DEBAT MET I(OEI(OEI(

Het wetsvoorstel omtrent een Rijkswegenfonds heeft een paar onaangename kanten. Ten eers- te zullen de weggebruikers worden gedwongen een nieuwe last op zich te nemen. Ten tweede zal - wordt het ontwerp wet - dit geschieden in de vorm van een speciaal weg- gelet Daarbij denken velen aan het oude en gehate rijwielplaatje. Ten derde schept het ontwerp de moge- lijkheid tol te heffen voor speciale voorzieningen als tunnels en brug- gen. Daarbij denken zéér velen aan de oude tollen, b.v. aan het gehate obstakel bij Sint Maartensdijk.

Wat staat hier nu tegenover? Voor de beantwoording van deze vraag is het nuttig een aantal zaken recht te zetten.

* _* *

Voorop staat - de regering geeft dit toe - dat de geweldige toeneming van het verkeer op korte termijn een geheel samenstel van ge- heel nieuwe autosnelwegen eist. Wie op spitsdagen de toestanden mee- maakt op het verkeersplein Ouden- rijn, "geniet" hier één der saillant- ste voorbeelden van stagnatie of kruipend verkeer. Het staat verder ontwijfelbaar vast, dat de verkeers- veiligheid sterk vergroot wordt door een behoorlijk, modern wegennet.

Het scheppen van een evenwicht tussen de snel stijgende autodicht- heid en het wegennet is dus abso- luut geboden.

· Dit alles neemt niet weg, dat men een paar objectieve feiten niet uit het oog mag verliezen. Te veel is het b.v. van de zijde van de verkeers- bonden voorgesteld, alsof Nederland wat snelvvegen betreft, tot de achter- gebleven gebieden van Europa be- hoort. Men heeft zijn neus of motor- kap - of beiden - maar buiten de grenzen te steken, om het tegendeel te ervaren. De objectiviteit gebiedt te erkennen, dat landen als België, Engeland en Frankrijk in dit opzicht ons verre ten achter zijn. Hetgeen overigens geen reden is, om niet met kt·acht en voortvarendheid onze ei- gen autoboontjes te doppen.

Verder wordt er een welige dema- gogie bedreven met iedere vorm van tolheffing. Daarbij roept men de tol- bestormer tussen de twee wereld- oorlogen, Floris Vos, ten tonele. Men z-ou gaarne teruggaan tot Floris V.

E€n feit is, dat de moderne tolhef- fing in landen als Italië, Frankrijk en Amerika, .meestal via een enorme plaatselijke wegverbreding, met een groot aantal loketten, in minimum tijd geschiedt. Door middel van tol- heffing, oftewel weggeld, is ook de

en

l(amerlid M. Visser over de middenstand

deze week officieel geopende, onvol- prezen Autostrada del Sole gebouwd.

Men rijdt er zeer snel en zeer veilig, zo men wil aan één stuk, de 755 km van Milaan tot Salerno.

Dit alles houdt niet in, dat niet ook wij van harte hopen, dat in Ne- derland het tolsysteem voor afzon- derlijke bruggen of tunnels tot een minimum zal worden beperkt.

* *

W.,..at nu het wetsvoorstel be- treft: de Regering beroept er zich terecht op, dat continuïteit in de snelwegenbouw onmisbaar is.

Juist daarom wenst zij de instelling van een apart Rijkswegenfonds. Zij wil dat dit Wegenfonds zelfstandig naast de Rijksbegroting staat. Door de continuïteit te waarborgen bereikt men, dat de wegenbouwers geduren- de een aantal jaren vol emplooi vin- den voor hun activiteit. En, dat zij zich kunnen toeleggen zoveel als

mogelijk is op het gebruik van man- kracht besparende machines.

De ministers Van Aartsen en Wit- teveen - ondertekenaars van de Me- morie van Toelichting - stellen nu voor de rijksbijdragen voor dit we- genfonds te koppelen aan het aantal motorrijtuigen. Daarnaast wensen zij voor de financiering een extra bij- drage, op te brengen door het moto- risch verkeer. Dat dit een tamelijk bittere pil is, zullen wij niet ontken- nen. Of zij echter onverteerbaar is?

Inderdaad eisen andere gebieden van regeringszorg als Delta-werken, ver- beteringen voor de binnenscheep- vaart, onderwijs, defensie en sociale voorzieningen, enorme bijdragen van het staatsbudget. Wil men, ter ver- mijding van inflatie, hier een bepaald evenwicht handhaven, dan zal men verdere uitzetting van staatsuitga- ven moeten afwijzen. De vraag is nu of speciaal de autobezitters, of het gehele Nederlandse volk een veer

Het bestuur van de Kamer-Centrale Middelburg der Partij heeft tot het be- stuur van de Stichting ,,Vrijheid en Democmtie", welke ons partijorgaan uit- geeft, enige tijd geleden het verzoek ge1·icht ons weekblad voor de abonné's in de provincie Zeeland te laten verschijnen met een speciale Zeeuwse pa- gina. Het besttmr van de Stichting "Vrijheid en Democratie" heeft gam·ne aan dit verzoek gevolg gegeven en biedt met dit nummer onze abonné's in de provincie Zeeland cle eeTste speciale Zeeuwse wisselpagina aan.

Voorlopig zal deze wisselpagina eenmaal peT maand in de pTovincie Zeeland verschijnen. Reelacteur van deze pagina is de heeT J. F. Blanksma, ThoTton- laan 6, Kouclekerke.

(Zie pagina 3)

zullen moeten laten. In het bijzonder de autobezitters zullen de lusten on- dervinden van een perfect uitgerust wegennet. Dat men hun hier een - beperkte - extra-last heeft opge- legd, is spijtig. Maar men kan moei- lijk beweren, dat die last, gezien de geringe omvang, ondragelijk zal zijn.

Als sterk argument tegen de voor- gestelde financiering wordt nu aan- gevoerd, dat het bedrag van 1 mil- jard, dat het wegverkeer opbrengt via motorrijtuigenbelasting en ben- zine-accijns, voldoende is om. nieuwe voorzieningen te bekostigen. Daar- tegenover heeft minister Van Aart- sen voor de T.V. verklaard dat dit miljard door Rijkswegenbou;", bene- vens subsidies aan provincies en ge- meenten ter verbetering en onder- houd van wegen, ruimschoots wordt gebruikt.

Daar men cijfers op vele wijzen gl·ceperen kan, is deze controverse niet gemakkelijk op te lossen. Of in- tussen, zoals de M. v. T. als mogelijk veronderstelt, binnen de geprcjec- teerde 15 jaar, de financiering ge- heel uit de rijksmiddelen zal kunnen geschieden, het schijnt ons een nobe- le, rnaar vooral vrome wens.

* *

O^P één punt maken wij tegen het wetsvoorstel, zoals het ter tafel ligt, een ernstig bezwaar. Wij begrijpen niet, waarom het nodig is, de autobezitters het systeem van weggeld op te leggen. In de praktijk zullen immers vrijwel alle automo- bilisten - behalve stadsbussen of -taxi's- om gebruik te kunnen ma- ken van het snelwegennet, overgaan tot betaling van het extra weggeld.

Het bewijs hiervoor zal waarschijn- lijk een uiterlijk kenteken zijn. Reeds psychologisch zal hun die extra-be- taling voortdurend worden inge- scherpt. Wat is nu eenvoudiger, dan voor het totaalbedrag dat men thans noodzakelijk acht, de motorrijtuigen- belasting te verhogen. Dit kan ge- schieden door een bepaald, vast te stellen percentage. ·Het voordeel hiervan is,· dat men op die wijze

k~m differentiëren. En dat men kan vermijden, dat de berijder van een Dafje en de eigenaar van een volu- niineuse "slee" hier over één kam worden geschoren. Wij hopen dan ook, dat het wetsontwerp, hetzij door een Nota van Wijziging, hetzij door amendering, op dit punt overtuigend verbeterd wordt.

.. ..

*

De nadelen tegen de voordelen afwegend, menen wij, dat dit een verstandig wetsontwerp is. Prof.

dr. A. Vondeling, de P.v.d.A.-fractie- voorzitter van de Tweede Kamer, noemde deze plannen "het domste wetsvoorstel", dat hij in jaren had gezien. Dit was stellig niet de knap- ste opmerking, die wij ooit van de heer Vondeling hebben gehoord.

Anders dan men ons wil doen ge- loven is hier een modern ontwerp, dat rekening houdt met de pijlsnelle eisen van modern verkeer. L.M.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

DEBAT MET I(OEI(OEI(

ZINLOOS OF WAARDEVOL?

Hier en daar, in en buiten de partij leeft de gedachte dat een debat van onze Kamerleden met de heer Koekoek, voorzitter van de Tweede Kamerfractie van de Boe- renpartij nuttig is. De beweegrede- nen zijn verschillend. Men leert hem kennen, hoort zijn denkbeelden en kan die in het openbaar bestrijden.

Men denkt, dat het de meningsvor- ming bevordert, juist binnen onze partij, omdat beide partijen verde- digers van de vrijheid willen zijn.

Ook wil men Koekoek - waarover zoveel geschreven wordt - wel eens zien en horen. Anderen beschouwen zijn optreden als vermaak. Zij hou- den wel van de vrolijke noot in de politiek en vinden een avond met Koekoek amusant.

Al deze beweegredenen kennende en benieuwd hoe de proef zou uit- vallen, besloot ik een uitnodiging van de JOVD te Assen te aanvaarden. Op vrijdag 25 september vond een de- batavond plaats tussen de heer Koe- koek en ondergetekende Ondanks een entreeprijs van f 1.50 was de zaal vol.

Het thema was "Wat is vrijheid?"

Maar meer dan een thema was het ook niet, want je dwingt Koekoek nergens toe. Hij is voor de vrijheid en spreekt over hetgeen hij wil. Hij gaf een uiteenzetting over de nood- zaak tot oprichting van de Boeren- partij.

Na mijn inleiding was er gelegen- heid om vragen te stellen. Schrifte- lijk en mondeling, doch de tijd ont- brak mij om al de schriftelijke vra- gen af te werken. Het werd een lan- ge verwarde avond. Moeilijk voor de voorzitter, moeilijk voor het pu- bliek, moeilijk voor de debaters.

Positieve voorlichting van de kant van de heer Koekoek werd niet ge- geven. Hij kan je uren bezighouden met alles waar hij tegen is, roept

SPREEKSTERSPROBLEMEN

Met het probleem: spreeksters voor plaatselijke bijeenkom- sten, tobben de besturen van de vrou- wengroepen al sinds jaar en dag. Met uitzonderingen, moeten wij er bijvoe- gen, want sommigen zijn zeer vinding- rijk wat betreft de activiteiten in hun vrouwengroep. Voor de meeste bestu- ren echter is het moeilijk om iemand te vinden, of wat te bedenken.

Om hieraan tegemoet te komen wor-

; den de laatste jaren vragenlijsten rond- -gestuurd, die men zonder spreekster (van buitenaf door onderlinge discussie

Co kan behandelen. Ook nu staan er weer

··twee op stapel, die wij in november

·hopen rond te zenden.

Verder kan men inspiratie putten uit

"verslagjes van andere vrouwengroepen of wenken, die in deze rubriek gegeven worden (zie b.v. het nummer van 17 september j.I., waarin tot onze spijt bij het zetten de ondertekening: G. van Trojen, was weggevallen).

Men vindt dit alles echter niet ge- noeg en vraagt om een spreeksterslijst.

Een paar keer hebben wij er een op- gesteld, maar de laatste is al weer ver- ouderd.

daarbij waanvoorstelling op, spreekt zichzelf herhaaldelijk tegen en zegt nooit wat hij wel zou willen behalve dan "vrijheid" en afschaf- fing van allerlei vaak niet met na- me genoemde maatregelen. Hij strijdt tegen de in Nederland be- staande geleide economie. Waaruit die bestaat en wat hij er onder ver- staat wordt niet duidelijk. Mijn con- clusie is, dat een bijeenkomst als de- ze zinloos is. Er wordt geen voor- lichting gegeven, geen standpunt in- genomen of bepaald. Men wordt er niets wijzer van.

, I

AnENTIE!

Wil men nog enige positieve kanten zoeken, dan moet men denken aan de kas van de organiserende vereni- ging die entree heft. Dit mag ech- ter ~iet de reden zijn om een bij- eenkomst als deze te beleggen. Maar van meer betekenis is misschien, dat men Koekoek leert kennen. Ik kan mij voorstellen, dat hij alleenstaan- de voor een niet critisch ingesteld en politiek ongeschoolC: publiek aan- hang werft. Hij sluit aan bij de ge- voelens van de eenvoudige mens, die het geheel niet kan overzien en ne- gatief is ingesteld.

Van de bezoekers van de debat- avond in Assen zullen weinigen (meer) op Koekoek stemmen. Het waren echter ook meest VVD-ers en JOVD-ers.

Ze hebben zich geamuseerd en ge- ergerd en allen met enig verant- woordelijkheidsbesef hebben zich meen ik, verbaasd over wat in Ne- derland op politiek gebied mogelijk is.

Wil men de heer Koekoek leren kennen, dan behoeft men geloof ik onze Kamerleden niet voor tegen- spel uit te nodigen. Zij kunnen hun tijd nuttiger besteden en onze le- den zijn heus wel in staat om vragen te stellen en de antwoorden op hun juiste waarde te schatten.

Dat is mijn conclusie uit ervaringen in Assen.

ATTENTIE!

Luistert op DONDERDAG, 15 OKTOBER a.s., over de zender Hilver- sum 11 (298 m), van 18.20-18.30 uur, naar

.,DE STEM VAN DE V.V.D.'"

Copie voor de:z:e rubriek te zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

Nu heeft het bestuur van onze or- ganisatie een commissie gevormd, die onder leiding zal staan van mevrouw mr. N. M. W. Dettmeyer-Labberton (Van Mojalenlaan 14, Den Haag, Tel.

(070) 24 19 05). De volgende dames hebben reeds haar medewerking toe- gezegd: G. Huese-Laming, Bilthoven;

P. J. Oranje-Entink, Soest; D. van Praag-Taconis, Leiden; mr. C. H. Ver- stegen-Kettlitz, Rotterdam. Van iemand uit het Noorden wachten wij nog antwoord.

De taak van deze commissie zal in de

eerste plaats bestaan uit het opstellen en bijhouden van een spreeksterslijst;

verder het verschaffen van discussie- stof en het aanwijzen van mogelijkhe- den voor activiteiten en, in de toe- komst, het rondzenden van vragen- lijsten.

De commissie zal graag wenken ont- vangen en met wensen zoveel mogelijk rekening houden.

KLEUTERS IN LEVENSGEVAAR

Steeds meer krijgen wij artikelen toegezonden met het verzoek ze te plaatsen, maar ze zijn gewoonlijk te lang voor ons rubriekje. Soms ook val- len ze te veel buiten ons terrein, maar soms vinden wij ze wel sympathiek en belangrijk. Dat is het geval met een stuk van de Nederlandse Vereniging Bescherming Voetgangers (Van Mont- foortlaan 11, Den Haag), dat wijst op het grote gevaar, dat kleuters in het verkeer bedreigt. Tot het zevende jaar moet men die hummels nog niet alleen op straat sturen. "Er zijn bij deze klei- nen andere impulsen dan die van het verstand, die zijn handelingen bepalen

8 OKTOBER 1964- PAGINA 2

KAMERCENTRALES

GELDERLAND EN OVERIJSSEL ORGANISEREN

LIBERALE EUROPA-DAG

De besturen van de Kamercentrales van de V.V.D. in Gelderland en Over- ijssel hebben besloten een congres te organiseren, teneinde de liberale opvat- tingen op het gebied van de Europese samenwerking nader te beschouwen.

Dit congres, de LIBERALE EURO- pA-DAG, zal gehouden worden op zaterdag 21 november a.s. te Zutphen in de Buitensociëteit en staat onder leiding van de vice-voorzitter van de V.V.D., drs. J. A. F. Roeien.

Voorlopig programma:

10.30 uur: Opening.

10.40 uur: Inleiding door mevrouw mr.

J. M. Stoffels-van Haaften: "Het Europa van de zes èn de wereld".

11.15 uur: Inleiding door mr. dr. C.

Berkhouwer: "Nederland - Europa • Amerika".

11.45 uur: Inleiding door ir. J. Baas:

"De landbouw in de Europese stroomversnelling".

12.15-13.30 uur: Lunchpauze.

13.30 uur: Gelegenheid tot het stellen van vragen en discussie.

16.00 uur: Sluiting.

Het tijdschema van dit congres is nog voorlopig. Met mogelijke wensen van de inleiders en de leiding kan nog re- kening gehouden worden.

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon ( 070 I 60 48 03

( 3 lijnen) Giro 67880

en daarom is zijn gedrag in het verkeer onberekenbaar en moet hij tegen zich- zelf worden beschermd en tevens an- deren tegen het onberekenbare gedrag van de kleuter".

Wij zullen het stuk op de leestafel van de conferentie leggen.

ONZE CONFERENTIE

Een laatste herinnering aan onze conferentie zaterdag 10 en zon- dag 11 oktober a.s. op de Pietersberg te Oostcrbeek Wij beginnen en eindigen 's middags met thee om 15.15 à 16.15 uur resp. 15.30 uur. Spreken zullen mr.

Geertsema, mevr. H. van Someren- Downer en mevr. mr. E. Veder-Smit.

SOEST-SOESTDIJK

Deze vrouwengroep komt bijeen op 13 oktober a.s. om 2.15 uur in het Oranje Hotel in Soestdijk Spreekster is mevr. mr. C. H. Verste- gen-Kettlitz over "Het doornige pad der gelijkwaardigheid".

J. H.S.

BROCHURE V.V.D.

Verschenen is een brochure, be- vattende een korte uiteenzetting van de voornaamste achtergron- den van het politieke denken van onze partij, alsmede van de grond- slagen van het beleid en van de vorm van organisatie.

De prijs bedraagt 25 cent per exemplaar, te bestellen door over- schi·ijving op giro-nummer 67880 t.n.v. de secretaris van de V.V.D.

te Den Haag, onder vermelding van: brochure V.V.D.

GRENSGEVAL

* * De groenen van de Delftse Ka.-

* ^tholieke Studentenvereniging Virgilius werden de laa.ste avond van hun groentijd op de proef gesteld. Hun werd een bord sla-met-wurmen voor- gezet. En zijn kregen het bevel, dit

"gerecht" te verorberen. De proef be- stond hierin, of zij al dan niet aan het bevel wilden voldoen.

Dit gehele bevel schijnt ons ontspro- ten aan een krank brein. Geheel los van de vraag of men vóór- of tegen- stander van de groentijd is, verdient dit gewurm met wurmen scherpste af- keuring. Des te vreemder is het, dat de rector-magnificus der Delftse Hoge- school, die dit alles "onsmakelijk"

noemde, het niettemin heeft gerelati- veerd. "Het was niet de bedoeling, dat de groenen wurmen zouden eten". Het was een "grensgeval". Onze verbazing dat hier van zo hoog geleerde zijde van een "grensgeval" werd gesproken, gaat alle grenzen te buiten.

OLYfiiPUS

* * Deze week beginnen de Olympi-

* sche Spelen en veler aandacht zal intensiever dan ooit op dit spot·t- gebeuren zijn gericht. In Engeland wedijvert de belangstelling voor "To- kio" zelfs met die voor de verl<iezingen van volgende week donderdag.

De uitslagen van de wedstrijden zul- len zeer snel in Nederland bekend zijn.

De radio verzorgt haar ee,rste directe reportage reeds 's ochtends om half zeven. De avondbladen profiteren dankbaar van het grote tijdsverschil en kunnen 's avonds al een bijna volledig overzicht van dezelfde dag geven. De tv brengt 's avonds reeds beelden, dankzij de satelliet Relay 1.

Hoewel elk land zoveel mogelijk me- dailles zal trachten te behalen (Rusland rekent op minstens vijftig), moet men hopen, dat het in Tokio niet alleen om de lmikkers, maar vooral ook om het spel zal gaan. Zodat de sport de deel- nemers werkelijk kan verbroederen, de Spelen verre blijven van politieke smetten, en Zeus niet van de Olympus behoeft te toornen.

OPENHARllti

* * "Het Vrije Volk", het dagblad

* van de Partij van de Arbeid, voert sedert 1 oktober de leuze "Open- hartig" in zijn blazoen. Het blad kon- digde op die dag tevens aan meer open- hartige interviews en reportages te zullen publiceren en feller op het nieuws te zullen zitten. Dat laatste zal een ieder kunnen waarderen, die weet dat "Het Vrije Volk" één van de wei- nige Amsterdamse kranten was, die zaterdag 26 september •s middags nog geen enkele regel bevatte over de ju- welenroof, die 's ochtends op de Hei- ligeweg was gepleegd. Wij zijn echter vooral blij, dat het PvdA-blad voort- aan - ook kennelijk in tegenstelling tot het verleden - openhartig wil zijn.

Is openhartig hier, zelfs een open hart voor andersdenkenden?

SIMPEL

* * In Simpelveld staat men voor

* een mysterie. Het dorpje heeft sinds negen jaar een vreemde zwerver in zijn midden, die men sleehts bij zijn voornaam kent. Hij is een populair man, die 's nachts in schuren slaapt.

Maar wie en wat is hij? De Koninklijke Marechaussee heeft hem thans aange- houden om achter deze vraag te ko- men. Na negen jaar. Voorwaar een doortastend optreden en een school- voorbeeld van simpel Simpelveld's speurwerk!

Kamerlid M. Visser voor de radio:

naar eerlijl(e de middenstander

Streven en

voor

Donderdag 1 oktober jl. sprak de heer M. Visser, lid van de Tweede Ka- mer der Staten-Generaal, voor de radio over middenstandsaangelegen- heden. Aan zijn rede ontlenen wij het volgende:

Oppervlakkig gezien is de naaste toe- komst voor het midden- en kleinbedrijf in het algemeen en die voor de kleine zelfstandigen in het bijzonder niet zo rooskleurig. Het aantrekken van perso- neel en het vergroten van de omzet is geen eenvoudige zaak, in concurrentie met industrie en grootbedrijf.

Toch zal omzetvergroting één der wei- nige mogelijkheden blijven om verde~-e

kostenstijging op te kl.ll.'1nen vangen. En kostenstijging is ook voor 1965 in het verschiet. Een, zij het geringe, loonkos- tenstijging is te verwachten, zonder dat doorberekening in het algemeen mogelijk zal zijn.

Ik denk hierbij aan de premieverho- ging vom· AOW en AWW, dre het ge- volg zal zijn van het optrekken van deze uitkeringen tot een sociaal verantwoord minimum per 1 januari a.s., als het dam-- toe ingediende wetsontwerp tot wet zal worden verheven.

Deze premieverhoging, die voor de zelf- standige 2.4 pct. zal bedragen,' em. dan niet van maximaal f 10.900.- zoals tot nu toe maar van maximaal f 12.000.-, zal een directe vermindering betekenen VaJil het inkomen waarover mem. vrij zal kunnen beschikken.

Voor elk personeelslid komt daar nog ongeveer 1 pct. van diens loon bij ten laste van de werkgever en ook daar zal bij velen moeilijk compensatie voor zijn

te vinden. '

Daar staat tegenover, dat men na zijn 65ste jaar recht heeft op een basis ouderdomspensioen van f 3.540.- per jaar en dat recht heeft ook de we- duwe met kinde;ren tot haar 65ste jaar, aangevuld met wezenpensioen. De wedu- we zonder kinderen zal recht hebben op

f 2478.- per jaar. .

Nu ben ik op zichzelf wel gelukkig met deze belangrijke verhogingen en vele klei- ne zelfstandigen, die geen of slechts ge- ringe eigen voorzieningen hadden getrof- fen, zullen, met een geruster gevoel de tijd zien naderen, waarop zij hun bedrijf niet meer kunnen of liever niet me~r willen voortzetten.

Wat zou het niet prettig geweest zijn als tegenover de verhoging van de premie- lasten, die hieraan nu eenmaal verbon- den zijn, tegelijk de door ons reeds zo lang nagestreefde belastingverlaging zou worden ingevoerd. Om conjuncturele re- denen is dat echter nog niet direct mo- gelijk volgens prof. Witteveen

Wel zal wettelijk worden vastgelegd, dat deze belastingverlaging per 1 januari 1966, of zoveel eerder als mogelijk is, reeds

CO PIJN

GROENEI(AN

REEDS MEER DAN TWEE EEUWEN EEN

BEGRIP VOOR

boomkwekerij- prodakten

EN

tuinarchitectuur

TELEFOON 034.01- 20'7

voor de helft en uiterlijk 1 januari 1967 in haar geheel zal plaats vinden.

Daar is door onze minister van Finan- ciën, prof. Witteveen, voocr gereserveerd r:WU 1 miljard gulden en dat geld zal met voor z. g. collectieve voorzieningen worden aangewend, waaraan de Partij van de Arbeid o.a. de voocrkeur zou ge- ven, maar voocrnamelijk ten goede ko- men aan de lagere bezoldigden en de middengroepen.

En nu hoor ik menigeen al zeggen:

Wat heb ik aan die conjuncturele over- wegingen, ik leef vandaag en het gaat er mij om of ik nu over voldoende inko- men kan beschikken.

Het gaat om de algehele welvaart

Wij mogen dan echter nooit vergeten, dat de conjuncturele overwegingen er toe strekken om de algehele welvaart niet in gevaar te brengen. Daar zou geldOI!lt- waarding en werkloosheid een gevolg van

M. VISSER

kunnen zijn. Dat zou omzetvermindering met zich brengen en daar kan de zelf- standigheid zeker niet beter van wor-

den.

Luisteraars, ik begon met "oppeJ:Vlak- kig gezien is de toekomst niet zo roos- kleurig". Kijken we echter wat- verder,

FRANK RIJSDIJK HOLLAND N.V.

HENDRIK-IDO-AMBACHT

TELEFOON:

01858- 204.5 010 - 117615

SCHEEPSSLOPERIJ

Handel in:

oud ijzer

non-ferro schroot gebruikte

scheepsonderdelen Levering uit voorraad van:

nieuw ijzer en staal gezaagde schijven/

sjabloon snijwerk VERHUUR DRIJVENDE BOKKEN

dan is er alle aanleiding om wel met vertrouwen naar de toekomst te kijken.

Deze regering waa;rin liberale mi- nisters belangrijke plaatsen bezetten, voert een beleid, dat er op gericht is dEt stijging van de overheidsuitgaven te doen achterblijven bij de stijging van het na- tionale inkomen. Zij voert tevens e.en be- leid om de verworven verbeteringen in ons levenspatroon te consolideren en zo mogelijk te vergroten. Het eerste is nood- zakelijk om de belastingverlaging te kun- nen verwezenlijken, het laatste is voor de hele bevolking van het grootste be- lang. Niet in de laatste plaats voor de 2lelfstandigen, wien het alleen maar goed kan gaan als het ook de loontrekkenden goed gaat.

Toen in de Tweede Wereldoorlog Chur- chill met Engeland alleen in de strijd tegen de nazi's kwam te staan, kon hij slechts bloed, zweet en tranen in het vooruitzicht stellen en zijn vertrouwen in de uiteindelijke overwinning_ Hij heeft het zijn volk niet moo·ier afgeschildeird dan de werkelijkheid was.

Die werkelijkheid is nu, in Nederland, voor het midden- en kleinbedrijf geJuk- kig niet zó ernstig, al zal ze voor velen Uwer ook niet gemakkelijk zijn. Ik wil U dat niet verhelen. Maar ik durf U toch ook te vragen V€1l'trouwen te heb- ben in de toekomst.

1k ben er van overtuigd, dat de poli- tiek, zoals die door deze regrn:ing in grote lijnen gevoe;rd wordt, de beste is die on- der de huidige omstandigheden denkbaar is

Enige lichtpuntjes

Er zijn al lichtpuntjes. Voor het geor- ganiseerde bedrijfsleven is subsidiëring van de individuele voorlichting in de Troorn-ede aangekondigd. De vestigings- wetgeving zal in overleg met het bedrijfs- leven worden aangepast om ruime;re mo- gelijkheden te scheppen voor de indivi- duele ondernemer en gezocht zal worden naar oplossingen voor · financieringsmoei- lijkheden bij bedrijven, die tot uitbreiding willen overgaan.

Het is nooit onze bedoeling geweest om de niet levensvatbare of niet behoorlijk geleide bedrijven kunstmatig in stand te houden. Het is wel ons streven om een eerlijke, gelijke kans te scheppen voor de middenstander.

Dam-voor wordt ook gestreefd naar het instellen van een ontwikkelingsfonds zo- als in de begroting van Economische' Za- ken voor 1965 wordt aaJngekOI!ldigd.

Met de werklust en de vindingrijkheid het doorzettingsvermogen ook van de middenstander, en daarbij wat minder zorgen voor de oude dag, zal het waar- achtig wel gaaJn.

WIJ LEVEREN

DOZEN

uit Massief Carton

*

Speciaal voor export

*

N.V. Stroooartonfabriek vlh

E. ^Free & (;o.

OUDE PEKELA

Telefoon 05978 - 2283, ! lijnen

Eigen modern ingericht laboratorium.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

J! an onze Leestafel

THORBECKE VERSUS CALS

"Universiteit in Tijdnood", no. 3 van de Egelreeks. Red. prof. mr.

J. F. Glastra van Loon en drs. C. E.

Vervoort. Uitg. J. A. Boom& Zoon, Meppel.

Aan dit derde nummer van de Egel-reeks droegen behalve de re- dacteuren bij, de heren drs. D. van Arkel en prof. dr. E. V. W. Ver- cruysse. Na hetgeen wij in onze aan- kondiging in een vorig nummer van ons weekblad over de opzet dezer uitgave opmerkten, mogen we thans volstaan met de mededeling, dat ook in deze aflevering bepaalde aspec- ten van het aan de orde gestelde onderwerp in de vorm van mono- grafieën belicht worden.

Mag men dus ook in dit geschrift geen afgeronde en uitputtende be- handeling van de materie verwach- ten (wie zou die in dit geval trou- wens kunnen geven?) wij menen in deze Egel-editie toch meer samen- hang te mogen constateren dan in

...

GESLAAGDE START VAN KADERCURSUS 1964

Op 3 en 4 oktober is de vierde Al- gemene Oriënteringsetusus over de Po- litiek, in het bijzonder bestemd voor het jonge V.V.D.-kader, begonnen.

Tijdens dit eerste weekend op het conferentie-oord "De Pietersberg" te Oosterbeek, werd de defensiepolitiek grondig en uitermate deskundig behan- deld. Onze partij genoot lt.-generaal W.

den Toom, staatssecretaris van Defen- sie, belichtte als eerste inleider de al- gemene grondslagen van ons militair beleid. Vervolgens besprak de kapitein ter zee E. H. van Rees, directeur van de 11arinestafschool te Amstelveen, de positie van de NAVO-zeestrijdkrachten en in het bijzonder de positie daarin van de Koninklijke Marine.

's Avonds behandelde kolonel ir. H.

A. Rodrigo de taak van de Koninklijke Landmacht. De volgende dag werd geopend met een inleiding van de sous- chef van de Luchtmachtstaf, commo- dore G. W. de Zwaan, die het aandeel van de Koninklijke Luchtmacht in de NAVO-luchtstrijdkrachten en de ont- wikkeling van de Koninklijke Lucht- macht belichtte.

Tenslotte hield mr. H. van Riel een referaat over het verband tussen bui- tenlandse politiek en defensie.

De voortreffelijke leiding van het eerste weekend van deze cursus was, zoals gebruikelijk, in handen van mr.

Van Riel,_ die herhaaldelijk na de be- antwoordl!1g van de door de cursisten aan de in~e~ders gestelde vragen nog nadere polrtteke en strategische bijzon-

€1erheden betreffende de behandelde onderwerpen toelichtte.

De cursisten kunnen terugzien op een van d

1

e meest geslaagde weekends, waarvan let belang mede werd onder- streept doordat de eerste drie inleiders ondanks hun druk bezette pro(tramm~' g_edurende het gehele weekend aanwe~

Zlg bleven en in tal van persoonlijke gespre~ken tot het geven van nadere ll1l!chtmgen bereid bleken.

die over "Democratie in Debat". De aard van de stof bracht dit misschien ook wel mee.

De titel getuigt van de actualiteit dezer publicatie en van de urgentie van het probleem, maar in wezen gaat het om meer dan "tijdnood" al- leen. Deze doet zich ongetwijfeld gelden ten aanzien van maatregelen, nodig om ons universitaire systeem beter te doen aanpassen aan de be- hoeften van de moderne samenle- ving. Maar ook afgezien van de eisen, die het maatschappelijk leven direkt aan het universitaire onderricht stelt zijn er de noden, die uit het weten- schappelijke leven zelf opkomen, waarop zich met de universiteit de gemeenschap zal dienen te bezinnen wil eerstgenoemde in de moderne tijd haar wezenlijke funktie kunnen blijven vervullen.

Prof. Glastra van Loon, die een overwegend aandeel in deze publi- katie voor zijn rekening nam, be- toogt in zijn bijdrage over "Vrijheid en Dwang: een academische kwestie iets, dat ons trof en waarop wij gaar- ne -wijzen, omdat het de lezer een beeld geeft van de grondige wijze waarop redactie en medewerkers hun onderwerp behandelen.

Het ideaal van de academische vrijheid

Het ideaal van academische vrij- heid, aldus de auteur, stond niet ge- ïsoleerd en op zichzelf. Het was in- tegendeel "een onderdeel van de in de 19de eeuw heersende liberale mens- en maatschappijbeschouwing.

Als men de universiteit van die eeuw - en die universiteit is naar opzet en organisatievorm in belangrijke mate ook nog de onze - wil begrijpen, dan moet men haar bezien in het licht van het vooruitgangsoptimisme, waarin de Europese mens van die tijd baadde. Men had een diep ver- trouwen in de rede en in het ver- mogen van de mens, zijn lot geheel naar redelijke inzichten te bepalen.

De geschiedenis werd geïnterpre- teerd als een langzaam maar zeker dóórbreken van het licht van de ra- tio in de duisternis van traditie en bijgeloof. De eigen beschaving werd gezien als het voorlopige hoogtepunt in deze evolutie. Aan de universHei- ten werd in deze ontwikkeling een belangrijke rol toegekend. Zij moes- ten middelpunt zijn van geestelij- ke Verlichting. Door de onbaat- zuchtige, belangeloze beoefening van de wetenschap zou sluier na sluier van de waarheid worden op- gelicht; van de universiteiten uit zou die waarheid via de trappen van het openbare onderwijs aan het volk en ten slo>tte aan alle volkeren - worden doorgegeven."

Wat ons in deze regels trof was dat hier ten aanzien van ons univer~

sitaire systeem en de (tijd)nood waarin het verkeert, positief op ee~

fundamenteel element gewezen wordt in dezelfde zin waarin wij het, meer vragenderwijs, ten aan- zien van de dem.ocratie deden: de tijdsomstandigheden bepalen hert karakter van de maatschappelijke

instellingen, die tengevolge daarvan met de tijd voortdurend naar aard en strekking veranderen, telkens, onder oude benaming, een beeld vertonend, dat eigen belichting be- hoeft en deze ten dele uit eigen om- geving krijgt.

Een universiteit is qua talis nu niet meer wat men er een eeuw geleden of in de middeleeuwen onder ver- stond. Zo is het ook met de demo- cratie, die daarom dan ook zo moeilijk definieerbaar is en in onze eigen tijd voor meer dan één inter- pretatie vatbaar bleek. Prof. Van Loon adstrueert zijn betoog met verwijzing naar de verandering, die de betekenis van het woord "univer- siteit" in de negentiende eeuw heeft ondergaan. Oorspronkelijk bedoeld als "universitas magistrorum et sco- larium" (het concrete geheel van docenten en studenten ) werd he t

"universitas litterarum" (het ab- stracte geheel der wetenschappen).

Wij zouden, wat "democratie" be- treft kunnen wijzen op de wisselen- de accenten, die men er bijv. in so- cialistische kring in een eeuw tijds heeft toegekend, eerst door de toe- voeging "sociaal" -democratie, nu omgezet in "democratisch socialis- me", met als tegenhanger de "de- mocratie" van het communisme.

Studie-opbouw en studie-inhoud

In drs. Vervoort's bijdrage over

"Van oude en nieuwe universi- teiten" vinden we een bevestiging van het verschijnsel, waarvoor we hier aandacht vragen, n.l. een in zijn betekenis niet te miskennen on- derscheid omtrent studie-opbouw en studie-inhoud naar de opvatting enerzijds van Thorbecke, ander- zijds van oud-minister Cals. Laatst- genoemde acht "een studieopbouw, welke alle studenten verplicht zich te verdiepen in de wetenschap in een mate, welke uitgaat boven hetgeen met het oog op de maatschappelij- ke behoeften voor velen nodig zou zijn" maatschappelijk niet verant- woord.

Thorbecke was van oordeel dat aan de academie behoren te w'orden medegedeeld "de beginselen der we- tenschappen, zo dat hij, die van het onderwijs wordt ontslagen, zijn weg in de wetenschap zelfstandig (zal) kunnen vinden". Niet een grote mas- sa van geleerdheid aan de jongelie- den in te prenten, maar bevorderen, dat zelfstandigheid en eigen geest bij hen gewekt en productief worden;

en "wie dit gedaan zal hebben (al- dus Thorbecke 10 jaar later) zal het grootste geschenk hebben gege- ven aan de maatschappij".

Gaan - zegt Vervoort -- beiden ervan uit, dat de universiteit grond- slagen moet leggen, waarop kan wor-

8 OKTOBER 1964 PAGINA 4

den voortgebouwd, toch is er dit op- vallend verschil: Thorbecke beklem- toont, dat het maatschappelijk be- lang van de universitaire opleiding gelegen is in het wekken en produc- tief worden van zelfstandigheid en van eigen geest. Cals meent alleen maatschappelijk verantwoord te zijn, indien het universitaire rant- soen, dat de stugenten moeten ver- werken, zich beperkt tot datgene wat "me't het oog op de maatschap- pelijke behoeften" nodig is. Uit de opvatting van Thorbecke komt naar Vervoort's mening een helderder visie op de universiteit naar voren dan uit die van Cals, wien hij blij- kens een toevoeging op dit punt geen onrecht wil doen.

.lnhoudrijk geschrift

Wij moeten het hierbij laten en kunnen sleehst hopen, de lezer de indruk te hebben gegeven, dart we hier te doen hebben met een be- knopt, doch inhoudrijk geschrift, dat gezette overweging alleszins ver- dient. Het moge ertoe bijdragen, dat ons volk het universiaire probleem gaat zien, als één, dat niet enkel de kringen rondom de universiteit, doch ook ons allen raakt.

Wij veroorloven ons nog één ci- taat uit Van Loon's bijdrage "Vrij- heid en Dwang: een academü;che kwestie" om dit duidelijk te maken:

"De problemen in de wereld om ons heen zijn minder en minder gevol- gen van onze onmacht tegenover de natuur, meer en meer juist van onze door de wetenschap bevochte:1. heer- schappij over haar. In diezelfde mate is ook de afhankelijkheid van de maatschappij van de ontwikkeling der wetenschap toegenomen". De R .

STALEN MEUBELEN

GISPEN

CULEMBORG

FA BLO

COMMODORE WHITE \WI

U slaagt uitstel<end bij

GERRITZEN

HERENMODES Laan v. Meerdervoart 280a DEN HAAG _ TEL. 33 64 18