Artrose is geen risicofactor voor hart-en vaatziekten; een prospectieve populatie-studie.

(1)

Artrose is geen risicofactor voor hart-en vaatziekten;

een prospectieve populatie-studie.

TA Hoeven, MJ Leening, PJ Bindels, JB van Meurs, OH Franco, M Kavousi, A Hofman, MA Ikram, JC Witteman, SM Bierma-Zeinstra

University Medical Center Rotterdam, Erasmus MC, The Netherlands.

(2)

Artrose

 Meest frequente gewrichtsaandoening

 Veroorzaakt enorm veel pijn en invaliditeit

 Belangrijkste risicofactoren; leeftijd, vrouwelijk geslacht en obesitas

(3)

Achtergrond

 Voorgaande studies suggereren associatie tussen artrose (OA) en hart-en vaatziekten (HVZ)

- cross-sectionele studies

- disease specific mortality studies

 Verschillende potentiele mechanismen

- metabole / laag-gradige inflammatoire processen - OA gelinkte medicatie

- invaliditeit - bias

 Kan gerapporteerde relatie worden gebruikt in de praktijk?

- rode vlag?

(4)

Onderzoeksvragen

 Is artrose risicofactor voor toekomstige hart-en vaatziekten?

 Rol van invaliditeit in potentiële associatie tussen artrose en HVZ?

(5)

De ERGO-studie (Rotterdam Study)

 Prospectieve populatie-gebaseerde

 cohort studie in ouderen (n >11,000)

 Onderzoek: prevalentie en

 determinanten van ziekte

Uitgebreide onderzoeken:

interviews, bloed-afname, lichamelijk onderzoek, echo’s X-foto’s.

Follow-up: elke 4-5 jaar, digitale links naar huisarts-dossiers en apotheek

(6)

Design: Deelnemers

Eerste cohort van de ERGO-studie (RS-I, ≥ 55 jaar, 1990-1992)

Selectie

Vrij van HVZ op baseline

Bezochten onderzoekscentrum op baseline (X-rays)

(7)

Design: Determinanten

1. Artrose:

- Röntgen OA: X- knie, heup, of hand (KL ≥ 2)

- Klinisch OA: Röntgen OA + corresponderende gewrichtsklachten - Self-reported OA: “Heeft u last van gewrichtsklachten die door een

arts aan artrose worden toegeschreven?”

- Totaal OA burden: (opgetelde KL scores heupen, knieën, en handen)

 Invaliditeit:

Stanford Health Assessment Questionnaire (0-3, enige klachten versus geen klachten)

 Covariaten:

leeftijd, geslacht, body mass index, hypertensie, diabetes mellitus, totaal cholesterol/HDL cholesterol ratio, en roken

(8)

Design: Uitkomst maten

Incidente HVZ

Myocard infarcten, coronaire revascularisaties en mortaliteit, CVA

 Directe links study base met medische dossier huisarts

 Regelmatige screening diagnoses bij huisartspraktijk

- alle beschikbare informatie (ontslagbrieven, ECGs, neuroimaging, etc) - 2 arts-onderzoekers en 1 specialist

 Follow-up interviews en onderzoeken bij onderzoeks-centrum

 Consultatie lokale bevolkingsregister

(9)

Design: Statistische analyse

 Imputeren missing values (1%) co-variaten (expectation maximalisation)

 Hazard Ratios voor incidente HVZ (Cox proportional hazard models)

 geadjusteerd : leeftijd en geslacht

 geadjusteerd : leeftijd, geslacht en cardiovasculaire RF

 Sensitiviteits-analyses

 alleen myocard infarcten, ischaemische CVA, coronaire mortaliteit

 alleen voor vrouwen

(10)

Resultaten: Study populatie en follow-up

Mediane follow-up 14.4 jaar (interquartile range 7.6 jaar) 41 personen lost to follow-up (< 1 %)

1,230 personen met HVZ events tijdens follow-up

(11)

Resultaten: Knie OA en het risico op incidente HVZ

Hazard ratio (95%CI)

Totale HVZ (n=1230) P-value

Rontgen OA Model 1 1.00 (0.87 to 1.15) 0.96

Model 2 0.99 (0.86 to 1.15) 0.92 Klinische OA Model 1 1.08 (0.88 to 1.33) 0.45 Model 2 1.09 (0.88 to 1.34) 0.43 Self-reported OA Model 1 1.08 (0.93 to 1.24) 0.32 Model 2 1.09 (0.94 to 1.26) 0.26

Model 1: adjusted for age and gender

Model 2: adjusted for age, gender and CVD risk factors

(12)

Resultaten: Invaliditeit en het risico op incident HVZ

Hazard ratio (95% CI)

Totale HVZ (n=1230) P-value

Invaliditeit Model 1 1.30 (1.15 to 1.46) <0.001

Model 2 1.26 (1.12 to 1.42) <0.001

Invaliditeit onderste extremiteiten

Model 1 1.22 (1.08 to 1.38) 0.002

Model 2 1.19 (1.05 to 1.34) 0.008

Model 1: adjusted for age and gender

Model 2: adjusted for age, gender and CVD risk factors

(13)

Resultaten: HVZ-vrije survival curves

(leeftijd & geslacht geadjusteerd)

(14)

Conclusies

 Artrose geen risico-factor voor toekomstige HVZ in dit cohort (55+)

 Invaliditeit voorspelt HVZ:

- onafhankelijk andere cardiovasculaire risico-factoren - onafhankelijk aanwezigheid van artrose

 Artrose gerelateerde invaliditeit en comorbiditeit zou eerdere

rapportages over relatie tussen artrose en HVZ kunnen verklaren.

(15)

Financiële support

Deze studie werd mogelijk gemaakt door subsidies van het Reumafonds, de NWO, en ZonMw.