ru
-f"T
·ika nge ·iyn 1del 3 te en!. die 3.A. .ie). ne- try-ling 1lse dlt- vcr-ulle lllle j ag-op or d. g o-·'·ou 'oor >g'e-rlyn toe in-e in hct;~
sloo like a an tyd ge-aan en r al edi-aan 1 en .r al sltie nev. >on- kul- licf-·ouel
]{OS ·cn-ing eort: ~l.lr fnC' ... lulc cu, :htr· iz~u, hole-ron;lci;c-C
r;.<·
1 hcr-lud; ert;; zen, Idol· ~u:~ rl!t. tnnh .MY· .reo • .... 1d; Mn·~llo;
Ves; tru.s \VII-her - 'uri-llal!t lho.. 1nd. oe~ arl: ~ch; 1buo otz~. leli -, Ja-'Al· 1co; Ilea· h!S; Una nn.o.rrc-•
~D
,/
Del'! V, Xo. 2. \\'OEXSDAC, 21 XO\' HH5
V
(())~k~ffrP(Q)IDl~
cfE(f;~cenrll
V
~nru
(())Jt
IB~y
Onnveralrilderd
Hie O>ose\\ abram! wag sal voort g-aan um hom in die huidig-P
mn!>lun<ligh,·th- vi•· 'n \'nll;sfront tt• h<'J'\\'t••·, \'Olgen-< 'u \'Cr lda-ring \\at !.!etll' di<· I\.ommandant-g-e•lft•r·aal uitgereik i., op g-e,..ag ,·an die Grontraad. \\at ,-an 7 tot 10 Son·mber in .Jnhanru·s-burr; ge-.it het. Die n'rl<laring lui:
Weens die '''am•oorstellings wat daat· gedurig- \'Cn;kyn oor die YOJI<sfront ,,-at die O.B. besig is om uit tt· bou, hct die Crootraad by sy jongste sitting besluit om sy standpunt \\'eer-ccns lliteen te sit. Dit is as \"Oig:
Q) \\'at is die \'ull;o.,fron1. \\'at
IH'oo~ \\ ord ': Dit i-., die politick<'
1·11 <.o-.ialc bondg-t·twot...lmp ,·an
M·lf!>tandige r\friiGlnergroepe, I'll'
met
behoud t·n cl'l<cllning \'an sy cie idelltill'it. \'ir clic hl•rt·iking- van 'n g<'meen<.Jmp-lil<e ,·oJk.,tloel. ~o ·u front. ''at :tf...,ondcrlil<(• parlyc· e·n gw<'pe•-..aam~l;al;.-1. is tlit• tcenstdling nw 'n cJ;,Jdusi('\H' partyfront. 0 Oi~ O.B. opt n•de by diP \'Oigendtl VCJ'l<ic,;i ug- sa.l as \'olg- \\'ec:-: Die Voll<,front ,..aJ die O.B . ...,e \'Oile ... te·m- ('n or-~ani"a....,i('J;:rag a... ...,fl,un
ont-\ ang. -.onder dat clit· O.B. 'ir hom,..clf 'n cnkel<' "!'tel op.-i,. In SO\'t'IT<', cgtcr, dh' ont\\'il(-lwling- van so 'n ).:'l'S:.trnl'lltliiH· fl'tlnt deur <lie ,·oot·tg-e-.ctte hab
-... tarrig-h<>id \'an part~·t· ('II g'I'(IC-Jlt' \"c•r.nlel word, I'll iu son•t-rt•
dit• \'('t'liie<.ing op biCllt' party-grmahlag plaas,·ind. daar neem die·
O.n.
ao., organisa-.,k aan !>o'nparty\ erld~sin~ g'n dt~eJ uie, f•H gaan hy voM·t om htHn..;cJf vir dit' nitslmiH•Iin~ van tlic- par
·ty-t 1\ ;.., !n 011'- Yo.lk tc ht·ywt•r.
0 Oic O.H. .stel hom n·rde•· op dit' .... tandpnnt dat clie• hlanl;e Wc·-.-t:urope"c -.-a-; !n. :-;uid-Afri-l;a gc·mcen..,J;aplil;e bt'la11g-e en
dns 'n ge·mccnslmplil<c tanl' ten op,ig-t <' \'an ons land Pn "Y be-\'lllldllg- a:, gehN·l het. <·u
gc-,·oJg-Jil< op daardir g•·oudslag
,anu'\H·t·liing bdwo.-t It• \'inti.
@oJIDo
§E IHI@®JFJr
&&II{
By geleentheid v;lll die jong-ste sitting van <lie Croot1·aad in Johannesburg is crnstige oor-wc_r:ing geskenk aan die pro-bh:mc ,·an die AfnlcancrYolk g.:sicn in die !ig ,·an die nuwe omstandighede wat dtc afslui-tin~ van die oorlog rnt•egebring hl'l.
l)i,• twee ujt..taalltle· gen:u·c· \'an die onmidtlcllil<t' toc:-lwms li'· in die Ollderlingc' n·rdcling \':111 die \'Oil;:. \Hl:lrtl<'u r hy
on-m~tig bly om hom,.elf t<· han d-haaf. en <lie bt·th·rigiug- \'an die ){ommunisme.
Ten opsigte \'an een;gcnoem -de gevaar sal die 0.13. voort-gaan met sy pogings om aile Afrikaners saam te snoer. Die O.B. wil opnuut die noodsaak -likhcid \'an di:;siplinering ,-an die volk beldcmtoon as ·n ver -eiste \'ir eendr·agtelikc optrede. llierlc><· sal lwmmandobeury -,\ig-hctle•. laerti'Pid;t~ en afrig-t i ng!&gafrig-t;l&lafrig-t;:unpe toeuc<•rn. Di t sal vergemaklik word na mate die noodr<'gulasics opgchef word en
staats- en provinsialc ampte-nare weer toet;'Ciaat word om aan O.B.-bedrywighedc dee! le neem. Organisatoriese \\'Crk sal ,-ergcmaklik word met die ophcfli11g \'an bch•'•'l' oor l·rand-stof.
IIOOFTAAI{
Oi<• \'e·rnaamt.te taak \'UII die
0.13. l-, nog ,l<'l:tb om e](·ur
'' oord t'll ,·oorb('dd cli.c ,.<,11< op die pad \all s.'· natuurlil<t· t' cn-heul tc \OCJ'. D!c pa•·typCIIitil'k i-. e!ie wl;<'r>ote midd£'1 0111 rlic
'nl" u!t ml'l<aar tt• hou. Dnn.·-""' s<•t:l{ die O.B. na 'n f)f'ccr front, 'n Velll;sfront. waarblnne dil· \'oll;-.,!J·~·d meet· doc I! rdfl•nd ge\ oer han word.
0m die t.weede gC\'!131'. nl. van cl,e Kommunisme die h '(Ji te bied, sal die O.B. met groeiendc y\\'cr· sy pogings voortsit om 'n \'crcniE,de front te skcr> VF\:1 al <:icgene wat met ondl'rgang- he-drcig wor·d, nl. djc helc blanke ras.
l:?®ilil~fl~
rurur:ru
illmrllil®~ @~il~
l)i(' nH'ning d:ll die huidig-t· mi..,tla:ulgulf hoofsaaklil;:
hwgt·-::,l<ryf mew! word aau die ft'it dat ,(.']wre• '' <·tte OLlg'<'hc:'f i" c·11
die• polbic· st' hantle gt•bind i--. om OJl l.l· f l'l'l'. h; Yt:>rlc•d(• \1 c'c•l< tle11r maj . . r. t!u Toil, he\'CIIwb-be•· \'an die· \'c·rrc· Oos-H:UI(l sc· poli-<icmag. in '11 toespraal< 'onr
dic' J;::tmer \an koop!Htll(ld 'au Spring--. uit~P'-preek
l\fa_j. Ou Toit hct ~t·s(· dat
dt-L."lr th\ ar-.,dctll' die land 'n ge-wclclige f:'<llf \'an misdaad i .... en
daan'<JCJ r Ilfeld cia a r n •·edc wee,... llit b nic· --.o;,eer te wytP aan tlil' f(·knrt a..'ln poli~ic nic·. maar die t>Oli!>it• is \'an ooJ·deel dat hull!' in S!'l«•rc opsi~ll' v;e-biud is. dat hullc· srkcrc '"'!If' nie !;on toepa-. ni<• en dat die
ophefling \'an ant.kr wettt•
ge-weldig-c ''" aad ,.,.,·oorsaalc het. Die 11itla.tinv; nw maj. J)n Toit l<•1m daa•·tlfl neer dat die
;\linbter "'" Ju,Ji-.,it· ciehandig
... -I; ere ,,-('( t c opgl·lwf hct as A'''' olg \\ aan·an n \'locdgnlf 'an misdaad losge})r('c·l;: het, en dat hy die polisie in bandc g<llo lwt om daar·tcen
"I'
tc t.t·ce. Daardie mi11istcr is d1·. Colin Ste'yn. wat te\'OI'(' r<'rds blyke ~··v;<·•· het dat hy lwmmunistie-..,,. \\ etsoort rcdcn, M·lfs uit ilichandc ,·an di<· ho\H' wegrul;:,
:-.ou,.. in ilie ge,·al 'an :\loses Kntanc.
~®1Rlil~UJWIT~
ill®IE~
tr@lr
@JE\9\o/IEJLIID
@~
~CID~l! lf?®ilft§ii~
®ca:nr~flrru
..
On:-.
ci
s
dat
\\UiliH't't' organi:-a~ie::;die ma:-::-a:- opro('p tot
'
n
:!>tl'
aatgcveg
dit daanlit'
organi:-;a~ie8 ~f'plig
moe~ wee~ omdit·
ma:-:-a
te
1t'i
t'llvoor
te
hcrt•i
om di
e
gewt'ld van die poli::.ie
en
fasc
i
s
t
~'
met
ltnl eie gf'wdd
teen te
staan.''
Sn lui 'n
hros_jm
·
c
wat
dent
·
'n komn11mi
st
it>st'
o
r
gauisasie,
d
i
f' \Vorkers'
lnh't
'
uatioua1
Lea~Ut'.
n~
l
':!>}H'Ci wo
t
·d na
aanleidin~
vau
d
i
e
on
l
a
n
~:-e ~t>weld
plf'~int!
in
Johannf':-.h
u
rg
hy
gelcc
n
thcid
van
die
II.~.P.-kougres.Die brosjure ,·erklaar· dat Suid-Afrilca vit· die agt miljoen nie-blankes n slawekamp ill. Dit is g-l•en demolnasic nie, maa1· dil· dcmokratiese dcl<man-tel omsluit 'n fascisticse ~c' raamtc. (;~nl. Smut ... wat md
!->,\' lippt• flli)Ui '' oonlc oor diP th· -moJ;:ra--.i•· In\ ,-t ra:ll>. i!> die· l<ampl;cllumandant oo1· die nic·-hlanl;cs, c·n ... y clac:lil< ... c '' !'l'li i,.. om dil' nwn:>lil<e rc~tc \\at hy \'Crl;ondig-. It· \'ertrap.
In di~ tt·ant. gaan die p:e-skrif \'no•t om tc beduic dat die blanl>cs die faseisme ,-c•-tecnwoorclig en die nie-bl:: l.ll-l<es die demokrasic.
POLISH-~
.. Die polisie is deeglik opl.(l'-Jei om mt•t hul stoldw wrede aam·alle op die protesterendc nie-blankes te maak. Dit is hul daag-likse wcrk om na willel<eur nie-blanl<es tc slaan, in hegtc-nis te neem en te vcrncder. Dit.
is dee! van hul werk om hulle onder· te hou.
.. Dinsdag hct hulle hierdie wrccdaardighcid teen die 160 bescerde blnnltes gebruilc Hier·-die pynlilcc ondervin<ling bc-hoo•·t die wet·J;ers bewus te maalc van die ,-anselfsprekendc noodsaal<lillllcid ,-an c>enheicl met hnl enigste bondgcnoot die nic-blanl<c . . . .
Gf~\\'ELD
.,Dil· IC'ien; van die Springbok Legiun h<'l tlunrin ge,.laag- om hierdit· g-root drmonstrn~h· by-·
een t<· rtwp. rnaat· het ni<· daar
-in geslaag- om1 hierdie gl'wcldi).:'•' wocde a an t P wend n!c en Jwt
o.,y c:!.c gang laat gaan. Indit-n
die Spring-hoi< l,<>gion die be:' I o-g-<·r;: gcor·g-anise•cr hct. sou Ma-lan nic su \l'r ru;, die eer!>l•· trappic ,-an dic• ,.tacf<..aal gelwm Jwt ni(·. Dil' SpringbnJ;: Legi1111 ,..c .. :>t rydtaal" het die mas,a tot
·n hnt.' pu11t aangenmr. en toe hct cHc om·•·•·antwoordclil>e lci-cts van 'n verantwoo-.-delilit' organisasic tlit daar gclos en huis-toe gcgaa11. Hullc het to-taal g(·faal um hul strydtaal in dade om te ~!t. Dl.t is dnarom dat die betoge·r·s nie daa•·in l>on slaag um deur tli<' polisie-lmrdon
tc brl'•'l;: nie.
,Ons cis daL wanneer or ga-nisasics die massa oproep tot 'n strnatgevcg-. dit die plig van daardic organisasic moet wees om die massa tc lei en ,-oor te berei om die gcweld van die polisie en fascistc met hul cie geweld teen tc staan. Dit be-hoort 'n lcs te \\'ees vir die ge-wone ledc van die Spr.ingbol' Legion om 'n dnidelike J(ocrs van oplrcde te cis en te ,-cg vir 'n werklik strydlustige lcier-skap.
TE \\'1-:'l'SG}~IIOORSA.-UI .. Uio· ,..oJtlat!' i-. \'ir die gel' gehou (J<·tu· dic- \\'etsgc hu<lr-same IC'irrs van die S pl'ing-bol' l.t·g-ion. Om; armc gclda' moct 1.-.·r dat om ilie fa,ei:-.tt•-hordc-. «•P hul pkk tc ,it, ~lfl'
moet nrg-:lnhecr om teen lulll <-te ,·eg."
Die brosjure docn dan 'n op-roep tot die st1g-ling \"an .,anti-fascistiese nfwccrgroepe" en voeg daaraan toe:
.. Soldate. cis van julie Spring-bok LC'g-ion 'n \'(•gtrrslcilling in die !-tr~·d en geo•·ganisccrdc af-'' eergroc:pc. Wcrl«·r,! F~ dat julie \'al<boncle afwcergroepc
nrganic,ecr."
AANVAL-GROEPE Oat die skry\\'()r cintlik .. aan-,·al-groepe" bedoel, blyk ten dui-delikste uit sy klag dat dr. )fa-Jan nie belet is om die .. eerste trappie" Ylill die stadsaal te haal nie. :-.rogtans is hierdie aanhitse~: teen die polisie en die wet (sy veroordeling van __ ,,· ets-gehoorsame leiers") tot Yandag toe nog nic op sy plek gesit nie. Sou dit• polisic ool• ltierin dour tlr. Colin St<':m gebind ge-'' t>e, het?
(Ven·olg \'an ltolom 3)
As ge\·o!g van sy weiering het die kommunistiese party op 'n byeenlwms van vertcenwoor-digcr·s \·an die drie groot partye die sosialis Felix Coum \'Oorge-stel as regeringshoof in die plel< van De Gaulle.
Die Fransc Kasionalc Raad het :\faandag gcnl. De Gaulle se bcdanking bchandel. Toe ons ter· perse gegaan het, was die besluit nog nie bekend nie.
IID~
@}aJnullfl~ LB3~@calfi11Ik
W
~~ml~
~
CIDmiD
nml UUffilfik)(tfl~~~
IEii~~
Nadat genl. De Gaulle slegs
onge\'cer 'n \\'Cek gelede tot hoof van die Franse regerlng geldes •s. is hy dour die Jwm-munist<l gedwing om sy bedan-king in te dien by die Xasionale Vcrgadering, \'Oig'l'llS bel'igte \'l'ln Sapa-Reutet• ui l Franlnyk. De Gaulle was betas met die samestelling \·an 'n kabinet, mru1r hy het geo,tuit up die ,• ol-harding \'nn die lwnununistc tllll !.n bchcer ge..,td te wortl va11 een van die '-ll·utelposte in tlit• kabinct. llulit' hct
aangc-•
t.lring op minstcns N'n \'an die dri<' portefeuljes oo•·log-, buitc-lalltl-.c sal<c of binnelandst• saiH·. 1)(' (;anile hct ilit _!;'t'\\eier op grnncl dat hy nie sull•c bclang-ril;t• pu:,te wat I•'rani"·~·Jc se b e-lcicl nret antlc•· moumlhcde in
gcdnmg J;a11 bring, lmn
toe,·er-trou aan mcnse wat nic· in die eer-.,ft· plaa;, nasionnal is nic. Hy hct gese dat. hy bcl'cid was om 'n regering saam te stel wat che drie groot partye sou \·ertcen\\'oordig waan·a:n die h:ommunistiesc party die groo
t-,,
ste is en om Jaasgenocmde 'n bchoorlike aandeel in die ekononuesc en maatsknplike aangelccnthcde ,-an die staat te gee. :\luat· op 'n tydstip '
'an-ncet· Fntnl,ryk 'n beleid van mag,H'\\'1''' i~ tusscn twec hail' g•·oot moomlhcdc volg '' i<· "~'
betrel•l<iltg-t' op die oomblik 'n mocilil'l' ,tadi11111 clcurgaan. Jwn hy die J,ommuni!>tc nie in brltc·l·r g-e,te! hd 'an een ,-an tli<' dril-hefbonw ''at die buitclandsc Jw-lcid bepaal nie.
( Ven·olg in l;:olom 4)
7
n Egte
Suid-A.frikaana€
Produl,
0 Kry dit by u t-landelaar of Apteke:zHandclsnan:w: 1.:\TERXASIO XALE KOPERS (El>;\IS) BPI{.
•
l
j
BLADSY TWEE
A
.
V.B
.
O
.
B
Lyl,besorgers, Grafstcenmalmrs
Begrafn isYcrsel~eraa rs
Bloemfontein - l~retoria
130 Tald;:e
SCHOEMANELLO
DRANK
Vir J{walitcit en Tovrcden-heid die Goedlwopstc .J<n
...
KOOP
0 <>"'"
-·;z 0 ( ) ,_;.'!! :;;~DIHEK
TEEN
"-'-.:.: ~"'~ -~~ > 0GHOOT-
..-~ 0 ~~ - .o"·
H
ANDELS-
,:::).:: ~~ ..;R
..
Ul..,
JPRYSE
<:.1-e-l ... ..."
"
"
p,,... P..> \YYNE: F'onkelwyn 7/- -'-Lcwensw:yn 3/9 Vermouth .. 3/ -Hanckraal CocMall {/-SOE'C Wl'XE\ I·ll<curwyn en Ou Port . , 2/G 11 /-0u Wit Port en Sauterne 2/G Port, Roo! Soct l\luslmdcl,DIE O.B., WOENSDAG, 21 NOV., 1945
---
--
----
----
---
---
----
--
---
--
--Wit Soct Musl<adcl . . . . 1/8 8
/-Jcrlplso, Rool en Wit . . 1/9 8/G \Vocester Hock en Pontak l/7 7/6
By geleenthcid van dio vm·jaar.htg,·ierir!g ,·an tEe ]{.Q, en A.JCG. het die O.R.-blaasorl,es van H.aapstad die op!og.
voorge--gaan met v.rolilw marsmusiek In die foto \\'Ord hulle gcsicn in hul netjiese drag.
SJERRn;s:
Amontcllndo (Dro~), l{imbcrley Klub (Dro~) Ou Bruin (Soe-terir;), Ou Oloroso (Soet) 2/9
Gouc (Soc\) . . . . . . 2/6 1 0/-Spcslale (Soeterlg) . . J/6 7;3 SJerric (Soetrlg) l/5 G/9 DitOJ-~ 1\'l'NJ:;: Burs\mdy 1/9 CIMet en Wit Droc l/6 .UJtANOEWl'l\'E: Super de Luxe S/6 De Luxe .. 7/G El<slra Speslaal .. 7 /-F.C.
.
.
A/6 Bucbu " 7/G JENEWl:l! .. 7/G LIJir;UUS: Creme de Cacao . . . . . . 7/6 Coue ]'.1nnderin, Curaco.o,l(ummcl, Piesa.ns, Perskc,
Appelkoos . . . . 7 /-Nneltllc . . . . G/6 3 9/- 37/-~ d/-...,..
Kersic, Anys, Gemrner,
Lemocn, Van der J rum,
Pcperment . . 6/6 31/ -JENE\H:l{-Ul\.EUrtS:
Lcmocn en Suurlemocn 7/G
5% of l/ · per £ n fsla:: wnnnccr Ii"on -tant met Be:;tellin;: ~cstuur word.
Voeg l)y 5/- -\'Jr 1-cissiC: en IJoUcls, r.n
1~/- vi.r v:t:.lt}ie W:lt ver;::oed ~nl word by teru~sendlng. \\'ord vcrkoort in 12
-bottel-l~isslcs of Ci-gelllnr:-va~t!ics of
grotcr. lJ I<J.,.~Jcs \'nu 1;! IJottcl Jc~n
\Vyn, llrandcwyn, .JcnC\\'Cr, J_.il.:cur, Vermouth en Han('){rfHti bcvat.
-1'crm(': 1{.1\f.H. plus I trcin;cht }lrt
sy-lync. 1CJ3.i\. plus trciuko:nmlsslc.
V.O.S. OUDTSHOOR:\". ·Bestel van
JURGENS
SCHOEMAI~, POSBUS 142, OUDTSHOOR)I'BOERE!
Voorcon:UeBe
V<erdlwyrD
G( ommunroo$
,.Dinge is besig om ten gunste
van die kommunisme te
vez·an-dctl," skryf 'n kommunisticsc
verkiesingsagent in 'n natur
ellc-blaadjie in verbancl met sy
wer-wingswerl;: tydens die munisi
-pale verkiesings onlangs aan
die Rand. Hy verldaar dat hy
honderd mense besoek het, en
met uitsondering van. twee
ge-vallc is hy oral baie vriendelik
ontvang en op 'n lwppie tee
ont.haal solank hy sy saak
gc-stel het.
,Ek hct bcviod dat die ou vooroonlelc teen die l;:ommunis
-mo bcsig is om te verdwyn. Die
ltiesers begin {val<lrcr word, en
ons lwmmun.iste help meo om
hulle d;c waa.;·hcid te laat in
-sicn deur aan die vcrldesings
clccl to necm," lui sy opsom-ming.
Om 'n sukses van u BOERDERY te maak, woon een of
ander crkende Landbou-Ko!lege by of \vot·d dadclik 'n
student van B.i<.K. en kt·y di?sEifde dicns by u huis t:eur
middel van ons uitstekende KORRESPONDENSIE-KUR
-SUSSE in:
0 BEESBOEROERY
£10 kontant (of £12 op terme)
0 BYEBOERDERY
£5
kontant (of £7 op term e)Q) BOERDERY ·BOEKHOU
£
5
kontant (of £7 op term e)0 DUIWEBOERDERY
£3 kontant (of £5 1op terme)
0 HOUTWERK TUIS
£5
kontant (of£
7
op term e)0 PLUIMVEE·BOERDERY
£
5
kontant (of£7
op term c)0 SKAAP· EN WOLBOERDERY
£
5
kontant (of £7 op term e)0 TABAKBOEI<DERY
£5 kontant (of £7 op ~enne)
0 VARKBOERDERY
£
5
kontant (of £7 op term e)mnsvnon!
Met
B.K.K.
se beroemde HUISHOUDKUNDE.KURSUS sal u Hui~bouding · n plesier wees. - £5 kontant (of £7 op terme)DiENS!
,\s u eenmaal 'n lid is van een van B.K.K. se Departemente,
bly u altyd 'n lid en ontvang u gratis di~ raad van DESKUN.
DIGES vir u besondere geval.
Stuur dadclik u inskrywingsgeld aan:
PTUNSlPAAL
RO IEIRD lEIR 1r
=OCOJRIRIESJPONDIENSll
lE
aKO
ILl
lEGIE
P
O
S:B
US 180
STELLENROSCHMli§]])
AD IE IHI 00 P
§TEE]])§ CCDP
WIT
ece
:n:"
A21n:nrann
cdlii
Jill
g§
Die misdaadgolf woed nog cer1 st1·yk <lem: en nag- ,·ir nag
wo1·d mense in hut ltuise deur na.turcllc platgcslaan. Van
polisiewee word YCrldaa.r dat daar niks meer hie1·aa.n gedocn
lmn word solanl{ hullc met
'n
groot telwrt aan mannel•ragmoot lclaar J;:om nic. En dit is 'n saalc vii· die \'erantwoordclilw
rniniste1· wie sc taak dit is om to sorg vir beter dienstoestande
wat genoeg reluutc lmn ti·elc. lntussen word die sl>ralc
mamtoln·ag van <lie polisie
-mag dour <lio politiclw hoof
van Jnstisie gebmik om
o.n
.
-\'Orgaderiugs en -basa<1rs by
te \\'OOn ten eindc op politieke
tconstan<lors tc spioeneer.
In die afgclope week is o.a.
die volgende crnstige misclade
in die pcrs gemeld:
'n Speurdersersant van Jo
-hannesburg is met 'n ystel' in
sy huis platgeslaan toe dric na
-tt.trelle sy kamer binnegesluip
en 'n brock met .£22 en horlosie
gcroo£ het. Hy is in die hos'pi
-taal opgeneem vi1· behandeling
van skcdelbreulc
In T\aapsta<l is <lrie naturcllc
n.rtnr\'cl<la weens gnnvelikc
aan-rauding op 'n bcjaanle dame.
Sy is op haar bed met 'n mes en 'n !dip aangcrand en
bewus-tcloos gcslaan. llaar gesig is
ernstig vcrntinl' en sy is b!ylc-baar as dood daar gclaat
onder-wyl die huis verdet· g-eplunder
is.
'n Blanke vrou van Johannes -bur~ is dcur 'n naturelle-
inbre-lwr lelik aan die ann oopgesny met 'n skeermes toe sy op hom
afgekom hct in haar kamer. Hy
het na haar gesig gemil.:. maar
sy het die slag met haar arm
afgeweer. Daarna het hy haar
probeer verwurg, maar sy het
losgerul;: en uitge\'lug.
Die misdaadvlocd aa11 die
Rand het. !.nwoncrs van die
voorstede reeds tot so'u rade
-loosheid ~edryt' dat. 'n voor
-st.e! op 'n \'Crg-atlering dat 'n
pat'l.r personc ciehandig d~ur
die publ!ek tereggestcl word,
initl toegejuig is. l\Inr. R.
Knevitt het gesc dat tensy
die regoring gchnor geo aan die publiek so c:s om boter beskerming teen misrladigcrs, die publiek self sal optree.
\'eel goeds sou mislden ge
-<loen Jmn word dour ccn of
tweo r>crsone in die openbaar te ,lynch".
fBoetrejeu
g
D..ev.f<e
Op
!Fr(OJL77Jk.for&
Die Boerejcug van Frankfort
het by geleentheid van die KG.
se besoel;: op 6 Augustus 'n goed geslaagde funksie gereel saam met die O.B. Hullc het hul cic
tafel gehou en die mooi bedrag
van £21 ingesamel.
Die dogters en seuns het ge
-samentlil{ die vlaghysing en
-stryl<ingsplegtigheid uitgevoer onder bevel van veldkte. mej.
D. Hattingh.
Op \Vocnsclag, 10 Ol;:t., het
die Boerejeug 'n ln-ansie gele
op die Burgergraf in die l<e
rl<-hof. Hoofwagkomdt. Dirk
Wol-faard van Heilln·on het. 'n
tref-fende toespraak gehou. 1\a die
sing van ,.Gedenk'' het veldkt.
N. Koen alma! bcdank en
lwmclt. F. Dreyer afgesluit met
gebed.
Op Saterdag, 13 Old., is 'n
aangcname piekniek gehou op
die plaas van mnr. J. van Rens
-burg. Die middag hct mnr.
Johnson die aanwesiges to
ege-sprcek. Jeug\'eldkt. Nel van
Reitz en Jeugvelcll<t. P. Cronje
van Villiers het ook die dag oor
-gekom.- (Ingestuur.)
u
W(8le
Ge~ro
u
<e
Led~
Heerl!
Bosmansrust se Vcl
dkornet-skap wil graag 'n ln-ansie van
waardezing le op die graf van
tant Maria Bosman, 70 jaar, en
ook op die van tant Maria Fouche, 79 jaar. Ten spyte van
hul hoe ouderdom was albei
ge-troue ondcrsteuncrs van die O.B.-(Ingestuur.)
W®lEHD~JEILir®~TI~TI~ WT@;~~ILIE~
TIJTIJrW®IE~
IDY[JTIJJm W@@J]lbr
-Die vocdsolposisie \'an die Unie het nog ve;·der ,·crslcg, na
die Minister van Landbou ver
-lcdc wccJ;: aangelwndig hot. Dit
geld vcnl! botter en suik.er.
Nogtans gaan die Unio voort: met die uit.voer· ,·an suiker na Engelancl. Oor die uitvoer van botter het die l\'linister gccn ge-ge\\'ens verstrel' nie, maar vG
I-r;ens 'n belofte \\'at hy lwrt ge -lede teenoor die ,Dankie- En go-Jand"-bcweging gcdoen hct, sou hy sorg vir die uitvoer van bot
-ter.
Mnr. Strauss het gese dat die verbruilc in die Unie van botter en kaas geweldig toeg
c-neem het - van 66,000 pond hotter per week voor die oor
-log tot 1,250,000 pond per week
tans. Die produksie is op die
oomblil< nog steeds aan die claal, nadat clit tydens die oor-log aansienlik gestyg het bo die vooroorlogse peil.
Wat suiker betref het die 1'v1inistei· gcse dat die opbrengs vir die lwmencle oes op 516,934 ton gcskat word. Tcsamc met 88,600 ton wat aan Engelancl
verskaf sal word, sal die ver-bnril;: op 606,000 ton te staan kom - dus 'n aansienlil'e te -l<ort w,at sal meebring dat die
..rantsoene, \Vat reeds bepcrl' is,
nog vcrder verminclcr sal word.
Die Minister het ook gese
dat vis baie sl;:aars is, dat
die boontjie-oes swald;:er is soc!at 100,000 sal< ingevoer sal moet wo;·d, en dat daar geen vooruitsig op die invoer van rys uit Brasilie bestaan nie.
Aan eiers is daar ondanks 'n telwrt aan voer, nog genoeg,
maar daarvan gaan die rege -ring 22,000 kaste na Engeland uitvoer.
Daar is op die oomblik 30,000 beeskarkasse op hande nadat
n
~
~ ~ ~ :.«<·~
·~) }:i :t~''l
~~
~
:~j :~~~ 'lI
<J
~1.
,
~ ).:;) ~.
ort .G. )Cd am eie •My' ,, .. 0 ge -en DCr Lej. ' 1et eHi rk -o l- ef-die kt. en 1et 'n op )$ -nr. ~e an 1je )I' -e t-an an en : ·ia an ~e lie rd. :se 'at is ·er ar •er an 'n :g. ~e nd 00 at is.DIE O.B., WOENSDAG, 21 NOV., 1915
0
rJJ1
dl
=
~([})!
dJ
C01
(f
re
'
TV
5Y))
5)
51
~
([))({))
[0)
71)
({)1TJ11
M
([JJre
(I:
H
fJJl rJ11
rr
w
C1J)
znl ii
TI11
g
~
'n Skaamtelo
s
c uithniting
Y
an
c:
i
e terug
g
ek
eenl
c
SH]daa1d
c:
n-
hnb
-ci
c
n
aa
•·
s
-
ua
t
uurlik
v
an
die kl
a
s
wa
t
tyd
c
n
s
d
i
e
o
o
r
1
og
u
£c
r;~H gn~n.:v
eg
hea.
ni
e,
11waa
·
ho
l
)
C
g
el
d g
e
maH
k
h
c
t aa
u
di
e
~uisft-ont-
·-
;
;
o
p d
ie
oo
mh
lik h< d
ie gr
oot
s
tede a
a
n di
.
e
gan
g
.
Ge
ld wor
d
o
p
g:
·
o
oi
sk
a
f\
l
v
::
"
!
bierdie
d
a
klo
s
e o
t
ul-
so1d.atc me: s
i
n
H
l~agtigcv
ind
ing
1
-yh
:
hei
d
a
f
t5
cp
crs
.
di.e woonstel gesluit sal bly tot
-o
at
Cl{ £()Q bctaal Yit die Sleutc! •wat dit 5al oopsluit.
,My eerste gedagte was om
hom te slaan - my tv1eede om
hom te gaan verkla, maar ek
het nie gewaag om een van die
twee tc doen nie, daar <lie woon
-stel vir my 'n ekstra £50 were! \vas."
sement en m1der boumateria;).J uitgevoer lerKyl die bou van
huise vir 'n long tyd se!fs deur
noodregulasie verbied was. Vandag i.s dit die ~o!daat \\'at
weer.· die offer moot. bring vir
p:u·typolii!eke dwaashei<l en on
-mag.
In die meeste geva!lc word
hierdie afpersing met sukses
bekroon, daar soldate wat vyr.
of ses jaar sonder hul gesinne
was, bereid is om soveel as .£100
te betaal vir die voorreg om 'n
woonstel of iets te hure te kry
waar hulle weer met hul ge
-sinne l\an verkeer. Die Cape
Argus dee! mee van 'n oud-soldaat wat aan hom die vo l-gende voorbeeld van afpersing
vertel llet:
.,El< en my vrou het net klaar reclings getref waarvolgens ons
'n woonstel in Seepunt teen £11 lls. per maan<l sou huur. Ons was oorstelp van vreugde daar
ons byna nie !;;on glo dat ons
so'n geluk o01·val het terwyl ons weet hoc dit met ander mense vaar nie. 'n Ander metode om geld af te pers is dat 'n woonstel of huis verhuur word op vo orwaar-de dat die meubels daarin dan gekoop word teen 'n prys
so-vee! as viermaal bokant die
\Vaardc clam·van. Ook hier ver
-kies die teruggekeerde soldaat
om maar te betaal solank hy
maa!· net 'n dak bo sy kop kry.
~tl
nCIDc@
~
W
~Ir®®Ir@
~
~ll
~
rraJ
a~
Jkr.ro~I1l?!Hnl1hl~ @
~
@
CIDJr
\W?'®
mlffhl
~
JJu
ce§
,NOG IE'l'S"
,Ons was op die punt om
te Yertrek toe die huiseienaar
my eenkant-toe :·oep en sc
dat daar nog ec.n salde is wat
afgehandel moet word. ,Die
slentcl sal £50 l>os'. hot hy
ges~.
,E!' Icon nie vir een oomblik
bcgryp wat hy daarmee bedoel
nie. Daa.t·op vonlui<lelik hy <lat
OORSAAK
Allcrhande midtlels word noa
<leur die l·ege:·ing oonveeg om
l1icnlie uitbuiting stop te sit, o.a. <leur self aUe huise te ·ver
-hnur namens d.!o eienaars. l)ie grond van die moeilildleid is
egt·er dat die rcgoring JJagelaat het om te sorg vir gcnoeg llltise vir sy sol<late aan wie hy wilde
beloftes gemaak het. In sy slawediens om Rusland oppennagtig in Europa te maal<, het• hy a! die land se
W£~ ~@lliJ 1f[E~QlJ@
@[p
~&lJOlJtffi[E
~
~~
cJJ©
fuJ
CIDrnJ
[ID®
@)
lliJ
MIT"~@)®
[F)©~
o
~o®o
U
®G«®
ff
ft
posisie, deur hierdie beleicl ver
-clryf is.
Die Sinode van die N.G. 1\:erl;: in KaapJand, wat verlede \Voensdag s:v sitting beeindig het, het 'n sterk besluit geneem teen die teregstcliing van sog:.maamde oorlogsmisdadigers as
lynrcg in stryd met Gods Vvoord. Die 1>a:·ba:1rse wyse waar
-op die oorlog· gevoer is, is ool> veroor<leel.
Die voot·stel lui:
,Onder die diepe besef van
die ontsettende verwoesting
wat deur die jongste wcrcl
d-oorlog aangerig is, sowel wat
die onberelcenbe.re skac1e aan
materiele en kulturele waa1:des
as die weergalose vernietiginb
van koshare menselewens b
e-tref-by name die van hondercl
-duisende weerlose vrouens en
Jdnders- voel hierdie Sinode
hom geroepe om in Naam van
sy Meester, die groot Vre<levo1·S'
en Stigter van Sy Kerk op aarde, sy stem te verhef en met die diepste crns protes aan te
tel\ en teen:
, (a) Die barbaarse wyse
waarop l1ierdie o01·Jog van weersJ;.ante gevoer is, veral
deur die grootskaalse
Jugaan-valle op digbevolkte ;>tede en die aanwending van sulke on
-mcnslike vernietigingswapens soos o.a. die V-2 en die atoom
-bom, omdat sulke metodes van oorlogvoering nie allcen strydig 1
is met die :len:enterste begrippe I van mensl!khetd. om van Chns- ,
•
tc!il,lteid nie te gewaag nie, maar vera! omdat die verdere
\'ervolmaldng van sulkc duiwel-.
se wapens noopwendig moet
uitloop op 'n algemene wereld
-lcatastrofe in die naaste toe
-lwms;
,(b) Die teregstelliog vau
voormalige lciers ,·an oonvonnc
voll;:e as sogenaamde ,oo
rlogs-midn.tligers' nie alleen omdat
Iangs hierilie weg gee11 blywen
-de wcreltlvrede ooit geslcep sal
en l\an word nie, maar vera! omt1at soilanige ,regspleging'
enige Chl'.istCil\'Olk onwaanlig is en bowemlien in lym·egte stryd met die uitsprake Yan Gods
\Voonl, soos o.m. duidelil;: blyk
uit Rom. 12 vers 19: ,1\Ioenie
julie wreel;: niet g·cJiefdes, maar
gee plek vir die toorn; want
daar is gesluywe: Aan l\iy lwrn
<lie wraak toe, El;: sal vergeld,
spreek die Here.'"
As gevolg van die tckort aan
lJOlisie en die gesukkel om re -li:rute gewerf te luy weens die
swak salarisse, het die regering nou sy toevlug tot naturel!e
-rekrute geneem. Die bedoeling
is om die aantal naturelle in die polisiemag aansienlil< te
vergroot sodat hulle die plek
kan neem van blanke konsta
-bels in die stede.
JID
@~
~
'W
&T
)])~
@@~
lr
JE
Voorts het die Sinode sy innige deelneming betuig Jllet
ge!oofsgenote in Europa in die
onherstelbare verlies van mense
-lewens, en in besonder in die
onbeskr·yflike lyding in die al -gcmeen.
Johannesburg gaan binne -kort viei·hon<lerd naturelle
-ltonstabels Juy om te <lien in
die plcl> \'an (lie hon<lerde blanlnJS wat uitgesl;:op is weens hul politicke oort
ui-gings en (lie honl!cr<le an<ler wat bedank het weens die swak diensvoorwaardes.
Na vcrldaar word, verwag
die owerheid 'n groot toestro
-ming van naturelle-rekrute vir die polisiemag dwarscleur die Unie.
Nog meer lede van die 1isiemag sit ldaar om uit
diens te tree omdat hulle
po-die
be
-~HJE
Behoorlil;:e versorging van sy
plaa.s en planri1atige boer<le ry-metodcs het. sy vrugte gelewer
aan 'n Oos-Kaaplamlse boer wat te midde van geweldige
droogte al sy beeste nog !n goeie J;:ondisie behou het. D.ie
boer is mnr. E. D. \Villiams, en volgens die Capo 1\'lercury is
sy beestc nog vet en selfs die trekosse verl;:eer in goeie toe
-stand ondani\S antler boere se vee in die omgewing vrCI\ van mMrte. Agtien jaar gelede het mnr. \Villiams 'n han!e terugslag ontvang dcur die droogte van 1927. Dit het hom 'n Ies geleer
en hy het onmiduellik sy be.es -lwdde verminder en sy plaa.s in
versl;:eie lmmpe opgedeel waa.r -dcur hy strenge weidingbeheer
l;:on uitvoer. Hy het 'n stmlie van die beste grassoorte ge-maak en sum·gras verva.ng met
• goeie gras. Die gevolg is dat
voorheen waardelose stukkc
grond tans oonlel;: staan met
wuiwende rooigras wat uitste -lcend vir beeste is.
V
IR
sJE
IE§
Hleff
p
Jln
w(Q]u
.
Goo
u
Hfwagkomdt. A. l\1. v. d. Walt.lBKNNf£ 10
lDAIE
'N GESONDER 1\l.A ... llol' • • •
BllNNE
90
DA
lE
'N STERK .1\iAN . . . of ·so nie betaal ek u lcsgel<l
tern g.
J
OII-ll
AN
1HIIE
F
IE~
se duisende sul;:sesse isU WAAUBORG Scuns en jong mans verlang
1\WOI SI'IERE en
REUSE KRAG . . .
Bcjaanle mans verlang
BLYWENDE GESONDHEID
JOH~N HEFER voorsien in
altwee.
Ontnt.n;::- u l'ursu~se- t.lcur C:lic r)O~ ~n
Of•fr·n in u st:Hlpf\amcr, sond('r tlat
c'ti~c'Nl da~rv~u• W('rf.
13illll.:o J•rys;C"'. - .:'llnl<liJH! 'l'ennc.
Slcryf v:uulag of \'111 tilt:. J{oti)On Ju en 1'0!' lilt :"'l:w: ,10HA1\ lii~FI•:H. Hefc-r-!n.stltuut. Hu.s :l.J~4. 1\~npahHI. BLADSY DRIE Ons Gee Nog Steeds Leiding!
S
.
A. GRAFSTEE
N
- E
N
MONUMJENTWJERKE
'
(EIENS.) BPK Vooi·treld,cnn~g, MAJ'l'JJAND.W
.
V
oigt
(
Edms
.
)
Bpk.
Fabrikante vanK
eldex
-
en
B
es
pro
eii
n
g
s
masj
i
ne
r
i
e
Bus lO - HUGE~OOT, '!i.P.
f>~~r~
M
onum~a~ea
'W
erke
(EIE~.) BPIC Posbus 220 - Bredastraat PA.lltL (KP.) 0 SKRYWE DIRE~{ Oul ONS NUUTS'.r:E l{ATALOGUSQ D!rekteure: L. A. B. Bohlman - M. Bohlman Gevestig 1808
V
~
N
RI
~
B
E
E
CK
1'
H
U
S
T
1\iAATSilAPPY BEl>ERJt Seeurity-Gebou - I{aapstauFoon 3-0764
]..cfet Tal<kantore te:
BELLVILLE - Voortrekke r-weg, Posbus 48, Foon 0-7222. STRAND - J\iichaustraat 11,
Posbus 56. f<'oon 178.
WYNBERG - Kerkstraat, Po s-bus 88. Foon 7-1502.
Raadplceg ons wanneer u eien -, domme wil koop en verkoop.
!
~Ons kan die boeregemeenskap bedien, want ons is boere. Ons hou vendusies, reel v
er-bancle, geldbeleggings, ens. G. P. J. DU TOIT. Sekretaris-Bestuurder. ~
~
I;~:" \· trckkinge teen baie hocr salaris in private ondernemings kan kry. \Vat tot hiCI·<lie besluit deurslag gegee het, is die re-gering se beleid om terugge -kecrde soldate wat geen ofweinig ondervinding van
poli-siediens het, bo die hoofde van ou lede van die mag te bevorder.
Laasgenoemde voel dat die
enigste vooruitsig op 'n bietjie verbetering in hul geldelike
In die middel van die hee r-sende droogte is sy beeste van -dag in uitstekende toestand, en <lit sonder dat
!I
Y
hulle hoef te voer. Die versorgde veld is voldoende vir hulle. Een van die talle Afrilmne r-werl{ers wat sy rol gespeel het in die staking van 1922. Hyhelp vandag 'n wal gooi teen die
kommunisme deur binne die Ossewabrand\vag te veg teen
ltapitalistiese uitbulting.
Stuur· my n~b. gr-..ttls rJcsontlcrhede omt rent u ){Urt;ussc.
Nrullill •••••••••••••••••••••••••••••••••••••• , •••••••••••••••••••••••••••••• , •• ,
A<1?c:l
·
····
···
·
··
··
··
··
·
·
··
··
···
·
·
·
··
·
·
·
:-
··
·
·
·
··
·
·
···
···
·
··
···
···
···
·
···
·
000o~!
I
~
!
'
= BLADSY VIER---_:::D:_:I_:::E:._::O:..:_.B=..,_\:_:'N_::O~E:N=SDAG, 21 NOV., 1945
DIE O.B., WOENSDAG, 21 NOVE.MBER 1915
Die konferensie oor die atoombom tussen pres. T ru-man, Attlee en Kanada se eerste minister het blykbaar op 'n oorwinning vir eersgenoemde se standpunt ,;itge
-loop. Aanvanklik is aangelwndig dat Attlee, gesteun
deur MacKenzie King, aangcdring het op 'n poeling van
die atoomgeheim op voorwaarde dat Rusland gevra sal word om ook mededelings te doen. Uiteindelik is aan
-gekondig dat die beginsel van openhartigheid aanvaar
word, maa.r dat <lie gespesialiseenle kcnnis 11ic bl.oot gele sal word a.Ivorcns docltJ.·effende maatreels teen die gebrnik <laa.rvan vit· verwoesting ontwcrp ]<an word nie.
Die besluit kan as gerusstellend beskou word. Die
11a!ewe pleidooie vera! aan Britse kant dat die geheime aan Rusland uitgelewet· moet word ten einde sy ,agter
-dog" uit die weg te ntim, het op 'n ramp vir die wereld
afgestuur.
Rusland !wester geen agtenlog teen die westerse
n1oondJJedc nic, behalwe in sover hy besorgd m~-~,g voel
oor hul weerstamlsvermoo teen sy wereldimpcrialisme.
Die Russiese Bolsjewismc verlwn<lig vir meer as 'n kwart
eeu lank die omverwerping van die lmllitatistiese state dwarsdem· die wereld, en vir die doel het hy met ampte
-like verband in elke land 'n lrommunistiesc vyfde J;:olorme
opgebou wat die omverwerping van die staat verkondig.
Rusland se aanstootlike optrede in die wcreldpolitiek
spruit dus uit 'n geloofsbeginsel en nie uit vrees vir ag
res-sie, soos nai:ewe Britte dit uitle nie.
SEDELIK ONGEBONDE
In die tweede plaas kan wecrhouding van die gebruik
van die atoombom al!een die vrug wees van sedelike oor
-wegings aan die kant van 'n regering of van morele druk
van die kant van die volk. Rusland besit nog die een nog die antler. Die Bolsjewistiese binnelandse politiek is 'n
worsteling om persoonlike mag waarin dit gewoonte ge
-word het om andersdenkencles te .,likwideer". Dit is
brute· magspolit:iek waarin gecn sedelike norme geld nie,
en dit le dus voot· die hand dat 'n <liktator wat geen
respek vir die Jewe van sy eic onderdane !wester nie, nog .mimler sal temgdeins om mcJ•seslagting am• te rig waar
dit ande1· state se ondenlane geld. Om 'n uitdelgings
->vapen dus in die hande van so 'n geweldenaar te plaas
met die vrome hoop dat a! sy aspil·asies bevredig sal word deur die blote besit claarvan, sou nie net nalef nie maar
uiters misdaclig teenoor die mensdom wees. '
Ons verhcug ons dus daarin dat pres. Truman se blyl<bare nugterheicl op hierdie punt oorwin het. Dit beteken minstens dat Amerika 'n sin vir \verklild1eid begin ontwikkel, \Vat al 'n groot stap vooruit is in die
stryd om behoud van die westerse beskawing.
Op 'n vergadering aan die Rand het die K.G. verwys
na die huigelagtige geskreeu om die bestraffing of tereg
-stelling van Suid-Afril<aanse ,oorlogsmisdadigers" wat
hulle klaarblyl<lik slmldig gemaak het aan dinge wat
volgens die gewone wet nie misdade is nie en nou met
terugwerkende krag tot misdade mngeskep moet word.
'n Voorbeeld wat wys watter wettelose wraaksug in
hierdie kringe skuil, is die gebeurtenis op 1 :lVJ:ei in
Johan-nesburg kort na die weersimvel;:kende moorde op Musso
-lini en sy regering en die skending van hul lyke. Om
en by twintigduisend l;:ommunistiese naturelle en blankes het daar in publiek en onder gejuig 'n besluit geneem
dat hulle die offisiere van die Ossewabrandwag, en by
name die K.G., net soos Mussolini en sy manne, aan die Jamppale van Johannesburg wil laat hang ,totdat die
lyke in biltong verander".
IHierdie aanhitsing tot moon! en die publieke vcr
-lwn<liging daarvan voor duisendc opgerui<le na~urclle het van regel·ingswee geen real,sie uitgelok nie. Ry die
Osscwabrandwag het dit vanselfsprel;end real;:sie uitge
-lok, naamlik die ontstaan en ondel·stcuning van
venledi-gende afwcergroepc om aan <lie uitgesproke moon!- en
lykesl;:emtingsbedoelings van 'n kommunisticsc gespuis die hoof te l.:an bied.
·GELUKWENSI~GE
As daar 'n kommunistiese feesviering erens plaas
-vind, stuur een minister na die ander boodsl;:appe van
gelukwensing. As die Ossewabrandwag feesvier, dan
stuur die regering nie gelukwense nie, maar ,spesiale" speurders.
Jn die
Ji
g-
van hierdie feite ktn nicmaml ons lnYalik neem nie as ons glo tlat die lys van ,oorlogsmisdadigers" <leur 'n h:onnnunistiese bril.opgestel gaan word, in plaas·van deur die gereg. Maar as politieke oorwegings moet
COG OlE§
DN
DOlE
NOJJUS
JH[
e1rv
q))
rromirrng§
1r
Ir(Q)
illlli~
ce
J(R
A
GTIGE
W
A
PEN
TEEN
·
DUJTSERS
Daar is onlangs berig dat
partypolitiek in Hamburg,
Duitsland, herleef het toe die vier, anti-::\fazi-partye hul eerste
openbare betoging gehou het.
B~son<lerhede ~n verban<l met 'n meer liberale !ocpnssing
\·an dte strafkode m fronlie met die doc! om ,die goeie hoe-danighede van misdadigc1·s te bevorder· as 'n gn)ndslag vi;- hul terugkeer tot die burgerlil'e Jewe" is in 'n on<le1·houd <leur
rnnr. H. G. Hoal, Sekretaris van Justisie en Direldeur van '!'J·onlie, aangestip.
Die partypolitiek word deur
die Geallieet·des as 'n kragtige
wapen beskou in hul stryd om
Duitsland ondet· die lmie te hou. Vandaar die gretigheid van die kant van die oorwinnaars om
die stigting van politieke partye in Duitsland aan te moedig on
-clanks hul ui tgesproke ideaal dat die Duitscrs 11iks meer as aartappelplanters moet wees nie.
@fifffi§fi~Ir§llaJ~Ir
@}P)
7J
JF~lli>fro
Die laei·trckldng van offisiere,
wat eers .'.n Desember gchou sou
word, is nou bepaal vir 7 en 8
Februarie te Bloemfontein.
Alle ollisiere - ook van die
Rocrcjeug en ':Vag - met en bo die rang Yan lwmmandant
woon die laertt·elddng by, hoe
-wei of1is!e1·e met laer rang nie
uitgcsluit is nie, mits hnlle self Jml onlwstc betaal.
'I'uisgaanplek rnoct self be
-spreek of deur middcl van die VJ·ystaatse Gebiedskantoor ge
-retil word.
OMMUGfRASO!E
'if AN K 0
IN/
Df.fRS
NA
UNU!E
·Die Unie-regering oorweeg 'n skema vir ldJHlerimmigrasic na die Unie, lui 'n amptelike ve r-ldaring van die Departement van Buitclandse Sake.Een verandering wat tans
uitgetoets word in die Sentrale
Gevangenis in Pretoria, is om die verbod op tabak, waardeur
baie oortredings in die tronke
gepleeg is, geleiclelik op te hef.
,,'n Merlnvaarclige verbete
-ring kan reeds in die
tronkdis-sipline bespeur word vandat die
voorregte gedurende die
afge-lope paar weke aan die priso
-niers toegestaan is.
,Dit is ook merkwaardig dat a! die prisoniers baie minder
oortredings pleeg vandat almal
behalwe diegene wat
dwang-arbeid moet verrig, toegelaat
word om te rook. Die prisoniers self gedra hulle besonder goed
ten einde te voorl,om dat
hier-die voorregte hulle ontneem
word,'' het mnr. Hoal verklaar.
Die eerste verandering wat aangebring is, het gegelcl ten
opsigte van die praktyk om die
koppe van die prisoniers l<aal
te skeer.
Daat· is non besluit om al die
prisoniers toe te laa.i om twee
maande \'OOrdat hulle losgelaa.t
word hulle hare te Jaa.t groei.
'n Tweede verbetering in die strafl<ode is om. die lengte van
die vonnisse te verminder vir
goeie gedrag. Dit sal vir aile
persone 'n vryskelding van een
kwart wees.
In Suid-Airika word 'n per
-soon wat vir die tweede keer
tronldoe gestuur word altyd be
-sl<ou as 'n ,terugvaller" oC
-slwon 'n lang tydperk tussen
die misdacle verstryk het. Maar
in die toekoms sal enige
per-soon wat uit die tronk gelaat
word en nie binne tien jaar
. weer oOl·tree nie, beskou word
as 'n ee1·ste oortrede1·.
VIER GROEI'E
Pdsoniers ressorteer tans ondc1· \·ie1· groepe, naamlik
diegcne wat dwangarbeid moet verrig, <lie wat Ieerlinge i.s,
die wat hulle goe!l gedr·~t en
diegene wat model-prisoniers is.
Vandag han die prisonicrs deur
goeie gedrag van die een Jdas
na die ander bevorder word, en
sodoende mccr voonegte tydens
hul dienstyd verkry.
Aile , terugvallers" word in die dwangarbeidsgroep geplaas
en persone wat 'n eerste mis
-trap begaan het, in die leerling
-groep en • hulle kan bevorder
word tot die modeJgroep en in
die voorregte dee! wat aan
hulle toegestaan word, of kan
gestraf word en gedegradeer
word tot die laaste groep. Persone wat onder die straf
-bare groep ressorteer, geniet geen voorregte nie. Die l
eer-Jinggroep kan een besoek en twee briewe elke twee maande ontvang, en die modelgroep word toegelaat om drie besoeke
deur twee persone saam elke
maand te ontvang, om drie
briewe te sl;:ryf en te ontvang of om 'n ekstra brief in die
plek van 'n besoeker te ont
-vang, en word eoegelaat om 'n
ekstra rantsoen van twee onse
tabak te koop.
Kragtens die nuwe reelings !;:an gewoontemisdadigers hinne 12 maande tot die modelgroep
bevorder word, d.w.s. !mile sal ses maande in clie strafbare
klas bly en drie maande elk in
die leerlinggroep en die goeie
geclraggroep - mits hulle die
vereiste standaard van gedrag
handhaaf.
Die doel van die sJ(ema is om
immigrasie aan te moedig
ver-naamlik met die oog daarop
dat kinders van die Geallieerde
Jande wat gedurende die oorlog hul ouers vetloor het, aange
-neem kan word. Dit sal help
om noodleniging te bring in gr·oot gebiede van Europa wat
van die vyand bevry is en dit
sal ook in ooreenstemming wees met die noodsaaklikheid daar-van om die bevolking van die
Unie op te bou en sy produk
-tiewe bronne aan te vul. By die uitwerk van 'n skema van
hiel'die aard, moet rel;:ening ge
-hou word met baie faktore. Die kinderimmigrante sal sorgvul
-dig uitgesoek en reclings vir hul
onderhoud en opvoeding sal ge
-tref moet word. Daar sal
na-druk gele word op hul ontwik
-kellng tot goeie burgers van die
Unie.
W
(Q)
rr<ill
§
~©lanm
IP>
~ ~
lk V
<dllffi
OCrn
rng
~lf
C1~e~~& B(P;<illrr~ig?
PRETORIA. - 'n Paar jaar gelede het die begeerte sterk'by die Afrikanergemeenskap van
Pretoria ontstaan om die beeld van Oom Paul na sy regmatige
plel< op Kerkplein verskuif te
kry. Onderhandelings in
hier-die verband was met die toen
-malige stadsraad aangeknoop. Die Krugerkomitee, wat aange -~el was om die belange van die
nagedagtenis van Pres. Kruger te behartig, het egter nie daar -in geslaag om reg aan die beeld
te laat geskied nie.
Kort na die uitbreek van die oorlog het daar wel iets op
Kerkplein verrys. Dit was twee
ontsierende, van hout geboude
werwingskantore van die leer.
bepaal wie 'n misdadiger is, bestaan die gevaar dat elke
groep sy eie lys sal opstel. Wat die Ossewabranclwag betref, hy sien misdadige1·s in die mense wat baar natu
-l·elle uit Mosambiek en elders wat geen benul van poli-ticl;:e en ander oorwegings 'het nie, oprui om alles wat
blank is te haat en te wil uitroei; mense, wat die natu
-relle voorse da.t alles wat Afril;:aans is, ,gelikwideer" moet w.ord - dit wil sc l;:eelaf gesny moet word. Hicrdie
mense wat half-barbaarse mynlmffe1·s toesprecJ;: en oprni 0111 hla.nkes, met vermelding van die t oekomstigc slag
-offers se name en aamluiding van hnl identitcite, a.an tlie
lamppale op te hang en hulle lykc publiek te sl;:en<l is
die eintlike misdadigers.
Dit is hoog tyd dat die regering hierdie soort dinge nou stopsit, en dan lmn hy begin by dr. Colin Steyn wat in een koor met hierdie mense sing.
HiCJ·dic ontsiei·endc gedoentes,
tot onJangs aan all-ante met verflentcrde plakkate beplak,
staan vandag nog daar. Die
Afrikaanse publiek wil weet wat dan intussen van die Kru
-gerkom.itee geword het. MOTORSKUILING Maat· die houtgeboue is nog
nie die ergste nie, want hulle
lmn maklik verwyder word. Daa.r is egter so pas, na ons verneem van stadsraadswee 'n
lwlnitee a.anges1el om <lie
wens-likheid a! dan nie te omlersoek
om van Iierlq>lein 'n gcweldige groot; motorslruiling te ma.al;:!
Die plan sou glo wees om onder
die plein 'n groot ondergrondse motorparkeerplel' aan te bt·ing. Die pleinoppervlakte, wat die dak van hierdie parkeerplek sal vonn, sal dan glo met gras be
-plant word. Hienlie voorneme van <lie statlsraad het reeds al aan 'n sel,ere sel,sie die opme r-king ontlok dat hierdie ve~
~ndering aan die plein die ge-sltil oor <lie vcrslmiwing van die
:R wgcrstandbeeld sal oplos!
Daar word gevra waar die Krugerkomitee is, en ook wat
die Afrikaner-stadsraadslede dan doen.
Gevoel word dat dit 'n volk
-saak is wat hier geld en
daar-om kan daar nie maar met
Ol
,ssing hoe -lr hul <leur van tans 1amlik I moot gc is, Ira en icrs is. s dour 11 ldas 'nl, en tydens >rd in eplaas ~ m is-~rling vorder en in a an f ];:an t·adeer p. straf -geniet leer -~k en .aande groep ~soeke r elke drie .tvang n die· , on t-on1 'n ~ onse elings 'binne lgroep le sal 1fuare elk in goeie le die :edragIf=
'entes, ) Hlet cplak, Die weet Kru-s nog hulle word. a OllS i'eo 'n wen s-~rsoek cldige ·naal;:! onder ·ondse bring. Lt die ek sal as be -rnen1e ~ds al pmer- ver-ie ge-a.n <lie ;s! Ll' die ;: wat dslede volk- daar-met d nie.l
DIE O.B., WOENSDAG, 21 NOV., 1945
991f1fFD
~liP
V
EE
OJP1f~JEIIJ)1E
TEEN lR.clJ§
L
ANlD
99
mheid assas merk'baar bteen die geheime y die Russiese polisie en die hardhandige optrede van Stalin, wat a! weer met nuwe vyfjaar-planne lwm voordat dievoll<: uitgcrus het van die oor -logspanning. En ten slotte is daar '·n herlewing van die gods·
diens \vat bots met die ,100
persent anti-godsdienstigheid
van die lwmmunisme."
A
·
W@Uf
~~'\0dJJ
fir
~IT
~w
&~§Jr~
~I£
E3
J&?J
i
il
Die
mening
dat
dit n{>U
die
tyd
i
s
om
Uusland
op
sy
J
>
l
el<
te
s
i
't
i
ndie
n
'n
r
amp
v
i
t
di
e
werd
d afg
e
-weer m
oet
word
, wor
d
~uitgespree
k
de
ur
die
blad
,'Review
o
f
'Vorld
Affai
rs''
wat deur Ken
n
eth de
C
onr-ey
i
n
L
o
nd.e
n
g
epubli
see
r
word
.
Die sln·yvver wys daarop dat
die Geallieerde regerings vir ·n
lang tyd aile ongunstige nuus omtrent Ruslancl onderdruk het. Vanclag word die sluise
bietjie oopgetrek en die uit
-werldng daarvan is dat die G
e-allieerde volke met pessimisme
vervul word oor die toekoms. Ondcrwyl hullc net alt.yd berig·
to omtrent n ussiese prcstasics
en dcugde ont\·ang het. het
Ruslaml gcsorg dat sy mense nii\S goeils van westerse moo
nd-ltcde verneem nic. Die agtenlog
teen die weste is stclsclmatig
aangevuur, en die Russicsc so l-da.at hot nie eens geweet dat lty soms in 'n Ameril,aansc tcnk
vcg nie~
,OKS" JEEP
So verklaar 'rt Amerikaanse
skakeloffisier wat eerste in
~Weenen aangekom het, dat die
Amerikaanse solclate woedend
is omdat die Russe niks van
bruildeen-hulp weet nie. Russiese l;:olonel het aan
,'u
'n
AmerHmanse vriend van my
ge-sc: ,Julie is gcluld\ig om die
gcheim va.n OXS Jeep te weet !'
Geen Russiese offisicr l\Oll di1
waag om aan con van sy man-nc te sc <lat: hnllc in
Amcri-kaanse tcni\S ry of met; Am eri-J,aanse wapens vcg nic. AJlc mer:~ke wat di.e Amer·ikam1se
oorsprong verrani, is sor:gvuldi.g
venvyder."
'l'EENSTRYDIGHEDE
Die skrywer n1.een
om
'n groot teenstrydigheid in die Russiese posisie op te merk,wat hom tegelyk gewelclig
sterk, maar ook baie swak
maalc Aan die een kant beskik hy oor 'n enorme mag van jong soldate, maar· aan die ander· lmnt hot !tulle ha.ndc uitgcruk
en voer nie meer· be,·ele uit nic.
As voorbeeld van hul
ongedis-siplineerdheid haal hy aan uit 'n Amerikaanse ooggetuie se rapport oor Weenen:
,Daar was ve~·bysterende
plunder·ing aan die gang op be-vel van onder-offisiere wat
huis na huis kaal gestroop en alle kuns wat hulle niks van
§tt®~niTil
K(Q)rm
Il»nfr
Nil~
u
r
n
o
1lr
~H
~
H
IID
ll\\Ir]f
,Toe Attlee m:i. die ver·J,iesing in Engeland teruggekeel'
J1et na (lie mHlcl·handclings in., Potsdam in die plel• v~tn Churchill as nmve eerste minister van Brittanjc, l<on Stalin
sy oe nie glo ltic," vcrklaar Kenneth de Courcy in sy Review
of World Affairs.
,Hy Iron nie glo da.t Chut·cltill sou val nie, en hy het <lit,
as baie snaal\S - uiters snaal\S - lJeskou dat 'n magtigc
Icier lwn toelaat dat hy verslaan word, vera! daa.r die stem
-bus dr.ie \Yel'e Janl< voor lmlle geopen is, tot besltildting van
clio regering was. Hy kon dit ecuvoudig nic begrn) nic."
begryp het nie, vernietig het.
,Ocorganisccr<lc militcrc een-hedc hot ccnvondig ont.bind en
aile dissipline hot vcn•al . . . . Dicgenc van ons wat 1-cmtis gemaali: hot met die Russc, is gewcldig ontnugtc1·." ONGEWlf....D 'n Tweede teenstrydigheid wonl gevind in Rusland se ge
-'veldige oorwinnings, maar wat
hul betelrenis verloor i.veens die
swak dissipline van sy soldate in die verowerde gebiede en die
pro-Russiese optrede van die
Jwmmw1istiese .partye in die verskillende lande. :Uit het 'n
st.ygcnde a.fl<eet· teen Rusland dwars oor die \\'CJ·cl<l ten ge-~~
volge.
Verder is daar 'n ontevre
den-'
~OU DIE Tl'D
Die gevolgtJ·el\lting van po-litiel\e \\'aarnemcrs is (!at Rusland 'n tydpcrk van groot;
s\\'al;:heid dcnrgaan, en da.t
stcrk teenstan<l !tom op die oombJiJ;;: l\an laat intuimel.
Hienlie swaldtci<l sal spoe<lig
oorkom wees, en daarna sal hy weer !nag wen.
Nogtans sal die fundamentele teenstrydighede binne hom uit
-einclelik tog noocllottig vir Rus -Jand wees, hoewel dit vir 'n
lang tyd miskien nie sal ve
r-hoed dat hy 'n sterk buitelandse
beleid clcurvoer nie.
A
TOO
MKRAG BJLY
GEHEIM
\Fr
ees
Vir
Agressie
'n Rcsluit om voorlopig· nic die geheim van die atoombom aan ander· voll\e beken<l te maal;: nie, is gcneem deur pres.
Truman, Attlee en die Kanadese ccrstc minister, MacKenzie
l\ing, op 'n l;:onfer·ensic verle<lc week in \Vashington.
'n Gesamentlike verldaring is
deur die drie Jeiers uitgereik waarin die noodsaaklikheid be -ldemtoon word om die geheim van atoomkrag met die oog op .nywerheidsgebruil< aan alle
volke bekend te maak. l\'Iaar
omdat daar 110g geen 'mid<lel bcstaan orn to bclet dat hicrdie
];:rag ook vir oorlog aangcwend J;:an word nie, wonl dit nie
raad-saam geag om <lie gespesia. li-scerdc inligti.ng oor die pr
al<-tiese aanwcn<ling· van atoo
m-cnergie to versprei voonlat af
-dwingbare bevciligingsmaat, -l'Cels en wcderl>erighcid, wat
alle vo!l•~ Jmn aanvaar,' o
pge-st:cl is nie.
Sodra afdwingbare beveili-gingsmaatreels teen die gebruik
van atoom.energie vir verwoes
-ting antwerp is, sal die
inlig-ting aan ander volke meegedeel
word op grondslag van
weder-kerigheid.
Met die oog hierop beveel die
dl'ie leiers aan dat die Verenig
-de Volke 'n kommissie aanstel
wat moet ondersoek instel na
die moontlikhecle van doelt!·ef -fende middels teen die gcbruik
van atoomenergie vir verwoes -ting en die aanwending daar
-van vir nywerheidsgebruil' deur
al die volke.
PoOff~ieK<e
SD@goffers
\f(Q]n
j)n
fP<OJrt.ybewitud
n
C!hrFtli&Jf!:ceUik(p;
fBrEgiJT1il~rE2
A!!
.J. C. SMIT (Waterberg).
'Vas ondexwyser van t:erocp.
Op 9 Augustus 1942 to 'Koffie -fontein ge'internecr nada.t. hy
\'i~ twee maande sonder aan-ldag in P1·etoria aangchou .is.
Tans \\·eer op n·ye voet . .
,Ek sal my mede-Afrilmner
nic in die steel' laat nie en hom J•ic aan die ,·yan\l uitJe,Yer nie."
TJ:J)
Jl
Jl
05J
5)
~
(fJ
(f)J
(f)]
Tllftl
g
~e
!P
«JJ~i~ie
Se
A~fllece
E
l!flg
e
l
(Q1
Till
dl
V
cert@rrv.d
errd
,Die grootste taak van vandag
is om by aile mcnsc tnis te
bring dat ons besl,awing aileen lm.n voortbestaan as ons in ons internasi<male bett:clddng-e en nasionale lowe die Cln:isteJilcc
oeginsel aanvaar <!at ons almaJ·
deelgenote is, die CCll van die
ander," het Cle1nent Attlee,
Britse eerste minister, verlede
week voor 'n gesamentlike sit
-ting van die Amerikaanse
Kon-gres verklaar.
Die grondslae van die vrede
moet wereldwye welvaart en
goeie buu1·slrap wees. Fly glo
dat die rykdom van die
we-reid cweredig verdeel moet
word. Indien daarom getwis
word, sal alma! arm bly. Brittanje het eeue lank daar
-in geslaag om oorlogsverwoe
s-ting vry te spring. Daar<lie dac
is cgter vcrby. Venlcdigdc
gl·cnsc, bet·ge en oseane is nic
lang·er in st,tat om aanvalle a(
te wee•· nic. ,Binne 'n paar jaa.l·
sal die nn,.,.e Yernictigcndc
wa-peus na enige plek op am·de ge
-stuul· Jqln word.
Dit is 'n fout om gedurig aan
oorlog en die voorlwming van
oorlog te C!ink. Daar moet
Jie-wer aan die beste middele om
die vrede te verstel'l;:, gedink
word. Die grondslag van die
vrede Je in die harte van die
mense. Hoe bcter die rnense
van die wcreld n1.ekaar ken, des
te geringer is die moontlikheid
dat 'n emosionele toestand lmn
ontwikkel wat oorlog
onvermy-delik maak.
~n~tttn~
Rfil~~tr
~~~tr®ll
Wfttr
w~~
~mm
fJ1,
~rr
Die l'vfinister van El,onomiese
ontwikkeling het verlede week
aangekondig dat die petrolrant
-soen vir Desember ven1ubbel sal
word en dat die 75 myl-beper
-king vir die maand opgehef sal
word. Dit geld net die basiese
rantsoene wat nou op 100 myl
gestel word.
Hienlie t'oegewing is egtcr net
vir: ecn rnaand, \\'ant, na
vcr-ldaar wonl, is die petrolposisie nog rnaar ,l,ritick".
Na die aankondigings nit
Rltodcsie en Engela.nd 'n paar
wel'e geledc dat die domininms
deur Engeland ver·soel' is om
ltie met dollars petrol te lroop nie, staar\ die publick nog maar
haie skeptics teenoor (lie r ege-ring se petrolbelci<l. Die vraag word gestel of hi01·<1ie bespa -rings n!c nog ma.at· aan die gang is ten l;;:oste van die Sui~d Afr·ikaanse pubJiek nic.
BLADSY VYF
1\'UN
.
H
OFMEYU
TEEN
L
OTE
RY
Min. J. H. Hofmeyr het hom verlede week teen staatslotery
uitgespreek toe 'n tak van die
Verenigde Party op die kongres in Pietermaritzburg voorgestel
het dat Jotery· aangewend moet
·word om geld in te same! vir teringbestryding.
1\lin. Hofmcyr: het gese dat
ilit immoreel is uat die regering sy masji.nel'ic moot gebrui.J;: om
<lobbclary !n te vocr. Van uit
'n gchlelike oogJ.mnt bcskou, is
lot.ery ook glad nic 'n doeltref·
fende manier om geld !11 te sa
-mel nie, en van u!t 'n sedelil'e oogJ.mnt !s dit nie toclaatbaar
nie.
Ku
n
sh]
oed
v
jr
Duitsers
Gedurende die afgelope oar -log het die Duitsers, weens die
tekort aan bloedplasma, gebrui.k gemaak van kunsbloed bekend
as ,periston", berig SAPA uit
Washington. Hierdie plaasver-vanger moes dien om die bloed-druk en -volume te herstel tot
-dat die menslike liggaam weer
sy eie bloed kon vervaardig. ,Periston" is 'n organiese
stof verwant aan gelatien en gom-acacia, wat voorheen aan
-gewcnd is met nadelige u itwer-ldngs.
'n Groep Ameril;:aa.nsc we ten-slmplil,es verldaar· <lat hiet·die middel vir: 200,000 Duitse so l-date gcbrnik is met ,feitlik geen na-uit\\'erldng nic.''
KOl\JSERT
vir S Augustus-fonds IN DIE liERI\:SAAL 'Ker·J,straat, Brooldynop Sa.terdag, 24 November, 1945
om 7.45 n.m.
'Vccns herslelwerk aan sa•al mocs
datum ullgestel word.
Hom Jlf1('tC! llrOOidyn !'I(' ROCI'CjCIIj{
;::-nail jullc verras met hnl J\onsert!
O.B.-l31nnsol"l,;t>~ ~a: Hon~crt no~ \'Crdcr
Oplubh:r!
Vir
Def
tige
T
abb
e
rds
T
wee
-
stu.h R.okke
·
en Somerlwede
Kom seli.er eers na
~~JZmiJ
~
DIE DAI\:IES-Wil\TfiEL PA.RO\V
KERSKAAR
TJI
ES
met
O
.
B
.
aWAPEN
12 Kaartjies met verskillende
woo1~de en ontwerpe 4/3 pc;· dosyn Posvry - mei ){oever·tc Son<ler Wapen ..J:j- per dosyn - Posvry
Pro Ecclesia-Boekhandel
POSBUS 29, STELLE...'\'BOSCH
~UGm
i~~
Q@~ I
ill
K~U=~\
KA,APSTAD
0
Betaling geskied onmiddellil,, weeklil;:s, maandclil's of
soos verlang
0
Beste heersende prysc
0