•
Geregistreer aan <lie Iloofposlutntoor as 'n Nuusblad.
lEE
~rw~
S
W
A
~ ~ Ill~~
[ID
lE
LANK
0~ ~M~~G~~~1T
Jrg. 6. Kaapstad, Wocnsdag, 11 Junic 1947. Nr. 28.
~
9
~~lJfl@
~
~af ~
h
ms
~CIDDml
~l?~
<ru©.J~
k
~p ~~~
-
~~lTI!fi(g;o ~jl
@~t~!rfL
Genic. mev. A. C. )f. 1\Io!'tt•rt, hoofvrou van Gcbied F, roep die Vroue-l;randwagte.as volg op met die oog op 8 Augustus:
Vrouc-offisierc en Br:mdwagte \'l!ll Gebied F, 8 Augustus is op hande en am1ermaal wo1·<l op u 'n baie beleefdc, dog ernstige bcroep gedocn vir die insamcling ,·an fondse vir die groot en cdel saak van die O.B.
Die Boen·rou het nog nooit in die ,·erlede vir enige taalc wat op )1aar sl;:ouers gel& is tot. hcil van ha:tr voll< en tot ecr van God, teruggedeins nic. Seer scltcrlil< gann sy ool;: hierdie keer toon deur kragdadig fondsc in te samcl dat sy die naam waardig is van Vrou en l\Ioeder.
Te midde van die huis-cllende in Kaapsta<l waar huisgcsinne soos in die andcr stet!e ntn die land daaglih;s wanhopig rondval om 'n woongaatjie te bclcom, blylc dit dat daar van maan.d tot mannd !mise en woonstclle - in sommige ~evalJe vir selfs 'n periodc van byna. ses maande- lecg staan omtlat die cienaars dit hou vir inuni-grante wat nog moct lcom.
Onllersocl< wat tlcur Die O.B. ingcstcl is, hct :tan die lig g e-bl·ing dat daar J;edurende die afgclope mannde vcJ·slrcic woonst:ello en !mise leeggestaan hct sondet· dat die lwntrolcur van behuising <laat·v:ut gewcet bet, of dat die cionaars pogings aangcweml bet om dit to vcr -huur. In twee van die gevalle wat nagespeur is, was die oor-treders Joodsc eicnaars. Nadat die gcvalle onder die aandag van die I<Ontrolcur gebring is, is onmiddcllil< opgetrce en toe-gesicn dat die woongeriewc aan huisloses besldl<baar gcstel word.
WAG V1R IMMIGRANT In Kloofwcg, Scepunt, in een van die mees gegocde buurtes van die stad, staan 'n groot woonhuis wat aan 'n Jood be-hoort reeds vir byna ses maande lecg. Verslccie persone het al probccr om dit te huur, maar sondcr enigc sul<ses. Ve r-lede week is opnuut gcpoog om sonder die mcdewctc van die kontroleur die huis te huur.
Die Joodse eionares bet vc r-ldaar. dat sy nie bereid is om dit te verbuur nie, omdat sy <lit hou vir 'n Joodse immi-grant wat nog aan die lcom is. Blykbaar wag sy al ses maande !ank.
In 'n blok woonstelle in Vre-dehoelc het 'n woonstel vir ruim twee maande leeg gcstaan. Dit is eers aan die begin van bie r-die maand in gcbruik geneem. Dieselfde geld vir 'n bioi< w oon-stelle in Groenpunt, waar 'n woonstcl reeds vir 'n lang pc-riodc leeg staan. Ook in hierdic geval is opgetree nadat Die O.B. die saak aanhangig ge-maak het.
'n Indier wat 'n huis in Tamboerskloof gehad het. hct geweier om dit aan die blan-kes aan wie die kontroleur· dit toegcken het, te vcrhuur. Toe hy gedwing is om dit te doen, het by die eiendom vcr-lcoop.
Die eienaar van 'n aantal woonstelle in dicselfde voorstad, het ook geweier om sy woon-stelle te verbum· aan die personc aan wic die lcontroleur dit
toe-gclcen het. Hierdic Joodse e ie-naar hct daarop gestaan dat dit sy cicndom is en dat hy dit hou vir Joodsc oud-soldate. Hy het nic aan die lcontroleur gcse vanwaar hulle moct l<om nie, maar is uiteindelik vcrplig om die woonstelle te vcrhuur.
Die kontrolcur van behuising is tans met nuwc mag beklee. In enige gcval waar woongerie-wc vir mccr as twcc maande lceg staan, l<an die eienaar wetlilc vcrvolg word.
Q000~¢~¢000¢~¢00¢0¢~~
w
L~
J\
~D=Q©~~@~
11©
~~
1"
£~
fQ)
MeCI· as 8,000 mcnse wag \·andag op ltUise !n Kaapstad, na die .onderkontroleur van mannclcrag Die O.B. mcegcdeel bet.
Verlcdc maancl is 500 nuwe aansoel.:e ontvang, ten\~'1
daar slegs aan 'n sl<rale 160 huisvesting vcrsl<af Jwn word. Die wa;.rl~·., word nie meer in l'Oigordc af;;-ehandcl nie. 'Wannce1· daa.r gc\·a!lc voor-lwm wat d•ringend blyk te wecs, geniet di t vo'orl<eur bo djetrenc wic se be!loeftes min-<lcr drin~entl is en wat mi s-llien aJ bale Janl\: op die wag-lys is.
Die O.B.-org-anisas•e is <lie
eni~ste tccnvoeter teen dill ltom-munisme wat ons Chd stc•lilc-bhtnkc beslmwin:; bt·1.1rcig-. Om die stryd enduit lc sh·y. is da:n· fondse nodi~. As ons dinlc ann die selflose opoffc1·inge van o11s Jiomm:tndant-genc:-aal, en hu!lc
lmmi
g
r
a
n
t
e V
ercdhr
lirmg
l\Iev. i\l~stert
wat. jare in tronltc <'11 lcampe opgcsluit. wa::., en bulle wa~ no~
in die PJ·eto1·iasc g-e\'ar:t;em>: op-gcsluit sit, Jmn ous net roep: I\om J\:unenule! M::tll, vrou un Jcind; bat ons wect· toon <leur ons dade wat ons lmn docn!
M
(QlTf~
lh
a~l
Wy~
Vingerr
Virr Russe
'n Sli:ern waar,ltuwin~ aan die ad1·es ·van t!ie lwmu:u.ai,.,te en Rusl:md b; vcrlede \Wd' dc;ar genl. i\Iarshall, Amt'l'ilm:~n~c
minister van buit~>ln.ntlsl' salH•. geuitct· toe hy oor die \'ra
a{:"-stuk van lmlt)\"er!cni n).!' a all Eul'op;l ~cpmat het. H.y hct vcrldaar dat die Europcse Iande ondcrlinge re\:lings moct tref met die oog op die vocd -sclnood, aangesien dit onmoOt:t -lik vir Amerilca is om allccn hulp tc verslwf.
,'n Hcgering- wat proiH'tW om die !Jerstel in antlt;t· Iande te dwarsl>oom, !mn nic hulp van ons ven\·a~ nic. Venlt-r :-;:tl tlaartlie rcgPrings, politit'lce
p:u·-t~·e of p·oepc wat probt•t•r om mensliltc lyding te beslcmlig en sodocn<le daa1·uit munl tc !>laan op politiel<e of ancler gchied. mPL teenstand van die Vcrcnigcle State te dcen lu·y."
Die waarslwwing is vera! teen Rusland gemil< wat met die landbougebied ,-an Duitslanc sit en \•:eier om die land as 'n ckonomiese gcheel te laat versorg.
Unie
burg
er£) Op
sonc wat na die Unie wilimmigrcer ontvang het. Sowat 16,000 van hicrdic mense sal jaarlilcs na die Unie gebring
W
~gily@
v
·
~~ H
TI'fl~~
~
I.:~~
~~
:
(Vervolgopbls.8)~
I
~!1.
u
~£
~ ~ ~~cr«DU.cDU~O~Oc=>O~~~e=>OD
te
.
1
.:
a
nto
o
r
v
a
n
d
~
ICk
·
o
n
t
r
o
1
c
u
r va
n
1
>e n
•
n
· ·
s
1ng
m
-
K
aa
psta wo
d
r
d
tan
.
s
1
H
(Q){(j)
gcer
(if o.d1
o
m·
s
tr
oo
m m
et
aan
s
o
e
ke
va
n
i
mmi
gt
·
ant
e
wat aa
n
s
oek doen o
m
beh
o
orlik
c
I
ll~D /i]CQJ~/f
$
h
u
isv
e
s
ti
n
g e
n
w
a
t
Id
a
d
a
t
h
ull
e en
h
u1
g
e
s
inn
.
e
in
kl
ein
kam
e
r
t
jie
s s
aa
m
gehok
IJt Duitsland dwaal !laar·
I
}
"
J •
d
'
I
1
d
kJ
l
1
.11 volgcns 'n Reuter-skattings
1
t
.
n
<
te
n·1
e
w
c
wat t
e aa
n
soc ;::vo
r
nt
s
v
e
r
gcs
e
,
w
or
v
er ·
aa
t
·
<
at
llutC ml'<'r as 50,000 Duitsewees-nood hoog
i
s
.
kindcrs roncl wat huJ oucrsvcl'loor het of nie weet wat van lltlllo g-eword het nie. Die foto toon 'n groe{lie lcinde1·s w:tt clcur die
Deen-~~~ Rooikruis claaglil>~ met 'n bald<ie sop gevocd word. Ong-evcer 12,000 ldndert.jies
~o voC'dsl'l word op die wyse <leur dio Deno. in die Britsc gcbic<l an.ngovuJ.
Baie van hierdie aansoclce gesldc<l deur rniddel van die Depa r-temcnt van Binnelan<lse Sal;:e onder wie se beslce1·min~ hicrdie m<·nsc na die Unie gel•om het. Die aansoelce word oor diesclfde lcam
~cslceer as l:mdsburgers wat hul hele lcwe JanJ;: in Suill-Afrilm ge-Wilon ltet, nldus 'n amptclike verldaring aan Die 0.13.
Baie van hierclie immigrantc het probecr om Juag by hul aansoeke te vocg deur persoon-lik hul posisic by die behu i-singslmntoor voor te clra.
Dit het nou bekend gcraalt dat aansocke om huisvesting nie meer volgens die waglys nfgehandel word nic, maar dat dit ge!ikied na die crns nm die situasie. Indien bie r-die immigrantc Jean bcwys dat hul woongeriewe werlc-lil< ernstig en be!mop is, be-staan die moontlikheid dat hulle huisvesting sal kry lank voor Unie-burgers wie sc name al byna 'n jaar lank of Ianger op die waglys is. Ann 'n Britse oud-soldaat wat onlangs as immig~ant annge-l:lncl het, is by voorhecld 'n woonstcl vcrlcdc week in Vr e-dchocl< vl'rslraf omdat 'n l osies-huis vir hom nie gerieflilc ge -in1illlllllll•l3illl!311111BIIIIJE!IIlliiElll!!lllliiU~IIIIII!llllllE11111i
Brittanje het nog 200,000,-000 dollar (sowat £50,000,-000) van sy Amerikaanse lening getrek, volgens 'n bckemlmaking van die Ame -rikaanse .departement van finansies.
Dit beteken dat Brittanje meer as die helfte van sy lening in elf maande getrek het. Die lening was bedoel om dric jaar te hou.
nocg is nie. IIy ltct voorlmur geniet bo J1ngcnocg- 2,000 U nie-burgcrs wat al van cen tot twec jaar op die waglys is.
NIE TJ~VREDE Hicrdic aanso<'I<O van die i
m-mi~;ranh) om huisve~>ting, l ocn-straf die vcr·Jchtrings van die regering dnt daar genOCI:' woo n-ruimtc ,-ir alma! gcvind word, en is 'n ontl<'rstrcpillg van die on-lang-se bcwcrin~ van 1lie O.B. dat hierdic mense Y\':1(. I:'Cnl. Smuts cintlilc vir stcmdociPin -dcs invocr, uic sull<e gccli< ·n-sti;:-e ondet·steun<'rs gaan bly as lmile CI'I'S m<'t llif! vraar,-sh1ldw wat die Smutsbewind sln·p, kennis gemaal;; het nic.
Die toestroming na die bchui-singskontroleur hcf ook 'n spot-lag aan oor min. Harry Law-rence se nai\vc opmCt·ldng dat claar wei genocg mcnse in die Unie is wat Icc lcamers aan die immigrante sal afstaan. Dit blylc nou dat mnr. Lawrence se immigrantc nie tcvrede gaan bly om in 'n Ieamer te woon nie. Hulle het na Snid-Afrika g-clcom om mecr ruimtc, en hulle gnan dit luy ten Jwste van Unie-burgers vir wic die behuisingsvraagstuk al ondraag -lil< geword het.
NOG MEER
Binne enltele wcke word die derde besending van 1.300 im -migrante - hicrdie kcer die grootste groep wat nog ooit na Suid-Afril<a met cen enlcele lcccr uitgel<om het - in K aap-stad verwag. Waar die r cge-ring hulle wil instop, weet nug -ter. Al uitweg wat daar is, is om die woongericwc wat
lands-,
burgers tocgckom het, aan hicr -die vreemqclin?e
f!-.f.
te staan.I
Inmiddels het mnr. Harry Welsh, voorsitter van die im-dcn verldaar dat sy kantoor migrasie-keurkornitce in Lon-rccds 25,000 aansoel<c van pe
r-·:·
+!+~Oc::::>O~O~C::::,,~O<::::)Oc:::to~0-4'
..
BLADSY TWEE ,DIE O.B.,'' WOENSDAG, 11 JUNIE 19-17
--~---
---1r~~~~IDJ~E
S STORT
INEE~
.
1/lElE~$
SlOERSTAK~NG
Appel
Aangeteken lin
IIToogverramdsake
·
r
een
Gesag V
mn
Hof
V~lJJGT!ELO§fE
G!ESO!EK
fNJA
~~G!EHfEOM~~
VAN KfiAGON !DE.R.BRE.KD N G
Dit is baie onwo.arsl..-ynlil.: dat die npJ>el t-een die vom1issc van<lie Afrik::tners wnt voor die Spesiale Strafhof in I>retoria op
aan-ldag van hOOJ:"YCrrand skuldig bevind is, voor September van hicrclie
ja::tr vcrhoor s::tl word.
Die Suid
-
Afrikaa
n
s
e Spoorwcc is dronkgeslaan deur
'
n
aanhouden
-de
o
m
le
rhreki
ng
van die voorste
de
like treindiens
in
KaaJlStad, wam·dem·
die
tre
i
n
e verlcdc wee
k
twecmaal tot stilstand gekont. he
t
as
gevolg
van 'n
font wat
hy
'n sekcre snb-stasie
ontstaa
n bet
,
en duise
ncl
e
me
nse
bat
hy
'Jw.l
wcrk en huise
aan
gckom be
t.
D
ie
O.JB.
is egter
in
staat om die v
i
ng
e
r
op
die
oorsaak te
le.
Dit is 'n regstreckse gevolg van die
sJ
oerstakin
g
w
at
ou
l
ang
s
'n p
aar weke lank
volgeho
n
is deur d
ie
vakmanne in die Spoorw
ec
wa1
h
e
-t
e
r
d~ens
voorwaa1
•tlcs
gcc
i
s het
.
Appel teen die jurisdiksie van
' die hof om oor die saal< van dr. Eric Holm tc beslis, is deur advv. Oswald Pirow en F.
Rumpff (in opclrag van die
firmas Pretorius en Gordon
Fraser van Bloemfontein en
Roux en Jacobsz van Preto-ria) aangetel<en. Dr. Holm is
op vier aanldagtc van \·erraad
skuldig bcvind.
Dr. Jan Adriaan Strauss wat na bcwering onder die naam Neef Bierman oor die Duitse
radio sou uitgesaai het, is op drie aanklagtc van hoogver
-raad skuldig bevind. Getuien1s
is afgelc waarin aangetoon is dat Strauss geweicr het om
'n gclOfte Yan trou aan
Ilit-lei· af te lc, en dat hy ''ero
nt-waardig was en geweier het toe
hom 'n Du.itsc oorlogsmedalje
aangcbiccl is. Dr. T. E.
Diin-ges. en adv. M. R. de Kock, in
opclr·ng van die firmas Naude
en Naucle van Bloemfontein en Roux en Jacobsz, het die
vcr-dediging waargeneem.
As gevolg van die stalting het die werk so opgehoop dat
meeste treine nie volgens die tydtafel kan begin nie. Ver-<ier is daar 'n g1·oot dec! van die personeel wat in werlrlil~-1\eid nog aangaan mel dtc ,sloersta!dng" wat cintlil;:
daar-in bestaa.n dat bulle strenr;
vol-gens rcgulasies ltandcl en n~t
sovccl tyd gcbruil{ ''s wnt vn·
hullc voorgcslo·yf is. In nor -male omstandighcde, d.w.s.
wan-ncer die spoorwegmannc
tcvrc-de is. "'·crl< hullc gcwoonlik oo
r-tyd. Oortyd-wcrl< het dus indc~
daad in die Spoorwee weens d1c groot telwrt aan personeel 'n
normale roetine geword. DIE ,FOUT"
\Veens die ontcvreclenhcid by 'n dec! van die personeel,
gaan hulle cenvoudig voort met die strcnge nal<eming van
die regulasies, met die gevolg
dat die trcine nooit presies op t.yd begin nie.
\Vat dan gebeut· is dat !mile
vohtoom op twee \"Cr){ccrslync
-die tussen Iiaapstad en
)f:\it-lantl en Kaapstad en Claremont
- jaag- om t~·d in te haal. Dit
hctcl;:en dat 'n groep trcinc teen
tc hoc lu·agverbruilting op 'n
be{Hlalde sel<tor van die lyn t
e-gelyl• oper·ccr, in plaas v:u1 dat die !nag g-eleJ<lelil{ oor die hele
afstancl versprei word.
SEWEKDE KEER
Ledc van die
treinperso~crl
het hierdie inligting aan die
O.B. Yerstrek as die geheime
oorsaak Yan die instorting van
die subkragstasie by Milnerton, wat verlede week vir die sewen
-de kccr hierdic jaar uit orde
ge-raal< het.
\Veens die onlnmcle waarin die spoorwegaclministrasie en
d i e Elektrisiteitsvoorsiel1
ings-kommissie omtrent die oorsaak van die fout vcrl<eer, word daar nou nuwe en spesiale ap-parate in die kragstasie aa
ngc-bring om hom tc versterl<, hoc
-wei die bestuurder van die
clcl<-trisiteitskommissie die pers ver
-seltcr bet dat die onderbrekings
nie aan slytasie van apparaat toegeskryf l<an word nie.
Die werklike oorsa::tk is dus 'n ontevrcde person eel, en clio cnig · stC oplossing sal woos om te sorg dat bulle tcVl·cclc gestcl
won!.
I rrr.erna$iona8e
Poli$iemag
Die Verenigde State hct die V-eiligheidsraad van die V.V.O.
vers·oel< om so spoedig
moont-lik toe te sie,n .dat 'n inte rna-sionale potisiemag op die been
gebr,ing word en met hul wen< begin asool< dat die
onderhan-d·alings w.at i.n die ope sittings
van die raad ploosvind, aan
die volke van d]e wereld be
-l<end gemaak word.
Pr~t~rlia
S~
{Q1)@6G~~
Net
&~n
Di~
Br
and
Gencraalskap F-l (l'retorht) is nou vcrdeel in twee npnrte gcuc-rnals!mppe F4 en Fl2. Gcnl. .J. F . .l\'Iarais wat bevor<ler is tot H
oof-gcneraal, bly egter nq~ in bevel van F4 en HUnndt: Gcrt Beetgo
wat hcvon1cr is tot Gencr·aal, nccm die bevel oor in F12. Op 1 Junie
is albei generaals plcgtig ingestel deur genl. 1\i. M:. Smith,
organi-sei·ende Stafhoof van gebird F. By hierdie gelccntheid is ool{
sowat 40 ancler range ingestcl van wie die grootste gedeelt:e jcug
offisier·e was.
Pretor·ia se offisiere wend dan
oolc tans 'n groot poging aan om 'n rel.:oxd aant:tl Jcde vir die
vclgende jaar in te slu·~·f.
l"u-wc lcwitansieboelties en lrd
c-l<aarte is reeds versprei en clir
gedugtc is <lat alle Jede h:v 31
Julie inr;eskryf sal wees.
Dnag-lilcs word mcnse l·nnl•geloop wat
Jwntak met die lleweging Yc
r-loor het en nlte bly is om weer inJ;"esl•:tl•el t~ word.
Die studente aan die Uni
-vcrsiteit en Kormaalltollcge
het ook bedrywig geraal• en
'n hele aantal lede ingeslcryf.
Mnr. J. A. M. Laas is !<om
-mandant van die
studente-ltorps en Johan van Rensburg,
seun van die is in bevel
O:B.-DAG
Dan staan 8 Augustus oolt voor die deur en offisiere begin aancl(lg gee aan die insameling van fondse vir fondsdag. Ell<o
lwrmnandantsl•ap is reeds be-las met 'n sckcrc bc<lrng wat wissel van £30 na £150. As
!tier-die bedrae almal gclcwcr wonl,
ons twyfel nie clanrnan nie, sal
Pretoria sowat £1200 vir fonds-dug kan lewer.
Hfltomdt. P. W. Buys is
reeds besig met die insameling van nodige artikels en foto's
vir ons volgende jaarboek '>vat
in Desember sal versl<,yn. Aile
teliens dui daarop dat clit 'n
prag-!litgawe gaan wees en as daar genoeg advertcnsics gewerf !<an word sal hicrdie blad
koste-Vo§oAo~
ProdllllJkte
Oorstro«Jm 1Ullliice
Oorlog§e Be§telHng Se
Agterskot
Arriveer
. Plaa~lilm in~:"emaaltte \Tl!gte, gi·oente en vis word tans op die
Surd-Afnlm:rnse marl• vrr·dnng- dcur ingcvoerde buitelandsc
pro-<lulde wat rn toencmcnde mate na die Unic vloei.
Die aanldag teen Michael Johannes Picnaar wat ook op
d!eselfdc aanklag skuldig be-vind is, was dat hy tydens die
oorlog programme vir kinders
cor die Duitse radio uitgesaai hct. Politick het geen deel van hierdie programme
uit-gemaak nie. Op een stadium wou die Duitse regering
poli-tick in die praatjies invoer,
maar Pienaar het dit ten
sterl<-Fabrikante en gr·oothand
e-laars met wie Die O.B. oor
hierdie ver·sl<ynsel gesels het. wyt die oorsaal{ hiervan aan
die feit dat die Departcment
van Handel tc min besl<crming aan Suid-Afrikaanse produkte
ver:een, en dat handelaars in staat is om groter winste op
die ingevocrde produk te maak
as op die plaaslil<e proclulde.
Dit is opvallend watter groot
persentasie van die uitgestaldc
ingemaaktc produkte in die winkels van Amcrlka afkoms
-tig is sodat die plaaslil{e pro-dulde wat van besoncler goeie gehalte is, heeltemal verclring word.
AGTERSKOT
Een van clio relies ,·ir die
groot toevloei yan hicrdie
pro-dul<te is da.t dio oor·logtydse bestell.i.ngs van Suid-A..fril•aan
-sc hanclelanr·s wat toe groot
bcstellings · geplaas het !.n die vcrwagting clat hullc weens
die slmarstc nrt 'n ldein dcc
l-tjie daan·an sou luy, non
uit-gevoer word. Hande:aars is
ir. sommige gevallc ontnugtcr
OoBo
Laertrel(
By
Groo1t
Spelonl(e
'n Oplriding~;lnC'rtrcl• ondPr besl;:erming ,·an die Ossc> wa-brandw:lg word Y:ln 2 tot 9 Julie aanst::tanclc op die plaas
van mnr. J. J. Eloff, l)oorn_hoek, ses my! vanaf Groot Spelonke. gehou. Die 1::te1· won! ingcdeei
in 'n afdeling vir· mans PH boet·e
-seuns en een vir· vrouo en boer
·e-clogt{)rs, en cen vir gosiuno. Person•e wat die laertrek wil bywoon, moet voor 20 Junic
hul name en besondcrhl!de a•:a.n ge.nl. J. J. Eloff, Wclgevon<len,
P.K. Daviesvillc, stuur·. 'n Fooi
van £1 per persoon ~vorcl gc.
vra. K.incers van jongcr as ses
-tien jaar word vt·y tocgelaat.
Daar word voorsie.ning ge-m:a.ak vir 'n gesamenllike Kom-m"issaria;at. Sl<aars voedsclsoor
-te sal deur die laergangers self
versi<af moet word. ·
Genl, M. M. Smith sal die
om te vind dat die hele be-sending non volledig aankom.
Hoewel die pryse van
hier-die produl{te ictwat hoer is as die van die plaaslike is dit
meer gewHd by die ha'ndelaars
omdat hulie groter winste daar
-op !tan maak. Onder die prys-beheer-regulasies word
hande-laars tocgelaat om hulle wins tc bereken op 'n persentasie ba-sis.
Vier
NabJr~u~
Do({])d Geskiet
Vier naturclle is verlede week aan die rand en Pretoria dood geskiet naclat hulle pogings aangewencl hct om by huise in te breek en mensc aan tc rand.
'n Inwoner van een van die Johannesburgse voorstede het
'n nature! met 'n .22 geweer ge-skiet toe hy probeer hct om in
te brcel<.
Drie naturellc hct in Booyens
probecr inbrecl:. Voordat bulle daarin !ton slaag, is een van hulle deur die eienaar dood ge-sldet.
Onderwyl 'n p:lartjie op 'n
eensame pacl in. 'n stilstaande
motor gcsit het, het twee
na-turelle die motor met bakstene
begin aanval. Die man het op
bulle gesldet en cen cleur die
kop getref. Sy maat het hom
uit die vocte gemaak
ste tecngcstaan. ,
In aile gevalle is appcl teen die jurisdiksie van clie strafhof aangeteken.
Die vonnisse van die
beskul-digcles is voorbehou tot ·a! die
soortgelyke hoogverraadsake
afgehandel is.
Nog 'n Oudstryder
Heengegaan
Die O.B.-Kommando's van Groot-Marico het op 19 Mei
'n steunpilaar verloor met die afsterwe van Brandwag Oom
I<risjan Mans. vader YGn asst-.
hfKomdte. Van Niekerk, in die
ouderdom van byna 77 jaar. In die oorlog teen <lie Enge
l-se. 1899- 1902, het hy .as jong offisier sy plek volgestaan en was '.n bitter·-einder wat ge-clwonge sy wapen moes neerle.
Toe iemand hom Iat<er vra
of hy nooit ba.ng was nie, was die antwoord: ,Hoe kon ek
vcrwag dat ander moes doen
wat el< self n'ie bereid was om te docn nie ?" vV.at hom .nog
,.ll~iger· in <lie stryd gemaak
hct, was die felt dat sy
egge-note en l<indertjies wzggev<X!r was na die konsc.ntrasie-kamp
op Howick. Pliggetrou het hy
sy lterk gedien en was altyd
vol gees,drif .en belangs~elling
vir die belo.nge van sy land en volk en die Ossewabrandwag.
- (Ingestuur.)
iLWo Vo ALGEMJENE JAARVERGADJERHNG
DIE
NEGE
-EN
-TWINTIGSTE ALGEMENE
JAARVERGADERING
van
Aandeelh
oners
van die K. W. V. sal
om10
.
30
v.m.
OP WOENSDAG
118 JUNIE 1947
m die
l
- - - -- - - -- "DIE O.B.," WOENSDA::.:.::G:_, .:.ll::._:.JUN..:...:....::I.=E_l;;;9;_:4.:.:...7 - - -- -- - - -- BLADSY DRIE
EEN MAN BEI-IARTIG
BOERDERY IN
Vo§0A0
W onderlil{e Masjiene
Arbeid
te
Bespaar
Om
Die nmv
e
]andhoumasjiuerie wat taus detn·
A
m
erikaa
n
se
ho
e
r
e
~ehruik
wo
l'•d e
n
spesi
aal
op
di
e
mark gehring
i
s
vir
hocr
e
met
k
l
ci
u
landerye
,
sa
l
menige
b
oer
in
S
uid-
A
frika wat almoeg
gesukkel is m
et
'n sp
an
lui don
-Ides
of ko
p
pigc mui
lc, se
m
oud
laat
wa
te
r.
Hierdie rnasjinerie waarmee
die Arneril<aanse bocrc hul
landbou meganiseer is die re
-sultant van lang navorsing en
proewe dcur ondernemcndc
in-gcnieurs wat hulle ten doc! ge-ste! het om die produksielwste
\·an kleinboere te vermindcr en ook tyd en arbeid te bcspaar. Vir baie jare reeds gcbruik
Amcrikaansc boe1·e en tot ·n
mate ook grnot saaiboerc in Suid-Afrika reuse-trekkers en
meganiese masjincric om hul
saad in die grond te sit en die
nug van hul arbeid in die
sald<e te bring.
EEN MAN SE WERK
Deur die bemarlting van h
ier-die nuwe ligtere en saamge -stelde masjincric word boere
met ldein landerye ook nou in
staat gestel om hul swingels. tuie en leisels met saamgestc
l-de hefbome en lugldeppe te
vervang by die voorbcreiding
en insameling van hul oes.
D<'ur een h(.lfhoom to trelc, is hullo in stnnt om clio ploeg
in c.lie gronu te stc<'l<, I.e saai en to eg - en dit is alios die wcrl<
,·an ccn man. D!c g<'hmilc hie
r-van bring 'n rcvohJ,<;io tcwecg
op die gcbied van lnnclbnu.
'n Besondere kenmcrl< van hicrdie nuwe treklcers en masji
-nerie is die feit dat een man die trekker sowel
as
die plocgbeheer. Deur 'n hefboom te
trek word die enjin ge1·eguleer, kan hy ann die end van die voor
die ploeg uit die grond haal
en weer in die grond steek son
-der dat hy afk:im. stilhou of
die hulp van iemand anders
hoef in te roep. DIE DOMKRAG
'n Ander tt·ekker is weer in staat om sy agter- of voorstcl
§OAO
§e Nu.we
Staalfabriek
Voor die eindc \·an 1949 s::tl
Suid-Afrika 'n nuwe
staalfa-briek ryker wees w.aan·a..'l die staal-raamwcrk aileen £3 mil-jocn sal kos. 'n Kontrak is met Brittanje aangcgaan vir die le-wering ,.an die
staal-roam-wcrk. Die fabric!< sal opgc1·ig word by Vandcrbylspark, Ve
r-ecniging.
Die staal-raamwerk weeg
45,000 ton en is <lie grootstc
buitelandse kontralc wat S:!de1·t
die begi.n van die oorlog dctn·
Brittanje verkt·y is.
van die gt·ond te Jig wanncer jy 'n l<noppie druk. Dit is be
-doc! om 'n ou band sonder moci
-te met 'n nuwe te ven·ang.
Onucr die merl;waardigstc
van hi~>rdie pJaasmnsjincrie is <lie wat in staat is om 82 ton
aartappcls per dag uit die
grond tc hnal, en slwon tc
maalt. Tersclfdertyd maak dit die land sltoon, verwyder ldippe en maalt die grond los. Dit is
ook ddc t::uk van eon man.
'n Ander eenman-masjien wat dour 'n trekl<cr getrek
wor·d, is die wat bale hooi
saampers. ,·asmaak en op ·n sleepwa Iaai sonder dat jy
nodig hot om met jou hand aan die ba:e te raak.
OES MIELIES
Ook die mielieboere word
deur 'n nuwe masjien beg
uns-tig. Dit is spesiaal gebou om die stronklJ.oordcr teen te werlc Hier·die masjien spuit D.D.T. 001· die mielies. 'n Ander mas-jicn het 'n klou met vingers
wal die koppc van die stronke plul<. Dit word aangcdryf deur
'n kragtige cnjin.
'n Nuwerwetse ploeg, die
sogcnaamdc rototiller, word
ook tans op groot skaal
gebruil< (hierdic wed<tuig word
nou ook in Suid-Afrika in
ge-\·oer. waar dit met gretigheid deur boere aangesl<af \vord).
Die plocg werl< met penne wat al drnaicntle die g-rond
losl.:ar-ring ln plans ,·an met sltare
sooil' to gooi. Dit lmn besl;:ou
wonV as 'n omwcntl'ling op die
gebird van plociiry.
KEER RYP
Die Amcrilcauers hct ool• 'n anti-t'YJl·masjien ontw<'rp wat
verhoed dat plante in die koue doodryp. Die masjien is op twee wiclc an.ngebring en di'Ul' m
id-del vnn 'n olievlam I'll
wcer-lm:ttscrs ontwiltl<cl dit iufra
-rooish·alr w;1t oor 'n halfmorg vcrsprci won! en die grond vo
r-hit sodat. gcen ryp gcvorm
wo rll ni c.
Onderwy§
Swaarste
Deur
Bankrotskap Getref
Die "oorgestelde nuwe provino;;ialo bela~tin~ op vastc eicndon'
in J{aapstnd waardeur die Administr:ltcur gehoop het om £600,0~0
mcer bel:lsting to in, is met mcerdcrheid van stcmme dcut· dtc l{aaplandse Provinsialc Rand verwc~p. Die. bclasting op sp~rt so~s
dtlut· die Administratcur -eoorgestcl ., oolt mgrypcnd gewys1g. Dte
\'erhoogde bela;-;tins- op >ermaaldil<heid i:< egtcr aanvaar.
Die wys:ging ,·an die
voor-stelle bring mee dat daar .£722,000 minder belasting
ge-in sal word.
Die bankrotsl<ap v.:tn die
Kaaplandse Provins:ale Raad
gaan hoofsaaklik op die Qllder
-wyse1·s se koppe afkom. Vir hulle bestann daar nou geen
Hoer
Belasting
Vir
Provo
Raad
Die Transvaalse Provinsiale Raad verwag 'n tekort van
£600,000 aanstaande jaar, na
die administrateur aangekondig
heL Hy hct voorstell!! van boer
belasting verlede week ingedien
wat o.a. meebring 'n verhoging
van die motorbelasting met 20
persent, van die personcbelas
-ting van lOs. tot £1 op die
mini:num inkomstegroep. en 'n
verhoging van die inkomste
-belasting van 2/6 na 5/- op elke £10.
Transvaal het verlede jaar 'n
stelsel van vrye hospitaaldiens
aanvaar, en ook die onderwy
-sers se salarisse verhoog.
\'Ooruitsig op die verhoogde
sahris.grondslag wat in voor
-uitsig geslcl was nie. Die on-tevr·ec!·e.nheid is des te sterker
weens die moontlikheid wat
cers vir hullc voorgehou en nou w.eggerul< is.
---~---Onderwysers
Erg
Omgekrap
Die c.ntevredcnheid onder
onc:!•crwysers in Kaapland oor die aankondiging dat die
kerf-\'ir-i<erf-aanpassing van salaris
-skalc nie van ln.ag lean word
nie. is besig om hoog te Jaai, volgcns 'n gesamenllikc pers
-ve1·Idat·ing \'an die 1·aad van uie S.A.O.U. en die South
Afl'iean Te-achers Association. Hulle \'e1·klaar dat die onder-wyscrs in I<aapland nie gewil-lig sal wecs om 'n minde
rwaar-dige poslsie tce.noor hul ko l-legas in die anclcr provinsies in te necm nie. Daar word selfs aan die moontlil<heid van 'n
stal<ing gedink.
WJELr
jll)JJ!D)&~
~PRHW(G
W~
W
TIW
99
§IDTJlWE~·HWS~JHI@IF
99Die Duitse ,dc-naziiil<nsic
-hor•, n·at hoofl:'aaldilt onder
Joodso invloed wcrlc, h!'t v
er-lcdc weclc die alctrurs vc1·hoot·
wat declgcneem hct aan 'n pa
s-siespcl in die vooroorlog~e dne
in Ober!lmmergau.
Die spcler wat die rol van Christus vcrtollt het, Alois
Lang, is skuldig beYind on
-danl's die fcit dat twce gctuies
,·erldaar het dat hy n.nti-Nazi
gcsind was on goed bevricnd
was met verskoie Jode.
Lnns-nocmde feit is as "ersngtcnde
om:.tnndighede =n.r:-eneem en
hy is in die nfdeling ,volge -linge" gcplnas, en met £25 b
e-boot.
Die cnigste van die 300
spclers wnt nic voor die hof
geslecp is nie, is Bans Zwink,
die spclrr wat die rol van Judas vcrtolk bet.
'n Duidelilccr illustrasic van die gees van die sogenaamdc de· nazifikasie·howc kan noulil<s bcdinlc word!
·.
EXCEL
S
I
OR
WYNE, BRANDEWYNE EN
LIKEUHE
.u1e ntomoexenuo tlrnDides. Ulo skOOMtO ,--n,n klear, die fyn_sto vnn geu..r wu& a oo1t geproo ncr. JJrnnl<les wnt nle nl!ccn pryse wen op tentoonsrcllill~s rue;maar wnt lleur nuo IYfli>rOOWCI'!! na.ngeprys wor<l.
I'RYSLYS
\ m"E:
Ou Port . . . . . . . . . . 2/9 InwaU<Ie Port . . . • • . . . 3/3
Speslaal Soet . . . . . . . . 2/9
Wit en Roo! Jerlp!ko .. 2/·
Wit en Roo! Malmsey .. 21·
Wit en Roo! Muskadel . . 1111
Soet Port . . . . . . . . . . l/11
Port. Pon tak.
Worcester Hock . . . . l/10
Spesinle Sjerrlc (Soeterlg) 1/10 Coudkleurll:'e Sjenle . . . . l/0
Ou Bruin S)errle . . . . . . '2/G .. cocktail" . . . . . . . . . . 1/:t Vermouth (Droog of Soet) 3/· Swartberg Sjerrtc . . . . . . 2/!l UllO£ \\J.'.'i.E: 12/6 10/ -10/· 9/6 \l/6 9/ -9/! 8/6 l' R 1: S L l' S
\'ON It Io:J,\\'\"·~"E:
Cronu Spumnote
(l:>Oeterlg) . . . . . . . . 10/3
Grande Splend0re (Droog) 7/9
Vonl<el BoersonJc .. 8/9 UHA:'>Ut:Wl':-i: Aurora V.S.Q. (l)fu ollerb~ste) 10/-Eureltu. . . . . . . 8/6 A.l. . . 8/ -Hoyal . . 8!6 UOC!;OO , , • • • • 1!6 LUU:UJ<:
Pcperment, Per.ke, Ap·
pcii<Oo•. PlesM>g 71-J<ersle, Anys, Gemmer,
Naull)le . . . . . • . . 0/6 Van tier J.ium . . • • • . 0/6 ,JJ£N l':l\'lo:lt (GL'\'):
Dro!!. Lemoeo, Suurte
-moen . . . . . . . . . . 7/6
=
""
=~ . ::;.cc o-" Ct~5..
....
0 . . C.oo:> Boersonje (Root) . . . . . . 2/-Riesllng (DroU Wll) . . . . l/9Vl!:rtKUUl'l:IVOOKW.-\.Al{UI::S: < 1) Bestel!tngs moe~ best.aan UJt 12 bone ' ot
t> geutrig vaatJIC, ot veetvoud anarvn-n. (2) vocs by ~0/· deposito per va, tJle or :;1- per lUSslc met bottets. HlcrdiO deposito's wora aadelil< aao u tcrur;be•><al op ontvangs van dle tell goca, vrngcclcl bctaald nn Vlnlneplaats-stoole. (:lJ St·"tr
Kontant plus deposito's met bcstctunc or ander tewer ons l<.b.a. u nansto sta•
"-EXCELSIOR
\"
IYNl\IAKERY
(
EOl\lS
.
)
BPK.
POS13US 1, \'LAJ{TEPL-t.:\.TS-STASIE, li.P.
BRAN D-Assuransie
by-~
-
~ ~DV~ ~~
©
- -
- - -
-
- -
- - -
0
~~~~
SUID-AFRII<.AANSE NASIONALE
TRUST EN ASSURANSIE MPY .• BPK.
Tnklre dwarsdeur die Unie
Ge~Ba-a
.
eall~BTJ,i~
aleJ!ll" lKTiallo
s2
MW
NiWA§
WLERTmL
Deur W. H. COETZER . . . . . . . . . . 40/-, Pol'to 2/
-Die Geskiedenis van Suid-Afrika, insonderheid die Groot Trek, die Vryheidsoorloe en die Eeufeesjaar, in beeld soos deut· die lmnstenaar gesien 111 Afdrultke waal'\'an vier
in Ideut~e. Grootte: 71f.! dm. x 10 elm. 242 bladsyc gebind in gocie Iinne.
D
ie Verstedel
i
hing van
di
e
f(erh!
E1EH!illi lEN
§'lrA\IID
Dour Ds. J. R. Albertyn, Ds. P. du Toit en Ds. H. S.
Theron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6/9 posny. Verslag van die Kommissie van Ondersoel< van die Gcfe
-dcreerde N.G. · Kerkc na kerklike en godsdienstige toe
-staande in die nege stede van die Unie \'an
Suid-Afrika.
Wat is die betekenis van die doop? \Vaarom doop ons
iemand? Wie mag gedoop word? Op hicrdie vrae en nog
baie ander kry u 'n duide:il<e antwoord in
DillE
Deur Ds. J. D. VORSTER . . . . . . . . . . 2/3 pos\Ty.
Die verhouding van die jong man en jong meisie tot hul
Toekomstige Huis
Dew· C. en D. Vru~ ROOY . . . 2/6 poS\'ry. 1. Die Vrou en haar Iluis. - Briewe van 'n moeder aan
haar dogter, wat op tt·oue stann.
2. Die 1\Ian en sy tHuis. - 'n Vadc1· verduidelilc aan sy seun wat sy verhoucling tot sy huls moet wees.
N.D!
0®
IE®®il®§ncmc:~
~
CID
®&
lln
gnm1
~
e
:1
BLADSY VIER ,DIE O.B.,'' WOENSD-:.::A=G:!..., .:=.ll::...::.J=U.:=.N:..:~I:::E:...:..:l9:..:4..:...7 _ _ _ _ __ __ _ ,DIE O.B.,'' WOENSDAG, 11 JUNIE 1947 •
Ruk Di1t
Die Kaaplandsc Provinsiale Raad is nie by magte om sy verpligtingc ten opsigte van die sake waaroor hy die vlerkc jaloers uitgebrei hou, na te kom nic, wat betelten dat hy cintlik banluot is. Aan die onderwysers is belowe dat hulle vcrhoogde salarisse op die
l•erf-vir-kcrf-stelsel aangepas sou word. Hierdie bclofte kan nie meer nagekom word nie. met die gevolg dat diegene \•.rat met die opvoeding van die jeug bclas is, hul wcrk in 'n stemming van onver-genocgdhcid moct voortsit. l\'lense wat gccstelilte arbcid venig en besielend moet inweJ'I< op die jong geslag, lmn nic in so 'n gl:\-mol:\dstemminj.:' 'n sulcscs van hul roeping maak nil:\. Om hicrdil:\ rcdc aileen lcttn !>O 'n tol:\stand van S<lke nie Ianger gl:\duld word nic. Daar is net cen uitweg uit die bankrotslmp, en dit is om die provinsialc stelsel self tc likwideer en die finansiering van die ondcr-wys 'n saalc van die Unie-regering te maak. Ons mag nog 'n jaar of mcer op hierdie verminkte stelsel voortkruip, maar die verandcring sal moet lcom, en hoe eerder hoe beter. En as dit lwm, sal dit die
~clcenthl:\id wees om dil:\ hele onderwysstelscl op 'n su.iwere grond -slag te plna!';. Ten ccrstc sal dil:\ fondament so ;::-elc moot WOl'(l dn.t die onderwys as voortsotting van die ouerlilte opvocding regst1·eclcs
onder ge~ag van die oucrs as !;'cmcl:\nskap self gl:\plaas word, wio sc plig en vooncg dit sal woes om die rigting en gees van die onde
r-wys tc bcpaal. En as daardic gees 1:\11 rigting weddil< vollcs sal woes, soos dit behoort tc wees, dan sal dit 'n Christelike en nasionall:\ on-denV)'S wccs waal'in OUCI'S \'an cncrsc lcwcnsbeslwuing en taal hul eie slcole sal he wat geldelil< <leur dil:\ staat in stund g~hou word. Die taak van die staat sal dan wees om toesig te hou oor die doe
l-treffendheid van die onderwys, maar geensins oor die gees of rigting daarvan nie.
Dl:\m· so 'n stclsel in tc voCJ·, sal die onclcrw~·s ooli: omnidtl<•llilc genrlt word uit die harige ldouc van die partypolitielt wat in dil:\ laastc jare 'n politiclte speelhal van die onderwysbeleid gemaa!c hct,
soos <lit tot opcnbaring gl:\lcom hot in die stryd om taalmedium. Dan sal die beleid &angegec word dcur ouct·s wat 'n <>emee
n-sl~aplike doopgclofte gedoen het, en nie deur politici wat t~cnstry dlge partybeloftcs afgcle hct nic.
Laat ons daarom die helc saak nou aanpak en dit reg deurvoer.
Genl. Smuts hct met die besluit om die 254 aanbevole Suidwes-Duitsers te deporteer, argumente aangcvocr wat na meer as ccn !cant toe :my. Hy bcrocp hom op die opdrag aan die betroldce lwmmissie
om v,r deportasie uit tc wys daardie Duitsers wat ,vreemdc be -lange teen die Unie bevo1·dcr het of wat verkies het om na Duits -land terug tc keer."
Wat die laaste betref kan net daarop gewys word dat hicrdic ,.?egeerte" om na Duitsland tcrug te keer, afgedwing is nadat daa r-dle mense eers tot vyandsondcrdane verklaar is en in kampe na vryheid gesug hct - dus in die mces abnormale omstandighcde.
Ons .dcen aan die hand dat die regering hicrdie ,.vrywilligc" dcportas1e oolt op misdadigcrs van toepassing maalt deur aan aile ongcwenste langtermyn veroordccldes die keuse te stel om die land te verlaat of as Yyande van die gemecnskap hier behandel te word. Da:u: sal sclwr nie \'Cd tw~·f~I bestaan oor wat die I•eusc van mccstc
\'an hulle .~~I w~es nie, en dan Imn die re_gerin~ maar begin by sy ,gelceurcle 11llll11grante wat nou al sliUldJg bennd word nan ern-stige misdadc.
Die tweedc grond vir deportasie is die v1·aag of 'n Duitser ,.vreemde bclange bevorde1· hct" teen die Unie. Hil:\rdie vraag Iwm ,van 'n t·cgcreudo party wat uit en uit en onbe<lelt die belangl:\ van
11 vreemde land ten !coste \'an die Unic dien deur s,· blinde h·ou
aa:1 Brittan~e. 'n \Vcclc of wat gelede nog hot gc.nl. Smuts 'n be1·cep op d.c lrlntl ge<loen om Brittanje weer stcrk te maak, t•n
d~:trd.l:\ ~terl•mal{illg lmn nic ~eslded sondcr sware opofferings van d:e !cant vn.n Suid-Afl·ilm, nic. Dit is immers ook vreem1le belange bevorder ton !coste van Suid-Afrilm. ·
Gcnl. .s.muts vcrslcoon sy optredc met die bewering dat hy die
land bevc11lg, maar dan vcrwag 'n mens dat 'hy sy deportasic sal toepas d~ar \~aar dit die dringendstc is. Hy erl<en self dat die l<ommun1ste d1c spcl van Rusland speel, en dat Rusland se dui-wclse evangelic" die wereldvrede vandag bedrcig. Die D~;itsl:\ gcva:u i,; ngter die rug, en wei tot so 'n mate dat g:elll. Smuts self
e~lmn .<lat d:e gevaat· vandag juis in Duit.sland se algehele vcrswnlc-lung lc. ,Om in di6 omstandig-bede dan nog Duitscrs te deportem· 011
lcommt~l!:"lo. te. ,·e~>'l{oon, imn aileen betck'.Jn dat dil:\ motief nie ccn van ve.ll1ghcad 1S lite, maar van lwelblocdige Wl'aak
. ~tud-Afl'll<a vcrwag. gecn beske~·ming teen gevare wat vc1·by 1s me, maar teen daardlC wat voorle. :Maar die cintlike "'rond vir gcnl. ~muts sc b~~luit, is nic vei.lighcid nie dog die lawa~i van 'n klomp1e .Jodc en Jmgo s wat drc1g om sy party te saboteer indien hy n1e d1e l<oppe !ewer van 254 Duitscrs en nog 'n klompic meer nie.
GEEN KlEIER AAN
DlE
P
ORTASiE
. Dil:\ 1'1:\ge~·ing sal so gou as moontlil.: OJ)tree om die Duitsers wat
y
u·
clcportas1C aaubcveel is, nit die land te Ju:y, aldus gcnl. Smutsu~ sy. antwoo~·d op 'n dcbat in die Voll.:sraad. Hy het vl:\rldaar dat hleJ'dtl:\ besiUtt van hom die finale mnatreel is en dat hy die sank as afgehandel besi<Ou.
In die UnLe is daar tans sowat 5,000 · Duitscrs wic se omstan -d'ighede ondcrsoelt is odeur die lwmmissie. Teen drieduis.end het die rcgcring geen al•sie nie; uit die origc tweeduiseno wor·d 254. gedeporteer. Die res word onder tocsig geplaas. Die paar Tanganjika-Duitsers en die krygsgevangenes bly hter onder tydelil<e permit.
Hierdie krygsgevangen~s is langs die kuste van Afrilca ge -vange geneem en word nie as
"t'nde die tyd wat hulle hier was, goeie werk verrig en is wetsgehoorsame mense. Hull<'! word nie Unie-burgerS' nie.
GOUD TER ',VAARDE van
300,000,000 Switscrse frank is met Dakota-vliegtuie vanaf Roc -menie na Switserland vervoer om te bctaal vir die Roemeense invoer vanaf Amerika.
Sowat 50 ton goud word vir bicrdie doe! per vliegtuig na Switscrland gebring. Die v lieg-tuie is in staat om van twcc na
DIE VlERKIESING WAT KOM
ONSEKERE F
A
K
!'
ORE
D
am
· be
s
t
a
a
n
nog geen
se
k
e
r
hei
·
d oot· die datuut w
a
arop
veldm.
S
mut
s
'n alg
e
mene
ve
rk
iesi
ng
gaa
n
laat plaa
sv
iud uic.
Die
m
ec
s
a
lgc
m
e
i1
e
v
e
rwagting i
s
dal d
i
t
in
A
u
g
u
stus
194·8
sa
l'
g
e
h
e
m·
,
maar danrt
ee
noor sta
a
n
di
e
ui
l
la
t
ing
s
van
ministers, wat waarsku
d
at 'n v
et
·k
iesi
ng
m
oon
t
lik ne
t
om di
e
hoc
ki
e
k
a
n
wees
.
In
ieder
ge
v
al
kan
m
e
t
s
cl
.:
e
t·h
eid
Y
e
dd
a
m·
wc
;·
d
da
l
as ve
l
dm
.
Sm
u
ts die n
u·w
e
}
lnrletnenl
oor
ccnk
om
s
tig die nuwe afhak
e
-u
ing
wil
]aat sa
a
mstel,
'
u
verk
ies
i
ng
omnoont1ik
is v66r vroegsten
s
.M
e
i
1943
.
Dit skyn scltcr tc wccs datdie Vcrcnigdc Party intakt gaan bly en as sodanig, onder Ieiding van vcldm. Smuts, die vcrlde-singstryd gaan aanknoop. Die vcrteenwoordigcrs van
verskil-·lendc dcnluigtinge in die V.P. - en dit is bekend dat daar hcelwat vcrskillende rigtings binne die V.P. met meltaar bots - bescf dat om die moederparty tc verlaat en aileen te probeer staan hulle val sal veroorsaak. Vcldm. Smuts bly steeds nog die gemene dcclvoud waarin al -mnl Jean oplos; 1:\ll gl:\,·olglik sal \'cldm. Smuts, wat die ve rskil-Icnde rigtings in sy pcrsoon met melmar ve1·soen, die llele boel onde1· die vaandel .van die
v.r.
in die vcrltiesingstry(l lei.Hoc lank hullc na die vcrlde -sing aan mclcaar sal kleef sal bepaal word, encrsyds deur 'n ncdcrlaag of oorwinning by die vcrlcicsing en andersyds deur die datum waarop veldm. Smuts sy leiersltap van die party gaan neerle.
GEHAWEND
Die Verenigde Party se
koali-sicmaats, wat saam met hom die oorlogsbelcid dcurgevoer het, bet t.aamlik gehawend uit die stryd <>cl<Om. Die cindc van die o01·log l~et die ont.binding van die Do-mmtUm Party aangel<ondig. \Vaarskynlik is die cnigstc en bemoedigcndste troos met die afsterwe van sy party vir die .
Ieier, kol. Stallard, daarin gelce dat sy partytjic in S.A. presics diesclfdc wcg opgaan wat die Britsc Ryk in die wereld te oJ..:urt val.
Die Suid-Afril,aanse A
rbci-dersparty en na hom oolt die
sl<cur oor die ltwcssie van Kom-munismc. Die Jessie MacPhe
r-son-grocp in die Arbeidcrsparty en die Solly Sachs-grocp in die Vak- en Arbcidsraad, wat van pro-l<Ommunisme beskuldig is, hct uit die ondcrlingc stryd gc-trcc met die :'l.mptclilte doppc van die ou liggamc oor hul koppc. Niemaml Wl:\et egtl:\l' op him·die shulium hoe leeg (lie lloppc is nic!
MOONTLIKHEDE Dit is moontlil< dat 'n uit-en uit antikommunistiesc val< bond·
fedcrasie tot stand kan kom en naas hom 'n ewe-uitgcsproke anti-ltommunistiese Arbeide rs-party. Indicn die anti-k01nmu
-Politi
e
h in O<iushon
dew·
W
aarn
e
1ne
,.
nistiese beswaardcs hicl'in slaag sal hulle 'n stap van verreilten -de betekenis vir Suid-Afrika gc -doen hct.
Met die Dominium-party op die ashoop is dit slcgs moontlik vir die V.P. om 'n nuwc l<o -alisie met Of die Jessie Mac -Phcrson-groep van die Arbci -dersparty, Of die ongeorgan i-seerdc anti-kommunistiesc of Madeley-groep, aan tc gaan. D:l:\ aanduidings is cgter clat vcldm. Smuts voot·kcur aan tlie 1\Jac -Phcrson-groep sal geo en hullc
as verl;:iesingshondgcnote sal Ides.
Dit sou dwaas wccs om tc
ontkcn dat die 1·egeringsparty en sy genote en vennote 'n ge -dugte mag daarstcl: wattcr mag
!tan die opposisic teen hullc op· stel?
OPPOSISIE
Dit ly gecn twyfcl dat die Hc r-enigde Nasionale Party, onder Ieiding van dr. Malan, aan die spits van die opposisic teen veldm. Smuts by die komcnde verkiesing sal staan nic. Dat dr. Malan glad nie gerus gcvocl hct oor die docltrcffcndhcid van die magtc wat sy party lmn opwerp om veldm. Smu~s tc ,·er -slaan nic, word bcwys deur die ooreenkoms wat hy met mnr. Ha\·enga, Ieier van die Afrika -nerparty, bercik hct.
Gcdurende die oorlogsjare het dr. Malan
e
n
sy party 'n baic onversoenlikc houding tcenoor alle nic-H.N.P.-nasiomutlvoclc n-de groepc geopenbaar. Hicrdie houding hct die par·ty op iwsliste 1:\n uitgcsprol{e manier gcwysigten opsigtl:\ van die A.P. toe hy met la:tS!;"CIIOemde 'n OOI'Cell· koms nnngcgaan !let.
OSSEWAB]:(.ANDV'lAG Ten aansicn van die andcr nasionaal voclencle grocpc, en
meer bcpaald van cUe Osscw:t· brandwag, bet die Ieier van die H.N.P. nog gee vcrandcring van gcsindheid openbaar scdert hy op 26 Augustus 19H sy bckendc oor!ogsverklaring teen die or ga-nisasic uitgcrcik hct nic.
Die Ieier -van die Afriltaner
-Kwart
Miljoen
P@lrild
Vir
P(O)~itiek~ G~~a<mrr
Dlc rantsoenering pyplmn wanrmcc die regcring die vc •·-hon,::-crdc publici< wou n·oos, het dil:\ hutd £240,536 geltos, volgcns 'n aanl,ondiging van die ~Iinister van Finansics.
Die salarisse van die perso-necl het £156,987 beloop ter-wyl die kantoorhuurgeLde en
spcsiale akkommodasic saam mcer as £27,000 bcloop hct. Die druk en verspreiding van die kocponboclcies w:larmee die vcrbruikers na hartelus kon vuurmaak, het £45,000 gekos.
In Kaapstad staan die kan -tore waar die
rantsoene-ring voorhecn gevestig was, tans na drie maande nog ge-deeltelik leeg. Daar bestaan 'n geringc moontlikheid dat .dit
()
illeeTtli!k~
Jl
rnra
mig
r
Qllrrdt
e
Een van die rcgcring sc gP -keurdo immigrantP is w•rlPdcweek in Durban s!ml<lig bc,·ind op 'n nanklag Yan w•r\·al'iing. Hy het 'n ver,·alstc tjelc ten l-as -to Yan 'n mode-immigrant wat saam met hom 'n h:amcr gcdeel het, gmvissel. Dit tcom ,·oor of
party nccm cgtcr 'n hecltcmal
ander standpunt in. Op sy
kon-grcs, vcrlcde jaar in Bloemfon-tein, het mnr. Havenga ver-klaar: ,.'Wat gaan dit ons baat
0111 vandn;::- sai11ewerking to kry
tusscn die ampt.elilce OJ>lJOSisic en die Afril•ancr}Jarty en daar word ni!•s gcdoen om andcr Af -ril<nucrs wat op g-root
beginscl-llwcssi~·s by ons staan ook t.(l lo·y nil:\'?" En hierdie houding het mnr. Havcnga onderstreep Loc hy, nadat hy met dr. :?..falan 'n oorcenkoms aangegaan het,
uitdruklik die O.B. se samewc r-ldng gcvra het .. met bchoud van sy non-partypolitiekc idcntitcit"
en die dcur van sy party oop-gehou hct vir O.B.-lcde sonder dat hulle hul O.B.-skap hoef te \·ct·lo;jll.
Oit is duidelik dat d10 O.B. ::.y volle gewig gaan :•Igooi waar A.P.-I<andidatc staan op die vraag: wat gaan die O.B. doen in ldcsafdelings waar
an.ti-O.B.-gcsindc kandidate die opposisic
ve~teenwoordig, het die Uitvoe-rcnde Komitcc van die Be we-ging onlangs gcantwoord dat duidclikc Ieiding ter gelegcncr tyd gcgee sal word en dat die
vcrloop van die verwilckeJinae
die tydstip van die Ieiding s~l
bepaal.
Dit bctc){Cil waarsl;yntik dat die
o
.
n.
wag op 'n gcba~u: van die !cant van die H.N.P.-leiding.SLEUTEL
Omdat geen voorspelling oor d:c vcrloop van die verkicsing naastcby lwrrek kan wees son-dcr dat die houding van die O.B. bckend is, en in aggeneem kan word nie, bet die non-par -lcmcnterc Ossewabrandwag tans die ,.eer" om die ,sleutel" tot die kcmende parlcmentere ver-l<iesing to wccs. Hoewel die lwcrantc en die leicrs van die H.:'\'.1;>. in die opcnhaar oor dil:\ hcle aange-lecntlleid die swyc bcwaar, is dit hc!,end dat die party se
houding' teenoor die O.B. van -tlag die l11·ing-cndste saalc op die U.N.P.-agl'nd:t is. Da.t dit in die hinne!,;1·ingc van die party drul' b<'stn·eelt .word is gecn gchcim nic.
A.P. STERKER Sedert die Malan-Havcnga coreenkoms het die Afrikane
r-party in luag en belangrikhcid tocgcnccm. Van heinde en ver ltom bcrigte van nuwe takke wat op die been gebring
word-cn as tli~o~ huidige geesth'if ,·ir
tlie party volhou is daar aan
-tiuitlings dat die A.P. tot 'n ge-tlu,::-te {;niaJe party gaan
aan-g1·oci. Instcde dat die ooreen -lcoms met die H.N.P. enigsins inbreuk gcmaak het op die par -ty se niendskap met die O.B.
hcl dit ocnskynlil< net die
teen-oorgestcldc uitwcrldng gehad. Die verhouding A.P.-O.B. skyn op die huidige oomblik van die
allerbcste tc wces.
Dr. Ha:1s van Rm1sburg. die leiet· \'an die Ossewabran<lwag, wat in tlie jongste t.ye bcsonder be<ll'ywig b;, versel<el· sy gehore met 'n glimlag dat as almal
~>aamwci·lt, is die rcgoring so dac gctcl.
DAAR WAS GEMIDDELD
21 motorongelukl•e per dag in I<aapstad gedurende die eerste \'ier maande van die jaar. A l-tcsaam is 23 mense gedood en
72·1 beseer in die 2,635 ongeluk-kc wat plaasgevind bet. Die
grootstc aantal ongelukke het
Dit H
efl
SiJ
Ge!be
rJJirr
-·
9
n
Kolom
0Ons
Lesers
Vlf
By gelccntheid van 'n O.B.-furtlc,.ic iu l{napstad onlnng<; hct
\'Crskillcrtdo offisicro st-naltjics uit die vcl'lcdc van die O!
•!>ewa-hrandwng vcrtcl in vcrl>and meL hul persoonlike en·:uing,.. Dit was baic intt•rcssant \'Oral om to vcrneem hoc elltccn tot die
Hcweging tocgctrcc het.
Die
o
.
n
.
wil nou s;v losers 'n g-clccntheid {Jicd om dill Cl'll enandcr omtrcnt hul ondcrvindings irt di<' Osscwnbrnndw:•g mcc te ckcl. Ons gnan dnal'\'001' 'n spesinlc l'llOI'iclt sl<cp wnt aan ons l('scrs
l>•·hoort, en waal'in ludic l<nn gescls oor die lcldccr ou <In<'. l!:nige interessante Cr\'aring uit die stigtirt~,dae \'an die Bcw!'g-in~ of
tydens die oorlogsjare i-. wcllcom. Prr:;one wat moen dnt hul taal
of l>t~·l nic \'lot gcnoeg- i:; nic, lmn mfllu· die feitc so good as moon t-lilc instuur - die rcdaltsic sal dit wnl vo1·sorg.
Uit die nard vnn die sank sal di(l gcsolsit•s nic to lan.l;: f\'<'l't'lc J.:nn word nic, ma:u· as iemand 'n baie intcrcs~nnte vorhna.l mec to· dee!
hot, lmn ons dit nltyd as 'n spesinlc l>ydrae l>chandcl wat afso
n-dcrlil' geplaas lean word.
Ons plaas onderstaandc vertcllin~ van ,Roct Ap<o'' as 'n <'<'l',l.e
bydrae. ..s~ .u, _....u._~:
~-- ...,.~
V!eisgradler
i
ng
Nie
Pluis
Die bcwcring dat die
vleis-produsentc deur die huidlge
metoda van Yleis-g~·adcring
aan die l<ortste end trel<, is
verlede weclt op die Jwngres
van die Kuroo-Landbou-unla geopper. Die peil is te hoog
gcstcl om produksie vir die boer winsgewend te manic. ;,f_
gcvaardigdes het aangcvoer
C:•:tt allcs nie pluis is nie. Die Mi.niste1· van Landbou is ge
-vra om 'n cem·ormige gr.ade· ring i,n werl<ing te stel.
Daar is ook aangedring op
bctc1· l<oelkamer- en slagpaa l-gcriewe.
Die
Aa
nval
Op
Die Burger
Dit was in 19·1.0 (ek was toeas~t.-veldkt) dat ck een nag uit die bed geroep is met die
bc\'el: ,.Dade!ik met a! jou Brandwagte na Die Bui·gel·-ge
-hou. want Die Btu·gct· word aangcval deur si<Ollies, matrose en soldate!" Ek is toe in my
nagl<lere met net 'n jas aan
in die motor om dadelik die bcYcl oor te bring aan my
korporaals, met die
by·voc-ging: .. \Va;5 vir my op die hoek
\'an Langstraat en
Lceuwen-straat.'' (Om vinnig gehoor te
l<an gee aan die uitvoering van
bcvele het ek my inclelings so
ingcrig dat ell<c lwrporaa:skap
oo1· 'n motoria!!· bcskik). El'
jaag terug huis-toc om my
gou aan tc trcl<, en toe sit el\
af na die hestemdc pick. Daar
aangelcom, vintl cl> llat een ,-an
my Jwrporaal!'l>:tppc reeds
hundgemcon met die gepeupel
i, .... - Jnllle was sclrs Vo'()r die
polisio daar, want dio polisic het omtJ·cnt ccrs saam met my
daar aangeJ;om.
~~~f
Af
H~~rdffi~
Reg~ringsfteh~~®
$e
E~reg~~s~
Die be,·el word toe dadelil<
dour die be,·ch·ocrcnde offisier
van die polisie oorgcneem, wat
om; belct om die gepeupel
storm te loop; intusscn daag al
meer Brandwagte op en die
ge-pcupcl Yerdwyn.
Omtrent een-uur die nag is mv Brandwagtc en cl< toe daar
w~g nadat die komdt. (ck meen dit was ds. Van Rysscn) ree-Jings getref het dat 'n klomp Brandwagtc daar agt('r bly vir
bcsl<erming, indien die
gepeu-pel dit sou waag om weer 'n
aal1\·al te loods.
Daama hct on~ vir weke Ul;'t<'rccn snag-<: wag gcstnan by d":<• Burgcr-gcbou, cen nag die
!clomp en die volgcnd(' n~~g 'n
:wclcr ldomp, totdat daar bc
-slnit is dat dir wagstnncry nie mecr nodig is nie.
Met die hclc voorval het daar
vir my net een ding duidelik
gcword. en dit is: Basta met·
die pratcry; doen is die ding:
In die Engel'<c (l<'rs het da;ll' in die afgclope da!f in toenemcnde mate stemme t('en die parlrnwnterc st!'l;.rl en die ,telsel l'an \'!'r -dceldc beheer tussrn plaa,lilc!', prol'insi:tlc en Unialc regc1·ings opg!'g-aan. Daar is aangcdrinl:" or• die afslcal'fiug \'an hil'rdic duali s-tiesc ~tf'lscl en gcwys Oil clio hclastinghoffing wat hiermec
;:-o•-pnarcl gnan.
Aanvalle is van vcn;l<<'ie l<antc
op die l\-finistcr van Finansies
geloods na aan!eiding van sy
bc-lastingvergelyking waarin hy
wou aanloon dat die getroudc
man met 'n gemiddcldc
inkom-ste Yan £600 tot £800 slegs £8
belasting per jaar sou bctaal en
dat mcnsc in ander dele van die
Britsc Ryk baic meer bctaal.
,,Hy IH'L o•gto1· nic nwlcling-I:"C
-_manlc nic van die vrPI\'u.ldige
stt'I.Scl van die regeri ng wat Yil'r ,·er~killt·lulc belasting-masjienc
in~luit nir - die t;ni(•-rf'g('l'illJ:",
die pro,·insialc raad, munisip
a-Io en nfdcli ngsradc," \'el·lclaar 'n
ontcn·eden<' in die Car1c Argu.~.
,Uit 'n inkomstc van £GOO
per jaar ncem die drie
ower-hedc £105 lSs. ld. en in som
-mige gevalle meer as dil.
,.Die ironic is dnt wnnneer
con \'!l.n hicrdie belastinJ:"rna~jie
nc 'n ldt>in \'Crligting \':'111 helao; -ting toc,taan, con (of nwc1·) van
die ander soos 'n \"aile met oop
!clone neersl<ict en clio lwle to
-tnnl g•·yp, en mNlr as dit, sonder
dif' moontlil<bcid om dio• g"('vaar \'an 'n g!'wccr tegernort te g:t:ln.''
VOORSTELLE
Die skrywer ,·crlclaar dat dit hoogs noodsaaklil< is dat 'n ver
-andering teweeggebring moet word en docn onder mt•cr die volgcnde voorslellc:
,1. Die dualisticse stclsel wat
die staat 'n cnorme onnodigc
uitgawe besorg en aanleiding gee lol disorganisasie, moet af -geslcaf word.
,.2; VNmindcr die anntal lode van die parlcment met die hcl f-te. El< is scke1· ons salnteer werl< gedoen Juy en minder praatjies
en moddergooi.''
,.3. Slmf af die provinsialc
rade. Die doc! \'an unifil<asic
was om die veelvuldige parl
c-mente en administmsics te b c-cindig. On~< hot nou vyf in plaas
\':In vier soos voor die totstnnd
-l<oming- van die linic.
,4. Yer\'ang nnmisipalc radc met do(')t reffcndcr bestuut·sradc wat in !'.!nat sal woes om al hul nandag ann doeltrcffenclhcid en ckonomic tc gee.
,5. Slmf af die afdelingsradc.
Die andcr provinsies !tom hecl
-tcmal geed sonder bulle klaar.
.,\Vaarvoor is dit nodig dat ons
provinsialc paaie, nasionalc paaie
en afdclingsraad-paaie in cen provinsic moot he, word voorts gcvra.
,Die Unic met sy l>evollcing van 10,000,000 ;, oorlani met r e-gcrcndc ligg-nmc. Hoc I;'Ouer
dam· 'n Yc1·audcring I<Om, hoc
bet cr.''
GEEN HOOP
In 'n baic nugtere brief trek
'n andcr persoon teen die pro
-\'insiale stelsel to Yelde en dring
aan op die afslcaffing daan·an.
Ooreenkoms
Bereik
,.Gcen ingeligte waarneme1·
kan aanneem dat die dif'nstc wat dcu1· die provinsie bcha1·tig
word in 'n bevredigcnde toestand
\'crl<ecr nie. Solank ons nog nan
di~ provinsialc stclscl kleef, hot ons nic hoop om ooit oor bevr
c-digende medicsc dicnste lc be
-ski!< nie. \'ir die provinsialc ste l-sel i-. daar net een
bestcmming-- dit moct so gou moontlilc
uit-ge,·ccg word, bcsluit hierdie pot ·-soon.
- Boslnni1cte is slegs aanhalings uit enl<c!c van die tallc briewc wat na die Engelse pers ge-stroom h<'t. Dit toon tot watter mate die Yolk reeds die bcleid Yan die Ossewabrandwag
aan-vaar hct.
lin
IJndie
Di(' 150-jarige Thit,.;e bewir.d
in Indii} sal nog hic1·dio jaar tot
'n eindo l;:om. Dill nuwo phtnllil
vir ludic wat so pn.; dcur die
Ikitsc rcgering aangebied is.
maak \'Oor,icnill!) 'ir die oo r-hamli~ing ,-au die mag in Brits
-lndic aan cen of twcc apa1·t<'
l'ogcrin;.:s - con oo1·wcgcnd Hindo<', en die ande1· oorwf"gend
1\lollammedaan!>. Die ,·crdeling,
-vraagstulc word nan die Indicrs sr If oorgclaa t.
Hierdie groepe hcl voorlopig
reeds die aanbod gocdgekcur,
tcrwyl Gandhi ool< sy instem. ming daarmee betuig hct.
Die Hi.ndoes het nog altyd
'n lndiesc eenhcidslaat voor
-gl!sta.a.n. Dit is cgter sterk dour die l\rohammedane teen
-gcst.'lan omdat cen staat in lndic 'n gC\visse minderheid
vir hulle sou betoken het, claar
hull:! g-etalle ver in die m-in
-dcrheid is.
\Vo..~meer die om\·ang van die
"e:·deling- (Pakistan) finaal
uitgcmanl: is, sal 'n I<Onslit
u-sionele ,·crgadering tot stand Jwm c.n sal die huidige
,·oor-lopigc rcgcring in Indic ven·ang
word dcur twee aparle rcgcrings
waarin die Britsc regcring gccn
seggcnsk(lp sal he nie en waar
-aan die gesag oorgedra sal
word.
Hicrdie nm\·e ontwiklceling in Indie bring ook mcc dat die
BrHse lwning sy litcl as .,Kei
-ser van Inclie," inboet.
§kyfskiet
Op
Prins Albert
Op Saterdag, 24 Mei. hot die
skietspanne van Klaarstroom,
Eerste Water (Beaufort-Wes)
en Prins-Albert elk met ticn man teen mekaar tc staan
ge-kom op Prins-Albcrt. Prins -Albert het Eerste Water met
elf puntc uitgestof en 'n
oor-winr.ing van 8 plll}te oor die
span van Klaarstroom
behaal-(Korr.)
·.
Daar Is 'n groot vraJg na Rende "om· mando In doc stad rond
Hullo Is koel. rook lckker mel ·,., coc
geur wat hulle elko dag meer vrlcndc
besorg.
A.V.B.O
.B.
LykbeMn:era, Ornt•teen.ma&ora. Befrl'l)foh\'eraekemaJ'11 Bloemronteln - PrctcQrla 180 'l'akkeMAROCAGIENISKAI?
..
A
VROEE
MORE-MARK
KAAPSTAD
Satsl.lng gcfllded onmld<iel!l!! weekllks, maandellka of
00011 verl.ang
~
Best-e heersende pryae
6)
MlNNAAU
lEN VAN
SC
HO
Orr
t
EJenaar: GUSTAV RETIEF
BLADSY VYF
I ili/!!/JJ.Iii!M//Juld
-
S
IG
A
RETTt
BH 1SAS
Beskerm
u
Oe
Bring u oogarts se voorskrif
na ons. Laat gekwalifiseerde
Voorsl<rif-Oogkur.dlgea u be
-ellen.
Wahl,
lawn~nc~
EN
KlE
.
BRILl\ tAKERS
Adderleystraet 120a, Knapstad
Foon 22408
MEUBEILS
PRYSE STYG VINNIG
KOOP
NOU
Ons hou allccn::J< goeio l<waliteit i\icubels in
voorraatl
WERDA
~~1
tube
IhandeJa
ars
(El.EJ."D0i\IS) llEPERl(
Groote Iierkgcbou - liaapstad
