Hoofdstuk 3:
Machtsfuncties
V-1. a. 2 23 2 2 2 2 2 2 25 b. a a4 3 a a a a a a a a7 c. x x3 6 x9 d. (2 )3 4 2 2 2 23 3 3 3 212 e. ( )x3 3 x9 V-2. a. 3 32 4 32 4 36 e. (2 )3 5 23 5 215 b. 2 22 6 22 6 28 f. (5 ) 53 2 6 53 2 6 512 c. 7 7 72 7 3 72 7 3 712 g. 11 11 11 11 3 4 2 111 3 4 2 1110 d. 2 2 6 21 6 27 h. 6 (6 )2 2 3 62 2 3 68 V-3. a. K p p3 4 p3 4 p7 d. P ( )q2 5q2 q2 5 2 q12 b. b( )a4 2 a4 2 a8 e. r a a( )2 4 a1 2 4 a9 c. N g g4 2(g3 5) g4 2 3 5 g21 f. h q q q q 3 2 2 q3 2 1 2 q8 V-4. a. f x( )x x2( 5 2 )x2 x72x4 b. g p( ) ( ) p2 53p p7 3 p103p10 2p10 c. A k( )k k2 5 (1 2 )k3 k2 k35k310k5 6k310k5 d. R t( )t t t3( 2) 3 t4 t4 t5 3t4 4t4t5 e. P n( )n n( 23 )n n2(3n8)n33n23n38n2 2n311n2 V-5. a. f x( ) (3 ) x3 4 3 ( )4 x3 4 81x12 c. h a( ) (4 ) a4 4 4 ( )4 a4 4 256a16 b. g p( ) (5 ) p2 2 5 ( )2 p2 2 25p4 d. k x( ) ( 2 ) x3 3 ( 2) ( )3 x3 3 8x9 V-6.a. Voor x1 zijn de uitkomsten bij de vier functies verschillend.
(1) 2
f (grafiek 3), g(1) 0,1 (grafiek 1), h(1) 1 (grafiek 2), i(1) 1
(grafiek 4)
b. Het domein van alle vier de functies is ¡ .
: 0,g
B Bh:¡ Bf :¡ Bi : 0,
c. De grafieken 1 en 4 zijn lijnsymmetrisch in de y-as
De grafieken 2 en 3 zijn puntsymmetrisch in de oorsprong.
V-7.
a.
b. De top van f is (0, 0) en die van g is (3, -8)
c. f is lijnsymmetrisch in x0 en g in x3. x y 1 2 3 4 5 6 7 8 9 -1 -2 2 4 6 8 -2 -4 -6 -8 -10
V-8. a. x2 10 b. x3 64 c. 3t2 48 d. 0,3p3 6 10 10 x x x 4 2 16 4 4 t t t 3 3 20 20 p p e. 3q2 1 1 f. 3d2 10 g. 1 3 2 7 k 3 h. 40 17 x3 125 2 0 0 q q 2 1 3 3 d 3 3 8 8 k k 3 3 5 5 x x 1. a. d d3 5 d8 b. 2p55p12p55p10p6 2. a. 7 4 3 2 2 2 want 3 4 7 2 2 2 b. 6 4 2 p p p en 5 1 4 b b b b c. a a b b p p p 3. a. 6 6 6 0 6 7 7 7 1 7 b. 5 5 5 0 5 1 k k k k c. 235 323 2 12 2 2 2 2 d. 2 3 5 3 2 1 2 2 2 en 4 3 7 3 1 k k k k
4. a. 3 3 1 t t c. 8 8 2 2a a e. 7a43a a2 6 21a0 21 b. 75 7k5 k d. 0 2 3 6 5 5 5 5 ( ) p p p p p p f. 8 43 8 44 4 2 2 x x x x x 5. a. 3 3 3 3p p c. 0 7 7 m m m e. 10 9 6 2 3 w w w b. 2 3 6 6 1 1 ( )k k k d. 182 4 2 1844 3 3 2 6 t t t t t f. 2 3 2 2 6 9 1 1 6 ( ) 6 2 3 3 y y y y y y y 6. a. 4 6 10 3 3 9 ( ) r r r r r r c. d d7 8 1 d68 12 d d d b. 2 4 8 2 3 2 6 ( ) ( ) b b b b b d. 5 2 10 4 4 14 ( )q q 1 q q q 7. a. P (2 )d 4 24d4 16d4 K (3 )b 4 34b4 81b4 1 3 1 3 2 8 ( ) A q q b. 3 3 2 2 3 6 2 2 8 ( ) ( ) W p p p p 8. a. (3 )x2 5 3 ( )5 x2 5 243x10 d. ( 4 ) a 6 4096a6 b. 1 4 1 2 4 1 4 2 2 16 ( p) ( ) p p e. 2 2 5 2 5 2 5 32 10 3 3 243 ( k ) ( ) ( ) k k c. 3 2 3 3 3 9 5 125 125 2 x (4 )x 64x f. 5 5 3 2 2 ( 2 ) 32 8 4 4 x x x x x 9. a. xa b x xa b pq c. a b p a b x q x x b. x3b ( )xb 3 q3 d. x2a b x2axb p q2 10. a. 1 2 2 1
(3 ) 3 3 b. ja, omdat… c. ( 4)3 3 4 en dus 1 1
3 3 3 34 (( 4) ) 3 4 11. a. 1 5 56 6 c. 7a a71 e. k k k k1 12 k121 b. 1 10 1011 11 d. k k12 f. 1 1 4 34 3 4 3 p p p p p 12. a. 1 6 6 4 4 c. 1 1 7 7 2 2 2 7 a a a a a e. 1 8 8 3 3 3 3 b. 1 1 5 5 1 1 5 7 7 7 7 7 d. (6 )2 15 536 f. 5 (5 ) 13 12 5 561 5 56
13.
a. nou, … precies gelijk.
b./c. 2 1 3 2 3 3 2 3 5 (5 ) 5 25 14. a. 2 1 5 2 5 5 2 7 (7 ) 7 c. 3 1 7 7 2 2 3 7 3 8 8 (8 ) 64 8 e. 3 1 8 8 8 2 2 3 6 ( )a (( ) )a a b. 5 1 6 5 6 6 5 5 (5 ) 5 d. 2 1 7 ( )2 7 7 2 a a a f. 2 1 5 3 6 6 1 1 6 5 6 6 6 6 6 15. a. 1 5 53 3 c. 35 3 5 1 1 5 3 1 1 4 4 4 4 4 e. 1 2 1 6 1 3 3 3 3 3 3 3 b. 12 1 2 1 1 1 1 6 6 6 6 d. 2 1 5 3 6 6 372 67 7 7 7 f. 5 7 15 28 1 4 7 5 4 1 2 2 2 2 2 2 2 16. a. 1 2 1 6 6 3 2 (5 ) 5 5 b. ja! c. 1 2 1 6 6 3 2 (( 5) ) ( 5) ( 5) 17. a. 1 1 1 2 2 12 2 2 a a a a a a a c. 51 35 3 5 3 5 3 1 1 (a ) a a a b. 13 35 5 3 5 3 5 1 1 (a ) a a a d. 21 1 2 2 2 1 1 1 3 3 (2 ) 4 1 1 3 3 a a a a a a a 18. a. 9,0 0,04032 1,05 muis H dm2 (105 cm2) b. 7,5 23 8 egel H G Voer in: 23 1 7,5 y x en y2 8 intersect: x 1,1 kg c. 11,2 32 (11,2 ) (3 13 2)31 (11,23 2)31 31404,9280 2 mens H G G G G 1404,9280 a b2 p3 19. a. x21a ( )xa 12 p12 p c. x31a41b x31ax41b ( ) (xa 31 xb)41 3p4q b. 2 1 1 3b ( b) )2 3 ( )2 3 3 2 x x q q d. 25 2 1 5 5 2 2 2 2 2 5 2 ( ) (( ) ) a a a b b b x x p x x x q 20. a. b. (0, 0) en (1, 1)
c. Van f en h is het bereik
0 , en van g en k is het bereik ¡ .d. De grafieken van f en h zijn symmetrisch in de
lijn x 0. De grafieken van g en k zijn puntsymmetrisch in (0, 0).
f
g h
e. f x( ) 3 heeft twee oplossingen, f x( ) 0 één oplossing en f x( ) 2 geen. f. Voor h(x) geldt hetzelfde als voor f(x).
Voor de functies g en k hebben de drie vergelijkingen één oplossing.
21.
a.
b. Ze gaan allemaal door (1, 1).
c. De grafieken bestaan niet voor x0. Ze hebben een verticale asymptoot.
d. Voor de even waarden van a is het bereik
0 , en voor de oneven waarden van a
, 0 0 ,
.
e. Als a even is dan zijn er twee oplossingen en
voor oneven a één.
22.
a.
b. Alle even machtsfuncties hebben een symmetrieas: g(x)
c. Alle grafieken gaan door (1, 1). De oneven machtsfuncties gaan door (-1, -1): f(x),
h(x) en k(x).
d. g(x) heeft twee snijpunten met de lijn y 20. De andere grafieken hebben één snijpunt.
e./f. Met de lijn y 20 heeft de grafiek van g geen snijpunten en de andere drie grafieken één snijpunt.
23.
a. De grafiek van f door een verschuiving van 9 omhoog.
De grafiek van g is ontstaan door een verschuiving van 3 omlaag. b. Beide grafieken hebben de lijn x0 als verticale asymptoot.
De grafiek van f heeft een horizontale asymptoot: y 9 en de grafiek van g: y 3
. c. Bereik van g: 3 , 24. door (1, 1 2): (1) 1 12 n f a a door (2,4): 1 2 (2) 2n 4 f 1 1 2 2 2 2 2 1 2 3 n n n n 25. a./c.
b. deze grafieken vallen samen.
d. f x( ) 1 heeft geen oplossing.
e. k x( ) 1 heeft één oplossing en f x( ) 2
ook.
f. De grafiek van k is puntsymmetrisch in (0, 0)
g. domein f:
0 , en domein k: ¡ bereik f:
0 , en bereik k: ¡ -1 -3 -2 -4 k(x) f(x)26.
a. zie ongeveer de grafieken bij vraag 25.
b. domein f:
0 , en bereik f:
0 ,domein g: ¡ en bereik g: ¡
c. f x( ) 2 heeft geen oplossing en g x( ) 25 heeft één oplossing.
27.
a. De grafieken van f, g en h vallen samen.
b. De grafieken zijn symmetrisch in de lijn x0. c. f x( ) 14 heeft twee oplossingen.
28.
a. De richtingscoëfficiënt van die lijn is 1.
b. Dan wordt de richtingscoëfficiënt
1 3 1 2 1 2 ( ) 0 1,59 0 en 1 3 (0,1) 4,64 0,01 1 3 (0,1) 0,1 4,64 c. 1 3 (0,01) 21,54 0,01
d. In de buurt van (0, 0) loopt de grafiek verticaal.
29. Ja, al deze grafieken lopen in de buurt van (0, 0) verticaal.
30. a. h44200,3613 22,6 meter b. 4420d13 15 Voer in: 20 13 1 44 y x en y2 15 intersect: x 0,19 m. c. 18 c 200,2013 13 20 18 0,20 51 c 31. a. 1 2 3 3 ( ) 2 2 f x x x x c. 1 2 1 2 2 ( ) 4 2 2 f x x x x x x b. 12 1 1 2 2 3 3 3 (2 ) 8 ( ) x x 8 f x x x x d. 12 1 2 4 4 2 1 3 (6 ) 1296 ( ) 432 3 3 x x f x x x x 32. a.
b. x4 16 heeft twee oplossingen
c. 24 16 en ( 2) 4 16 d. ( 2) 5 32 e. klopt. 33. a. x5 32 b. p4 20 c. y3 12 d. 2a6 9 2 x p 420 p 420 y 312 geen opl.
e. q447 34 f. 7 2 k8 4 g. 0,2x3 12 h. 1 7 3 10 w 3 4 81 3 3 q q q 8 1 2 1 1 8 8 2 2 1 1 1 k k k 3 3 60 60 x x 7 7 21 21 w w 34. a. 1 1 5 5 5 5 1 (x ) x x x b. 3 2 ... 7
c. Er is nog een tweede oplossing: 3
2 7 x 35. a. w5 6 b. p4 0,2 c. 3 4 5 q 1 5 6 0,70 w 0,2 14 0,2 14 1,50 1,50 p p p p 4 3 5 8,55 q d. 1 4 3 5 a e. 7g38 18 f. x151 7,51 1 4 2 16 a a 3 8 8 3 4 7 4 7 2 (2 ) 12,41 g g 5 6 7,51 5,37 x 36. a. w0,42 6 b. p4,10,2 c. x1,25 0,3 1 0,42 6 71,24 w p0,24,11 1,48 x 0,31,251 0,38 d. 7q2,357 5 e. 3 t0,13 2,15 f. 2x4,17,3 1 2,357 2,357 5 7 5 7 ( ) 0,42 q q 1 0,13 0,13 0,72 0,72 12,97 t t 1 4,1 4,1 5,3 5,3 1,50 x x 37. a. 1 4 P Q b. P 25Q3,5 c. 2 7 1 0,75 P Q d. 1,46 Q 0,76 P 4 Q P 1 3,5 3,5 1 25 1 25 0,29 ( ) 0,40 Q P Q P Q P 2 7 7 9 1 1 3 1 3 0,78 1 (1 ) 1,25 Q P Q P Q P 1 0,76 0,76 1 1,46 1 1,46 1,32 ( ) 1,65 Q P Q P Q P 38. a. S 50 b. 1 6 40 S A 1 6 1 6 6 40 50 1,25 1,25 3,81 A A A vierkante mijl 1 6 1 40 6 6 6 10 6 0,025 (0,025 ) 0,025 2,44 10 A S S A S S S 39. a. Hgiraffe 0,012 0,750 0,67 0,010 kg
c. H 0,012L0,67 1 0,67 0,67 1 1 0,012 3 1,49 1 3 83 (83 ) 736,03 L H H L H H
d. De grafiek van H is een afnemend stijgende grafiek. Dat houdt in dat het verschil in hersengewicht bij de ree en de vos groter is.
40. a. V 8 10 20112 cm3. b. 92 h 1000 c. r2 h 1000 1000 81 3,9 h cm 1000 2 2 2 1000 1 318,3 h r r r
d. Als de straal heel klein wordt, wordt het een heel hoog blik. e. r2 h 500 2 500 2 2 500 1 159,2 h r r r 41. a. 5 5 3 4 7 2 (2 ) 32 32 3 3 3 p p p p p p c. 5 0 0,25 5,25 5 4 1 1 m m m m m m b. 4 4 2 2 6 8 8 1 (4 ) 16 2 k k k k k d. 56 1 6 9 7 7 6 5 1 q q q q q 42. a. 1 3 1 3 3 3 3 c. 2 7 11 5 3 315 5a a a2 3 7 a a a a a315a11 b. 94 5 9 9 4 9 5 7 7 7 7 7 7 d. 1 2 2 3 5 6 1 2 3 5 6 p p p p p p p 43. a. 2x13 5 b. 2 7 4p 5 c. 100 5 k4 60 d. y y3 12 1 13 13 1 2 1 2 2 (2 ) x x 2 7 1 2 1 2 1 4 3 1 4 3 1 4 1 (1 ) (1 ) p p p 1 4 1 4 4 8 8 8 k k k 1 3 3 4 3 4 1 12 12 12 y y y 44. a. g a( )f a( ) 1 3 2 1 a a Voer in: 3 2 1 y x x en y2 1 intersect: x 1,47 b. x2 b x3 b 1 2 x b 1 3 x b 1 1 3 2 1 b b Voer in: 12 13 1 y x x en y2 1 intersect: x 9,91
45. a. 4329 c 7781,5 21700c 4329 21700 0,2 c b. 0,2A1,5 88
Voer in: y10,2A1,5 en y2 88 intersect: x 58
De afstand van Mercurius tot de zon is ongeveer 58 miljoen kilometer.
c. De omlooptijd van de aarde is 365,25 dagen.
2 3 1,5 1,5 0,2 365,25 1826,25 1826,25 149,4 A A A
De afstand van de aarde tot de zon is bijna 150 miljoen kilometer. d. 0,2 A 1,5 T 2 2 2 3 3 3 1,5 0,67 5 (5 ) 5 2,92 A T A T T T 46. a. 3 5 2x 7 3 5 2 3 1 2 1 1 2 3 (3 ) x x b. 23 35 3 2 5 3 2 ( ) 2 h x x x x x
c. Voor x0 bestaat de functie niet; je mag niet delen door 0. d. 2 3 4 15 3 5 1 15 19 1 1 2 2 ( ) 2 x k x x x x 47. a. (30, 0.12): a30b 0,12 en (70, 1.51): a70b 1,51 b. 0,12 30b a en 1,51 70b a c. 0,12 1,51 30b 70b 1,51 7 3 0,12 0,12 70 1,51 30 70 ( ) 30 b b b b b Voer in: 7 1 ( )3 x y en y2 0,121,51 intersect: x 2,99 en 2,99 6 0,12 30 4,6 10 a
T-1. a. 5 2 5 2 4 3 4 c c c c c c. 5 5 3 2 3 4 2 2 2 w w w w b. 2 6 2 6 7 5 7 (d ) d d d d. 11 2 1 11 7 2 5 3 3 7 2 3 k k k k k T-2. a. (2 )3 8 3 2 2 4 4 x x x x x c. 7 5 2 6 2 3 x x x b. 2 3 6 2 2 4 4 16 16 x x x x x d. 2 6 8 4 2 2 4 18 18 2 (3 ) 9 x x x x x x T-3. a. 2 4 2 2 14 2x 7x 14x x e. 12 1 2 2 2 2 1 1 x x x x b. 1 5 5 x x f. 25 35 3 5 1 5 3 2 2 2x x 2x x x c. 3 4 4 3 3x 3 x g. 1 2 3 2 3 3 2 (3 )x 9x 9 x d. 12 12 1 2 1 3 3 3x x 3x x x h. 1 1 2 2 1 1 3 6x x 6x 6x x T-4.
a. f(x) en h(x) zijn symmetrisch in de lijn x0 en g(x) is puntsymmetrisch in (0, 0) b. alleen f(x) gaat door (-1, 1)
c. f(x) en h(x) hebben twee snijpunten en g(x) één.
d. k(x) is symmetrisch in de y-as en m(x) is puntsymmetrisch in (0, 0). k(x) heeft twee snijpunten en m(x) één
T-5.
a.
b. Alleen f(x) heeft één snijpunt met y 50. c. p x( ) 3 x15 2 6x 6x x51 61 6x3011 T-6. a. x5 8 b. y6 20 c. 1 4 10 p d. x4 3 1 5 8 1,52 x x 1 6 1 6 20 1,65 20 1,65 y y 4 10 10000 p geen opl. e. 2 3 3z 12 f. 5a2,67 17 g. 13 6 p1,25 1 h. 4 3 b1,7 10 2 3 3 2 4 4 8 8 z z z 1 2,67 2,67 2 5 2 5 3 (3 ) 1,58 a a 1,25 0,8 2 2 1,74 p p 1 1,7 1,7 2 2 0,67 b b
T-7. a. O0,1 360000 0,67 528 m2 b. 0,67 1 0,1 10 G O O 1 1 1 0,67 0,67 0,67 1,49 (10 ) 10 31,08 G O O O
c. G31,08 350 1,49 194829 kg. Het gewicht is 150000 kg, dus er mag nog 44829 kg
vracht mee. T-8. a. 3 5 2 0,15 2 3 E kilojoule. b. 3 1 2 0,15v 2 c. E 0,15v31 1 3 3 2 3 2 3 26 (26 ) 2,99 / v v km u 1 1 1 3 3 3 3 1 0,15 3 1 1 0,15 0,15 ( ) ( ) 1,88 v E v E E E
Extra oefening – Basis
B-1. a. p7(p2 5) p7 2 5 p17 d. 7x32x8 14x11 b. 14 14 7 3 4 7 k k k k k k e. 4 5 3 2 3 2 2 15 15 1 (3 ) 9 m m m m m m c. 4 5 9 4 5 20 11 1 ( ) w w w w w w f. 3 5 8 2 1 2 2 3 6 12 12 1 (2 ) 8 b b b b b b B-2. a. 4 11 11 4 p p c. 12 1 2 6 6 6 1 1 m m m m b. 32 31 1 3 1 2 1 3 4 4 4x x 4x x x x d. 3 2 6 6 25 (5a ) 25a a B-3.a. x0 is de verticale asymptoot en y 0 de horizontale asymptoot. b. f x( ) 10 heeft één oplossing.
c. De grafiek van f is puntsymmetrisch in (0, 0).
B-4.
a. f x( ) 5 heeft één oplossing. b. g x( ) 5 heeft geen oplossingen.
c. Voer in: 13 1 3 y x en 12 2 2 y x intersect: x 0 x11,39 B-5. a. 2p4 11 b. 3t2 4 9 c. 25r0,2 50 1 1 4 4 4 1 2 1 1 2 2 5 (5 ) (5 ) p p p 1 1 2 2 2 2 3 2 2 3 3 1 (1 ) (1 ) t t t 0,2 5 2 2 32 r r d. 14 2 3 x e. 7q0,4 4 f. 0,2 1 5 x 4 16 2 3 81 ( ) x 1 2 0,4 4 7 2 4 7 ( ) q q 1 0,2 1 5 ( ) 3125 x g. 2 3 1 7 x h. 27 1 2 3x 4 3 5 7 3,21 x 27 7 2 1,5 1,5 4,13 x x
Extra oefening – Gemengd
G-1. a. 8 6 2 ( ) x f x x x c. h x( ) x x 2 x122 x121 b. g x( )x3( )x5 2 x 3 5 2 x7 d. 2 2 3 3 4 1 5 3 4 2 ( ) j x x x x x x G-2. a. 2x1,8 46 b. 5x975 77 5 9 1,8 23 23 5,71 x x 1 9 9 2 5 2 5 0 ( ) 1,11 x x G-3. a. N 0,25K5 b. 1 31 2 N K c. N 8 K2,5 5 0,2 4 1,32 K N K N 1 3 3 2 8 K N K N 2,5 1 8 0,4 0,44 K N K N d. N 1,2K0,3 e. N 2,8K1,67 f. 1 2 1 0,01 N K 0,3 5 6 3,33 1,84 K N K N 1,67 5 14 0,60 0,54 K N K N 1 2 1 0,67 100 0,05 K N K N G-4.
a. Het percentage komt dan boven de 100%.
b. 320H15 320H110 1 0,016 64 H H 1 0,031 32 H H
De worteldiepte is dan tussen 26 cm en 58 cm. c. H 28 :W 90 28 62
d. p320 (90 W)1 G-5.
a. De grafiek van g is symmetrisch in de y-as.
b. Voor alle waarden van x is x4 een positief getal. Er wordt dus altijd een positief getal
van 102
x afgetrokken. Met andere woorden: de functiewaarden van g(x) zijn kleiner
dan de functiewaarden van h(x).
Uitdagende opdrachten
U-1. P x( ) (4x 5) 2 8 10
x x
Voor x 0 wordt er steeds een positief getal van 8 getrokken. De functiewaarden zijn allemaal kleiner dan 8.
U-2. AB: y x 9 2 9 (3 ) 9 (9 6 ) 2 6 L x x x x x x x U-3. a4g 130 en a10g 230 230 130 10 2,5 4 0,62 g g g a a g 0,62 130 4 54,84 a U-4. a. x27x10 ( x2 3x2) 4 2 2 10 8 0 2( 1)( 4) 0 1 4 x x x x x x b. 2 2 1 2 7 10 ( 3 2) x x x x 2 2 1 2 3 2 ( 7 10) x x x x 2 1 2 1 1 1 1 2 2 2 2 2 10 11 0 2 2 2 2 x x ABC formule x x 2 1 2 1 2 2 10 12 0 2 x x ABC formule x H (in cm) P (in %) 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100