Die O.B. Jaargang 2, no.27

I Geregistrccr aan die ll.P.K.. as 'u Nuusblad.

Vie

'

n

Politielw

J>(trly ... luur

af

o

p

di1~

d<'mufo·oti

e:;e

parlt!lll(;'lll -

h.v

meet

da

s

di

e

kues·:;

l'(/11

die

'

1'\YEEDE

JAA

R

GANG

.

WOENSDAG,

2G

MEI

J.G

43

.

No

. 27.

MALAN

LOEN

t\lgehe!e

Omn1eswaai

in

Volk

Gaan

nie Stem

oor

!Beleid:

Oorlog

·

-Strydpunt

nou

Na-Oorloyse

Heropbou

Binne 'n cnkcl!> wee!~ het die H.N.P.·Ieiding van 'n anti·oorlogsbe·

!eid tot 'n pro·oorlogsc bcleid verander. .

Binne •n cnkelo IVCCk is die stelling van Oio O.B. dat 'n party noo1t die vryheid ltan bring nie omdat hy sy belcid moet swaai na die begcertes van tlie kie.sersmassa, bewys.

Oit is die drama wat in die ilfgclope vecrticn dac 110111 gemisloos voor die oc van

•

n

niksvermoedendc veil~ afgespeal net.

Dr. D. J.o' .• \lalau hcL up :30 1\pril diu

c·er,to anuduidiug gc~,;cu n.1n sy ver

-:• udcnl(; beluicl too hy up Vreucuthtl t•n U:trics ,·erlda:w he~ tla~ hy nic kans ,ien 0111 :-iuid-Afrika uiL tlio oorloJ.>; Lu

1: rv uie. L'll daL lry tlio oorlog Luon

ul;it:lat;tl 110~ sal I'OOrtsiL, hoowol ud.

in tnitulcr aam·HIIondo wssc .. So p lot-s.:liu::; heL hionlio ontmt'swa:d gck0111 daL dr. Malan so oio por~ 'n dng ll'-nlro hit>rtlio slauJptud, HS ,.on~in" b<'·

sle1npel beL. Op 17 J\foi gaun da·.

~lnlan in sy 1·crldaring oor die vor -l.ie;;ing 'u slap vordor. Hy ontkcn nou openlik ant sy party vir neutrali· teit staan, dat hy

gcso

hot dat dit

!Jeter is dat J::ngclancl en AlilCt'ika di:: oorlog verioor

e

n

dat die strydvraag in (lie •Jer!:lesing oor ons llcCitHur.c aan

Ilia OOI'iOg saan. Hy ~aan 1

11 slap \'CI'· •h·r denr noa lc n~rklaar tla~ hy ook J:,re:d ir< om ons trocpo lo gebruik huilo <Ht,; lantlgr~nsc-, IJI'L soo~ g<1al.

:-:wuts aau tlio begin Yan dio ootiQg ondcruocm hcl!

ln hierdic nuwo boleitl ,,·ortl dr. ~·falau uou ouk gestouu dcur sy pl•rs.

:-'01'."1 in sy \'Ctklarin~ as in tlio hoof -arLikd ,·an Dio Burger nlll 18 cu l!)

.\!t•i nor die \crkicsing. word nie 'n wnord meer serep vnn div P.tpubliCII of ons dec!namc aan dio oorlog in vor·

band met die l:erldr.singsbelcid van die

party nie. In phtas van hiurdic .. pbnk" ltct diu H.l\.P. nuu diu

.,plank'' ,·:tn u~-oorlogsu lu.;~·opl.Jou ~c­ nE>cm as dio nllesh<'hcorsendo ::.tryd

-, ... ~l'\0"

'\

;

i7-.

·n puli 1-ieko p:trty is lell'o

us-,.,.,t<wSI.tt k ko hOOS d ic \' rdtcid \';lit 'n

l'tJik ~ l 'll dct'lnamc ::~::m · 'u l~uroposo c•orlo~~ 11:aar nob g:owouo ,vorkit'sin gs-planko" wat van 1-yd toL tyd aanvaar

of ,·cnrt'rp k:1n wont lilt golaug dit s! c!nln•'> i n·k of \\"Cgja:t:.!.

r

ll n n·r!dal ill;! \':til J-; .\lei ()(.II' die , erT:·o~ging 1·aa tlio n~d1icsin~ 110<'111 •h·. :.H,:Ian 'u p:tur gronuigo bt:'sw:~r<' hen gcnl. Smuts :.0 \'<'t'l';,s~cmto op-( rt-tle. Diu ht !nngri]t,.lo dee! da;• r\'an

\t·y h.\ l'~fc;· aan 'u vcnll·tli~iU{.! teen :-t..•kPrl· ~t<'llings \.1u ~('Jtl. ~tnul"' tC'n ''P"'i~tL Yan tlio ll.l\'.1'. llit:'!·dit· :-ll'l· lin<•s \';tit "''Ill. :-'uml i·: \\OO!<l<'!Jk as mf., ("t•nc;nt t:iL Uic Jlnrgt•t' \,Ill 17 Jfei\: e

( 1) ,.DL Mai«n 1\Ct ve;·ldaat· tlat tlit

lwndc:tl maal bctcr is rli'lt Engn<and en

A:uui!~a tlio oorlor; vcrtoo;· as dat En:;:>!;mcl en AmorHlll dit wen."

(~') , Die opr.osinic w~>~ nnn die oc-Aln v::n die oorlog nautrn<~l. Dit is nog 11ui !louding."

(:3) ,Oio vm·!desinnstryll sal bctrek· ldng ~·,a 01; dlo corlog waa:·oot' dio par·

ty'.J

v~rdellld

geraa:r

.

i

;

ot

."

Dr. ~Tnlan ontken nou d:1~ hicnlic c] ric• pn II j c· s~· "I :111d pll IIi \'C'rl N'll·

\rt>•lldi~~. e11 lt~ bC'>I;nlrli~ j::;•>ul.

~muls

"'"I

wanvoorstellinc

en

vcr·

tlraniing van die crgste grand. ,Dio w;nwoorslellings .:n \cnlrnai

-ing van tlie waarheid heL 011s nalnur

-lik V(•nmg," lui dr. l\I<slan ~o ldng i11 Die Burger YUH 17 :\(C'i. ., 1ht,u· kan jy jou voorstel dat lly so ver kon gaan as hy nou gcgaan het in s.'· loest.>raal' wat blykbaar die opuuiug \'all s~· \'<'1'· kiosiugsvoldlog moe::; iulni ~

,\Vat c.loen Ly no~t?'' ,,u n·r•lt-dig

Jr. l\Ialau hODlSC!f in !.y tlll\ltU<LIIValtr -\lo rol. ,IIy laat ccnvoudig dio laa;,r.c tlecl van waL ek vcrklaar hot w~;g;.

i"'noreer <.lie feit dat ck g(;'pleit. hot vi•·

O~

ltLrel

ddn<Y

vau \ferdore

al~tiOWC

ueel -namo aau d ic oorlog <en dislillect· bot·

weg daantit dat ek my vierkant aan

die kant van Duits!and skC!ar en son·

ocr me~r sou verklaar net dat Engc· land en AmcrHtn die oortos bellOOJ'l tc vcrioor.

., l':u dan \ crldaat· h~· no~ H I~J.i:l, 1:\'KO:\SEKWEX'l' iu dicsdfdo asem

dat ons vir neutraliteit stann en dat die voil~ ons .daaroot· moet vet'Oordocl.

,.r-fel so i.s dit ook me~ daanlie :wdcr ,·erldaring Yan my.

Hy

weeL bcL<'r a:;

cnig andor dat dit ons bf>loid is onr.

as ous aao die bewind 1\om, YJ...:It

-DEHJ...: W8RlillADIGE dccluamo aan

tliu om·log lc slaak en ons Lrocpc ,·ir ous cio nr.Jcdiging allet•n lc•·ug to

l n•k toL hilt nc ons grcnso 0 F, AS

DIY NOOIG WORD, MINSTENS TOT

BII\INE DIE GRENSE VAN SUIO·

AFRIKA SOOS DEUR DIE VERDE· DIGINGSWET BEPAAL WORD, met ander· woordc tot daa;· wa<:r hy op 4

Septcmbe•· 1939 s2lf, met 'n aap in sy

mou, aan clio Volkst·aad en a:tn die

vo!l~ tc !r.e.nne gegec t;ct da t hullc gc·

he~: sou word."

'Pen sloi lo doen tlr. :\f::!an urJ~ tlir·

,·olgC'n<.lc outkcnniug:

,Non 11om !ty agterna en wil clio l~wessie

va

n

dcelnamc aan die oorlot; of nic, dio e.nlgste Sli'ydpun< van diC verl~;csing maalt." Hierop Yol~ tlnu

'n korc samc\'at.ting \'<til wat die

lf . .:\'.P. as die oiutlilie !.trydtmnt. bt"-:-kt•H. 1. w. tlic na·oorlogse ekonomicse IJelo!ct!

\'ERA :'\DEH l.:\'G

l'it l>~l):!:aant!c aauh::di11~ uil tlr. :\!a -lan ,,. ,.._.r!da;iug, blyk gla~heldet· daL: (1) or. r.1aian dit nic mecr bet9r ag cia.< Engelami en runerikn die oorlog verfoor nie, en dat hy hom nic aan Duil&<' k:wl. skaar uio. !Viet amler wcorc.ia flY is Of cnversl~illig ten op· sigto van !lie uitsia<; van cJie oorlog Of

fly ag dit nou bate;· dat Engclan<l lliO oor·log wei';. Die cuigslo faklot· in 'n H1·i tsc oorwinuing wat hom himlcr, is H\tsland, en daarom vorki,..s lry 0111

in die huidig;c omstanrlig!tcdo nt:t.ar neL hi11ne ~uid-Afrika-:-in clio sin v:tn clio

(V ervolg op bls. 2)

SE

NEUTR~~~LITEIT

e\Jet

0./B. Bring Offers vir

Vryheffd

K

ommanda

nt-Gen

e

raal

Wys

op Tragiek

van

Ons

Huidige

V

olkstryd

,Ons is vandag IJcsig om dicseifde vryh~idslryd lc str_y as 40 i~ar. ge· lede maar die t:·agiCf(

van

vandag so stryd IS !lat wat d1e Rc;ntbhlcCinse

/\friiHU1erdom bctrcf die volle ge\'/ig van die strytl op die Osscwabt·andwa;:; val. Ell~c offer w~t in die vryneid·stJ'Yd georing word, word feitli!~ so;,. rler uitsondaring ticur die. Oss::waiJramlwag gellring." Aldus die. K~mman· dant·scneraal, dr. Hans van Renstn.;rg, toe hy Oor~clordag, 13 Me1, d10 laer· trek van (lie Transvaalse O.B.·vroue te Vlakfontom, Roodcpoort toe.gcsprecl~ hct.

('n \·cr:slug nm •lie 1-.unp ,.L'I>'k~u iu ons ,·olgcndo uitgawt•.)

Dio Kon1mauJuul-guucraal heb ge -wy:; up die groot \TranLwoordelikhcid

wa~ vural iu hi())'tlio Lyd op die vrou iu llic Ossowa1Jramlw;1g rus owdat sy

11cL soos in tlio slry•t ntn <10 jaar go· lcJu dio uaugcweso p<o~rsoun i~ o~n d~o 111l111 tv bcsiel cu aau Lc muccl1g v1r diu voorL~olLiug ,.!.lit Jio »Lry..t.

, Uoo luugcr om; meL dio :,Lryll

aan-ltuu, boo ~eertlcr kry un~, maar hoc

Jn indcr reg hot ous om duarmec op te hllu. Solan!~ ecn Afrikaner neg in !li!! Empire se tt•onll'!: of kampe. sit het gecn medc·Afrikaner wat die stry(l

stry die res om wapcns 11eer tc ic nie.

Solan!~ cen man ly vir die Afrii~aner· dom mag or.s,nic. tlil: strytl slaak nie."

Dt·. \'an Rcusbuq.( h~l. iu hicnlie n•rbr1ntl 'crwvs tm tlie n1sbcratlo cu mocdi'"'o optrctlo ''au m-::,·. Groblet·, wat, ~c haar <.'ggenole, g\!nl. :.\I. S . .1<'. Groblcr ,·au :PreiA)ria, tleur die J~mpire­ rt<goriu~ ,·oor dio ltcuso ge:>Lel is 0~1

Of die Ossewabramlwag le bcdauk

?f

gcinlcrueer to wont, hom aaug;cmoe<hg hcL om uio t.; kapitulecr nie, kt•m wat llil.

Dr. Van HcH:.I.Jur~ hd 0ok 111eldiug gomaak \'au 'n bc~oek wuL h~· ·n paar dau tovoro l,(t:briu~~: !ret aau mC\'. Van f(cordon wie 'C CCil ~CUll Ollhlllgs to~

1,) jaar Lrunh;,lraf 1 eroonlccl i.,; ot_mbt

lty vit• ~;y \'olk :.-:~~try !1.'.~ en, 1\'IC ~c

:llltlcr scun ook 11 ly(IJIO getede m ho,.Lcnis "C'Ilt:l'lll is. 1 (aa r utnu is ~;iek­

liltcu

h

n~

r

lii<'C

~

cnn

~

wat die bl·ood -wiHHor,; \\'H'l, ,.,j~ in rlio EIJipiro so

1 ronk. ,Haar llart is gei.Jre;J!t maar

t;r.;;r moccJ is nio gebrcc!1 nic," het die J\.(;. :;?;CSO. Su !<au tall& govallo opge-noom word.

Hionlie \'OOl IJ, dtle v:111 moed en vas-her:tdl'nhcitl la:tL :.proker dink aan 'n "l',·al uiL tlic 'l'wccde \'ryheidsoorlog ~~"t:ln·:tn K:tpt. Heuri Slechtkamp, 1 an:1 hoofgcnl. iu die Oso;ewabramlwag, hunt nact'"'cdcel hd. Die Eugelse hot des! vrh die l3oc:·e-noue uit die

kon-~t·nl;·a!;iek::unpc gonecm cu hulle in 'u «cha w~.;mlo tocsland \'Oor hnl n1ans

i~tal. vcr~:kyn om op die manier die Boure so mocd tc hreek en lml!o te be

-IH'C'g 0111 die ''apen necr to

le.

In ecn

g,.,.,tl

.

hy :\liddulbt~rg. :r,·l:: hct; hullo •>ok 'n vrou lllct 11 l<llldJtO O)J, haar a r:ns na haar ma u gcneem. .I oc sy lra:l r rnan ~iu1 !tct "·'· ,·ir hom die ldwljiv ~c\\ ys I'll ge*~ ~laL tli.~ di<: ooig -!<le <'ttt vau hul H'< kwder!JleH ts \\·;tL 111w in die 1!'11'1' i~. Die ander hot

:tlt~:tl in tlic 1\on.C'ulrasiek::tlllpl> om~e­

J,ont. lu hicnli,. t n'u t•igc- omslatHhg·

h<'do !ret; ~.v h:t<l r man cgLet· n!o ~e­ wt·e~ unl tliL~ ''·a pen nc·cr te Io u1e.

., ntcrud<'l!l. !1<\::tt' woordc aan hom

wns: ,,Piot, moenic o01·geo nie, sk.iet

llltll()!"

DJERELl"DE

,. l)it' OHtlrnimliu;;: wat. <'k in die

af-he(<>[lO jaar Y<IU dio• \ l'<lllC ill tlie 0~"'·

wabrandwng opgadoe11 het, is pre~ I c.~ dieselfde a:; wat; die gcnd wa~ met \ll!'

n ouc in dio Twoctlc Vryh•·;d:,oorlog. 8<>lank diu \'rOu moc•d hOt! duri' ::;ccn

111an torugsktau nie.

,Die Ossewabrandw<~s is die uraer van die ses!dedenis van die AfriiHlner· clom, voml van cJaanlie d\lol wat beroicl is •om te stry en te ly vit· hul ide.alc.

En die grootsto taak van dio vrot~ in die O:;scwabrandw<~s is vandas om die

mans tc besiel en <tan to moc!lig, Huilo moat die meed van uic mans hoog hoti on dio l~ruis

va

n

die mans iic!p lira somlot· om dit moeilil~cr te

maniL"

Die Osscwai.Jran<.hl a~ k<J11 hien.Iie

s!,ryd stry omtlat sy leuso is: ,ccn vir

alma! cu alma! vir elk." Dio Ossowa· brandag net ook sy Jutlasso gehad, manr vii' c.flw Judas was daar, God· !lank, hondertl getrottc:; on stlla tma·

l~ers.

Die Komrnandanl.-gt:'ncraal hel. die ,·oorbccld aaugchaal ntu mnr. Tomllli~ L~·ous wat nygcsprcok is uatlat hy 1·it· ong;c,·eer 15 mn:tnde in ,·erbaud mE-l, die hoog\'crrnatlsaak aang<'hou i~, maar wat saam met l>Y maats op ·n

hcngerstaking in die tronl~ gogaan lwt (V crvolg op bls. 2)

TWE

E

Sc

h

<OJ

ce

maiDlell

l

<n:>·

lDra

llll

Jk

o o o o o

VIR KWALITEIT EN

TEVEJffi-D

EN

HlE

ID

DIE

GO

ED

KO

O

P

STJ(S

WYNE: Fonkelwyn Lewenswyn Vermouth Haoekraai -Cocktail Likeurwyo Ou Port Jeripigo Rooi Jeripigo, Wit Soet Muskadel Port Worcester Hock Pontak Spesiale Sjerrie Sjerrie BRANDEWYNE: Schoemanello Ekstra Spesiaal Braodewyn, F.C. LIKEURS:

5/-3/6 2/6 S/6 2/

-2

/-1

/S

1/3

1/2 1/2 1/1

1/1

1/

-lld. 7/6

7/

-6/6 Kersie-Brandewyo 6/6 Anys-Brandewyn 6/6 Gemmer-Brandewyn 6/6 Lemocn-Brandewyn 6/G

Peperment-Likeur 6/6

Van der Hum 6/6

JENEWER LIQEURS:

5

/-S/6 2/6

3

/-1/8

1/8

1/2 1/2

1

/

1

1

/

1

1/ -1/

-lld.

lOd.

8

/

6

8/6 6/

-6/

-5/6 5/6

5/

-5/

-4/9 4/3 6/6 36/ -6/3 34/

-6/

-

33/. -5/6

31/-5/6

31/-5

/

6

31/-5/6 3li -5/6 31

/-5

/

6 31/

-Lemoen-Jenever 7/6 6/6 Suurlemoen-Jenever 7/6 6/6

voe,; by ri!- vlr Jmeelo 6n botteltl, en lZ/4

v1r vnatJic wat ,·er:tooo unl word by Ul'U8"· oendiilnJ:. Ons lcwer drnnlc 1Il ooa lnllonera oolnnk one voormdo vno IJ\houcra 11ot, 011

nlleeolllc op voonvnnrde dat die lnlloucrn b!Ilne seetlg dne ann ODS tcrag bceor~ wo~d. \Veerus

b{)ttel olU\nrsto Jmn ono alloonllk ll• ODS de

botteto, ldsslcs drank vertmk, wntn sulke

dJ'nnk •n m!Ilimwn prya VIlli .!ll-:S-0 beloop (3/· vir lnlJOucrs lngcslult). Indlen goedkOIICr kltl

-aleu ,·e.rtaog word 1.00et u u ete lnlloucr~ nan ons etuur.

Word vulcoop In U·bottct-111J;slea ot 11-get-t!Il(I'Vnat.Jicn ot aroter. U IIJ1191eo van lZ bot -leis Iron \Vyn, Dmodel>'YJI, olenewer, Lllieur, Verruoutll en IIAnnkranl bevnt. Termc: -K.111.B, l'llls trelnr:eld on o)'J.yno, K.l.I.A, :>lUi trelnkolllDllsslo. V.O.S. OUl>TSHOO!LN.

Ben

wl

:ven

JUR

GEN

S

SC

H

OEMAN

I:

·

o

s

bus

1

42.

ALG:EH.ELE

Oi.\'JMESW

AAI

IN BE

LEID

(V ervolg van bls. 1)

VMdedigingswet- Le veg, d.w.s. l.ot

nnby die grense van Ahessiuie ,imlicm

nodig" (met of sonder clio nap in die

mou)!

(2) Hy nie meer vir neutraliteit

staan nie.

(3) Hy die volk nie gaan vra om oor

die oorlog te stem nie, maar oor die

EKONOMIESE beleid van Suid-Afrika

NA DIE OORLOG!

Dio konse· voor die volk is dus nou

nio meer vir of teen die oorlog nie. Die keuse is slogs tussen die alledaag· se politielte programme van tw.ee of meer partyc.

In sy hoofartikol van )8 en 19 ~[ei

beklemtoon Die Dmger daL die sLrycl -vraag van die vorlde~ing 'n sniwcr

ckonomicsc is: .,Met 'n mislei•lC'nde

kreet wil voldm. Smuts op 7 Julio \'C l'-sckor dnt in die uitcrs tlritie.ke eerste )are na die oorlog die mng nog in sy hnude on in die hande van die parLy

van die Donker Geldmag sal beru:; . . .

\Vie daarom op 7 Julie ann die lwwind

geplaas word, sal wnarskynlik die R<:· gering wees wat met die gewetdig.e

pr.:>blemc van die na·oorlogsc heropbou te do en sal ~1ry." Aldus die bind.

Geen woord mcer van 'n Repub(i.ek

e

n

nog minder van 'n uitspraak oor

ons ,deelname aan die oorlog!

En die rede vir hierdie ommeswaai?

Eenvoudig omtlat dr. Malan die

aan-g.ebode hulp van republi11einse

anti-oorloggroepe gewoicr het

en

nou toe

-gcwys is op die stenune van pro-oo

r-loggcsinde ercmente in die Jlies er3-korps.

Geo

r

ge se

Kop

h

ee

n

Ho

u

Kol

l

Op 1 M.ei hot George so vrou~J-kom­

mando weer skiUercnd gepresteer toe

'n verkoping van nanldwerk 011

lek-lcernyo gohon is om fondso bymelmnr Le mank waarmce behoogiges gehelp kan word in verba.nd mot lcdegolde.

Hoofkomdto. mev. Cecil Gericke vau

Mosselbaai hot die vorkopiug moL 'n

besielende boodsknp geopon. Die gccs

-urif is verhoog deur dio aanwesighoid

van die O.D.-orkes van Oudtshoorn, en binno 'n ommcsicntjic was alios

nitverkoop. In pia as .van die paar pond wat nodig was vir .die lcdegcld, is die pragtige bedrag van .£50 ing

e-samel na aftrek van die koste.

Rrnmlwng J'onck se mooi modol-~,;kip

met die O.J3.-vlag on naam ,Amajoe-ba", is aan die vroue geskonk en

ver-koop vir

£4

4s. Verneem word da.t

die kommando vir S August\tS 'u mo

-del-duikbool; moL die naam ,Storm

-jner" gaan ontvang l

Asst.-veldk. Gerber van Die Eiland, wat saam met sy eggenoto uitstekencle work in hul omgewing doon, hct vyf

paar jultskeie gemaak wat teen 6/6

per pnar vorkoop is. Vorde1· was daar

'

n

pragtige skildorstuk vnu Draudwng

Dclaquera.

Die byeenkoms is ook Loegespreek

dom hoofkomdt. Jan Hmter.

ONDERST

E

UN O

N

S

ADY

ERTEElWERS

VAN

lYL

P

B@~MAN

EN

V~l~

ZYL

(

!D

ftii

S

J

BPK

.

Ke

rk

§

aal4

G

ebou

.

·

.

V oo:rtrekkerw

eg

MAITLAND

E

i

n

deli

k

die o

p

l

o

ss

ing

om

st

abiele p

r

ys

e

t

e

hr

y~

~

Stu

uir'

1l.ll

ve

e a

a

n on§

···

die

f

x:rr

ma

wa

tt

a

ile

e

n p

er

grr

aa

d

e

n gewig d

ae

iii.k

s

bem

a

rk

Skryf oir beoonderltede en permitte.

Po:buD 22. Foon 5-2370. Telegrarnme : GEWIG.

MAH

'JI'

ILAN

Do

I

I

I

1

I

·

'

l

1

'

! I

I

---~·-··---·-··-·----·---·----·-~ J

DI

E

O.B., WOEN

S

D

AG, 26 MEl

19

,

13.

NET

O

.

B

.

BlUNG OFl;-EHS

(V crvolg van bls. 1)

omdat geen aanklag teen hulle (sy

maats) gemaak is nie. H y was rce,ds

vrysespreel( maar hy stel sy vryhOid

vcrder in gcvaar omdat llY nie sy

maats in die steek wil laat nie. Oil rs

die gees wat vandas onder ons volk

vaanlig word.

, Ek wit u verseker dat u met baie meer· radJkale dinge besig is as wat u miskien self vermoed," hct dr. Van

Rensburg. verklaar en verwys na dte

rewolusio wat ,deur die Osscwabrand·

wag in ons volk bewcrksteliig word.

, 'n Hcwolusio is nie 'n saak vu n moonl en doodslng nic. UoweiJ is uHHu· Jio niLvloeiscl van 'n rewolusic.

Oio werklike rewolusie is die omme -swaai wat claar kom in 'n volk se men· taliteit, in sy uitkyk.

,En ok wect nio v::tu 'u (·ukdc oq,tCl

-nisasie wn& die mentaliteit eu lowcn

s-uitkyk van ons volk so vora.ndor hct as die Ossowabrunuwag nio. As iemand vyf jaar ge.lcde vir u sou gcso het tlat \'I'Ol!O in die kouc wag sal staan by

'n )tamp, sou u tlio porsoou llie geglo

ho~ nio. Diu rewolusie is vinnig nan die gang on die Osscwabrundwag is

die llrne•· vun hi~:J·tlio rewolusio. \VaL

u v:lnaaud hict· op die bulLe va.n diu

J.tn1td doen is '11 simptoolll vu u J1"

rowolusic wat aan die gang is.

,As tlie heil van tlie Atrikanenlom

in 'n rewolusie

le,

tlau is tlaar net ceu

urganisasiu w:\t hiordie hoil vau ons

voJk sal beworkstollig uu dii is di"

Ossewabraud wag."

Dr. Van R.ensburg lu:.t vooris die

IJiunolandse politicke ioesLaud behau

-dcl en clio oortuiging uitgespreek dal.

die Ossewabrandwag t.'lns op ffiericte baio stcrkor staan teenoor sy onmid-clelliko tconsta.nders as 'n jna.r goledo,

die H.N.P.-leiding sowel as die Rege

-ring.

-

VERKlESING

, In die broederstryd staan ons baie

sterkcr weens die komcnde verkiCsins

em

die standpunt van die Ossewabrand·

wag in verband daarmcc. In die aan-bod wat ons aan die republilleinse pa r-tye gemaak het is daar wer!<lik niks

in wat 'n mens nie met oortuig'ing kan vercledig nic. Ons het uit ons pad

gc-saan om die aanbod te. maak en ons

hot dit in all~ opregtheid gedoen. Vir

ons steun

vra

ons g'n setel,

g•n

loon,

g'n clank nie.

Ons

vra net

'

n

gele

ent-heid om teen voldm. Smuts te veg

-e

n

nie teen mede•Afrikaners nie.

, Die aanbod van die ossowabrand-wag is egter clOO!JgesWyg in •n deer van die. pers en ell.. vrees dit is deur die. Ieiding van die botrol1kc party van die hand gcwys.

,Ous huude i:> skoou. Bnige eor

-hnro persoon wat die posisio nugtor

beoordeel sal lnsicn dat die Osso wa.-brnndwag gr~Jt opoffering gemank het. En dit i~ jois weens b[erdie feit

dnt, ous vanaa;ud die oorl.niging kan

nilspreok dat. die Ossewabranclwag ian, op meriete baio sterkor staau in die oe van die volk/' het die Ko

m-nuJ.udani-generaa,l gcse.

Die Konnnan.Uan~rgwleraal bet vor

-volgens die heri:udeling eu reorga.nisa -sic va.n die Oss~'llvabraudwag behandol

en kor~liks die ttitworki.ng vau die ge

-biedsindcling verduidelik, veral hoe die posisie van die vrou daa.rdeHr ge-r:wk word.

H

y

hcl; daarop gewys dat

wai, volksorgwerk heLref, tl~e vroue in die Ossewabrandawg nou in die g~­ loent.heicl is om self die ;~ard \Yan hul

"ork to bcpnnl.

Die t·oer>ing van .die vrou in die

O

s

·

sawabrandwag is p1·esies dieselfde as

hanr roeping in tlie volkSilewc. Sy is

in die eerste plok 1110eder of potensii!le

moeder van 'n s:esin en in die tweeuo ptel( is sy die ~rsoon w-at die meeste

betrokkc is by sosialc of volksorgwerk.

Na, llio K.ommand:ml;-genoraal sy tQosprnak l,e({indig hcty ltet die vroue bow staando ,Ons bring hulcle !" toc -geroep en c.J.ie bcgroetlingslicd ,,l:!ou Koers !" toegJesing. Nrt ;J !'loop vnn die vcrgnderiug bot •n grol}p v1·ouo van

Cyf C'rsplnas, Klo1!ksdorp 'n prngt.ige snk-portcfc.uljo, moL die O.B.-wnpeu

claarop Hit:.gewel'k, arm hom norhnndig

On

de

r

clie

vronh w~t dio lo.e1·Ll·ok

hygcwoon en na die Komm1tnunnl -gene:ranl g(lluister l1et \\'\l:S 'n hcle ann-to! wie so mans tr.,ns in die Emrl-i.l'U se i11l Prne:J·ing~l.nmpt. PH t ron{<t: sit..

S

tudie m

et

b

e

hul

p

va

n d

ie b

e-pro

efd

e l

esings va

n di

e He

lp

me-kaar K

o

rrespondensie Kollege

i

s

die b

e

ste

en

g

oed

k

o

op

s

t

e m

ani

e

r

om

n

sukses

in

die

lew

e

tc

ver-s

eker

.

MEER AS

2

00 [(URSUSSE

Di

e

H

e

l

pme

k

aar

i

s d

i

e

en

i

gste

suiwer opvoedkuudige

Afrikaaus

e

Korres

p

ondens

i

e

Kollege

in S

u

ld-Afri

k

a

.

Heeds

m

ee

1·

as

J

6

,

000

St

u

deute

het

m

et beh

nl

p van ons lesings

sul<ses behaal.

Ook

U

lwn dit

d

oe

n.

Po

s

die Koep

o

n no

g va

nd

ag

vir g-ratis b

es

onderh

e

de

Dle Sesturen<Jo Dtrekteur,

Hetpmekaar I<orrespondcnsle Kollcge, Posbus ~012, Voortrckkergebou,

JOliANNESSURO.

Stuur my asscblter besondcrhet.le omtrcnt u Korrespondensle Kursuss~.

Ell. Ute! belanc In ...•...

Nno.m ...•..•...•..

Adrea ... .

(0.8. 26 M~l 19·13) ... .

Seaturende Dlrckteur: Dr. H. G. Luttlg, M.A.

(8.-A.), D.Lilt. et Phil. (Leidcn). Me<le-Dirckteu.re: J. H. Gretjbe (VOOI'S.), S.

N. van vuuren, P. Joubert, ?. J. v. z. Hattingh, A. C. v. W. Stroh.

Helpmekaar

KORRESPOtWENSI E KOLI.EGE Voortrekkergebou 3101 Hoekstraat 16,

JO

H

AN

NES

B

URG

Posl

m

s 3512

F

oon 22

-3

512

=

--

--

· - -

---

-:::.

Maak Kermis me

t

die.

Nuwve

Volkspele

Opgf

s

t

el

den

r

Hester

It

l

o

r

rison

(MEv.

W.

VAN

HU

Y

SS1'EEN)

Met 1\Iusiek ou Lu~djies

(grondgcdiglo) dtut·

M

.

L.

de

Villiers

Komponis van

,Die Stem vao Smd·Afrikt."

Hie1·die Nmce TTolk&pele ss n.et groot euksts uitgwoer by gelewtluid van dir onlangse Volhpeltkursw; te Stcllenbo~c}.

6n die Oo1-Kaaplrmdse J:urws It A iitrnl Noo1·d.

Prys 412 POSYry Ben tel by die uitgcwers,

PRO ECCLESJA-DRUKKERY

Poubus 28, Stellenbosch

of by u Bockhandelnar.

OI

ID

ERSTEUN

DIE O.B.,

\~1_{0ENSDAG, 26 I'dEl 1943.}

·

"fv'/in of M

e

er Belangrik

--

-

-M

n

r. Mi

nn

ie l\

a

ncl

i

daat

Na berig word is dit omtrent seker dat mnr. J. C. Minnie, L.P.R.,

as onafhanklike nasionalc kandidaat in Beaufort-Wes teen mnr. Eric Louw gaan staan. Soos bekend was mnr. Minnie nog altyd lid van die

H.N.P., maar tydens die laaste sit

-ting van die Provinsiale Raad is hy

uit die koukus geskop omdat hy nie

bereid was om te sc of hy sy steun aan mnr. Louw sal gee nic. Op navraag by die Partykantoor of hy toegclaat sal word om weer vir die Provinsiale Raad tc staan, is hom

mccgedeel dat sy kandidatuur nic goedgekeur sal word nie tensy hy beclank as lid van die Ossewabrand

-wag.

Aanklag

teen

Flngtelingc

Die oortuiging dat ontruimelinge

en vlugtelinge uit Oos-Europa

ver-antwoordelik is vir georganiseercle diefstal in ons steele, is verlede week

deur die voorsittcr van die Ka

ap-staclsc Kamer van Koophanclel, mnr.

G. A. Barnes, uitgespr.eek. Hy het in 'n persondcrhoud verklaar dat hierdie groep mensc aan wi.e han-dclslisensies toegeken is, klaarblyk-lik skollies huur om by winkels in

LC breek en goedere tc st.ecl wat dan

later dcur hullc bemark word.

Ge

w

apen

d

e

l\oo

f

Vol..,.cus berig in die pcrs is drii!

soldat~ en 'n matroos ,·oorverletlt>

wct>k in Johannesburg in heglenis ge-IICCm kort nadat bulle, na vermoedo,

boLrokl,o was by 'n go\'al waar twec

vrouo in 'n moLor detu· gewapende

manne bedroig on boroof is. Die vier maono word reeds \'erbind mot drie

lda~ie:; Yan rower~- e11 ct>n \'au motor

-diofstal.

Na n?r!daar word, hcL bulle die

noue met 'n gesteeldc motor iug<:'jaag t>n met rcwolwers gedroig. Later het

die polisic bulle g<:'vind en in h<:'gtenis geucem. 'u Vyfdc lid

,.,l11

die

ge::;cl-sk~r hct daariu gcsl:wp; ou1 lo ontkom.

F

"

r

ees

Tf1

_cenv

_rcw

_h

Volgens 'n berig in die pers was

'n vlugteling-J ood verantwoorde!il: vir die onderneming van Bri

ts-Amerikaanse vliegtuie teen twee groot Ruhr-damme in Duitsland as

gevolg wa.arvan duisende huisgesi n-ne tans dakloos is. As weerwt·aak

hct die Duitse pers aangedring op

maatrecls teen

J

ode in Europa. Kort

daarna het die Britsc Ministcrie

van Lugvaart ontken dat 'n Jood

die plan aan die hand gedoen het.

VOL

K

SI(AS

GF...E: 3~% Rente op VAAto Depo·

sito's vir ttl'ce jaar.

3% Rente op Vaste Depo-sito's vir 12 mae-ode. H% Rente op Bologgi ng0-sertifikate - opvm'·

derbaar met 3 masm}l'

keonisg~wi.ng.

'2%

Reot.e op 8psa rreko-ningo.

V

o

l

ks

k

a

€1

(

Koop

.

)

Bp

k.

(Opgerts ltra~eno dlo Jt•llpomt.lnwo Wot)

Hoofk8.ntoor :

Vollr.skas·gebou, ll!!"l~t~mlotral!l!,

?REl'ORU~ ..

Dl& Vol.ll ne "&all::.

---

--

---S

t

a

lcin

t

:J

S

In Amerika het weer nuwe sta-kings in die steenkoolmyne pl

aas-gevind. Toe ons tcr perse gegaan

het, was die geskil tussen die

myn-werkers en die owerheid nog on

op-gelos.

ChZt.rchill

sc V

re

c

s

Churchill het vcrlede week voo1· die Amerikaanse kongres 'n t

oe-spraak oor die verloop van die cor

-log gehou. Dit het gepaard gegaan met lofliedere op die cic krag en winclmakerige voorspellings. 'n Punt van belang in sy tocspraak was sy waarskuwing dat 'n g.erekte oorlog in die voordeel van die Spil sal

wees, m.a.w. dat die tyd tans aan die kant van die Spilmoondhcde is.

en dat die enigstc rnani.er om die

oorlog ten gunste van die demokra

-siee te laat cindig, 'n spoedige, bc-slissende militere oorwinning is. Moontlik vrees Churchill in die v er-band vera! die tocncmcnde verdeeld -heid in Gealliecrdc kringe.

R

u

g

b

y

i

n

l}oe

r

egees

Omdat clit ook 'n 1\'CCrka;tLsing is nm die gees van die Osscwabraudwag

on die stryd wat hy voer. maak ons

hier p;ewag van 'n gcskicdkundige gc-bcurte·nis in die sportworeld. Op Sa

-tcrdug, 15 l\iei, hot daar op Stellen

-bosch 'n tussen-univorsiteitswedstryu

op die ,-oetbah·eld plaasgovind toe studcnte van uie

u

ni\'OI'Siteit Kaap -stad in die Bocrcget>s ,·an volharuiug teen die l\Iaties to ,·olde getrck het.

onder die uaam Groote Schuur. Dit

is die naam van die rugbyklub wat

ge-stig is cleur Afrikaanso studente van die Kaapso Univorsiieit wat nie b

e-reid was om \'ir die Oorlogsfondso \'an

die 13ritse Empire t<:' spc<.'l nie. Weens

hul sland,·astigc homliuj::: wal ook 'n

1>roics \\':tS tee11 die 13rit:.e

aanmati-...,ing: om alles voor s~· oorlogs\\'a in to spau. is hicrdic student<' die reg ontso

om op die \'Ocllnd\'l'lclc \'Uil hul Alma

~laiN to specl. Vir hul afri~!ing wa~

hullu locgcwys op di<• vlakl.cti v:Ht noJl!lt•.IJOS(·h. Nogtnns he~ hiC'rrlic mor

-digc grocp Afrikanc1·:; iu 'u VoorLrcl(·

kcrj::C<:'8 \'<ln vo]harcling uic kocrs in

-ge::;l:tau wat hulle as ecrbaar <:'11 reg

be,kou hct. en \'it· hul manlike kcuso is !tulle bcloon met 'n lwl\'t'J·iug van

die loucr<'. T)ie uitsL1g \'Ull die een;ic

-l-JHlll\l't'dslryd was olric punlc elk.

Dit. hci, aangenaam aungetloen om ,.i r die cerste man 1 die ,·orteemvoor

-di:;:cr::; vau die Kaapslud:;c Uni,·crsitoit

dcurj!aans in A(rika:l!tS lc hoor !<iug

''" :,)\ert:;. Die 0 . .13. hri11g langs hi er-rlic \I'Cg s,· huldc a;"' l"anic nlll dN

Spu~· t'~t ~y slaalmakers.

n

o

Tnkkl.' A.4,000 Lsd<>

H

ao

numt

oo

r

'

~sere~ fond~ £113.00'

St. Johnstraat 65, E:LOE?Ii~O~oTiEH~

SeJ.irafn!s:::s, e<lsto, Kran~a. Grafetsr<JO

~n

4

pJ!

Ie

van om

s

t

an

dighede

,

kr.v

u

nog st

e

e

d

s

'

n

b

eso

nder

e

deftige ve1

·

skeiden

h

e

id

IID

@

100\

~

$

ij

n

fr

raa

$

ft

n

fffi

~

~~

PAROW

Dill MODERN'"R

DAi'tLF'-8-MODIBTE

L.W.-()ru) Is elke Woonodarr geololt.

Uudor clio SpilmagLo is dit w

aar-skynlik It.alic wat O!> dio oomblik die

mcesle en Japan wat die minste sorge

hct. As bonclgonotc cgter is die sorge

,·an die een in meerdere of mindere mate ook die Sorge ,·an die ander. Vir 'n grootmoondheid was dit> prest.asies ntu Italic in die huidige oorlog YOOr-waar nie indrukwekkond nie. Italic is

'u arm lund, arm \'Oral aan grond stow-wc soos steenkool

e

n

olio en daarby

bc~kil' hy oor 'n lang k wesbare kuslyn

waL ll[L die Geallif.'ordc oorwinniog in

Noord-Afrika nog kwesbaarder geword hot. Dit le dus \'OOr die hand clat die

sorge ,-an Italic legio is en dat hy op die hulp Yan sy bondgenote

aange-"·eso is. Japan aan die anclcr kant

hot u1inder sorge aangesie.n sy blits -oorwinniugs van 19·11-1942 hom in be -sit Yan ryk grondgobiede gestel he~,

die l-erugveroworing waan·an een Y::tn

die ,·ernaamslo sorgo ''<Ill dio

Gealli-cerde>s bt>hoort I.e- wet's.

Ecn ,·an die \'ernaauH;l.o sorge Yan die Spil Hi wattrskynlik aan die Ru s-sicsc front. Die Sowjot-Unie hct in hicruie oorlog vricud en \'yand venas.

•ron spyto van orus~ige terugslae en die ,-orlies Yan waardc\·olle groodg

o-hiou on nywcrheidstrc·ke het die llol

-~iewistc na twco jaro \'an die

allen·cr-~kriklik~le oorlog nie aileen nic

int>en-KCSlorL nie. maar hct hullc sclfs hul

,·yande gevo<:'!ige ncderlae toegP<lien.

Dan het die Spil 1101-( ander sorgo

soos 'n moonilike Goallieerdc inva.t .n

W cr.-Europa, die uitgestrcJn,e besctte lando mot bulle baio probleme, Gealli -eordo bloklmdes en !ugaam·alle. Daar is cglet· een sorg waL die vyande van

dio Gcallieerdes in die oorlog ''an

191-1-1918 geken heL en waarvan die

Spil-magtc ,-andag toL 'n groot mat<:' bevry i:;: diL is die sorgo oor

voedseh·oorsie-uiu~. In clio laaslc oorlog het hierclio

\'l'augstu k besl issc-ncl op die uitgang

ntn die oorlog gework. In die huidigc oot'iog. met dio belangrik&to

graan-:.ku rc en aartappellnudo \';ut Europa

en clio vernaamstc 1'\'S\'elde van Asic

loL hulle beskikking; is dit onwaar-skynlik dat sorgo om die daaglikse

hrood vir Duitsland t>n "Y bondgcnoLc

~o h<:'slis~<:'nd ~al wet's a" in die ,-origc

uorlop;.

Ook die Geallicordes hoL bulle sorgo, Jio ,·eru:tamsto waan·an is dat !milo in Europa en AsiO so,·eel belan<>'rike

1::rondgebit>d vorloor het wat eer::. "'h er-ower lliOeL \\·on) \'UOrtlat IJulle tot die

KAAE~STAD

BETALING GESKI ED ONMIODEL·

Lll<, WEEKLII<S, MAANDELIKS

OF SOOS VERLANG.

l!ESTE IIEERSEI'DF. PRl'SE.

MKNNA.A

R

& VAN

SCl:IOOR

'Elenaar: GUSTAV RETIEF.

Telctoou 2-0212.

===================~

Voeg

lOl

KJE lOAAD

b

y

DilE

WOO

R

D

Rook

I

D

R

I

E

kernlantle nllt die vyande kau deur -d ring. Die stigling Yau 'n , twccdc front" iu \Ves-Europa, waarsonder die

oorlog in die \Veste nie gem•en Iran word nie, is souder twyfel t>en van

Jie yernaamste sorgo ,·an die Ge:~lli­ cerdos. Dan is daar \'Order die onguns

-! ige stra.tegicse Jigging \'an Gealli

cer-,]e Iande, met die uitsondoring ''an

Rusla.nd, wat op ]aug on durabelc oor -scse buit.cliuies aangcwcse is tcrwyl die

,·yanc1c oor kortero en veiligcr oor

-landse biunolinies bcsl<ik. Vi1· die> lang

\'Crbindingslinies ,·an eerl:>genoemdes is

die duikboot 'n ernstige gc,·aar. Die kort ,·erbindingslinies \'an die Spil kt>n

nie 'n de!·gelike gon1:w nic. Likwi

dc-ring ,·an die duil;boolgo,·aar bly dus

l'Cn nm die ,·crnaams!.c sorge van d ic

G

calliecrdcs.

Hoewel die lanp; en ge,·aarvolle

oor-~esc verbinuingsl init>s die G<:'allieenlcs se oorlogsYoering en versorging

bclt>m-mer en die Ycrnaamsto bron van

Ge-allieerdc sorge is, bcstaao daar ook

nog baic ancler hoofbrekcns. Ook

onder die Geallieordcs i~ daar dicgonc

wat kwes.baar is uit die lug en ondcr

-hewig is aan die gcvarc van blokkadc,;

en uie gc\'Olglike tekorto aau grond -slowwe en andor Jewensnoodsaaklik

-hede. Dan kom claar nog die sorgo oor die gebrek aan bondgenoot-skapli), ... brocdcrlikhcicl tusson Hu:;sc t>n Pol<·. I ussen Fransc in Londt>n en Fmust> iu Noord-Afrika, tussen ,Jodo en Ara -hiere, tusscn ekonomicsc en imperial"

bclnuge \"an Washington en Louden e11 lussen die icleolo::::ic- van Moskou err

die ''an Amerika en BriLtanje.

lly die Gealliet>rdes soos by dio Spil

is daar state wat minder sorgo hot as

ander<:'. Dit> Vercnigde State ,-an Amcri],;t b.'"· he! weens sy gcografi<'~E'

lif!ging minder sorgc as die So"·jcL

-Unio of 'l'sjoengking-China. Venti

laa:sgenoemdc land, weens die slui~i~~~ \'a" die llirma-pad, moot ,·audag bai c-l;Org<:' be. Elkc oorlogvoerondo larHI hot clus sy cie sor~o. Op die oomblik

is dit b.v. \'era! Ilalio so sorgo waar

die Geallieerde trocpo in ::\oord-Afrika

hullo ,·olgondo aan,·al gaan docn t>n

uit is die Geallieorclcs so Sorge wa;Jr en

waunecr him·clio Lrocpe aangowcml ~a I

\I'Ord. Sal 'n aan\'al op die Italiu~"~"

t·il:\lld-h:rsisst' gemaak \\ onl?

Somers-P

AKKE

H

IERDIE

sci-soon sal u behoefte h

o

aan 'n deftige Somerspak. \Vaarom tweo-keer soveel b e-ta a ! vir 'n Snycrspak a ~

ons u een

ann-hied teen sl<:'g~ Die pukke ie netjios a f g O· work en di<> kwali tei t i s van die beste. Verkrygba.ar in Dubbel- eo En-kelbora.

Silworpleet Sigaretdoso met die kaart

van Suid-.Mrika waarop die V oortrek-kerpad aangcdui word. 'n Progtigo

geskenk; Rlegs 10/6 elk.

I

UniEwink~~

/

I

Oereclstree(r Ko-oonder Wet No. 28 peratlet) Bcpcrk van 1022.

Vl

E

R

D£E 0.13 .. WOENSDAG, :W l\TJ~I 1943.

Om

g

eswa

a

i!

, Di!. h&l ccnmnnl gebcu1·. En Lli L sal weer gebeur, want 'n party is h

c-~o•·gd oor die nnnhll stemme wnt hy kry. en nic oor die ideanl \':111 'n volk nic." So hot ons in ons uitgawe van

12 .Augustus vorledo jaar gosl<r;yf in

'n artikel wn:~.rin aangctoon word hoe

dio on Nasion ole Part,. wnt in 1919

dio toppunt van sy rep~tblikeinse

sire-we bereik bot by die stuur van 'n \'l'y

-heidsdcpntasic na Europa, op 9 Desem

-her 1920 claardio vryheidsideaal op die

lange bonn gcslmif het in die aangesig

van '11 naderer.de vcrkiesinc. Op daar

-dio tlag het die rcpublikoinsgesindc ?-iasionale Pariy 'n manifes met die

I'Olgondc inhoud uitgevaardig: ,Soos gonl. Smuts in sy Loespraak in Pre to-ri:t op 3 Descmher erkcu het, is die idcaal '"an die N.P. soeworoine onnf-hanklikhoid op die reglo iyd. Daar

nou die regto tyd na ons oordeeJ nog

nio daar is nie, so hot die N.P. die reg

om, sonder die minstc al'sl:tnd to doen ''an haar strewing nn. \'l'yheid, tu sl!

dat sy die kwcssie nie by die cersko·

monde cle!1sie tot stcmmi ng wens tc

bril1g nie • . . Sy gaan by hicrdie ·elek·

sics

seen

beroop doen op die vo!k vit· magtising tot 'n republiek nie." ·

Die volk wat dour die pn.rLyleiers tot op 9 Dcsember 1920 vuurrooi uan

-gchlnt~s is in sy vryheidstrewe, is op

daardie dag plotseling gcvra. om in

die vorkiesing maar net to stem oor

ekonomiese nangstukke on nie oor dio vryheid nie. Die proses van ou t.-binding hot sy konsckwente loop g

c-had en twee j:tar later in 1922 het die

Joiors clio op <lie lange bnan-ges]ruifdc

republick self openlil; verloen as par Ly-beleid: ,Republikanismo is nooit us partybcginsel nanvaar goword denr enigc Nasionalo Partykongres nia-," so

bot dr. Malan afstnnd gcdoen van dio vryhoiclsideanl; en in 1927 is danr self:> loflieclore aangchcf op die B•·itse vry -hoid! Ul'rSPRAAI< . Ons het voorspel dat dit weer sal gebcur, manr ons het soH nie gcglo

dat daardic voorspelling binno 'n enk

e-lc jaar b&waarheid sou word nie. Ons ,·olk staan weer op din voornnnd v:m

'n \·erkiesing.

I

n

die pnrlement «:'n

van openbaro verhoe nf hot poliLici

be<luio

d

a

t

die volk nooit dio goloenlr

hcid gehad be~ om hom OOI' Snid-Afri -kn so deelnumo ann dio oorlog nit Le

sprook nie. Dit is Smuts ten lnstc

gelo dat hy oorlogvoer teen (lie wil van die volk. Die Ossewabrandwag !Jet hiet·die standpunt ook onderskryf, en

too dit begin lyk of daar wei 'n vel'·

kicsing na vier jaar se oorlog gei\Oll

sou word, !let 1\y aa11 die hand gedoen

dat di9 volk verenigd na die stembus

gaan om uitspraalt teen die oorlog te

gee ten einde ons voo1• die oc van die

hole wcreld to resvet·dig. Drio van dio repnblikcinso groepo hoL die nan -bod \'an die Ossewabrandwng annvaar, maar die vim·do, die

H

.

N.l'

.

,

het dit 8Lil::;wygend vnn dio hand gowys. Dit was nio vir ons duiclolik wanron1 die H.~.P.-loiding onwillig wns om snnm lo werk in 'n anti-oorlogsfront 11ic. Ons hot gemeen om daarin to on t.dek die bcdoeling om a lie ander

republikeinso grocpo teen alle prys t.e

1·crnietig sodaL dr. Malan aileen snl

oorbly as Icier van 'n ,·orslwurde voile Die vcrkiesing, so het ons gese, sal gcbruik word nie om dio volk te laat

\1/on nie,

ma

a

r

om die l·olcr van dic:.J

H.N.P. as die enigste alternatiewe

regcringslloof te Jaat oorbly, al is diL

in

'n

verswaktc toestand.

Nii. dr. )!alan so jongsto vorklaring oor die verkiesingsbeleiu van sy party,

hot di~ duideliker goworc.l w::tt die rcuo

wns vir dr. l\Iahtn so woioring van clio Ossewabrandwng se aanbod. Soos in

'n berig elders in die uitgawe uitee

n-gesi~, hot die H.N.P.-leiding nou Lo-taal van beloid verander.

Die voll1 sal nio meer gevra word om

hom oot· die oorlog as sodanig uit to

spreek nie, maar om te Ides Lnssen die ekonomieso bcloid van Smuts, die cko-nomiese boleid van dr. :Malan en die

ckonomiese beleid van enige ander

groop

w

at

n

a

vore

ma

g

kom

.

en

vera! 'met die oog op die ,,,·erstc )are NA

DIE OORLOG"!

Dr. Malan was dus nie bel"!lid om in

•n :~nti·ocrio:;c:front saam to trek nic,

omdat hy nie meer 'n anti·oorlogsbe· le!ti hct t1ie! Sy boloid is net 'n ge

-wysigdc oorlogvoering. ln plaas \'an

lroepc oor see to stunr, wil hy l111llc

nie vordor stuur as die snidcliko grem;

van l\liLldc-Afrika nic. In sy oie wo or-dc lui dit sovcr as tlio grensc , wat deur die Verdedigingswet bcpaal

word"; en ons weet alma! dat die Ver· detligingswet se grense vir Suid·Afrika

ni;} saamval met .die U nie se grense nie. Dit gaan baie verder en shtil gc~

biedo in antler dele vnn die Empire in. OORLOGSPARTY

Die naderende vcrkiosing het die

H.N.P. binne enkole oomblil1ke laat verander van 'n republil(einse anti·

oorlogsparty tot 'n nie·republikeinse oorlogsparty. Daar is so\'cr dit die oorlog betrcf, nou nog not 'n g mad-verskil tussen dr. :1\Ialnn en gcnl.

Smuts, dog geen beginseh•erskil meer

nie. Dt'. Malan, die man wat I<Ort

geiede nos vurige pleidooie gelewcr het

vir die Ut1ie se neutraliteit, word nou

uiters verontwaardig as sese word dat

hy vir neutraliteit staan. !\fanr ns hy

nie vir nen~ralitoit (ten minste in be· gin:>CI) s~nnn nie, st.a:UI hy vir oorlog,

on tlan is sy parLy 'n oorlogsparty.

In praktyk is uio vorskil tusscn dr. :.\Inlan en gcnl. Smuts nou ongoYecr wnt die ver~kil tnsson Roosevelt en Wendell Wilkie in clio Ameriknanse prcsidenLS\'cl'ldcsing was. Albci was teen DuiLsbnd en !.en gnnstc l':ln die oorlog, mnnr hnllc het \"erskil oor hoe dam·die beloid toegepns moot word. Die ecn won verder gnnn as dio ander. Diesel fde toesta.nd hot ons nou in

SuiCI-Af•·ilm: Dio volk moet kics !,us

-sen twec partye wat albei 'n o orlogs-bclcid ,·oorstaan, .die con net minder kras as die ander. En omdat dio ,·olk

moeilik kan Ides tusson clio twee

oor-logsbcleide, word hy liefs gevra om

to lcies ~ussen die na·oorlogse boleid vnn

clio twee mededingondo pnrtye! Sover dit. die H.N.P. bet1·cf, is die lnv~ssie

van 'n rcpnbliek en ous dednamo nan

die oorlog sake waaroor die volk by die

stem bus op 7 J'nlio nio hoef te dink nie.

Van die volk word verwng om h oof-snaklik !.o dink ann dio heropbon iu clio ,eerste jare na die oorlog."

IMMUUN TEEN EENHEJO

Ultspraa11 oor ons deelname nan die oorlog is vir soed van die baan. Uit·

spraalt oor die vraagstuk van 'n repu·

bliel(, is vir minstens vyf jaar op die

lange baan, maar die sesldedenis van

1920 en daarna 11-et geleer .dat dit die

eerste strofe is in die loflied op die

Empire.

Sover clit tlie H.N.P. betrcf, i•1 llie annstaando v<:rkiesing maar net. so 'n gewono p:\l'Lyverldesing soos di6 v:tn

1920, 1921, 1924, 1920, 1933 on nog

doodgewouor as diii vnn 1938, wnnt toe het republiknnisme dnrem 'n plank \':\11

die verkiesingsprogram uitgomaalc I

Die mcrkwnardigc vnn clio helo

g;e-ht~urteuis is net dat dio H.N.P. met

behulp van 'n , Rcpublikeinse Stryd·

fonds" die \'olk na dio stembus snl

bring om lo st.em vir die na.-oorlogso heropbou van 'n llrilso Dominium!

Deur hierdie ommeswaai het dr.

Malan nou doo.dsCk'cr gemaa11 dat elke stukkie gemeensknplike grondsJag wat

daar bcstaan hllt om die republikeinse

Afril1ancrdom saam te snoer, vernictig is. Hy het daarin geslaag om homsclf

IT"

Getorpedeer

[;i

!

Wanr die ampteliko nominr1sic l'ir die oorlogsverkiesing oor veerLien ciao

plansvind en die Afrikanerdom so g

o-leentheid om 'n verenigdc front tceu

uie oorlog en die Empire vervloe blyk lo \\'ecs, is dit nodig da.t ons net hel

-dcrheid bring op 'n paa.r punte

waar-oor duar na, dio vorkiesing wnarslQ·•~­

lik vee! geso sal word.

J ndien daar ooit 'n geleenthoitl was vir die Afrikanordom om to vorenig in hul s!.ryd op lewo en dood, was dir, met

hierdio vcrkiesing. Daar was twe.e

allcsboheersendc grondslae waarop eJke flfriltaner wat nio 'n ingeskrewe

voJge-ling van Smuts was nie, mekaar kon

ontmoet. H icrdic g1·onds!ae was die

~ryheid van ons volk en die oorlog.

Die B .. N.P., die Afrilmuerpa•·ty, die

Nuwc Ordo en die Osscwabmndwag as

die vier grootsto politieke groepe,

,

,

·a:;

op hicrdie punta- volltcme eons. AI

vic!· hot bulle beywar vi1· dio nyheid en nl vier wns teen o11s land so

deel-nnme :uln die oorlog.

Watter andeo· partypolitiCile stryu· vraag ~edet't die ondergant; van die

Bocrcrepub:icke kan in beJangril1heid

teen hierdic twee punta opweeg'? Ons daag di•e hele si(OOI bcroepspoli tici om een 'C.ni\Cie vraugstuk in die huidige omstantiighede to noem wat gewigvol· ler is as hierdie twee vraagstukke.

Hierdio twec strydpunte is sedcrt die

uitbrcok van aie oorlog beurtclings clout· clio na.sionnle opposisie in die par

-lemont as die HOOF-onderwerpe by

elko silting ter bespreking gebring.

Net so dwaas as wat dit is om re

-publil<eine non uitmekaar to simp oor redenasics van boo uie poliLioko str

uk-tuur van die Ropubliek ccndag da.:u·

sal uitsien, of (lit vir 88 porsent dan

wel vi t' 100 psl. nnsionaal-sosialisties

moet wees, net so kortsigLig sou dit

woes om nou, op clio oomblik wanneer

clio bestaau van volke, en ook ous

volk, in clio wecgsltaal bang, to gaan twis oor hoc ons die land nti die oor

-log woet· gaan opbou. AI hicrdie dinge

is afhanklik van .die voortbcstaan van

ons vo111, e.n sy oorlewing van die hui·

dige WCr·DidbOtsing.

O.B. SE AANBOD

Die Ossewabrandwag het un:nom na

vot·e gotree mot 'n voorstel dat ons

volk van hiordio een gelccntheid wat

hom gogce word, gebntik moot maak

om sy tookoms ~o verseker. Waar die bestaan of ondercang van ons volk :Van die coriog afhang, Jaat ons aile

itnmuun te. maak teen samewerlting!

'Vant waar ons on alma! tot tien dac

geletlo nog kon pleit dat ons eens i.,;

oor dio vraagstnk van 'n repnbliok en

die oorlog, en daarom 'n eenheidsfront moet sLig, het hiordie gomeenslmplik

-heid nou ven·al. Dr. r11a1an maak van

die vot·ldesing nou 'n strenge keuse

tussen J.

c

.

Smuts as regeerder of D. F. Malan as regeerdcr. En hiar· mee is die weg oopgosteJ vir clko per·

soon in die U nie om a an die stryd

tussen PERSON E dee! te ne.cm. Groot

Jcwensbeginsels en strydvrae is opsy·

gcslwif en die volk word gevra om te Jdes suiwer en al!ccn tussen persone. En wat 'n keuse in 'n tyd soos hier

-die! BOE!~NDE

BOERE EN

VERBRUIKERS SLUIT

ME

KAAR

A

AN

-STEDELKKE

NAD

E

R BY

stuur u produkte ou vee nan u eie bemnrkin~sorgani­ sasie. Ons lewer reeds manndolnnk uitstanndo dienste

in hierdie nuwe gees . . . As u ons diensto eenmaal

getoets het, sal ous u steun blywcnd verwerf.

VOLKSKOPER MARK BPK.

Moremark Foon 34-144'2

Newtown

JOUANNESBURQ WOJnuterst. 62

nn!lcr din~;c vcrge~:t en die volk opl

hierdi·e grontfstag van vrylleit.i en oor·

log saams:1oer in 'n vcrenigde front.

Laat ens soos een man gaan stem teen

clie oorlog en vir die Republic!(, so hCt ons voorstel gelui. Op hierdic twce

puntc js ons almal eens en dit sal 'u

rnisdaacl wccs as. iemand hierdio front

gann vcrongelnk mot ondergeskiktc

I wi!;punt" \':til die onsekcre verre toe -koms.

As sy hydrae tot die ccnheidsfront ondcrneem die Osscwabrnndwag om

vir homsv.lf NIKS te Yl'a nie en om sy

llELE orgnnisasie in dicns te stcl vnu die volkskandidntc. Met sy eie geld

en sy eie organisasie sou hy vir dr. Malan kiesors na die. stembus aangery

het dwarsdcur die land. Wat 'n aan·

bod! Hoe sou Smuts nie daarna g

e-gryp hot nie -Smuts wat. kort

danr-na agtticn sot.ols mocs prysgee vir clio

stcun van twee klein partytjies met

d.ie gevolg dnt een van sy ouder

stou-ner~ in die parlement nt dadelik sy party bedank hot - een van die wio se setcls nfgcgee is t

En dr. Mal:m? HY BEDANI<

DAAiRVOOR sonder 0111 eens to se

,nee dankic!"

Twec andor grocpe vcreem;elwig hnlle met hiertlic oubaatsugtige

ann-bod. Die Nuwe Orde gaan sover om

te se .dat hullo die SIESTIEN setels

wat hl!IIC het present sal gee aan dr.

Malan as hy maar net wil saamwerk.

.Adv. Pil·ow hct darem 'n versigtigo ,.dankie" vir sy bydrno gckry, maar die .dfrik~'norvolk niks. Dit het dr.

Malan nog nie bCweog om die hand

van broederSilap te vat nie.

l\J.nr. Ha\'engn het claarop sy I.Jy-drae :~angebied in 'n pogiug om dt·.

:\!alan tot samewe1·king te bowceg.

Hy onderneem om G E EN EN K E 1.. E

setel te betwis nie behalwe die AGT

wat op ctie oomblik in sy party sc be·

sit is. Dr. rt.alan hoet N II(S van sy

kant at te gee nio.

Wat 'n aanbod! Hoe moes Smuts uie

gewatertand het nie! Dr. Malan kon

VOIIlsecnheid, nee in termc van sy cie

£edagtegang, hy !wn die stuun van

A li..E republil1eine. verl1ry het in die

vc;·ldesing as hy maar net gesl! het

,goed" - dit was nie eens vir hom

nodig om ,dankie" daarby te se nie.

EN NOG WEIER HV!

Mnar hy weier nie net nie, hy STEEK DIT VIR SY VOLGELINGE

w

EG dat daar so 'n aanbod van :;teun

aan hom gemaa!{ is! Nic een van sy

lloerante hot 'n woord geplaas van die

IHll'haaJd.e Sllriftelille.

e

n

openbare aan·

biedinge van die Ossewabrandwag nio,

so!fs al was dit in die hando van hul

vcrlaggewers sedruk! \Vaarom nie?

'Vat was clr. Malan so becloeling om

hierdic fcit, vi1· sy volgelinge weg to

sleek? vVnnrom moes sy volgelingo

in die cluistcr gehou word oor hie~·die

:lllerbclangrilts!.e poging tot eenheid?

OMDAT HJERDIE AANBOD SO

FOUTLOOS EN BILLIK EN NOOD·

SAAI<I..IK WAS DAT BY NIE.KANS GESJEN HET OM DIT VOOR DIE

OE VAN DIE VOLt< TE WEIER

N J E. H v kon dit aileen wcior as dio

volk daai'Otnt:'Cnt in onkunde gehou word. Die volk sou nooit toegelaat

het dat hiCrciie ltans om I!Omsolf te

·•·ed, verlot·e mocs raak nie. Mna•·

DIT HET VEP.LORE GERAAK om·

dat dr. Malan geweier het om daarvnn

gebruik tc maa11. Een man het in die pad van die Afrikaner se eenheid en voortbestaan gestaan, en .daardie man

is D. F. Malan. J-.ly het hom doof ge·

hou vii' aile smeldnge en aile beroepe

van die amler drie laiers van die voll:.

Die onder:;leuning wat hom op 'n

skinkborcl aangebiecl is dour die hclo

rcpublilleinso Afril·tanerllom, het hy \':111 die hall(! gewys. En tans .doen

hy 'n beroep op die ocr!ogsgesinde pu·

bliek om hom by die. aanstaandc ~r·

kiesing aan bewincl te bring, en vir

llierdie vrcemtle hulp is hy b2I'e.id om to ,betaal uit die sail van die V!OIJI., Sy prys vir hul stemme is .dat hy on·

tJernecm

om

nie uit die oorlog tc tree

nie, en om oorlog te voor binne die

grense van die Unie. En as hierdic pt'ys te gering is, dan is hy bereid om

'n vcrseltering to gee dat hy ook buite die Unie sc grensc sal gaan veg ,indien nod iS"!

Die gratis aanbod van die republi-keine het dr. Malan van die hand ge·

wys. Vii· di·e steun van die Engalse is hy bereid om die oorlog vir Enge· land voort te sit ,soos veldm. Smuts

op 4 Sept. onderneem het om dit to