Snoepjes uit de Delta

AFZETTINGEN WTKG 29(3),2008 59

Snoepjes

uit de Delta

Anton Janse*

Nuculana

Deze

schelpjes

komen al vanafhet_vroegstePlioceen inons

faunagebied

voor.Dezesoortenkomenvoorin koudere of

diepere (dus

ook

_koudere)

milieus.Van detweehier beken-devormen

hierbij

een

afbeelding.

Nuculana minuta

(Möl-ler, 1776)

enNuculana

_{pernula (Möller, 1776).}

De

_plaatjes

zijn

vanmateriaal dat is

_opgedregd

van250meter

_diepte

in de buurtvande Shetland eilanden. De reden hiervan is dat het materiaal uit

boringen

meestal

_{fragmentarisch is,}

kennelijk

bezit deze soorteen

fragiele

schaal. Ook

strand-vondsten

_zijn

uiterst zeldzaam.

_Fragmenten

hiervan

_zijn

meestal

duidelijk

herkenbaar_aande dubbelekiel _overde hele

_lengte

vande

_{achterzijde aanwezig.}

Het

jongst

waargenomenvoorkomenvanN. minuta isvan

bodemmonsterstennoordenvan

Terschelling

uit

laatPleis-tocene

afzettingen.

Gedurende het vroeg-enmidden Pleistoceen komt deze

soort

regelmatig

voor.Tot nogtoeheb ik slechts het

voor-komen_van Nucula

_pernula

constateren in

_boring

Dirks-land,

opeen

diepte

van 164meterenden Osse op 150

me-terin

_gezelschap

vanandere arctischesoorten.

Deze

_schelp

verschilt vanN. minuta dooreenslankereen

dunnere schaalen

fijnere

of

_nauwelijks

ontwikkelde

rib-sculptuur.

Gezien de milieuvoorkeur is het

_begrijpelijk

dat dezesoorten hier in het Pleistoceen voorkomen.

In een aantal

boringen

worden ook dezesoorten in _een

hoofdzakelijk

Plioceen

_{gezelschap aangetroffen.}

Gilbert

(1957)

vermeldt N. minuta uit de ZandenvanLuchtbal.

Het voorkomen_van deze koudesoortwordt

toegeschre-ven aan ‘koude

opwelling’.

Ikweetnietwatik

_{mij bij}

deze kreetmoetvoorstellen. Feit is dat de

_{zuidelijke doorgang}

vande Noordzee vaak

langdurig afgesloten

is_geweest.De

mogelijkheid

is daterin

perioden

van eenanderpatroon van de

Golfstroom, noordelijke

soorten _{aan onze}kusten

terechtgekomen zijn.

In latere

tijden,

het Pleistoceen is dat inderdaad diverse keren

_voorgekomen.

Enkele voorbeel-den hiervan

_zijn:

Acila

_cobboldiae,

Tridonta borealis_en Mactromeris

_polynyma.

Wat echter in de

Deltaboringen opvalt is,

dat in_een

ogen-schijnlijk

Plioceen

gezelschap

vaak slechts enkele stukken

van eenkoudere herkomst tevinden

_zijn.

Vaak werd dit

aan ‘naval’_geweten.Voor de lezer; Naval is

verontreini-ging

van eenboormonstermetmateriaal uiteen

hoger

ge-legen

niveau. Dat is

_{bij dergelijk}

veldwerk

_{altijd mogelijk.}

In de

boringen

die iktot_nogtoe_{onder ogen heb}

_gehad

is dit enkele keren

_vastgesteld.

Echter de

_constatering

in deeerstezin vandeze alinea is te

systematisch

om van

verontreiniging

tekunnen spre-ken. Ook de conservatietoestend_van demonsters

spre-ken dit tegen.

Het is dan ook

_mogelijk

dat

_tijdens

ofna

bijvoorbeeld

het

Praetiglien

de

onderliggende

Mio-Plioceen

_afzettingen

om-gewerkt zijn

en

vermengd

met dearmekoude fauna

ele-menten uit die

periode.

Om hieromtrent_meerzekerheidte

krijgen

is ernogmeer

onderzoek

_nodig.

Hiermee

_hoop

ikmein de toekomst

be-zig

tehouden.

*AntonJanse, Gerardvan Voornestraat165,3233 BE Brielle, tel.0181-416238,email:

_{acjanse@hetnet.nl}

Nuculapernula Nucula minuta

Onderzoeknaarde

Deltaboringen

eninventarisatievoor de

nieuwe

_{Fossielenatlas,}

wat betreft het deelvanzuidwest

Nederland,

vormen eendeelvan

mijn bezigheden.

Zonu en dan wordt het oog

getroffen

door iets fraais of

voor hier onbekends. Vaneenaantalvandeze zaken wil

ik

_jullie

_van

_tijd

tot

tijd deelgenoot

maken in dit

_rubriekje

‘Snoepjes

uit de Delta’.