IMGo14

bijla ge

4

veelvoorkomende formuleri

n

gen

va n

centraa

l-exa menvra

gen

Bij het centraal examen worden eisen gesteld aan het antwoord. Die komen voort uit de

formulering van de vraag en zijn zichtbaar in de

te

behalen score (vermeld vóór de vraag). Hieronder worden voorbeelden gegeven van vragen met de formulering'beredeneer', 'leg uit', ,verklaar' _{en een vraag met meer stappen. Het antwoord bestaat steeds} uit meer delen. Een

ééndelig antwoord is onvolledig. Alle teksten vrij naar CITO-publicaties.

Beredeneer vraagt om het stapsgewijs weergeven van een denkproces. Het antwoord moet minstens bestaan uit twee stappen. Je dient bijzo'n vraag dus twee antwoordelementen te

noemen en kunt dan twee punten scoren. Als

je

meer dan twee stappen moet noemen, wordt

dit

in de vraag aangegeven.

Vraag uit Examen havo 2007-lt (maximumscore 2 punten): Beredeneer waarom EU-export-subsidies nadelige gevolgen kunnen hebben voor boeren in ontwikkelingslanden.

Je redenering moet een oorzaak-gevolg relatie bevatten.

Antwoord: uit de redenering moet blijken dat:

-

de EU-boeren (bij overproductie) hun producten tegen bodemprijzen kunnen dumpen in

ontwikkelingslanden (oorzaak; L punt)

-

waardoor de inheemse boeren hun eigen producten niet kunnen afzetten (gevolg;1- punt) Leg

uit

kan om verschillende soorten uitleg vragen. Vaak gaat het om een oorzaak-gevolg-relatie. Voor de duidelijkheid zal dit vaak in de vraag vermeld zijn. Ook bij dit soort vragen laat de maximumscore zien hoeveel antwoorddelen vereist zijn.

Vraag uit Examen vwo 2008-tt (maximumscore 2 punten): onder druk van de Wereld Handels Organisatie (de WTO) zal de Europese Unie de subsidies aan de landbouwsector in de toekomst gaan afbouwen.

Leg

uitwat

naast het mislopen van de subsidies het belangrijkste nadelige gevolg hiervan zou kunnen zijn voor de landbouwsector in de Europese Unie.

Je uitleg moet een oorzaak-gevolg relatie bevatten.

Antwoord; uit de uitleg moet blijken dat:

-

landbouwbedrijven uit andere landen op de EU-markt gemakkelijker kunnen concurreren met de landbouwbedrijven uit de Europese unie (oorzaak;1punt)

-

waardoor het marktaandeelvan de Europese landbouwbedrijven kleiner kan worden

(gevolg:1punt)

Verklaar vraagt nauwkeurig aan te geven hoe een bepaald proces in elkaar zit. Een verklaring bestaat standaard uit een beschrijvingvan een situatie (Waarover gaat het?)en een algemene regel of verklarend principe (Waarom vormt het antwoord een verklaring?).

Vraag uit Examen vwo 2008-tt (maximumscore 2 punten): De spoorwegen van Tanzania zijn wel verbonden met Kenia , maar niet met de Democratische Republiek Kongo.

ceef hiervoor een verklaring vanuit de natuurlijke dimensie.