G e s t e n c i l d e Mededeling Jaargang 1961 - no. 3
Landelijke demonstratie van machinaal b i e t e n r o o i e n op l i c h t e gronden Verslag van de b i e t e n r o o i d e m o n s t r a t i e t e
Nieuwe Krim op 25 en 26 oktober i960
d o o r E. Strooker
f
I n s t i t u u t voor Landbouwtechniek en R a t i o n a l i s a t i e Dr, S.L. Manshcü/tlaan 12, Wageningen. S-tno. K M ^ O O O - l V V ' 6 1V o o r w o o r d
De suikerbiet heeft in het "bouwplan in de
Veenkoloni'ên een vaste p l a a t s gekreg^-i en wel in betrekkelijk zeer korte tijd. Ook in deze gebieden wordt de arbeid schaars en duur? zodat ook hier de volautomatische machines, die in de verzamel bale of kar rooien, de volle aandacht hebben en ook verdienen. Het is in deze tijd, waarin de factor arbeid in het minimum begint te raken, ook n i e t meer rationeel een b i e t
eerst u i t de grond te halen, hem daarna weer hierop te deponeren om l a t e r het opladen op één of andere wijze, het l i e f s t mecha-nisch, te doen geschieden.
De omstandigheden dwingen ons om a l l e s zoveel mogelijk in één arbeidsgang met zo weinig mogelijk mankracht te verrichten om door inzet van meer kapitaal, de verbouw van onze landbouw-gewassen nog rendabel te doen zijn.
De oogst van kop en blad i s voor-bepaalde streken zeer belangrijk en hiervoor worden dan ook normaliter bepaalde voor-zieningen getroffen. Onder zeer slechte omstandigheden l a t e men echter het blad l i e v e r op het land achter, omdat men dan aan de oogst van de biet reeds de handen vol heeft en de oogst van het blad waarschijnlijk meer schade dan voordeel oplevert.
... . , n r.ri De Directeur
Wageningen, april 1961
- 2 I n l e i d i n g
De landelijke b i e t e n r o o i d e m o n s t r a t i e waarop h e t h i e r n a volgende betrekking h e e f t , werd op 25 en 26 oktober I960 gehouden op het landbouwbedrijf van de heer J.W. Schlepers t e Nieuwe Krim.
De o r g a n i s a t i e ervan werd gezamenlijk verzorgd door het Landbouwschap, het I n s t i t u u t voor Landbouwtechniek en R a t i o n a l i -s a t i e , de Rijk-slandbouwvoorlichting-sdien-st t e Qnmen en A-s-sen, het p r o v i n c i a a l Onderzoekcentrum voor de Landbouw in Drenthe, de twee Noordelijke Suikerfabrieken en de Vereniging voor Bedrijfsvoor-l i c h t i n g t e Nieuwe Krim.
Er werden d e r t i e n bietenrooirnachines gedemonstreerd. Ze werkten op dalgrond in een gewas Klein Wanzleben P o l y b e t a b i e t e n , dat op een rijenafstand van 50 en. was g e z a a i d . De v e r -zorging van het gewas was zeer e f f e c t i e f geweest, ;.-:et a l s gevolg dat er nauwelijks onkruid in voorkwam. Als s l u i t s t u k der v e r -zorging waren de b i e t e n l i c h t aangeaard.
De bladontwildceling van h e t gewas op het 10 ha g r o t e p e r c e e l v/as zeer u i t e e n l o p e n d , evenals de opbrengst, die blijkens monstername in aohtvoud voor de velden waarop de b i e t e n r o o i e r s werkten, bleek t e vari'êren van 39*410 t o t 64..575 k g / h a .
Deze omstandigheid maakte het noodzakelijk daarmee bij de beoor-deling rekening t e houden. Door van elk veld t e r g r o o t t e van 30 are door berekening de opbrengst per ha, u i t g e d r u k t i n schone, i d e a a l gekopte b i e t e n , v a s t t e s t e l l e n , werd een betrouwbare v e r -gelijkende beoordeling van het werk der b i e t e n r o o i e r s mogelijk. De aldus verkregen indruk van het werk der machines bleek overeen t e komen met de door de beoordelingscommissie "op het oog" v e r -zamelde gegevens.
De monstername van de b i e t e n gebeurde door het verzamelen van 8 x 20 b i e t e n p e r machines tegelijkertijd v/erden ook 8 monsters van 20 koppen verzameld.
Het onderzoek na.ar g r o n d t a r r a , k o p t a r r a en b i e t v e r l i o s door t e diep koppen werd aan de hand van vorengenoemde monsters door de beide noordelijke s u i k e r f a b r i e k e n v e r r i c h t .
De optredende v e r l i e z e n i n en op de grond v/erden v a s t g e s t e l d door opgraven en nazoeken van 4 x. 20 strekkende meter gewasrij, nadat de rooimachine was gepasseerd en weging van de aldus verkregen achtergebleven b i e t e n en stukken van b i e t e n .
De voor h e t veenkoloniale gebied zo belangrijke beoordeling van de mate van v e r o n t r e i n i g i n g van het b l a d gebeurde door monstername, eveneens in viervoud en bepaling van h e t zandgehalte door het B e drijf s i ab oratorium voor Grond- en Gewasonderzoek t e Oosterbeek.
Technische gegevens van de werktuigen werden verzameld door de werktuigbouwkundige afdeling van h e t I n s t i t u u t voor
Landbouwtechniek en R a t i o n a l i s a t i e . De s n e l h e i d waarmee de machines werkten werd door een medewerker van de Hoofdafdeling Arbeid van bovengenoemd I n s t i t u u t bepaald.
3
-De conclusie»? over de v e r r i c h t i n g e n der gedemonstreerde werktuigen zijn voor de verantwoording van de beoordelingscommissie, die u i t de volgende personen v/as samengesteld z
G. Luis Rein., J . A r l i n g , R. Balde e r , I r . P.W. Bakker Arkema, I r . D, Boeschoten, I r . E. W. Boogaard, R.H. Smook R. Dijkstra, D. Olthoff, W. Hadders, II.L. B r u i n s , I r . J. J o r r i t s m a , H. Meyer Hzn., I r . H.H. Postuma, I r . Th.J, T i e n s t r a , Ir. A. Vedder, R.J. Wollerich, M. v.d. Vinne, E. S t r o o k e r , landbouwer, 1 Exlo'érrnond, v o o r z i t t e r . N.K.L.B., Borger-Compascuum. medewerker A r b e i d s i n s p e c t i e , Groningen. Rijkslandbouwconsulent voor Landbouwwerk-tuigen en Arbeidsmethoden, Wag en ing en. onderzoeker van het Prov. Onderzoek-Centrum, Drenthe, Assen.
s e c r e t a . r i s der Algemene Technische Commissie van het Landbouwschap,
's-Gravenhage. 1 an db ou we r , S t ad sk an a a l .
medewerker Priesch-Groningse Co'ôperatieve B e e t w o r t e l s u i k e r f a b r i e k .
medewerker N.V. Noord-Nederlandse Beetwortel s u i k e r f a b r i e k .
1andbouwer, Nieuw-Ans terdam. landbouwer, Nieuwe Krim.
medewerker I . R . S . , Bergen op Zoom. A.B.A.B., Assen.
D i r e c t e u r van h e t I n s t i t u u t voor Landbouw-techniek en R a t i o n a l i s a t i e , Wageningen Rijkslandbouwconsulent, Emmen.
Rijkslandbouwconsulent, Assen. landbouwer, Nieuw-Buinen. landbouwer, Nieuwlande.
medewerker van het I n s t i t u u t voor Landbouwtechniek en R a t i o n a l i s a t i e , Wageningen, r a p p o r t e u r .
4
-Bi e tenrooiwerktuigen.,
1. Schmotzer, importeur Q.",7. van D r i e l en Van Dorsten, Hoofddorp. Technische beschrijving
De r o o i e r was van het tweewielige aangehangen t y p e , bandenmaat 2 l i n k s 8,50 - 12, r e c h t s 7»00 - 12.
De l i c h t e r werd door middel van een met een stuurwiel t e bedienen b r e e d t e v e r s t e l l i n g over de rij g e s t u u r d . De b i e t e n werden met een p e n n e l i c h t e r gerooid en kwamen v i a een z e e f r a d , dat tegen de r i j -r i c h t i n g i n d-ra-aids, op een s t e i l staande ,1 acobs.ls.dde-r t e -r e c h t . Vandaar kwaden ::,e i n een kipbak met een inhoud van ongeveer 1,75 R!^' ^'c? ";i'-'- i-erd h y d r a u l i s c h g e k i p t en v a t vccroj i e r.achine
g e p l a a t s t . Eén ven de zijwanden van deze kipbak werd gevormd door een z i j - o p v o e r t r a n s p o r t e u r met meenemers, afmetingen %
l e n g t e 154 «m, b r e e d t e 120 cm. De h e l l i n g was binnen zekere grenzen t e r e g e l e n .
De kopper was van het geduwde t y p e , de t a s t e r schijven werden v i a een v e r t r a g i n g s b a k j e met d r i e snelheidsmogelijkheden,
door de aftakas van de t r e k k e r aangedreven. Tijdens de demonstratie had de t a s t e r een voorloop van 10l^fo. De diameter van de 8 t a s t e r
-schijven was 55 era? de t o t a l e b r e e d t e i s 32,5 cm. Het l o o f werd op-gevoerd door een t r a n s p o r t e u r bestaande u i t canvasriemen met mee-nemers (open t y p e ) . Via een haaks op de r i j r i c h t i n g g e p l a a t s t e
dwarsband van een brede rubber canvasriem met meenemers, kwam h e t loof in de verzamelbak t e r e c h t .
Eet kopmes had een gebogen snede, de kopdikte kon met behulp van een draadspindei met kruk vanaf de r i t p l a a t s worden i n g e s t e l d .
Het gewicht van de t a s t e r bedroeg 90 kg, koparm l e n g t e 116 cm. De machine werd getrokken door een David Brown D 30
t r e k k e r , met 11-28 achterbanden. Beoordeling
De machine werkte i n een ve] 1 met z e e r goede b i e t e n en een f o r s e b l a d o n t w i k k e l i n g . Er werd gereden met een s n e l h e i d Tan 3,4 km/uur. N i e t t e g e n s t a a n d e het f e i t dat in dezelfde werkgang een rij werd g e l i c h t en een andere gekopt, reed de t r e k k e r geheel b u i t e n het gewas, hetgeen in v e r s c h i l l e n d e opzichten een voordeel b e t e k e n t . Het ' t r e k k e r w i e l b l e e f 30 cm b u i t e n de t e r o o i e n r i j . De b i e t e n werden onregelmatig gekopt. Naast vrij veel kop t a r r a kwam er ook nogal wat b i e t v e r l i e s door t e diep koppen voor. Het l i c h t e n was daarentegen goed. Zowel het v e r l i e s in de grond a l s
op de grond b l e e f l a a g . Het t o t a l e r o o i v e r l i e s bedroeg 2338 k g / h a ( s i e t a b e l l ) .
# ,—1 r H © .O 'ce f H m © • H r H © ^ 5 + g » n +
3 *
Cti • P O • P ft O TJ ra 0 © fn <H -H bD r H U © © t 3 > Ö • r l TJ CQ O © u © - H "iO r H U © © - d > ft M © 0) -H vi Ti SJ r H © h © ft i d © - P ft t> 0 - P H ^ CD O • H O ,a TTJ cti r l M cti 0 - p ft 0 M 1 •é CC Ö H r û O H U to t ) ù - p ra M S cti © M r O ft O tD • H 3 - p Ti © • H O O « v ° 0 ^ .-5
# i *. ^ ! ¥1 1 ä < 3 ! ^ \J?
O N cü -V? b£) M ^ cö ^ # ^ cö ^ - j \if
^ cö Xiï
i
• s t co m co cO r O OJ i n CM ^ 0 0 i n r H T j -r H • N O CO co m x j -m 0 0 rH OJ m CM -.-!-0 ON i n OJ 1 o\ r O O i - O co O VC rH © C>1 • P OM
u w r H ^ t - H I A r H cO C— * , PX * » m vc • * CA) m i n 0 CM o j m 0 H m OJ rn r H CA OJ xf-r O O xf-r H 0 \ » . O s 0 o j m 0 0 0 m 0 0 OJ c ^ rH OJ ^ m M O O r H » \ * * 0"« 0 0 0 m m 0 CM OJ m r H ^ - 0 r— CM un OJ -sf- c \ r H O O O m 0 0 C— r H H r H OJ 0 \ r o vc m c \ n co O l VQ OJ 0 0 0 o \ i n co 0 0 H c i r H CO r H VO 1 co • N •>. «s •^t- ^ j - m m, 0 m c - o \ m m - ^ vo • ^ o \ vo VC' -st- ^ -r to •H • - H3 0 : • H X ) © CÖ U H <+H V l u ® 0 © M N •P +> QO © © s a a-H © « 0 Ö r H r H . H • H r H H <3 © O O . H r H - P - P © M m K u n OJ c o -xj-OJ 01 v o v c 0 v o VO co -xj-OJ t ~ V O V O c ~ - 0 \ H r H O O • \ ^ t r v t N » S » i * . W v * S vo vo rH c— r-c 0 m r-c 0 i n m co i n -=d-co ^ - r - vo r>-cM m m r*-) m -sr OJ VO OJ r H ^ VO O l — • s 9 \ <K « * « t ^f- r H O r H O O O O O O m m co 0 -^t c— r— CM i n co H x t CO O O c o 0 ^t- ^ 0 m frs ^ * V fr» » \ O O O O O 0 0 m 0 0 i n c— 1 m X i " OJ r H OJ m 0 ^ 0 m •vo r - vo c— vo r H -=t O VO VO O O O O O 0 un co m m r— Xt" CM r H H OJ c o cO CO CN CO ON C-~ r O O m ON ! > -" d -" rr) ç~ CM r O m 0 m 0 m m rH CM 0 co co vo co xj- r— r H r-i CO r H H t > - - ^ IT— r-l L ^ ( ^ V \ » . V x * N x j - ^rj- -;-j- L n ON O i n i n L n 0 m M Ln 0 m f^O H 0 0 O ^ 1 OJ OJ co r-- t-— 'vj- m -==3- ^ t - ^ h • p œ TJ CÖ Ö O O S o> H SB H cö ä 0 <ti OT - H ft p i C ry r 3 cti - H Ö - p 0 © - P 5 © - P rH U 0 © cti 0 3 H-, m 0 g w un vo t— co ON v o rH L n v o H rH 0 0 m 0 m O r H H r H ^ L n H m «=rt OJ 0 0 OJ c o c o -H^ co o n i n ON « s » S • » » V cO vo O x f 0 0 c 0 O i n ON 0 r— tr— OJ m r H OJ OJ C— r o L n rH -vj- • VO OJ c— • s <* • * • . rH O O O 0 0 m 0 un i n OJ vo C— CM H cO c— m 0 c— cO t n CNI r O r H CO -=t O r H O O O O 0 0 0 m C— • - ^ j - H CM r H OJ L n te- t r - co 0 O N O N c— rH r O ' H - c o O 0 0 O i n r O VO ON OJ 0 ON co Ln CM r H r H 1 co m vo # \ » s . » x #•» - 3 " C— VO c o m 0 0 0 CO r H CO r H r H x l - O N VO rH ON ON O m co -=H- un © • H - P cti Ö • H r Q a 0 0 rî? _ r> rQ X} © S © r H - ^ - P ö m M 0 u ra bo o © Ti © •H O CÖ -P > W S M O r H CM r O rH r H r-\ <-\ ,4 cti <-i r Q + ^—' El © ft & 0 rM 0 ; CV H 0 0 jrj . . © Ö © d - p © © - p • H © rQ - H r Q © -P O i ft CM O ; M H © ! fAQco r-i Cti i Cti ! © ! nd 1 - H a cti © Cu " ë : © S i Ö © 0 - P ! , d ta ! 0 0 l m 0 ^ a ö • H rH O +3 O fi T j ^ r H © © bû -P - p ra • H © pi bo •¥> cti tn x i cd ^ ^ !> -P CQ Td b D r H Ö © © !> r l rQ fH ft © O ft HD i t , in vergelijking t o t de anderen;, betrekkelijk l a g e v e r l i e s , moest g r o t e n d e e l s worden toegeschreven aan de minder goede k w a l i t e i t van het koppen. Daarmee gepaard ging een vrij s t e r k e v e r o n t r e i n i g i n g van het t l a d met grond ( z i e t a b e l 2 b l z . 7)« De r e i n i g i n g der b i e t e n was onder de gegeven omstandigheden b e s l i s t voldoende. De gerooide b i e t e n werden in de voorop de machine aangebrachte bak verzameld en konden d a a r u i t op de
einden v l o t op een g e r e e d s t a a n d e wagen worden overgeladen. Het daarbij t o e g e p a s t e systeem van een open t r a n s p o r t e u r a l s
één der zijwanden van de bak voldeed uitstekend.; de wagen kon vanaf één kant v/orden g e l a d e n .
Deze v e r z a m e l r o o i e r gai over h e t geheel genomen de indruk voor de gegeven om G tan dig he den goed bruikbaar t e zijn. De p l a a t s i n g van de verzamelbak voorop de machine kan er toe tij dragen dat er ook tij h e t r o e i e n onder minder g u n s t i g e omstandigheden weinig s l i p van de trekkerv/ielen o p t r e e d t .
2 . K l e i n e , importeur C e n t r a a l Bureau, Botterdam. Technische beschrijving
Voor een u i t v o e r i g e beschrijving ervan wordt verwezen n a a r p u t l i k a t i e no. 54 van het I . L . R . De volgende a a n v u l l i n g i s daarop van t o e p a s s i n g .
De machine was u i t g e r u s t met een k i p t a k voor b i e t e n en een dwars t r a n s p o r t e u r met een glijgoot voor het l o o f . De k i p t a k had een inhoud van ca. 1,4 m3 en was a c h t e r de w i e l a s op de machine aangebracht. De b i e t e n kwamen vanaf het zeefrad v i a een
s t e i l opgaande J a c o b s l a d d e r in de k i p t a k t e r e c h t .
Het l e d i g e n van de bak v e r l i e p i n twee fasen en g e t e u r d e met t e -hulp van een l i e r . Als de l i e r in werking werd g e s t e l d , onderging de takondersteuning een zijwaartse v e r p l a a t s i n g t o t d a t een t w e e t a l s t a a l d r a a d k a t e l s s t r a k werd g e t r o k k e n . Vervolgens werd de t a k g e -l i c h t en -l e e g g e s t o r t . Met a i t systeem werd b e r e i k t dat de wagen n i e t vlak n a a s t de r o o i e r tehoefde te staan om de t i e t e n t e h o o r -lijk op de wagen t e deponeren.
Het loof werd v i a een tweedelige d w a r s ^ p v o e r t r a n s p o r t e u r en een glijgoot op langszwaden van 6 rijen g e t r a c h t .
Onder de machine waren een d r i e t a l v l a k s t r i j k e r s a a n g e b r a c h t . De bandenmaat van de machins tedroeg 10.00 - 15. Het gewicht van de t a s t e r tedroeg tijdens de demonstratie 40 kg, koparmlengte 86,5 cm.
De r o o i e r werd getrokken en aangedreven door een Same 240 t r e k k e r , met 12-28 banden.
Beoordeling
Deze verzamelrooier werkte eveneens in een zwaar b i e t e n -gewas. De werksnelheid was 4*30 km/uur. Door de r o o i e r werd
de-z e l f d e rij gekopt en g e r o o i d .
De t r e k k e r reed t u i t e n h e t gewas en t l e e f 30 cm van de nog v a s t -staande bietc.a af.
_ 7 -Tabel 2
V e r o n t r e i n i g i n g van b l a d en koppen met g r o n d
1 i R o o i w e r k t u i g j 1 . 2 . 3. 4. 5. 6. 7-8. 9. 1 0 . 1 1 . 1 2 . 1 3 -S c h m o t z e r K l e i n e S t o l l met k o r f r e i n i g i n g S t o l l met z e e f r a d r e i n i g i n g John Salmon B e e t k i n g C a t c h p o l e Cadet M o r e au R u s t i c a Vi con E o e r s l e v Mads-Amby S t e g s t e d io g r o n d i n h e t p r o d u k t 4 , 2 1,9 3,7 1 0 , 5 2 , 5 7,6 1,6 8,7 9,4 b l a d n i e t v e r z a m e l d 2 , 0 4,4 7,8 X
Het koppen der "bieten was goed, hoewel ook h i e r n a a s t kop t a r r a " b i e t v e r l i e s door t e diep koppen werd g e c o n s t a t e e r d .
De v e r o n t r e i n i g i n g met grond van h e t op langszwaden gedeponeerde b l a d "bleef zeer "beperkt. Eet l i c h t e n met de v l e u g e l l i c h t e r was goed. Het t o t a l e r o o i v e r l i e s van 2.025 k g / n a v/as a l s gevolg van een en ander r e l a / t i e f l a a g .
De r e i n i g i n g der b i e t e n l e v e r d e geen moeilijkheden op. De v e r -zamelde b i e t e n werden op de einden v l o t en gemakkelijk u i t de achterop de machine aangebrachte bak g e l o s t . Een 1,65 m hoge wagen werd van één k a n t g e l a d e n , de benodigde tijd daarvoor b e
-droeg slecht;-:; 13 seconden.
ïr. h e t algemeen werd de machine a l s z e e r b r u i k b a a r voor de gegeven o>::.. handigheden beoordeeld. De p l a a t s i n g van de v e r s air. el bek achterop de machine i s er oorzaak van ont de t r e k k e r -acJatcrwielen worden o n t l a s t .
3. S t o l l BB 25, importeur H.J. Hoegen Dijkhof N.V., Doetirtchem . Technische beschrijving
Deze k o r f r o o i e r van het normale type BHS 2 was u i t g e -voerd met een g r o t e voorraadbak van ca. 1,3 rrß. De b i e t e n werden door een omgekeerde Lvormige o p v o e r d w a r s t r a n s p o r t e u r i n de v e r -zamelbak g e b r a c h t . Deze t r a n s p o r t e u r bestond u i t de bekende S t o l l opvoerkettingen met meenemers.
De verzamelbak Y/as g e d e e l t e l i j k boven de r e i n i g i n g s k o r f g e p l a a t s t en de uitmonding ervan stak. ongeveer 50 cm b u i t e n de r e c h t e r zijkant van de machine. Op de zijwaarts oplopende bodem van de bak was een z e l f l o s s e n d systeem, bestaande u i t twee
schalmenkettingen met meeneners, a a n g e b r a c h t .
Het loof werd, v i a een d w a r s t r a n s p o r t e u r , naar de l o o f -kipbak gevoerd.
De r o o i e r was u i t g e v o e r d met een aangedreven a s , met aan de r e c h t e r k a n t een dubbele montering van 8,50 - 12 banden. BeoejAlling
Deze S t o l l v e r s a m e l r o o i e r r o o i d e i n een wat minder f o r s ontwikkeld bietengewa^... .. • ..-erd me t- e^i: s n e l h e i d van 4 , 8 km/uur g e r e d e n . De machine werK'je over d r i e rijen, a . w . z . p e r werkgang werd een rij gekopt, een rij g e p o e t s t en een derde g e l i c h t . De t r e k k e r r e e d aan êên zijde door het gewas.
De k w a l i t e i t van het koppen l i e t te ?/ensp- over? u i t de cijfers voor k o p t a r r a en b i e t v e r l i s s door t e diep koppen b l e e k , dat e r onregelmatig werd gekopt. Daarmee ging een vrij s t e r k e v e r o n t -r e i n i g i n g van het b l a d gepaa-rd. Het v e -r l i e s in de g-rond was zee-r l a a g , bp de grond werd daarentegen een vrij hoog v e r l i e s v a s t g e -s t e l d . Het gevolg v/a-s, dat het t o t a l e v e r l i e -s 3.125 kg''.ia bedroeg. De r e i n i g i n g van de b i e t e n -vas voldoende. Op de 0x116'n konden de
in de bak op de machine verzamelde b i e t e n gemakkelijk op een wagen worden overgeladen^ de tijd die daarvoor nodig was bedroeg ongeveer
30 seconden, doch i s u i t e r a a r d afhankelijk van de hoeveelheid b i e t e n in de bak.
Afgezien van de k w a l i t e i t van het koppen die b e s l i s t voor v e r -b e t e r i n g v a t -b a a r was, werd de machine a l s -bruik-baar -beoordeeld. De aanwezigheid van een aangedreven as en de dubbele montering van banden onder de machine maken het mogelijk dat onder minder g u n s t i g e omstandigheden lang kan worden doorgewerkt.
4* S t o l l EN, importeur II.J. Hoegen Dijkhoff N.V., Doetinchem. Technische beschrijving
Voor een u i t v o e r i g e t e c h n i s c h e beschrijving wordt v e r wezen naar p u b l i k a t i e no. 54 van het I . L . R , De volgende a a n v u l -l i n g i s daarop van t o e p a s s i n g .
Een a a n t a l d e t a i l s van de machine was gewijzigd. I n p l a a t s van met zij t r a n s p o r t e u r s was de gedemonstreerde r o o i e r met verzamel bakken u i t g e r u s t . Zowel de koppen a l s de b i e t e n kwamen op de dwarszwaden
t e r e c h t .
Het kop a p p a r a a t was ten opzichte van 1959 aanzienlijk g e -wijzigd. De t a s t e r v/as verbreed (32,5 cm) en de diameter van de schijven was v e r k l e i n d (45 cm). Het a a n t a l tasterschijven werd van 5 op 7 g e b r a c h t . De afstrijkringen waren g l a d en de v i e r k a n t e
opvoerschijven verdwenen. I n p l a a t s daarvan werd a c h t e r het gebogen kopmes een k o r t loofopvoerbandje van canvasriem en met dwarsstaven aangebracht, b r e e d t e 42 cm, l e n g t e 70 cm. Via een d w a r s t r a n s
-p o r t e u r van h e t z e l f d e m a t e r i a a l , l e n g t e 250 cm, kwam het l o o f i n een loofkipbak t e r e c h t .
De l o o f p o e t s e r . en h e t r o o i g e d e e l t e bleven ongewijzigd. De b i e t e n kwamen vanaf h e t tweede zeefrad in de kipbak t e r e c h t «
De machine was u i t g e v o e r d met l i n k s 4,00 - 15 en r e c h t s 7,00 - 12 banden. Het gewicht van de t a s t e r bedroeg tijdens de d e m o n s t r a t i e 65 kg, de koparmlengte v/as 129 cm«
De r o o i e r werd getrokken door een Eicher 30 pk t r e k k e r , met 11-28 achterbanden.
Beoordeling
Deze éénrijige S t o l l - v o o r r a a d r o o i e r met z e e f r a d r e i n i g i n g werkte in een matig ontwikkeld gewas. Er werd een werksnelheid
waargenomen van 4 , 1 l'-'/uur. De o p s t e l l i n g van kopapparaat en l i c h t e r was zodanig, dat dezelfde rij werd gekopt en g e r o o i d . De t r e k k e r b l e e f daarbij 30 cm b u i t e n het gewas.
Do k w a l i t e i t van het koppen wa.s buitengewoon slechts v e r o n d e r s t e l d mocht worden dat, er sprake was van grove a f s t e l -f o u t e n . Er werd veel t e diep gekopt. Uaa.rr' ->or kwam er ook v e e l grond in h e t blad t e r e c h t . Bovendien kwam er grond van het tweede
zeefrad in t e r e c h t , zodat er a l l e s bij elkaar'genomen sprake was van een e r n s t i g e b l a d v e r o n t r e i n i g i n g .
10
-Het b i e t v e r l i e s in de grond "bleef "beperkt, doch het v e r l i e s op de grond was daarentegen hoog. Een t o t a a l v e r l i e s van 11.550 kg/ha g e e f t zonder meer aan, dat de machine, om welke reden da.n ook,
s l e c h t werk l e v e r d e . Het moest n i e t t e m i n mogelijk worden geacht om door een "betere a f s t e l l i n g een meer acceptabel r e s u l t a a t t e b e r e i k e n . Het werk op de tweede dag l i e t deze v e r o n d e r s t e l l i n g t o e .
5 . John Salmon, 'importeur G»W. van D r i e l en Van Dorsten, .Hoofddorp. Technische beschrijving
Op deze machine die u i t v o e r i g i s beschreven in de I . L . B . -p u b l i k a t i e n o . 45 is de volgende a a n v u l l i n g van t o e p a s s i n g .
, De r o o i e r was u i t g e v o e r d met een k l e i n e verzamelbak (0,25 m ) voor de b i e t e n om deze in dwarszwaden op het l a n d t e kunnen deponeren. Het l o o f werd v i a een open l o o f t r a n s p o r t e u r
eveneens in dwarszwaden afgelegd.
Het kopapparaat had enkele d e t a i l v e r a n d e r i n g e n ondergaan. De t a s t e r was verbreed, het a a n t a l tastschijven bedroeg nu 8 s t u k s ,
de diameter was 70 cm, de t o t a l e b r e e d t e 24 cm. De a f s t r i j k e r s b e -stonden u i t e-en a a n t a l op een as gestoken v i e r k a n t e p l a t e n .
Het gewicht van de t a s t e r bedroeg tijdens de demonstratie 90 kg, de l e n g t e van de koparm was ?8 cm. De voorloop van de t a s t e r bedroeg 2öfo.
De a f t a k a s van de t r e k k e r kon v i a de koppelingen zowel boven a l s onder de t r e k b a l k aan de machine worden gekoppeld.
De Salmon was uitgevoerd met 6,00 - 16 banden en werd getrokken door een Fordeten Débita met 11-28 achterbanden.
Beoordeling
De machine werkte in een naar verhouding matig ontwik-k e l d gewas, met een s n e l h e i d van 4>70 ontwik-km/uur. De t r e ontwik-k ontwik-k e r reed aan één zijde door het gewas. Er werd dun gekopt, hetgeen een vrij hoog p e r c e n t a g e k o p t a r r a t o t gevolg had, doch anderzijds zeer weinig " b i e t v e r l i e s door t e diep koppen o p l e v e r d e . In h e t b l a d d a t , mede a l s gevolg van het dunne koppen s l e c h t s weinig v e r o n t r e i n i g d was, kwam vrij veel l o s blad voor.
Het v e r l i e s in de grond was evenals op de grond r e l a t i e f nogal hoog en vooral daardoor bedroeg het t o t a l e r o o i v e r l i e s nog
285O k g / h a . Hot i s n i e t onwaarschijnlijk dat de afwezigheid van een b e s t u u r d e r op de machine daaraan s c h u l d i g was. Het was voor de t r e k k e r b e s t u u r d e r vrijwel ondoenlijk om de t r e k k e r t e b e s t u r e n en tegelijkertijd de b i e t e n - en bladver zamel bak van de machine op tijd te "bedienen. Dit bleek ten k o s t e van de k w a l i t e i t van h e t werk t e gaan 1 Niettemin werd de machine a l s zodanig bruikbaar b e -vonden. Bedacht moet morden, dat de h i e r getoonde u i t v o e r i n g a l s dwarszwadrocier voor di+ werktuig ongebruikelijk i s . In normale u i t v o e r i n g worden de b i e t e n op een naastrijdende wagen verzameld, in welk geval de t r e k k e r c h a u f f e u r minder wordt b e l a s t .
11
-6. Beetking, importeur Koninklijke Handelmaatschappij v/h Boeke en Huidekoper N.V., Haarlem.
Technische beschrijving
De machine werd reeds beschreven in p u b l i k a t i e no. 54 van het I . L . R . , doch was i n het bijzonder ten aanzien van de u i t -voering van h e t kop apparaat en de l o o f a f v o e r ingrijpend gewijzigd.
De kopper bevond z i c h aan de r e c h t e r k a n t van de machine. De t a s t e r bestond u i t 5 tastschijven met een diameter van 51 cm,
de t o t a l e b r e e d t e was 16 cm.
Aan h e t scheefstaande kopmes (60 ) waren een 9 - t a l opgebogen tanden b e v e s t i g d . Het loof werd door de getande tasterschijven over de mestanden op een, onder de machine doorlopende, dwars-t r a n s p o r dwars-t e u r geduwd. Deze werd gevormd door een 49 cm brede
l i c h t e Hoover k e t t i n g . De t a s t e r werd aangedreven door het r e c h t e r -wiel en deze aandrijving was, v i a g e l e i d e w i e l e n , door een koker over de l o o f d w a r s t r a n s p o r t e u r g e l e i d . De a f s t a n d tussen de t r a n s -p o r t e u r en de onderkant van de koker was 30 cm. De a f s t r i j k e r s
be-stonden u i t twee s t e l a c h t e r e l k a a r g e p l a a t s t e op een as geschoven v i e r k a n t e p l a t e n . Op de a c h t e r s t e af s t r i j k e r - a s v/as, n a a s t de
d w a r s t r a n s p o r t e u r , oen stervormige loofhaspel b e v e s t i g d om morsen zoveel mogelijk tegen t e gaan. Het gewicht van de t a s t e r bedroeg tijdens de demonstratie 50-70 kg, de kop arm was 126 cm. De naloop van de t a s t e r bedroeg 0,5'f°. De d w a r s t r a n s p o r t e u r bestond u i t twee delen. Het l a n g e , dwars onder de machine doorlopende, v a s t e s t u k had een l e n g t e van 205 cm. In het verlengde hiervan bevond z i c h een k o r t (60 cm) opklapbaar g e d e e l t e . Door d i t l a a t s t e s t u k , met i n b e g r i p van een h i e r a a n bevestigde g l i j p l a a t , in v e r s c h i l l e n d e standen t e p l a a t s e n , konden 3 rijen loof op één langszwad v/orden afgelegd.
De Beetking stond op twee 6,0016 banden en werd g e -trokken door een Farmall D 430 met 11-28 achterbanden.
Een rijenpoetser was n i e t aanwezig. Beoordeling
Eet gewas waarin werd gewerkt, was behoorlijk ontwikkeld. Er werd met eon hoge s n e l h e i d , n l . 5>1 km/uur gereden. De t r e k k e r was zodanig aangespannen dat de t r e k k e r w i e l e n van één zijde z i c h tussen twee gekopte rijen bevonden. Hoewel deze p o s i t i e van de t r e k k e r met het oog op bladbeschadiging aantrekkelijk was, moest er s t e r k worden bijgestuurd orn de r o o i e r in h e t r e c h t e spoor t e houden. De s t e r k gewijzigde kopper werkte v e r r e van f e i l l o o s ? i n t e g e n d e e l , behalve k o p t a r r a werd er een hoog b i e t v e r l i e s door to diep koppen v a s t g e s t e l d . De a f s t e l l i n g van de t a s t e r , die een naloop had van Q75°/o was daaraan v a s t n i e t vreemd. Het b l a d t r a n s
p o r t dwars onder do machine door v e r l i e p , op een enkele v e r s t o p -ping na, behoorlijk. De b l a d v e r o n t r e i n i g i n g was daarentegen e r n s t i g .
12
De v e r l i e z e n in en cp do grond bleven redelijk, zodat het t o t a a l -v e r l i e s -van 3.45O kg'/ha g r o t e n d e e l s aan het s l e c h t e koppen moest worden geweten. Dat de machine in zijn huidige u i t v o e r i n g zonder meer zou kunnen worden aanbevolen werd n i e t overtuigend
aange-toond.
7 . Catchpole Cadet, importeur firma Ivï.7, Kuiper, Halfweg. Technische beschrijving
De machine werd u i t v o e r i g beschreven in de I . L . E . p u b l i k a t i e no. 54. Daarop moet de volgende aanvulling v/orden g e -geven.
De l i c h t s c h a r e n waren bij deze machine vervangen door de zgn. " O p p e l " l i c h t e r . Deze bestond u i t twee in een Vvorm s t a a n d e g e -tande l i c h t w i e l e n . De wielen hadd n een diameter van 70 om, de onderlinge afstanden bedroegen vóór 34 cm, a c h t e r 12 cm, boven 38 cm en onder 6 cm. Aan de binnenzijde van de wielen waren een tweetal verende s c h r a p e r s b e v e s t i g d . De l i c h t w i e l e n waren ten opzichte van e l k a a r v e r s t e l b a a r .
De "Oppel'1 -wielen werden n i e t aangedreven, doch door
de weerstand van de grond in een draaiende beweging g e b r a c h t . Achter de l i c h t w i e l e n was een in hoogte v e r s t e l b a r e k l a p p e r met 4 x 3 rubber k l e p e l s g e p l a a t s t .
De op voerketting- had een l e n g t e van 200 cm en was, om p l a a t s t e maken voor de l i c h t e r , dus 60 cm i n g e k o r t . De b i e t e n kwamen v i a een 235 cm lange wagentransporteur op de a.chter de machine meegetrokken wagen t e r e c h t .
De machine stond r e c h t s op een 7-00 - 16 en l i n k s op een 32 x 10.00 x 15 band. Eet gewicht van de t a s t e r bedroeg ^>3 kg, de voorloop bedroeg JOfo.
De r o o i e r werd getrokken en aangedreven door een Èx\rdson Major met 11 E 36 banden.
Beoordeling
Er werd.in een matig ontwikkeld gewas gewerkt, met de vrij l a g e s n e l h e i d van 3>5 km/uur. Er was een wagen voor verzame-l i n g van de gerooide b i e t e n a c h t e r de machine gekoppeverzame-ld; bverzame-lad en koppen werden op dwarszwad verzameld. De t r e k k e r en de wagen reden
aan èên. zijde door h e t gewas.
Er werd erg dun gekopt met a l s gevolg een zeer hoog p e r -centage k o p t a r r a , doch z e e r weinig b i e t v e r l i e s door t e diep koppen. Eveneens a l s gevolg van het ( t e ) dunne koppen kwam•er in het b l a d zwad nogal wat l o s blad voor; daarentegen werd het blad naar v e r -houding buitengewoon weinig met grond v e r o n t r e i n i g d .
Pe b i e t e n werden door de " O p p e l " l i c h t e r goed opgenomen en de v e r -l i e z e n in en op de grond b-leven mede daardoor -l a a g . Een en ander had t o t gevolg dat het t o t a l e r o o i v e r l i e s s l e c h t s 735 kg/ha bedroeg.
- 13
De r e i n i g i n g l e v e r d e onder de gegeven omstandigheden ook voor deze machine geen moeilijkheden op.
Voor h e i beoordelen van h e i e i n d r e s u l t a a t moet wel bedacht v/orden dat deze b i e t e n r o o i e r , a l s gevolg van het f e i t dat er
onder soortgelijke omstandigheden loonwerk mee werd v e r r i c h t , dae.raan volkomen was aangepast. Dat neemt overigens n i e t weg, dat de b r u i k b a a r h e i d van deze machine op overtuigende wijze werd b e v e s t i g d .
8. M ore au, importeur firma. Groenewegen t e Rozenburg. Technische beschrijving
De machine werd u i t v o e r i g beschreven in p u b l i k a t i e no. 54 van het I . L . R .
Beoordeling
Deze zelfrijdende tweerijige v o o r r a a d r o o i e r werkte in een goed ontwilde el d gewas en werd gereden met een s n e l h e i d van
4 , 1 km/uur.
Bieten en blad werden op iangszwad verzameld en .vel zodanig, dat op onderlinge afstanden van 4 n een zwad van Ö rijen b i e t e n v/erd gevormd, met daartussen d r i e zwaden van r e s p e c t i e v e l i j k 2, 2 en 4 rijen b l a d . Voor het vormen van het dikke bladzwad (4 rijen) werden twee rijen b l a d ovbr de grond v e r p l a a t s t ( g e h a r k t ) , h e t geen u i t e r a a r d een gerede a a n l e i d i n g was t o t s t e r k e v e r o n t -r e i n i g i n g met g-rond. De b i e t e n we-rden e-rg on-regelmatig gekopt, wat vooral veel v e r l i e s door te diep koppen t o t gevolg had. Het l i c h t e n van de b i e t e n was daarentegen goed, zodat de v e r l i e z e n in en op de grond l a a g bleven. De s l e c h t e k w a l i t e i t van h e t koppen was er verantwoordelijk voor dat het t o t a a l v e r l i e s
3.65O kg/ha bedroeg. Vooralsnog bleef de b r u i k b a a r h e i d van deze machine onder de gegeven omstandigheden aan twijfel onderhevig, vooral met het oog op de ongewenste en n i e t t e vermijden v e r o n t -r e i n i g i n g van liet b l a d .
9. E u s t i c a , Verkoopkantoor "Zonna", Boil en. Technische beschrijving
De machine werd u i t v o e r i g beschreven m de I . L . B . -p u b l i k a t i e no. 54.
Beoordeling
Deze v o o r r a a d r o o i e r werkte in een goed ontwikkeld gewas en werd met hoge s n e l h e i d (5; 3 km/uur) gereden., Bieten en b l a d werden op dwars zwad gelegd. Dezelfde rij werd gekopt en g e r o o i d , de t r e k k e r reed 30 cm n a a s t de nog v a s t s t a a n d e b i e t e n . De k w a l i t e i t van het koppen l i e t veel t e wensen over, waarschijnlijk mede a l s gevolg van de hoge werksnelheid. Daarmee in verband stond ook de s t e r k e v e r o n t r e i n i g i n g van het blad, waarin ook nogal wat grond van het zeefrad t e r e c h t kwam. Overigens l i e t ook de r e i n i g i n g der b i e t e n r e l a t i e f veel te wensen over, hetgeen eveneens g r o t e n d e e l s t o t de hoge rijsnelheid kan worden teruggevoerd.
14
-Hoewel de v e r l i e z e n in en op de grond redelijk bleven? bedroeg het t o t a a l v e r l i e s 3740 k g / h a . Dit gevoegd bij de s t e r k e b l a d v e r o n t -r e i n i g i n g en de vele l o s s e g-rond die in het bietenzwad voo-rkwam,
deed s t e r k e twijfel rijzen over de b r u i k b a a r h e i d der machine. De t e hoge rijsnelheid werd evenwel a l s "verzachtende omstandigheid" voor het s l e c h t e r e s u l t a a t mogelijk g e a c h t .
10. Vicon, f a b r . H. V i s s e r s N.V., Ni uw-Vennep. Technische beschrijving
Voer een u i t v o e r i g e technische beschrijving kan naar de I . L . R . - p u b i i k a t i o n o . 54 v/orden verwezen. De volgende a a n v u l l i n g i s daarop van t o e p a s s i n g .
Het r o o i g e d e e l t e van de machine was pro. vti^ch n i e t g e -wijzigd. De r i n g e n van de korf waren onderling verbonden. Verder waren aan de voorkant van de korf, d i r e c t a c h t e r het s l o f f e n k r u i s , een paar e x t r a stangen aangebracht.
De p l a a t s van het kop apparaat was gewijzigd. De t a s t e r bevond z i c h nu r e c h t s n a a s t en vlak vóór h e t s l o f f e n k r u i s . Het kopapparaat was
van het zgn. geduwde t y p e . De t a s t e r werd v i a een koppeling-sas en een k e t t i n g - o v e r b r e n g i n g aangedreven door h e t s l o f f e n k r u i s . Het gewicht van de t a s t e r was 41 kg, de l e n g t e van de koparm 101 cm. De overbrenging tussen af taltas en s l o f f e n k r u i s was 2 3 : 6 , de overbrenging tussen s l o f f e n k r u i s en t a s t e r 3Ö1. Het a a n t a l t a s t e r -schijven bedroeg 5 s t u k s , waarvan 4 stuks getand waren u i t g e v o e r d . De t o t a l e t a s t e r b r e e d t e was 17 cm. De voorloop van de t a s t e r b e
-droeg &fo*
De Vieon r o o i e r werd getrokken door een Fordson Dexta met l i n k s een 10-28 en r e c h t s een 8-32 band.
Beoordeling
Deze l i c h t e en in wezen zeer eenvoudige v e r z a m e l r o o i e r , werkte i n een goed ontwilde el d bietengewas. Er werd met een s n e l
-h e i d van 3? 70 km/uur gereden. De b i e t e n werden op een meerijdende wagen verzamel dj het b l a d werd verwaarloosd.
De machine werkte over twee rijen, waarvan de b i e t e n respectievelijk: werden gekopt en g e l i c h t . De t r e k k e r r e e d daarbij aan één zijde door het gewas. Er werd goed gekopt; sowel de k o p t a r r a a l s h e t b i e t -v e r x i e s door t e diep koppen b l e e f b e p e r k t . Het l i c h t e n door de aangedreven s l o f f e n k r u i s l i c h t e r v e r l i e p minder bevredigend, h e t -geen z i c h u i t t e in een verhoudingsgewijze hoog v e r l i e s in de grond
en een n i e t t e verwaarlozen v e r l i e s op de grond. Beide werden wel-l i c h t mede veroorzaakt doordat de machine n i e t werd b e s t u u r d . Het t o t a l e v e r l i e s l i e p a i s gevolg van een en ander nog op ' t o t 3.I5O k g / h a . De r e i n i g i n g die in f e i t e g r o t e n d e e l s door de wijze van l i c h t e n werd verkregen, was goed. Over de algemene b r u i k b a a r -heid van deze machine kon onder de gegeven omstandigheden geen • j u i s t oordeel v/orden gegeven. Een mogelijkheid om net voor deze streken waardevolle blad t e kunnen verzamelen werd noodzakelijk g e a c i t . Het bij het l i c h t e n g e c o n s t a t e e r d e v e r l i e s van hoofdzakelijk k l e i t e b i e t e n werd u i t e r a a r d ongewenst g e o o r d e e l d .
15
-1 -1 . Roerslev combinatie, importeur G.v,'. van D r i e l en Van Dorsten H.V., Hoofddorp. Technische beschrijving
Een u i t v o e r i g e t e c h n i s c h e beschrijving van de kopper en r o o i e r van deze combinatie werd gegeven in p u b l i k a t i e no. 25 van het I . L . E .
Beoordeling
Er werd in een l i c h t gewas met een g e r i n g e bladontwik-k e l i n g gewerbladontwik-kt. De r i j s n e l h e i d v/as 4,50 bladontwik-km/uur. Er werd met de
combinatie van een eenrijige kopper en een eenrijige k o r f r o o i e r over d r i e rijen gewerkt.
Tussen de rij, die werd gekopt en de rij, - die werd g e l i c h t l a g een reedt: gekopte rij b i e t e n . Zowel b i e t e n •;!?.: b l a a 7:eT'l'sn op dwarszwad gedeponeerd. De b i e t e n lagen in het 3 E brede avvad s e e r v e r -s p r e i d . De k w a l i t e i t van h e t koppen l i e t te wen-sen overj. n a a -s t een vrij hoog p e r c e n t a g e kop t a r r a kwam een hoog p e r c e n t a g e b i e t -v e r l i e s door t e diep koppen -voor. De b l a d -v e r o n t r e i n i g i n g b l e e f daarbij merkwaardigerwijs g e r i n g . Hot l i c h t e n ran de b i e t e n v e r l i e p s l e c h t . Dat u i t t e zi ch n i e t zozeer bij het g e c o n s t a t e e r d e v e r l i e s in de grond, dan wel bij het v e r l i e s op de grond. Het l a a t s t e werd veroorzaakt doordat verstoppingen bij de l i c h t e r optraden. Het t o t a l e v e r l i e s van 4.400 kg/ha was b e s l i s t onaanvaardbaar. Het moest mogelijk worden geacht dat door een z o r g v u l d i g e r b e d i e n i n g , a l t h a n s h e t l i c h t e n b e t e r zou verlopen, waardoor de b r u i k b a a r h e i d van deze door 3 a r b e i d e r s t e bedienen goedkope combinatie a a n -merkelijk zou toenemen.
1 2 . Mads-Amby, importeur 0. de Leeuw, N.V. , Zwolle. Technische beschrijving
Voor een u i t v o e r i g e , t e c h n i s c h e beschrijving wordt v e r -wezen naar p u b l i k a t i e no. 54 en G e s t e n c i l d e Mededeling 1959 no. 2 van het I.L.H,
Beoordeling
Deze v o o r r a a d r o o i e r werkte in een goed ontwikkeld gewas, waarbij een rijsnelheid werd aangehouden van 4,40 km/uur. Dezelfde rij werd in één gang gekopt en g e r o o i d , de t r e k k e r b l e e f 30 cm
b u i t e n het v a s t s t a a n d e gewas. Zowel b i e t e n a l s blad werden op dwarszwad g e l e g d . De b i e t e n lagen in h e t gevormde 2 m brede b i e t e n -zwad nogal v e r s p r e i d . In h e t blad-zwad lev/am veel grond van het zeefr a d t e zeefr e c h t , hetgeen wezeefrd bevestig'd doozeefr de vzeefrij s t e zeefr k e v e zeefr o n t zeefr e i niging van h e t b l a d . Het r e s u l t a a t van h e t koppen was n i e t b e v r e
-digend, de p e r c e n t a g e s voor kop t a r r a en b i e t v e r l i e s door t e diep koppen waren beid 9 hoog. Het l i c h t e n was daarentegen zeer goed en vooral daardoor b l e e f het t o t a a l v e r l i e s beperkt t o t 2.515 k g / h a . De b r u i k b a a r h e i d van de machine werd, afgezien van de b l a d v e r o n t -r e i n i g i n g , voldoende g e a c h t .
16
1 3 . S t e g s t e d k o r f r p o i e r in combinatie niet een kopper, importeur C e n t r a a l Bureau, Hotterdam.
Technisohe beschrijving
Deze tweerijige machine bestond u i t twee afzonderlijke delen, n l . een kopappara.at en een k o r f r o o i e r , die r e s p e c t i e v e l i j k vóór en a c h t e r aan de t r e k k e r waren b e v e s t i g d . Het kopapparaat was van het zgn. geduwde type, de aandrijving van de t a s t e r s g e -schiedde door de a f t a k a s van de t r e k k e r . De afzonderlijke koppers waren door k o p p el i n g sa ss en met k r u i s k o p p e l i n g e n met e l k a a r v e r -bonden en konden 'ten opzichte van e l k a a r vrij op en neer bewegen. D e - t a s t e r bestond u i t 5 getande schijven, diaraster 52,5 na,
t o t a l e t a s t e r b r e e d t e 16 cm. Naast een d r i e t a l r o t e r e n d e af s t r i j k e r s van rond m a t e r i a a l was een opvoerschijf met nokken aangebracht. De kop werd met een gebogen mes afgesneden en kwam r.izv v i a enkele
cpgebogen temden op een k e r t e o p v o e r k e t t i n g , l e n g t e 84 cm, breedte 72 ran, t e r e c h t .
M a t e r i a a l s twee rubber can va priemen met dwarsstaven. Achter de l o o f o p v o e r k e t t i n g bevond s i c h een 1 oef-dwars o p v o e r t r a n s p o r t e u r . Dèee l o o f t r a n s p o r t e u r bestond u i t een h o r i z o n t a a l en een opgaand stuk, l e n g t e r e s p e c t i e v e l i j k 60 en 180 cm, b r e e d t e 49 cm, h e t
m a t e r i a a l was canvasriemen met dwarsstaven. Het kopapparaat werd
m et.'behulp van een h y d r a u l i s c h e hef c i l i n d e r in en u i t het werk
geeJ.eld. Het gewicht van de t a s t e r s bedroeg l i n k s 30 kg, r e c h t s
40 \p' De l e n g t e van de koparm was 81,5 cm.
De IcSj'frooier was a c h t e r de t r e k k e r gehangen, h e t raam r u s t t e a c h t e l op een tweetal s i e u n w i e l e n . De b i e t e n werden door tv/ee s t e l p e n n e t l c h t e r s , p e n l e n g t e 32 cm, p e n d i k t e 2,5 cm, g e l i c h t en kwamen dnavqa in de t w e e d e l i g e , door de a f t a k a s aangedreven korf t e r e c h t . Deze korf bestond u i t twee tegen e l k a a r draaiende stukken, v/aarvan de l e n g t e r e s p e c t i e v e l i j k 22 en 31 en de diameter 110 cm b e d r a a g t . Met a c h t e r s t e k o r f g e d e e l t e was van meenemers voorzien, d i e de b i e t e n op de wagendwarstransporteur b r a c h t e n . Deze t r a n s p o r t e u r bestond u i t een r e c h t h o e k i g e goot met een l a t t e n bodem, waarover in h e t midden een r o l l e n k e t t i n g met harkvormige meenemers n a a r boven schoof.
Het geheel was 'bevestigd aan eon Same r 10 t r e k k e r met 832 a c h t e r
-banden« PëtQórd&],lag
m e combinatie werkte met een lage s n e l h e i d (2,30 km/ uur) in een goed oniwikkeid bietengewas. S l e c h t s de tweerijige Stegs"* o à k o r f r o o i e r v/as van de combinatie een f a b r i e k s m a t i g e machine, de kopper word in ons l a n d v e r v a a r d i g d om tezamen met de r o o i e r een v o l l e d i g e b i e t e n r o c i m a c h i n e t e vormen. In f e i t e was er sprake van een p r o t o t y p e dat t e r d e m o n s t r a t i e werd u i t g e p r o b e e r d . pe optredende v e r l i e z e n van d i t a l s verzamelrooior bedoelde p r o t o -•;ype waren buitengewoon hoog, zowel a l s gevolg von het koppen a l s i e t l i c h t e n . Een opbouwend oordeel kon onmogelijk v/orden gegeven. •'.'an h e t f e i t dat de tweerijige r o o i e r a c h t e r de t r e k k e r onbestuurd was, werden blijvende moeilijkheden ten aanzien van h e t l i c h t e n v e r -wacht. Van de t r e k k e r b e s t u u r d e r kon nauwelijks werden verwacht dat £jj het werk van de kopper voorop de t r e k k e r en de r o o i e r a c h t e r de t r e k k e r i n voldoende mate sou JcUülwn b e h e e r s e n .
7
-Samenvatting
Op zand- en dalgronden worden de M e i e n en het blad van machinaal gerooide gewassen nog overwegend op dwarszwaden g e l e g d . Pas na het rooien worden de Produkten van het veld afgevoerd. Met t r e k k e r v o o r l a d e r s e n - a o h t e r l a d e r s kan h e t laden u i t
dwars-zwad worden gemechaniseerd. Het i s dan van belang d a t e r bij h e t rooien een smal zwad wordt gevormd, waarin de b i e t e n weinig v e r -s p r e i d l i g g e n . Het v a l t nauwelijk-s t e vermijden dat er bij het nemen u i t h e t zwad met genoemde lader.' ook enige grond -wordt op-geschept en i n de produkten t e r e c h t komt.
Dezelfde werkwiire van een, van het machinaal r o o i e n , gescheiden afvoer doet zic h bij het r o o i e n op langs zwaden voor. Bieten zov/el a l s b l a d kunnen ook hierbij machinaal worden g e l a d e n . Er b e s t a a t
te bot gebruik van de daarvoor g e s c h i k t e b i e t e n - en b l a d l a d e r s
»e,:, v •-..,.••. ",. -J..,* op een e x t r a reinig.;.'..-, v c :•'-.;. r-. .-: -a- \ ~x.,'••<•-. De laatstgenoemde l a d e r s hebben een zeer hoge c a p a c i t e i t ex: z'^n naar evenredigheid daarvan duur. De hoge l a a d c a p a c i t e i t maakt het
op een normaal landbouwbedrijf onmogelijk het laden en de afvoer op e l k a a r af t e stemmen.
Aan beide bovengenoemde vormen van voorraadrooien k l e e f t h e t b e -zwaar dat het dubbele a a n t a l " r o e i b a r e dagen" nodig i s om zowel het r o o i e n a l s het t r a n s p o r t onder g u n s t i g e omstandigheden u i t t e voeren.
Verzamelrooien b i e d t i n d i t opzicht h e t d i r e c t e voordeel d a t r o o i e n en t r a n s p o r t vanaf het veld op dezelfde dag p l a a t s v i n d e n , waardoor het r i s i c o van ongunstige weersomstandigheden u i t e r a a r d wordt b e p e r k t . Onmiskenbaar s t a a t daartegenover dat er meer
mensen en trekteers nodig zijn om het r o o i e n , het t r a n s p o r t en h e t l o s s e n rond t e zetten„
Van de d r i e manieren van verzamelrooien v e r g t d i e , waarbij /de b i e t e n op een n a a s t de rooimachine meerijdende wagen worden g e -b r a c h t , de meeste t r e k k e r s en a r -b e i d e r s . Bij de overige methoden, t . w . h e t verzamelen der b i e t e n in een verzamelkijfbak van de r o o i -machine of op een a c h t e r de -machine meegetrokken wagen, kan met een t r e k k e r èn een a r b e i d e r minder worden v o l s t a a n .
B i e t e n r o o i e r s met een verzamelkipbak verschijnen i n t o e -nemend a a n t a l -p de markt. Door de z w a r der e 'bouw en de opgebouwde bak hebben.ze een hoger gewicht dat toeneemt naarmate de bak met b i e t e n wordt gevuld. Het gevolg daarvan i s , dat er een zwaardere t r e k k e r moet worden g e b r u i k t en de aanwezigheid van een aangedreven as op de machine vaak n i e t overbodig zal blijken t e zijn.
Terecht b e s t a a t er voor grondsoorten met een g e r i n g draag-vermogen voorkeur voor werktuigen die met g r o t e , brede banden zijn u i t g e r u s t . Naarmate de b i e t e n r o o i e r s zwaarder worden, i s h e t , o o k voor deze machines des t e belangrijker ze van dergelijke banden t e voorzien 1
De v e e l a l t o t - 1000 kg 'beperkte inhoud van een bak op de machine b e p e r k t de normale t o e p a s s i n g van deze verzamel-r o o i e verzamel-r s t o t p e verzamel-r c e l e n met een bescheiden l e n g t e . Op de einden woverzamel-rden de 'bieten op een g e r e e d s t a a n d e wagen overgeladen. Het l a a t s t e g e -b e u r t n i e t a l s de -b i e t e n op een meegetrokken wagen worden verzameld.
18
-Het noodzakelijke v e r w i s s e l e n van wagens behoeft n i e t meer tijd t e vragen dan het overladen u i t een verzamelbak. Voor de v e e n k o l o n i -a l e gebieden blijft deze methode v-an verz-amelrooien d-an ook zijn waarde behouden voor b i e t e n r o o i e r s die op een goedkope en weinig ingrijpende wijze daarvoor kunnen worden g e s c h i k t gemaakt.
Een bijkomend voordeel van de beide laatstgenoemde methoden van verzamelrooien i s , dat b l a d en koppen naar keuze op dwarszwad of langszwad kunnen worden verzameld. Het dwarszwad zal daarbij meestal de voorkeur v e r d i e n e n .
Wederom i s gebleken dat de problemen van machinaal b i e t e n r o o i e n op zand- en dalgronden l i g g e n bij h e t koppen en de v e r o n t r e i n i g i n g van h e t b l a d . De hoge t o t a l e r o o i v e r l i e z e n werden hoofàzakelijk v e r o o r z a a k t door de onregelmatige d i e p t e waarop werd g e k o p t . Het b l e e k s l e c h t s bij u i t z o n d e r i n g mogelijk h e t v e r l i e s t e beperken t o t minder dan 2000 k g / h a en v e r l i e z e n van meer dan 3000 k g / h a kwamen v e e l v u l d i g voor l
Tussen de k w a l i t e i t von. h e t koppen en de mate van v e r o n t r e i n i g i n g van h e t b l a d bestond een duidelijk verband. Naarmate er d i e p e r werd gekopt steeg het zandgehaite van b l a d en koppen 1 Het nood-zakelijk g e a c h t e aanaarden van de b i e t e n vormt daarvoor de meest voor de hand liggende v e r k l a r i n g .
Het l i c h t e n der b i e t e n l e v e r d e nauwelijks moeilijkheden op.
Zowel goede p e n n e l i c h t e r s fils v l e u g e l - en s o h a r e n l i c h t e r s gaven bevredigende resultanten.
Hetzelfde gold voor de bewegende l i c h t e r s van Vicon en Catchpole Cadet.
Eerstgenoemde ondervond enige moeilijkheden bij h e t l i c h t e n van zeer k l e i n e b i e t e n . De " O p p e l " - l i c h t e r van Catchpole maakte de machine gemakkelijk b e s t u u r b a a r (van belang i n verband met de meegetrokken wagen i) en i s gebleken zeer goed b r u i k b a a r t e zijn op v u i l e p e r -c e l e n .
De r e i n j g i n g der b i e t e n l e v e r d e al evenmin bezwaren op.
Bij h e t z e e f r a d r e i n i g i n g s s y s t e e m moest er voor worden gewaakt, dat grond i n h e t b l a d werd geworpen.
Het k e t t i n g r e i n i g i n g s s y s t e e m i s op deze gronden aan s t e r k e slijtage onderhevig gebleken.
T e n s l o t t e werd op deze demonstratie nog eens duidelijk b e v e s t i g d dat een hoge s n e l h e i d bij machinaal b i e t e n r o o i e n i n a l l e
opzichten verwerpelijk i s voor de k w a l i t e i t van h e t werk en dat een vakkundige bediening van g r o o t belang i s .
Beetking kopapparaat met d i r e c t e dwarsafvoer van het blad Opklapbaar gedeelte van de looftransporteur van Beetking
Verzamelrooierop een meegetrokken wagen met de Catchpole Cadet bietenrooier
De sloffenkruislichter van de Vicon bietenrooier Vioon bietenrooier
Het ledigen van de verzamelkipbak van de Schmotzer bietenrooier Verzamelkipbak van de Kleine bietenrooier tij-dens het lossen in de hoogste stand
Stoll bietenrooier met verzamelbak voorzien van een zelflossende bode»
