Logopedie
Inhoud
Wat mag je verwachten van dit e-book?
1 Wat is logopedie? 3
2 Wanneer kan een logopedist helpen? 4-5 3 Soorten problemen bij kinderen 6
Spraak- en taalachterstand 7
Stotteren 8
Leerstoornissen • dyslexie 9
• dyscalculie 10
• dysorthografie 11
Afwijkend mondgedrag 12
4 In het kort: logopedie bij kinderen, jongeren en volwassenen 13 5 Krijg je een terugbetaling voor logopedie? 14
Inhoud
Dit e-book is geldig in 2022 en is puur informatief. Alle details en voorwaarden over terugbetaling vind je terug op onze website.
Wat is logopedie
Logopedie heeft te maken met alles wat communicatie is.
Niet alleen praten maar ook taal, lezen en schrijven horen daar dus bij.
Een logopedist helpt je bij de behandeling van verschillende
communicatiestoornissen in verschillende levensfasen. Denk maar aan problemen met leren, taal, spraak, articulatie of stemgebruik.
In dit e-book bekijken we wat een logopedist allemaal te bieden heeft.
Je ontdekt welke stoornissen vaak voorkomen bij kinderen, jongeren en volwassenen, wat je eraan kan doen en wanneer je best de hulp van een logopedist inroept.
Wat is logopedie
“Mijn zoontje Toon had wat problemen met zijn uitspraak. Op school verwezen ze ons door naar een logopedist. Die heeft Toon echt goed geholpen. Gelukkig hoefden we ons geen zorgen te maken over de kosten. Bij Partena Ziekenfonds kregen we 10 euro per sessie terugbetaald.”
Lieve, 36 jaar
1
Wanneer kan een logopedist helpen
Voor je je zorgen maakt over de taal-, spraak of leerontwikkeling van je kind is het belangrijk om te weten dat elk kind op zijn of haar eigen tempo leert te communiceren. Krijgt je kind sommige vaardigheden wat trager onder de knie dan een leeftijdsgenootje? Maak je dan niet meteen zorgen. Geef je kind rustig de tijd om op z’n eigen tempo te ontwikkelen.
Wanneer kan
een logopedist helpen?
-1 jaar
Rond de leeftijd van 1 jaar spreken kinderen nog niet. Maar de non- verbale communicatie is al in volle ontwikkeling!
Heeft je kind het moeilijk om samen te lachen of te spelen?
Is er weinig oogcontact, gebaren, gebrabbel of andere geluiden? Dan kan je advies vragen aan een logopedist.
1 jaar tot 15 maanden
De fase waarin peuters verbaal beginnen worden en beginnen te spreken is aangebroken.
Brabbelt je kind opvallend weinig of blijven de eerste woordjes zoals ‘mama’ of ‘papa’
lang uit? Dan hoef je je nog niet meteen zorgen te maken.
Heb je toch graag wat advies of geruststelling? Dan kan een logopedist je zeker helpen.
18 maanden tot 2,5 jaar
De woordenschat van je kind breidt nu sterk uit. ‘Ikke ook’ of ‘koek hebben’ ga je (misschien vaker dan je zou willen) steeds meer horen.
Merk je dat je kind weinig woorden bijleert, geen combinaties van woorden maakt en eenvoudige vragen niet lijkt te verstaan? Neem dan misschien toch even contact op met een logopedist.
2
Wanneer kan een logopedist helpen
Maak je je na een tijdje toch zorgen?
Een logopedist kan samen met jou bekijken of je kind hulp nodig heeft of niet.
2.5 tot 3 jaar
Daar zijn de eerste korte zinnetjes van +/- 5 woorden.
Er is nog weinig structuur maar je weet steeds beter wat je kind bedoelt. Je kan samen al leuke gesprekjes voeren.
Blijft het bij lossen woorden en heeft je kind het moeilijk om instructies te begrijpen? Een logopedist kan kijken of je kind eventueel taalachterstand heeft.
3 tot 4 jaar
Je kind maakt enkelvoudige zinnen en bouwt ze ook beter op. Het meervoud van zelfstandige naamwoorden is nog moeilijk en de vervoegingen van de werkwoorden zijn soms wat… creatief. Dat is in deze fase heel normaal. Laat je kind dus maar volop experimenteren.
Blijft je kind heel moeilijk verstaanbaar en merk je dat hij of zij daar zelf ook gefrustreerd over raakt?
Overweeg dan toch om eens langs te gaan bij een logopedist.
4 tot 6 jaar
De zinnen van je kind zijn nu bijna helemaal correct met af en toe een foutje. ‘Ik wil tv kijken’ of ‘Ik wil spelen’ zijn geen uitzonderlijke zinnen meer. Bijna alles wat je kleuter zegt, is verstaanbaar en de taal lijkt steeds meer op die van volwassenen.
Als je kind veel moeite heeft om correcte zinnen te maken, moeilijk verstaanbaar is en opdrachten moeilijk begrijpt, is een bezoekje aan een logopedist misschien geen slecht idee.
Wanneer kan
een logopedist helpen?
Soorten problemen bij kinderen
Dan heeft je kind misschien een van de volgende problemen:
Spraak- en taalachterstand Stotteren
Leerstoornissen:
• Dyslexie • Dyscalculie • Dysorthografie
Afwijkend mondgedrag
We leggen je de verschillen op de volgende pagina’s even uit.
Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling.
Ze leren spreken, lezen en schrijven. Bij het ene kind gaat dat iets vlotter dan bij het andere.
Gaat de ontwikkeling bij jouw kind wat trager?
Dan is dat zeker niet altijd reden tot paniek.
Maar wanneer de problemen erger worden, blijven aanslepen of als je kind zelf gefrustreerd raakt, kan het advies van een logopedist nuttig zijn.
Is je kind onverstaanbaar omdat het klanken verkeerd uitspreekt? Ligt het leestempo van je kind heel laag? Merk je veel schrijffouten op?
Soorten problemen bij kinderen
3
Spraak- en taalachterstand
Een taalachterstand kan onder andere ontstaan door een gehoorprobleem op jonge leeftijd. Met de juiste begeleiding kan dit probleem wel weggewerkt worden.
Een taalachterstand is namelijk anders dan een taalstoornis zoals bv. dyslexie. Deze is aangeboren en zal nooit helemaal verdwijnen.
We spreken van een spraak- of taalachterstand wanneer je kind een taalniveau van een
jonger kind heeft. Het kan hier bijvoorbeeld om een articulatieprobleem gaan. Hierbij spreekt je kind klanken verkeerd uit
waardoor je hem of haar niet goed verstaat.
Misschien spreekt je kind een bepaalde klank verkeerd uit. Zoals bv. een ‘l’ in plaats van een ‘r’. Of zegt je kind meer dan één klank op een andere manier? Dan wordt het moeilijk om zich verstaanbaar te maken.
Een kind met een spraak- of taalachterstand kan al vanaf drie jaar bij een logopedist terecht. Als je denkt dat jouw kind een achterstand heeft, laat dan eerst het gehoor even controleren.
Vraag advies aan je huisarts. Nadien kan je een screening bij een logopedist laten doen.
Hij/zij kijkt dan of er effectief een probleem is. Met een tijdige behandeling is je kind gelukkig weer snel vooruit geholpen.
Spraak- en taalachterstand
Wat is het?
Wat kan
een logopedist doen?
Stotteren
Om één klank uit te spreken, heb je tot wel 100 spieren nodig. Die spieren moeten met de juiste kracht, snelheid en op hetzelfde moment samentrekken. Daar loopt het bij mensen die stotteren mis. Wie stottert, heeft moeite om de juiste spieren op het juiste moment, in de juiste volgorde en met de juiste spanning te controleren.
Stottert je kind? Dan herhaalt hij of zij waarschijnlijk klanken (“v-v-viel”), lettergrepen (“wa-wa-wassen”) of woorden.
Woorden verlengen of het blokkeren van de spraak, komt ook vaak voor.
De oorzaak van stotteren is niet duidelijk.
Verschillende tests hebben wel al
aangetoond dat de hersenen van iemand
Een stotterend kind kan in principe bij de logopedist terecht vanaf 2 jaar. De logopedist doet onderzoek naar de ernst van het stotteren, brengt dit in kaart en stelt een plan van aanpak
Tijdens de behandeling bij de logopedist leert je kind het stotteren te accepteren en focussen ze zich ook op vloeiender leren praten.
Stotteren
Wat is het?
Wat kan een logopedist doen?
die stottert afwijkende activiteit vertonen tegenover mensen die niet stotteren. Maar ook erfelijkheid kan een rol spelen.
Leerstoornissen: Dyslexie
Bij dyslexie heeft je kind moeite met lezen.
Vaak leest je kind veel fouten, heeft het een traag leestempo of is het combinatie van beide. Naar de oorzaak van dyslexie wordt nog volop onderzoek gedaan.
Eén aspect van dyslexie is het zogenaamde
‘fonologische bewustzijn’. Hierbij heeft je kind moeite om klanken aan letters of tekens te koppelen. Het kan moeilijk letter- en woordbeelden onthouden en leest daardoor moeizaam en traag.
De diagnose dyslexie wordt niet zomaar gesteld. Als je kind een leerachterstand heeft, wordt hij of zij eerst minstens zes maanden intensief begeleid. Die begeleiding start meestal thuis en op school. Nadien volgt intensieve begeleiding bij de logopedist.
Is er na een half jaar weinig vooruitgang en blijft er een groot verschil tussen lezen en andere schoolprestaties?
Dan kan er sprake zijn van dyslexie.
Leerstoornissen: Dyslexie
Wat is het?
Wat kan een
logopedist doen?
Leerstoornissen: Dyscalculie
Net zoals bij dyslexie leert je kind tijdens de sessies met de logopedist verschillende regels die worden ingeoefend. De logopedist werkt vaak samen met de school van je kind.
Zo kan je kind bijvoorbeeld werken met een onthoudkaartje voor rekenen dat hij of zij dan ook in de klas mag gebruiken.
Leerstoornissen: Dyscalculie
Dyscalculie is een rekenstoornis. Je kind heeft dan bijvoorbeeld moeite met maal- en deeltafels of met het herkennen van teller en noemer in een breuk.
Ook optellen en aftellen blijft tot op latere leeftijd een probleem. Het zich eigen maken van rekenregels, wat normaal gezien een automatisme wordt, blijft moeilijk.
Dyscalculie kan samen met dyslexie voorkomen. Beide stoornissen hebben problemen met het automatiseren van leerstof of kennis.
Wat is het?
Wat kan een logopedist doen?
Leerstoornissen: Dysorthografie
Leerstoornissen: Dysorthografie
Dysorthografie is een spellingstoornis. Dat wil zeggen dat je kind veel fouten
schrijft. Je kind vergeet bijvoorbeeld de spellingsregels of schrijft de woorden zoals hij of zij ze hoort. Dysorthografie komt regelmatig samen met dyslexie voor.
Bij dyslexie en dysorthografie worden vaak extra digitale hulpmiddelen ingeschakeld zoals Sprint. Deze software leest teksten hardop voor zodat je kind kan meelezen.
Een spellingchecker op je computer helpt je kind bij het uitschrijven van teksten.
Wat is het?
Wat kan een
logopedist doen?
Afwijkend mondgedrag
Enkele voorbeelden zijn afwijkend slikken en kauwen, duim- of vingerzuigen en habitueel mondademen (hierdoor droogt de mond uit). Maar ook afwijkende lipgewoonten, tonggewoonten en nagelbijten vallen onder de noemer van afwijkend mondgedrag.
Afwijkend mondgedrag is een overkoepelende naam voor een hele reeks van verkeerde mondgewoonten. Deze hebben een negatieve impact op de gebitsstand, het spreken en het gehoor en de gezondheid.
Afwijkend mondgedrag wordt vaak opgemerkt bij tandheelkunde en kan al op jonge leeftijd opduiken. Denk maar aan duimzuigen. Vooral bij orthodontische ingrepen wordt je kind vaak eerst doorverwezen naar een logopedist.
Deze kan het afwijkend mondgedrag afleren door myofunctionele therapie. Dat is een moeilijke benaming voor oefentherapie.
De logopedist onderzoekt de afwijkingen en brengt deze in kaart. Dat wil zeggen dat de logopedist onder andere de mondfuncties, gebitsstand, totale lichaamshouding en eventuele schadelijke mondgewoonten van je kind bekijkt. Een ander aspect van het onderzoek evalueert de uitspraak en de algemene verstaanbaarheid van je kind. Daarna bepaalt de logopedist welke behandeling nodig is.
Afwijkend mondgedrag
Wat is het?
Wat kan een logopedist doen?
In het kort
Logopedie bij kinderen
Dyslexie, dyscalculie en dysorthografie zijn leerstoornissen die ook in het latere leven van je kind gevolgen kunnen hebben. Professionele hulp helpt je kind en eventueel jezelf om te leren omgaan met de uitdagingen van een leerstoornis.
De logopedist leert je kind verschillende regels en oefent deze samen in. Je kind krijgt een eigen stappenplan, schema of ezelsbruggetje mee dat kan helpen bij oefeningen in de klas. Logopedisten en leerkrachten stemmen hun manier van werken normaal gezien zo goed mogelijk op elkaar af. Ze zorgen ook samen voor extra hulp in de klas.
Logopedie bij jongeren
Jongeren die naar de logopedist gaan, zijn vaak doorverwezen via de neus-, keel- en oorarts door heesheid. Ook orthodontisten verwijzen soms door naar logopedie voor spraaktraining bij een afwijkend gebit. Een afwijkend gebit kan bijvoorbeeld zorgen voor een verkeerde articulatie of een verkeerd slikpatroon. Logopedie helpt dit te corrigeren. Vaak wil de orthodontist pas een beugel plaatsen als het slikpatroon gecorrigeerd is. Alleen zo is het effect van een beugel optimaal.
Logopedie bij volwassenen
Soms gaan volwassenen naar de logopedist voor een hese stem of na een hersenletsel door een ongeval of herseninfarct. Na een hersenletsel kan je bijvoorbeeld moeite hebben om woorden uit te spreken of om de juiste woorden te vinden. Dat noemen ze afasie.
Logopedie biedt ondersteuning om de spraakproblemen bij te sturen of te herstellen.
Wat is afasie?
Door een hersenletsel kan iemand met afasie z’n gedachten perfect ordenen maar de juiste woorden vinden en/of uitspreken is moeilijk of zelfs onmogelijk. Elk geval van afasie is anders.
De problemen kunnen gedeeltelijk of volledig herstellen. Logopedie kan daarbij helpen.
In het kort
4
Krijg je een terugbetaling voor logopedie
Heeft je kind last van spraakproblemen of een communicatiestoornis? Of word je er zelf mee geconfronteerd? Dan is de hulp van een logopedist heel waardevol.
Krijg je een
terugbetaling voor logopedie
5
Je kan op twee verschillende manieren een terugbetaling krijgen voor logopedie:
• Terugbetaling via de verplichte ziekteverzekering:
dit kan alleen als je een akkoord hebt van de adviserende arts van je ziekenfonds
• Terugbetaling via het voordelenpakket van Helan Onafhankelijk ziekenfonds:
Helan ziekenfonds voorziet om de 5 kalenderjaren een tegemoetkoming van 10 euro per individuele sessie met een maximum van 150 sessies.
Zo kan je een tegemoetkoming tot 1.500 euro bekomen op voorwaarde dat je geen tussenkomst via de wettelijke ziekteverzekering krijgt.
Er is geen leeftijdsgrens en ook teleconsultaties komen
in aanmerking.
Bekijk hier je logopedie-voordelen
Helan. Helemaal bereikbaar
Iets regelen? Zo gebeurd.
→ Check Mijn Helan op www.mijnhelan.be
• Je online ziekenfonds via pc of app.
• Volg terugbetalingen en uitkeringen op.
• Vraag voordelen aan, druk kleefbriefjes af, bekijk je dossier.
→ Vind info op onze website www.helan.be
• Sluit online aan bij ziekenfonds, zorgkas of verzekeringen.
• Wegwijs bij je aanvraag van terugbetaling of uitkering.
• Stuur documenten digitaal door.
→ Bezorg ons je doktersbriefjes
• Vind een Helan-brievenbus in je buurt: www.helan.be/brievenbus
• Via de post: Boomsesteenweg 5 - 2610 Wilrijk
Iets vragen? Wij luisteren.
→ Stel je vraag
• Chat met ons, stuur een mail of bekijk veelgestelde vragen via www.helan.be/contact
• Bel ons op T. 02 218 22 22
→ Boek een adviesgesprek op www.helan.be/afspraak
• We maken tijd voor een persoonlijk gesprek via video of in een kantoor in je buurt.
• Advies als je mama of papa wordt, niet kan werken, thuiszorg nodig hebt of naar het ziekenhuis moet.
• Uitleg over een extra verzekering, of over je aansluiting bij ziekenfonds of zorgkas.
• In een aantal kantoren stel je korte vragen ook zonder afspraak. Bekijk waar en wanneer op www.helan.be/kantoren.
→ Meld je klacht of suggestie via www.helan.be/meldpunt
• Geef een seintje als het beter kan. We luisteren graag.
Bij Helan houden we je administratie graag zo eenvoudig mogelijk. Waar het kan,
werken we snel en digitaal. Waar jij dat nodig hebt, geven we met plezier persoonlijk advies.
