High-techbedrijf naar vrij koeverkeer

PraktijkKompas Rundvee

30

toegankelijk is via het AM-systeem. Alle koeien die willen vreten moeten dus door het AM-systeem, ook de koeien die niet gemolken hoeven te worden. Hierdoor treedt capaciteitsverlies op. De gemiddelde bezoekfrequentie aan het voerhek lag toen op krap 4 voerhekbezoeken per dag, wat ons inziens te weinig is bij een productieniveau van 10.500 kg.

Selectie-unit voor capaciteit

Om dit probleem op te lossen is er in april 2000 een selectie-unit voor de wachtruimte geplaatst. Deze laat alleen de koeien die gemolken moeten worden toe in de wachtruimte, de overige koeien worden direct doorgestuurd naar het voerhek. De capaciteit van het AM-systeem nam hierdoor toe, omdat het AM-systeem de koeien niet meer hoefde te selecteren. Daarnaast komen de koeien vaker aan het voerhek, gemiddeld zo’n 5,5 keer per dag. De gemiddelde voeropname bleef vrijwel gelijk.

High-techbedrijf naar vrij koeverkeer

De melkkoeien op het high-techbedrijf worden gemolken door een automatisch melksysteem (AM-systeem). Omdat een hoge melkproductie per koe noodzakelijk is om het quotum van 800.000 kg vol te melken, streven we naar een melkfrequentie van gemiddeld 2,5 melkingen per dag of meer. Daarnaast moet voldoende ruwvoer op worden genomen. In het algemeen wordt het wenselijk geacht om dieren zelf te laten kiezen wan-neer zij het AM-systeem bezoeken of het voerhek. Bij de start van het high-techbedrijf is begonnen met vrij koeverkeer. Bij de intro van het high-techbedrijf zijn er periodes geweest met hoge bezoekfrequenties en met lage, het geheel was niet con-stant en stabiel. Achteraf menen we de oorzaak te hebben gevonden waarom vrij koeverkeer toen niet voldeed: door veel nieuw ingezaaid grasland was de graskuil structuurarm. Daardoor was er steeds een lichte pensverzuring, wat van grote invloed was op de activiteit en daarmee op het robot-bezoek. Daarom werd na een jaar overgegaan op éénrichtings-verkeer. Eénrichtingsverkeer houdt in dat het voerhek alleen

Gelein Biewenga

Koeien op het high-techbedrijf blijven het hele jaar binnen, het dierenwelzijn in de stal krijgt daarom extra aandacht. Op het bedrijf zijn er de afgelopen jaren verschillende vormen van koeverkeer toegepast, waaronder zowel vrij koeverkeer als gestuurd koeverkeer. De laatste jaren is gewerkt met gestuurd koeverkeer en een selectie-unit. Begin april 2003 is op het high-techbedrijf een nieuwe proef gestart met vrij koeverkeer. De eerste resultaten zijn goed te noemen het aantal melkingen blijft net als de productie op peil.

2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 3.0

03-mrt-0306-mrt-0310-mrt-0313-mrt-0316-mrt-0319-mrt-0322-mrt-0325-mrt-0328-mrt-0331-mrt-0303-apr-0306-apr-0310-apr-0313-apr-0316-apr-0319-apr-0322-apr-0325-apr-0328-apr-0301-mei-0304-mei-0307-mei-0310-mei-0313-mei-0316-mei-0319-mei-0323-mei-0326-mei-0329-mei-0301-jun-03

0.0 500.0 1000.0 1500.0 2000.0 2500.0 3000.0

Gem aantal melkingen per dag Koppelproductie in kg

Vrij koeverkeer

Gem aantal melkingen per dag

Koppelproductie in kg

Productie en bezoekfrequentie gelijk

De resultaten van de afgelopen periode zijn goed. De gemiddelde dagproductie is tijdens de overstap naar vrij koe-verkeer licht gedaald. Dit is waarschijnlijk te wijten aan een gemiddelde stijgende lactatielengte.

De koeien blijven goed komen naar het AM-systeem. In figuur 2 is te zien wat er gebeurt met de dieren die zich melden bij de selectie-unit. Dieren die zich melden bij de voorselectie, worden wanneer het minimale melkinterval bereikt is, toegelaten tot de wachtruimte. Anders worden ze doorgestuurd naar het voer-hek. In de periode van het gestuurde koeverkeer lag het gemiddeld aantal melkingen op 2,4 en het aantal voerhek-bezoeken op 5,5. Zoals in figuur 2 is te zien wordt 60 % van de dieren doorgestuurd naar het voerhek. In de periode van vrij koeverkeer lag het gemiddeld aantal melkingen op 2,3. Het totaal aantal voerhekbezoeken is niet bekend, dieren kunnen nu het voerhek rechtstreeks vanuit het liggedeelte bereiken. De voeropname veranderde niet. Het vrije koeverkeer met een voorselectie-unit blijkt op het high-techbedrijf goed te functione-ren. Op bedrijven met minder dieren bij het AM-systeem, is een voorselectie-unit minder of niet noodzakelijk.

Vervolg

In de komende periode zal verder ingegaan worden op het deel van de dieren dat zich bij de selectiepoort meldt en door wordt gestuurd. Wat zijn dit voor koeien en wat betekent zo’n weige-ring voor de tijdsduur tot het volgende bezoek en daarmee het melkinterval?

PraktijkKompas Rundvee

31

Naar vrij koeverkeer

In maart 2003 is besloten om in combinatie met de voor-selectieunit vrij koeverkeer toe te gaan passen. Het streefbeeld is een routing met zoveel mogelijk vrij koeverkeer waarbij het aantal melkingen op een voldoende hoog niveau blijft, de ruw-voeropname voor individuele dieren niet beperkt wordt en het productieniveau minimaal wordt gehandhaafd op het niveau van voor de veranderingen. Daarvoor is goed gekeken naar de ver-schillende aspecten die van invloed kunnen zijn op het slagen. Het rantsoen aan het voerhek is een structuurrijk rantsoen voor 23 kg melk. Krachtvoer wordt verstrekt in het AM-systeem en de krachtvoerboxen. Tegen de tijd dat een koe weer gemolken mag worden, wordt de krachtvoerverstrekking in de kracht-voerbox geblokkeerd. Dieren komen daardoor beter naar het AM-systeem om hun brok te halen. De verwachting is dat voor-al nieuw-melkte dieren direct na het kvoor-alven een hogere ds-opna-me te zien geven, wat resulteert in een hogere ds-opnads-opna-me gedurende de rest van de lactatie.

Tijdsdruk

Het automatisch melksysteem op het high-techbedrijf draait vrijwel op topcapaciteit. De veebezetting van het AM-systeem (70-75 koeien) is hoog. Het aantal melkingen ligt op 170 tot ruim 180 melkingen per dag. De totale melktijd komt daarmee op 19-20 uur per dag. Per dag 1,5 uur reinigen, dat betekent dat de vrije ruimte op het systeem gemiddeld 2 – 3 uur per dag bedraagt. Daarom wordt op het high-techbedrijf een voor-selectie-unit toegepast; dit ontlast het AM-systeem. De criteria voor het ophalen van de dieren zijn tijdens de proefperiode niet veranderd. Dit betekent dat driemaal daags (07.30, 16.00 en 22.00) alle dieren met een melkinterval van meer dan 10 uur worden opgehaald. 100 150 200 250 300 350 400 450 500 1-1-2003 8-1-2003 _{15-1-2003 22-1-2003 29-1-2003} 5-2-2003 _{12-2-2003 19-2-2003 26-2-2003} 5-3-2003 _{12-3-2003 19-3-2003 26-3-2003} 2-4-2003 9-4-2003 _{16-4-2003 23-4-2003 30-4-2003} 7-5-2003 _{14-5-2003 21-5-2003 28-5-2003}

Bezoek met melking Bezoek met weigering

Vrij koeverkeer

Melkingen Weigeringen

Aantal bezoeken per dag

Datum