V.V. toch niet voorkomen, dat de arbeiders de strijd aanlbonden tegen de ondernemers en de aanpassingspolitiek van Colijn, die,

wat zijn uitwerlóng

betrof,

gelijk was aan de loonstop en prijzen-politiek van de regering-Drees. '

Niet alleen,. dat zij niet in staat waren de strijdwil te vel'lam-' men, menigmaal werden zij verplicllt om onder druk van de·. ieden, zij het met ,,bloedend" hart, de strijd te erkennen. Zo WaS· het :in de grote strijd der Twentse textielarbeiders .in 193~1-'32. De door de textielbaronnen aangekondigde verslechteringen wer- ·· den door de artbeiders niet geaccepteerd, ondanks dreigementen en dringend vennaan van de vakorganisaties, de toellll131i:ge' trotikistische va!k'bond de Landelijke Federatie van Textielar:. · beiders incluis. Op 16 November 1931 legden de arbeiders het werk ne~r en na een enorme agitatie en dagenlang demonstreren

voo~ de vakbondskantoren, moesten de leiders van de moderne; katholieke en christelijke organisaties capituleren. Op 2 iDeeem.her: .gingen de staicingskassen open en werd de staking "erkend".

In '33 en '36 waren biet de vissers, die tegen het advies van hun bondsbesturen in, de strijd met de reders aan'bonden. Ook hier werden de reformisten gedwongefi de weerstandskassen open te stellen, al erkenden zij de staking niet.

Het verzet tegen de sterke ne~ging naar de z.•g. klassevrede bij de rechtse vak1bondsle1ders leidde er toe, dat 1g~hele aMelingen· van verscheidene bij !het N.V.V. aangesloten bonden in opstand !ktwamen. Met individuel·e royementen was dat verzet niet meer te onderdrukken en men moest overgaan tot het royeren van gehele afdelingen. Vooral hij de landarbeiders in Oost-Groningen·. was dit ihet geval, waar tal van afdelingen wexden afgesneden. Ondanks de individuele en collectieve royementen kon men de strijd van de arbeiders niet verhinderen.

In äe jaren 1931 en 1932 was het aantal stakingsd~gen ge-middeld 1.202.350, terwijl dit in de ergste c11isisjaren vim 1933-1939 nog altijd •gemtdde1d 163.300 was.

Uit deze cijfers blijkt overduidelijk, dat door het optreden van de communisten ·in de reformistische vakbonden het streven naar klasse-samenwerking wwd geremd. en de arbeiders zawel tegen het ondernemerdQffi als tegen het ·rechtse opportunisme fellè ·. strijd voerden.

Veelal was het niet mogelijk het toen reeds aanwezige anti- , ercommunisme

in

de moderne vakorganisaties door te voeren. Menig-.

maal bleef het propaganda-materiaal op de hondskantoren liggen, d:aar ·de arlbeiders we1gerden mee te werken aan verspreiding van ant:i-communisti:sche lectuur.

Onder deze omstandigheden ibra!ki de oorlog uit. Een oorlog,'· die ook de Nederlandse hourgeoisie op haar ·grondvesten deed · wankelen. Dit maakte het noodzakelijk de arbeidersklasse, meer nog dan voor de oorlog, in het gareel van de kapitalistiSche maàt-sdhappij te dw:ingen.

Na 5 jaar dwang was dit natuurlijk niet mogelijk met dezelfde middelen, die de na~Zi's zonder succes badden toegepast;

In de laatste maanden van de oorlog werd men van de zijde der werkgevers en het voormalige N.V.V.-hestuur dan ook actief. De vertegenwoordiger van het Nederlandse grootkapitaal, Stikker, en de ~ichzelf tot verlegenwoo.vd:iger van de arbeiders rgeprocla-meerde Kupers vonden elkaar. Zij !beklonken de klasse-samen-we:rJdng en stelden •een statuut op, waarin dit tot lUitdrukking kwam. De Stichting van de Arbe1d was geboren. Ten overvloede werd goedkeuring gevraagd aan de toen in Londen zetelende Nederlandse regering, die voor vele andere dingen geen tijd had, maar hieraan direct haar instemming en goedkeuring gaf.

Na het einde van de oorlÜig richtten de oude N.V.V.-hestuurders volgens de afspraak weer het N.V.V. op. Gebruikmakende van hun ruim 40-jarige •ervaring, gebruikmakende van de steun der lbomgeoisie, gelukte het hun weer een aantal arbeiders in de schoot van het N.V.V. te vererügen. Snel ging het niet. Volgens de door hen verstrekte cijfers bedroeg 'het ledenaantal eind November 1945 200.000.

De drang naar eenheid ible~lt stel"lker dan verwacht werd. De waakzaamheid van de arbeiders groter dan zij vermoed hadden.

En hier b~int een afleidingsmanoeuvre, die zich, al is het op een ander front, nog menigmaal zal herhalen. Wij bedoelen hier de manoeuvre om tot ·eenheid te geraken met de arbeiders, die zich na de oorlog in de E.V.C. hadden georganiseerd.

In het kaderblad van ihet N.V.V., "De Vakbeweging", schreef men in November '45 over het ve11dwijnen van de E.V.C. als volgt:

,.Wij JZOuden het betreuren :als de E.V.C. verdwijnen moest in felle strijd met de andere richtingen in de vakbeweging".

Na te hebben opgemerkt, dat zij die strijd niet schuwen, heet het: ,,Wij zouden zulk een strijd een ramp vinden. Zulk een strijd zou de groei naar 'betere onderlinge verhouding, heter begrip en samen-werking doorkruisen.

,,Neen, er is maar één goede manier om de E.V.C. te doen verdwijnen: zij moet samensmelten met het N.V.V.!"

I

Het was daarom een aflei~gsmanoeuvre, omdat het :nooit Kupers' eerlijke bedoeling is ,geweest om tot ~usie met de E.V.C. te komen. De lbedoelÏillig was alleen de drang naar eenheid onder

de arbeiders voor eigen standje te exploiteren, door het te laten voorkomen, dat 001k zij voor de eenheid waren. Tegelijkertijd • wisten zij in de onderhandelingen over de fusie met de E.V.C. concessies te verkrijgen, zoals: Geen leden werven onder de N.V.V.-ers, ~e actie voor prijsverlagmg van het N.V.V. niet te doorkruisen met acties voor loonsverhoging. Hiermede betrok zij de E.V.C., zij het indirect, ·in lhet front van de klasse-samenwerking.

De Partij heeft nagelaten dit !bijtijds te signaleren en zeLfstandig Q'(l,der de leden van het N.V.V. actie te voeren voor de eenheid, voor de fusze van E.V.C. en N.V.V.

in de steek kon laten. Dit werd des te gemakkelijker gemaakt 'VOO$.

de le~ding van het N.V.V., door de rol van 4e trotzkisten in de E.V.C., die op hun wijze de diensten aan de bourgeoisie en de reformisten verrichtten, een onderwerp, waarop wij in een later artikel uitweriger teru1g zullen komen.

*

Wij moeten vaststellen, dat datgene, waarin !het iN.V.V. vóór de oorlog maar ~eer gedeeltelijk :i\s geslaagd, haar na de oorlog en vooral de laatste 2 jaren gelukt is, n.l. de strijd van de arbeiders belangrijk te remmen.

Onder voor de arbe,~ders buitengewoon gunstige IQ7l3Standigheden - gebrek 'aan wevkkraohten, grote winsten, enz. - waarbij enorme te!lrorten ,in de gezinnen der werkers ontstonden, was het aantal stakingsdagen in 1947 slechts 203.400 en

m

de eerste 10 maanden

van 1948 sledhts 119.787. •

Wij stellen dit niet vast, omdat wij stakingsgymnasten zijn, maar omdat het aantal stakingsdagen

een

objectieve maatstaf vormt voor de mate, waarin de inzichten van de arbeiders in de maatschappe-lijke strijd gevorderd zijn.

Deze cijfers zeggen evenwel niet, dat de 350.000 leden van het N.V.V. - e n dat geldt ook voor de 400.00{) confessioneel georga-n:iseel'den - de politiek van de Unie zonder meer aanvaarden. Zij aanvaarden daarom de pOlitiek van deze leiders niet, omdat steeds meer iblij'kt, dat deze politiek ten koste van het levenspéil der werkers wordt gevoerd. Het is niet te veel gezegd, indien wij beweren, dat 90% der Uniebondsleden niet accoord gaat met de door de vakbondsbesturen goedgekeurde loonstop-politiek.

Dit wordt bevestigd door het Bureau voor Opinie Onderzoek, dat de situatie altijd gunstLger voor de lbeûttende klasse -voorstelt, ten 'aanzien vnn de vennindering en afsChaffing der subsidies op de eerste :levensibe:nodigdheden, waaruit 'bleek, dat 70% van de arbe1ders niet accoord ging met de toegestane toeslag van 1 gulden. Telkens als 1de verontwaardiging tegen dm.e politiek te .groot wordt, vindt het N.V.V., in samenwez1kJing met de P.v.d:A., nieuwe afleidingsmanoeuvres.

In Octolber 1945 een Ioon-c0ngres, in October 1946 een

anti-duurte-congres, in October 1947 een economisch-congres van 'de P.v.d.A. en in Februari opnieuw een demonstratief-congres van het N.V.V. in Utrecht. Op al deze congressen. werden met zeer radicale woo:Men en zelfs dreigementen als: ,;Hou me vast, of we beginnen èen del'de loolll'onde !" de arbeiders van directe strijd

afgehouden.

Er wordt angstvallig voor gewaakt, dat de aribeiders zelf geen of zeer weinig invloed op deze congressen kunnen uitoefenen. Dit komt ook tot uitdrukking in het feit, dat de reformisten elke

'vakveren~gingsdemocratie overboord !hebben gewórpen, bevreesd

enigingsvraagstukken ,gaan

bezig

!houden, het met hun overheer-. 5ende pósitie gedaan zou zijn,

· : · Over de· voor de a~beiders m •belangrijlk!e zaak als •aansluiting ·hij· het, W .• V.V. wordt door enkele "vakbondsleiders" aan een dinertje in Londen beslist, zonder de leden er zel!fs maar in te ikennen.

Strijdlbare arbeiders, 7lOals die bij de Haagse tram, worden nu

reeds m(lanà'~nlang verhindel1d !hun eigen bestuur te kiezen, nadat ,zij ondubbelzinnig te kennen hebben gegeven, dat zij de "oude . vertrouwde vakbondsleiders" niet meer lusten.

De maatschappelijke ontwikkeling, waarin men in steeds grotere , mate probeert de lasten op de schouders van de arbeiders te laden,

ih.:auden ·zij daarmee niet tegen.

· . Dit is ·ook de grondslag, waarop het mogelijk is al diegenen in . het N.V.V, ~n beweging te brengen, d~ het met de N.V.V .-koers ·niet eens zijn, om daardoor het aanwezige lijdelijk verzet om te , :?etten · i17, een openlijke strijd tegen het reformisme en de

klasse-, .sa""enwerking. ·

Hierin moeten de communisten een voorname rol spelen.

· Lenin heeft ikeer op keer, maar vooral in zijn :bl'ochure "De • Unikse ,Stroming, een kinderziekte van het Communisme", de

nood-,zaak betoogd om in de reactionnaire ·vakbeweging te werken en

.da-ar

op te komen voor de belangen van de arbeiders.

· Lenin zegt hierin: ,,Niet in

de

reactionnaire vakbeweging werken :. betekent: de onvoldoende ontwikkelde of achterlijke ·arbeiders-. massa's overlaten aan de znvloed van de reactionnaire leiders, van : de agenten van de bourgeoisie, van de arbeiders-aristocra;ten of

"verburgerlijkte arbeiders."

. · De strijd tegen de "agenten van de bourgeoisie'' gaat gepaaro . 'tnet de. ideologische opklaring ondel'< hen, die verkeren onder de . :invloed. van het voor de arbeidersklasse meest :lluneste en tot

.· klasseverraad verworden reformisme.

'De grote politieke ibetE&enis van deze strijd wol'dt !het best ·ge-' karakteriseerd door datgene wat Sta.l:in schreef, n.l.: "De kracht · . -van de sooiq,al-reformisten in de arbeidersbeweging bestaat niet slechts en zelfs niet in de eerste plaats daarin, dat zij de sociaal-idemocratiSèh.è partij (dat is hzer de P.v.d.A. - F. R.) tot hun be-'schikking.hebben, doch in hoofdza;ak daarin, dat zij steunen op de , ,arbeiderS'I)akbonden. Men behoeft hun deze steun slechts te

ont-nemen .en dan hangen zij in de lucht.''

*

Het zou besl·ist onjuist zijn om uit !het voorgaande de conclUStie te trekken, <lat iedere communist persé lid zou moeten zijn van ·het N.V.V. om dit werk te kunnen doen. De VO'Ornaamste taak ,. van ·.de communisten zal moeten zijn om de verbinding en

samen-~ werking met de leden van het N.V.V. tot stand te brengen, zowel jn het bedrijf als in de huiskamer. De vrucht van dergelijke

con-'20 _!

tacten zal moeten zijn, dat !het verzet in de Unie!bond~n .tooneemt,\ de ontmaskering van de ar;beidsvijandige elementen

snellbr

pla:èti, vindt en daardoor de ibasis voor actie en strijd voor d~ dagelijkse belangen op de dagorde !k!Omt te staan. . , .. ~ · .. · i '\

Elk sectarisme en ongeloof in de mogelijkhederi

inoète'n

wij uitbannen. Zoniler consequente strijd tegen het reformisme; zonder de oplclaring onder de Unieleden en de ontmaskering van de Ame-rikaanse agenten ·in de vakbeweging, zal de daadwerkelijke strijd tegen het ondernemersdom niet mogelijk zijn. . ..

De E.V.C. kan hierin een zeer belangrijke rol spelen en dit bepaalt tevens ons standpunt ten aanzien van de E.V.C,.

De Eenheids Vak Centrale is ontstaan door het inzicht, dat ver-deeldheid in de vakbeweging funest is. De drang

n:aax •

eenheid, de wil om na de oorlog vernieuwing in het maatschappélijk bestel • tot stand te brengen, de voor-oorlogse ervaring met de

vakorga-nisaties, dit alles heeft tot het vormen van de E.V.C, geleid... A

Uit hoofde daarvan ibehoort de .E.Y.C. tot de mee$t~.strij~~ l

vakorganisatie van de arbeiders. Juist, lllU de leiding w.an het~

N.V.V. de aVbeiders volkomen in de steek laat, juist :nu

is.,

er meer .. dan ooit ·behoefte aan een organisatie, die bereid en in. $taat is· ..

leiding aan het verzet van de arbeiders te geven. Naan:nate .d~.

E.V.C. ·er meer en beter in slaagt de arbeiders het vertr9UWetl, te. geven, dat op de E.V.C .. gereikend kan worden dn de strijd .voot~~

het dagelijks ibrood, naarmate de E.V.C. er meer en be~r in.sl~agt

moedig. op te treden in het belang van de werkers, naarmate zij ' er meer en beter in slaagt haar o:tganisatie te versterken; in die mate zal ook het verzet in de Uniebonden toenemen; Mede doot. de juiste strijd van de E.V.C. zullen de leden van de Uniebondèn,. en in de eerste plaats die van het N.V.V., de politiek vqn,de vak-. lbewegingseenheid gaan ondersteunen. Dàarom zullen de. eonunu,.c· nisten er met alle !kracht aan moeten meewerken om de strijd-: baarlleid .en de georganiseerde kracht van de E.V.C. te versterken"

Het is echter geen versterking van de E.V.C. zoals hi~.en. daar,, en met name in het orgaan van de. ~g. Bond van Textielarbeiders, aangesloten bij de E.V.C., d.d. 13 November is gebeurd, om hett voor te stellen alsof de eenheid alleen maar verwerkelijkt k~ worden in de E.V.C., waardoor de strijdbare elementen uit h«:!t N.V.V. gehàald zouden worden. Dit is .geen versterking, maar een verzwakking van de positie van de E.V.C.

Nu het N.V.V. op het punt staat het Wereld Vakverbond te· verlaten en da~ede ook internationaal de verdeeldheid tot stand tracht te ibrengen, is de strijd voor de vakvereni:gingseenheid

in het N.V.V. noodzakelijker dan ooit. ·

F. REUTER.

Wij 'Verzoeken de lezers van p. en C. eventuele vragen of cHscussie-bijdr~~ gen over ·dit onderwerp aan het secretariaat van de redactie te richten. Deze zullen dan in een van de volgende afleveringen, hetzij tn hun' geheel gepubliceerd worden ofin een tweede artikel wO'I'den bea:nvwoord)

De betrekkingen tussen de

arbeidersklasse en de

intellectuelen

Naar aanleiding van de opmellking van M. Thorez, in zijn rede-voering voor het Dagelijks Bestuur van de C.P.F., dat "een aantal communistische intellectuelen zich nog niet geheel heeft aangepast aan de ideologische en politieke standpunten van de

, arbeidersklasse", schreef L. !Casanova, lid van het Partijbe-stuur van de O.iP.F. o.a.:

De oorsprong van de door kameraad 'I'horez genoemde tekort-koming is de zelfgenoegzaamheid, die de communistische intellec-tuelen ertoe bre111gt de Partij lessen in het Marxisme en "scholing" (e willen geven. De lintellectue1en met goede bedoelingen, die met en vOQr het volk willen werlken, gaan soms uit van twee ideeën, Ten eerste de wens om !het volk de toegang tot de cul1Juur

in het algemeen te geven. Ten tweede de neiging om op te treden als ;,koninklijke raadgeverS". Twee ideeën, die van oudsher juist door die intellectuelen tot de !hunne gemaakt werden, die, terecht, een hoge opvatting van hun maatschappelijke taak hadden; maar die nu sterk verouderd zijn. Want lhoe kan men tegenwoordig over het volk spreken zonder het moderne proletariaat als door-slaggevende factor te aanvaarden? En hoe kan men denken aan de 11koning" van morgen, zonder de leidende rol, die dit

prole-tariaat in de maatschappij zal spelen, voor de geest te roepen? Dat wil zeggen een verenigde maatschappelijke klasse, volkomen bewust van zijn historische roeping en de plichten, die daaruit V'OOrtikomen, met aan zijn !hoofd een Partij, die zijn leer gesmeed heeft: het wetenschappelijk socialisme.

De communistische intellectueel

en de leiding van de revolutionnaire beweging

Terwijl de communistische critici in de studiebijeenkomsten, wa.artoe de Partij :hen heeft :uitgenodigd, zich ~beroepen op de vo1gende uitspraak:

"Niet door onze geschriften zullen wij het aangezicht van de wereld veranderen. De literaire activiteit zal slechts haar ware betekenis krij-·gen na de voorafgaande verandering van de wereld door onze

practi-sche activiteit". voetgen zij hieraan. toe:

. . Een de:r,gelijk avgument tis niet alleen verwarrend, maar oÖk dublbelzinnig. 'mderoaad iheeft de arbeidersklasse nooit beweerd, dat zij alleen de weretd zou kunnen veranderen. Integendeel, volgens haar !beginselen is een blijvend verbond met andere maatschappelijke lagen noodzakelijk. Maar dit hebhen onze kame-raden met op het oog, want zij verklaren vlak daarna:

,,De volledige waarheid is, dat er op ons als intellectuelen, die de ideologische ~d niet verlaten, een :zekere plicht tot het veranderen van de wereld rust".

Zelfs als zij ziCh niet nauwkeurig uitdrulldten, gàan deze kame-raden ervan uit, dat er geen revolutionnaire Vleii'andering kan

zijn 2londer de tussenkomst van de intellectuelen. Maar om welke intellectuelen gaat het?

Gaat het om het nieuwe type van :iJnteiD:ectueel - de bewuste en strijd/bare proletariër?

Gaat het om het nieuwe type van intellectueel - de !i.ntellec-tueel, die uirt de bourgeoisie is v~gekomen om zich iin de rijen van het revolutionnaire proletariàat te scharen?

Neen! Het gaat hler integendeel om de intellectueel, die een bepaalde maatschappelijke functie !bekleedt, de !bevoegde speci:al:ist in ideo1ogisclhe vraagstukken, die zorgvu1d1g zijn gevoel van e~gen­ waarde :bewaart.

Zonder tussenkomst van de intellectuelen geen revolutionnaire verandering, denken onze kameraden. Maar om welke tussen-komst gaat het, in welke vorm?

Volgens de gedachtengang van onze kameraden zou de ar-beidersklasse en haar Partij met de m'tellectuelen de leiding van de revo]utionnaire beweging moeten delen - een onhoudbare stelling, vanaf het . ogenblik, . dat 2le duidelijlk is g~formuleerd.

Het verband tussen politiek en ideologie

Om deze stelling te verdedigen gaan OMie kameraden van !het

volgende uit: ·

,,Het proletariaat, dat de waat"d.en verwezenlijkt, kan niet geheel de alomvattendbeid van zijn doel overzien. Het is de taak van de com-munistische intellectueel om dit duidelijk te 'lU!aken".

Onze kameraden hebhen hier een kunstmatige scheiding ge-bracht tussen politiek en ideologie, die op dwaalwegen. leidt. Hoe wil men de verwezenlijking van een ideologische waarde - diie de taa:k van het proletariaat zou zijn - scheiden van de voora:fgaa.m:'Le beredeneerde voorbereiding en het uiteindelijk doel, dat er het gevo~g van dg - die uitsluitend een zaak van de

intel-lectueel zouden zijn? Waarop zou de actie van de proletariër berusten, indien hij niet :in staat was tot die voorbereiding en tot dat generaliseren?

Reeds gedurende een eeuw beschikt het proletariaat over ee:m wetenschappelijke ~eer, ontwikkeld, levend, verrijkt door steeds nieuwe ervarmgen. Het dg 'geen proletariër, die ·geoogd .heeft:

\

;,Men ibehoeft niet te hopen om te strijden". Want de politiek yan de arl>eiderSldasse is een overw.innaarspolitielk, zijn ideologie

.i,s..

een

overwinnaarsideologie. De !bewuste proletariër is een an.der soort strijder dan de opstandelling, die gedreven worot door de dwang van de ellende.

Intellectuele sleur en vooroordelen

Het is een vooroordeel, wanneer ooze kameraden menen, dat

zij zich uit ,de wisselvalligheden van de politiek moeten

terug-trekken om "blijvende werken" te scheppen.

Het is denk-sleur, in de grond anti-dialectisch, wanneer zij een scheiding maken tussen de concrete grondslag van de ideeën en hun Consequenties.

Zullen onze kameraden ~begrijpen, dat de tegenstander dit waar-deert en dat hij zich inspant om deze neiging ibij hen aan te kweken? Het komt immers tp. zijn kraam te pas, wanneér de communistische intellectuelen het · door hem aanbevolen onder-scheid tUssen Sartre en Bevin, Malraux en Blum, Breton en Truman aanvaarden. Onze tegenstanders zijn altijd verontwaar-digd, wanneer wij tegenover hun "ideologische" argumenten poli-tieke stellen. Wij zouden hen op deze manier helpen, door een weigering om het altijd aanwezige politieke v~band duidelijk te maken. Wij zouden ons lenen voor die plompe voorstelling van de politiek, die zij aan de hand doen.

· De Partij zal nog lange tijd rekenintg moeten houden met deze steeds herhaalde pogingen om de intellectuelen, die zich van de pourgeoisie hebben losgemaakt, te demoraliseren.

· De aansluiting van de intellectuelen bij het proletariaat betekent voor hen. een zware taak van critische herwaardering. Er kunnen tijdelijk zeel;" reëele moeilijkheden voor !het persoonlijk leven uit voortvloeien. Vandaar, dat somm~gen daarvan afkertg zijn en

in verband daarmee zoeken naar gemakkelijker wegen, naar ideo-]ogiSche en politie1ke verzoenende factoren.

Ten opuchte hiervan behoudt de aan!beveling van de algemene secretaris van de Partij zijn volle waarde:

"Wanrieer onz.e jonge intellectuele kameraden zich vergissen, moeten

wij hen helpen door hen op broederlijke wijze te kritiseren, zoals de ene communist de and,ere critiseert, :ronder enige toegeeflijkheid, wan-neer het om de grondslag gaat, zonder enige overdrijving wanwan-neer het de wrm 'betreft".

Diegenen van de communistische intellectuelen helpen, die dit nog nod~ 'hebben, om zicll definitief achter de ideologische en pol:itiekle standpunten van de artbeiderSklasse te scharen, hen helpen om zich met hart en Z:iel met het proletariaat te verbinden, die taak. is niet buitensporig, gezien de !huidige mogelijkheden van de Partij.