Zondag 28 Februari 2021
Themadienst
Lach, vecht, bid, huil, val.
Beklim de berg, overwin het dal!
Doopsgezind Zaanstreek
Organist en zang: Klaas Arend
Voorganger: Themagroep (Annelies Plooijer, Marius Romijn,
Johanneke Kortenoever, Mirjam Ruig, Kok Klever)
Beeld en geluid: Evelien Mager
MUZIEK
Welkom
Inleiding op het thema: Lach, vecht, bid, huil, val.
Beklim de berg, overwin het dal!
Welkom bij deze themadienst in Krommenie.
Voorbereid door de werkgroep themadiensten waarvan hier twee leden aanwezig zijn: Mirjam Ruig en Johanneke Kortenoever. We missen Marius Romijn die aan het revalideren is van zijn bekkenbreuk, en Annelies Plooijer die positief getest is.
Met beiden gaat het naar omstandigheden goed. Hun afwezigheid is de reden dat ik deze week ben bijgesprongen en nu hier sta.
Zang en muziek worden vanmorgen verzorgd door Klaas Arend Booij en achter de camera wederom Evelien Mager.
Lach, vecht, bid, huil, val. Beklim de berg, overwin het dal.
Het thema van deze dienst is gekozen met een knipoog naar Ramses Shaffy. U kent hem vast nog wel: die mateloze zanger èn drinker. Iemand met hoge toppen en diepe dalen in zijn bestaan, die 100% in het leven stond.
Waarschijnlijk… heeft hij ook wel eens momenten meegemaakt waar hij stil van werd. Wel of niet door de alcohol. En misschien.. kent u dat ook: dat je ergens komt, op een plek in de natuur, dat je alleen of met weinig mensen samen bent, en dat het uitzicht en de schepping je in je hart aangrijpt. Je wordt er stil van.
Soms vergeet je die momenten nooit meer. En… helpen ze je wanneer je gevoelsmatig in een dal terecht komt. Deze ‘stille’ inspiratie willen we vandaag met u delen.
Aansteken van de kaars
God belooft geen dagen zonder pijn, Lachen zonder verdriet
Geen zon zonder regen.
Maar hij beloofde kracht voor de dag,
troost voor de tranen en licht voor onderweg!
Bemoediging
Het huis dat wij bewonen ons lichaam in de tijd:
geef vrede alle dagen ook in de strijd
Samen strijden wij voor vluchtelingen en vreemdelingen, die verblijven in de kampen aan de grenzen van Europa. Niemand mag worden buitengesloten of leven in omstandigheden die mensonwaardig zijn. Ons land mag een veilig en gastvrij thuis bieden, waar iedereen in vrede en veiligheid met elkaar samen leven. Daarvoor bewaren wij nu 125 seconden de stilte.
- Een moment van stilte -
♪ Zingen
Lied 894 – Wanneer ik zoek naar woorden Couplet: 1, 2 & 4
2. Wanneer ik zoek naar zinnen en bid om een gebed,
niet weet hoe te beginnen, niet spreek, in stil verzet dan roep ik mij te binnen uw stem, o Christus – Gij Gij zult eens overwinnen de tegenstem in mij.
4.Wanneer ik zoek naar woorden is mij uw woord genoeg;
dat woord, dat wij eens hoorden, dat woord, dat mij al droeg, dat zal mij blijven dragen – mij maakt geen stilte bang;
slechts dit wilt gij mij vragen:
dat ik naar U verlang.
Gebed
God ,stem in de stilte doorbreek het lawaai om uw roepen te verstaan om te ontdekken wie wij zijn stem van de stilte
breek de verdoving
om uw vriendschap te verstaan om te weten hoe te leven stem uit de stilte
spreek ons aan
bevrijd ons om te gaan
Amen
♪ Zingen
Lied 675 – Geest van hierboven Couplet: 1 en 2
1. Geest van hierboven, leer ons geloven, hopen, liefhebben door uw kracht!
Hemelse Vrede, deel U nu mede aan een wereld die U verwacht!
Wij mogen zingen, van grote dingen, als wij ontvangen al ons verlangen, met Christus opgestaan. Halleluja!
Eeuwigheidsleven zal Hij ons geven, als wij herboren Hem toebehoren, die ons is voorgegaan. Halleluja!
2. Wat kan ons schaden, wat van U scheiden, Liefde die ons hebt liefgehad?
Niets is ten kwade, wat wij ook lijden, Gij houdt ons bij de hand gevat.
Gij hebt de zege voor ons verkregen, Gij zult op aarde de macht aanvaarden en onze koning zijn. Halleluja!
Gij, onze Here, doet triomferen die naar U heten en in U weten, dat wij Gods zonen zijn. Halleluja!
HOREN
Eerste lezing
1 Koningen 19: 8-18 / Elia op de Horeb
8 Elia stond op, en toen hij had gegeten en gedronken liep hij, gesterkt door dit voedsel, veertig dagen en veertig nachten door de woestijn, tot hij bij de Horeb kwam, de berg van God. 9 Daar ging hij een grot binnen om er de nacht door te brengen. Toen richtte de HEER zich tot hem met de woorden: ‘Elia, wat doe je hier?’ 10 Elia antwoordde: ‘Ik heb me met volle overgave ingezet voor de HEER, de God van de hemelse machten, maar de Israëlieten hebben uw verbond met hen naast zich neergelegd, uw altaren verwoest en uw profeten gedood. Ik ben als enige overgebleven, en nu hebben ze het ook op mijn leven voorzien.’ 11
‘Kom naar buiten,’ zei de HEER, ‘en treed hier op de berg voor mij aan.’ En daar kwam de HEER voorbij. Er ging een grote, krachtige windvlaag voor de HEER uit, die de bergen spleet en de rotsen aan stukken sloeg, maar de HEER bevond zich niet in die windvlaag. Na de windvlaag kwam er een aardbeving, maar de
HEER bevond zich niet in die aardbeving. 12 Na de aardbeving was er vuur, maar de HEER bevond zich niet in dat vuur. Na het vuur klonk het gefluister van een zachte bries. 13 Toen Elia dat hoorde, sloeg hij zijn mantel voor zijn gezicht.
Hij kwam naar buiten en ging in de opening van de grot staan, en daar klonk een stem die tot hem sprak: ‘Elia, wat doe je hier?’ 14 Elia antwoordde: ‘Ik heb me met volle overgave ingezet voor de HEER, de God van de hemelse machten, maar de Israëlieten hebben uw verbond met hen naast zich neergelegd, uw altaren verwoest en uw profeten gedood. Ik ben als enige overgebleven, en nu hebben ze het ook op mijn leven voorzien.’ 15 De HEER zei tegen Elia: ‘Keer terug en ga naar de woestijn van Damascus. Daar aangekomen moet je Hazaël tot koning van Aram zalven. 16 Jehu, de zoon van Nimsi, moet je zalven tot koning van Israël, en Elisa, de zoon van Safat, uit Abel-Mechola, moet je tot je eigen opvolger zalven. 17 Wie ontkomt aan het zwaard van Hazaël, zal gedood worden door Jehu. En wie ontkomt aan het zwaard van Jehu, zal gedood worden door Elisa. 18 Ik zal in Israël niet meer dan zevenduizend mensen in leven laten, alleen degenen die niet voor Baäl hebben geknield en hem niet hebben gekust.’
Tweede lezing
Psalm 119: 105-112
Uw woord is een lamp voor mijn voet, een licht op mijn pad.
Ik zweer mij te houden aan uw rechtvaardige voorschriften en ik zal mijn eed gestand doen.
Ik ben zo diep vernederd,
houd mij in leven, HEER, zoals u hebt beloofd.
Aanvaard, HEER, de lof uit mijn mond en onderwijs mij in uw voorschriften.
Mijn leven is voortdurend in gevaar, maar uw wet vergeet ik niet.
Zondaars hebben voor mij een net gespannen, maar ik wijk niet af van uw regels.
Uw richtlijnen zijn mijn eeuwig bezit, ze zijn de vreugde van mijn hart.
Met hart en ziel ben ik bereid uw wetten uit te voeren, eeuwig, tot het einde toe.
♪ Zingen
Liedboek 824 – Vroeg ik mijn denken Couplet: 1 t/m 5
2. Vroeg ik mijn voeten zo lang al op pad wisten zij enkel van kuilen en stenen.
3. Vroeg ik mijn handen: wat is er rondom – wisten zij enkel van grijpen in leegte.
4. Vroeg ik mijn ogen, op wacht aan hun deur – wisten zij enkel: het licht is geweken.
5. Vroeg ik mijn oren: – eindelijk gehoor – weet ik verwonderd: daar is Hij, hoor: spreken.
Gedicht
Stilte
In het midden van de nacht
Heer, fluister ik uw naam heel zacht Want U neemt mij aan zoals Ik ben U kent mij zoals niemand kent Ik ben bang Heer
Want de nacht is kil en koud Zo benauwd
Ik hoor alleen maar stilte
De mensen gaan gewoon maar door Er is niemand die mij hoort
Niemand die mij verwarmen kan
Heer wat duurt de nacht ontzettend lang
Want ik zie geen ster aan de donkere hemel staan en zelfs geen maan
Ik hoor alleen maar stilte
Maar in de stilte zegt U mij Mijn lieve kind, ik ben dichtbij In de stilte zal ik bij je zijn Met je delen in je angst en pijn
Door te zwijgen zal je horen wat ik wil Wees daarom stil
Ik spreek tot jou in Stilte
Dank Heer, dat ik nu weet Dat u nimmer mij vergeet
Dat door zwijgen ik spreken kan Dat door luisteren ik horen kan Dat de stilte waardevol kan zijn U vult mij met uw woord in stilte
Is de nacht dan nu voorbij?
Nam U mijn angst weg van mij?
Ja, de stilte is anders stil
De nacht is koud, maar niet meer kil En ik weet nu dat hier in de stilte Gods woorden juist aanwezig zijn.
U spreekt tot mij Dank U voor de Stilte
Foto aangeleverd door Kok: plaats jezelf bij de tenten voor Jezus, Mozes en Elia.
Overdenking
Stil is het in de straten, ’s avonds na negen uur en ’s nachts. We zoeken –
gedwongen – de afzondering om het virus te bestrijden. Handen schudden, het lijkt al een eeuwigheid geleden dat we dat nog deden. Een knuffel en een goede bekende zoenen.. iets uit vervlogen tijden? Was liever je handen nog een keer, wordt ons geleerd.
Broeders en zusters, de afzondering waarin we verkeren doet pijn en maakt ons moe. Het liefst willen we er zo snel mogelijk van af. Vandaag horen we echter dat de stilte en het isolement ook een werktuig van God kúnnen zijn. In de Bijbel is het vaak juist dáár dat de stem van God gehoord wordt. Het Hebreeuwse werkwoord voor droog, afgedankt of afgelegen zijn is charav. We zitten met zijn allen dus eigenlijk samen in een chorev, of anders uitgesproken op de Horeb. De berg in de Sinaï waar Mozes geroepen werd, waar hij later met de Israëlieten met een stok op sloeg om water te vinden, èn waar Elia zijn toevlucht zocht toen hij door de jagers van koningin Izebel achtervolgd werd.
Die Horeb-ervaring, die wij al veel langer dan veertig dagen meemaken, staat ook centraal in een boekje van Jan Hylkema, predikant in Krommenie van 1949 tot 1960.
Zo heeft Marius uitgezocht. Dezelfde Hylkema die op 20 september 1958 een gemeentedag in Krommenie organiseerde waar meer dan 500 mensen op af
kwamen. Maar die ook een boekje geschreven heeft waarin hij de ware God meende te vinden in het Horeb verhaal, in de scheppingsverhalen en in het deel van psalm 119 dat we zojuist gelezen hebben. En waar Douwe in zijn serie over psalm 119 pas over zes weken aan toekomt. Over de God wiens woord een lamp voor onze voeten is en een licht op ons pad. Die zich in stilte openbaart en niet in natuurgeweld.
Soms voelen we ons dichtbij dat woord. Jezus heeft dat op een bijzondere manier verbeeld toen hij met enkele leerlingen een berg besteeg. En daar voor hun ogen van gedaante veranderde, en zich tussen Mozes en Elia bevond. Als een soort van:
samen op een nieuwe Horeb, maar dan in Galilea. De leerlingen wilden deze heilige tijd vasthouden en drie tenten bouwen: één voor Jezus, één voor Mozes en één voor Elia. Anders gezegd: één voor de Wet, Tora, één voor de profeten en één voor Jezus’ nieuwe wijze van levend woord van God zijn. In het bijbelleerhuis van 2018 hebben ons met een groepje over deze ervaring gebogen en ieder gevraagd: bij welke van die drie tenten en waar ze voor staan voel je je het meeste thuis? En dat bleek: verschillend te zijn, zoals we ook allemaal verschillende mensen zijn. Zie de foto. Dat is prima, zolang we maar ergens.. die voeding van de stilte en van God kunnen vinden. Althans dat hoop ik en gun ik iedereen.
Ook als de afzondering en isolatie gedwongen zijn. Om dan, in die kleine
bewegingsruimte, iets van God te proeven… Of ’s avonds bij de mooie gekleurde zonsondergangen van deze tijd.. En dan die stilte en gedragenheid in je leven mee kunnen nemen voor als we weer in drukke dalen terechtkomen..
Lach, vecht, bid, huil, val. Beklim de berg, overwin het dal.
STILTE met muzikale begeleiding
♪ Zingen
Lied 321 – Niet als een storm, als een vloed Couplet: 1, 2, 3, 5 & 7
2. Maar als een glimp van de zon, een groene twijg in de winter, dorstig en hard deze grond - zo is het koninkrijk Gods.
3. Stem die de stilte niet breekt, woord als een knecht in de wereld, naam zonder klank zonder macht, vreemdeling zonder geslacht.
5. Blinden herkennen de hand, dovemans oren verstaan Hem.
Zalig de man die gelooft, zalig de vrouw aan de bron.
7. Hier in dit stervend bestaan wordt Hij voor ons geloofwaardig, worden wij mensen van God, liefde op leven en dood.
ANTWOORDEN
Open ruimte
In de openruimte horen wij heel vaak persoonlijke reacties op de bijbel teksten of op de overdenking. Nu we elkaar niet ontmoeten tijdens de dienst gebruik ik (Johanneke) de ruimte voor mijn persoonlijk verhaal. De eerste ronde van de voorbereiding van de themadienst luisteren wij naar de persoonlijke associaties op de Bijbelteksten. De bijdrage van mij is zo’n moment.
De Kruisberg (bij Heemskerk) – Door Johanneke Kortenoever
Vanaf mijn geboorte woonde ik aan de voet van deze berg. Een berg die na zonsondergang alleen beklommen mocht worden door de kruisbergbewoners.
Het enige geluid dat soms te horen was, was de zee en de hoogovens en wat voor mij heel belangrijk was, de verschillende vogelgeluiden. De berg werd een plaats waar ik mijn gedachten kon ordenen. De berg beklimmen werd tot ritueel.
Soms toen ik wat ouder werd nam ik mijn blokfluit mee een verbrak de stilte.
Wanneer ik de berg afdaalde een ander ritueel. Ik telde de treden en sprak om de twintig treden en gedicht uit, later toen ik van mijn oma had leren bidden een gebed. De berg kreeg spontaan een betekenis zoals Mozes en Elia gevoeld kunnen hebben; ERVAREN VAN GOD.
De kruisberg met huisje toen de bomen nog niet te hoog waren
De voorbereiding voor deze themadienst is via mail contact gegaan. Je ziet elkaar niet, maar omdat je elkaar heel goed kent zie je en hoor je de ander.
De lezingen van vandaag riepen bij mij heel persoonlijke associaties op. Ervaren is zo persoonlijk, zo eigen maar ook zo kwetsbaar. Vooral het moment van stilte, maar ook de berg vol hoop en verwachtingen en het dal waar je de werkelijkheid weer vorm kan geven op grond van de ervaring op de berg, de beelden raken mij en roepen oude herinneringen op: Vaak zocht ik het moment van
zonsondergang. Heel langzaam zag je de zon in de zee zakken of verdwijnen achter wolken. Rond de wolken een gouden randje , de aanwezigheid van de zon bleef. In deze sfeer groeide bij mij een behoefte aan spiritualiteit. Gevoeld als vrijheid, geen gedachten aan het leven beneden. Het tellen van de treden
hielpen om thuis het werk weer aan te kunnen.
De volgende woorden uit de “new age” periode beschrijven de betekenis van wat de berg voor mij betekende. Leed poogde ik om te zetten in vreugde. Geduldig en volhardend, wat het leven vraagt te doen.
Mijn betrokkenheid bij de bijbel lezingen is vooral gevoed door de keuze waarvoor Mozes, Elia en ook Jezus staan. Op de berg de bemoediging, maar beneden de echte opdracht. Door de woestijn een extra beeld waarin ik een herkenning ervaar, is het suizen van een zachte koelte. Na een warme dag in het duin ontstaat er een afwisseling van nog warme lucht en tussen de struiken plotselinge koelte. Afdalend steeds opnieuw. Ik zoek de stilte om na te denken en antwoorden te vinden op mijn vragen. Elia, Mozes en Jezus dalen de berg af.
Weer terug naar het alledaagse leven, waar de noden om aandacht vragen.
Ervaren is zo persoonlijk, zo eigen en ook zo kwetsbaar. Terug naar de voet van de Kruisberg, stemmetjes die zeggen dat het leven niet zinloos is, vol moed kan ik de taken beneden weer oppakken. Het is een ongebruikelijke manier om te vertellen wat je raakt in lezingen.
Op dit moment krijgen wij de kans om meer dan anders de stilte te ontdekken;
minder vliegtuigen, minder verkeer, de straat is stil want de mensen werken thuis. Wij willen u de volgende vraag meegeven om over na te denken:
Wanneer en waarom zoek jij de stilte ?
Waar vind jij rust en stilte en wat brengt de stilte jou?
Mededelingen
Gebed
Eeuwige God,
Wij ervaren dagelijks verschillende gevoelens en emoties En de maatregelen in deze corona tijd
Maken het erg lastig om hiermee om te gaan We mogen de deur niet uit
We mogen niet bij elkaar op bezoek komen We mogen elkaar niet aanraken
We zijn op onszelf teruggeworpen,
onze wereld voelt hierdoor soms heel klein
Waardoor de gevoelens en emoties nog intenser zijn.
Het is fijn dat wij dan mogen luisteren naar Uw woorden Uw woorden in liederen, verhalen, gedichten en gebed.
Door te luisteren naar Uw stem Komen gevoelens en emoties tot rust komt er stilte in ons hoofd
Boven op de berg, omringt door stilte Laat U ons weten
dat een moment van stilte soms nodig is Dat stil staan om na te denken,
om te voelen, om te luisteren zorgt voor balans,
nodig is om jezelf weer te vinden
Als wij dan de berg af dalen
Nemen wij de rust en stilte met ons mee en vertrouwen wij met heel ons hart
Dat wij licht en vrede met ons mee dragen Om te delen met onze naasten
Waardoor wij tot steun kunnen zijn Voor anderen in deze lastige tijd
God, sta ons bij en anderen
Wij bidden voor iedereen die het moeilijk heeft Voor ondernemers die het financieel zwaar hebben, Voor jongeren die hun school en vrienden moeten missen Voor mensen die zich eenzaam en alleen voelen
Laten we elkaar vinden, laten we verbinden, Laten we delen en elkaar tot steun zijn
Laten we samen lachen, huilen, bidden, vechten, vallen En weer samen opstaan!
Samen bidden wij het Onze Vader
Onze Vader
Onze Vader in de hemel,
laat uw naam geheiligd worden, laat uw koninkrijk komen
en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel.
Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben.
Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was.
En breng ons niet in beproeving,
maar red ons uit de greep van het kwaad.
Want aan U behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid.
Amen.
♪ Zingen
Slot lied 283 – In de veelheid van geluiden Couplet: 1 t/m 5
2. En van overal gekomen drinkend uit de ene bron bidden wij om nieuwe dromen richten wij ons naar de zon
3. Want wij mensen op de aarde raken van het duister moe
Als uw hart ons niet bewaarde sliepen wij ten dode toe
4. Laat uw dauw van vrede dalen in de voren van de tijd
Vat ons samen in de stralen van uw goedertierenheid
5. Die ons naam voor naam wilt noemen al uw liefde ons besteedt
zingend zullen wij U roemen en dit huis zingt met ons mee
Uitzending en zegebede
Vanmorgen hebben wij mogen luisteren naar en nadenken over het thema ‘Lach, vecht, bid, huil, val. Beklim de berg, overwin het dal!’. Een apart thema, het maakt ons aan het lachen, misschien zet het aan tot zingen! Maar het roept vooral gevoelens en emoties op die wij herkennen en soms lastig vinden om mee om te gaan. Dan is het belangrijk dat wij op zoek gaan naar rust en stilte.
Iedereen doet dit op een eigen manier. En gelukkig staan wij daarin niet alleen.
Laten wij ons open stellen voor het ontvangen van Uw zegen.
Eeuwige God
Nu gekomen aan het einde van deze themadienst Hebben wij vertrouwen dat u ons niet alleen laat Op de top van de berg en beneden in het dal.
In stilte en rust, met onze gevoelens en emoties Wij weten dat U met ons huilt en lacht,
onze gebeden hoort, als we vallen ons helpt met opstaan
U zal er altijd voor ons zijn! Zodat wij er ook kunnen zijn voor anderen.
God zegene u en behoede u
God doe zijn aangezicht over u lichten en zij u genadig, God verheffe zijn aangezicht over u en geven u vrede
♪ Zingen
Liedboek 422 - Laat de woorden die we hoorden Couplet: 1 en 3
3. Laat ons hopen, biddend hopen, dat de liefde wint.
Wil geloof ons geven dat door zo te leven hier Gods rijk begint.
We nemen het licht mee de wereld in en doven de kaars.
Ieder een goede week gewenst!
€ De collecte van deze maand is bestemd voor st. COME. U kunt uw gift overmaken naar: MWG Het Regentencollege NL31 TRIO 0198 352 743
Steun onze gemeentes via:
Doopsgezinde Gem. Krommenie NL66 ABNA 0938 802 232 Doopsgezinde Gemeente Wormer NL79 INGB 0000 565 078 Doopsgezinde Gemeente Zaandam NL96 INGB 0690 260 865
