Agressie en vrijheidsbeperkende maatregelen in een high risk forensische context

(1)

Agressie en vrijheidsbeperkende

maatregelen in een high risk

forensische context

(2)

Overzicht

1. Snelcursus Forensische Psychiatrie

2. Afdeling voor High Risk geïnterneerde vrouwen

3. Registratie van agressie/vrijheidsbeperkende maatregelen

A. Gegevens vanuit de afdeling B. Gegevens vanuit FRKVA

(3)

Overzicht

1. Snelcursus Forensische Psychiatrie

(4)

Snelcursus Forensische Psychiatrie

• 3 partijen:

– Patiënt:

• Schuldig en ziek

• Ontoerekeningsvatbaar • Internering als maatregel • Fundamenteel recht op zorg

• Finaliteit: maatschappelijke integratie (for PVT/reg PVT/ for BW/ reg BW/ daghospitalisatie/ zelfstandig wonen

– Hulpverlener:

• Omkadering: 1,21 VTE/pt > vgl A-dienst 16/30 = 0,53 VTE/pt • Behandeling impliceert: – Veiligheid > (auto)agressie – Risicotaxatie – Pathologiebehandeling is secundair – Maatschappij: • Geen recidive

• Zorg voor omwonenden: correcte informatie • Aanvaarding

(5)

• 3 categorieën: geen wetenschappelijke onderbouw

– Low risk in verschillende Psychiatrische ziekenhuizen – Medium risk in • Rekem • Bierbeek • Zelzate – High risk in • FPC – Gent (mannen)

– Antwerpen (mannen en – 10%- vrouwen)

• SJB (Levanta)

• Doelstelling van deze regering: alle geïnterneerde personen uit gevangenis tijdens deze legislatuur

(6)

Overzicht

2. Afdeling voor High Risk geïnterneerde vrouwen

(7)

Levanta

• Levanta: Levantar > oprichten, verheffen • Gestart in juni 2016

• Visie:

– Drugsvrij (= aandacht voor (bonafide) bezoekers) – Agressievrij (auto-agressie)

– In groep kunnen samenleven (detentieschade, psychische trauma’s, effect van agressie)

– Om doorstroom naar medium risk afdeling mogelijk te maken: het bieden van hoop en perspectief

• Pionierswerk: geen referentie-afdeling in België. Uitstroom van 8 patiënten

(8)

• De afdeling:

– 20 vrouwen:

• Levensdelicten, vermogensdelict, slagen en verwondingen (ook naar hulpverleners), aanranding, brandstichting

• Tussen 1 en 25 jaar in de gevangenis

• Detentieschade!: sommigen 23/24 uur in cel

• Psychische schade: fysiek en seksueel misbruik, psychische trauma’s , hechtinhsproblematiek

• Zeer beveiligde gesloten afdeling

– Relationeel

– Materieel: Infrastructuur (hekken); Technologisch (elektrische sloten/ metaaldetector)

(9)

Overzicht

3. Registratie van agressie/vrijheidsbeperkende maatregelen

A. Gegevens vanuit de afdeling

B. Gegevens vanuit FRKVA

(10)

Agressie en afzonderings - gegevens

Levanta

(11)

Agressie

• In het Elektronisch Patiëntendossier werd de

Modified Overt Agression Scale (Kay et al. 2000)

ingebouwd om

elk agressie-incident

te

registreren. De MOAS werd uitgebreid met een

aantal extra variabelen om de context van het

incident zoveel mogelijk te kunnen vatten. Naast

datum en uur van het incident wordt tevens de

aanleiding, de eventuele betrokkenheid van

medepatiënten, het doelwit van de agressie, de

vorm en ernst van agressie, de interventie en de

mate waarin men zich bedreigd voelde in kaart

gebracht.

(12)

Agressie

• De geregistreerde incidenten worden

geanalyseerd

door de onderzoeker en het

behandelend team. Ze komen aan bod op de

multidisciplinaire patiëntenbespreking

en

vormen een basis voor

aanpassingen van het

beleid,

zowel op korte als op langere termijn

en zowel op afdelings- als casusniveau.

(13)

Overzicht agressie per maand

0 20 40 60 80 100 120 140

(14)

Overzicht agressie per dag

(gemiddeld) - 2018

0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50

janv.-18 févr.-18 mars-18 avr.-18 mai-18 juin-18 juil.-18 août-18 sept.-18 oct.-18 nov.-18 déc.-18 Gemiddelde aantal incidenten per dag (2018)

(15)

Overzicht type 2018 (%)

374 159 138 194

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Som van verbaleagressie Som van fysiekobject Som van fysiekpersoon Som van auto-agressie

(16)

Mate van bedreiging – 2018 (%)

200 250 91 52 11 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% niet licht matig sterk extreem

(17)

Gebruik van afzondering op

Levanta

(18)

Afzonderingen evolutie

495 827 588 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 2016 2017 2018 0 20 40 60 80 100 120 140 ju n /16 ju l/16 au g/16 se p /16 o kt /16 n ov /16 d ec /1 6 ja n /17 fe b /17 m rt/17 ap r/17 m ei/1 7 ju n /17 ju l/ 17 au g/17 se p /17 o kt /17 n o v/ 17 d ec /1 7 ja n /18 fe b /18 m rt/18 ap r/18 m ei/1 8 ju n /18 ju l/18 au g/18 se p /18

 Er is een dalende trend

waarneembaar voor het gebruik van afzondering op Levanta

(19)

Gemiddelde duur Afzondering per

maand

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

(20)

Gebruik Fixatie per jaar

49% 64% 84% 1% 13% 4% 20% 8% 6% 22% 11% 6% 9% 4% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 2016 2017 2018 Extrapolatie 7-punts 5-punts 3-punts Mobiele Polsband Geen fixatie

Cijfers op basis van gegevens van juni 2016 – september 2018. Betrouwbare gegevens voor de periode hierna waren niet beschikbaar door het

(21)

Overzicht

3. Registratie van agressie/vrijheidsbeperkende maatregelen

A. Gegevens vanuit de afdeling

B. Gegevens vanuit FRKVA

(22)

Gegevens vanuit FRKVA

Incidentie van afzonderingsmaatregelen Incidentie van afzonderingsmaatregelen -Levanta Aantal 842 588 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900

(23)

x<=3u x<=3u Levanta 3>x<=24u 3>x<=24u

Levanta x>24u x>24u Levanta

Aantal 293 211 456 310 93 67 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

(24)

Totaal aantal fixaties Totaal aantal fixaties - Levanta Aantal 212 176 0 50 100 150 200 250

(25)

x<=3u x<=3u Levanta 3>x<=24u 3>x<=24u

Levanta x>24u x>24u Levanta

Aantal 111 89 70 61 31 26 0 20 40 60 80 100 120

(26)

Overzicht

(27)

Enige conclusies

• Afzondering/fixatie:

– Enige reden tot afzondering/fixatie = ONVEILIGHEID van patiënt of omgeving – Patiënt dient betrokken te worden bij gebruik van vrijheidsbeperkende

maatregelen

• Structuur bieden/ gebruik van signaleringsplan

• Multi-disciplinair overleg op vlak van toegepaste maatregelen • Evolutie MOAS samen met patiënt bespreken

– Steeds context meenemen naar mogelijke besluiten

• (1/3 v/d afzondering op Levanta = op vraag v/d patiënt)

– Niet waardenvrij

• Zo min, zo kort en zo veilig mogelijk

• Niet afzonderen of fixeren kan op Levanta geen goede zorg betekenen • Pleidooi voor maatschappelijkdebat

• Belang van zorgvuldig en continue registratie op niveau van de voorziening en overkoepelend op niveau van de FRKVA