Citation for published version (APA):
Segers, E. H. (1966). De ruwheidsgewaarwording door middel van de tastzin. (TH Eindhoven. Afd.
Werktuigbouwkunde, Laboratorium voor mechanische technologie en werkplaatstechniek : WT rapporten; Vol. WT0158). Technische Hogeschool Eindhoven.
Document status and date: Gepubliceerd: 01/01/1966
Document Version:
Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record
Please check the document version of this publication:
• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.
• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.
• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.
Link to publication
General rights
Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain
• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.
If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please follow below link for the End User Agreement:
www.tue.nl/taverne
Take down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us at: openaccess@tue.nl
providing details and we will investigate your claim.
- - -
---technische hogeschool eindhoven
laboratorium voor mechanische technologie en werkplaatstechniek rapport van de sectie: Lengtemeting.
titel: De ruwheidsgewaarwording door middel van de tastzin.
auteur(s): E. H. Segers.
sectieleider:
hoogleraar: samenvatting .'
drs. J. Koning.
prof. ire C. de Beer. prof. dr. P. C. Veenstrao
Voor gedraaide oppervlakken werd nagegaan in hoeverre er
overe.nkoms~ bestaat ;ussen de ruwheidsgewaarwording door middel van de tastzin en de gebruikelijke ruwheidsdefinities. De CLA - waarde van de ruwbeidsmonsters werd zovasl mogelijk
eonstant gehouden, terwijl de voeding gevarieerd werd. Er werd gestreefd naar een ruwheid van 150 etA - eenh.den. De monsters werden aangeboden a&n
35
proefpersoneD4De experimenten geven indieatie, dat de ruwheidsgewaarwording in sterke mate afhankelijk is Yan de aanzet bij het draaieno
prognose
Bet kan van pra.kti8ch nut zijll om experimenteel JlA te gaan .elke aa.nzetvermindering nodig is om bij V8rhoogde ruwheid deselfde ruwheidsgewaarwording te doen ont.taan.
1
I
codering:M.8.e
trefwoord: lengtemeting~atum:
23
april 1966I
aantol biz. , : 11 I !;eschikt voor-'1 I publicotie in: I I I:
I
I !o 5 lQ 15 20 i 25 ~ i 30 35 40 45 50
Indeltng van hat verslag
bladzijde
1. Opdraeht
2. De verv9.&rdiging van de rmrheidsmonsters. 4
3.
Het testen van de oppervlakken.5
4.
De enqu3te. 65.
Beoordeling van de uitkomsten van de enqUate 7+86.
Aanhancse1 I (de enqu3t. ) 9"
It II ( de aa.nvullende enquate ) 10
"
" II I ( de waaanemingen ) 11o i Sr-10~ I 15 20 2S 30 3S .. 0 , 50
l-i 0158 biz. :5 van1 1. Opdraoht1. Het verva.a.rdigen van enige ruwheidsmonsters op de draaibank met
vrij-weI deaelfde eLA-waarde.
reder monster moet gedraaid zijn met een andere voeding.
Variatiss, die normaal ook in de praktijk voorkomen zoals
vereohil-len in de afrondingsstraal van de beitelpunt en oorreotias T&n de
hulpsnijkaniahoek, zijn toegestaan.
2. net t88ten van de ruwheidsmonsters met de Talyaurf-apparatuur en de
Perth - 0- Meter.
3.
Het houden van een enqulte bij 88n voldoende groot aantalproef-personen. Dezen geven hun mening over de ruwheid van de ruwheids-monsters.
4. Het verwerken van de resultaten van het
o~rzoek
in een kort verslag.I
i
______ . ___________ . __
~
____ ... _ . Iwerkplaatstechniek
o
2. De Yervaardiging van de ruwhe1dam.onstera.
I
5 L De vervaard,1ging ge.ohieMe op 88n AI - draai'bank type DR 1.M. met
10 15 20 2S 30 35 4S 50 I
oontinu regelbaar toe rental maar
met
een discreet aantal voedingen.Ais materiaaJ. werd messing pkozen. Dit yan.ege de mindere gevoeIig-heid voor ooroaie (vergeleken met staal). Ook veroorzaakt hat sleohta geringe baitelsIijtage waardoor geen ruwbaidaverandering over de l.nete yan het gedraaide opperviak ontataat.
D. ~heidsoGntrale tijden4 de fabrioage gesohiedde met
ae
Ta,11aurf-apparatuur (werkplaatsmodel no. 100).
Rr w.rd geatre.fd naar een ruwhe1d yan 150 CLA. ... enh.den •
. Er werden
5
ruwhe1dUlOnaters vervaardigd met een Iu.gte van oa. 30 DUll. en 88n diameter v-.a 22 mm.De S$kozen voedina-nwar.n 0,07 0,11 0,15 0,24 en 0,29 ~cmw.
De monlllwr8 2, "
4,
en5
werden boerkt met een meabait.l. Monster 1 .... rd be .... rit met 8en puntbeitel met tophoek oa.70
o. Het bleek met goad IlOgelijk om met 8en IIl8sbeitel sen ru ... heid van 150CLA-eenheden te bereiken bij Elen aanzet van 0,07
m:m/oa.
Opmerkingl tijdens de tabrioage ont.tonden tooh verschillen in ruwheid tusMn d. ruwheid8monstera tOt 15 CLA-eenheden.
L':.rkplaatstechnlek
... --... . . - - - -....
- - - , I
I
r.pport __ nr_. _ _ O_1_:_8 ______~
I biz.
5
van11 biz.I
~~- I I I I I
l
I i I5r-i
3.
Ret te.ten van de oppervlakken,I
I
I
Direct na de fabrioage werden de ruwheidsmonsters getest met de I Talysurf-apparatuur (werkplaatsmodel no. 100). Bij een latere vergelijkiDg ! met de resultaten van de Perth-Q-Meter (type Univerllal 54 met taster
·10L-
T25
No.1473
R • 10-5
m), bleek er een aanzienlijke ;'genstrijdigheidI 15 ~ 20 25 ! ! 30 ~ 35 45 50
te bestaan. Daarom werden de uitkomsten verkregen met de Talysurf-appa-ratuur niet g9bruikt voor het trekken van oonolusies.
Met de Perth-O-Meter werd ieder monster op
5
verllchillenie plaat-lien gemeten.Gemeten werd,
a) De CLA-ruwhe1d. (Ra). b) De Rauhtiefe (Rt\-\M). c) De Gl!ttungstiefe ( Rp ).
Bovendien werd het oppervlak van elk proefstuk met de schrijver 1 x pregistree.a.
Cont r&le van de Perth-Q-Jl.eter I
a) Een berekening van de ruwheid ui t het ve!"kregen profiel
gar ..
n ui t-komst die sleohta e11kele prooenten &tweek van de gemeten ~heid.-6 (monster 2. Gemeten CLA-waarde
172,6
mioroinohes en Rt=
14,7.
10 m.I
Uit het protiel werd bepaald CLA-waarde
167.6
mioroinenes, Rt • 15. 10-6
m).1
-6
Ib) Er was &8n ijkplaatje beschikbaar met Rt • 9,~. 10 m. De Perth-o-Y.ter
-6
gar ala ruwbeidswaarde Rt • 9,4. 10 m.
De waarneminpn en hun verdere verwerking zijn te vinden in aanhangsel III •.
o
5
1Q
15
De ruwbeidsmonsters werden, gelegen of 8.n houten blokje met 2 V-groeven,
\I
pa&rsgewijs &an de proefpersonen aangeboden. Het betastan gesobiedde met de vingertoppen en met de nagels.
De keuzemogelijkheden waren: a) linkaa monster ruwer.
b) rechtse monster ruwer.
20 L
I o} beida evenruw.
Het &&nt&l proefpersonen was
35.
Zij waren leerlingen van &enuit-25~ gebreid teohnisohe sohool. H~t onderzoek ward gehouden tijdena d. praotioa.
30
3S
40
45
50
De werkzaamheden die zij dan verrichtRn zijn in zwaarte vergelijkbaar met het draaien.
Later werd nog een aanvullende enquate gehouden met 10 proefperso:nen.
Opmerking& vieuel. waarnemingen hebben bij de beoordeling van de prosf'-atukken waarsohijnIijk geen rol gespeeld. Op nermale oogaf'stand was er vrij •• l geen ondersoheid tU88en de proefstukken.
werkplaatstechn I.k technische hogeschool eindhoven
0158 biz.
7
van 11 biz.o
Uit aanhangsel I blijktl 3 wordt ruwer ervaren dan 2 5
4
11"
"
"
25 " tf II
"
21Q 4 .. door de meerderheid dar proe:fpersonen ruwer ervaren dan
:5
5
It l'Uwer ervaren dan 4 (aanvullende enqu3te a.a.nhangsel II).Gerangschikt n&ar toenemende ruwheidegewaarwording wordt due verkres-n 15
de volgorde 2. ;,
4, 5.
Het nu volgende ov)rzioht is voor de beoordeling zeer suggeatief. 20
25 Ill/Itt!
bll'4s
HVltl'lteirl..s -
C LA ..
wdll,.JeA411zet
"'''I'I.S
te,.
1!I."'.u
N'lII"j,;z, l,r~/iIcIt",,,, 14MI'M
ho
2
/72~6 H 0.,113
165;"
",15"
304
. t,
15"ZI,
t?,21,
,
35De CLA-waarde neemt due
at,
maar de ruwbeidsge'ft'aarwording en de aanzet nemen toe.n.
ruwheidsgewaarwording blijkt dUB parallel te lopen metde aanzet.
Ruwheidamonster
5
is m,.t een grotere aanzet gedra.a.id dan 4. Ret45
wordt als rawer ervaren dan 4, maar het heert ook een hogere CU ... a.ard ••
SO
werkplaatstechnlek technische hogeschool eindhoven
~-~~---o
5i-10
15
Ruwheidsm.onster 1 wor4t vrijwel even row erva.ren als 2 (zie
aanha.ng-sel I). De CIA-waarde van 1 is kle inar dan die van 2 (zie aanhanpal I II ).
Gezian de ervaringen met 2, 3 en 4 zou 1 duidelijk mindel' ruw ervaran
moeten worden dan 2.Een gedra&id oppervlak bewerkt met .en puntbaitel doet blijkbaar &en groter. ruwheidsgewaarwording ontstaan dan een oppervlak gedraaid met dezelfde aanzet en CLA-waarde maar bewerkt met 8en mesbeital.
Slotoonclusies&
20 L a . ) bij het tasten met de vingertoppen wordt blijkbaar in de aerate
plaats een varsohil in aanzet gevoeld en niet een versohil in ruwheid. b) het verstrekken van sen ruwheidsmonster aan Pen draaier, met de
op-draoht een werkatuk te maken met dezelfde ruwheid en waarbij da
vergelijking plaats heaft d.m.v. t&sten, ~ aIleen zin hebben indian
30 de draaier ook de aanzet en het beitelprofiel van het ruwheidsmonster
aan-houdt.
0) Uit de Rt- en Rp- waarde is op grond van daze metingen nieta
zin-35
vola te ooncluderen. .
40
45
50
I
ropporl nr. ,oL
I 5 lQ 15 20 25 30 35 .. 0so,
"'=t.
~~P1Vl81-~.soo;
1
t
3
,
G' 67
,
!Ito
11'2
IJ f~1&'
"
t7 18I t
20"
22
!S
"
IS'
2'
27
II
"
10JI
"
33
J'
,S'
1T.t"M1
---0158 :2-3
2
3
,."..
,.", ...""-w, ...
"",
...
,.".., x ~ 1-11•
t
J( l-~ )t X X Xx
}\x
x
x
x
x
J(x
Kx
x
x
X J(x
x
x
1Cx
2
31t.
.. AlJ.hh.hfjsel
I2-"
9
-4
2
4
...
.3
4
w ••
I'"Q- ,.".,.,,-
1'1/"we,.
w,,.
, . . "w,,.
IIIIV,. ,.IIWX
X ~ )(x
)C ~ X X )C ~ 1< J( J( X Xx
)(x
X X }(X·
oXx
x
Xx
x
J( )(x
~ )(x
x
x Xx
"
J( Kx
x
x
"
x
"
x
X"
JCx
J{x
I( )( X X JC,.
x
x'
X-x
x
Xx-x
)C1
J4
0 6 111 10 biz ...9
yan 11blZ.l
.. ..
I
I
2-5'
2
-t
2
--S-.~2
1
'-'-""'"
I"V-,.,,-
,.11-
'-WI"""'.".
,."." ~,..",.
I'V!W )Cx
r K I( ~ X lC. X ~x
~ )( J( J(x
x
x
Xx
ftx
J("
x
X"
J("
"
]I. )( ~ ~ )( ~ X (x
x
)("
X. JC )(x
"
)( JC. X J(x
x
x
}C. JC Xx
"
)( )C. J(x
x
J( )(X
JC 1- 1. 0 J~1
16
11
11
r - - - c . - - - - -.. ----.~---.. -~----.. - .. -.. -- .. -~--~ .. ~ ... - - - 1 technische hogeschool eindhoveno 5 10 (.",b.
S-4
~
15 ~-5
4
!4IAMPflI-I.
,.,,-
rtJ- -~-...
w.".
~.,. IWW,
X 20,
2
X X"
Xr
X
25I
X7
)(,
XJ
XIf)
X 30Totul
10
0 0 ~ 35 .40 .4S 50werkp laotstechn I.k technische hogeschool eindhoven
N .::0
,...
,.... c::'"
>....
....
}ttln-$te,.
1'10f
2
34
5
rOedillj
&lite/.
~Inw.
pt-tJ,,,/
1
0,07V
12fo,f/
'-J
11'1 41S'-J
I"
O,2~~
(aD
--J
.
o,t9'&I
Tabsvr/J
/I.[i()-~iK.1J2
J
"
5
'117 /1& IJO /16U.
1.4Ir4
161IJ'J IJ'l