"-N
"
~
~der die lnistiese 1 Bybel-el word preiding 1nsulaat toe rant-in Pre-.ieNatu-~
~
~ ELMS
M
~s
E
N
nood 1 eie ,nood nense uit· 1\M .•...s5
- -
·
I
5 U HELP!
t die S.A.S.· in Suidelike ens te hied. len, na die ie bekwame '" tot in die I 1.-Reisburos. die reeling middel van •arsdeur die ook hotel-at die by-deur elite S . .A.S.-Rtis-t de11r die ''" ' f'trl'Otr1 ~/lye. T.!>l<.~
EUZABETII WINDHOEK •n enioeen u beh•rtlg.•
GereJ?;i!>treer aan die Hoofpo,kant()or a-. 'n ~uu~blad.
·
sAL BRITTANJE HANDEL MET
S.A. STAAK INDIEN ONS
yREPUBLIEK WORD?
Jrg. 11. Ka~lp-.tad, 1ft Jw1ie 1952. Prys 3d. ~r. 29.
Die~cnt> wat die mond vol ht>swtu·e het tef'n
Suid-Afrika 1'\t' volledige onufhanklikheid dem·
aan
te
voe•· dat Brittanje dan nie meer on~ l\-OI, vrugte en W):ll t-al koop nie t>n Suid-.\frika dul-lhankrot sal gaan, kan geru!-1 maar kennis neem
GEBEURE IN
SJINA BEWYS
TEE.NDEEL
Publiek Sal Optree
Waarsku Pirow
van die optrC'dt> van hierdie ,_land van winkelieno,'' in Sjina.
lengtes Bl'illanjt> gegaau het, ("II nog gaan, om sy handel mN voort te ~it, hlyk uit 'n verldal'ing van die B•·itst> mini~ter van
sake, Anthou): Eden, in dit> parlem ent.
Tot
walter Hooi Sjinahuitt>land:-.e
Die optrt·d<' van d:c Sjincsc XL WE BESIGHEID
Die t~ d vir 'n politieke stilstand het aangebreek. As dit rcgcring tN•n din Britse han- Tt•n -.p~ te van hit'rdit'
toe-. . . . . dclsondcrn!'mtng scdert d1~ ... tand ht>t •n Brit-.e afvaardiging
me onnuddelhk ~edoen word me, !.al d1e blankes m Alr1ka kommunistc di<' bcwind · oor"'C· ., wa on t 1 ang~ na d' It' .• ,1 o<,kou-.e voor die gevaar te staan kom om uit die land getlwing te neem het. was van so 'n aard l<onft•rt>nsie gegaan bt>t •11
han-d I · • kl · ad 0 ld Pi 1 'din dat die Brltsc V<'reniging van 1 1 00 k t 1.' .., ..
wor , UJ n ver anng "·an \. .,wa row na a.an e1 g , t t'., I't>t'n oms me 1 II' .-.Jm"'" handelaars n _paar wcke ~clcdc
1 gc·~luit tl'l' waardt> van £20,000,000
tecnwoordigcr in Sjina 'n nota
aan die Sjincsc regering
oor-handig waarin gcvra word hoc hierdie ,.bcwys van welwillcnd-heid" omgcsit kan word in werklike bcsigheid. In -.y ver-klaring mot's Edt>n toeget' <lat \'an die \erldarin~ ' an di<' Britse Arbeiderspartr oor die
Britsc taak in Afrika, waarvan daar 'n berig in hierdie
uit-moes aank~ndig .. dat hullc Inpak I'll ver!Nl. week ;., bt'rig dat
en trap lilt. SJma. Bcsaght•td ~Sril-.t• c•n Sjinest> afgt>vnur<ligdes
I
rr==
===
=========ll
het onmoontl:k gcword. Daarby in Oo1>-Berlyn 'n oort't'nkom;., jhct dit _nic gcbly nie. J?ie vrc·e::. gt•.,luit be~ vir die le\\t'ring deur . word uatgcsprcck dat d1c Bntr;c Br ttanjl' van £6~ miljo('n '<C besigheidslui selfs nie toegclaat
I
waarde aan tek<,tit>l- "" cht>mie-sal word om Sjina tc verlaat nic .,e got'dere aan l<ommunbtie!>e 1 ~awe \'Cr!>kyn..,Dl(• Brits~ Arbcider~<pOrly. gee nie. Dit ~al 'n tragedie wee~,
wat cnigc tyd weer aan bewind want die vrangstuk is in die
eer-kan kom, maak algehelc g('!yk- ~ote plaas een vir die regering." hcid tussen blank en nic-blank Ten slotte vcrklanr adv. Pirow die spil ,·an sy beleid in Afrika. 1 dat die oplossing vir die kleur-Eil: wnar~ku sowt>l die rt'gt>ring ' vraagstuk die v'erdeling van n-. die opposisie dat dit> tmbliek Afrika tusscn die wit en swart t.al optrt'e a!> bulle nie hul on- rasse is, en· dat die tyd om dit middellike aandag aan d;e t.aak 1 tc dccn nou dnar is.
Sommigc van hulle is inderdaad Sjina. as gyselaars dcur die regcring
in die tronk gcstop waar hulle
I
Onmiddellik nadat die Mos -aangehou word vir ,.wanbctll- kouse oorccnkoms gcsluit was, lings" aan hul Sjinesc wcrks- het die Brltsc rcgering dcurmensc! middcl van sy diplomutiel<e
vcr-BRITTANJE WORD GEVAAR
Na die jongste heleidsverklaring van die Arbeidersparry in Brittanje hehoort daar geen twyfel meer
t
e
hestaan dat die heil van die witmanin Afrika,
en
mN•rin
hesonder Suid-Afrika, nieVIR AFRIKA
van
Bribe kant te wagte is ni('. Gevolglik ste<'kdam·
ook geen nnt in om d~t nolL En .'er-al is dit?
0u died
d
.
·
J
1
'd B • •l
·
.
I
.
d,e tyd om <lit' samewt>rking vanver er ten~ mar ICI aan rtttanJe te >etu•g !'iOOl'\ ous •·egenn~ tan!'i 1es•g 50,·e1·t hlanke-. e-n naturelle in is om te dot>n met sy ._vryge"'i~e"
h
ulp ann Bt·ittanje in sy ekonomieseI
Afrika a-. moontlik te soek vir krisis nie. llit-rdie part), wat i->0 pa::. ses jaar l'("~t>er het .en tans W("<'l' die tlie wrdt>ling '11" Afrika in
k · d · d'
Cl
1
'
II 1
·
)
1
·
I I
blankt• Nl BantOt''itate.ster ste 1>a1·t y Is. wat retg om •e 1urc
u -
>cwnH
te a atttu m
e ,
1
et homself as dit> beskennheet· van die nie-hlank«• in \frika uit~e•·oep op diegr·ondsla~
ntn
gelykheid ina
ile
opsigte. In 'n -.k•·iftelike heleid-.tuk ver -klaardi('
party dat die toekom!'i van die Bl'it"'f' Statehond afhang "'<lll dieverwerping 'an aile Yorms
nm
ra~sedisk1·imiua~ie en dat Dl'ittanje dieunieke plig het om die well'lyn van die volkt'
"au
die Statehond ,,wat nie van on ... ra~ i~ nie" te ver-.t•kcr. Die verl-.hu·iu~1
ui voortl-1... Duur~tmf' \ rit•ml..,kap tu<;<,en •Brittanjt• t•n dit> \ olke van .·\f
ri-ka hang af \an die \OlledigE' Yer-luyging nm Mtmt'Wt>rking tusst>n all!' ra~-.e- ten eimle "-are llt'mo-kratit>'>c rt'gt•rin!{ t>n t•konomit'<w stabiliteit t~ wrkr~·. Sulke sa-tnf"werking mOt't <lit" progre..,.,i<'-Wt~ t'rkcmning , .. n.ekt>r Yan gt•· I~ ke m:mhkaplilct'. ekonomit•se, nywt>rheid.,. en politif"ke l't'gte.
.,In nl sy bt>trekkinge met dit•
andf'r blankt>-. in Afrik.'t moot
Brittanje bf'M>mll'rf' a~mdag -.l<t>nk aan sy ror as bt'skt•rmf"r
'an naturellebt>lange. Alit> rnm e
AL WEER NA
LON DEN
Suid-Afrika <>e mini"tt'r ntn finnn.,ier-, mnr. X. C. H,\,·enga.!ooOI tf'!•n die einde van St'pt('nt-hrr weer in Londt>n '""~'" om -.nmf"-.prekings met dit> Brit'<e (f'-.OUrie in \'etbantl mf't flr:ttnn-j(' ..,e t>konomiese kri"i" te hou.
\ oM-.tt-111.' t'n on<lem:•mingt~ mOt·t offers wat vir die Emp:rc uit a.an hierdie toet., ondt'rwt>r!) Londen gevra word. is
Suid-\\Ortl. Afrika los voor op die punt om .. Brittanjc moct die Statcbond hulp tc ''crlccn ten koste van sy bo allc nndcr strceksgroeperingc cic burgers. \'ir al hit>rdie hulp
stcl." en tOI'gt•nN•ntlwid ontvang
Suid-BRUG Vll{ ASIATE Voorts word vt•rklaar dat die Stntcbond die brug vorm tus· sen die blanke <·n Asiaticse \'Oike en dat die politieke sa-mewerkfng tussen die ledc mccr gcrccld en docltreffcnd op die huidige grondslag \'an informele mctodcs ,·an raad-pleging moct wcc·s.
Brittanje l<nn met die oog op
sy gcloof aan di<' Statebond nie lid wees ''an 'n Europcsc fedc-ras'e of toln·rbond nic, lui dit \'erder.
Ten op..,igtt> \~m die Verre Oo-.te <..prt'('k dit> J)'.lrt~· dit a .. <,y beleid uit <lat die kommunistie<,e regering in Sjina u.s dit' wettige bewincl :La.n~aar mot't word e-n "itting in dif' \'. \'.0. mOt•t
he.
~IOET WEGBREEK
Afrika nit> 'n korrt•ltjie -.and ni!'. \'\.'at on-. tot•kom, word tewf'n-. nog van on<, wt•<•rhou !>oos in dit> geval \'an dit> J>rott'ktorah'.
Danr word trouens nie ecns
aan die Briltc gesuggcrecr dat hulle di<: Prott:l;torate in ruil vir ekonomidc of militere hulp aan ons moct oorhandig nic.
ASL\TE STHOO:U IX Intu.,..,t•n gt•hruik Brittanjt> dit' Statchond u-. 'n brug ,·ir dif' Ashmt om nu willt>kf'ur Afril<a hinn11 tt• stroom, t'll get'n hlanlct' mag daartet'n 'n woord rep nit•. Tot -.o 'n m.att' i-, tlit' Stntl'bond 'n ,.t»rug" \'ir die A<>ia.at dat :\t•hru 'n pa.ar weke gelNl~ a~u1
.,~ rt•publikeint' dif" 't>r-.t>kt>ring !.:on gt•e <lat die StatRbond 'n groot hulv i-. ,·ir die bt'.,kem1ing
'an lndier<. in Iande ...oo-. Suid-Afrika.
Dit' ir"h·oming van Imlier;. in Afrika ondt>r Britse beskerming t•n dit• agita<tit> ondt'r Brit'iC l t'i-ding t4't'n tlie ge<,ag ,·an dit> wit-mao mot•t lwlet word ,·oordat dit
tt> latH i.... En dit is rt'ed<; Ian t.
Taft Waarskynlik
Teen Truman
Di11 bewc!r:ng 'n tyd gcled£' in Die O.B. dcur ons Amcrikannsc l<orrcspondcnt gemaak dat in-dicn genl. Eisenhower die noml -nnsie van die Republil<cinsc Party as kandidaat vir die ·pre· sidentsknp verloor, pn·s. Tru-man weer as kandidaat sal stnan v:r die Dcmokraticse
Par-ty omdat Eisenhower Trnman
sc bcleid sou voortgcsit hct, is dcur sen. Taft, Rcpublikcinse tccnstander van Eisenhower, bc-vestig. Taft het gcse dat hy nou scker is van nominasie en
dat hy verwag dat Truman ;;y
tecnstander sal wccs.
Hofsaak teen
Wet
~rnr. Ha,·enga <.e. jong.,t~ be- Hierdi( \'Crklnnrdc beleid van Britlanje wit egter nit• n<•l be-1 Die wcttighci,d \'an die
regc-W AT GAAN S.A.
BESKERM?
Brittanje h. die beskenn-heer van die kommunistiese bewind in Sjina. Brittanje is die beskermheer ,·an die kommunistiese konsulaat in Pretoria.Brittanje is die beskerm-heer \an die lndiers in Afrika.
Wat gaan Suid-Afrik.ti beskenn as h:r sy seuns in die Britse verdedigingstel-sel -.toot, soos Suid-Afrika bcloof bet om te doen?
tot op hede nog geen antwoord op dip nota ontvang i., nic•, "'' dat dit in oort>t>n<.tf'rnming i., met die behandt>ling wat die flrit-.t> geo;ant nog -.tt>t>d-. '-l'tlert
"~ aanlcoms in Peking tc> b·~urt gt'val hPt. Brittanje "~'· t·rl<en-ning van die kommuni ... tiev•
bt>-wind het tot dUS\'E'r nog l:t>t>n diwidend opgelewer ni<•, word vt'rklaar. Dit' Bri t~ot' \ t>rft•<>n-woordiger in Peking is ~o.elfs nog nit> et>ns dt'ur dit' SjiiH''-e minis-ter ,·an buiteland<o{' .,akl'
Ollt-~·ang nie! Geent>t>n ntn "Y amp-tel:ke briewe i-. t>rkPn nit>!
GAAX \OORT Tt>n spyt~ hit'nan ~luit <lie lkitte nog !.tf'f'<ls hn ndelwt'r-drae met Sjina, al ge-.kiNl dit in Oo-.-Berlyn!
En dan word in dil' Brit<>e pt'rs vt>rklaar dat indien daar geen handt>laar-. in Sjina oor-bly om handt>l tt> dr~f nie, built' bul poging., \'anal Hongkong
sal voortsit om die handel mt>t
Sj:na tt> outwikkel. \'t>rtler word clie hOOJ) uitgN.preek dat die ."ijint'._., rt>gt>ring tog ,-rot>er of lntt>r sal ontdt>k wat dit> t-1'; kortkomingt> van !i.Y huidiJ:'f', el<onomit><,f' belt>id i'>.
,,\\'annt•t•r daardie ontwa-king kom," so lui dit. ,.sal Britsc handclaars daar wecs om hullc te toon wat eli<·· voor-dclc van 'n handel lang,; nor-male wei' is, waarlang~ han-dclsbctrckkinge met diP
We~-tc in die verlede gcgaan hct
tot wedersydsc voord('cl \'lr
albei.'' -.Ot·k ann Londen (in Jnnuarie die toelwmstigc rcgering van skcrmh<'Cr van die Sjinesc kom- ring se wet wat 'n .. Hoe Hot
\anjanr) bet hom ~t"root lor ,·an Engeland tesnmc mef
sy
onlnng- muniste en Nehru sc vyfd<• ko-~ van die Parlcmt•nt" instel, salB~it.'>f' kant ~<>org .. Die Bri~se- se \')'andigc krit~ek op die ~ui~- lonncrs in Afrika wccs nic, mal!-r deur die Verenigde Party in die lll1mste-r van fm:lfl'>lt'' het Smd- Afrika.anse rcgenng maak dit v1r h:V ag hom ~ou gcroepc om el~e Hooggercgshof getoets word. Afrika se ,.vrygewight>id" hoog ons rcgering noodsaaklik om
s!
m.e-blankc m Afnk~. teen dte Vier Kleurlingkicscrs het vir die geroem en gese <lat. mnr.Ha-
~
bclcid tccnoor Brittanje in ra<h· Witman~e
..~csk:rm. E~
on- doel aansock gcdoen om d!c wetY('nga meer ns t>nig:e-mnnd an- kale hcrsiening te necm. Scd.ert dcrdru~kmg IS VIr hom emgi.cts onwettig verklaar te kry. Dit .
df'l'. gedOt'n hf't om die Britse die N'asionalc ,Party. aan. bcwmd wat
nu~ ,.gely~e m.ants~aphk·~
I
is dicscltdc Kleurlinge wat suk· makt>r tweemaal d111l{ 'oorclat I~ri<>is te howe te I:H'lp kom. gekom het, .15 n paaibele.1d teen· c~onom•es~: ~Y''?rhclds-en poh scs bchaal hct met hul appel h) be\\~r dat Brittanjt> nit• Xa <le'it' mot't 'nht>..,waar-I
oor Brittan)t' gcvolg. Dl<' rcpu·t~elte
rcgtc 111 me. . . .\'erdere .. waar oporterings vir blikeinse idea.al is selfs afg<·,,·a· A'i tlie geleenthei<l ooit d:mr teen die ''ct. \\at ~~e Kleurhnge nwer met SUid-Afrtka <,al handel die t'nie-burgc>r in belanr: van ter tot 'n ldcaal van ewigdurc:ndt~ \\11'1 vir Suid-Afrilm om lf'iding 0P afsondt•rh~c kJCscrslystc g~- drn\·e indien by 'n rt'J.Uhlif'k Brittanje word in dif' vooruit<>ig llidmaat;;kap aan die Br:tsc S:a- in Afrika te nt>em n:\J'ru'ns die plaas hct. D1c saak !!al ecrs m, . · · • , ·
BLAD.S Y TWEE DIE O.B., WOE.~SDAG. 18 JUNIE 1952
DIE O.B., WOENSDAG, 18 JliXIE 1952
DIE 0.8.-KOERS
Die verklaring wat die U.R. voorverlede week in Bloem-fontein uitgereik het, is die tradisionele stem van dieOsscwa-brandwag waarna die volk al derticn, veertien jaar geledc
4uJ:;;;.,f";o!!,'•
kieu
1
~ ,
?,
,
:
,
~
:::,:
~
r,
~~
'
a
'~.:
~I ~~,;Y .!:'~~~~;;~,!~;::::,:;d
van mann<' soos oom Janme
geluister het. Toe ons beweging in die jaar van die Ossewa· Ek ht·t 'n lang geselserige brief
trek tot stand gekom het, was sy doelstelling bnie uitdruklik j o~tvang \'an .een van my lesers d . · · d' lk b ·l b d' t l't' 1 .. lilt GranCC-Remct. Hy stcl
hom-Ie veremgmg van 1e vo , u1 e en o 1c par ypo I 1c.c self voor as · ·at a
N . . k . h 'd d' l"t" k d ld • .. n man w m ar
1ks het die unsmatlg e1 van IC partypo 1 1e ·e ver ee - stadig trap maar wat darem hcid van die Afrikanerdom duideliker uitgebring as die Voor- vastrap." ~iy Ieser skryf:
trckkerfeesjaar nie. In Mei daardie jaar is nog cen van die ,.Dit was nogal vcrrassend aan-swartste verkiesings gevoer tusscn Afrikaner en Afrikaner, genaam gcwecs om dr. D. F.
maar rondom die Ossewaens bet ons skielik uitgevind hoe !\falan St' rt•aksie tc Ices oor mnr. naby ons aan mekaar staan. Toe ons die partye vir 'n oom- Attlee ('n die Brit.se
Arbeiders-blik verban het, kon ons saam sing en saam juig. Daar bet parly S<' v<'rklaring van
inmen-ons volk 'n visioen gesien van 'n toestand wat blywend moes I ging in ons land st• private sake. en kon wces. En dit was die taak van die Ossewabrandwag Ek hoop net dat dr. Malan ook
om die volk daarheen te lei. nou ridder gt•no<•g sal wecs om
te erken dat diP Osscwabrand-Maar heel gou het ons uitgevind dat die partypolitiek wag nog stt•ed., dit• rotsvaste hom nie so maklik laat oorkoepel nic. Die ~edagte om die beleid teenoor die Britte gevolg \·olk ,buite en bo die partypolitiek" in 'n organisasie te ver- het en dat dr. Mnlan se party enig terwyl die partyst.elsel nog gehandhaaf word, het on- ongelukkig van daardie beleid
praktie"i ~eblyk. Die partye duld eenvoudig ~een \'Olks· afgewyk hct. En ek hoop ook
eenheid buite en bolmnt bulle nie. Inteendeel, hullt- is be-.ig dat dr. Malan sal l'rken ~at wyle
om by die daJ); nuwe terreine aan die volk-.~e.,ag tt- ontruk, gent. Hertzog . 10 1940 die regte
. . kocrs aanged111 het toe hy tydens
soos ~y\'oorb~eld m pl~aslik~ bes~re, !>koolrad~, ens. ~aa~om
I
sy wantrouP-mosie in die pari<•· het ~·e O~>senabran~n~g as n h\eede_stap bcgm om d1~ \Ol.k ment aan die Smuts-regering se oe oop te maak nr d1e eun·els van die party.,tet..el en m d1e gese het: Ek h<•t altyd g<•glo dat plek daarvan dit> tradisionele republikeinse .... tel-.el van \'Olk-.- soewereine onafhanklikheid onsregering ,·oor~ehou. Dit was duidelik dat a;, die l)artye geen genoegsame vryheid g<'ge<' het volk.,eenheid op georganiseerde wyse buitekant hulle terrein om uit Engeland st· oorloi: tt• bly,
wou toelaat nie, volkseenbeid dan bereik moes nord df"ur die maar julie het my oortu1g dat
verwydering \an die oor'>aak van sy verdeeldheid - die par- ek ":erkcerd was en dat 'n R~ tystelsel. Die vcrwagting het bestaan dat hierdie propaganda pubhe_k at Is wat ons daardie
•. ' I I I 'd l"k d k t td t d' I"t" k vryhe!d sal gee. ~
Vir n nuwc ste se ge e1 e 1 sou eurwer o a 1e po 1 1e c party self so deurdronge daarvan sou raak dat hy as instru-ment gebruik kon word vir die uitvoering van daardie volks-beleid. Ook hicrin was die Ossewabrandwag tcleurgeslel. Die prakt)'k hel getoon dat die politieke party al heel gou aile clemente van 'n eie Afrikaanse staatstelsel oorboord gewerp bet, en voortgegaan hcl om die volksbeweging dood tc druk net waar hy kon.
DOODGELOOPT~ PAD
Selfs die pogings van die voormalige leier om deur mid-del Yan 'n bevricnde Afrikanerparty die volksgedagte na vore tc probeer bring op parlementere gebied, het misluk toe eers in Yerkiesings· al sy lede geveto is en daarna by die formele eenwording uitdruklik bepaal is dat groepvorming nog rond-om 'n beginsel nog rondrond-om 'n pcrsoon binne die nuwe party gcduld sal word. Daarmee het die Ossewabrandwag se 1>ad
om in bondgenootskap met die party die partylose repuuliek te brin~. blyli:baar finaal doodgelnop. Die keuse waarvoor die Bcweging te staan gel<om hct, was 6f om die stryd voort te sit tot sy volle konsckwensie deur die oprigting van 'n onaf-hanklike f10nt van partyloscs wal op eie bene die stryd moet voer ter verwesenliking van die idennl van 'n volkseie staat-stelscl. Die U.R. het besluit om laasgC'noemde pad te volg. Di-; cem oudig ondenkbaar dat die tiendui-.ende Afrikaners wat in die af~elope jare opgevoed i-. om in die part:r<>telsel 'n ,·oJks-vcrdelendP ,·:vand te sien, nou .,onder meer teruggelei moet \\ ord na die partypolitiek wat drei~ om die toelwms van ons 'olk te 'ernietig.
\'.-\L 'E .-\RGIDIEXT _.
,.Ek wil graag hoop dat mnr.
Attlee se optrede vir dr. Malan sal oortuig dat Suid·Afrika sc hcit nie in die Britse statcbond le nie; en dat dit van dr. Malan ook 'n republikein sal maak."
Outolt
ra
t
e
of Ridden;
1
t'ml
di<'
Vryht,id?,
My lt•::.t>r wit vervolgens van my wect of demokrate dan ou· tokral<• ;s? Hy se hy raak nou al meer en meer onnosel as hy sien hoe diP dcmokrate die de-moluasi,• hantt"<':·.
.,Die GPallieerdes het in die jongstc oorlog vir die vryheid van diP nknsdom geveg. Hulle hPt vcrtl'l dat hulle veg vir die vryhcid van spraak, vir die vry-heid van die pcrs en v:r 'n duisend-cn-ecn ander vryhede. Nadat hull<· cgtcr die oorlog vir al hi<·rdie vryhede gewen het, skiet hullt• di<' :-lazi's dood en bou hulle dcnazifikasie-kampe vir diegen•• wat gclukkig genoeg was om die galg vry te spring.
.. Wat b<•tcken dit? Blykbaar is die uit!Pg dal jy moct dink
soos ck dinlc om 'n goeic
demo-kraal te Wl'I'S of jy moct dink
soos my party dink of soos my
regering dink Indicn jy aan-spraak wit maak op die
soge-. naamdc demokraliPsc vryheid Die argument dat hulle binne dh' party hul 1deaal kan
I
om anders tc dink, dan is jy nie verwesenlik is niks anders as mislciding nie. Ons bet erva- 'n demokraat nie, l'n dan moet ring \'an O.B.'s wat die O.B. gelos het tcrwille vnn die ge- jy in 'n kamp gcstop word om lccntheid om binne die party ,icts vir die idcaal te doen." gedemokratisccr tt• word l'n as Geent•en van hullc het sedertdien in die OJ>en- jou leermee:;ters ni<• hoop h<'t baar een enkele word ter ondersteuning van d~t jy 'n vlytige leerling sal wet'Sdie O.B.-geda~te uitgespreek nie. HuJie het geheel en aJ me, word JY maar doodgcmaak.
op~e~aan in die partn)olitiek en is voorlopig, altan!'>, Yir die .,Elc hoor dat adv. Strauss vir
saak ''erlore. Hoe kan bulle dan ook die ideaal \'an die
I
dr. :Malan 'n Nazi noem. <DisOssewabrandwag vcrkondig n·anneer bulle onder die '>Weep glo 'n vreeshkc slegte ding om
\·an die part)·kouku"i staan waarYan die Ieier in .,krif Yerklaar te wecs.) ~n ek . h~or ook dat
h et dat by teen . .• e e 0 B I d b . moe 1e d' A n f 'k anerpar t Y
<
1. 1 IS <rum-. . dr. Malan se dat dH• rna do d'e sto t rorch Com-d neer omdat·
bulle Ie.
1:N ,·oort~aa~ on~ propaganda te4'n the·
.
I
Strauss n is 1 op die model van rm rocpe van a v. party~tebel te maak. In sy bnefw1ssehng met mnr. Havenga wyle Adolf Hitler. Moet l'k nouhet dr. Malan naamlik die volgende as rede aangevoer vir sy hicruit verstaan dat nog dr. Ma-veto van A.P.-kandidate wat ook lid van die Osscwabrandwag Ian nog adv. Strauss d<•mokrat<•
was:
,Die O.B.-Ieicrs nou in u party sowel as hul ampte-like blad verkondig altyd net soos tevore hul eie ideologic
en doelstellinge, wat, soos u tereg erkeu, in stryd i., met die beginseJs van u party, net soos dit in stryd i., met die van ons s'n. llulle l)ropa~eer dit selfs openlil• op A fri
-kanerparty-vergaderings . . . Dis hieruit en hieruit aileen dat die besware \'an die H.N.P. se ~nt voortspruit."
Om die partystelscl dus binnekant 'n politiekc party te probeer beveg is 'n onmoontlikheid; dit hots met die parly· beginsels. O.B.'!. 1>al binne die party aileen geduld word 'IO·
lank hu1 leiers oor O.B.-beleid sn yg en so lank hu1 am pte like
blad daaroor swyg. :\1a.ar watt~r doel dien ons dan?
Vir die U.R. was daar dus net een weg oop en dit is die skepping van 'n front ,.wat buite en binne die parlemenl: die stryd sal voer" vir die ideate wat ons bely.
is?
,Gedurende die oorlogsjare het die demokraat. gent. Smuts,
mcnse in kampe en tronke gc-stop wat nie soos hy gedink het nie. Nou weer is dr. 1\Ialan bcsig, oorecnkomstig die anti-Kommu-nistiese \Vet wat hy gemaak hct, om mense wat nie soos hy dink nie uit die parlement te skop en uit bulle betrekkings uit en hy belet sclfs die publikasie van 'n koerant. Ek vind nie fout met dr. Malan se optrcde nie; intcen-decl, ck keur dit goed en ek
on-derstcun dit; maar ~k kan nie Vl'rslaan hoc hy dit kan doen in
I
die naam van die demokrasienic.
.. \Yat is die demokrate? Is blykbaar is, en nit• d<'ur die so-hullc outokrate of is hulle die genaamde ,sukses" van die
am-ridden; van die vryhcid ?" bisieusc posisit•soekers nic,
Oor dil
'
E('r~tellert
zog-koeralll
;, di£•
Unit'
Voorls skryf my ll•ser: ,In 'n vorige uitgawt• vnn Die O.B. het ek gelees dat oom Jannie Stas-sen van Pretoria nanbe,·eel dat lesers van die blad advertensies vir ons kocrant Wt'rf. Nou sal ek aan die hand do<•n dat een van die biltongpry:<e van ,.Suid-\'\'ester" aan adn•rten:;iew<'r-wers gegee word.,Oom Jannie ~e W<'nk dat lc-sers ad\·ertensies vir hut bind moet werf is 'n baie gocie ge; dagte- en ek mag
sc
oom Jan-nic se gedagt<' is die wysh<•id van ondervinding.,As daar 'n Afrikan<'r is vir wi<• ck my hoed afhaal dun is dit oom Jannie. Hy is 'n man wat weet wat swaarkry en deurbyt bcteken. Sy swaar h<'t alrccds voor die Engelse oorlog begin. Na die oorlog het hy baie jarc in Aberdeen gewoon en later
n•-dakteur geword van Die Nuwc Tyd. Dit was Aberdeen se
koe-rant en dje koekoe-rant het die eer dat hy die eerstc Hertzog-kocrant in die Unie was.
,.Oom Jannic het die soet sowel as die suur van die opbou van nasionalisme en die Nasio-nnh' Party in die Unic deurge-maak. As hy se dat hy nic lid vun die Osscwabrandwag is nie, dan
sc
pk dat hy al die beginsels van di<' Osscwabrandwag ond<'r-:,;l<rywe, wnnt hy is hart en sic! 'n rt•publikcin. Ek kan baie goed vcrstaan dat hy in die ~asionaleParty is. want hy kan tog nie die grootman wat hy help grootmaak
het afstoot ni<'!
Oom
./mwit
•
S
t
assen
.. Oom Janni~ het jarc van di<·ns aan die Oupa Kriel-wees-huis in Langlaagte gegee. Hyhet "sy vollc nog allyd onsclf.sug-tig gcdi<•n hy hct sy dienste aan sy voile b<'sl<il<baar gcstel sondcr dat hy ooil bcloning van sy volk daarvoor gevra het. As ons alma! on::~ volk dien soos hy gedien hct. dan was ons
vader-land al lanka:! los van Engcla:1d. .,Toe hy Aberdeen verlaat hct, het Aberdeen 'n groot Afrikaner en 'n goeie dorpenaar v!'rloor.
,.Ek bring hulde aan oom
Jan-nie. 1\ly versock is dat oom
Jannie weer in Dit• O.B. mo!'t skryf. Ek sal die stukkips uit sy pen met gcnot en waardering Ices."
Anders as my Ieser hel ck on-gelukkig nic die voorreg om
hierdie republikeinse stryder
oom Jannie Stassen tt• ken
nie. As oom Jannie mcer van
hom laat hoor dan leer ek en andcr hom ook ken.
Ek is baie bly dat my Ieser vir ons vcrtel het ,·an oom Jannie. Laat my toe om te herinn<'r aun 'n baie groot waarheid wat altc dikwcls \"ergeet word: Ons volk net soos enige ander \'olk. !'Ill uitcindelik sy ideate verwesenlik
Klcins('ri~ t'lr
Kritiel.-Ten slottc skryf my Ieser: .. In verband met die bclcid van die
regeringsparty sc ko<>rante - ek bedoel die redaksionPlc beleid van die koerante is daar 'n saak wat my in toen<'mendc mate in die afgelope tyd hinder Blykbaar weier di<' koerante om briewe van sy lcscrs t<.' pubhseer wat kritiek bcvat op <lie regering en sy bcleid. Die gevolg is dat mens talle bricwe van rcgcrings-ondcrsteuners in die kocrant<' van die opposisieparty sien ver-Sl<yn. Dit is waarskynlik die briewl.' wat die rcgeringskoernn-tP g<'wcier het om te publisecr.
..Dit lyk my waarlik 'n slegtc bl'leid tc wees om sulke bricwc t<.' weicr-en daardeur aile kri-tiCI< in rcgeringskringe te vcr-swyg. Sou dit nie beter wee~< om sulke briewe te publiseer nie en om die kritiek daarin vervat met 'n uitklophou te beantwoord d<•ur middel van 'n voetnoot ondcraan die brief nie? Of moet 'n mens aanncem dat die regc-ringskoerante nie in staat is om die kriti<'k van hut lesers te
be-antwoord nie? Of is dit die re-gering of die partyleiers wat sG kleinserig is vir kritiek?
.,Ek wit maar net se dat die Na:>ionale Party se koerante 'n bale groot fout maak as hulle hull<' les('rs dwing om !lui hart in die lcolomrne van die Vcreni.e--de Party se ko<'rantc tc gaan uit-stort.
Konin
g
E(•n-Oo~ran
die
Blind(
•s
,En terwyl clc nou hierJie saak aangerocr hct wit ek som-mer vra: Hoevccl parlemcnts-ledc is daar wat S01·g dat hulle ten volle op hoogtc van sake is met aile gedagterigtinge wat tot
uiting kom in di<• volk:' Ek vrees daar is nie bale nie.
,Die Osscwabrandwag ver-teenwoordig die repubhkclnse gedagterigting van baie Afrika-ners. En Die O.B. vcrtolk hier-die republikeine S<' standpunt.
i'>'ou vra ek: Hoeveel Engels· sprekende parlementslede leN! Die O.B.? Maar ek vra mecr. Ek vra: Hoeveel Afrikaanssprc-kende parlemcntslede ja, hoc-vee! parlementsledc van die Na-sionale Party - lees Die O.B?
,.Is hi<"rdie mense net so bang
om 'n ander man sc standpunt tc hqor flS wat hulle kleinserig is vir luitiek? Dit is darem trcurig as dit die posisie moet we<'S. Blykbaar wit die blindcs
nic eers hoor van 'n twee-ogig<.• nic, want een-oog mag nie ont-troon word nie.
.,\\'aarskynlik
:s
die groot.;tc behocfte van ons tyd aan mensc wat vir hulleself dink en aan te'iers wat verligte volgelingc vcrwclkom. ·0.8.
VRIENDSKAPSENTRU M
Vir
,
Groote Kerkgebou 604, Kaapstad
Heerlike koffie: Tee: Koeldranke: Roomys. Geroosterde brood: Toebroodjies: Soep en Nagereg
Besoek ons wanneer u in Kaapstad is
~---~--
!.
r
•
:Mnr I Nl pi all! het . gek< die 1 en a wit 1 die om 1 spri• van nic • wanJ ondq all{•s dit 1 duis< a an nie ~ die1
omdj Hi ell word dien is vi! repu Daa1 prak net kies l<'i. bocl ons metI
gcre~ Daar----,
~GJ
J!~
('f 1ter• liD 2/6 VIr l:laDi El tier II'
"
I
lkYII 0/3 bur !lAP ~ED! IU..t --m-;• llktr. ljl~l. I ook al Meld &ll>t,;D --I.OV Ra.dlo· verkoo Toeate aanoe1-BO. H. l Vas-eo .. Verkoc dag.
-OR\" onnodl1 H."-Anl ttge
...
voecllnl kleurst bestellt 4!1!, ~-Gryol tot na. teruc. htweCTO belle!, Die Boi bu.rg.
-OES~ Oortulc ~~;ebrUik lnllgtJnj l'o,bu ...,_ C,U;JC ales v Waaro~ meld b~ vrou, I -BElli dMr • Suld·A.I mauek, kwale proefm~ StUl ANORI bus 771
as ge-! stryd Jannie ~ic so-ie am-le.
iek
'r: .,In an die :- ek beleid aar 'n rnende Iinder. te om )lisecr ~ering is dat I. rmgs-!rante ' ver-it die )eran-eer. slegtc 1riewc ! kri- ver-wees ~r nic ervat \'OOrd tnoot moet rege-is om e be-'e re-at SG t die i:e 'n hull!! ·hartl'lliJ!"-i
uit-,
irdie l om-;nts ... 'tulle ~e is t tot Ek ver-insc ika- ticr-unt. i cls-iees ecr.pre·
tac- Na-t.B? ang unt !rig •em oct ~Cl! :ige I nt-.ste ~se ian tgc..
DIE O.B., WOENSDAG, 18 JU~IE 1952 BLADSY DRIE
MOET
NOU
DAAD
BY
·r=
tSoos
---
·
-
·
----
Ons
·
-
·
-
·
-1
Lesers1
WOORD VOEG
r
Dit Sien
I
Wil Partystelsel
Verder Uitbrei
l\1nr. Fr('d Hattingh, Ysh•rplaut,
I
bestaan nic, want wanncer 'n ~·:·-·-·-·-.. - - - · -- - : ·skryf: volkie van nic ccns twee-cn-'n- d' t d' . .
. . . te nuus dn tc
oppostste-Na ek 'n vergadering van die
d~tekwart
mtiJ?<'n blanke stele partyc nou juis teen die onder- Die provinsiale rade, wat dermate \'an die partypolitiek plaaslike kommando bygewoon 1n~c,
so baldadt_g word dath~
drukking van kommunismevrr
gewaan was dat dieop~tellerl>
\'an die grondwet bulle op h e · t h e t c k t t d . 0 1<' oor Utgmg t . . me mcer sy etc grondwet k . d t 'kk wll . • • bl'k · · t 1 1 • ·1 h stem. Ticn jaar gclede toe ons d•e grondslag \'an d•e ou repu 1 em.,e regermg~ e se mgeng
gekom dat dit• O.sscwabrandwag
I
er e~ me, an on WI e YI
daadwcrklik teen die behoud bet dreiP" om nou \ir honderd per-.ent op die lee<, \'an died . h •e an UJt dJC mou moct d · · ru k groe1pyne wat 'n grotcr . nommer van kommumsmc geveg . het, partJpOliheke parlement • ". ge<,koe. l te word. en aan die plocg slaan Daarom skoen gcbicdcnd noodsaakfik b t . t
1
·
I
D" sclfs dcur sa o as1e e p eegwil ek 'n vricndelikc bcrocp op maak. le V.S:A· ~~t sy byna teen die kommunistiese oorwin- Oorspronklik is die p:ovinsiale
I
-.kup 'a.n die komitet> t~ \\y-.ig dt·e Iede van 11 bcwcging doen honderd-cn-vyftlg mJIJOen mcnse mng . t oc was ons, 1a wa me . t . raadslcde as onafhankhke volks-. -.odat . thl' <,tt>rkst(> party alleen . .om ecn en alma! in die veld tc hou nog styf vas aan sy
grond-11 .' t 1 . . vcrtccnwoordtgcrs beskou wat baas m d1e komttee sal wees. spring. Stilstand is die vader wet en eerbicdig die bcsiissing a es wa s cg ts me. belas was met sake _wat nor- .,Die tyd v~n ge_mengde
,:"tvOI'-van agtcruitgang en daar durf 1 van sy hoogg~rcgshof s_ond~r
u
kan vcrstnan hoe die ge- maalwys bultckant dte party-~ n•nd<' kom•tees ts verby, aldu-. nic soiets wecs ni!'. Onthou dat om hom oor d1c socwcreJmteJt voclens van W O.B.'s is teenoor stryd gcstaan ~ct. Dtc onder- mur. De Klerk.wannecr ons ons id<'aal stel,
r
van sy wctgcwcndc liggaam te die bclaglikc -Brits(' partystelsel houd van paa_JC, ~osp~~alc en In Kaapland kan die gevolge ondernccm ons daardcur om kwel. Dit bcwys dat die stelsel in ons land maar dat daar nog ondcrwys <'n dJe _mtr?eung van_ van die partypolitiek in diepro-. b d' · ' . . ongl'dlert<'S was d1e dinge waar· .· · 1 d t t d ·· 1 a lies in ons vcrmoii te docn om \\ aarmcc ons ons c ten, me mensc is wnt s1ci en hggaam, . \ msm c raa ans er Cl-' gcvo-c
d S d , mec hull!! be las was. D1e same- . d . d' t • b t. dit •verwesenlik tc siC'n. Daar's eug nic. o ra ons n repu- na wat aile!! gl'bcur hct onder ·t II" ' d" ·t d k - \\or waar IC p~r ye n ver e <
bl" k b ·t k t d. Stat b d · · · 5 e mg van te Ul vocrcn e 0 stryd voer oor d1e onderWYstaal
duiscndc man•c en vroue wat tc • Ul c an IC c on • d1e stclsl'l. opoffcr v1r dte lckkcr- ·t , . h t d k k' d . . . ·
• -~ h · ml ccs c an oo ges te 0P n m dw skolc tot so 'n mate dat
aan gcen politicke party bchoort w .roep ct en ons eJe repu- kry van ons vyandc, laat ons nie - partypolitickc grondslag d' ·h · '
1 .
· li i - . . 1e vcr ogmg \'an sa artsse van
nic en tienduis!'nd<' wat wei aan b nse grond\\l't opgcstcl het. baw swaar sug van 1ammerte. dcurdat die Icde van die komitee d · If k t I b · f d • lk . . . . · . . . . on "rwyscrs sc s as ocvoc die een of andcr party bchoort sa on~ esc at _n vo wat As dte vonge rcgermg en nou dcur dll' lcdc van d1e provms1alc deur die meerderheidsparty omdat daar niks bctcr is nie. hom ~~c a~n ~Y Cl<' grondw~t die opposisic-partyc destyds vir raarl gckics is. In die partystel- <V.P.l gebruik word om sy
,.bc-Hierdie mcnsc moct oortuig hou me, nw die naam ~an . n kommunistiCSC' oorhccrsing ge- sd word die kabinet <of uitvoe- l<'id" van ing<'korte moedcrtaal-word dat die partystclsd uitge- demokr.atte.se volk wcrd. IS me. vcg hct, ja R!~lfs Afrikaners in rcndt• komitccl gcheel en a! onderwys dcur tc voer. HierdiP
dicn is en dat die volk oorryp Maar diS dl(' wcrk van die Osse- die tronk<' gC'stop hct vir jarc, saamgcstel deur die sterk_:;tc sogt'naamde ,bcleid'' het niks tc
is vir die verwescnliking van die wabrandwag. om ons _v~Ik ~e sondcr cnige g<'l<'!'ntheid om jou party. ctocn met opvoedkundige oorwt•· republikeinsc rcgcringstelsel. oortmg dat dte yartypohttck me regte te prob<'C'r vNdcdi,g in die > , > . • • , gings ni<'. maar bcrus uitsluitcnd
Daardie gcklets oor dis nie Ianger dcug nu.'- ~n cll<c man hof - hull<' afhanklikes aan die 1 AnTl' 1 OLITIEKE 1'1; EIGI~ G op die partyc se strewc om
stcm-praktiese politick nic. b. maar en vrou wat die ldPaal waar- gcnade van t•nkelingc oorgelaat In die afgclope jare het die vt•<: in tc kraal.
net 'n partypolitiekc mombak- voor dJC Ossew~bra_ndw~g sta~n, hct. kan daar dan nog 'n enkele neiging al stcrkcr geword om Die l<ank!'r van purt;\politil'l<
kies om die volk om die bos tc nastrccf. moet m die tuJg spnng Afrikaner wccs wat 'Sou verwag van die provinsiale rade klein ,reet du'> nie net meer aan di<'
lei. Kyk maar net na die war- en van vroeg tot laat teen di_e dat bulle nou juis teen hulle partypoiitickc parlementjies tc boel waarin die partypolitiek borspla~t bcur.
u.
moct orgam- certydsc vril'nde sou stem? maak en hulle sodoende te ge-ons volk beland h<'t en u sal seer, vncndc, en ntc skroom om Vandag word Afrikanerseuns bruik as soort van opleidingskol-met my saamstem dat dil' y.ster u m_edc~Suid-Afrikancrs tc b~- waar hullc ordc probeer hand- leges vir jong partypolitici. Die gereed is om gcsmcc tc word. arbel me. AI .word hulle me haaf, nog dl'4r di<' k.ommunis- verkicsings is op ~artygrondslagDaar kan gccn twyfcl . hieroor alma! l:dc van d1c Osscwabrand- ticsc vri<•ndc (blankes en gc- gcvoct tot so _n _mate reeds
wag me, solank u hulle kan klcurd) aangcrand en waar die dat dr. Malan by d1e )ongste
ver-GEKLASSIFISEERDE
ADYERTEl\SIES
'l'ARIEF:
Blllaboadd.llte K~a.nlaJewina-o:
(Verlowlng, buwelll<, a-eboorte, otertgevaJ. In 01emoriam, &'tlul<wen·
oing, ens.) 1d. per woofe: minimum
2/6 per pl&slni. Voorultbel&&lbaac-.
VIr herh&llnga Z~ perunt ahlag.
Bandeloa<lvertenalee:
Eerste plaetnr 2d. per woord. VIr
herll&llnge 2:1 peraent arelag.
Intekengeld op ,Ole O.B."
(ver-akyn weekllka): 12/6 per jaar o!
ll/3 per 6 mao.nde. Voorultbetaal·
baar. Stuur a<lvertenalegeld, beetel·
Unp en tntekengeld na VOORSLAO <EDY.S.) BEPERK, Po.boo Hll,
IU..U'STI!n.
oortuig dat daar net een ware mccstc van ons vir die huidige kieslng 'n uitspraak vir sy
kleur-oplossing vir ons mocilikhcde regcring gcstcm het, is ons bclc~d gcvra hct, ~oew~I
kleur-is: 'n Republiek buitc die Britse waarlik tcleurgcsteid dat daar beletd ?celtcm~l ~utte dte bestck
Statebond · Maar u moct oppas me aa wcr 1 . d d kl'k 0 p e rec w r g t 0 d van dtc provms1alc . . rade val. vir mantcldraaicrs wat met een t 11 k .
·r .
b d _ Hoewcl die proVtnsJale raadsledcI
I
.
.
e~m a c . ommums_,ese~ e ry In vcrgadering nog die sitgtc-arm om dw nck van d1e party- w 1ghcde me 1. f · d 1 d b. . . . · • tkc ormas1c van raa s e e c-pohtJek sJt en met die and:r . . hou hct in tccnstellina m<:t die
II
toenaderende g~>barc aan d1e Is ons dan bang dat dJC Bntse1 t• b .k ., .
· . d par emcn ere gl' rut om m gc-Ossewabrandwag uits<'in \\.it- dcmokrasw sal skadc ly as aar f . t d
• ? vcgs orma!nc soos , wee vyan
c-voctsoekcrs is nic uit materiaal daadwcrklik opgl'trcc word · like lci.'rs tcenoor mekaar
opge-I gesny wat dit• tocts sal wcer-staan nie, want die slryd is
op-1 draand.
Nog Een Kans
:\(nr. Barry Grobb(>laar, S weet-hom!', \'r~ burg, <;kryf:
Ons is, dankbaar vir wat die
I
stet tc wo:d, het hulle gelei~c~ikAfrikaner al w!'cr bereik het al mccr d1c gcdwonge
oppOSISie-na hy sy onafhankiikheid moes karaktcr van dicyarl~mcnt
a.an-r s <'C v fti jaar gelede, maar
I
gcn<•t•m, waar d1e mmdcrhctd~P Y g Y g . party hom g<'rOPpe voel om dJC
ons word . nl hoe mccr skeptics 1n<•crdcrh!'idsparty in allcs teen
teenoor die . mcto~c en slakke- tc staan. Op ccn punt kon hullc
g~ng van d1c Brttsc parlemen- egter die nic-partypolitieke aard tere stl'lscl. van die provinsiale bestuur nie verandcr ni<', en dit was ten
kop \'an on-. ,<otaat nie, ll\llllr
.,laan nou uit in die mindere org-.mc van dil' staat. Ono, staat
b \'OO<; nut die kunker.
27,000 Onwettige
lndiers in S.A.
Vcrlcdc jaar in Oktober hct dr. T. E. Dongcs, minister van binnelandse sake, in Durban toegcgec dat daar ongevccr 14,000 lndiers die afgelope vyf jaar op onwcttige wyse die land
binncgckom hct. Volgens die
bcrci<cning van 'n student wat
'n ·spcsialc studie van
volksta-tistickc maak, moet die werklike syfcr twcemaal hoer wees. Hy
het bevind dat daar 27,000 In-Destyds toe mnr. Havcnga die
O.B. uitgcnooi hl't om by hom aan te sluit met bchoud van hul
O.B.-skap en ook met die belofte
dat hy nie sal toclaat dat teen die O.B. gcdiskrimineer word nie, hct hy sy woord gchou?
Ons is bevri'CS dat as dit so
aangaan, ons nageslag sal ver-gcct dat ons volkie se idealc
was om tc strt'cf na 'n
volk-staatstclsel, met 'n cie
nasie-skap onder ecn vlag en sy eic
president.
opsigtc van die uitvoerende ko- . mitcc, wat ten spye van party- me.
diers in die land is van wic se bcstaan die owerheid met die sensus in 1946 nie gewect het
~IEUBELS
)lECBEL".-~ter .14eubela teen bil·
llker pryae. Babl\wa•ntjlea,
atootkarre-tjles, drlewlele, llnoleuma. tapyte, ens ..
ook altyd In voorraad. Geen katalogus.
Meld waarln u belangetet. - VISSER·
~lEUBELS. Lan~talrtU\t 119. Kaupatad.
3/12/11
My antwoord is: Nee, })y het RADIO I wei gesorg dat nege van · sy ou
LOUW EN LOUW, die Beroemde partyledc in die paradys gekom
Racllo·lngenleun, Staa~we«. Parow, h h d' 0 B
verl<oop en beratel Radio'• en Elektrtese et saam met om, en 1c . . Toestelle. oereg1atreerde Elel<trlalteita· moet maar tocsien. Dr. 1>1alan
aannemers. Foon 9843:1.
I
het mnr. Havenga gcvra. om teBORLOSIES EN BRILLE h~rcn~g. _Is daar nou samew~r king m d1e nuwl' party? lnd1en
H. I. STEYN, De Vlllltrattraat 17,
\'a~. K.P.-VIr horloalea en brllle.
Verkoop en repareer. Peraoonllke aiM!·
dag. 19/V/TK
GRYSRARE
GRYSHARE, ekllfera. ou voorkoms,
onnodig. Oorlulg u aelr deur ORYS-n,,ARWOl\'DEK, die Jonc1te kunama·
Uge wereldwonder. haar· en kopvel·
voediliii'Smlddel te iebrulk. Skadeloos,
kleurstofvry, 58. per bOltel, 1eld met beatelllng.-BoeregeneeamlddtlJ, Powbus
4%7%, lohallM8bU'1f. Dl, 9 '49
o..,. • ..._ ea __,.. btane e&n maand tot natuurlll<a kleur hentel o! geld
teruc. vrt van kleuratot. BevOTder
llaregroei, verwyder akllfero. 0/6 per
bOttel, poevrt. Kontant met beatelllng.
Ole Boerevro•. Poebaa 71151,
Jebannea-ba.rr;. GH/S/60
MEDISYNE
GESONDHElD (a u re,mallge errenls.
Oortulg uselt deur ooa behaodellnga te
gebrulk eo u l<waal te ontwortel. Skry!,
lnllgttng gratia. Boe~~teneHmlddela,
Poofbo• 4!1!, olohannHbUI'J', 81/9/49
so, waarom hct die koukus mnr. Strydom bclct om van die repu-bliek te praat? Die H.N.P. moes dcstyds di<' O.B. ook
uit-genooi het vir samcwcrking,
maar die O.B. was tc ,jonk" om notisie van gencem tc word, hoewcl die O.B. die cnigstc draer is van prakticsc politick, die
rcpublick. Daar is vandag nog
cen kans om die gcmeenskap-like vyand die hoof tc bied. en d:t is dat ons oorecnkom oor
beginsels. Kan ons dan nie
oor-eenkom nic, groet ons mckaar
en die O.B. vat sy koers. lndicn dit nie gebcur nie, gaan die Torch Commando nog die land regeer. As dr. Malan dit nie doen nic - en tot nogtoe wou
by nie dan is dit klaar met
die ~frikanerdom.
SI:EKTU fd K...Je Hrban! Opera-,
alea vermy eo geaondheld berstel.
Waarom clan sal u lao&er ly., Sl<ry!,
o
..
t
d T
meld besonderhede, raadpletg DieBoere-1
p
re e ee
n
vrou, P011bv.1 75119, Johann~bur~t.
(Nr. 2)1/9/49
Kommuniste
Mnr. D. F. Meyer, Blomhoek,
Tweellng, skryf:
dissiplincring nog steeds op Die student, mnr. A. van vertccnwoord:gcnde WYSe saam- Stadcn, se bevinding lui dat
gt•stel was met ledc van albei daar in 1951 ongeveer 331,617
partyc, tcrwyl die administratcur Asiatc in die Unie moes gewees
veronderstcl was om streng on- het indicn die gcboortes en
wet-- · partydig tl' handel. tigc immigrante sedert die
sen-Belangrike Verslag
Opgesom
Aangcsicn Bantoc-onderwys die tockomstige ontwikkeling
van Suid-Afrika op ingrypende wyse gaan b<'i'nvloed, het Sabra
dit as sy plig beskou om die bree publick, wat nog tyd nog gelcenthcid hct om die lywig<'
verslag van die Naturellc-onder-wyskommissic van 1949-51
dade-lik in sy gchecl te Ices, kort en saaklik m te lig in verband met die kommissic se bevinding:s
en aanbcvelings. Vir die doel is 'n samcvatting van die
ver-slag opgcstel wat vcrkrygbaar
is by Sabra, Posbus 238, Stellen-bosch, teen 1s. 3d. per
eksem-plaar. 'n Engclsc vertaling van
die samcvatting hct in die jong·
stc uitgawe van Die Tydskrif
vir Rassc-aangclccnthede vcr-skyn.
, Die nlg<'mene verkiesing sal gcdurendc Mei aanstaande jaar
gehou word ongcag wat in ver-band met die gcskil oor die par-Icmentcre hof gaan gebeur,
vol-VOELBLOED ,.KABINET" Tern hirrdie lauste skans teen die partypolitirk word nou 'n
a.anslag in Trruts,·aal gedoen. Volgen& mnr. J. de Klerk het dr.
T. E. D~nges toegestem om die bl'!.taandr metode- van
Iidmaat--sus van 1946 by die destydse ge-tal gcvocg word. Die amptclikc
syfers vir 1951 is egter 358,738.
Die cnigste vcrklaring vir
bier-die verskil is dat ongevccr 27,000 Indit'rs die land onwettig moes binnegesluip het geduren-de die tyd.
...
Tabak
*
maak Beier
Slgarette
KOmiDBndo
Said •
Afrika
se~
sigarel
gens 'n mcdcdcling van dr. D.
I
*
Die ~ervaardiger~ van ~ommando is die grootste ver-F. Malan dcur middel van die bruJkers van SuJd-AITJka se eerstegraadse tsbak.BEBANDELINO GRATIS. - Ons ls
de.ar so oortolg van clal ona •n e~;t.e
Suld·A!r!kaAnl!e geneeamlddel vir Ru·
maUek, Lendepyn, Heupjtg,en verwante
kwale ontdek bet, dat one 'n h'l'&tiS
proefmonster a.an enlge lyer aal stuur. - Stuur 1/6 vir poe~ld, ens., aan:
ANDREWS SE PYNPL£1STERS. Pos·
bWI 77a. PN!torta.. 18 r sr :;s
Dit is vir ons nic vreemd nie, I; Staatsinligtingkantoor aan
maar ons lees met veragting buitelandse koerantman.
'n
vi•)Of04
-•
•
BLADSY YIER DIE O.B., \VOENSDAG, 18 JUNIE 1952
IS DIT VE.RGE.LDING
·
?
PRAKTYK LEER DAT
•
Groot Vrees
VIr
•
BYBEL REG IS
To
rch
Oi
t-
Torch
Co
mm
a
ndo i
:,; 'n
m
ag wat
die
r
·t-ge
r
·i
n
g
"a
n
da
g
die
groobte
hoofbreken~ hc~org.
Die vrees
i
s n
i
e
n
e
t bep
e
1
·
k tot di
e
politick(•
moont·
likh
ede
wat hiE>r<lif' organisasie
mag h
ewe
rk8telli
g
ni
e,
maar
·
reg
e
rin
g!'l
lf'd
t-ve
rke
er in "oortd
ur
endt- vrees vir
hul
persoonlike vt-ilighE>id.
In
die pt-rs
is herhaald<'
maal
h<'rig
dat
ministers
e
n
par·lem<•nt~lNlt•gt•<h·f>ig
i
l-l
in
bri
ewe
<'noor di<'
t
e
l
c
foon.
So
ernstig
n
ee
m di
e rt>ge
rin
g
di<'
Tor·ch-gevaar·
op
dat
h
y
eintlik
'n s
p
es
i
a
l
e
1yfwag
v
ir
·
miuit-~tc·r~ ingt~l-lt<'1lwt
e
n
'n
aan
s
if"nlikt>
afd
e
ling
polisie
uit die
plaueland
na
Kaapstad
Vf'r~knifhN
.
Die teorie (l\at natuurlil< bot!'t met die leerstellings van
die B~'bcl) dat die men., \an nature goed i., en dat hy hom
behoorlik sal gedra indit>n die lenen.,toe<.,tande gun.,tig i<,, kan nie gehandhaaf word nie. Dit i<. die gevolgtrekking waart()e
die Britse medie.,e blad, The Lancet, kom in 'n beskouing ()(lr
clie toename 'an mi-.daad in Brittanje on clanks al die tege·
moetkoming~ aan die l<:ngel!-.e \Olk op die \Ct".killende terreine
,·an die lewe. '
Die blad vrrwys na die stcl- I!)()() tot 500,000 1wr ja.ar tans
toe-lings van 'n professor in gen•gtt•- A'I'IWl'm. St'lfs o.s voorsiening
ge-likc genecskunde dat Brittanjc maal< wot·d vir die bev
olkings-'n dalende misdaadsyfer bchoort tot>name hct cmstige ntisdaa.d
Die malr VI' n vrecs waarin parlementslede van die Nasio· nale Party verkt•er. blyk uit die geval waar 'n vricnd van l'en van die parll'mentslede <ons ver-:swyg maar sy naam l 'n grappie probccr h<'t. Hy was onder wcg na sy L.V.-vricnd, en wou net opbel om sekl'r l«' maal; of sy vril'nd tuil; is. To(• die (•ggcnote van die L.V. aan die anderkant die telefoon bcantwoord.
se
die vriend in Engels dat d't diekommandant van die Torch
Commando is. \Voeps! word die telefoon neergcsit nog voordat hy verder kon praat. Toe hy by die buis van die L.V. aankom, was die vensters <>n deure toe,
en op sy geklop word nie geant-woord nie. Eers nadat hy
ge-praat en sy stem herken is, is die dcur oopgemaak.
TIEN JAAR GELEDE
Dit is die verhaal wat deur die
besoekende vri<'nd vertel word. Ons vertel dit oor nie u.s 'n grap nic, maar om aan te toon watter vrees daar vir die Torch Com-mando in parlementere kringe gekoester word. En die punt wat on., wil muak is dat hierdie
.,Pllde vrpp<, tif'n jaar gelede tlie Smut.,bewind getei.,ter bet. ToE'
was dit die 0'>'iewnbrandwag
wat met
s:r
paar hondf'rdduisendlede die regering van gf'nl.
Smut., in bange ang'i la.'\t .,weet bet. Die regering was .;o bang dat hy 'n hele divisic wat elders benodig was, in die land gehou het. Indcrdaad was die Osse-wabrandwag dcstyds by magtc om die stant gchcel en al lam te le deur georganil;ecrd<> f'ptrC'de duskunt 'n staats;;rC'ep of rebPI-Iie. Teenoor hicrdie hcdn•iging het die Smutsb<>wind mngtcloos gestaan. Sl•lfs die 40,000 ,,\'.'aar-heidaridders'' wat aangestt"' was om op di<' O.B. tC' spioen<>er, kon die gcvaar nie b<'SWC'cr nie.
Dit was dr. ;\lalal'l wat bierdie
b~>dreiging vir gt>nl. Smuts vt>r-wyder het deur "Y oorl
ogver-klaring 1\Ull die Q"Sl'WUbrand· wag en "l .. tel'<elmatigf' nftak
P-Jing van (lip ..,o magtigc en
ge,ree.,de wapen ,·an dit> na.,io-nnle Afrikuncrdom. GE-nl. ~mut., kon w~r n"emhaal en "Y
oogmerke berf'ik.
VERGELDING
Vandag kom die vergelding in heeltemal onverwagse vorm. Dr.
::\lalan sit op die stoel van genl.
Smuts en hy sweet die
angs-»weet wat gt>nl. Smut<> indertyd
gesweet het vir 'n buiteparlt
•-mpntere organ:,ao;ie wat by met
geen middel kon beveg bet nit'.
Vandag ervaar dr. l\lalan f'n "Y n iende die skerpte van d,p
0.8. se swaard wat op gent.
Smuts se bors gedruk het: Vun
-se mag indertyd was dan glo tc he indien lewcnstoestande 'n torgcnrem van tlrie per 1,000 ,an
dat sy lcit'r, dr. J. F. J. van 1 beslissende faktor in misdaad is.
I
dit' b<'\Olking in 1900 tot elf perRensburg, nic tt• v<>rtrou was In die afgelope 50 jaar het die 1,000 'and.:1g. Dit k:a.n ook nie ni<', dat hy met Smuts sou sterftesyfer in Brittunje gedaal, aan drank t.oeg&.>kryf word rue,
geskakl'l hct. Xou nn aUt>..,, terwyl die lcwenSV(TWagting ge- "ant tlronken.,kap het ook en jui ... w:uuwt•r dr. 'laluri die styg en kindersterftc aansienlik grootlik., afgent-eom.
gedaal het. 'n Groot aantal !Wt'k-ang-.-.wet-l -.wi'Pt vir die
buill'-purl••mpnti're Toreh
Comman-do, .,it•n hy in dr. \'an Rem,
-hurg .,o 'n ht>troubare per<iOOn
dat hy nou weer -.anm met
hom in d:e part) '>C hoofb t>-... tuur kun -.it!
tes is getem en groot vordering
-i.;; gcmaak in die studie van voc-ding. Op maatskaplike gebied
was daar ook gunstige \'erande-rings. Lone is hot'r. daar is meer vocdsel, minder werkloos-heid en beter behuisingstoestan-de. Daar is beter geleentheid vir onderwys C'n g<>sonde ant-spanning soos sport en ander vermaaklikhede.
dag wpet bulle w~rtoe dit> Afr_i- Dr. Malan kan nou slC>gs hoop
knnerdom deur m~ddel \an du• dat mnr. J. G. N. Strauss tot sy
O!>sewnbrandwag m staat -.ou hulp sal kom dcur 'n :;tryd teen
gewees het as h! nie in die rug die Torch Commando soos by
nangeval was me.
I
destyds tot redding van gent. Nogtans het die aantalf'rns-Die ironic strek selfs verdcr Smuts gekom het met sy stryd tige ml,isbda'dbe
~~~s
aa.nfral~dinf'
tgt.l,d't D' b · t d' bl'k. 0 moore ws r:...,, roo, lit~ sa,
a~ 1 . . ~e. eweegrede vu een 1e repu 1 emse ssewa- ,·erkraj::tingt., ens. verontrustt>nd
d1e vermebgmg- van die O.B. brand wag. 'I gestyg. In Engeland f'n Wallis
bet misdatle, ann die polisie
be-Tee-aand op
Tiervlei
Di<> Noord-Skiereiland">e O.B.'s hct Vrydagaand, 13 Julie, 'n tee-sand gehou by ml'v. D. E.
Tre-doux van Tiervlei. Die opkoms
was goed en 'n aangename aand is deurgebring. Die gebruiklike kollekte t<>n bchoewe van ons blad het £211/- ingebring. Die volgcndr tee-aand word op 24
Julie by mev. S. \Vilkinson, Duffstraat 47, Tiervlei, gchou.
ATOOMI{RAG MAl{
kend. van ongevccr 100,000 in·
·
GEMAAK
-
I
~~~
Die oplossing van die vraag- self~> twcemaal '>0 'innig a<; die stuk om atoomkrag vir nywer-
I
huidige dif'<;elduikbote onder heidsdoeleindes te gebruik is water kan vnur. I..aa .. genoemdeverlede week deur pres. Truman .,e .,nelheid i'> 16 knOi>l'. aangckondig toe hy dit gehad
hct oor die eerste duikboot wat deur atoomkrag aangedryf word waarvan die masjicn .,byna vol-tooi" el'l die kicl by die geleent-heid gel~ is.
Hersiening van
Strawwe
Die Britse hoP kommissaris il.
Die duikboot, Nautilus, sal in Duitsland het aan die Wcs-staat wces om onder water teen
'n snelheid van 20 knope te vaar. 'n Paar pond uraan sal genoeg brandstof wees om die boot vir duisende myle teen hoogste snelheid te laat voortbeweeg. Hy hoef ook nooit bo die water tc -kom nie.
Truman het dit as die voor-loper van bandelskepe,
vlicg-tuie en fabrieke wat met
atoom-krag werk beskryf. Die geheim
om atoomkrag vir normalc
menslike behoeftes aan te wend, is opgeklaar, het hy gese.
Nu berig word, sal die
atoom-duikboot met stoom aangedryf
word \\at deur 'n ,.atoom-oond"
verwek word. Die splitsing 'an een pond uranium Jaat dieselfde
hoeveel energie vry \Vat 2,600,000
ton steenkool of olie VQ't.tel. Xu
verwag word sal die duikboot
DuitM kansclicr gcse dat hy die vonnisse in hersiening sal neem wat die Britse hof uitgespreek hl't oor Duitsers wat op aanklag van oorlogsmisdadr <'n misdade teen die bC'St•tting skuldig be-vind is.
Jode Wil
S.A.
Nie Verlaat
Volgens die Zionist Record
hct Joods~ emigrasic na Israel
fcitlik tot stilstand gt•kom sover dit Suid-Afrika betref. Van al die Iande hct Suid-Afrika die minste immlgrantl' vir die Jood-se staat opgelewcr. In 1950 hct van die Unic se 103,000 Jode 154 nu Llrncl gctrek, in 1951 net 35,
terwyl in Dcsember nie 'n enkele Jood na sy nuw<>
vader-land verhuis het nic.
Hoofkantoor: Waalstraat 28, Kaapstad. Takk~ en Agentskappe Oral.
SANTAM
Suid-Afrikaanse Nasionale Trust- en Aasuransie-Mpy. Bpk. =!;~!~!~!!!!!~!!!!!~!!!!!!!~!!!!!!!!!!!!!!!!!!!.!!!!!!''!:-"•"''''!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!~!!!!!!!!!!~!!.~ :: :l
l
Werf
ln~ekenare op
I
i
i
DIE O.B.
~
~
Die meeste JodC' wat tans in
£
;
Stuur asseblief die O.B. aan (skr~i naam en
ad res in blokletters) :
ATOOMGEHEIME UIT
DIE. TRONK
NAA~I ... .
Palestma aankom, is afkomstig :1
uit nie-Brltsc Iande. In Desem- !i
bcr vcrlede jaar het Brittanje
~~
met sy Joodsc bcvolking van !! ADRES
455,000
1~
immigrantc gelewer,li
!
en Amenka met sy 5,000,000 net
i
l
i
~
Die Britse 11ers ht't verlede week in groot letters berig
dat die kommunistiese spioen, Klaus Fuchs, wat veertien jaar
tronkstraf in Brittanje uit<lien weens uitlewering van atoom·
"'eheime aan Rusland, self" van binne die tronk voort~a.an om
;toomgeheime aan die Russe te verskaf. Di~ berig is deur
clie regering ontken.
Dit is betckcnisvol dat die koe- dat die tronkowerheid Fuchs rante nic net die fcit van die vergun het om in sy sel voort tc smokkelary v(•rmdd hct niC', 1 gaan met sy studie van atoom-maar vollcdige bcsond<>rhede vcr- kunde.
strck het omtrent wat in Fuchs
sc sci gevind is. Volgcns die be-rig bet hy papit·rc uitge~mokkE:l
na ,,'n adre!< in Kensington" en het by ingc~mokkcldc briewe ,.an sy ''adH. dr. Emil Fuchs, uit Oos-Duits!and ontvang. In 'n poot van d'e bed In ~Y sci is ·n paar folio's gcvind mt•t weten-!'kaplike formulcs daarop tussen aantck<>ninge in Duits en Frans. Die berig hrt voorts gemeld
Die ontkenning van die ower-held is deur die Daily Express aanvaar, hoewel die blad
ver-klaa.r dat hy die inligting voor publikasie laat ondersoek het en dit ,oenskynlik bevestig is."
Om begryplike rec.k., kan die Britse rt>gering dit nie bekostig dat dit wert>ldkondig gemaak
I
word dat atoom,gebt>ime sell!> uitllie tronk ge!>IJlQkkel word nie.
.,
~~o~
e~!~o:Js
I
I
'n Gcselligc tl'e-aand van die E! Kaapstadse O.B.'s is Dinsdag-
!
!
aand, 10 Junie by die generaal, :: mnr. J. de V. Trutcr, en mev. ~Trutcr in Kampsbaai gehou. ::
·.i,!
Daar was scs-cn-twintig persone 1:
in die ruim sitkamer en 'n be- :1
draggie van £3 ls. is later ten
i
i
i!
bchoewc van die blad in die
!
!
kollektebussic gestort. ::
*
Bo\·ermelde nuwe Ieser het sdf ingeteke" op Die O.B.*
Ek laat Die O.B. op my r< l'< ning na bovcrmelde Ieser stuur.(* Krap uit wat nie van toepassing is nie.)
Tydperk van intckcning waarvoor bctaal word is
... <'n bed rag wat ingesluit word is..£ ... : ... s ... d.
Handtekening en adr~s van afsender:
..
...
.
....
...
.
.
...
,DIE 0 B." word J:~ruk deur Pro F.«lHta-Drukl<ery, B~rdAtr&&l., Stel-lenoosch. vir die etenaart~ en uit~e·
wero, Voorsl&l: IEdms.l !leperk, Groote Ktrka;:.-to0\1 703, Posbus 1411 Kerkpleln, Ka&p>~tad.
~~ • • • • 0 • • • 0 . . . . .. 0 ... . . 0 0 .. . . .. . . 0 • • 0 0 • • • • • • • 0 0 • • 0 • • • • 0 • • • 0 0 .
~.===j::.
IntekengeJd: 12/6 per jaar of 6/$ per halfja.ar.Voeg asseblief kommissie by plattelandse tjek.
i-.--~--·---