Boekverslag Nederlands De smaak van Cornaille door Bert van der Veer
Boekverslag door Cees van der Pol Docent
4936 woorden 12 jaar geleden
7,9
10 keer beoordeeld
Auteur Bert van der Veer
Genre Mysterie, Roman
Eerste uitgave 2008
Vak Nederlands
Gebruikte editie voor het boekverslag Gebruikte druk: 1e
Verschijningsdatum eerste druk: 6 maart 2008 Aantal bladzijden: 249
Uitgegeven bij: United Media Company te Baarn Beschrijving voorkant
Op de cover staat een afbeelding van een balletdanseres in de grote hal van een huis. Er is ook een trap afgebeeld.
Genre
Een raadselachtige, bijna filosofische roman in de trant van “De Celestijnse belofte “of “The secret” Het verhaal van de roman is best aantrekkelijk om te lezen, bovendien moet de lezer op zoek naar de oplossing van het raadsel dat de verteller in de roman heeft gestopt.
De roman lijkt geschikt voor mensen die belangstelling hebben voor het filosofische in het bestaan en of interesse hebben in spiritualiteit.
De roman is geschikt voor de wat meer ervaren lezer in de eindexamenklassen van havo of vwo. Filosofie in het profiel zou een voordeel kunnen zijn. De literaire waarde voor de boekenlijst van scholieren.com is m.i.
2 punten.
De aangeleverde flaptekst
Grote geschriften, zoals de Bijbel en de Koran, bleken in staat de wereld te veranderen, maar wat is de kracht van een boekje dat uit niet meer dan zesendertig zinnen bestaat? Huisarts Pieter Broes ontdekte dat het lezen van De Smaak het leven van diverse mensen in zijn omgeving een beslissende wending heeft kunnen geven. De Smaak blijkt niets meer of minder dan de sleutel tot het geluk, ontdekt en opgetekend door een etholoog, genaamd doctor Cornaille, die het boekje in de jaren zestig in niet meer dan twintig
exemplaren liet drukken door de vader van Pieter Broes. Sindsdien verdwenen én de doctor én de
exemplaren – tot vele jaren later de invloed van De Smaak zich alsnog deed gelden in het dorp waar Broes zijn praktijk had gevestigd. Broes ontrafelde het mysterie achter het boekje, maar hield de waarheid wel voor zich.
De intrigerende geschiedenis van De Smaak zou niet buiten de besloten kring van de betrokkenen bekend zijn geraakt als één van de patiënten van deze huisarts geen schrijver was geweest. Bert van der Veer volgde op zijn beurt in het voetspoor van Broes en zo in dat van Cornaille. Maar ook hij vond het na lezing van De Smaak raadzaam de ontrafeling van het mysterie in een versluierde vorm te brengen: die van een roman.
Waar Wahrheit in Dichtung en biografie in fictie over gaat is aan de lezer om te bepalen, maar achter de verbeeldingskracht van de schrijver schuilt en schemert wel degelijk de ware magie van De Smaak De schrijver over “The making of “
THE MAKING OF…
Meer dan vijf boeken zijn er niet onder mijn vleugels verschenen. Daarom mocht ik me toch in 2003 een aantal maanden uitgever noemen. Ik heb daar zelfs een klein boekje over geschreven, Uitgevertje spelen.
Zeker omdat Bertolucci (zo heette mijn uitgeverij die niet meer dan een imprint was) wat publiciteit genereerde, kreeg ik genoeg manuscripten toegestuurd. Dat stapelde zich maar op.
Een paar jaar later moest dat eens allemaal opgeruimd worden. Toen vond ik een klein, dun boekje. Het heette De Smaak, geschreven door ene mijnheer Cornaile. Er stonden niet meer dan 36 regels en gravures in. Maar er zat wel een briefje bij dat afkomstig bleek te zijn van een voormalige huisarts van mij. Ik zal hem PB noemen.
Hij stelde dat het onderhavige boekje mysterieuze krachten zou hebben, ja, dat het je leven zou kunnen veranderen. Nu ben ik daar een tikkeltje allergisch voor. Dat is al begonnen met Niet morgen, maar nu van Wayne Dyer en blijven duren bij De Celestijnse Belofte, Deepak Chopra en nu The Secret. Maar dit zat nog wel even anders in elkaar…
Het was geen lesboekje of zo. Het was echt magie. Het boekje zou je leven kunnen veranderen, richting aan je leven geven, kracht voor veranderingen geven… Het boekje zou ergens in de jaren zestig
geschreven zijn door een etholoog, Cornaille. Geen voornaam. Het was opnieuw ontdekt door die huisarts, PB.
Ik was nieuwsgierig en combineerde een vakantie met een bezoek aan PB. Hij vertelde mij een verhaal dat ik ongelooflijk vond, ook al voerde hij bewijzen aan. Ik heb daarna meer research gedaan. Uiteindelijk heb ik (ook met toestemming van PB) er mijn eigen roman van gemaakt. Dat werd De smaak van Cornaille.
Maar het uitgangspunt was en bleef dat wonderlijke boekje, De Smaak.
Titelverklaring
De titel is niet lastig te verklaren.
De roman van Bert van der Veer krijgt de naam mee van het boekje van Cornaille. Dat boekje van 36 spreuken heette “De smaak.”
Structuur en/of verhaalopbouw
Eigenlijk is er sprake van drie verhaallijnen.
De eerste lijn is het boekje “De smaak”van de etholoog Cornaille. Dit zijn slechts 36 spreuken die de etholoog heeft opgetekend. Dit boekje gaat een rol spelen in het leven van de huisarts Pieter Broes, die is opgegroeid in het dorpje Rijde.
Jaren later, om precies te zijn 37 jaar, schrijft hij een roman over de gebeurtenissen in zijn leven. Die roman wordt in drie delen gepresenteerd, die weer worden onverdeeld in genummerde hoofdstukken resp.
21, 6 en 16 hoofdstukken.
In deel 1 worden de ontwikkelingen in het dorp Rijde beschreven waarin twee meisjes Ada en Conny hun seksuele ontwikkeling kunnen opdoen bij de heer Cornaille. Ze worden betrapt door twee ouderlingen die hen gaan chanteren maar met chanteurs loopt het slecht af.
In deel 2 is de ikfiguur een huisarts Pieter Broes die ook in deel 1 als preuts vriendje van Ada een rol heeft gespeeld. Hij heeft intussen het een en ander met zijn oudere broer Johan meegemaakt en met vrouwen die Johan kenden. Dan komt ook het boekje “De smaak”van Cornaille ter sprake. Er zijn slechts 20 exemplaren van gedrukt en de inhoud heeft op alle lezers zo’n geweldige indruk gemaakt dat hun leven erdoor veranderd is. Pieter ontmoet in dit deel weer Conny (die inmiddels zwaar “in de Here” is) en Ada die ernstig ziek blijkt te zijn. Deel 2 eindigt met haar dood.
In deel 3 vertelt Pieter Broes verder over zijn ontmoeting met Cornaille in Zuid-Afrika. Daar mag hij het boekje lezen en hij prent de 216 woorden in zijn hoofd. Daarna gaat hij zich richten op het naleven van de gedachten van Cornaille.
De derde lijn is dat de ik-verteller door een Uitgever benaderd wordt om het boek over “De smaak”te gaan schrijven. Behalve het eerste hoofdstuk dat aan de roman voorafgaat, komt deze verteller nog een aantal keren in een hoofdstuk terug om zijn relatie met de Uitgever te beschrijven.
Aan het einde van de roman is er nog een naschrift van de auteur, die aangeeft hoe hij met de spreuken Gebruikt perspectief
Er is sprake van een meervoudig (en ingewikkeld) In de eerste laag is er een ikverteller Pieter Broes (een HBS-leerling die bevriend is met Ada) Er zijn ook hoofdstukken waarin een alwetende verteller de erotische passages tussen Ada en de heer Cornaille vertelt. De ik-verteller Pieter Broes heeft die informatie in deel 2 van Ada en in deel 3 van Cornaille zelf vernomen.
In deel 2 is er voornamelijk sprake van de ik-verteller Pieter Broes, die huisarts in zijn geboortedorp is geworden. Hij vertelt over de mensen die hij ontmoet, die allen het boekje “De Smaak”hebben gelezen dat zo’n invloed op hun leven heeft gehad. Hij ontmoet ook zijn oude vriendinnetje Ada weer.
In deel 3 gaat de ik-verteller Pieter Broes verder o.a over zijn ontmoeting met Cornaille in Zuid-Afrika. Daar mag hij ook het boekje lezen.
Maar er is ook nog een ik-verteller die de roman in opdracht van een uitgever is gaan schrijven. (zie onder Structuur)
Tijd van het verhaal
De eerste laag (die van Cornaille) speelt zich af in de zestiger jaren. De ikfiguur van de tweede laag (de huisarts Pieter Broes doet dan namelijk eindexamen op de HBS -1967)
In augustus van dat jaar wordt hij door Ada ontmaagd. Ada’s dochter Regina wordt geboren in 1968.
In deel 3 wordt aangegeven dat het heden dan 37 jaar later (blz. 107) wordt gesitueerd. De ik-verteller is dan 55 jaar (blz. 115).
Het moment van optekenen van de roman moet dan bepaald worden op 2005.
Plaats van handeling
De handeling van de eerste en de tweede speelt zich af in het “zware” dorpje Rijde naast het in de buurt gelegen Heusstede. Op zich is Rijde geen bestaand dorp. Je zou het dorp moeten zoeken in de Bible-belt.
Aan de andere kant zal Amsterdam niet al te ver afleggen.
Motto
Het motto is afkomstig uit ‘Faust“ van Goethe:
“Werd ich zum Augenblicke sagen:
Verweile doch! Du bist so schön!
Dan magst du mich in Fesseln schlagen, dann will ich gern zu grunde gehen.!“
In het toneelstuk Faust vat de hoofdfiguur het verdrag met Mefistoles (de duivel aan wie hij zijn ziel verkoopt) op die manier weer.
Samenvatting van de inhoud
In de roman komen steeds verwijzingen voor naar de spreuken uit “De smaak.” Ik heb ervoor gekozen al deze spreuken onder de samenvatting weer te geven in de volgorde waarin ze genummerd zijn.
Voorafgaande aan de vertelling in drie delen is er een hoofdstuk waarin de ikfiguur (de schrijver) verantwoording aflegt van de roman die hij als het ware met het pistool op het hoofd moet schrijven.
Deel 1
Het verhaal speelt zich af in het dorpje Rijde, dat gebukt gaat onder een zwaar christelijk regime. In de preken van de lokale dominee dreunt dat door in de harten van de inwoners. In het dorp heeft zich een wat zonderlinge etholoog gevestigd, die alleen woont. De moeder van Ada de Vries biedt haar dochter aan om te komen schoonmaken en koken voor deze heer Cornaille. Het meisje Ada is echter op zoek naar haar seksualiteit en in het dorp kan zich dat maar moeilijk ontplooien. Op een van de eerste ontmoetingen gaat ook zij in bad en ze blijft al of niet opzettelijk met haar teen in de kraan zitten. Cornaille weet dat op te lossen en er komt een beloning voor hem. (dit motief komt later in deel 3 nog eens voor)
Ze heeft een vriendin Conny (die ook op zoek naar seks is) en een vriendje Pieter Broes.
Conny heeft een vriend Anton, maar beide jongens zijn erg netjes en komen niet verder dan een zoen.
Conny heeft meer wereldse ideeën, komt in de grote stad en koopt daar o.a. een vibrator.
Ada krijgt dan de gelegenheid om zich te ontwikkelen bij de etholoog. Het begon met het in bad gaan bij de man en het eindigt erin dat ze steeds meer seksuele handelingen met hem verricht. Ze laat daarna ook haar vriendin Conny meegenieten. Op afwisselende dagen kunnen ze hun seksuele diensten aanbieden aan Cornaille en die man is heel creatief in het verzinnen van opdrachten. Steeds noteert hij na zo’n
“operatie”met Ada en Conny een spreuk in een schriftje. Dat wordt de opmaat voor het boekje “De smaak”.
Helaas voor de beide meisjes zijn op een bepaald moment twee ouderlingen getuige van het uitvoeren van hun handelingen en deze twee mannen, bijgenaamd Het Lijk en de Beul maken daarvan listig gebruik. Ze chanteren de beide meisjes en deze moeten als tegenprestatie voor het zwijgen van de ouderlingen voor de handelingen verrichten in hun blootje. Het komt er zelfs van dat ze orale seks met de ouderlingen
moeten hebben. Maar op een van die momenten is Anton daarvan getuige en hij schrikt zich wezenloos. Hij besluit wraak te nemen: hij “leent” een tractor van een lokale boer en zet die op een plaats waarlangs de ouderlingen met hun auto rijden. De plaats is heel ongunstig en de ouderlingen rijden erg onvoorzichtig: ze vinden allebei de dood. Het is in het dorp een raadsel hoe het ongeluk veroorzaakt is.
Maar Ada en Conny zijn wel van hun kwelgeesten af. Jammer genoeg voor hen komt het ook niet meer tot een verdere seksuele ontwikkeling met Cornaille, die het nu niet meer durft.
Ada besluit dan uit het dorp weg te trekken, maar voordat ze dat doet, komt ze naar de net
gediplomeerde HBS-leerling Pieter Broes toe. Ze denkt namelijk dat hij verantwoordelijk is voor de dood van de beide ouderlingen en wil hem bedanken voor zijn hulp. Ze doet dat in een leegstaande caravan in het dorp en ontmaagdt Pieter die daarvan nogal onder de indruk is. Daarna vertrekt Ada uit het dorp.
Deel 2
In dit deel geeft Pieter aan dat hij eerst begonnen is met de rechtenstudie en daarna is overgestapt op de medicijnenstudie. Hij vertelt eerst over de contacten die hij heeft met zijn oudere broer Johan, die een bizar leven heeft geleid. Ook zijn vader heeft wel heel wat meegemaakt. Na de dood van Pieters moeder heeft hij een jonge vrouw gekregen.
Maar Johan is een vreemde: hij heeft ooit zelf seks gehad met de vrouw van zijn vader en Pieter komt er na zijn scheiding achter dat zijn ex-vrouw Sophie ook in de armen van Johan heeft gelegen.
Ook staat ineens de ex-relatie van Johan (Theresa) voor zijn neus om te vertellen dat hij van het dak van een hotel gesprongen is. Ook komt ze iets bij hem halen, deze Theresa, nl. een portie seks en dat krijgt ze natuurlijk. Intussen is Pieter Broes op de hoogte geraakt van het boekje “De smaak.” Zijn broer en vader hadden een exemplaar gehad, natuurlijk omdat Pieters vader drukker was. Er waren maar 20 exemplaren van het boekje gemaakt. Pieter geeft het exemplaar van zijn vader aan de lokale bibliotheek.
Later komt Pieter steeds mensen tegen die door de inhoud van het boekje een andere weg in hun leven zijn ingeslagen. Dat fascineert hem en hij gaat op zoek naar het boekje, maar het is steeds uitgeleend in de plaatselijke bibliotheek. Hij noteert de adressen van de mensen die het boekje in hun bezit hebben gehad en steeds zijn het mensen die hun leven na het lezen van “De smaak” hebben veranderd. Hij komt tenslotte achter het adres van de degene die het boekje het laatste heeft geleend en dat blijkt nu Ada te zijn. Ze heeft een turbulent leven achter de rug, heeft ook een dochter Regina en ze is op het moment dat Pieter haar weer ontmoet een terminale kankerpatiënt. Pieter begeleidt haar in haar laatste dagen. Ada sterft tenslotte toch nog onverwacht en Pieter regelt voor Regina de begrafenis. Regina trekt voorlopig bij hem in. Conny vraagt bij de begrafenis of Pieter een boekje heeft. Hij moet het maar komen afhalen bij haar.
Wanneer hij dat doet, werpt ze het in het vuur. De vroeger zo seksueel onstuimige Conny is zwaar gelovig geworden. Ze mag in het huis van Cornaille wonen.
Deel 3
In het eerste hoofdstuk van dit deel is de ik-verteller weer de schrijver die aan de roman werkt.
Daarna gaat het verhaal verder over Pieter, die tedere gevoelens opvat voor de veel jongere Regina. Maar het zou zelfs zijn dochter kunnen zijn. Hij gaat dat uitrekenen: in 1967 augustus was de ontmaagding van hem door Ada. Regina zou dan geboren moeten zijn in mei, maar ze is geboren op 14 juli 1968. Hij wil weten of ze zijn dochter is, want in dat geval wil hij geen seks of relatie met haar. Een vaderschapstest wijst uit dat er maar 0,005 % kans is dat hij de vader is.
Regina ontmoet op de braderie een van de lezers van het boekje (Victor) die zijn leven heeft gewijzigd. Ze wil de smaak van zijn zaad leren kennen. Want “de smaak” zal in zijn zaad zijn gaan zitten. Maar Victor wil dat niet leveren aan Regina en die is erg teleurgesteld.
Dan vertelt Regina dat zij van Conny weet dat Cornaille in Zuid-Afrika verblijft. Ze heeft het adres losgekregen door te vertellen dat Cornaille haar vader is.
Ze reizen naar Zuid-Afrika waar ze de oud geworden Cornaille ( tegen de 80) ontmoeten. Hij vertelt over het ontstaan van het boekje. Hij heeft nog een exemplaar bij zich maar Pieter mag het niet meenemen. Hij mag er wel even in kijken en omdat hij een soort fotografisch geheugen heeft, kan hij zich de 216 woorden later heel scherp voor de geest halen.
Regina mag het boekje niet lezen en die stort zich daarna in het avondleven van Zuid-Afrika. In het vliegtuig terug ziet hij haar pas weer en ze besluit bij aankomst nog een tijdje naar Amsterdam bij een vriendin te gaan wonen. Maar toch komt de wens van Pieter uit. Regina komt weer terug naar Rijde, omdat ze het huisje van de inmiddels overleden Conny heeft geërfd. En het kan natuurlijk niet uitblijven:
Regina gaat naar bed met Pieter die dus achttien jaar ouder is. Pieter begint zich overigens steeds meer te gedragen naar de maatstaven van het boekje. Er komt ook steeds meer publiciteit omtrent het boekje o.a.
naar aanleiding van een artikel van Regina (die journaliste is) in de regionale krant. Pieter Broes is daar niet zo blij mee. Regina neemt een keer een vriendin (Conny mee) en ook die zit met haar teen in de kraan vast (zoals in deel 1 Ada) Ook dit meisje biedt zich aan de verteller aan, maar die gaat niet op haar
avances in.
Dan komt er een onverwachte wending in het verhaal. Er staat een Uitgever voor de deur die hem bijna dwingt het verhaal van Cornaille op te schrijven. Hij krijgt een jaar de tijd en er wordt gesuggereerd dat Regina al die tijd gegijzeld zal worden. Dat is de reden dat de ikfiguur het schrijven van de roman
aanneemt. Maar op een dag komt er een taxi bij het huis van de Uitgever waarin hij is opgesloten. Hij laat zich naar Rijde brengen en ziet Regina gewoon in het koetshuis zitten dat ze van Conny heeft geërfd. Hij denkt dat hij bedonderd is. Hij besluit dat bedrog straf verdient en hij zal het boekje daardoor onvolledig maken (de 36e zin ontbreekt en daarnaar moet de lezer op zoek) Wanneer de ik-verteller later die dag naar het strand gaat, overdenkt hij de mogelijkheid om zich te verenigen met Cornaille. Hij weet waar hij hem kan vinden. Op het strand ziet hij een meisje dat aan hem vraagt: “Is het te vinden?”
Hierna volgt een nawoord van de auteur die aangeeft dat hij met de gegevens over De smaak een roman heeft willen schrijven, dat hij het boekje van Pieter Broes heeft gekregen en dat hij doelbewust de 36e zin heeft weggelaten.
De 36 spreuken van Cornaille Ze tellen alle 6 woorden:
1 De smaak is steeds met je 2 Ga en zoek de grens op 3 Het touw knelt het bloed af 4 De weg is licht en lang 5 Thuis is waar je zijn wilt 6 De zon brandt op je kop
De spreuken 1 -6 tellen allemaal woorden met één lettergreep 7 Is het wel wat je wilt?
8 Is het goed waar je bent?
9 Ben je de baas over jezelf?
10 Kleur je wel buiten de lijntjes?
11 Draag je het verlies op handen?
12 Vind je rust in lawaai?
De spreuken 7-12 zijn allemaal zinnen in vraagvorm 13 Neem de trein van half zeven
14 Proef en je zult het begrijpen
15 Lach minzaam om wat onontkoombaar bleek 16 Huil schrijnend om wat pijn doet
17 Geniet als het moment daar is 18 Zeg wat je te zeggen hebt
De spreuken 13-18 zijn allemaal zinnen in de gebiedende wijs 19 Verlos de treden van de trap
20 Een gebaar is genoeg voor oorlog 21 Omdat de dingen dichtbij voorbij gaan 22 Schop de scherven in de bloemen 23 Een brand is bruikbaar voor loutering 24 Herwin de plaats van je herinnering
De spreuken 19-24 hebben allemaal een alliteratie 25 Leef voor jezelf, sterf voor mij
26 Kom je aan, ben je thuis 27 Als je gaat, ga dan vandaag 28 Zie je vlinders, ben je dood 29 Ga niet langer, blijf maar weg 30 Pak maar aan, gooi maar dicht
De spreuken 25-30 zijn steeds in tweeën gedeeld door een komma 31 De kans is geluk in genot
32 Hoe is het pad naar nergens?
33 Ben je klaar of even moe?
34 Banden kunnen knellen, veren kunnen kraken 35 Voor ergens is niets ver genoeg
36 ????????
Dit nummer wordt in de roman niet aangegeven. De spreuk is in de tekst van Cornaille verborgen blijkt uit het nawoord van de auteur.
De sleutel voor de laatste spreuk is:
1e letter in 31 = D 2e letter in 32 = O 3e letter in 33 = N 4e letter in 34 = D 5e letter in 35 = E
De 6e letter in 36 moet een R zijn.
Er ontstaat dan het woord DONDER.
Het zoeken is dus in de roman naar een zin van 6 woorden waarin de 6e letter een R is.
Een mogelijkheid is dan de zin : Het verkeer is gebaseerd op afspraken (blz. 119) Een betere mogelijkheid is de zin op blz. 189 Nooit reikt de smaak naar niets
Niet alleen wordt de titel van het boekje van Cornaille erin genoemd: er zitten in deze zin ook nog woorden (nooit, niets) die naar andere woorden in deze reeks kunnen verwijzen (ergens, nergens ) Maar in het slotwoord van de auteur staat de zin die hierboven staat nog een keer vermeld.
Thema en motieven
“De smaak van Cornaille” is een bijzonder boek: een roman over een boekje dat het leven van mensen zou moeten veranderen. “De smaak” lijkt toch wel in bepaalde opzichten op de strekking van het in de
afgelopen jaren zo populaire “The secret” waarin wordt uitgelegd aan de lezers dat je alles kunt bereiken wat je maar wilt.
“De smaak”lijkt ook zo’n boekje te zijn , al komen er maar 36 spreuken (bijna aforismen) met gravures in
voor. Als lezer twijfel ik er sterk aan of het boekje ook daadwerkelijk bestaat of dat er hier sprake is van een zogenaamde “mystificatie”. In interviews o.a. op tv geeft de auteur aan dat hij het boekje zou hebben ontvangen van zijn voormalige huisarts Pieter Broes.
Dat is dan ook de verteller van de roman die Van der Veer over Cornaille heeft geschreven.
In “De smaak” staan aanwijzingen die lezers ervan ertoe zullen brengen wijzigingen in hun leven te bewerkstelligen. Dat gebeurt al met de vader van Pieter, die na de dood van zijn eerste vrouw een jonge vrouw trouwt; het gebeurt ook met de broer van Pieter die tenslotte van een hotel in Singapore springt.
Want het lezen van “De smaak” dwingt mensen een keuze te maken en zelfmoord is ook een keuze. In deel 2 maken inwoners uit Rijde ook keuzes nadat ze het boekje uit de bibliotheek hebben gehaald. Sommigen gaan scheiden, anderen worden juist minder jaloers en staan open voor veelzijdige relaties. Ook Pieter heeft een keuze gemaakt door weer naar zijn geboortedorp te gaan. Hij krijgt de mogelijkheid om Ada weer te zien, maar helaas is ze al bijna terminaal. Dan biedt zich weer een nieuwe mogelijkheid aan: de achttien jaar jongere dochter van Ada wil wel een relatie met hem beginnen. Eerst wil hij er zeker van zijn dat ze niet zijn eigen dochter is. Daarna reizen ze samen naar Cornaille die in Zuid-Afrika is gaan wonen.
Ze bezoeken hem en hij beweert o.a. dat Nelson Mandela kennis zou hebben genomen van zijn ideeën.
Vreemd genoeg mag Regina het boekje niet lezen. Is ze niet spiritueel genoeg voor “De smaak.” Na hun Zuid-Afrikaanse begint de geschiedenis zich te herhalen: Regina belandt toch in het bed bij Cornaille, maar van een triootje met de nieuwe Conny (de herhaalde teenscène) wilt Pieter toch niet weten.
Dan komt de bizarre wending: de Uitgever (met hoofdletter) dwingt hem met een vermeende gijzeling van Regina de lotgevallen rondom de “Smaak” op te schrijven. Dat gebeurt in een geïsoleerde ruimte van waaruit hij een aantal keren zijn oorspronkelijke roman onderbreekt. Weer alter komt Pieter tot het inzicht dat Regina helemaal niet gegijzeld is en hem waarschijnlijk in de maling heeft genomen. Op de terugweg neemt hij zich voor dat bedrog straf verdient. Hij laat het boek onvolledig en raadselachtig achter: de 36e zin verstopt hij in de roman. Daarnaar moet de lezer toch op zoek.
Zoals de zoektocht naar het ware geluk (beschreven in eigentijdse romans als “De Celestijnse belofte “of
“The secret”) toch het thema zal zijn van deze raadselachtige roman van Bert van der Veer. De zoektocht naar het geluk, de zoektocht naar het genot en welke krachten daarbij bestreden moeten worden.
Een aantal motieven die een rol spelen in deze roman:
- de streng gelovige gemeenschap (het dorp Rijde)
- de schijnheiligheid van de streng gelovigen ( de ouderlingen en hun handelingen) - de ontluikende seksualiteit
- de initiatie in de wereld der seksualiteit (zowel Ada, Conny als Pieter) beleven hun eerste seksuele ervaringen
- wraak (Anton wreekt zich op de ouderlingen; Pieter wreekt zich op de Uitgever) - de verhouding tussen twee broers ( Johan en Pieter)
- de queeste naar het boekje - Dichtung und Wahrheit Over de schrijver
Bert van der Veer is geboren op 13 maart 1951 in Bergen op Zoom. Hij begon zijn carrière als
dagbladjournalist bij de Tubantia in Enschede. Vanaf 1976 koos hij voornamelijk voor de televisie. Hij werd regisseur van o.a. Toppop en Tineke. Met Henny Huismans Surpriseshow won hij de Televizierring.
In 1992 werd hij programmadirecteur van RTL 4. Hij gaf ook leiding aan RTL 5 en Veronica. De laatste jaren
is Van der Veer ook weer wat meer schrijvend actief. Hij schrijft boeken, columns voor AM en Broadcast Magazine, artikelen in VARA Tv-magazine. Daarnaast was hij regisseur van Barend en Van Dorp en vervolgens van Pauw en Witteman. Zijn meest recente boek is (een update van) Is er nog iets leuks vanavond? In 2008 verschijnt een roman van zijn hand.
Bibliografie
“De smaak van Cornaille” is zijn fictiedebuut
BIJLAGE: Interview met de auteur Bert van der Veer
Er gaan verhalen over een boekje dat je leven zou kunnen veranderen. Geen lesboek, pure magie.
Verslaggeefster Margreet Hunfeld sprak met de auteur, Bert van der Veer.
Waar begint het verhaal?
Wiens verhaal? Het verhaal van Cornaille? Het verhaal van Broes? Mijn verhaal?
Uw verhaal
Ik was een jaartje uitgever en dus wanhopig op zoek naar boeken. Ik stuitte op een publicatie over een boekje dat mysterieuze krachten zou hebben, ja, dat je leven zou kunnen veranderen. Nu ben ik daar een tikkeltje allergisch voor. Dat is al begonnen met ‘Niet morgen, maar nu’ van Wayne Dyer en blijven duren bij ‘De Celestijnse Belofte’, Deepak Chopra en nu ‘The Secret’. Maar dit zat nog wel even anders in elkaar…
In welk opzicht?
Het was geen lesboekje of zo. Het was echt magie. Het boekje heette ‘De Smaak’ en het zou je leven kunnen veranderen, richting aan je leven geven, kracht voor veranderingen geven… Het boekje zou ergens in de jaren zestig geschreven zijn door een etholoog, Cornaille. Geen voornaam. Het was opnieuw ontdekt door een huisarts, de heer Broes. Hij zou het boekje in zijn bezit hebben. Ik heb contact met hem
opgenomen.
Had hij ‘De Smaak’ eigenlijk in zijn bezit?
Daar kan ik niets over zeggen. Weet u hoe ‘De Smaak’ in elkaar steekt?
Vertelt u maar.
Het zijn niet meer dan 36 zinnen, zinnen die een zekere overeenkomst met elkaar hebben… Ik wil daar ook liever niet te veel over vertellen… Cornaille schreef die zinnen in extreme omstandigheden en…
Welke extreme omstandigheden?
Ook dan geef ik te veel weg. Hoe dan ook, die 36 zinnen werden door Cornaille in een specifieke volgorde gezet en aldus ontstaat dus de magische kracht van ‘De Smaak’. Die zinnen zijn wel opgenomen in het boek maar niet in die volgorde, ze zijn genummerd… We hebben er een team van wetenschappers en liefhebbers op gezet. Uiteindelijk is de ontbrekende zin gevonden. Denken we.
Denkt u?
Nee. We weten het eigenlijk wel zeker.
Want?
Omdat we een aantal proefpersonen het boekje hebben laten lezen. En ja… het effect was werkelijk verbijsterend. Acht mensen waren binnen enige weken niet meer dezelfde.
Gelukkiger?
Tenminste tot meer genot in staat. Niet bang meer, zeker niet voor de dood. Geen pijn meer.
Toch gaat er een gerucht..
Ik weet het. En ik ga dat niet ontkennen. Een proefpersoon heeft zelfmoord gepleegd. Maar een einde aan je leven maken is ook nogal een daad niet?
Ik heb ook nog iets anders gehoord, over een moord…
O, dat. Ja… Ik kan daar niets over zeggen.
Helemaal ongevaarlijk is het boekje dan kennelijk niet.
Nee. Maar iedereen beschikt over zijn eigen lot.
Nog een vraag, meneer Van der Veer. U hebt het boekje natuurlijk ook gelezen.
Jaja…
En?
Het had op mij geen effect. Ik leid al het leven zoals ik dat wil.
Gefeliciteerd.
Dank u wel. Al heb ik nu wel ‘De smaak van Cornaille’ kunnen schrijven…
