0093 4552
.b S
•
REGLEMEN HOEKOEM TANAH SEBERANG RECHTSREGLEMENT BUITENGEWESTEN
1 (Stbl. 1927 No. 227 jo.
1927 No. 576, 1929 No.
438 dan 1930 No. 19)
TJÉTAKAN KEDOFA
BALAI POESTAKA - W E L T E V R E D E N
*
v
91
Serie No. 858REGLEMEN HOEKOEM TANAH SEBERANG RECHTSREGLEMENT BUITENGEWESTEN
(Stbl. 1927 No. 227 jo. 1927 No. 576, 1929 No. 438 dan 1930 No. 19)
V
TJÉTAKAN KEDOEA
BALAI POESTAKA — 1930 — WELTEVREDEN
oendang jang termaktoeb dalam Staatsblad 1912 No. 600
Karena Reglemen pengatoer keadaan hcekoem di Tanah Sebe- rang, jang ditetapkan dalam pasal 2 ordonansi 11 Mei 1927 (Staats- blad Hindia Belanda 1927 No. 227) makin banjak djoea dimin- ta orang, maka sekarang Balai Poestaka mengeloearkanlah kitab itoe.
Dengan mengadakan Reglemen Hoekoem Tanah Seberang itoe, jang moela'i berlakoe pada 1 Juli 1927, maka ditjaboetlah segala reglemen hoekoem jang masih berlakoe waktoe itoe, ja'itoe oen- toek: Soematera Barat (Stbl. 1874 No. 94 b); Bengkoeloe (Stbl.
1880 No. 32); Lampoeng (Stbl. 1879 No. 65); Palembang (Stbl.
1878 No. 14); Djambi (Stbl. 1906 No. 320); Soematera Timoer (Stbl. 1887 No. 45); Atjéh (Stbl. 1881 No. 82); Riau (Stbl. 1882 No. 84); Bangka (Stbl. 1874 No. 33); Belitoeng (Stbl. 1892 No.
183); Bornéo Barat (Stbl. 1883 No. 59); Borneo Selatan dan Ti- moer (Stbl. 1880 No. 55); Manado (Stbl. 1882 No. 27); Goeber- nemen Selébés (Stbl. 1882 No. 22); Ambon (Stbl. 1882 No. 29);
Térnate (Stbl. 1882 No. 32); Timor (Koepang) (Stbl. 1882 N o . 26)- Bali dan Lombok (Stbl. 1882 No. 142), jaïtoe dengan segala tambahan dan oebahan masing-masing ordonansi itoe. Dan lagi ditjaboet segala atoeran jang berlakoe tentang beberapa
perkara, karena sekarang ini soedah dimoeat dalam Reglemen Hoe- koem Tanah Seberang ini, ketjoeali:
a. Atoeran bagi sementara oentoek mengatoer keadaan hoe- koem dalam assistent-residentie Papoea Selatan (Stbl. 1908 No.
234) ja'itoe tetap berlakoe hanja oentoek onderaf deeling Papoea Selatan dan Boven-Digoel dari keresidenan Ambon, Goeberne- mén Maloekoe;
b. Reglemen tentang soesoenan dan koeasa hoekoem Madjelis Keradjaan di Térnate dan tjara memboeat hoekoem jang haroes ditoeroet, baik dalam perkara hoekoeman, baik dalam perkara sipil pada mahkamat itoe (Stbl. 1874 N o . 144);
c. Atoeran tentang Madjelis Keradjaan di Manado (Stbl. 1882 No. 28);
d. Atoeran tentang Madjelis Besar di Gorontalo (Stbl. 1889 No. 95).
Segala sesoeatoe itoe tetap berlakoe dengan segala tambahan dan oebahannja.
Berhoeboeng dengan mentjaboet segala reglemen terseboet tadi, maka ditetapkan poela, bahwa djika dalam salah satoe verorde-
ning 'oemoem ada terseboet salah satoe reglemen atau atoeran dari pada reglemen jang soedah ditjaboet tadi, hendaknja seboetan itoe diganti dengan Reglemen Hoekoem Tanah Seberang atau dengan atoeran Reglemen itoe jang setoedjoe.
Dan lagi kalau sekiranja dalam verordening 'oemoem ada terseboet „districtsgerecht" atau „rapat", jang dimaksoed dalam pasal 3 dan 13 dari Reglemen pengatoer keadaan hoekoem dalam Goebernemén Soematera Barat, maka seboetan itoe hendaknja diganti dengan „districtsraad" dan „landraad".
Segala perkara jang masih ada ditangan districtsgerecht dan ra- pat di Soematera Barat dan Tapanoeli moelai' pada 1 Juli 1927 haroes diteroeskan dan diselesaikan oléh districtsraad dan land- raad digewest itoe.
Weltevreden, Mei 1929.
BALAI P O E S T A K A
V A N D E RECHTERLIJKE ORGANISATIE E N H E T BELEID DER J U S T I T I E
TITEL I Algemeene bepalingen
1. De rechterlijke macht wordt in de gewesten buiten Java en Madoera, voor zoover de inheemsche bevolking niet in het genot van hare eigen rechtspleging is gelaten en overigens niet anders
is bepaald, uitgeoefend door:
de regentschapsgerechten;
de districtsgerechten;
de districtsraden;
de magistraatsgerechten;
de landraden;
de landgerechten;
de residentiegerechten;
de raden van Justitie;
het hooggerechtshof van Nederlandsch-Indië.
2. Onverminderd het bepaalde in het vorige artikel en in het tweede lid van artikel 42 zijn de hoofdstukken I, V I en VII van het reglement op de rechterlijke organisatie en het beleid der justitie in Nederlandsch-Indië toepasselijk.
TITEL II
Van de regentschapsgerechten
3. In het gouvernement der Molukken is in de afdeeling Am- boina met uitzondering van de eigenlijke Banda-eilanden en van
de onderafdeeling Kisar, in elke negorij een regentschapsgerecht gevestigd.
4. Het rechtsgebied der regentschapsgerechten strekt zich niet verder uit dan de negorij, waarin het gerecht gevestigd is.
5. De regentschapsgerechten houden wekelijks zitting op een bepaalden dag.
6. Het regentschapsgerecht bestaat uit den regent of diens wet- tigen vervanger, bijgestaan door de kapala soa's of oudsten der negorij als raadslieden.
T E N T A N G A T O E R A N HAKIM DAN M A H K A M A T S E R T A K E B I D J A K S A N A A N DJOESTISI
T I T E L I Atoeran 'oemoem
1. Koeasa hakim digewest diloear tanah Djawa dan Madoera, sekadar orang isi negeri jang berasal disitoe tidak dibiarkan mem- boeat hoekoem sendiri dan lagi tidak ditentoekan jang lain, di- lakoekan oléh:
regentschapsgerecht;
districtsgerecht;
districtsraad;
magistraatsgerecht;
landraad;
landgerecht;
residentiegerecht;
raad djoestisi;
mahkamat tinggi Hindia Belanda (hooggerechtshof van Ne- derlandsch-Indië ).
2. Dengan tidak mengoeraiigi segala apa jang ditentoekan da- lam pasal jang diatas ini dan dalam ajat kedoea pasal 42, maka bab I, V I dan VII reglemen tentang atoeran hakim dan mah- kamat serta kebidjaksanaan djoestisi di Hindia Belanda haroes di- lakoekan.
TITEL II
Tentang regentschapsgerecht
3. Didalam afdeeling Ambon, Goebernemén Maloekoe, da- lam tiap-tiap negeri ada regentschapsgerecht, ketjoeali dipoelau Banda jang sebenarnja dan dionderafdeeling Kisar.
4. Djadjahan hoekoem (pegangan) regentschapsgerecht itoe tidak melampaui watas negeri tempat kedoedoekan madjelis hoe- koem itoe.
5. Regentschapsgerecht itoe mengadakan persidangan tiap-tiap toedjoeh hari pada hari jang tentoe.
minste een der raadslieden gevorderd.
8. De regentschapsgerechten oordeelen in eersten aanleg over alle overtredingen, begaan door Inlanders, die behooren tot het negorijvolk orang negeri), waarop hechtenis van ten hoogste zes dagen of geldboete van ten hoogste vijftien gulden is gesteld me*
uitzondering van de overtredingen in zaken van pachten en belas- tingen.
9. De vonnissen der regentschapsgerechten zijn vatbaar voor hooger beroep aan het magistraatsgerecht, wanneer op de over- treding hechtenis of een zwaardere geldboete dan van ten hoogste drie gulden is gesteld.
T I T E L III Van de districtsgerechten
10. In de gewesten Bangka en Onderhoorigheden, Billiton en Manado is in elk district een districtsgerecht gevestigd.
11. Het rechtsgebied van de districtsgerechten strekt zich niet verder uit dan de grenzen van het district.
12. (1) De districtsgerechten houden wekelijks zittinq OD een bepaalden dag ter hoofdplaats van het district.
(2) De districtsgerechten in het gewest Manado kunnen be- holden" Z° ° n 0 0 d i 9 °0 k e l d e r S b I n n e n h u n r e c h t s9e b ie d zitting
13. Het districtsgerecht bestaat uit het districtshoofd bijgestaan door zoovele en zoodanige hem tot raadslieden dienende onder- geschikte hoofden als daartoe door het hoofd van gewestelijk be- stuur worden aangewezen.
H Bij afwezigheid, belet of ontstentenis van het districtshoofd treedt diens wettige vervanger in zijne plaats.
15. Tot het wettig houden van het districtsgerecht wordt de tegenwoordigheid van het districtshoofd en van ten minste één der raadslieden gevorderd.
16. De districtsgerechten oordeelen in eersten aanleg:
1 . m de gewesten Bangka en Onderhoorigheden en Billiton:
6. Regentschapsgerecht terdjadi dari pada regen atau wakilnja jang sah, dibantoe oléh kepala soa atau orang jang tertoea dalam
negeri itoe sebagai pembitjara.
7. Akan mengadakan persidangan regentschapsgerecht jang sah, hendaklah hadir kepala jang memoetoeskan hoekoem dan sekoe- rang-koerangnja seorang pembitjara itoe.
8. Regentschapsgerecht menghoekoemkan sebagai hakim jang pertama segala pelanggaran, jang dilakoekan oléh orang Boemi- poetera jang masoek bilangan orang negeri, djika ditentoekan bagi pelanggaran itoe hoekoeman koeroengan selama-lamanja enam hari
atau denda oeang sebanjak-banjaknja lima belas roepiah, ketjoeali pelanggaran tentang perkara pak dan padjak.
9. Tentang kepoetoesan regentschapsgerecht itoe boleh diminta apél (kepoetoesan lebih tinggi) kepada magistraatsgerecht, kalau bagi pelanggaran itoe ditentoekan hoekoeman koeroengan atau denda oeang jang lebih besar dari pada tiga roepiah sebanjak- banjaknja.
TITEL III
Tentang districtsgerecht
10. Didalam gewest Bangka dan Djadjahan ta'loeknja, Beli- toeng, dan Manado, dalam tiap-tiap distriknja ada districts- gerecht.
11. Djadjahan hoekoem districtsgerecht itoe tidak melampaui watas distrik itoe.
12. (1) Districtsgerecht itoe mengadakan persidangan tiap- tiap toedjoeh hari pada hari jang tentoe diiboe negeri distrik itoe.
(2) Tambahan poela d'strictsgcrecht dalam gewest Manado, djika perloe, dapat djoega mengadakan persidangan ditemnat lain dalam djadjahan hoekoemnja.
13. Districtsgerecht itoe terdjadi dari pada kepala distrik, di- bantoe sebagai pembitjara oléh kepala jang dibawahnja, jang ba- njaknja dan pangkatnja ditoendjoekkan oléh kepala pemerintahan gewest.
14. Djika kepala distrik itoe tidak hadir, beralangan atau tidak ada, maka ia digantikan oléh wakilnja jang sah.
15. Akan mengadakan persidangan districtsgerecht jang sah, hendaklah hadir kepala distrik dan sekoerang-koerangnja seorang pembitjara itoe.
16. Districtsgerecht itoe menghoekoemkan sebagai hakim jang pertama:
a. over de burgerlijke rechtsvorderingen door Inlanders of vreemde Oosterlingen andere dan Chineezen ingesteld tegen In- landers, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van
niet meer dan vijftig gulden;
b. over alle overtredingen begaan door Inlanders, waarop hech- tenis van ten hoogste zes dagen of geldboete van ten hoogste vijf- tien gulden is gesteld, met uitzondering van de overtredingen in zaken van pachten en belastingen;
2°. in het gewest Manado:
a. over de burgerlijke rechtsvorderingen door Inlanders of vreem- de Oosterlingen andere dan Chineeezen ingesteld tegen Inlan- ders, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan vijftig gulden;
b. over alle overtredingen begaan door Inlanders, waarop hechtenis van ten hoogste zes dagen of geldboete van ten hoog- ste vijftien guden is gesteld, met uitzondering van de overtre- dingen in zaken van pachten en belastingen.
17. De vonnissen der districtsgerechten zijn vatbaar voor hoo- ger beroep:
1 °. in burgerlijke zaken aan den landraad, wanneer het onder- werp in geschil eene waarde heeft van meer dan twintig gulden;
2°. in zaken van overtreding in het gewest Bangka en Onder- hoorigheden aan den landraad en in de gewesten Billiton en Ma- nado aan het magistraatsgerecht, wanneer op de overtreding hech- tenis of eene zwaardere geldboete dan van ten hoogste drie gulden is gesteld.
TITEL IV Van de districtsraden
18. In de gewesten Sumatra's Westkust en Tapanoeli is in elk district een districtsraad gevestigd.
19. Het rechtsgebied van de districtsraden strekt zich niet ver- der uit dan de grenzen van het district.
20. (1) De districtsraden houden zoo dikwijls het belang der justitie zulks vordert, zitting in de verschillende negorijen of ge- meenten van het district.
(2) De zitting wordt, waar mogelijk, gehouden in de balai of sopo van de negorij of gemeente.
21. De districtsraad bestaat uit het districtshoofd als voor- zitter benevens zoovele en zoodanige leden als daartoe door het hoofd van gewestelijk bestuur worden aangewezen.
le. didalam gewest Bangka dan Djadjahan ta'loeknja dan Belitoeng:
a. perkara sipil jang ditoentoet oléh orang Boemipoetera atau orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa ke- pada orang Boemipoetera, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada lima poeloeh roepiah;
b. segala pelanggaran jang dilakoekan oléh orang Boemipoetera, djika ditentoekan bagi pelanggaran itoe hoekoeman koeroengan se- lama-lamanja enam hari atau denda oeang sebanjak-banjaknja li- ma belas roepiah, ketjoeali pelanggaran dalam perkara pak dan padjak;
2e. dalam gewest Manado:
a. perkara sipil jang ditoentoet oléh orang Boemipoetera atau orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa ke- pada orang Boemipoetera, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada lima poeloeh roepiah;
b. segala pelanggaran jang dilakoekan oléh orang Boemipoetera, kalau bagi pelanggaran itoe ditentoekan hoekoeman koeroengan selama-lamanja enam hari atau denda oeang sebanjak-banjaknja lima belas roepiah, ketjoeali pelanggaran dalam perkara pak dan pa- djak.
17. Tentang kepoetoesan districtsgerecht itoe boleh diminta apel:
le. dalam perkara sipil kepada landraad, apabila pokok perseli- sihan itoe lebih harganja dari pada doea poeloeh roepiah;
2e. dalam perkara pelanggaran didalam gewest Bangka dan Djadjahan ta'loeknja kepada landraad dan didalam gewest Beli- toeng dan Manado kepada magistraatsgerecht, apabila bagi pe- langgaran itoe ditentoekan hoekoeman koeroengan atau denda oeang jang lebih besar dari pada tiga roepiah sebanjak-banjaknja.
T I T E L IV Tentang districtsraad
18. Didalam gewest Soematera Barat dan Tapanoeli, dalam tiap-tiap distriknja ada districtsraad.
19. Djadjahan hoekoem districtsraad itoe tidak melampaui wa- tas district itoe.
20. ( 1 ) Sebanjak kali dikehendaki oentoek kepentingan djoes- tisi, maka districtsraad itoe mengadakan persidangan dalam negeri atau gemeente distrik itoe.
(2) Dimana dapat, maka persidangan itoe diadakan dibalai atau sopo negeri atau gemeente itoe.
22. Bij ontstentenis, belet of afwezigheid van het districtshoofd,, treedt diens wettige vervanger in zijne plaats.
23. Tot het wettig houden van den districtsraad wordt de tegenwoordigheid van den voorzitter en van ten minste twee leden gevorderd.
24. De districtsraden oordeelen in eersten aanleg:
1°. over de burgerlijke rechtsvorderingen door Inlanders of vreemde Oosterlingen andere dan Chineezen ingesteld tegen In- landers, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan honderd gulden;
2°. over alle overtredingen, begaan door Inlanders, waarop hechtenis van ten hoogste zes dagen of geldboete van ten hoogste vijftien gulden is gesteld, met uitzondering van de overtredingen
in zaken van pachten, belastingen, heeren- en gemeentediensten.
25. De vonnissen der districtsraden zijn vatbaar voor hooger beroep aan den landraad:
1 °. in burgerlijke zaken, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van meer dan twintig gulden;
2°. in zaken van overtreding, wanneer op de overtreding hech- tenis of eene zwaardere geldboete dan van ten hoogste drie gulden is gesteld.
T I T E L V
V a n de magistraatsgerechten
26. ( 1 ) In elk ressort van een magistraat is een magistraats- gerecht gevestigd, bestaande uit den magistraat als rechter, bij- gestaan door de personen, in artikel 28 vermeld.
(2) Bij ordonnantie wordt bepaald, welke ambtenaren de func- tiën van magistraat vervullen.
(3) Bij ordonnantie wordt mede het ressort der magistraten vastgesteld dan wel aan het hoofd van gewestelijk bestuur opge- dragen dat ressort aan te wijzen.
(4) Op plaatsen waar meer dan één magistraat bescheiden is.
geschiedt de verdeeling van hunne werkzaamheden door het hoofd der afdeeling, en, indien het gewest niet bestaat uit eene of meer afdeelingen, door het hoofd van het gewest.
27. ( 1 ) De magistraatgerechten houden ter hoofdplaats van het ressort van den magistraat, zoo dikwijls zitting als de dienst der justitie zal vereischen.
21. Districtsraad itoe terdjadi dari pada kepala distrik sebagai ketoea serta beberapa lid, jang banjaknja dan pangkatnja ditoen- djoekkan oléh kepala pemerintahan gewest.
22. Djikalau kepala distrik tidak ada, beralangan atau tidak hadir, maka ia digantikan oléh gantinja jang sah.
23. Akan mengadakan persidangan districtsraad jang sah, hen- daklah hadir ketoeanja dan sekoerang-koerangnja doea orang lid.
24. Districtsraad menghoekoemkan sebagai hakim jang pertama:
le. perkara sipil jang ditoentoet oléh orang Boemipoetera, atau orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa kepada orang Boemipoetera, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih har ganja dari pada seratoes roepiah;
2e. segala pelanggaran, jang dilakoekan oléh orang Boemipoe- tera, djika bagi pelanggaran itoe ditentoekan hoekoeman koeroeng- an selama-lamanja enam hari atau denda oeang sebanjak-banjak- nja lima belas roepiah, ketjoeali pelanggaran dalam perkara pak, padjak, rodi dan rodi gemeente.
25. Tentang segala kepoetoesan districtsraad itoe boleh dimin- ta apel kepada landraad:
le. dalam perkara sipil, apabila pokok perselisihan itoe lebih harganja dari pada doea poeioeh roepiah;
2e. dalam perkara pelanggaran, apabila bagi pelanggaran itoe ditentoekan hoekoeman pendjara atau denda oeang jang lebih besar dari pada tiga roepiah sebanjak-banjaknja.
T I T E L V Tentang magistraatsgerecht
26. ( 1 ) Dalam tiap-tiap djadjahan magistraat ada magistraats- gerecht, jang terdjadi dari pada magistraat itoe sebagai hakim, di- bantoe cléh orang jang terseboet dalam pasal 28.
(2) Dengan ordonansi ditentoekan amtenar mana jang akan melakoekan pekerdjaan magistraat itoe.
(3) Dengan ordonansi ditetapkan djoega djadjahan magistraat ataupoen diserahkan kepada kepala pemerintahan gewest akan me- noendjoekkan djadjahan itoe.
(4) Ditempat jang lebih dari seorang magistraat, maka pem- bahagian pekerdjaan mereka itoe diboeat oléh kepala afdeeling dan kalau gewest itoe tidak terdjadi dari pada seboeah afdeeling atau lebih, maka pembahagian itoe diboeat oléh kepala pemerin- tahan gewest itoe.
(2) De magistraat is bevoegd het magistraatsgerecht ook el- ders, binnen zijn rechtsgebied te doen zitting houden.
28. ( 1 ) Bij de rechtspraak der magistraatsgerechten is tegen- woordig de Inlandsen officier van justitie.
(2) Indien geen Inlandsch officier van justitie ter plaatse be- scheiden is, zoomede bij ontstentenis, belet of afwezigheid van zoodanigen ambtenaar, is tegenwoordig het hoofd van den gedaagde of beklaagde, indien ter plaatse aanwezig, en bij ontstentenis, belet of afwezigheid van zoodanig hoofd, een ander door den magistraat aan te wijzen geschikt persoon van den landaard van den gedaagde of beklaagde, indien ter plaatse aanwezig.
(3) Zoo noodig wordt door het hoofd van gewestelijk be- stuur — in het gouvernement der Molukken door het hoofd der afdeeling — bepaald welk hoofd in het vorig lid bedoeld wordt.
(4) Bij ordonnantie kan worden bepaald dat, ook indien een Inlandsch officier van justitie aanwezig is, het hoofd, in het twee- de lid bedoeld, tegenwoordig is, dan wel door den magistraat daar-
toe kan worden uitgenoodigd.
29. Het hoofd van gewestelijk bestuur wijst de ambtenaren aan die, bij ontstentenis, belet of afwezigheid van de magistraten de aan dezen toegekende rechtsmacht uitoefenen, doch kan in zoo- danig geval ook zelf het magistraatsgerecht houden.
30. De magistraatsgerechten oordeelen:
A. voor zoover de na te melden personen, wat het onderwerp in geschil betreft, niet krachtens wettelijke bepalingen zijn of zich vrijwillig hebben onderworpen aan het voor Europeanen vastge- stelde burgerlijk- en handelsrecht, over de burgerlijke rechtsvor-
deringen ingesteld:
a. tegen Inlanders en vreemde Oosterlingen andere dan Chinee- zen,
1°. in de gewesten Lampongsche Districten, Westerafdeeling van Borneo, Zuider- en Oosterafdeeling van Borneo, Celebes en Onderhoorigheden en Timor en Onderhoorigheden, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan vijftig
gulden;
2°. in de gewesten Oostkust van Sumatra, Riouw en Onder- hoorigheden en Bali en Lombok, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan twee honderd en vijftig gulden;
27. ( 1 ) Magistraatsgerecht itoe mengadakan persidangan di- ïboe negen djadjahan magistraat itoe, sebanjak kali dikehendaki olèh pekerdjaan djoestisi.
(2) Magistraat berkoeasa menjoeroeh magistraatsgerecht meng- adakan persidangan poela ditempat lain dalam djadjahan hoe- koemnja.
28. ( 1 ) Ketika magistraatsgerecht memoetoeskan hoekoem, maka haroeslah hadir opsir djoestisi Boemipoetera.
(2) Apabila tidak diadakan opsir djoestisi Boemipoetera ditempat itoe, demikian djoega djika tidak ada, beralangan atau tidak hadir amtenar jang demikian itoe, maka haroes hadir kepala orang jang dida'wa atau orang jang ditoedoeh, djika ia ada ditem- pat itoe; dan apabila kepala jang demikian itoe tidak ada, beralang- an atau tidak hadir, maka haroes hadir seorang lain jang patoet dari bangsa orang jang dida'wa atau ditoedoeh itoe, jang ditoen- djoekkan oléh magistraat itoe, jaïtoe djika orang jang demikian ada ditempat itoe.
( 3 ) Djika perloe, maka oléh kepala pemerintahan gewest — di- dalam Goebernemén Maloekoe oléh kepala afdeeling — ditentoe- kan kepala mana jang dimaksoed dalam ajat diatas ini.
(4) Dengan ordonansi dapat ditentoekan, bahwa kepala jang dimaksoed pada ajat kedoea itoe haroes hadir ataupoen dapat diminta oléh magistraat akan hadir, walau ada djoega hadir seorang opsir djoestisi Boemipoetera.
29. Djika magistraat itoe tidak ada, beralangan atau tidak hadir, maka kepala pemerintahan gewest menoendjoekkan amtenar, jang akan melakoekan koeasa hoekoem jang diberikan kepada magistraat itoe, akan tetapi dalam hal jang demikian ia sendiripoen dapat djoega memegang magistraatsgerecht itoe.
30. Magistraatsgerecht menghoekoemkan:
A. sekadar orang jang akan diseboetkan dibawah ini, tentang pokok perselisihannja, tidak karena atoeran oendang-oendang telah ta'loek atau soedah mena'loekkan dirinja dengan soekanja sendiri kepada hoekoem sipil dan hoekoem perniagaan jang dite- tapkan bagi orang Eropah, perkara sipil jang ditoentoet:
a. kepada orang Boemipoetera dan orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa,
le. didalam gewest Lampoeng, Bornéo Barat, Bornio Selatan dan Timoer. Selébés dan Djadjahan ta'loeknja dan Timor dan Djadj3han ta'loeknja, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada lima poeloeh roepiah;
2e. didalam gewest Soematera Timoer, Riau dan Djadjahan ta'- loeknja dan Bali dan Lombok, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada doea ratoes lima poeloeh roepiah;
3 . in het gewest Atjeh en Onderhoorigheden, voor zoover in eene afdeeling een landraad is gevestigd, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan vijftig gulden en m het overige deel van het gewest, wanneer het onderwerp in'qe- schil eene waarde heeft van niet meer dan vijf honderd gulden-
4°. m het gouvernement der Molukken:
In de bij ordonnantie aan te wijzen onderafdeelingen van de atdeelmg Amboina, alsmede in de orderafdeeling West-Nieuw- Cuinee van de afdeeling Ternate, wanneer het onderwerp in qe- schil eene waarde heeft van niet meer dan vijf en twintig gulden; in
de overige onderafdeelingen der afdeeling Amboina, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan twee honderd en vijftig gulden.
In het gedeelte van de onderafdeelingen Manokwari, Soronq bchouten-eilanden, Jappengroep en Hollandia van de afdeelinq Ter-
nate waar het hoofd der onderafdeeling zelf het magistraatsqerecht houdt, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan vijf honderd gulden; en in het overige deel van de atdeelmg Ternate, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan vijftig gulden;
b. tegen Inlanders en vreemde Oosterlingen andere dan Chi- neezen ter gewestelijke hoofdplaats in de gewesten Palembang en Ujambi, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan vijftig gulden en tegen vreemde Oosterlingen andere dan Chineezen buiten de gewestelijke hoofdplaats, wanneer het on- derwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan honderd gulden;
i. C'cJ tie 9 , e n n i e t t 0 t d e i n h e e m s c h e bevolking buiten de gewestelijke hoofdplaats behoorende Inlanders en tegen vreemde Oosterlingen andere dan Chineezen in het gewest Benkoelen, wanneer het onder-
werp m geschil eene waarde heeft van niet meer dan honderd gulden;
d. tegen Inlanders, indien de vordering is ingesteld door Euro- peanen of Chineezen en tegen vreemde Oosterlingen andere dan Chineezen in het gewest Manado, wanneer het onderwerp in ge- schil eene waarde heeft van niet meer dan vijftig gulden met uit- zondering evenwel van de magistraatsgerechten op plaatsen waar een_ landraad gevestigd is, voorgezeten door een rechtskundiqen ambtenaar; .
e. door anderen dan Europeanen tegen vreemde Oosterlingen andere dan Chineezen in de gewesten Bangka en Onderhoorigheden en Bilhton, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan vijftig gulden;
ƒ. tegen vreemde Oosterlingen andere dan Chineezen in de gewesten Sumatra s Westkust en Tapanoeli, wanneer het onder-
3e. didalam gewest Atjéh dan Djadjahan ta'loeknja, sekadar ada landraad didalam seboeah afdeeling, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada lima poeloeh roepiah, dan da- lam bahagian gewest itoe jang lain, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada lima ratoes roepiah;
-ie. didalam Goebernemén Maloekoe:
Didalam onderafdeeling dari afdeeling Ambon jang akan ditoen- djoekkan dengan ordonansi, demikian poela didalam onderafdee- ling Papoea Barat, afdeeling Térnate, apabila pokok per- selisihan itoe tidak lebih harganja dari pada doea poeloeh lima roepiah; didalam onderafdeeling lain dalam afdeeling Ambon, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada doea ratoes lima poeloeh roepiah.
Didalam bahagian onderafdeeling Manokwari, Sorong, Poelau- poelau Schouten, Kepoelauan Jappen dan Hollandia, afdeeling Tér- nate, tempat kepala onderafdeeling sendiri memegang magistraats- gerecht itoe, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada lima ratoes roepiah; dan didalam bahagian afdeeling Térnate jang lain, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih har- ganja dari pada lima poeloeh roepiah;
b. Kepada orang Boemipoetera dan orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa diiboe negeri gewest dalam gewest Palembang dan Djambi, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada lima poeloeh roepiah dan kepada bangsa Ti- moer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa diloear iboe negeri gewest, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada seratoes roepiah;
c. kepada orang Boemipoetera jang tidak masoek bilangan anak negeri asli diloear iboe negeri gewest dan kepada orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa didalam gewest Bengkoeloe, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada seratoes roepiah;
d. kepada orang Boemipoetera, djika perkara itoe ditoentoet oléh orang Eropah atau orang Tiong Hoa dan kepada orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa didalam gewest Manado, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada lima poeloeh roepiah, akan tetapi dengan mengetjoealikan magistraatsgerecht ditempat kedoedoekan seboeah landraad, jang dikepalai' oléh seorang amtenar ahli hoekoem;
e. oléh orang jang lain dari pada orang Eropah kepada bangsa Timoer Asin.3 lain dari pada orang Tiong Hoa didalam gewest Bangka dan Djadjahan ta'loeknja dan Belitoeng, apabila pokok per- selisihan itoe tidak lebih harganja dari pada lima poeloeh roepiah;
ƒ. kepada orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa didalam gewest Soematera Barat dan Tapa-
Reglemén Hoekoem Tanah Seberang. 2
werp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan honderd gulden;
B. voor zoover betreft die gedeelten van hun rechtsgebied welke niet behooren tot het rechtsgebied van een landgerecht:
a. over alle overtredingen, waarop geen zwaardere straf is ge- steld dan hechtenis van ten hoogste drie maanden of geldboete van ten hoogste vijf honderd gulden met of zonder verbeurdver- klaring van bepaalde voorwerpen en welke niet ter kennisneming aan andere rechters zijn opgedragen;
b. over de in de artikelen 352, eerste lid, 364, 373, 379, 384, 407, eerste lid en 482 van het Wetboek van Strafrecht vermelde misdrijven, alsmede over het misdrijf van eenvoudige beleediging,
bedoeld bij artikel 315 van dat Wetboek,
indien de onder a en b bedoelde strafbare feiten zijn gepleegd:
1°. in de gewesten Benkoelen, Palembang en Djambi door niet tot de inheemsche bevolking buiten de gewestelijke hoofdplaats behoorende Inlanders en door vreemde Oosterlingen;
2°. in de overige gewesten "door Inlanders en vreemde Ooster- lingen.
31. ( 1 ) De vonnissen der magistraatsgerechten zijn aan geene nadere voorziening onderhevig, met uitzondering van die in het volgende lid vermeld.
(2) In de gewesten Sumatra's Westkust, Tapanoeli, Benkoelen, Palembang, Djambi, Oostkust van Sumatra, Atjeh en Onderhoo- righeden, Riouw en Onderhoorigheden, gouvernement der Moluk- ken en Bali en Lombok zijn de vonnissen der magistraatsgerechten in burgerlijke zaken vatbaar voor hooger beroep bij den landraad, wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van meer dan vijftig gulden.
32. ( 1 ) De magistraatsgerechten in de gewesten Billiton en Manado oordeelen in het hoogste ressort over de aan hooger be- roep onderworpen vonnissen der districtsgerechten in zaken van overtreding.
(2) De magistraatsgerechten in het gouvernement der Moluk- ken oordeelen in het hoogste ressort over de aan hooger beroep onderworpen vonnissen der regentschapsgerechten.
T I T E L VI Van de landraden
33. Landraden zijn gevestigd op de hoofdplaatsen van de ge- westen en voorts op zoodanige andere plaatsen als bij ordonnantie daartoe worden aangewezen.
noeli, apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dari pada seratoes roepiah;
B. sekadar tentang bahagian pegangan jang tidak masoek bi- langan djadjahan hoekoem seboeah landgerecht:
a. segala pelanggaran, jang baginja tidak ditentoekan hoekoem- an jang lebih berat dari pada koeroengan selama-lamanja tiga boe- lan atau denda oeang sebanjak-banjaknja lima ratoes roepiah, de- ngan atau tidak dengan rampasan barang jang tentoe dan jang pemeriksaannja tidak diserahkan kepada hakim jang lain;
b. kedjahatan jang terseboet dalam pasal 352 ajat pertama, pasal 364, 373, 379, 384, 407 ajat pertama dan 482 Kitab Oendang-oendang Hoekoeman, demikian djoega kedjahatan ben- tjana bersahadja, jang terseboet pada pasal 315 Kitab Oendang- oendang itoe,
djika perboeatan jang boleh dihoekoem jang terseboet pada a dan b dilakoeican:
le. dalam gewest Bengkoeloe, Palembang dan Djambi oléh orang Boemipoetera jang boekan masoek bilangan isi negeri asli diloear iboe negeri gewest dan oléh orang bangsa Timoer Asing;
2e. didalam gewest lain oléh orang Boemipoetera dan orang bangsa Timoer Asing.
31. (1) Kepoetoesan magistraatsgerecht tidak dapat disang- kalkan lagi, ketjoeali jang terseboet dalam ajat berikoet:
(2) Didalam gewest Soematera Barat, Tapanoeli, Bengkoeloe, Palembang, Djambi, Soematera Timoer, Atjéh dan Djadjahan ta'- loeknja, Riau dan Djadjahan ta'loeknja, Goebernemén Maloekoe dan Bali dan Lombok, maka tentang kepoetoesan magistraatsgerecht dalam perkara sipil boleh diminta apél kepada landraad, apabila pokok perselisihan itoe lebih harganja dari pada lima poeloeh roepiah.
32. ( 1 ) Magistraatsgerecht dalam gewest Belitoeng dan Mana- do menghoekoemkan sebagai hakim jang tertinggi segala kepoe- toesan districtsgerecht dalam perkara pelanggaran, jang boleh di- apelkan.
(2) Magistraatsgerecht didalam Goebernemén Maloekoe meng- hoekoemkan sebagai hakim jang tertinggi segala kepoetoesan re- gentschapsgerecht jang boleh diapelkan.
TITEL VI Tentang Landraad
33. Landraad berkedoedoekan diiboe negeri gewest dan lagi di- tempat lain, jang akan ditoendjoekkan dengan ordonansi.
34. Het rechtsgebied van de landraden wordt bij ordonnantie vastgesteld.'
35. ( 1 ) De voorzitter is bevoegd om, wanneer daarvoor ge- wichtige redenen bestaan, den landraad buiten de plaats waar deze gevestigd is, binnen zijn rechtsgebied te doen vergaderen.
(2) Bij ordonnantie kunnen plaatsen worden aangewezen, waar de landraad uitsluitend zal mogen vergaderen ter kennisneming van strafbare feiten begaan in zelfbestuursgebied.
36. De landraden houden zoo dikwijls zitting als de dienst der justitie zal vereischen.
37. ( 1 ) De landraden bestaan uit een rechtskundigen dan wel niet rechtskundigen ambtenaar als voorzitter en zoovele en zoo- danige leden als daartoe door of namens den Gouverneur-Generaal zullen worden aangewezen, bijgestaan door een griffier.
(2) Bij ordonnantie wordt bepaald, welke landraden worden voorgezeten door een rechtskundigen ambtenaar en welke ambte- naren het voorzitterschap der overige landraden vervullen, alsmede bij welke landraden de functiën van griffier worden vervuld door bepaaldelijk daartoe benoemde ambtenaren, zoomede de wijze waar-
op in de vervulling van de functiën van griffier bij de overige land- raden wordt voorzien.
38. De functiën van voorzitter en van griffier kunnen aan een- zelfden ambtenaar voor meer dan één landraad worden opgedragen.
Die landraden worden aangewezen bij eene ordonnantie, waarin tevens de standplaats van den voorzitter of griffier wordt bepaald.
39. Bij ordonnantie kan aan de hoofden van gewestelijk bestuur en aan de assistent-residenten — in het gouvernement der Moluk- ken ook aan de hoofden der afdeelingen — de bevoegdheid worden verleend om het voorzitterschap van binnen hun ressort gelegen
landraden, welke niet door een rechtskundigen ambtenaar worden voorgezeten, over te nemen.
40. ( 1 ) De Gouverneur-Generaal is bevoegd om bij de landraden, waar zulks noodig blijkt, aan den voorzitter een rechts- kundigen ondervoorzitter en aan den griffier een adjunct-griffier toe te voegen.
(2) Bij toevoeging aan den voorzitter van een ondervoorzitter verdeelt de eerstgenoemde de werkzaamheden tusschen hen. Alleen in geval van volstrekte verhindering van den voorzitter zal de on-
34. Djadjahan hoekoem landraad itoe ditetapkan dengan or- donansi.
35. ( 1 ) Djika ada sebab jang penting, maka voorzitter ber- koeasa akan menjoeroeh bersidang landraad didalam djadjahan hoekoemnja, diloear tempat kedoedoekannja.
(2) Dengan ordonansi dapat ditoendjoekkan tempat, dimana landraad itoe hanja akan boleh bersidang oentoek memeriksa per- kara jang boleh dihoekoem, jang dilakoekan didalam djadjahan berpemerintahan sendiri.
36. l a n d r a a d itoe bersidang sebanjak kali dikehendaki oléh pe- kerdjaan djoestisi.
37. ( 1 ) Landraad itoe terdjadi dari pada seorang amtenar jang ahli hoekoem ataupoen seorang amtenar jang boekan ahli hoe- koem sebagai voorzitter dan beberapa lid, jang banjaknja dan mar- tabatnja akan ditoendjoekkan oléh atau atas nama Goebernoer Djenderal, dibantoe oléh seorang griffier.
(2) Dengan ordonansi ditentoekan, landraad mana jang dike- palai' oléh amtenar jang ahli hoekoem dan amtenar mana poela jang akan djadi voorzitter landraad jang lain, demikian poela pada land- raad mana pekerdjaan griffier dilakoekan oléh amtenar jang senga- dja diangkat oentoek itoe, demikian djoega tjara mengatoer hal mendjalankan pekerdjaan griffier pada landraad jang lain.
38. Djabatan voorzitter dan djabatan griffier dapat diserahkan kepada seorang amtenar itoe djoega bagi seboeah landraad atau lebih. Landraad itoe ditoendjoekkan dengan ordonansi dan dalam ordonansi itoe ditentoekan poela tempat kedoedoekan voorzitter atau griffier itoe.
39. Dengan ordonansi dapat diberi koeasa kepada kepala pe- merintahan gewest dan kepada asistén-residén —• didalam Goeber- nemén Maloekoe kepada kepala afdeeling djoega — akan memang- koe djabatan voorzitter pada landraad jang doedoek dalam djadjah- annja, jailoe landraad jang tidak dikepalai' oléh amtenar jang ahli hoekoem.
40. (1) Kalau ternjata perloe bagi landraad, maka Toean Besar Goebernoer Djenderal berkoeasa akan membantoekan seo- rang ondervoorzitter jang ahli hoekoem kepada voorzitter dan se- orang adjunct-griffier kepada griffier.
(2) Kalau dibantoekan seorang ondervoorzitter kepada voor- zitter itoe, maka dibagilah pekerdjaan oléh voorzitter antara mereka itoe. Hanja dalam hal voorzitter beroezoer jang penting sekali, maka
dervoorzitter mogen voorzitten in zaken betreffende misdrijven op welke de doodstraf, levenslange gevangenisstraf, of, afgezien van verhooging van straf wegens samenloop van misdrijven, herhaling van misdrijf of krachtens artikel 52 van het Wetboek van Straf- recht, tijdelijke gevangenisstraf van ten hoogste twintig jaren is gesteld, of betreffende medeplichtigheid aan of poging tot zoo- danig misdrijf.
41. (1) De Gouverneur-Generaal is bevoegd om bij den land- raad wanneer de werkzaamheden dit vereischen, tijdelijk een bui- tengewonen rechtskundigen dan wel niet-rechtskundigen voorzitter
aan te stellen, wiens taak alsdan door hem wordt aangewezen.
(2) In de gewesten, waar een raad van justitie is gevestigd, kan, wanneer de werkzaamheden dit vereischen, met de vervulling van een gedeelte van de taak van een rechtskundigen voorzitter een lid van den raad van justitie door den voorzitter van dit college tij- delijk worden belast.
42. ( 1 ) Tot het wettig houden van den landraad wordt, onver- minderd het bepaalde bij artikel 7 van het reglement op de rech- terlijke organisatie en het beleid der justitie in Nederlandsch-Indië, vereischt de tegenwoordigheid van den voorzitter of ondervoorzit- ter, van ten minste twee leden en van den griffier of een met de waarneming van de functiën van griffier wettig belasten ambtenaar of beambte, zoomede, in strafzaken, die van den Inlandschen of- ficier van justitie als vervullende de functiën van het openbaar mi- nisterie, met dien verstande, dat ten minste één lid van hun landaard zitting heeft, wanneer Inlanders als gedaagden of beklaagden in rechten betrokken zijn.
(2) Het bepaalde bij artikel 7 voormeld is mede toepasselijk bij de rechtspraak in hooger beroep van vonnissen van de districts- raden, gewezen in burgerlijke zaken, het Inlandsch familie- en erf- recht betreffende.
43. ( 1 ) Bij ontstentenis, belet of afwezigheid van den voor- zitter van een landraad en van den ondervoorzitter, indien deze bij den landraad bescheiden is, wordt, behoudens het bepaalde in het volgend lid, in de waarneming van de functiën van voorzitter voor-
zien, op de wijze bij ordonnantie bepaald.
(2) In de gewesten, waar een raad van justitie is gevestigd, worden bij ontstentenis, belet of afwezigheid van den rechtskun- digen voorzitter van een landraad en van den ondervoorzitter, in-
ondervoorzitter itoe akan boléh mengepalai' landraad itoe dalam per- kara tentang kedjahatan jang boléh dihoekoem dengan hoekoeman mati, hoekoeman pendjara seoemoer hidoep atau, ketjoeali tambahan hoekoeman karena perhoeboengan kedjahatan, oelangan kedjahatan atau karena pasal 52 Kitab Oendang-oendang Hoekoeman, jang boléh dihoekoem dengan hoekoeman pendjara sementara se- lama-lamanja doea poeloeh tahoen, atau tentang toeroet melakoe- kan atau mentjoba melakoekan kedjahatan jang demikian.
41. ( 1 ) Apabila perloe bagi pekerdjaan landraad, maka Toean Besar Goebernoer Djenderal berkoeasa akan mengangkat bagi se- mentara pada landraad itoe seorang voorzitter loear biasa jang ah- li hoekoem ataupoen jang boekan ahli hoekoem; dalam hal itoe pe- kerdjaan voorzitter loear biasa itoe ditoendjoekkan oléh Toean Besar.
(2) Didalam gewest, tempat kedoedoekan seboeah raad djoes- tisi, maka kalau perloe bagi pekerdjaan, dapatlah sebahagian peker- djaan voorzitter jang ahli hoekoem ditanggoengkan oléh voorzitter raad djoestisi itoe kepada seorang lid raad djoestisi itoe.
42. ( 1 ) Akan mengadakan persidangan landraad jang sah, ma- ka dengan tidak mengoerangi atoeran pada pasal 7 reglemen tentang atoeran hakim dan mahkamat serta kebidjaksanaan djoestisi di Hindia Belanda, haroes ada hadir voorzitter atau ondervoor- zitter, sekoerang-koerangnja doea orang lid dan griffier atau se- orang amtenar atau pegawai jang dengan sah diwadjibkan mela- koekan pekerdjaan griffier; lagi poela didalam perkara hoekoeman haroes hadir opsir djoestisi Boemipoetera sebagai amtenar jang melakoekan pekerdjaan penoentoet hoekoeman, dengan pengertian, bahwa sekoerang-koerangnja seorang lid dari bangsanja haroes toe- roet bersidang, apabila orang Boemipoetera beperkara sebagai orang jang dida'wa atau orang jang ditoedoeh.
(2) Atoeran pada pasal 7 jang terseboet dahoeloe berlakoe poela pada waktoe memberi kepoetoesan lebih tinggi tentang kepoe- toesan districtsraad, dalam perkara sipil, tentang hoekoem kaoem keloearga dan waris Boemipoetera.
43. (1) Djika tidak ada, beralangan atau tidak hadir voor- zitter seboeah landraad dan ondervoorzitternja, apabila ondervoor- zitter itoe diadakan pada landraad itoe, maka hal melakoekan peker- djaan voorzitter itoe sebagai wakil diatoer menoeroet tjara jang ditentoekan dengan ordonansi, ketjoeali jang ditentoekan dalam ajat berikoet.
(2) Didalam gewest tempat kedoedoekan raad djoestisi, djika tidak ada, beralangan atau tiada hadir voorzitter jang ahli hoekoem dari seboeah landraad, dan ondervoorzitternja djoega, apabila ia
dien deze bij den landraad bescheiden is, de functiën van voorzit- ter vervuld door een lid van den raad van justitie, daartoe door den voorzitter van dit college aan te wijzen.
44. Bij ontstentenis, belet of afwezigheid van een bij een land- raad bepaaldelijk daatfoe benoemden griffier, en indien bij den landraad een adjunct-griffier is bescheiden, van dezen, kan op ver- zoek van den voorzitter door het hoofd van gewestelijk bestuur een ander ambtenaar met de tijdelijke waarneming dier betrekkina worden belast.
45. Met uitzondering van de zaken, waarvan de kennisneming aan andere rechters is opgedragen, oordeelen de landraden in eersten aanleg:
A. over de burgerlijke rechtsvorderingen ingesteld:
a. tegen Inlanders in de gewesten Sumatra's Westkust en Ta- panoeli;
b. tegen niet tot de inheemsche bevolking buiten de geweste- lijke hoofdplaats behoorende Inlanders in het gewest Benkoelen;
c. tegen Inlanders ter gewestelijke hoofdplaats en tegen vreem- de Oosterlingen andere dan Chineezen in de gewesten Palembang en Djambi;
d. tegen Inlanders en vreemde Oosterlingen andere dan Chi- neezen in de overige gewesten.
B. over alle misdrijven en overtredingen gepleegd:
a. in het gewest Benkoelen door niet tot de inheemsche bevol- king buiten de gewestelijke hoofdplaats behoorende Inlanders en door vreemde Oosterlingen;
b. in de gewesten Palembang en Djambi door Inlanders ter gewestelijke hoofdplaats en door vreemde Oosterlingen;
c in de overige gewesten door Inlanders en vreemde Ooster- lingen.
46. De uitspraken der landraden zijn vatbaar voor hooger beroep aan den raad van justitie:
1°. in de zaken vermeld onder A van het voorgaande artikel:
a. in de gewesten Oostkust van Sumatra, Riouw en Onder- hoorigheden en Bali en Lombok ongeacht de waarde van het on- derwerp in geschil;
b. in de overige gewesten, wanneer niet blijkt, dat de waarde van het onderwerp in geschil honderd gulden of minder bedraagt.
2°. in de zaken vermeld onder B van het voorgaande artikel, wanneer het strafbare feit eene overtreding is.
47. ( 1 ) De eindvonnissen der landraden in zaken van misdrijf gewezen zijn, met uitzondering van die waarbij de beklaagde van
diadakan pada Jandraad itoe, maka pekerdjaan voorzitter itoe di- lakoekan oléh seorang lid raad djoestisi itoe, jang ditoendjoekkan oléh voorzitter mahkamat itoe.
44. Djika seorang griffier jang istimewa diangkat sebagai itoe pada seboeah landraad tidak ada, beralangan atau tidak hadir, dan kalau pada landraad itoe diadakan seorang adjunct-griffier, amte- nar itoepoen tidak ada, beralangan atau tidak hadir, maka atas per- mintaan voorzitter dapatlah kepala pemerintahan gewest menang- goengkan hal melakoekan pekerdjaan griffier sebagai wakil bagi sementara kepada seorang amtenar lain.
45. Dengan mengetjoealikan perkara jang diserahkan pemerik- saannja kepada hakim jang lain, maka landraad menghoekoemkan sebagai hakim jang pertama:
A. perkara-perkara sipil jang ditoentoet:
a. kepada orang Boemipoetera didalam gewest Soematera Barat dan Tapanoeli;
b. kepada orang Boemipoetera jang boekan masoek bilangan isi negeri asli diloear iboe negeri gewest didalam gewest Bengkoeloe;
c. kepada orang Boemipoetera diiboe negeri gewest dan kepada orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa dida- lam gewest Palembang dan Djambi;
d. kepada orang Boemipoetera dan orang bangsa Timoer Asing lain dari pada orang Tiong Hoa didalam gewest lain.
B. segala kedjahatan dan pelanggaran jang dilakoekan:
a. dalam gewest Bengkoeloe oléh orang Boemipoetera jang boe- kan masoek bilangan isi negeri asli diloear iboe negeri gewest dan oleh orang bangsa Timoer Asing;
b. didalam gewest Palembang dan Djambi oléh orang Boemi- poetera diiboe negeri gewest dan oléh orang bangsa Timoer Asing;
c. didalam gewest lain oléh orang Boemipoetera dan orang bangsa Timoer Asing.
46. Tentang segala kepoetoesan landraad boleh diminta apél kepada raad djoestisi:
le. dalam perkara jang terseboet pada A pasal diatas ini:
a. dalam gewest Soematera Timoer, Riau dan Djadjahan ta'loek- nja dan Bali dan Lombok, dengan tidak dipandang harga pokok perselisihan itoe ;
b. dalam gewest lain, apabila tidak ternjata, bahwa .harga pokok perselisihan itoe seratoes roepiah atau koerang.
2e. dalam perkara jang terseboet pada B pasal diatas ini, apa- bila perboeatan jang boleh dihoekoem itoe soeatoe pelanggaran.
47. ( 1 ) Kepoetoesan penghabisan dari pada landraad dalam perkara kedjahatan, boleh diperbaiki (revisie) oléh raad djoestisi,
de geheele telastlegging is vrijgesproken, vatbaar voor revisie van den raad van justitie.
(2) Indien de landraad bij de berechting van de zaak werd voorgezeten door een rechtskundigen ambtenaar, is de revisie niet verplicht; indien hij werd voorgezeten door een niet rechtskundigen ambtenaar is de revisie verplicht.
48. De landraden oordeelen in het hoogste ressort over de aan hooger beroep van die rechtbanken onderworpen vonnissen der districtsgerechten, districtsraden en magistraatsgerechten.
TITEL VII Van de landgerechten
49. Landgerechten zijn gevestigd op zoodanige plaatsen als bij ordonnantie daartoe worden aangewezen.
50. Het rechtsgebied van de landgerechten wordt bij ordonnantie vastgesteld.
51. (1) Door of namens den Gouverneur-Generaal wordt be- paald, op welke plaatsen binnen hun rechtsgebied de landgerech- ten zitting moeten houden.
(2) De landrechter is bevoegd om, wanneer naar zijn oordeel het belang van den dienst dit vordert, ook buiten de aangewezen plaatsen doch binnen zijn rechtsgebied zitting te houden.
52. Behalve op Zondag houden de landrechters, voor zooveel dit noodig en mogelijk is, dagelijks zitting.
53. ( 1 ) Het landgerecht bestaat uit een rechtskundigen amb- tenaar als landrechter, bijgestaan door een Inlandschen ambtenaar die behalve de hem verder bij algemeen verordeningen opgedragen werkzaamheden, die van griffier verricht en den titel draagt van fiscaal-griffier. + *
(2) Indien bijzondere omstandigheden daartoe nopen kan de functie van landrechter worden opgedragen aan een ambtenaar van het binnenlandsch bestuur, dan wel aan een ander daarvoor geschikt geacht persoon.
54. De Gouverneur-Generaal is bevoegd om bij het landgerecht, wanneer de werkzaamheden dit vereischen, tijdelijk een buitenge- wonen rechtskundigen landrechter aan te stellen, wiens taak alsdan door Hem wordt aangewezen.
ketjoeali jang membebaskan orang Jang ditoedoeh itoe dari pada seloeroeh toedoehan.
(2) Apabila landraad ketika menghoekoemkan perkara itoe di- kepalai' oléh amtenar jang ahli hoekoem, maka revisie itoe tidaklah diwadjibkan; apabila landraad itoe dikepalai' oléh amtenar jang tidak ahli hoekoem, maka revisie itoe diwadjibkan.
48. Landraad menghoekoemkan sebagai hakim jang tertinggi kepoetoesan districtsgerecht, districtsraad dan magistraatsgerecht, jang boleh diapelkan.
TITEL VII Tentang Landgerecht
49. Landgerecht itoe berkedoedoekan ditempat jang ditentoekan dengan ordonansi.
50. Djadjahan hoekoem landgerecht itoe ditetapkan dengan or- donansi.
51. (1) Maka ditentoekan oléh atau atas nama Toean Besar Goebernoer Djenderal ditempat mana landgerecht itoe dalam dja- djahan hoekoemnja haroes bersidang.
(2) Landrechter berkoeasa djoega akan mengadakan persi- dangan diloear tempat jang ditoendjoekkan, tetapi didalam djadjah- an hoekoemnja, apabila menoeroet timbangannja hal itoe perloe oentoek kepentingan pekerdjaan.
52. Ketjoeali pada hari Ahad, maka landrechter mengadakan persidangan tiap-tiap hari, kalau perloe dan dapat diperboeat de- mikian.
53. ( 1 ) Landgerecht itoe terdjadi dari pada seorang amtenar jang ahli hoekoem sebagai landrechter, dibantoe oléh seorang am- tenar Boemipoetera, jang, lain dari pada pekerdjaan jang ditang- goengkan lagi kepadanja pada verordening 'oemoem, melakoekan pekerdjaan griffier poela dan beroleh gelar fiscaal-griffier.
(2) Djika ada peri keadaan jang penting oentoek itoe, maka dapatlah pekerdjaan landrechter itoe ditanggoengkan kepada se- orang amtenar B.B., ataupoen kepada seorang lain, jang dipandang patoet oentoek itoe.
54. Toean Besar Goebernoer Djenderal berkoeasa, kalau per- loe bagi pekerdjaan, akan mengangkat pada landgerecht bagi se- mentara seorang landrechter loear biasa jang ahli hoekoem; dalam hal itoe pekerdjaan landrechter loear biasa itoe ditoendjoekkan oléh Toean Besar.
55. ( 1 ) Bij elk landgerecht worden door of namens den Gou- verneur-Generaal een of meer plaatsvervangende landrechters be- noemd.
(2) Bij ontstentenis, belet of afwezigheid van den landrechter worden diens functiën vervuld door den plaatsvervangenden land- rechter of een hunner naar volgorde van benoeming, behoudens dat
een rechtskundige den voorrang heeft boven een niet-rechtskundigen plaatsvervanger.
(3) Bij eene eenigszins langdurige verhindering van den land- rechter zal, indien onder zijne plaatsvervangers geen rechtskundige is, als regel de tijdelijke waarneming van diens functiën door den Gouverneur-Generaal worden opgedragen aan een speciaal daartoe aan te wijzen rechtskundigen ambtenaar.
(4) Bij ontstentenis, belet of afwezigheid zoowel van den land- rechter als van zijne plaatsvervangers, treedt de magistraat als plaatsvervangend landrechter op.
(5) Onverminderd het bepaalde in dit artikel treden, voor zoo- ver het de behandeling betreft van de in den Eersten Titel A van het landgerechtreglement bedoelde zaken, op de standplaats van den landrechter in de aangegeven volgorde de plaatsvervangende land- rechters op, indien de landrechter elders zitting houdt.
56. ( 1 ) De landrechter benoemt buiten bezwaar van den Lan- de een of meer buitengewone substituut-fiscaal-griffiers, die bij ont- stentenis, belet of afwezigheid van den fiscaal-griffier diens func- tiën vervullen. Op de hoofdplaats van elke afdeeling of onderaf- deeling en indien het gewest alleen is verdeeld in districten, op de hoofdplaats van elk district zal minsten één zoodanige buitengewone substituut-fiscaal-griffier moeten gevestigd zijn.
(2) De benoemde legt vóór de aanvaarding in handen van den landrechter den eed of de belofte af, omschreven bij het eerste lid van artikel 13 van het reglement op de rechterlijke organisatie en het beleid der justitie in Nederlandsch-Indië.
(3) V a n de benoeming en eedsaflegging zoowel als van het ontslag wordt kennis gegeven aan den directeur van justitie en aan het hooggerechtshof van Nederlandsch-Indië.
57. Tot het wettig houden van het landgerecht wordt vereischt de tegenwoordigheid van den landrechter en van den fiscaal-grif- fier.
55. (1) Pada tiap-tiap landgerecht diangkat oléh atau atas nama Toean Besar Goebernoer Djenderal seorang landrechter peng-
ganti atau lebih.
(2) Djika landrechter tidak ada, beralangan atau tidak hadir, maka pekerdjaannja dikerdjakan oléh landrechter pengganti, dan kalau ada lebih dari seorang landrechter pengganti, oléh salah seo- rang daii padanja menoeroet tertib angkatannja, tetapi pengganti jang ahli hoekoem didahoeloekan dari pengganti jang boekan ahli hoekoem.
(3) Dalam hal landrechter itoe agak lama beroezoer dan an- tara penggantinja tidak ada pengganti jang ahli hoekoem, maka hal melakoekan pekerdjaannja bagi sementara haroes pada biasanja di- tanggoengkan oléh Toean Besar Goebernoer Djenderal kepada se- orang amtenar jang ahli hoekoem, jang istimewa ditoendjoekkan oentoek itoe.
(4) Djika landrechter dan penggantinja tidak ada, beralangan atau tidak hadir, maka magistraat mendjadi landrechter peng- ganti itoe.
(5) Dengan tidak mengoerangi atoeran dalam pasal ini, se- kadar tentang menghoekoemkan perkara jang terseboet dalam Titel Pertama A, reglemen landgerecht, maka pada kedoedoekan landrechter itoe bersidanglah penggantinja menoeroet tertib jang dinjatakan diatas ini, jaïtoe kalau landrechter itoe mengadakan persidangan ditempai lain.
56. ( 1 ) Landrechter mengangkat diloear tanggoengan Negeri seorang substituut-fiscaal-griffier loear biasa atau lebih, jang me- lakoekan pekerdjaan fiscaal-griffier, kalau fiscaal-griffier itoe tidak ada, beralangan atau tidak hadir. Pada iboe negeri tiap-tiap afdee- ling atau onderafdeeling dan apabila gewest itoe hanja dibagi-bagi atas distrik, diiboe negeri tiap-tiap distrik itoe mesti ada doedoek sekoerang-koerangnja seorang substituut-fiscaal-griffier jang loear biasa.
(2) Orang jang diangkat itoe sebeloem moela'i mendjalankan pekerdjaannja, haroes bersoempah atau berdjandji dihadapan land- rechter, sebagai dinjatakan pada ajat pertama, pasal 13, reglemen atoeran hakim dan mahkamat serta kebidjaksanaan djoestisi di Hindia Belanda.
(3) Angkatan dan hal bersoempah itoe, demikian djoega hal melepaskan dari pekerdjaan, diberi tahoekan kepada diréktoer djoestisi dan kepada mahkamat tinggi di Hindia Belanda.
57. Akan mengadakan sidang landgerecht jang sah, hendaklah hadir landrechter dan fiscaal-griffier.
58. De fiscaal-griffier staat onder het toezicht en de bevelen van den landrechter. Deze ambtenaar is niet begrepen onder de uit- drukking ^„openbaar ministerie" of „ambtenaar van het openbaar ministerie", waar die in het algemeen wordt gebezigd.
59. De landgerechten oordeelen, zonder onderscheid van den landaard der beklaagden, in eersten aanleg en tevens in het hoogste ressort:
a. over alle overtredingen, waarop geen zwaardere straf is ge- steld dan hechtenis van ten hoogste drie maanden of geldboete van ten hoogste vijfhonderd gulden, met of zonder verbeurdverklaring van bepaalde voorwerpen, en welke niet ter kennisneming aan an- dere rechters zijn opgedragen;
b. over de in de artikelen 352, eerste lid, 364, 373, 379, 384, 407.
eerste lid, en 482 van het Wetboek van Strafrecht vermelde mis- drijven, alsmede over het misdrijf van eenvoudige beleediging, be- doeld bij artikel 315 van dat Wetboek.
60. Voor de toepassing van artikel 6 van het reglement op de rechterlijke organisatie en het beleid der justitie in Nederlandsch-
Indië wordt het landgerecht als lager in rang dan de raad van jus- titie aangemerkt.
TITEL VIII Van de residentiegerechten
61. Residentiegerechten zijn gevestigd op de hoofdplaatsen van de gewesten en voorts op zoodanige andere plaatsen als bij ordon- nantie daartoe worden aangewezen.
62. Het rechtsgebied van de residentiegerechten wordt bij or- donnantie vastgesteld.
63. De residentierechter is bevoegd om, wanneer daarvoor ge- wichtige redenen bestaan, het residentiegerecht buiten de plaats waar het gevestigd is binnen zijn rechtsgebied te doen vergaderen.
64. De residentiegerechten houden zoo dikwijls zitting als de dienst der justitie zal vereischen.
65. ( 1 ) Het residentiegerecht wordt ter plaatse waar een land- raad gevestigd is, gehouden door den ambtenaar die den landraad voorzit, bijgestaan door den ambtenaar die bij dien landraad als griffier optreedt, voor zoover bij ordonnantie niet anders is bepaald.
(2) Op plaatsen waar geen landraad gevestigd is, worden de residentierechter en de griffier bij het residentiegerecht aangewe- zen bij ordonnantie.
58. Fiscaal-griffier dibawah pengawasan dan perintah landrech- ter. Amtenar itoe tidak masoek pada seboetan „penoentoet hoe- koeman" atau „amtenar penoentoet hoekoeman", kalau seboetan itoe dipakai 'oemoem.
59. Dengan tidak membeda-bedakan bangsa orang jang ditoe- doeh, maka landgerecht menghoekoemkan sebagai hakim pertama dan djoega sebagai hakim jang tertinggi:
a. segala pelanggaran, jang baginja ditentoekan hoekoeman jang tiada lebih berat dari pada hoekoeman koeroengan selama- lamanja tiga boelan atau denda oeang sebanjak-banjaknja lima ratoes roepiah, dengan atau tidak dengan rampasan barang-barang jang tentoe, dan jang tidak diserahkan pemeriksaannja kepada ha- kim jang lain;
b. kedjahatan jang terseboet dalam pasal 352 ajat pertama, pa- sal 364, 373, 379, 384, 407 ajat pertama dan pasal 482 Kitab Oen- dang-oendang Hoekoeman, demikian djoega kedjahatan bentjana bersahadja, jang dimaksoed pada pasal 315 Kitab Oendang-oen-
dang itoe.
60. Oentoek melakoekan pasal 6 reglemen tentang atoeran ha- kim dan mahkamat serta kebidjaksanaan djoestisi di Hindia Be- landa, maka landgerecht itoe dipandang lebih rendah daradjatnja dari pada raad djoestisi.
TITEL VIII Tentang Residentiegerecht
61. Residentiegerecht berkedoedoekan diiboe negeri gewest dan lagi ditempat lain jang ditoendjoekkan dengan ordonansi.
62. Djadjahan hoekoem residentiegerecht itoe ditetapkan de- ngan ordonansi.
63. Residentierechter berkoeasa, djika ada sebab jang penting, akan menjoeroeh bersidang residentiegerecht diloear tempat kedoe- doekannja, tetapi dalam djadjahan hoekoemnja.
64. Residentiegerecht mengadakan persidangan sebanjak kali perloe oentoek pekerdjaan djoestisi.
65. ( 1 ) Residentiegerecht ditempat ada landraad, dipegang oléh amtenar jang mengepalai' landraad itoe dan dibantoe oléh am- tenar jang djadi griffier landraad itoe, kalau tidak ditentoekan jang lain dengan ordonansi.
(2) Ditempat tidak ada landraad, maka residentierechter dan griffier pada residentiegerecht itoe ditoendjoekkan dengan ordo- nansi.
66. Bij ordonnantie kan aan de hoofden van gewestelijk bestuur
— in het gouvernement der Molukken ook aan de hoofden der af- deeling — de bevoegdheid worden verleend de functiën van een niet rechtskundigen residentierechter over te nemen.
67. Indien bij een landraad tijdelijk een buitengewone voorzitter is aangesteld, zal deze ook het ter plaatse gevestigde residentie- gerecht kunnen houden.
68. Bij ontstentenis, belet of afwezigheid van den residentierech- ter of van den griffier bij het residentiegerecht treden, indien die ambten onderscheidenlijk door den voorzitter van- en den griffier bij den landraad worden vervuld, de vervangers van deze laatsten tevens op respectievelijk als waarnemend residentierechter en waar- nemend griffier bij het residentiegerecht, in alle andere gevallen wordt in de waarneming van eerstbedoelde functiën voorzien op
de wijze bij ordonnantie bepaald.
69. De functiën van het openbaar ministerie bij het residentiege- recht worden uitgeoefend door een ambtenaar, daartoe door het hoofd van gewestelijk bestuur aan te wijzen.
70. ( 1 ) Behoudens in de gevallen voorzien in artikel 82 oor- deelen de residentiegerechten in eersten aanleg over burgerlijke rechtsvorderingen, ingesteld:
A. tegen Europeanen of vreemde Oosterlingen en tegen Inlan- ders die voor zoover het onderwerp in geschil betreft, krachtens wettelijke bepalingen zijn of zich vrijwillig hebben onderworpen aan het voor Europeanen vastgestelde burgerlijk- en handelsrecht,
a. in de gewesten Sumatra's Westkust en Tapanoeli:
lo. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden,
eene waarde heeft van niet meer dan vijftien honderd of vijfhon- derd gulden,
2o. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden, eene waarde heeft van meer dan vijftien honderd of vijfhonderd gulden, indien partijen zulks zijn overeengekomen;
b. in het gewest Benkoelen:
lo. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden, eene waarde heeft van niet meer dan vijftien honderd of vijfhon- derd gulden.
66. Dengan ordonansi dapat diberikan koeasa kepada kepala pemerintahan gewest —• didalam Goebernemén Maloekoe kepada kepala afdeeling poela —• akan mendjalankan pekerdjaan seorang residentierechter jang boekan ahli hoekoem.
67. Djika pada seboeah landraad telah diangkat bagi semen- tara seorang voorzitter loear biasa, maka ïapoen boleh poela meme- gang residentiegerecht jang ada ditempat itoe.
68. Djika residentierechter atau griffier pada residentiegerecht tidak ada, beralangan atau tidak hadir, sedang djabatan itoe masing- masing dilakoekan oléh voorzitter landraad dan griffier landraad, maka pengganti amtenar itoe masing-masing mendjadi wakil resi- dentierechter dan wakil griffier residentiegerecht itoe poela; dida- lam hal jang lain, maka hal melakoekan djabatan jang moela-moela terseboet itoe diatoer menoeroet tjara jang ditentoekan dengan or- donansi.
69. Pekerdjaan „penoentoet hoekoeman" pada residentiegerecht dilakoekan oléh seorang amtenar, jang ditoendjoekkan oléh kepala pemerintahan gewest.
70. ( 1 ) Ketjoeali dalam hal jang diterangkan dalam pasal 82, maka residentiegerecht itoe menghoekoemkan sebagai hakim per- tama segala perkara sipil jang ditoentoet:
A. kepada orang Eropah atau orang bangsa Timoer Asing dan kepada orang Boemipoetera, jang sekadar tentang pokok perselisihan karena atoeran oendang-oendang ta'loek atau telah mena'loekkan dirinja dengan soekanja sendiri kepada hoekoem sipil dan hoekoem perniagaan jang ditetapkan bagi orang Eropah:
a. didalam gewest Soematera Barat dan Tapanoeli:
le. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residentie- gerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau ti- dak ahli hoekoem, berharga jang tidak lebih dari pada seriboe lima ratoes roepiah atau lima ratoes roepiah;
2e. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residentie- gerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tidak ahli hoekoem, berharga jang lebih dari pada seriboe lima ratoes roepiah atau lima ratoes roepiah, djika kedoea pihak jang beperkara telah sepakat tentang itoe;
b. didalam gewest Bengkoeloe:
le. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residentie- gerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tidak ahli hoekoem, berharga jang tidak lebih dari seriboe lima ra- toes roepiah atau lima ratoes roepiah;
Reglemen Hoekoem Tarah SeberBng 3
2o. wanneer het onderwerp in geschil geene bepaalde waar- de heeft of, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechts- kundigen ambtenaar wordt gehouden, eene waarde heeft van meer dan vijftien honderd of vijfhonderd gulden, indien partijen zulks vooraf zijn overeengekomen of ter terechtzitting uitdrukkelijk wordt afgezien van het voorstellen van de exceptie van onbevoegdheid des rechters;
3°. ongeacht de waarde van het onderwerp in geschil, indien in den zin van artikel 283 van het reglement op de rechtsvordering eene onmiddellijke voorziening wordt vereischt;
B. tegen Europeanen of Chineezen en tegen Inlanders of vreem- de Oosterlingen andere dan Chineezen, die voor zoover het onder- werp in geschil betreft, krachtens wettelijke bepalingen zijn of zich
vrijwillig hebben onderworpen aan het voor Europeanen vastgestel- de burgerlijk- en handelsrecht:
a. in de gewesten Lampoengsche Districten, Palembang, Djambi, Oostkust van Sumatra, Atjeh en Onderhoorigheden, Riouw en On- derhoorigheden, Bangka en Onderhoorigheden, Billiton, Westeraf- deeling van Borneo, Zuider- en Oosterafdeeling van Borneo, Ce- lebes en Onderhoorigheden, Timor en Onderhoorigheden, Bali en Lombok, in het gewest Manado behoudens het onder letter c bepaal- de en in het gouvernement der Molukken, voorzoover betreft de afdeeling Ternate, met uitzondering van de onderafdeeling W e s t -
Nieuw-Guinee:
1°. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden, ee- ne waarde heeft van niet meer dan vijftien honderd gulden of vijf honderd gulden;
2°. wanneer het onderwerp in geschil, naar gelang het gerecht al dan niet door een rechtskundigen ambtenaar wordt gehouden, eene waarde heeft van meer dan vijftien honderd gulden of vijf honderd gulden, indien partijen zulks zijn overeengekomen;
b. in het gouvernement der Molukken, voor zoover betreft de afdeeling Amboina, alsmede de onderafdeeling West-Nieuw-Guinee van de afdeeling Ternate, behoudens het onder letter c bepaalde:
1°. wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van niet meer dan vijftien honderd gulden;
2°. wanneer het onderwerp in geschil eene waarde heeft van meer dan vijftien honderd gulden, indien partijen zulks zijn over- eengekomen;
c. in het gewest Manado en in het gouvernement der Moluk- ken, voor zoover betreft de afdeeling Amboina, alsmede de onder- afdeeling West-Nieuw-Guinee van de afdeeling Ternate, boven- dien ongeacht de waarde van het onderwerp in geschil, indien in
2e. djika pokok perselisihan itoe, tidak mempoenjaï harga jang tentoe atau, menoeroet keadaan residentiegerecht itoe dipegang
oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tidak ahli hoekoem, ber- harga jang lebih dari pada seriboe lima ratoes roepiah atau lima ratoes roepiah, kalau kedoea pihak jang beperkara soedah sepakat lebih dahoeloe tentang itoe atau pada persidangan menjatakan de- ngan soenggoeh akan meninggalkan perlawanan, bahwa hakim itoe tidak berkoeasa;
3e. dengan tidak mengindahkan harga pokok perselisihan itoe, djika menoeroet arti pasal 283 reglemen tentang toentoetan hoe- koem dikehendaki kepoetoesan dengan segera;
B. kepada orang Eropah atau orang Tiong Hoa dan kepada orang Boemipoetera atau orang bangsa Timoer Asing lain dari pa- da orang Tiong Hoa, jang tentang pokok perselisihan itoe karena atoeran oendang-oendang taioek atau telah mena'loekkan dirinja dengan soekanja sendiri kepada hoekoem sipil dan hoekoem per- niagaan, jang ditetapkan bagi orang Eropah:
a. dalam gewest Lampoeng, Palembang, Djambi, Soematera Timoer, Atjéh dan Djadjahan ta'loeknja, Riau dan Djadjahan ta'- loeknja, Bangka dan Djadjahan ta'loeknja, Belitoeng, Bornéo Barat, Bornéo Selatan dan Timoer, Selébés dan Djadjahan ta'loeknja, Timor dan Djadjahan ta'loeknja, Bali dan Lombok, didalam gewest Manado ketjoeali atoeran pada hoeroef c. dan didalam Goeber- nemén Maloekoe, sekadar tentang afdeeling Térnate, dengan me- ngetjoealikan onderafdeeling Papoea Barat:
le. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residen- tiegerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tidak ahli hoekoem, berharga jang tidak lebih dari pada seriboe lima ratoes roepiah atau lima ratoes roepiah;
2e. djika pokok perselisihan itoe, menoeroet keadaan residen- tiegerecht itoe dipegang oléh seorang amtenar ahli hoekoem atau tiada ahli hoekoem, berharga jang lebih dari pada seriboe lima ra- toes roepiah atau lima ratoes roepiah, kalau kedoea pihak jang beperkara telah sepakat tentang itoe;
b. dalam Goebernemén Maloekoe, sekadar tentang afdeeling Ambon, demikian poela onderafdeeling Papoea Barat dari afdeeling Térnate, ketjoeali atoeran pada hoeroef c:
le. apabila pokok perselisihan itoe tidak lebih harganja dan pada seriboe lima ratoes roepiah;
2 e. apabila pokok perselisihan itoe lebih harganja dari pada seriboe lima ratoes roepiah, kalau kedoea pihak jang beperkara telah sepakat tentang itoe;
c. dalam gewest Manado dan dalam Goebernemén Maloekoe, sekadar tentang afdeeling Ambon, demikian poela onderafdeeling
