Europees Leaderproject. p/a Brouwerijstraat 1, 9880 AALTER CONTENT MET HET EXPERIMENT?

Realisaties, conclusies en aanbevelingen van het project

– 1 januari 2016 tot 31 december 2018 –

146 overlegmomenten 128 gesprekken 118 infomomenten

757 vind-ik-leuks met

678 hulpverleners, 2815 land- of tuinbouwers

944 erfbetreders en nog zoveel meer ...

p/a Brouwerijstraat 1, 9880 AALTER

www.zotvantboeren.be

CONTENT

MET HET

EXPERIMENT?

Europees Leaderproject

Vzw Boeren op een Kruispunt werd in 2007 opgericht om een bestaande behoefte in de zorg en dienstverlening naar boeren en tuinders in te vullen. De initiatiefnemers, onze Minister voor Landbouw en Cera, vroegen hiervoor de landbouworganisaties een vzw op te richten. De

­financiering­kwam­initieel­van­Cera­en­de­­Vlaamse­

overheid en werd later aangevuld door o.a. de op- richtende landbouworganisaties, de provincies en anderen.

We startten met voorlichting en sensibilisering (> 800 vergaderingen en > 2.500.000 pagina- bezoeken­op­onze­website,­ondertussen­>3000­

volgers­op­onze­Facebookpagina),­waarmee­alle­

doelgroepen boeren en tuinders, andere erfbetre- ders­en­sociale­dienstverleners­onze­aanpak­leer- den­kennen­en­wisten­waarvoor­we­stonden.­

Het­gros­van­onze­tijd­ging­naar­gezins­begeleiding,­

meestal­op­vraag­van­betrokken­in­alle­discretie,­

liefst­in­samenwerking­met­de­bestaande­steun- punten­(consulent,­boekhouder,­huisarts…)

De dienstverlening had geen voorbeeld en

­ontwikkelde­ zich­ op­ maat­ van­ de­ vraag­­ en­­

­behoeften­ van­ de­ doelgroep.­ Geleidelijk­ aan­

leerden onze boeren en tuinders ons de problemen waar­ze­mee­worstelden­en­­ontwikkelde­ons­team­

van­ ­vaste­ medewerkers,­ freelance­ psychologen­

en­ vrijwilligers­ een­ integrale­ begeleiding­ op­

verschillende domeinen. Achteraf gezien, was deze­integrale­aanpak­misschien­wel­te­­ambitieus.­

Het heeft ons positie alleszins er niet op verge- makkelijkt.­

Tegelijkertijd­zocht­de­vzw­sinds­2007­haar­plaats­

in­de­hulpverlening.­Met­subsidiegeld­kan­je­geen­

commerciële­of­syndicale­dienstverleners­voor­de­

voeten­lopen.­Ik­ging­ervan­uit­dat­je­altijd­beter­

kan­samenwerken­dan­vliegen­afvangen.­­Daarom­

de­ klassieke­ steunpunten­ (familie,­ vrienden­ en­

­collega’s­ in­ eerste­ lijn)­ en­ achter­ de­ gangbare­

dienstverleners­in­tweede­lijn.­In­alle­publicaties­

stelden­we­hen­voor­als­eerste­aanspreekpunt.

In­ de­ zomer­ van­ 2015­ kwam­ de­ vraag­ van­

­verschillende­kanten­om­samen­een­Leaderproject­

op­te­starten­om­de­-­en­hierdoor­­onvermijdelijk­

onze - hulpverlening in de Leadergebieden te

­versterken.­Voor­de­eigen­bijdrage­had­niemand­

van de potentiële partners geld in huis. Vzw

­Boeren­op­een­Kruispunt­had­nog­een­troefkaart­

liggen Cera, die we via de hefboom van Leader konden­ vermenigvuldigen­ ten­ voordele­ van­ de­

doelgroep. Zonder voorwaarden hebben we alle tijd­en­middelen­-­in­volle­geloof­en­vertrouwen­-­

ingezet­om­dit­project­te­starten­en­te­doen­slagen.­

Hiervoor wil ik Cera oprecht bedanken. Zonder Cera, was vzw Boeren op een Kruispunt nooit gestart en kon 8 jaar later dit Leaderproject ook niet starten. ¹

Na verschillende voorbereidingsvergaderingen wilden­we­verschillende­zaken­realiseren:­

• Het hebben van problemen - waaronder niet alleen­ geestelijke­ -­ bespreekbaar­ maken­ on- der boeren en tuinders. We verwachten dat

­mensen­ op­ landbouwbijeenkomsten­ vlotter­

hun­ ­probleem­ zouden­ kenbaar­ maken­ om­

­onder­mekaar­of­van­consulenten/voorlichters­

oplossingen uit te wisselen.

•­ We­ hoopten­ op­ meer­ ogen­ (en­ handen)­

van­ ­betrokken­ ‘boerenfans’­ om­ onbekende­

­behoeftige­gezinnen­te­bereiken.­Het­­bestaande­

systeem­van­vrijwilligers­en­communicatie­van­

oplossingen wilden we in de Leadergebieden verder en intenser uitrollen.

Waarom gestart met een Leaderproject?

Riccy Focke, namens de promotor vzw Boeren op een Kruispunt

1 https://www.cera.be/nl/Nieuws/Maatschappelijke–

• Op vraag van de partners moest er gezocht

­worden­hoe­erfbetreders­mee­konden­­betrokken­

worden in de signalering van problemen. We wisten toen al dat meestal een tegengesteld belang­ zo’n­ samenwerking­ verhindert.­ Met­

het­ project­ kon­ dit­ bevestigd­ of­ gecorrigeerd­

worden.

• Tenslotte wilden we de bestaande zorg- netwerken­van­sociale­diensten­en­­geestelijke­

gezondheidszorg informeren over de problemen van boeren en tuinders, de bestaande dienst verleningen van allerlei

­erfbetreders­te­tonen­en­de­mogelijkheden­om­

intenser­samen­te­werken­met­vzw­Boeren­op­

een­kruispunt.­Die­neemt­al­iedere­dag­bij­deze­

doelgroep­de­nood­aan­geestelijke­en­sociale­

zorg waar. Hierdoor wilden we de mensen in nood beter dienen.

Bij­de­start­van­het­Leaderproject­ontdekte­ik­dat­ik­

de startvoorwaarden niet goed had voorbereid. Dit was­eigenlijk­mijn­verantwoordelijkheid.­Ik­zocht­

bij­veel­externen­steun­en­hulp.­Ik­heb­de­functie­

van­coördinator­dan­ook­doorgeven.­

Onze­ belangrijkste­ en­ de­ sterkste­ partner­

­Boerenbond,­ die­ al­ jaren­ de­ meeste­ Leader- projecten­ heeft­ in­ Vlaanderen,­ sprong­ in­ de­

bres­ en­ stelde­ voor­ om­ een­ topmedewerker­ te­

­detacheren­ binnen­ de­ dagelijkse­ werking­ van­

onze­­organisatie.­Zonder­discussie­of­inhoudelijk­

gesprek­over­de­verschillende­visies­van­de­deel- nemers werd Geert Storme aangesteld en werd het­budgetverschil­door­hen­ook­gegarandeerd.­

Dit is geen detail. Waarvoor ik Boerenbond langs deze weg nog eens wil bedanken.

Geert­ Storme,­ opleiding­ maatschappelijk­

­assistent,­ politiek­ ervaren­ en­ met­ 30­ jaar­

­organisatie-ervaring­binnen­Boerenbond­kwam­-­

tussen­onze­medewerkers­op­kantoor­-­het­­project­

als­ coördinator­ overnemen.­ Iedere­ dag­ kon­ hij­

het­reilen­en­zielen­van­onze­werking­ervaren­om­

deze inspiratie - indien gewenst - te vertalen in het­project.­Een­fulltime­medewerker­die­ziet­wat­

we­doen­en­wat­we­meemaken:­ik­kon­me­geen­

­betere­ambassadeur­bedenken.­

Geert­ herschikte­ de­ belangen­ van­ de­­

co pro motoren en paste de doelstellingen aan met hun­vraag­en­mogelijkheden.­Geert­heeft­keihard­

gewerkt.­Bij­veel­acties­kon­ik­mijn­aanbod­doen­

en­­meegeven­wat­onze­ervaringen­zijn.­Van­de­col- lega’s­in­­kantoor­zag­hij­iedere­dag­de­praktijk­die­

hem­kon­inspireren.­Hij­heeft­alle­mogelijke­moei- te­gedaan­om­het­‘proces’­van­de­agrarische­hulp- verlening­opnieuw­uit­te­tekenen,­waarin­iedere­

partner­zijn­belang­en­doelstellingen­zal­kunnen­

terug­vinden.­­Dit­project­produceerde­meest­ac- ties,­studies­en­vergaderingen­van­alle­projecten,­

die­ik­ken.­Geert, oprechte dank voor je inzet.

Niemand had dit beter gekund.

De­resultaten,­conclusies­en­aanbevelingen­lees­je­

hierna.

Het experiment is dus ‘in Leadertermen’

geslaagd.

Dit­experiment­kan­u­inspireren­voor­de­toekomst.

Riccy Focke,

Directeur Boeren op een kruispunt, promotor

“Hoe kon ik zo zot zijn

om zo’n zot project aan te vragen

en het “Zot van ’t Boeren” te heten?“

Wie het integrale einddocument wil lezen en wie echt alle details van alle realisaties wil lezen,

­kan­ terecht­ in­ de­ halfjaarlijkse­ tussentijdse­

­evaluaties­die­het­project­getrouw­bezorgde­aan­

de­ ­Leaderoverheid.­ Je­ kan­ die­ openklikken­ in­

www.zotvantboeren.be.

De oorsprong van al die realisaties is te vinden bij­het­enthousiasme­van­de­vertegenwoordigers­

van de copromotoren, van de partners en van vele, vele anderen.

Oprechte­ dank­ voor­ die­ extra­ tijd­ en­ die­ extra­

inspanningen.

De­ stuurgroep­ waakte­ over­ de­ juiste­ richting­

waarin alle plannen - soms te snel soms te traag – overgingen in daden.

Die­stuurgroep­kwam­7­maal­samen.­3­werkgroe- pen­ en­ 2­ subwerkgroepen­ kwamen­ elk­ gemid- deld­2­maal­per­jaar­samen.­

37­overlegmomenten­waren­nodig­om­het­deeg­

samen­te­stellen,­om­het­te­kneden­en­om­het­in­

de­oven­te­krijgen.­

Gaandeweg­ kwamen­ de­ broodjes­ er­ uit­ -­ niet­

allemaal warme - maar de stuurgroep is content.

De­coördinator­is­bijzonder­blij­en­dankbaar­dat­

hij­de­realisatie­van­al­die­ideeën­kon­coördineren.­

Je vindt nu een greep uit het overzicht van de realisaties, de conclusies en de aanbevelingen van het­project:

- Hoe ernstig is het probleem?

-­ Is­de­aandacht­voor­de­geestelijke­gezondheid­

in de landbouwsector toegenomen?

-­ Maken­ de­ landbouworganisaties­ zich­ zorgen­

als een lid geen lidgeld meer betaalt?

-­ Kunnen­ de­ gemeentelijke­ diensten­ iets­ doen­

voor de landbouwers in de gemeente?

-­ Helpen­en­geholpen­worden­blijft­moeilijk - Ieder uit de comfortzone

Daarna­ vind­ je­ een­ aantal­ artikels­ zoals­

­gepubliceerd­ in­ de­ vakbladen.­ Artikels­ over­ het­

belang­van­geestelijke­gezondheid­voor­boer­en­

tuinder. Ze werden naar verluidt, door de lezers graag­gesmaakt.

Mag­dit­brochuurtje­een­kleine­inspiratiebron­zijn­

voor grote dingen.

Veel succes toegewenst door Geert Storme

was­ tot­ 31­ december­ 2018­ met­ volle­ goesting­

­coördinator­van­het­Europees­Leaderproject­­

Zot van ’t Boeren.

Wat nu volgt

is een greep uit het einddocument “De Eindmeet”

waarin een overzicht staat van - de realisaties die in de loop van de drie jaar zijn gebeurd, - van de conclusies

- van de aanbevelingen van het project.

Een wetenschappelijk studie over “welbevinden bij landbouwers” zal een maatschappelijk aanvaard beleidsinstrument zijn voor verdere acties.

Hoe ernstig is het probleem?

Zijn­landbouwers­geconfronteerd­met­stress?

Zijn­ze­ongelukkig?

Wat­maakt­hen­het­meest­ongelukkig?

Vragen ze hulp en aan wie?

Howest­onderzoekt­het­in­2015­en­in­2016.­

De brochure “Onderzoek welbevinden bij landbouwers” bevat heel wat conclusies en aanbevelingen.

Bruikbare­stof­voor­een­tiental­diepgaande­gesprekken­met­bestuurders­en­met­landbouwers.­

Over­het­psychisch­(on)welzijn­spreken­met­beroepsgenoten­blijft­bijzonder­moeilijk.­

Taal­en­een­veilig­kader­ontbreken.

164­personen­beantwoorden­een­bijkomende­vragenlijst

“Zeg het ons”.

Een­open­internetenquête­geeft­een­te­beperkt­aantal­

antwoorden.

ILVO­werkte­mee­aan­de­verwerking­van­de­antwoorden.

In­ de­ zomer­ van­ 2016­ staat­ het­ project­ op­ 10­

zomeractiviteiten met een infostand. 1.000

­mensen­ passeren,­ kijken­ -­ op­ afstand­ -­ en­

­luisteren.­Een­goodie-bag­met­folders­brengt­hen­

thuis­meer­­inzichten­bij.

Infostands over “serieuze dingen” bemannen op evenementen­“met­leuke­dingen”,­is­een­­moeilijke­

en lastige formule.

Op­de­grote­landbouwbeurzen­Agriflanders­2017­

en­Werktuigendagen­2017­suggereert­het­­project­

aan de deelnemende landbouw organisaties een aantal­ mogelijkheden­ om­ die­ boodschap­ van­

het­ belang­ van­ de­ geestelijke­ gezondheid­ te­

integreren en zelf te brengen.

De redacties van de ledenbladen van de land- bouworganisaties publiceren gewillig het

­projectaanbod­om­vijftien­artikels­te­publiceren­die­

te­maken­hebben­met­het­belang­van­­geestelijke­

gezondheid.­Het­project­vindt­veel­goeie­wil­bij­

de redacteurs, maar ziet weinig communicatie- strategie­bij­de­redacties.

Logo, als verspreider van de campagnes van de Vlaamse Overheid, ondersteunt lesgevers van workshops­die­zich­vooral­richten­naar­de­boerin­

maar­gaandeweg­ook­naar­de­boer.

Logo­ontdekt­meer­en­meer­de­eigenheid­van­de­

landbouwsector.

Logo­verspreidt­een­“Inspiratiegids­–­werken­aan­

geestelijke­gezondheid­bij­land-­en­tuinbouwers”.­

Naar verluidt, is Logo Midden West-Vlaanderen de enige regionale Logo die dit doet.

Logo nationaal zal werken aan een verruiming van haar interne werkgroepen. Vertegenwoor- digers uit de landbouwsector zullen betrokken worden.

Partners van land- en tuinbouwers beseffen goed welke­ rol­ ze­ kunnen­ spelen­ in­ de­ ­geestelijke­

gezondheid van het landbouwersgezin.

90­­vrouwen­krijgen­een­boost­op­14­november­

2017­tijdens­“Vrouwkracht”­te­Ieper.­

Het­ theaterstuk­ “Wij,­ Varkenland”­ is­ een­

­succesnummer.­In­de­loop­van­het­project­komt­

deze­ monoloog­ 6­ x­ aan­ bod­ voor­ in­ totaal­ 900­

­toeschouwers.­ Op­ 3­ voorstellingen­ volgt­ een­

­panelgesprek.

Is de aandacht voor de

geestelijke gezondheid in de

landbouwsector toe genomen?

RECEPTENBOEKJE

SEpTEmBER 2017

Ook­de­documentaire­“Les­Fils­de­la­Terre”­is­bruik- baar.­Een­duiding­voor-­of­achteraf­is­nodig.­

Toneel, theater en film blijven belangrijke middelen die binnen de land- en tuinbouw- organisaties nog veel meer kunnen gebruikt worden.

“Cera, samen investeren in welvaart en welzijn” kan een belangrijke ondersteuning bieden.

Het­ project­ lijstte­ een­ aantal­ tips­ op­ van­

­onderwerpen­en­omkadering­van­vergaderingen­

die­stress­en­ongemak­kunnen­verminderen.­Meer­

dan­600­“Receptenboekjes”­vinden­hun­weg­naar­

bestuursleden­en­verantwoordelijken­van­plaatse- lijke­gilden,­afdelingen­en­kringen.­

De­ provinciale­ landbouwkamer­ West-Vlaande- ren­ondersteunt­organisatoren­met­125€­bij­hun­

­keuze­uit­een­10tal­activiteiten.­­

Naast­de­workshops­“Vind­jezelf­oké”­en­“Fit­in­je­

Hoofd”­is­de­sessie­“Lachen­maakt­gezond”­een­

geschikte­ workshop,­ vooral­ op­ een­ feestelijke­

­vergadering.­Een­opleidingstraject­voor­kandidaat­

lesgevers start met 10 deelnemers.

Even­goed­is­om­de­huidige­lesgevers­in­­techniek,­

wetgeving en economie te leren hoe ze meer

­luchtigheid­in­hun­voordrachten­kunnen­steken.

­Niet­altijd­met­een­domper,­maar­eerder­met­een­

positief geluid naar huis.

De landbouw vormingscentra nemen dit op in hun agenda.

Een­ teaserfilmpje­ ‘Vraag­ raad,­ liefst­ niet­ te­

laat”­ belandt­ bij­ consulenten­ en­ begeleiders­

van­ ­plaatselijke­ werkingen.­ Zij­ vertonen­ het­ op­

een verloren moment aan de deelnemers van infovergaderingen. Het verloren moment wordt een gewonnen moment.

De­ aandacht­ voor­ geestelijke­ gezondheid­

­verscherpt­als­zelfmoord­in­de­buurt­komt.­

1813.be is er voor wie bezorgd rondkijkt, ook in de landbouwsector.

De copromotoren – landbouworganisaties hebben elk­voor­zich,­een­interne­procedure­­afgesproken­

wat te doen als leden niet meer betalen. De niet-betalers­­worden­opgelijst­en­in­het­bestuur­

wordt­afgesproken­of­een­tweede­poging­wordt­

ondernomen­en­zo­ja,­wie­die­poging­zal­doen.­

Het­is­niet­altijd­en­overal­vanzelfsprekend­dat­een­

tweede poging wordt ondernomen. Pensionering van­de­bedrijfsleiding­of­verhuis­zijn­redenen­die­

geen verdere opvolging hoeven. Soms doet het bestuur geen moeite om een lid terug te halen.

Passieve­leden­of­ambetanterikken­en­“zageven- ten”­is­men­liever­kwijt­dan­rijk.

Als­er­niets­meer­aan­te­doen­is­en­het­lid­blijft­

weigeren om te betalen, dan zorgt de landbouw- organisatie dat de reden van ontslag goed wordt bijgehouden.­ De­ statistiek­ van­ al­ deze­ redenen­

is­ bron­ voor­ optimalisatie­ van­ de­ toekomstige­

­werking.

De­ studie­ van­ Howest­ leert­ dat­ de­ hoge­ prijs­

van­ het­ lidgeld­ een­ belangrijke­ reden­ is­ om­ af­

te­ ­haken.­ 30%­ van­ de­ afhakers­ zeggen­ dat­ ze­

­ontevreden­zijn­over­de­belangenverdediging­van­

hun­vakvereniging.

Wat­ doen­ gilden,­ afdelingen­ en­ kringen­ als­ de­

problemen­ bij­ bedrijfsleiding­ en/of­ persoon­ of­

­gezin­ de­ échte­ ontslagreden­ is?­ De­ coördinator­

gaat­ ­ tussen­ 21­ juni­ en­ 21­ september­ 2018­ in­

­gesprek­met­7­secretarissen.

Ze­ krijgen­ een­ vragenlijst­ met­ 26­ vragen.­ Het­

daaropvolgend­gesprek­gaat­over­de­argumenten­

maar­ook­over­de­nuances­van­hun­keuze.

De­ secretaris­ speelt­ een­ sleutelrol.­ Hij­ is­ het­

vangnet voor de signalen van de ledenwervers.

De­voorzitter­is­zijn­copiloot­in­de­zoektocht­naar­

hulp.

De bestuursleden worden, in groep, zelden

­betrokken­ bij­ trajecten­ naar­ een­ oplossing­ van­

probleemsituaties.

De­taal­is­er­niet­om­dit­te­kunnen­doen.­

De­vrees­is­groot­dat­het­eindeloze­en­moeilijke­

discussies­worden:­“Het bestuur en de vereniging is toch geen hulporganisatie”.

De vereniging kan meer inspanningen doen om de voordelen van het lidgeld kenbaar te maken.

In geëigende infomomenten voor bestuurs- leden in het algemeen en voor secretarissen in het bijzonder moet meer aandacht zijn voor opvang van signalen bij probleemsituaties.

De verschillende mogelijkheden van doorver- wijzing moeten beter gekend zijn.

Maken de land- en

tuinbouw organisaties zich zorgen als

een lid zijn lidgeld niet meer betaalt?

Van­bij­het­begin­van­het­project­groeit­de­over- tuiging dat OCMW-diensten en Sociale Huizen een­ belangrijke­ taak­ hebben­ in­ het­ bereiken­

van­ de­ doelstellingen­ van­ het­ project.­ Uit­ het­

­Howest-onderzoek­ “Welbevinden­ bij­ land- bouwers”­blijkt­dat­70­%­van­de­landbouwers­lid­

is­van­een­vakvereniging.­Een­goeie­helft­van­die­

leden­komt­op­regelmatige­basis­naar­de­leden- vergaderingen.­Dit­betekent­toch­dat­50­%­van­de­

land- en tuinbouwers niet bereikt­wordt­door­de­

landbouworganisaties.

Wie­anders­dan­de­gemeente­kan­hierin­een­rol­in­

spelen?­In­de­gemeentelijke­diensten­is­er­­kennis­

en­kunde­om­mensen­te­helpen.­Waarom­ook­niet­

de­land-­en­tuinbouwbevolking?­“Naar­het­OCMW­

gaan”­heeft­een­slechte­bijklank.­

Ligt het aan het OCMW of ligt het aan de (land- bouw)bevolking?­

Waar­ligt­dat­ei­en­waar­kakelt­die­kip?

Het­ project­ doet­ de­ ronde­ van­ de­ gemeenten.­

75 overlegmomenten met de schepen van

­sociale­­zaken­(voorzitter­van­het­OCMW)­en­met­

de schepen van landbouw, brengen meer dan 20 nieuwe initiatieven op gang in de Leader- gebieden.

In­ veel­ gemeenten­ zijn­ we­ het­ vlug­ eens­ over­

­dezelfde­ doelstellingen,­ namelijk­ de­ ­drempel­

naar­ het­ OCMW­ drastisch­ verlagen.­ Ook­ de­

­kansen­die­rampenfondsen­(slik!)­bieden­mogen­

beter­benut.­Ook­die­gemeentelijke­medewerkers­

­kunnen­liefst­mee­in­het­bad.

Kunnen de gemeentelijke diensten iets

doen voor de land- en tuinbouwers?

Een­folder­kan­helpen,­maar­een­gezicht­en­een­

stem doen het beter.

30­ van­ de­ 32­ gemeenten­ duiden­ 55­

­ge­meentelijke­ aanspreekpunten­ aan.­ 36­ uit­

de­ gemeentelijke­ administratie­ en­ 19­ uit­ het­

­gemeentelijke­beleid.­

Het­ project­ organiseert­ 5­ Rondetafels­ met­

­gemiddeld­17­deelnemers.­Het­project­stuurt­hen­

een tiental tips en trics.

Vele­gemeenten­beloven­om­hun­­gemeentelijke­

folder en hun communicatie over hun dienst- verlening door te lichten met een land bouweroog.

Howest­doet­het­eind­2018­voor­alle­­gemeentelijke­

websites.

Op­19­november­2018­checken­de­­gemeentelijke­

aanspreekpunten­ in­ Rondetafel­ 4­ de­ lijst­ van­

Boeren­ op­ een­ Kruispunt­ van­ mogelijke­ onder- steuning­van­de­landbouwsector­op­gemeentelijk­

niveau.

Speciale aandacht gaat uit naar het samen- werkingsverband­ met­ het­ pilootproject­

­Geïntegreerd­Breed­Onthaal­(GBO)­te­Diksmuide,­

met­ het­ Leaderproject­ “Zorg­ in­ de­ Binnentuin”,­

die de onthaalfunctie optimaliseert in Vleteren,

­Lo-Reninge­ en­ Alveringem­ en­ met­ Dorpsdienst­

Nestor,­ die­ werkt­ in­ Poperinge,­ Alveringem,­

Heuvelland en Mesen.

Het concept van de gemeentelijke aanspreek- punten is een aanrader.

Als de Vlaamse overheid de piloot van het GBO te Diksmuide volgt, dan mag die uit dit project

“Zot van ’t Boeren” meenemen dat de land- bouwsector een eigen aanpak nodig heeft. Dat de moeilijke weg van participatie met de land- bouwraad een plus kan opleveren.

Ook kan de Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG) dit model opnemen in hun

“lerende netwerken”.

Regionale overlegstructuren kunnen facilite- ren.

Bovendien zullen de gemeentelijke aanspreekpunten best aangevuld en versterkt worden met brugfiguren die de landbouw­

sector zo goed kennen als hun eigen broekzak.

Het zijn zij die de brug maken tussen het pro- bleem en een begin van een haalbare oplos- sing.

Het­project­gaat­op­zoek­naar­Boerenfans.­­­Mensen­

die­willen­getuigen­en­schrijven­hoe­en­waarom­

zij­anderen­helpen.­­

Zo­zou­het­project­een­platform­kunnen­creëren­

waar mensen motiverende tips en trics uitwisselen.

Die boerenfans melden zich echter niet aan. Of toch te weinig om een platform uit te bouwen.

Onder andere, onder de bestuursleden van de­ landbouworganisaties­ zijn­ er­ veel­ sociaal­

geëngageerden. Alle hoop op die doelgroep.

Waar­het­op­6­november­2018­te­Pittem­niet­­lukte,­

waren­er­op­29­november­2018­te­Beveren­a/d­

Yzer­wél­bestuursleden­die­zich­lieten­inspireren­

door­de­psychologe­van­Boeren­op­een­Kruispunt­

voor­het­voeren­van­een­helpend­gesprek.

Het Sociaal Huis te Tielt organiseert een intense opleiding­voor­helpend­gesprek.­

Veeartsen,­ boekhouders,­ toeleveranciers­ en­­

­afnemers­worden­gaandeweg­niet­alleen­zakelijke­

maar­ook­persoonlijke­vertrouwelingen­van­boer­

en boerin. Die erfbetreders horen en zien veel. Ze hebben­echter­geen­tijd,­kennis­en­geld­om­mee­te­

gaan­in­een­zoektocht­naar­passende­hulp.­Om­te­

suggereren­wat­een­veearts,­een­boekhouder,­een­

controleur, een thuisverzorger en een dienstverle- ner­voor­hen­kan­doen,­verschijnen­vijf­­artikels­in­

de­vakbladen.

Bovendien, de courante, de gangbare en de

­bestaande­ hulporganisaties­ zijn­ bij­ hen­ en­ bij­

heel­de­sector­te­onbekend.­

Het­ project­ geeft­ informatie­ via­ de­ vakbladen­

over­ Tele-Onthaal,­ het­ CAW,­ de­ huisdokter,­ het­

Mobiel team en het OCMW of Sociaal Huis in de gemeente.

Helpen en geholpen worden blijft moeilijk

Controlerende erfbetreders – voor boer en tuinder is­ hun­ bezoek­ al­ te­ dikwijls­ een­ stresserende­

­ervaring­ –­ wijzen­ uitdrukkelijk­ op­ hun­ strikt­

­omschreven­opdracht.­Hun­bevoegdheid­om­ook­

advies­te­geven­staat­niet­(meer)­in­de­wetgeving.­

Het­project­nodigt­erfbetreders­uit­deel­te­nemen­

aan een “Meat and greet” van het CAW.

Op 11 september 2017 is er een speeddate tussen acht hulpverleners en acht erfbetreders.

Op­ 19­ september­ 2017­ verkennen­ twaalf­ land- bouwers­en­twaalf­hulpverleners­elkaars­werk­en­

wereld.

Op­19­november­2018­maken­twintig­erfbetreders­

kennis­met­de­mogelijkheden­van­de­gemeente- lijke­diensten,­in­het­bijzonder­van­het­OCMW­en­

Sociaal Huis.

Allemaal bijzonder interessant. Alles voor herhaling vatbaar.

De bestuurders en de algemene directies van de hulporganisaties houden in de opleiding van hun medewerkers best rekening met de speciale leefwereld van de land- en tuin- bouwers.

Erfbetreders moeten in een voor hen veilige omgeving kunnen meewerken in (een netwerk van) hulpverlening. Een duidelijke beschrijving van de verschillende belangen van de verschillende erfbetreders zal helpen bij een taakverdeling en een protocol van samenwerking.

Het project kijkt naar de overheid om initiatief te nemen. Het concept van de zorg coaching (in het zusterproject “Zorg in de Binnentuin”) kan inspireren.

In de gedragscode van de controlerende erf- betreders staat een doorverwijsopdracht.

Het­project­tast­grenzen­af.­

Boeren­en­tuinders­schuifelen­ongemakkelijk­op­hun­stoel­als­hun­machogedrag­

oorzaak­kan­zijn­dat­collega’s­afhaken­als­lid­van­de­vereniging.­

Erfbetreders­zeggen­iets­te­dikwijls­iets­te­willen­doen­als­ze­signalen­zien,­maar­

trekken­te­vlug­de­paraplu­open­van­“geen­opdracht­van­mijn­baas”­of­“daar­zit­

geen­geld­(meer)”.­

Wie­geconfronteerd­wordt­met­een­zorgwekkende­zorgmijder­kan­niet­genoeg­

overtuigd­worden­te­volharden­in­het­helpen.­Wie­blijft­het­doen­als­het­echt­lastig­

wordt?

Vraag­is­of­de­landbouwsector­het­alleen­aan­kan­om­de­persoonlijke­problemen­te­

helpen oplossen.

Samenwerken­in­een­netwerk­van­helpers­is­een­opgave.

De­recente­GDPR­(General­Data­Protection­Regulation)­is­een­scherpe­klip.­

Het­opstellen­van­een­stappenplan­en­van­een­samenwerkingsprotocol­vraagt­

geduld, maar moet.

Doorverwijzen naar een tweede lijn in de gangbare hulpverlening in geestelijke gezondheid is mekaars taal en methodieken verkennen.

Bij de ene gaat het veel te traag en te wel overwogen.

Bij de andere is het te ongecompliceerd en te heftig.

Moed is nodig om mekaars werkmethodes te verkennen.

Het doel moet gemeenschappelijk worden en blijven, nl. de beste diensten aanbieden op het zorgtraject voor de man, de vrouw en hun bedrijf.

Ieder uit de comfortzone

Samengevat

“En de boer hij ploegde voort” - “?” ^.

Het belang van veerkracht en van geestelijke gezondheid komt op de agenda van de landbouworganisaties

ook voor boeren en tuinders.

Het gemeentelijk aanspreekpunt is een bijkomend ankerpunt voor de adviesvrager.

Netwerken is een werkwoord, zeker voor hulporganisaties.

Naar mekaar doorverwijzen moet in alle vertrouwen met

win-win voor iedereen.

Baeten Nike ...CGG-Largo SP ... coördinator Ballieu Leen ...Poperinge ... ELP­Sociaal­Huis­Poperinge Bellegeer Lut ...VABS ...voorzitster Bertier Monique ...Lo-Reninge ...schepen­landbouw/OCMW Bertier Wouter ...Leader­Westhoek ...streekcoördinator Claerebout Geert ...NAC ... directeur De Roo Liselot ...ABS NAC ...vormingswerker Decoutere Sylvie ...KVLV Agra ...consulente Decroos Ann-Sophie ...Boerenbond ...regioconsulent Delepierre Joke ...Logo Midden West-Vlaanderen ...stafmedewerker Demuynck Koen ...netwerk­GGZ­Accolade­-­Prit ... coördinator Desseyn Nele...CGG-Largo ...psychologische­begeleiding Destoop Tom ...Boerenbond ...regioconsulent Dhont Kristel ...VABS - Drietandmagazine ...redactrice Devaere Helena ...NAC vzw ...coördinator agrovorming Dezwarte Mathilde ...NAC vzw ...coördinator agrovorming Focke Riccy...Boeren op een Kruispunt vzw ... directeur Glorieux Eline ...NAC - VABS ...coördinator agrovorming Goemare Roos ...Logo Midden West-Vlaanderen ... coördinator Ingels Wim ...Cera ...adviseur Kerckhove Hedwig ...Wingene ... schepen landbouw Langedock Tine ...CGG Largo ... directeur Lebbe Isabel ...Landelijke­Gilden ...consulente Leicher Jan ...Provinciebestuur West-Vlaanderen ...gebiedswerker Lust Lieven ...netwerk­GGZ­Noord­West-Vlaanderen ... coördinator Messely Katrien ...Landelijke­Gilden­West-Vlaanderen ...consulent Meulemeester Friedel ...Kortemark ...OCMW­maatschappelijk­werkster Poignie Iris ...Pittem ... lid Av, Logo M WVl Santens Pieter ...Leader Midden West-Vlaanderen ... coördinator Storme Geert ...Zot­van­‘t­Boeren ... coördinator Van Ootegem Evelien ...Zonnebeke ...diensthoofd OCMW Van Winghem Jan ...West-Vlaanderen ...gebiedswerker Vandaele Ria ...Ledegem ...coördinator­Sociale­Zaken Vander Meiren Maria...Zonnebeke ...schepen/OCMW­voorzitter Vandewalle Tine ...Psychiatrische­Thuiszorg­Ieper-Diksmuide ...medewerker Vanslambrouck Tijs ...Boeren op een Kruispunt ...ICT - secretariaat Verbeke Jolien ...Boerenbond ...consulente Wolfs Torben ...West-Vlaanderen ...beleidsmedewerker Wylin Henk ...Mobiel Team Prit ... teamleider

Werkten mee in stuurgroep,

werkgroep en logistiek

Een greep uit de artikels

gepubliceerd in de vakbladen.

54 | 20 april 2018

In een reeks van vijf artikels benade- ren we de rol van erfbetreders of van mensen die regelmatig op het be- drijf komen. Ze zien en horen veel. Ze vangen signalen op en wat doen ze ermee? In een eerste en tweede artikel gingen we op stap met een verpleeg- kundige en een dierenarts, vandaag gaan we op stap met een controleur.

In het kantoor van de VLM-mestbank spreken we met Trui, Els en Willy. Trui heeft een job in de dienst handhaving, Willy in de dienst bedrijfsdoorlichting

en Els is adjunct van de directeur. De dienst handhaving ziet toe op de naleving van uitrijregels, onderwerkplicht, mestop- slagen, lozingen en andere omgevingskwaliteiten. De dienst bedrijfsdoorlichting wil nutriëntenverliezen op een bedrijf voor- komen. Dit gebeurt door zowel administratieve controle als ter- reincontrole ter plaatse.

Alle drie hebben zij veel bezoeken aan land- en tuinbouwers op de teller. Een trio dus met veel ervaring.

Waarom moeten jullie op de bedrijven komen?

Het is belangrijk dat we in Vlaanderen met zijn allen de wa- terkwaliteitsdoelstellingen halen, zegt Els. Er is hierin al een hele weg afgelegd, maar we zijn er helaas nog niet. Door de aanscherpingen in de voorbije jaren is de mestwetgeving uit- gebreider en complexer geworden met veel na te leven voor- waarden.

De sterkte van een wetgeving wordt mee bepaald door de naleving ervan. We kunnen niet alles vaststellen vanop ons bureau, vandaar ook bedrijfsbezoeken, verduidelijkt Els. In het kader van de handhaving gaat Trui dan samen met een col- lega onverwachts naar een bedrijf. Bij een bedrijfsdoorlichting maken Willy en zijn collega voorafgaand een afspraak met de bedrijfsleider.

Waarom is doorlichting van bedrijven nodig?

Alle bedrijven van groot tot klein, van hobby tot hoofdberoep zijn betrokken in een mogelijke doorlichting. We screenen de bedrijven vooraf op basis van welbepaalde objectieve criteria.

Zo komen we tot een lijst van bedrijven waarvan we eerst een administratieve check doen zegt Willy. Daarna plannen we een bezoek met de bedoeling onze bevindingen te toetsen op het terrein. Het gebeurt dat bedrijven op papier een onrealistische meststock hebben. In zo’n gevallen meten we ter plaatse de effectief aanwezige mesthoeveelheid in de opslag. Van de be- drijfsleider leren we welke de mogelijke oorzaken kunnen zijn.

Gaat het om administratieve vergissingen of gaat het er om de nutriëntenbalans “te doen kloppen”? Soms wijst de landbou- wer naar zijn adviseur. Dan benadrukken wij dat hij uiteindelijk zelf de mestformulieren ondertekend heeft en dus verantwoor- delijk blijft.

Met de dienst bedrijfsdoorlichting willen wij in eerste instantie het gedrag naar de toekomst toe bijsturen om zo de nutriën- tenverliezen naar het milieu te vermijden.

Waarom is een controlebezoek bij handhaving niet op afspraak?

Trui zegt dat het hier gaat over de mo- gelijkheid die een controleur moet heb- ben om “op heterdaad te betrappen” of zeg maar, ongehinderd feiten te kunnen vaststellen. Niet dat wij ervan uitgaan dat alle bedrijfsleiders met opzet verge- ten om de wetgeving correct toe te pas- sen, maar bepaalde handelingen kunnen ook de buurbedrijven treffen. Bijvoorbeeld, als een rood MAP-meetpunt een gevolg is van één bepaald bedrijf, dan worden heel wat andere bedrij- ven betrokken. Iedereen gaat dan mee bij de inkleuring van de ganse zone als focusgebied. Dat is ook de reden waarom de laatste jaren het klachtenboek is aangedikt.

Niet iedereen leest het staatsblad?

Els antwoordt dat de Mestbank regelmatig persberichten uit- stuurt naar de landbouwvakbladen en sterk inzet op het Mest- bankloket. En voor wie niet alles leest of geen lid is van een vakorganisatie, zijn er nog de adviesbureaus die de land- en tuinbouwers kunnen begeleiden. Deze en andere gespeciali- seerde diensten (bijv. proefcentra) nemen de adviesrol over nu de dienst Bedrijfsadvies van de VLM eind ’17 is stopgezet.

Collega’s staan ook ter beschikking voor infovergaderingen en alles is raadpleegbaar op de website. Alle betrokkenen krijgen ook persoonlijke mailberichten. Ja zegt Els, er is nog de groep van de “digibeten” of mensen die hun computer niet opendoen maar deze groep wordt elk jaar kleiner.

Heb je te doen met bedrijfsleiders die “tilt slaan” bij uw bezoek?

Het gebeurt weleens dat mensen de neiging hebben toe te klappen of juist heel verbaal worden. We proberen daar begrip voor op te brengen en onze boodschap zo goed mogelijk over te brengen. Maar, zegt Trui, wij leren nog elke dag bij dat goed communiceren belangrijk is.

Anderzijds houden wij inderdaad een zekere afstand tegen- over de gecontroleerde. Dit is immers de beste waarborg voor een objectieve behandeling. Niemand van ons mag verdacht worden van belangenvermenging of favoritisme. Dat staat ook in onze gedragscode als controleur. Maar sommige mensen willen hun hart eens luchten en denken dat zij de enige zijn die controle krijgen of zelfs dat ze als enige geviseerd worden.

Trekken jullie altijd met een gerust hart de deur toe na het bezoek?

Wij letten erop dat de bedrijfsleiding goed geïnformeerd is over de mogelijkheden die er zijn om met woord en wederwoord het dossier te verdedigen en ook na het bezoek verder op te vol- gen. Plichten voor iedereen, maar ook rechten voor iedereen.

Gelukkig hebben we ook de mogelijkheid om bij opgelegde boetes, voorstellen van afbetalingsplannen te bekijken.

Maar soms zien we moeilijke situaties, zowel op economisch als op sociaal vlak. In het verleden is het al voorgekomen dat wij het Sociaal Huis van de gemeente hebben gecontacteerd. Als die ons nodig heeft om tot een haalbare oplossing te komen, dan zijn we bereid om iemand te sturen, zegt Els. Controles en boetes zijn echter quasi nooit de oorzaak van moeilijkheden.

Meestal is er al langer iets gaande en zorgt een samenloop van omstandigheden ervoor dat sommige bedrijven de rol lossen.

welzijn

Geert Storme | www.zotvantboeren.be | geert@zotvantboeren.be

Controle op het bedrijf, waarom ik?

Is een goede erfbetreder een goede hulpverlener?

Indien je een klant bezoekt om zaken mee te doen, wil je een vitale bedrijfsleider waar je een vlot gesprek mee kan voeren.

Indien je een klant bezoekt voor advies of controle, wil je een ge- sprekspartner die oor heeft voor jouw verhaal en je opdracht.

Als erfbetreder heb je er alle belang bij om boeren en tuinders met vraag, twijfel of probleem zo spoedig mogelijk terug op weg te helpen.

16 | 14 april 2017

Wie wil beginnen met iets nieuws op het bedrijf doet er goed aan zoveel mogelijk advies in te winnen. Niemand vindt het een schande om dit te doen.

Als je hulp en bijstand nodig hebt voor het invullen van aan- giftes en voor beter begrip van wetgeving, dan kan je je ser- vicebureau of kan je naar het dienstbetoon van je vakvereni- ging. Dat is meer dan normaal.

Als het dagelijks bedrijfsritme vierkant draait, als je een last wordt voor je partner, je kinderen, de buren, je vrienden, je zakenrelaties… dan weet je wel dat je de oplossing niet alleen kunt vinden en dat je hulp moet zoeken. Sommigen vinden dat een schande, maar dat is geheel onterecht.

Waar en bij wie kun je dan terecht?

In de reeks “Onbekend is onbemind” kan je mee op verken- ning. We gaan op bezoek bij een medewerker en hulpverlener van een vijftal organisaties. Schrik niet, want hier treden we een onbekende wereld binnen en gebruiken we een taal die we niet gewoon zijn in land- en tuinbouwmiddens.

De gemeente

We spreken met Marc Dhooghe. Marc is landbouwer en zetelt in de OCMW-raad van Moorslede. Zijn gemeente is niet veel anders dan de andere landelijke gemeenten in Vlaanderen.

De OCMW-raad is een buffer tegen zowel een te enge als een te ruime toepassing van de bestaande wetgeving. Er is voldoende realiteitszin en gezond verstand aanwezig om bij hulpverlening het verschil te weten tussen “niet willen” en “niet kunnen”.

Dienstverlening op gemeentelijk niveau

Iedere gemeente doet inspanningen om haar inwoners te helpen.

Het is al sinds in de middeleeuwen vastgelegd dat de gemeente moet zorgen voor wie problemen heeft. De laatste wet is van 1976. Een ploeg van medewerkers staat ter beschikking om te doen wat kan en wat moet. In een aantal gemeenten is dit onder de naam van OCMW. In een aantal andere gemeenten is dit bin- nen het Sociaal Huis. De gemeente verleent ook vergunningen.

De gemeente is ook een draaischijf bij het uitvoeren van provin- ciale, gewestelijke en nationale taken. Ook hier kan de gemeente veel diensten verlenen aan wie vragen heeft.

Hoe werkt dat, die OCMW raad?

De leden komen maandelijks samen. De medewerkers en de secretaris van het OCMW bereiden de dossiers voor. Alle vra- gen voor hulp en bijstand passeren de revue. De leden moeten beslissen of hulp kan geboden worden. Ze hebben geheimhou- dingsplicht. Marc zetelt al 16 jaar in de raad en kan al een boek schrijven … maar mag niet. Marc zegt dat het een voordeel is dat de leden uit alle uithoeken van de gemeente komen. Er is altijd iemand die de vraagsteller, het gezin en de situatie kent en kan kaderen. Sommige vragen dienen nader onderzocht te worden. Sommige vragen kunnen maar beantwoord worden als de hulpvrager voorwaarden vervult. De raad heeft vlug zicht op de grens tussen “niet willen” en “niet kunnen”. Een hulpvrager die geen inspanningen doet, zal het ook moeilijker hebben om hulp te krijgen. Marc zegt ook dat hij als landbouwer een eigen in- breng heeft. Zeker als het gaat over verkoop van OCMW-gronden wil Marc vermijden dat de jonge generatie land- en tuinbouwers opgezadeld wordt met extra aankoopverplichtingen. Zo’n zaken dienen uitgepraat te worden in de raad.

Sociaal Huis of OCMW?

Vele gemeenten afficheren liever “Sociaal Huis” dan “OCMW”.

Dit is drempelverlagend. Niemand komt graag aankloppen voor hulp en bijstand bij het OCMW. Dat is zeker zo in de land- en tuin- bouwsector. En nochtans, zegt Marc, mag het geen schande zijn om raad te vragen. Het mag geen schande zijn om je rechten te gebruiken. Als er een toelage is, waarom zou die niet mogen aan- gevraagd worden. Hét succesnummer is de verwarmingstoelage.

Het bedrag is eerder een kleinigheid, maar alle beetjes helpen.

Sommige basistoelagen zijn afhankelijk van de bestaansmidde- len. Wie als land- en tuinbouwer een beperkt inkomen heeft of zelfs geregeld verlies draait kan geen leefloon krijgen omdat er te- veel grond of gebouwen in eigendom zijn. De boer of boerin moet dan noodgedwongen een deel van zijn productiemiddelen van de hand doen. Vervelend is dat. Land- en tuinbouwers moeten vlugger op zoek gaan naar oplossingen, zegt Marc. Meer nog, ze moeten vroeger het probleem erkennen. Boeren en tuinders denken te vlug dat een probleem kan weggestopt worden door nog een tandje bij te steken. Alhoewel het witte raven zijn die de boerenstiel door en door kennen, kan iedere medewerkster van het OCMW of het Sociaal Huis zinvol helpen door begripvol te luisteren. Ze proberen je te overtuigen te starten met de zoek- tocht naar een oplossing. Die is er meestal, maar het is niet altijd die oplossing die je verwacht. Ze steunen je. Ze leven mee. Steun kan iedereen gebruiken in moeilijke tijden. Alle beetjes helpen, herhaalt Marc.

Vanaf 2019

Het OCMW wordt afgeschaft als zelfstandige organisatie binnen de gemeente. De Vlaamse regering wil dat alle gemeenten werk maken van één loket voor alle sociale dienstverlening. Misschien is dit geen slechte zaak. Het zal zeker drempelverlagend zijn voor de land- en tuinbouw om een vraag te stellen of om op zoek te gaan naar een oplossing voor een probleem, zegt Marc. Zo kan een vraag over de omgevingsvergunning of over inzameling van plastiekfolie een nuttige aanleiding zijn om ook iets meer te weten te komen over thuiszorg of over een verhoogde tussenkomst voor kinderopvang of over de mogelijkheden van een aanvullende job buiten het bedrijf.

Ï

Geert Storme – www.zotvantboeren.be

De gemeentelijke hulpverlening via OCMW of Sociaal Huis

onbekend is onbemind

18 | 4 mei 2018

In een reeks van vijf artikels benaderen we de rol van erfbetre- ders of van mensen die regelmatig op het bedrijf komen. Ze zien en horen veel. Ze vangen signalen op en wat doen ze ermee? In een eerste, tweede en derde artikel gingen we op stap met een verpleegkundige, een dierenarts en een controleur, vandaag gaan we op stap met een verkoper van veevoeders.

We praten met Marnix. Hij verkoopt vooral varkensvoeders, maar de firma heeft ook een ruimer assortiment. Hij doet dit reeds bijna 30 jaar en steeds bij dezelfde firma. Sterk, vindt hij zelf, want er zijn niet veel collega’s die zo lang bij dezelfde firma blijven. Hij gelooft in zijn product. Hij gelooft ook in de firma.

Telt elke kilo?

In onze sector gaat het om input van kilo’s en output van kwa- liteit. Elke kilo telt dus maar ook elk varken telt dat de eindmeet niet haalt. Het beroep van verkoper is veel ruimer en veelzijdi- ger dan toen ik begon. Klassieke verkooptechnieken en onder- handelingsmethodes zijn aangevuld met advies over stallen- bouw, voedertechnieken, milieuwetgeving en bedrijfsbeheer.

Bovendien gaat een groot deel van mijn tijd in administratie voor de klanten. Er zijn nog altijd heel wat klanten die wel een computer hebben, maar het gebruik liever aan mij overlaten. Ze vertrouwen me. Ze zeggen dat ik dat beter kan. Ik ben echter niet zo gerust bij dat eindeloos vertrouwen.

Hoezo? Schrik?

Sommigen gaan toch heel ver in dat vertrouwen. Ik weet wel heel veel over het bedrijf maar soms is dat meer dan de boer zelf. Het is ener- zijds een grote geruststelling want dit versterkt de zakelijke band met de klant. Anderzijds wordt de klant erg afhankelijk van mij en van mijn tijd. Bovendien, ik moet voeders kun- nen verkopen, geen diensten. Soms gaat dan ook een stuk van mijn vrije tijd naar de klant. De grens tussen aandacht voor mijn werk en voor mijn gezin vervaagt. Ik moet grenzen

trekken. Ik moet af en toe “neen” zeggen. Ik kan dat nog, maar boeren kunnen dat minder. Het werk, het gezin, de hobby, dat zit allemaal op dezelfde plaats en in dezelfde sfeer. Sommigen kunnen dat niet aan. Het evenwicht is weg. Klanten moeten mentaal sterk staan, want we zitten met z’n allen in een sector die meer dan vroeger afhankelijk is van internationale handel.

Bovendien beïnvloedt de media de dagelijkse handel en wan- del. Het raakt de boer dat een slachthuis een loopje neemt met de reglementeringen. Werknemers die geen respect tonen voor de zorg van boer en boerin voor de aangeleverde dieren moe- ten eruit. Sommigen nemen die heisa en die beelden persoon- lijk op. Boer en boerin moeten samen sterk zijn.

Kun jij hen hierbij helpen?

Soms lukt het om een probleem te relativeren met een kwink- slag. Maar als bij hen het gevoel overheerst van slachtoffer te zijn van onrechtvaardigheid, dan ben ik ook te beperkt in mijn middelen om de wereld te veranderen. Wat ik hen in elk geval aanraad is om te relativeren. Er zijn nog belangrijker dingen op de wereld dan wat mensen in eigen wereld als erg ervaren.

Wat ik vooral aanraad is niet in een schelp te kruipen en zich niet af te sluiten van die “lelijke” buitenwereld. Contacten met vrienden en kennissen moeten onderhouden blijven. Meer nog,

ik durf weleens te suggereren om nieuwe contacten te zoeken.

De kans is groot dat die mensen uit andere leefwerelden ook nieuwe inzichten geven om tegen de problemen aan te kijken.

Het wordt erg, heel erg als mensen hun “kas opfretten” zoals we zeggen. Ze isoleren zich. Ze sluiten zich op. Ik ben op de duur de enige tegen wie ze nog iets kunnen en willen zeggen.

Dat is eng.

En zeggen ze veel?

Laatst was ik aan de keukentafel bezig een nieuw voeder aan het toelichten toen Jeanine de boerin in tranen uitbarstte. Wat ik presenteerde deed haar denken aan haar dochter Fientje die van haar vriendinnetjes te horen kreeg dat het tijd werd dat ze best een nieuwe K3 map zou kopen. Jeanine had in het begin van het schooljaar het schoolgerief goed gecheckt. Niets nieuws was nodig. En nu die druk om toch iets te kopen. Kan ik dat Fientje weigeren? Het gezinsbudget is niet zo ruim. Ze troostte zich door te zeggen dat het voortaan wat meer zelf- gemaakte confituur op de boterham zal worden in plaats van choco.

Wat doe je als je klanten te laat betalen?

De firma heeft een jurist in dienst genomen. Ook bij de firma moet alles ronddraaien. De baas zegt “hier mijn centen”, maar ik zeg “hier mijn klanten”. Ik kan niet zo goed overweg met procedures van rappels en harde juridische taal. Ook de incassobu- reaus kunnen beter. Ik hou meer van bemiddeling. Blijven praten is de boodschap. Als een klant een aan- getekende brief heeft ontvangen, is praten niet meer zo gemakkelijk. Pas op, niet alle klanten zijn dezelfde. Ie- dere puzzel die leidt tot een oplossing heeft overal andere stukken. Soms moeten we dieper graven naar de redenen van wanbetaling. Is er brute pech of is er herhaalde onoplettend- heid? Of is er misschien gebrek aan kennis om de aangeboden informatie te verwerken? Het is bijzonder moei- lijk om mensen zelf te doen inzien dat de varkenskweek toch niet het grootste talent is. Switchen van carrière is een te groot taboe. In sommige gevallen kan ik mijn baas overtuigen om de schulden even te parkeren. We herstarten met nieuwe en striktere voorwaarden. Indien dat lukt dan pas organiseren we een afbetalingsplan voor die oude schulden. In de meeste ge- vallen lukt dit wel.

Maar soms zet ik een ander petje op. Ik vergeet dan even dat ik verkoper ben. Ik ga dan als vriend van het gezin een eind mee in de oplossing van de zorgen. Maar ik weet het, dat is minder mogelijk voor jonge verkopers. Die moeten zichzelf nog bewij- zen. Ik ben die fase voorbij.

welzijn

Geert Storme | www.zotvantboeren.be | geert@zotvantboeren.be

Een dagje op stap met een verkoper van veevoeders

“Elke kilo telt”

Is een goede erfbetreder een goede hulpverlener?

Indien je een klant bezoekt om zaken mee te doen, wil je een vitale bedrijfsleider waar je een vlot gesprek mee kan voeren.

Indien je een klant bezoekt voor advies of controle, wil je een ge- sprekspartner die oor heeft voor jouw verhaal en je opdracht.

Als erfbetreder heb je er alle belang bij om boeren en tuinders met vraag, twijfel of probleem zo spoedig mogelijk terug op weg te helpen.