Geld in Amsterdam. Wisselbank en wisselkoersen, 1650-1725
Dehing, P.
Publication date
2012
Link to publication
Citation for published version (APA):
Dehing, P. (2012). Geld in Amsterdam. Wisselbank en wisselkoersen, 1650-1725.
General rights
It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s)
and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open
content license (like Creative Commons).
Disclaimer/Complaints regulations
If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please
let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material
inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter
to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You
will be contacted as soon as possible.
Archieven en literatuur
Stadsarchief Amsterdam (SAA)
Archief Benjamin Burlamachi, 1663-1691 (1)
Archief van Burgemeesters (5026), Missiven aan burgemeesters Archief van Burgemeesters (5028), Stukken verscheidene onderwerpen Archief van Burgemeesters (5031), Stukken ambten en officiën Archief van de familie Backer en aanverwante families (172) Archief van de familie Brants en aanverwante families (88) Archief van de familie Deutz (234)
Archief van de familie Spiegel (172)
Archief Schout en schepenen (5061), Confessieboeken Archief van het Fonds het Schap (540)
Beeldbank
Collectie Atlas Splitgerber Collectie Hart (883)
Collectie tekeningen en prenten (10097) Doop- trouw- en begraafregisters Notarieel archief
Rechterlijk Archief, Register van schepenkennissen (5063) Rechterlijk Archief, Registers der goede mannen (5061) Thesaurieren ordinaris (5039)
Wisselbankarchief (5077)
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Amsterdam (IISG)
Collecties J.A.L. Velle Collectie, Antwerpen (bijzondere collecties NEHA 471) Collectie prijscouranten en wisselkoersbriefjes (bijzondere collecties NEHA 472)
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag (KB)
Collectie Knuttel
Nationaal Archief, Den Haag
Archief Generaliteits Rekenkamer,
Generaliteitsmuntkamer
Rijksarchief Zuid-Holland, Staten van Holland en West-Friesland – Hof van Holland
– Hoge Raad van Holland en Zeeland
Riksarkivet Zweden
Landsarkivet Vadstena. Archief Finspång/Svenska Metallverkens Brukmuseum Finspång, LAV-FSP.260 E, Serie E Handlinger ang. Bruks- och affärsdrift.
Gedrukte bronnen en internetbestanden
A Gedrukte bronnen
Albrecht, S., O. de Ruyter en M. Spies e.a. (red.), Vondels Inwydinge van ’t stadthuis t’Amsterdam (Muiderberg 1982). Berg, L. van den, ‘Lijst der voornaamste handelshuizen te Amsterdam en Rotterdam in het jaar 1800’,
Eco-nomisch-historisch jaarboek 6 (1920) 265-271
Blok, P.J., Relazioni Veneziane. Venetiaanse Berichten over de Vereenigde Nederlanden van 1600-1795. Rijks Geschiedkun-dige Publicatiën nr. 7 (’s-Gravenhage 1909)
Bondt, N., ‘Consideratiën over den lagen cours van ’t bankgeld en de middelen tot deszelfs herstelling’, Nieuwe Nederlandsche jaarboeken (1791) in: Van Dillen, Bronnen Wisselbanken, I, nr. 497, 449 e.v.
Brieven van Lionello en Suriano uit Den Haag aan Doge en Senaat van Venetië, 1616-1618. Werken Historisch Genoot-schap, nr. 37 (Utrecht 1883)
Bronnen tot de geschiedenis der wisselbanken van Amsterdam, Middelburg, Delft en Rotterdam. 2 dln. J.G. van Dillen (ed.), Rijks Geschiedkundige Publicatiën nrs. 59 en 60 (’s-Gravenhage 1925)
Bronnen voor de geschiedenis van de Nederlandse oostzeehandel in de zeventiende eeuw. dl. III, IV, V en VI: Amsterdamse bevrachtingscontracten, wisselprotesten en bodemerijen. P.H. Winkelman (ed.), Rijks Geschiedkundi-ge Publicatiën nrs. 178, 184, 185 en 186 (’s-GravenhaGeschiedkundi-ge 1971-1983)
Bronnen tot de geschiedenis van den Levantschen handel. K. Heeringa (ed.), Rijks Geschiedkundige Publicatiën nr. 34, dl. II 1661-1726, (’s-Gravenhage 1917)
Bruijn, J.R., F.S. Gaastra and I. Schöffer, Dutch- Asiatic shipping in the 17th and 18th centuries 3 dln. Rijks Geschied-kundige Publicatiën nrs. 165, 166, 167 (Den Haag 1987)
Cantillon, R., Essai sur la nature du commerce en général (Londen 1755) Commelin, C., Beschryvinge van Amsterdam 2 dln. (Amsterdam 1693)
Dam, P. van, Beschrijvinge van de Oostindische Compagnie. F.W. Stapel en C.W.Th. van Boetzelaer (red.), Rijks Ge-schiedkundige Publicatiën, Grote serie nrs. 63 , 68, 74, 76, 83, 87 en 96 (’s-Gravenhage 1927-1954) Damhouder, J. Practykce in criminele saecken (Leuven 1555; Rotterdam 1650)
Dapper, O., Beschrijvinge van Amsterdam (Amsterdam 1663)
Elias, J.E., De vroedschap van Amsterdam 1578-1795 2 dln. (Haarlem en Amsterdam 1903 1905) Guicciardini, L., Descrittione di tutti i paesi bassi, altrimenti detti Germania Inferiore (Antwerpen 1581)
Handtvesten ende privilegien van Amsterdam mitsgaders sekere costuymen, oude ghebruycken ende willekeuren, derzelver item verscheyde placcaten van verscheyde zaken als opt stuck van de banquerouten, dovarien, monopoliën, woeckenaers, erfenisse van gheestelycke luyden, asseurantien, etc. (…) (Amsterdam 1597 en 1613)
Hollandse mercurius (1654)
Jongbloet-Van Houtte, G., Brieven en andere bescheiden betreffende Daniël van de Meulen, 1584-1600 I (Den Haag 1986)
Justice, A., A general treatise of the reduction of the exchanges, moneys and real species of most places in Europe in two exact tables (Londen 1707)
Konijnenburg, J., Bedenkingen over den aard, het verval, en herstel der wissel-bank, te Amsterdam (Amsterdan 1797) Koopman, De, of bijdragen ten opbouw van Neerlands koophandel en zeevaart (1770)
parts of trafique necessarie for all state-men, judges, magistrates, temporall and civile lawyers, mint-men, merchants, mariners and all others negotiating in all places of the world (Londen 1629)
Melons, J.F., Essai politique sur le commerce (z.p. 1742)
Moine de l’Espine, J. le, Le negoce d’Amsterdam, ou traité de sa banque, desses changes, des compagnies orientales et occi-dentales, des marchandises que l’on entire et que l’on y apporte des plus considérables villes de l’Europe, et des autres parties du monde, et de leurs poid et mesures (Amsterdam 1694; 2e druk 1710)
Moine de l’Espine, J. le, Den koophandel van Amsterdam, of verhandeling van deszelfs wissel-bank, wissel-handel, bank van leeninge, Oost en West-Indische maatschappyen, koopmanschappen die men haalt en zend, van en na de voornaamste steden van Europa en andere gewesten van de waereld: mitsgaders van de gewigten, munten en maaten; en nu doorgaans verm. en verb. met de nieuwste convoy-lyst, koorn-boekje; loon der makelaars, etc. (Amsterdam 1704; 2e druk 1714)
‘Mémoire touchant ne negoce et la navigation des Hollandois’, in: P.J. Blok, Bijdragen en mededeelingen van het Historisch Genootschap 24 (1903) 211-318
Mun, T., England’s treasure by forraign trade, or the balance of trade is the rule of our treasure (1664; herdruk New York 1965) Nederlantsche Munt-boeck (1645)
Nieuw en volkomen woordenboek van konsten en wetenschappen, bevattende alle de takken der nuttige kennis (…) vercierd met een menigte van kunstplaaten (Amsterdam 1769-1778)
Ordonnantiën en willekeuren van wissel en wisselbank der stad Amsterdam met den aankleve van dien (Amsterdam 1775) Petty, W., ‘Political arithmetick’ (1676), in: C.H. Hull (ed.), The economic writings of Sir William Petty I
(Cam-bridge 1899) 233-313
Petty, W., ‘Quantulumcuque concerning money’ (1682), in: C.H. Hull (ed.), The economic writings of Sir William Petty II (Cambridge 1899) 437-448
Phoonsen, J., ‘Berichten en vertoogen raackende het bestier van den omslagh van de wisselbanck tot Am-sterdam’ (1677), in: Economisch-historisch jaarboek 7 (1921) 19-146
Phoonsen, J., Wissel-styl tot Amsterdam, vervattende niet alleen het geene dat men gewoon, maar oock wat een voorsichtigh koopman, tot sijn securiteyt, in de wisselhandel dienstigh en noodigh is, te observeren; mitsgaders de ordonnantiën, willekeuren en reglementen van wisselen tot Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen … (2e druk; Amsterdam 1677)
Pontanus, J. W., Historische beschrijvinghe der seer wijt beroemde Coop-stadt Amsterdam (Amsterdam 1614) Potter, W., The key of wealth or, a new way for improving of trade (Londen 1650)
Resolutiën der Staten Generaal; nieuwe reeks, 1610-1670; V: 1621-1622. Rijks Geschiedkundige Publicatiën nr. 187 (’s-Gravenhage 1983)
Ricard, S., Traité général du commerce, plus ample et plus exact que ceux qui ont paru jusques á present, sur les mémoirs de di-vers auteurs tant anciens que modernes: contenant les reductions des mesures, poids et monnoyes de la Hollande et d’ Amster-dam (…) (AmsterAmster-dam 1700)
Ricard, J.P., Le négoce d’Amsterdam (Rouen 1723)
Rooseboom, G., Recueil van verscheyde keuren, en costumen; mitsgaders maniere van procederen, binnen der stede Amsterdam (Amsterdam 1644; 2e druk Amsterdam 1656)
Savary des Bruslons, J., Dictionnaire universel de commerce contenant tout ce qui concerne le commerce qui se fait dans les quatre parties du monde 3 dln. (Parijs 1723)
Sententie by den Hoogen Rade over Holland ende West-Vrieslandt, gewesen ten laste van Jacob Syms, out-burgemeester der stadt Hoorn en bewinthebber van de Oost-Indische Compagnie ter camere aldaer, 30 juni 1673, KB, Collectie Knuttel nr. 10829 Sententie van Johan Fraser, ge-executeer den 18 februarii 1673, KB, Collectie Knuttel nrs. 10766 en 10767
Smit, C.G., (red.), Notulen gehouden ter vergadering der Staten van Holland in 1670 door Hans Bontemantel. Werken uit-gegeven door het Historisch Genootschap. 3e serie, nr. 67 (Utrecht 1937)
Sterck, J.F.M., H.W.E. Moller, C.G.N. de Vooys e.a (red.), De werken van Vondel 10 dln., deel 5 1645-1656 Tresoir vande maten, van gewichten, van coorn, lande, vande elle ende natte mate, oock vanden gelde ende wissel … Usance ende
maniere int maken ende munten van goude ende silver penningen (Amsterdam 1590)
Usselincx, W., Bedenckinghen over den staet van de Vereenichde Nederlanden: Nopende de Zeevaert, Coophandel, ende de ge-meyne Neeringhe inde selve. In gevalle den Peys met de Aertshertogen inde aenstaende vrede-handelinge getroffen wert (Am-sterdam 1609)
Vaughan, R., ‘A discourse of coin and coinage’ (1675), in: J.R.M. McCulloch, Old and scarce tracts on money (Lon-den 1856) 1-118
Vega, Joseph de la, Confusion de confusiones (Amsterdam 1688; 2e vertaalde herdruk Boston 1988)
Vega, Joseph de la, Verwarring der verwarringen. Werken van De Vereeniging Het Nederlandsch Economisch-Historisch Archief nr. 10 (Den Haag 1939)
Velden, M. van, Fondament van de wisselhandeling: onderrichtingh ghevende van alle voornaemste wisselen van Christenrijck, so van trates, remessen, vergelijcking van prysen, verscheyden commissien te vormen, voegen ende calcula van baet of schade te maecken naer den cours, die te oerdeelen, ende naer gelegentheyd van tijdt of plaets te konnen scheyden (Amsterdam 1629). Velden, M. van, ’t Onderrecht des wissels ende wissel-handeling, over gantsch christenrijck, vervattende alle trates, remessen,
vergelijckinge van prijsen, reeckeninge van schade en bate (nae de loop) van gelde (Amsterdam 2e druk 1647) Wagenaar, J., Amsterdam in zijne opkomst, aanwas, geschiedenissen, voorregten, koophandel, gebouwen, kerkenstaat, schoolen,
schutterije, gilden en regeeringe 4 dln. (Amsterdam 1760-1767)
Worp, J.A., (red.), Brieven Constantijn Huygens, 1608-1687. II (1634-1639) Rijks Geschiedkundige Publicatiën Grote Serie 19 (Den Haag 1913)
B Internetbestanden
Beawes, W., Lex mercatoria rediviva: or, the merchant’s directory: Being a complete guide to all men in business: To which is added, a state of the present general traffick of the whole world; describing the manufactures and products of each particular nation (1750). Internet: http://books.google.nl/books?id=YGANAAAAIAAJ&dq=beawes+lex&printsec=
frontcover&source=bl&ots=uzvrQCLNSa&sig=RuSJK7oL_9DM9Quq 9VKngJO_bY&hl=nl&sa=X&oi=
book_result&resnum=2&ct=result#PPA516,M1
Bontemantel, H., De regeeringe van Amsterdam, soo in ’t civiel als crimineel en militaire (1653-1672) 2 dln. G.W. Kern-kamp (red.), Werken Historisch Genootschap derde serie nr. 7 (Den Haag 1897) Internet: http://www.
dbnl.org/tekst/bont014rege01_01/index.php
Castaing, John, The Course of the exchange, door L. Neal bewerkt tot databestand/internetbron: Twice-weekly exchange rates from the course of the exchange in London: http://www.le.ac.uk/hi/bon/ESFDB/NEAL/ XRATES.TXT
Databestand The prices of the most important consumer goods, and indices of wages and the cost of living in the western part of the Netherlands, 1450-1800, samengesteld door J.L. van Zanden. Internet: www.iisg.nl/hpw/data.php Herengracht-index: P. Eichholtz, ‘A long run house price index: the Herengrachtindex, 1628-1973’, in: Real
estate economics 25 (1997) 174-192. Internet: http://arno.unimaas.nl/show.cgi?fid=10696. Oprechte Haerlemse Courant (1672)
Smith, A., An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations (1776), Adam Smith Institute Online editi-on (1995-2005) Book IV, Chapter III, Part I, ‘Digressiediti-on cediti-oncerning Banks of Deposit, Particularly cediti-on- con-cerning that of Amsterdam’. Internet: http://www.adamsmith.org/smith/won/won-b4-c3-pt-1-di-gression.html.
Vondel, Joost van den, Inwydinge van ’t stadthuis t’Amsterdam (Amsterdam 1655). Internet: http://www.dbnl.
org/tekst/vond001inwy01_01/
Vos, Jan, Alle de gedichten van den Poëet Jan Vos (Amsterdam 1662). Internet, 2 delen, 1: http://www.dbnl.org/
tekst/vos_002alle01_01/ en 2: http://www.dbnl.org/tekst/vos_002alle02_01/
Vos, Jan, Inwyding van het Stadtshuis t’Amsterdam (1665). Internet: http://www.dbnl.org/tekst/vos_002alle01_
01/vos_002alle01_01_0227.php
Literatuur
Aalbers, J., ‘Hollands financial problems (1713-1733) and the wars against Louis XIV’, in: Britain and the Ne-therlands VI (Den Haag 1977) 79- 93
Aalbers, J., De Republiek en de vrede van Europa. De buitenlandse politiek van de Republiek der Verenigde Nederlanden na de vrede van Utrecht (1717), voornamelijk gedurende de jaren 1720-1733, 1. Achtergronden en algemene aspecten (Gronin-gen 1980)
Abel, W., Agrarkrisen und Agrarkonjunktur. Eine Geschichte der Land-und Ernährungswitrtschaft Mitteleuropas seit dem ho-hen Mittelalter (Hamburg 1966)
Akerman, J.Y. (ed.), Moneys received and paid for secret services of Charles II and James II, from 30th March to 25th Decem-ber 1688 (Londen 1851)
Ackersdijck, J., Iets over het ontwerp een zoogenaamde giro- of handelsbank; bij gelegenheid der recensiën van het werk van den heer W.C. Mees, Proeve eener geschiedenis van het bankwezen in Nederland gedurende den tijd der Republiek (Rotter-dam 1839)
Aerts, E., ‘Middeleeuwse bankgeschiedenis volgens professor de Roover’, Bijdragen tot de geschiedenis 63 (1980) 49-86 Aeckerle, H.W. van, ‘Amsterdamer Börsenpreislisten 1624-1626’, Economisch-historisch jaarboek 13 (1927) 86-209 Ahrens, G., ‘Vorgeschichte und Grüdung der ersten Aktienbanken in Hamburg’, Kredit und Kapital 5 (1972) 3 Akerman, J.Y. (ed.), Moneys received and paid for secret services of Charles II and James II from 30th March, 1679 to 25th
De-cember 1688 (Londen 1851)
Amzalak, M.B., ‘Joseph da Veiga and stock exchange operations in the seventeenth century’, in: I. Epstein, E. Levine and C. Roth (eds.), Essays in honour of J.H. Hortz (Londen 1942) 33-50
Anderson, B.L. and P.L. Cottrell (eds.), Money and banking in England: the development of the banking system, 1694-1914 (Newton Abbot 1974)
Andréadés, A., History of the Bank of England (Londen 1909)
Appleby, J. Oldham, Economic thought and ideology in seventeenth century England (Princeton 1978) Ashley, M., Financial and commercial policy under Cromwellian protectorate (Londen 1962)
Ashton, R., ‘The disbursing official under the early Stuarts: the cases of sir William Russell and Philip Bur-lamachi’, Bulletin of the Institute of Historical Research 30 (1957)
Ashton, R., The crown and the money market, 1603-1640 (Oxford 1960)
Ashton, T.S., ‘The bill of exchange and private banks in Lancashire, 1790-1830’, The economic history review 15 (1945) 25-35
Ashton, T.S., An economic history of England: the 18th century (4e druk; Londen 1961) Attman, A., The bullion flow between Europe and the East 1000-1750 (Gotenburg 1981)
Attman, A., ‘The bullion flow from the Netherlands to the Baltic and the Artic, 1500-1800’, in: The interacti-ons of Amsterdam and Antwerp with the Baltic region, 1400-1800 (Leiden 1983) 19-21
Attman, A., ‘American bullion in the European world trade, 1600-1800’, Acta Regiae Societatis Scientiarum et Lit-terarum Gothobourgensis, Humonaria, 26 (Gotenburg 1986)
Attman, A., ‘Precious metals and the balance of payments in international trade 1500-1800’, in: H. Kel-lenbenz, E. Schmitt and J. Schneider, The emergence of a world economy 1500- 1914 (Wiesbaden 1986) 113-122 Baasch, E., ‘Geschichte des Hamburgischen Waren-Preiskourant’, in: E. Baasch, Forschungen zur
hamburgi-schen Handelsgeschichte (Hamburg 1902) 123-174
Baasch, E., ‘Aus der Entwicklungsgeschichte des Hamburger Kurszettels’, Bank Archiv (1905)
Baasch, E., ‘Hamburg und Holland im 17. und 18. Jahrhundert’, Hansische Geschichtsblätter 16 (1910) 45-102 Baasch, E., Holländische Wirtschaftsgeschichte (Jena 1927)
Baerten, J., Het geld vroeger en nu (Hasselt 1965)
Baerten, J., Muntslag en muntcirculatie in de Nederlanden (Brussel 1983)
Baetens, R., De nazomer van Antwerpens welvaart. De diaspora en het handelshuis De Groote tijdens de eerste helft der 17de
eeuw (Brussel 1976)
Bake, J., P.A. Brugmans en J.J.A. Santhagens, Verhandeling over eene op te rigten giro- en wisselbank (Amsterdam 1836) Balbian Verster, J.F.L. de, Burgemeesters van Amsterdam in de 17e en 18e eeuw (Zutphen 1932)
Barbick, B., ‘Une tentative de réforme monétaire á la fin du régne d’Henri V: l’édit d’aout 1609’, in: XVIIe siécle (1963) 61 3-17
Barbour, V., ‘Marine risks and insurance in the seventeenth century’, Journal of economic and business history 1 (1929) 561-597
Barbour, V., ‘Dutch and English merchant shipping in the seventeenth century’, The economic history review 2 (1930) 2 261-291
Barbour, V., Capitalism in Amsterdam in the seventeenth century (Baltimore 1950)
Baskin, J.B., ‘The development of corporate financial markets in Britain and the United States, 1600-1914: overcoming asymetric information’, Business history review 62 (1988) 2 199-237
Baumgarten, S., ‘Emprunts de Suéde à Amsterdam’, Tijdschrift voor geschiedenis 77 (1964) 439-443 Bayard, F., Le monde des financiers au XVIIe siècle (z.p. 1988)
Beek, B. van, Geld door de eeuwen heen. Geschiedenis van het geld in de Lage Landen (Amsterdam 1984)
Berg, R. van den, ‘Een devaluatie van de gouden munt in 1662 te Culemborg’, Mededelingen historische kring West-Betuwe 8 (1980) 27
Berge, L.G. van den, Giroverkeer in Nederland (Den Haag 1939) Bernholz, P., Flexible exchange rate in historical perspective (Princeton 1982)
Bernholz, P., M. Gartner and E. Henri, ‘Historical experiences with flexible exchange rates: a simulation of common qualitative characteristics’, Journal of international economics 19 (1985) 21-45
Besier, L.W.A., De muntmeesters en hun muntslag (Utrecht 1890)
Beutels, R., Leonardus Lessius 1554-1623. Portret van een Zuidnederlandse laat-scholastieke econoom. Een bio-bibliografisch essay (Wommelgen 1987)
Beutels, R. en R. de Schrijver, Over het mercantilisme in de Spaanse Nederlanden. Economisch-historische duiding van een merkwaardig Nederlandstalig mercantilistisch traktaat van Pieter Cardon, ‘De Oorsprong van de Ruine en Armoede der Spaanse Nederlanden, 1686-1699’ (z.p. 1991)
Bevervoorde, L.H.J.F. van, ‘Bijdrage tot de geschiedenis der munt te Amsterdam’, De navorscher 24 (1891) 435-438 Bill, The, on London; or, the finance of trade by bills of exchange (3e druk; Londen [1964])
Binder, F., ‘Die Goldeinfuhr von der Goldküste in die Vereinigten Provinzen 1655-1675’, in: H. Kellenbenz (ed.), Precious metals in the age of expansion. Papers of the XIV th. International Congres of the Historical Sciences. Introduced and edited on behalf of the International Economic History Association (Stuttgart 1981) 131-149
Bindoff, S.T., The fame of Thomas Gresham (Londen 1973)
Bisschop, W.R., The rise of the London money market 1640-1820 (z.p. 1896)
Biswanger, H.C., ‘Geld und Geldwirtschaft im Verständnis des Merkantilismus zu den theorien von John Locke und John Law’, in: Studien zur Entwicklung der ökonomischen Theorie II (Berlijn 1982) 93-129
Bizaguet, A., ‘Les banques et le developpement economique avant 1789’, Revue internationale d’histoire de la banque 1 (1968) 161-208
Bloch, M., Esquisse d’une histoire monétaire de l’Europe (Parijs 1954)
Blok, P.J., ‘Mémoire touchant le négoce et la navigation des Hollandois’, Bijdragen en mededeelingen van het His-torisch Genootschap 24 (1903) 211-318
Blok, P.J., ‘Stads-financiën onder de Republiek’, in: Verslagen en mededeelingen der Koninklijke Akademie van We-tenschappen, afd. letterkunde 2 (1917) 221
Blom, H.W. en I.W. Wildenburg (red.), Pieter de la Court in zijn tijd: aspecten van een veelzijdig publicist (1618-1685): voordrachten gehouden op het De la Court symposium Erasmus Universiteit Rotterdam 26 april 1985 (Amsterdam 1986) Bloom, H., The economic activities of the jews of Amsterdam in the 17th and 18th centuries (Williamsport 1937) Bochove, C. van, The economic consequences of the Dutch. The economic integration around the North Sea, 1500-1800
(Am-sterdam 2008)
Boeken, A., ‘Over de geschiedenis van den bouw van het voormalige Amsterdamsche stadhuis’, Jaarboek Amstelodamum 17 (1919) 1-30
Boelcke, W.A., Wirtschafts- und Sozialgeschichte. Einführung, Bibliographie, Methoden, Problemfelder (Darmstadt 1987) Bogaert, R., Les origins antiques de la banque de dépot (Leiden 1966)
Bogucka, M., ‘Le marché monétaire de Gdansk et les problèmes de crédit public au cours de la première moitié du XVIIe siècle’, in: Quarta settimana di studio, Instituto Internazionale di Storia Economica Francesco Datini (Prato 1972)
Bogucka, M., ‘Amsterdam and the Baltic in the first half of the seventeenth century’, The economic history re-view 26 (1973) 3 433-477
Bogucka, M., ‘The monetary crisis of the XVIIth century and its social and psychological consequences in Poland’, The journal of European economic history 4 (1974) 137-152
Bogucka, M., ‘The role of Baltic trade in European development from the 16th to the 18th centuries’, The journal of European economic history 9 (1980) 5-20
Bogucka, M., ‘Amsterdam en de Oostzeehandel in de eerste helft van de zeventiende eeuw’, De Gids 145 (1982) 47-53
Bogucka, M., ‘The Baltic and Amsterdam in the first half of the 17th century’, in: The interactions of Amsterdam
and Antwerp with the Baltic region, 1400-1800 (Leiden 1983) 51-57
Bogucka, M., ‘Dutch merchant’s activities in Gdansk in the first half of the 17th century’, in: J.Ph.S. Lem-mink en J.S.A.M. van Koningsbrugge (eds.), Baltic affairs. Relations between the Netherlands and North-Eastern Europe, 1500-1800 (Nijmegen 1990) 19-32
Bogucka, M., ‘La lettre de change et le crédit dans les échanges entre Gdánsk et Amsterdam dans la pre-mière moitié du XVIIe siècle’, Fifth international conference of economic history. Leningrad 1970. IV (Den Haag en Parijs z.j.) deel 1, 31-41
Boorsma, P. en J. van Genabeek, Commercial and serial publications of the Netherlands Economic History Archives, 1580-1870. Commodity price currents, foreign exchange rate currents, stock exchange rate currents and auction lists. NEHA Inven-tarisatie bijzondere collecties 4 (Amsterdam 1991)
Bordo, M.D. en A.J. Schwartz, ‘Issues in monetary economics and their impact on research in economic history’, in: R.E. Gallman, Recent developments in the study of business and economic history: essays in memory of Her-mann E. Krooss. Research in economic history (Greenwich 1977) suppl. 1, 81-129
Bordo, M.D. en L. Jonung, The long-run behavior of the velocity of circulation: the international evidence (New York 1987)
Borght, R. van der, ‘The bank of the Netherlands’, in: Handwörterbuch der Staatswissenschaften II (3e druk, Jena 1909) 180-186
Borght, R. van der, ‘A history of banking in the Netherlands’, in: A history of banking in all the leading nations IV 109-137. Published by the Journal of commerce and commercial bulletin.
Born, K.E., ‘Geldtheorie und Geldpolitik II: Geldgeschichte’, in: Handwörterbuch der Wirtschaftwissenschaft III (Stuttgart en New York 1981) 360-374
Bos, E., De arbitrage. Leer- en handboek der wissel-, effecten-, en speciearbitrage (2e druk; Amsterdam 1885) Boxer, C.R., The Dutch seaborne empire, 1600-1800 (New York 1965)
Boyajian, J.C., Portugese bankers at the court of Spain, 1626-1650 (New Brunswick 1983)
Boyer-Xambeu, M.T., G. Deleplace et L. Gillard, Monnaie privé et pouvoir des princes: l’économie des relations moné-taire à la Renaissance (Parijs 1986)
Brailsfard, H.N., The Levellers and the English Revolution (Stanford 1961)
Braudel, F., Beschaving, economie en kapitalisme (15de-18de eeuw) II. Het spel van de handel (Amsterdam 1989) Breen, J.C., ‘Eene Amsterdamsche kredietinstelling uit het laatst der achttiende eeuw’, Tijdschrift voor
geschie-denis, land- en volkenkunde 15 (1900) 137-155
Briels, J., Zuid-Nederlandse emigratie, 1572-1630 (Haarlem 1978)
Broeze, F.J.A., ‘Dutch-Asiatic shipping in the 17th and 18th centuries’, Bijdragen en mededelingen voor de
geschie-denis der Nederlanden 103 (1988) 231-236
Brugmans, H., ‘De notulen en munimenten van het College van Commercie te Amsterdam, 1663-1665’, Bijdragen en medeelingen van het Historisch Genootschap (1897)
Brugmans, H., ‘Handel en nijverheid van Amsterdam in de 17e eeuw’, in: Amsterdam in de zeventiende eeuw II (’s-Gravenhage 1904)
Brugmans, H., Van raadhuis tot paleis. Documenten betreffende den overgang van het Amsterdamsche stadhuis tot Koninklijk Paleis (Amsterdam 1913)
Brugmans, H., ‘Cosimo de Medici in Amsterdam 1677, 1668 en 1669’, Maandblad Amstelodamum 6 (1919) 65-67 Brugmans, H., ‘De Amsterdamse Wisselbank’, Maandblad Amstelodamum 8 (1921) 60
Brugmans, H., ‘Een wetenschappelijk Amsterdams koopman’, Maandblad Amstelodamum 9 (1922) 17 Brugmans, H., ‘Een Florentijnsch koopman te Amsterdam’, Maandblad Amstelodamum 14 (1927) 25-26 Brugmans, H., Geschiedenis van Amsterdam 6 dln. (1e druk 1930-1933; 2e herz. druk Utrecht en Antwerpen
1972-1973)
Brulez, W., ‘De wisselkoersen te Antwerpen in het laatste kwart der 16e eeuw’, Bijdragen voor de geschiedenis der Nederlanden 11 (1956) 81-92
Brulez, W., De firma de la Faille en de internationale handel van Vlaamse firma’s in de 16e eeuw (Brussel 1959)
Brulez, W., ‘De diaspora der Antwerpse kooplieden op het einde van de 16e eeuw’, Bijdragen en mededelingen voor de geschiedenis der Nederlanden 15 (1960) 279-306
Brulez, W., ‘Anvers de 1585 à 1650’, Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte 54 (1967) 75-99 Brulez, W., ‘Le commerce international des Pays-Bas au XVIe siècle: essai d’appréciation quantitative’, in:
Belgisch tijdschrift voor filologie en geschiedenis 46 (1968) 4 1205-1221
Brulez, W., ‘The balance of trade of the Netherlands in the middle of the 16th century’, in: Acta historica Neerlandica 4 (Leiden 1970)
Brulez, W., ‘De handel’, in: Antwerpen in de XVIe eeuw. Genootschap voor Antwerpse geschiedenis (Antwer-pen 1975) 123-124
Brulez, W., Marchands flamands à Venise. 2 dln (Brussel en Rome 1965-1986)
Buckley, H., ‘Sir Thomas Gresham and the foreign exchanges’, The economic Journal 34 (1924) 589-601 Buisman, J., Duizend jaar weer, wind en water in de Lage Landen. V. 1675-1750 (Franeker 2006)
Buist, M.G., At spes non fracta. Hope & Co. 1770-1815. Merchant bankers and diplomats at work (Den Haag 1974) Buist, M.G., ‘The sinews of war: the role of Dutch finance in European politics’, in: Duke, A.C. and C.A.
Tamse, Britain and the Netherlands VI War and society (Den Haag, 1977) 124-140
Buist, M.G., ‘Russia’s entry on the Dutch capital market, 1770-1815’, Fifth international economic history confe-rence Leningrad 1970 IV (Parijs 1979), deel 3, 151-164
Buist, M.G., ‘Merchants or bankers? Loans and their issuers’. Fifth International congress of Economic history IV Leningrad 1970 (Den Haag z.j.)
Buist, M.G., ‘Het sociaal-economische leven circa 1770-1844. Geld, bankwezen en handel in de Noorde-lijke Nederlanden’, in: Algemene geschiedenis der Nederlanden X (Haarlem 1980) 289-322
Cagan, P., The channels of monetary effects on interest rates. National Bureau of Economic Research 97 (New York 1972) Carter, A., Getting, spending and investing in early modern times. Essays on Dutch, English and Huguenot economic history
(Assen 1975)
Christensen, A.E., Dutch trade to the Baltic about 1600 (Kopenhagen en Den Haag 1940) Claasssen., E.M., Probleme der Geldtheorie (Berlijn, Heidelberg en New York 1970) Coase, R.H., ‘The nature of the firm’, Economica 4 (1937) 386-405
Cohen, B.J., The future of sterling as an international currency (Londen 1971)
Cole, A.C. en L.J. Kipp, ‘Economic literature and periodicals’, in: Encyclopedia of library and information science. A. Kent en H. Lancour eds. 7 (New York 1972) 364-387
Courtois, A., Histoire de la Banque de France et des principales institutions françaises de crédit depuis 1716 (Parijs 1875) Dahl, F., ‘Amsterdam, cradle of English newspapers’, The library 4 (1949) 166-178
Davids, K., J. Lucassen en J.L. van Zanden, De Nederlandse geschiedenis als afwijking van het algemeen menselijk pa-troon (Amsterdam 1988)
Davis, R., The rise of the Atlantic economies (Londen 1973)
Dawn, The, of modern banking. Center for medieval and Renaissance studies, University of California, Los An-geles (New Haven en Londen 1979)
Dehing, P., ‘De Amsterdamse wisselbank en Venetië in de zeventiende eeuw’, in: M. de Roever (red.), Am-sterdam: Venetië van het Noorden. (’s-Gravenhage/Amsterdam 1991) 120-136
Dehing, P., ‘Geld als water? Amsterdam en de internationale kapitaalstromen (1600-1730)’, in: K. Davids, M. ’t Hart, H. Kleijer en J. Lucassen (red.), De Republiek tussen zee en vasteland. Buitenlandse invloeden op cultuur, economie en politiek in Nederland, 1580-1800 (Leuven en Apeldoorn 1995) 229-248
Dehing, P. en M. ’t Hart, ‘Linking the fortunes: currency and banking, 1550-1800’, in: Marjolein ’t Hart, Joost Jonker en Jan Luiten van Zanden (red.), A financial history of the Netherlands (Cambridge 1997) 37-63 Del Mar, A., History of monetary systems (herdruk Chicago 1896; Orono 1983)
Denzel, M.A., ‘Wechselkurse und ihre Notierungen in 17. Jahrhundert’, in: J. Schneider, O. Schwarzer en M.A. Dezel (eds)., Währungen der Welt III: Europäische Wechselkurse im 17. Jh. Beiträge zur Wirtschafts- und So-zialgeschichte 46 (Stuttgart 1994) 1-34
Deursen, A.Th. van, Mensen van klein vermogen. Het kopergeld van de Gouden Eeuw (Amsterdam 1991)
Denuncé, J., ‘Koopmansleerboeken van de 16de en 17de eeuwen in handschrift’, Verhandelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Klasse der Letteren (1941) 2 112-117
Diferee, H.C., De geschiedenis van den Nederlandschen handel tot den val der Republiek. 2 dln. (Amsterdam 1908) Dillen, J.G. van, ‘Stukken betreffende het verblijf van John Law in Nederland’, Economisch-historisch jaarboek
11 (1925) 161-168
Dillen, J.G. van, ‘Valuta-moeilijkheden en giroverkeer tijdens de Republiek’, Tijdschrift voor geschiedenis 40 (1925) 321-337; 41 (1926) 8-28
Dillen, J.G. van, ‘De winst- en verliesrekening der Amsterdamsche Wisselbank van 31 januari 1674’, Econo-misch-historisch jaarboek 12 (1926) 175-178
Dillen, J.G. van, ‘De girobanken van Genua, Venetië en Hamburg’, Tijdschrift voor geschiedenis 42 (1927) 33-58
Dillen, J.G. van, ‘Handel en nijverheid van Amsterdam in de 18e eeuw’, in: Jaarboekje van het Departement
Am-sterdam der Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel (1928)
Dillen, J.G. van, ‘Effectenkoersen aan de Amsterdamse beurs’, Economische-historisch jaarboek 17 (1931) 1-46 Dillen, J.G. van, ‘The Bank of Amsterdam’, in: J.G. van Dillen (ed.), History of the pricipal public banks (Den Haag
1934) 79-123
Dillen, J.G. van, ‘Honderd jaar economische ontwikkeling van het Noorden’, in: Algemene geschiedenis der Ne-derlanden VII (1954) 277-320
Dillen, J.G. van, ‘Amsterdam als wereldmarkt der edele metalen in de 17e en 18e eeuw’, Economisch-historische herdrukken. Nederlandsch Economisch-Historisch Archief (’s-Gravenhage 1964) 235-271
Dillen, J.G. van, ‘Bloeitijd der Amsterdamse wisselbank 1687-1781’, in: J.G. van Dillen, Mensen en achtergron-den (Groningen 1964) 385-415
Dillen, J.G. van, ‘Ondergang van de Amsterdamse wisselbank 1782-1820’, in: J.G. van Dillen, Mensen en ach-tergronden (Groningen 1964) 416-447
Dillen, J.G. van, ‘Oprichting en functie der Amsterdamse Wisselbank in de zeventiende eeuw 1609-1686’, in: J.G. van Dillen, Mensen en achtergronden (Groningen 1964) 336-384
Dillen, J.G. van, ‘De opstand en het Amerikaanse zilver’, in: J.G. van Dillen, Mensen en achtergronden (Gronin-gen 1964) 181-192
Dillen, J.G. van, Van rijkdom en regenten. Handboek tot de economische en sociale geschiedenis van Nederland tijdens de Re-publiek (’s-Gravenhage 1970)
Dorosenko, V.V. und E. Harder-Gersdorff, ‘Ost-Westhandel und Wechselgeschäfte zwischen Riga und westlichen Handelsplätzen: Lübeck, Hamburg, Bremen und Amsterdam (1758/59)’, Zeitschrift des Vereins für Lübeckische Geschichte 62 (1982) 103-153
Dudok van Heel, S.A.C., ‘Schilderde Thomas de Keyser in 1619 de commissarissen van de Wisselbank?’, Amstelodamum 64 (1977) 16-17
Dunbar, C.F., Chapters on the theory and history of banking (New York en Londen 1898)
Eagly, R.V. and V.K. Smith, ‘Domestic and international integration of the London money market, 1731-1789’, The journal of economic history 36 (1976) 198-216
Ebben, M.A., Zilver, brood en kogels voor de koning. Kredietverlening door Portugese bankiers aan de Spaanse kroon, 1621-1665 (Leiden 1996)
Ehrenberg, R., ‘Ein Hamburgischer Waaren-und Wechselpreiscourant aus dem 16. Jahrhundert’, Hansische Geschichtsblätter (1883) 165-170
Ehrenberg, R., Das Zeitalter der Fugger. Geldkapital und Kreditverkehr im 16. Jahrhundert 2 dln. (3e druk; Jena 1922) Ehrenberg, R, ‘Die banken vom 11. bis zum 17. Jahrhundert’, in: L. Elster, A. Weber und F. Wieser (Hrsg.),
Handwörterbuch der Staatswissenschaften II (4e druk; Jena 1924) 169-175
Eichengreen, B. en M. Flandreau (eds.), The gold standard in theory and history (Londen 1997)
Eichholtz, P., ‘A long run house price index: the Herengrachtindex, 1628-1973’, Real estate economics 25 (1997) 174-192. Internet: http://arno.unimaas.nl/show.cgi?fid=10696
Eichholtz, P. en M.A.J. Theebe, ‘Zo vast als een huis’, ESB 84 (1999) 132-135
Einaudi, L., ‘The medieval practice of managed currency’, in: A.D. Gayer (ed.), The lessons of monetary experience. Essays in honor of Irving Fisher (Londen 1937) 259-268
Einzig, P., The history of foreign exchange (2e druk: Londen 1970)
Eiteman, D.K. en A.I. Stonehill, Multinational business finance (Massachusetts; 5e editie 1989) Everaert, J., De internationale en koloniale handel der Vlaamse firma’s te Cádiz, 1670-1700 (Brugge 1973)
Faber, J.A., ‘De Noordelijke Nederlanden van 1480-1780. Structuren in beweging’, in: Algemene geschiedenis der Nederlanden V (Haarlem 1980) 196-251
Faber, J.A., ‘The economic decline of the Dutch Republic in the second half of the eighteenth century and the international terms of trade’, in: W.G. Heeres, L.M.J.B. Hesp, L. Noordegraaf and R.C.W. van der Voort (red.), From Dunkirk to Danzig. Shipping and trade in the North Sea and Baltic, 1350-1850 (Hilversum 1988) 107-115
Fase, M.M.G, Geldtheorie en monetaire normen. Enige beschouwingen over aard en inhoud van de monetaire economie (Lei-den en Antwerpen 1986)
Flandreau, M. en C. Jobst, ‘The ties that divide: a network analysis of the international monetary system, 1890-1910’, The journal of economic history 65 (2005) 4 977-1007
Foley, D., ‘Money in economic activity’, in: J. Eatwel, M. Milgate en P. Newman (eds.), The new Palgrave: a dic-tionary of economics III (Londen etc. 1987; 2e druk Londen 1988) 519-525
Friis, A., en K. Glammann, A history of prices and wages in Denmark, 1600-1800 (Kopenhagen 1958)
Fritschy, De patriotten en de financiën van de Bataafsche Republiek. Hollands krediet en de smale marges voor een nieuw beleid (1795-1801) (Den Haag 1988)
Fritschy, J.M.F., ‘A “Financial Revolution” reconsidered: public finance in Holland during the Dutch Re-volt, 1568-1648’, Economic history review 56 (2003) 57-89
Frijda, H., De theorie van het geld en het Nederlandsche geldwezen (Haarlem 1914)
Fuks-Mansfeld, R.G., De Sefardim in Amsterdam tot 1795. Aspecten van een joodse minderheid in een Hollandse stad (Hil-versum 1989)
Gaastra, F.S., ‘De Verenigde Oostindische Compagnie in de zeventiende en achttiende eeuw: de groei van een bedrijf; een structurele verandering in het Nederlands-Aziatische handelsverkeer’, Bijdragen en mede-delingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden 91 (1976) 249-272
Gaastra, F.S., Bewind en beleid bij de VOC. De financiële en commerciële politiek van de bewindhebbers, 1672-1702 (z.p. 1989) Galbraith, J.K., A history of economics. The past as the present (1e druk 1987; 2e druk Londen 1989)
Gehlen, A.F., Notariële akten uit de 17e en 18e eeuw (Zutphen 1986)
Gelder, H.A.E. van, De levensbeschouwing van Cornelis Pieterszoon Hooft, burgemeester van Amsterdam 1547-1626 (Am-sterdam 1918)
Gelder H.A.E. van, ‘Zestiende eeuwse koopmansbrieven’, Economisch-historisch jaarboek 5 (1919) 136-191 Gelder, H.E. van, Munthervorming tijdens de Republiek, 1659-1694 (Amsterdam 1949)
Gelder, H.E. van, ‘Twee brochures over inflatie uit de 17e eeuw’, De Beeldenaar (1990) 2 56-61
Gelder, H.E. van, Nederlandse munten (7e druk; Utrecht 2002)
Gelderblom, O., ‘Antwerp merchants in Amsterdam after the Revolt (1578-1630)’, in: P. Stabel e.a. (eds.), International trade in the Low Countries (14th-16th centuries): merchants, organisation, infrastructure: proceedings of the in-ternational conference Ghent-Antwerp, 12th-13th January 1997 (Leuven 2000) 223-241
Gelderblom, O., Zuid-Nederlandse kooplieden en de opkomst van de Amsterdamse stapelmarkt (1578-1630) (Hilversum 2000) Gelderblom, O., ‘The governance of early modern trade: the case of Hans Thijs, 1556-1611’, Enterprise and
society (2003) 4 606-639
Gelderblom, O. en J. Jonker, ‘Completing a financial revolution. The finance of the Dutch East India trade and the rise of the Amsterdam capital market, 1595-1612’, The journal of economic history 64 (2004) 3 641-672 Gelderblom, O. en J. Jonker, ‘Amsterdam as the cradle of modern futures and options trading, 1550-1650’, in: N. Goetzmann en K.G. Rouwenhorts (eds.), The origins of value. The financial innovations that created modern capital markets (Oxford 2005) 189-205
Georgelin, J., Venise au siècle des lumières (Parijs en Den Haag 1978)
Georgelin, J., ‘Giro-banques et banques à billets’, in: Lyons et l’Europe. Hommes et sociétés. Mélanges d’histoire offerts á Richard Gascon I (z.p. 1981) 327-330
Geyl, P.C.A., Christofforo Suriano. Resident van de Serenissime Republiek van Venetië in Den Haag, 1616-1623 (’s-Graven-hage 1913)
Geyl, P.C.A., ‘Troepen lichten en schepen huren in de dagen van Frederik Hendrik’, Bijdragen voor vaderland-sche geschiedenis en oudheidkunde, reeks V 5 (1918) 173-218
Gilbart, J.W., A practical treatise of banking (Londen 1865)
Gillard, L., La banque d’Amsterdam et le florin européen au temps de la République néerlandaise (1610-1820) (Parijs 2004) Gillard, L., ‘De internationale rol van de Wisselbank’, in: M. van Nieuwkerk (red.), De Wisselbank. Van
stads-bank tot stads-bank van de wereld (Amsterdam 2009) 108-119
Goldsmith, R.W., Premodern financial systems. A historical comparative study (New York 1987) Gool, P. van, Monetaire transmissie. Een geschiedenis (Amsterdam 1987)
Goossens, E.J., ‘Het aanzien van de Wisselbank’, in: M. van Nieuwkerk (red.), De Wisselbank. Van stadsbank tot bank van de wereld (Amsterdam 2009) 56-65
Goris, J.A., Etudes sur les colonies marchands méridionales (Portugais, Espagnols, Italiens) à Anvers de 1488 à 1567: Contribu-tions à l’histoire des débuts du capitalisme moderne (Leuven 1925)
Gouw, J. ter, Geschiedenis van Amsterdam. 7 dln (Amsterdam 1879-1891)
Gregory, T.E., ‘Money’, in: E.R.A. Seligman (ed.), Ecyclopedia of the social sciences IX (10e druk; New York 1953) 601-613
Guggenheim, T., Preclassical monetary theories (Londen en New York 1989) Haga, H., Giro-verkeer (Leiden 1921)
Haley, K.H.D., The British and the Dutch. Political and cultural relations through the ages (Londen 1988) Harsin, P., Histoire des doctrines monétaires et financières en France du XVIe au XVIIe siècle (Parijs 1928)
Harsin, P., ‘La banque et le systeme de Law’, in: J.G. van Dillen (red.), History of the principal public banks (Den Haag 1934) 273-300
Hart, M. ’t, In quest for funds. Warfare and state formation in the Netherlands, 1620-1650 (Leiden 1989)
Hart, M. ’t, ‘Staatsvorming, sociale relaties en oorlogsfinanciering in de Nederlandse Republiek’, Tijdschrift voor sociale geschiedenis 16 (1990) 1 61-85
Hart, M. ’t en M. Limberger, ‘Staatsmacht en stedelijke autonomie. Het geld van Antwerpen en Amster-dam (1500-1700)’, Tijdschrift voor sociale en economische geschiedenis 3 (2006) 3 36-72
Hart, M. ’t, ‘Corporate governance’. Het oersterke netwerk van de commissarissen van de Amsterdamse Wisselbank’, in: M. van Nieuwkerk (red.), De Wisselbank. Van stadsbank tot bank van de wereld (Amsterdam 2009) 144-155
Hart, S., ‘Amsterdamse scheepvaart en handel op Noord-Rusland in de zeventiende eeuw’, in: S. Hart, Ge-schrift en getal. Een keuze uit de demografisch- economisch en sociaal- historische studiën op grond van Amsterdamse en Zaan-se archivalia, 1600-1800 (Dordrecht 1976) 267-314
Hart, S. and J.J. McCusker, ‘The rate of exchange on Amsterdam in London: 1590-1660’, The journal of Euro-pean economic history 8 (1979) 3 689-705
Hasenberg-Butter, I., Academic economics in Holland 1800-1870 (Den Haag 1969) Hauser, H., Recherchers et documents sur l’histoire des prix en France de 1400 à 1800 (Parijs 1937) Hawtrey, R.G., Currency and credit (Londen 1919; herdruk New York 1978)
Heckscher, E.F., ‘The Bank of Sweden in its connection with the Bank of Amsterdam’, in: J.G. van Dillen (ed.), History of the principal public banks (Den Haag 1934) 161-199
Heckscher, E.F., ‘Multilateralism, Baltic trade and mercantilists’, The economic history review 3 (1950) 219-228 Heijden, M. van der, Geldschieters van de stad. Financiële relaties tussen stad, burgers en overheden, 1550-1650
(Amster-dam 2006)
Hell, M., ‘ “Kennen, respecteren ende gehoorsamen”. Amsterdamse schouten en hun ambt’, Jaarboek Am-stelodamum 89 (1997) 11-42
Hell, M., ‘ “Schatkist van den Staet”; Amsterdamse regenten en de hogere overheid’, in: M. Carasso-Kok, N. Huizinga, E. Wouthuysen en W. Krook (red.), Zelfbewuste stadsstaat. Geschiedenis van Amsterdam, 1650-1813 (Amsterdam 2004) 151-218
Henning, F.W., ‘Zahlungsusancen und Nichtmetallgeld im ausgehenden Mittelalter. Ein Beitrag zur En-twicklung von Buch-und Papiergeld’, in: H. Kellenbenz (Hrsg.), Weltwirtschaftliche und währungspolitische Probleme seit dem Ausgang des Mittelalters. Bericht über die 7. Arbeitstagung der Gesellschaft für Sozial- und Wirtschaftsge-schichte (Stuttgart en New York 1981) 39-60
Henstra, D.J., The evolution of the money standard in medieval Frisia: a treatise on the history of the systems of money of ac-count in the former Frisia (c. 600-c. 1500) (Groningen 2000)
Heyvaert, E., De ontwikkeling van de moderne bank- en krediettechnieken tijdens de zestiende en zeventiende eeuw in Europa en te Amsterdam in het bijzonder (Leuven 1975)
Hinton, R.W.K., The Eastland trade and the common weal in the seventeenth century (Cambridge 1959) Hirschfeld, H.M., Het ontstaan van het moderne bankwezen in Nederland (Rotterdam 1922) Hogendorp, G.K. van, Bijdragen tot de huishouding van staat III (’s-Gravenhage 1819) Holtrop, M.W., De omloopsnelheid van het geld (Amsterdam 1928)
Holtrop, M.W., ‘Theories of the velocity of circulation of money in earlier economic literature’, The econo-mic journal (1929) 503-524
Homer, S., A history of interest rates (New Brunswick 1963)
Horsefield, J.K., Britisch monetary experiments, 1650-1710 (Londen 1960)
Hovy, J., ‘Een discussie over de waardering van het edelmetaal door de mercantilisten’, Tijdschrift voor ge-schiedenis 65 (1952) 153-162
Hroch, M., ‘Wirtschaftliche und gesellschaftliche Voraussetzungen des Dreißjährigen Krieges: Einige Überlegungen zu einem offenen Problem’, in: K. Repgen (red.), Krieg und Politik, 1618-1648. Europäische Pro-bleme und Perspektiven (München 1988) 133-150
Hull, C.H., (ed.), The economic writings of Sir William Petty (Cambridge 1899)
Hutchison, T.W., The politics and philosophy of economics. Marxians, Keynesians and Austrians (New York en Londen 1984)
Hyse, R., ‘Richard Cantillon, financier to Amsterdam, july to november 1720’, The economic journal 81 (1971) 812-827
Israel, J.I., Dutch primacy in world trade, 1585-1740 (Oxford 1989)
Jacobs, J., New Netherland: A Dutch colony in seventeenth-century America (Leiden 2005)
Jacqmain, M., De idyllische Nederlanden. Antwerpen en de Nederlanden in de 16de eeuw (Antwerpen en Amsterdam 1987)
Jansen, H.P.H., ‘Handelsgeschiedenis’, in: H. Baudet en H. van der Meulen (red.), Kernproblemen der economi-sche geschiedenis (Groningen 1978) 76-83
Jansma, T.S., ‘De economische en sociale ontwikkeling van het Noorden’, in: Algemene geschiedenis der Neder-landen VI (1953) 89 e.v.
Janssens, V., ‘Geldtheorieën in de Nederlanden ten tijde van het mercantilisme’, Economisch en sociaal tijd-schrift 18 (1964) 47-64
Jevons, W.S., Money and the mechanism of exchange (Londen 1875)
Johansen, H.C., ‘Danish-Dutch economic relations in the late eighteenth century’, in: C.A. Davids, W. Frit-schy en L.A. van der Valk (red.), Kapitaal, ondernemerschap en beleid. Studies over economie en politiek in Nederland, Europa en Azië van 1500 tot heden (Amsterdam 1996) 197-207
John, A.H., ‘Insurance investment and the London money market of the 18th century’, Economica 20 (1953) 137-158
Jones, R.W. and P.B. Kenen, Handbook of international economics (Amsterdam 1985)
Jong, A.M. de, ‘The origin and foundation of the Netherlands bank’, in: J.G. van Dillen (ed.), History of the principal public banks (Den Haag 1934) 319-334
Jong, A.M. de, ‘Zestiende en zeventiende-eeuwsche denkbeelden over de wisselkoersen’, De Economist (1925), in: Economisch-historische herdrukken. Nederlandsch Economisch Historisch Archief (’s-Gravenhage 1964) 319-343
Jong, M.A.G. de, Staat van oorlog. Wapenbedrijf en militaire hervormingen in de Republiek der Verenigde Nederlanden 1585-1621 (Hilversum 2005)
Jong-Keesing, E.E. de, De economische crisis van 1763 te Amsterdam (z.p. 1939) Jonge, J.C. de, Nederland en Venetië (Den Haag 1832)
Jonker, J. ‘Kassierspapier’, in: J. Lucassen (red.), Gids van de papiergeldverzameling van het Nederlandsch Economisch-Historisch Archief (Amsterdam 1992) 107-120
Jonker, J., Merchants, bankers, middlemen. The Amsterdam money market during the firts half of the 19th century
(Amster-dam 1996)
Keblusek, M., De weg van het boek (Amsterdam 2003)
Kellenbenz, H., ‘Handelsgeschichte’, in: Handwörterbuch der Sozialwissenschaften IV (Stuttgart, Tübingen en Göttingen 1965) 794-812
Kellenbenz, H., The rise of the European economy. An economic history of continental Europe from the fifteenth to the eight-eenth century (Londen 1976)
Kelly, A.K., ‘Money and markets’, Diogenes (1978) 105-117
Kernkamp, J.H., ‘Scheepvaart- en handelsbetrekkingen met Italië tijden de opkomst der Republiek’, in: Economisch- historische herdrukken (Den Haag 1964) 199-234
Ketner, F., Handel en scheepvaart van Amsterdam in de vijftiende eeuw (Leiden 1946) Kiersnowski, R., ‘Money as a witness to history’, Diogenes (1978) 50-69
Kindleberger, C.P., ‘Capital movements and international payments adjustment’, Konjunkturpolitik. Zeit-schrift für angewandte Konjunkturforschung (1966) 10-30
Kindleberger, C.P., Power and money. The economis of international politics and the politics of international money (Lon-den 1970)
Kindleberger, C.P., The formation of financial centers: a study in comparative economic history (Princeton 1974) Kindleberger, C.P., A financial history of Western Europe (Londen 1984)
Kindleberger, C.P., Manias, panics and crashes. A history of financial crises (2e druk; New York 1989)
Kindleberger, C.P., ‘Introduction to England’s Treasure by Forraign Trade, or the Ballance of our Forraign Trade is the Rule of our Treasure by Thomas Mun’, in: C.P. Kindleberger, Historical economics. Art or science? (New York 1990) 86-102
Kindleberger, C.P., ‘Spenders and hoarders. The world distribution of Spanish American silver, 1550-1750’, in: C.P. Kindleberger, Historical economics. Art or science? (New York 1990) 35-85
Kindleberger, C.P., ‘The economic crisis of 1619 to 1623’, Journal of economic history 51 (1991) 149-175 Klant, J.J., ‘Wat is economische methodologie?’, in: W. Driehuis en R.A. de Klerk (red.), Economie als spel.
Op-stellen over economische methodologie (Leiden en Antwerpen 1986) 1-15 Klant, J.J. en C. van Ewijk, Geld, banken en financiële markten (Groningen 1988)
Klein, P.W., De Trippen in de 17e eeuw; een studie over het ondernemersgedrag op de Hollandse stapelmarkt (Assen 1965)
Klein, P.W., ‘De beoefening van de economische geschiedschrijving in Nederland: een globaal overzicht’, in: P.W. Klein (red.), Van stapelmarkt tot welvaartsstaat. Economisch-historische studiën over groei en stagnatie van de Nederlandse volkshuishouding 1600-1970 (Rotterdam 1970) 135-139
Klein, P.W., (red.), Van stapelmarkt tot welvaartsstaat. Economisch-historische studiën over groei en stagnatie van de Neder-landse volkshuishouding 1600-1970 (Rotterdam 1970)
Klein, P.W., ‘De zeventiende eeuw (1585-1700)’, in: J.H. van Stuijvenberg (red.), De economische geschiedenis van Nederland (Groningen 1977) 79-117
Klein, P.W., ‘Het mercantilisme’, in: H. Baudet en H. van der Meulen, Kernproblemen der economische geschiede-nis (Groningen 1978) 117-127
Klein, P.W., ‘Handel, geld- en bankwezen in de Noordelijke Nederlanden 1650-1795’, Algemene geschiedenis der Nederlanden VIII (Haarlem 1979) 160-184
Klein, P.W., ‘Het sociaal-economische leven 1650-1800. Handel, geld- en bankwezen in de Noordelijke Nederlanden 1650-1795’, in: Algemene geschiedenis der Nederlanden VIII (Haarlem 1980) 160-184
Klein, P.W., ‘Kapitaal en pre-industriële ontwikkeling in Nederland’, in: P.W. Klein, Joh. de Vries, J.C. Riley en P.M.M. Klep, De faktor kapitaal. Economische ontwikkeling en kapitaalmarkt in Nederland. Rotterdamse mone-taire studies IV (Rotterdam 1982) 3-25
Klein, P.W., ‘De geschiedenis van het Nederlandse bankbiljet’, in: M.M.G. Fase, J.R. Steinhauser en Joh. de Vries (red.), Het Nederlandse bankbiljet in zijn verscheidenheid. Monetaire monografieën nr. 6 (Deventer 1986) 11-38 Klein, P.W., ‘De wereldhandel in edele metalen 1500-1800: centraliteit of polycentrisme?’, Tijdschrift voor
ge-schiedenis 100 (1987) 185-197
Klein, P.W., ‘De Nederlandse handelspolitiek in de tijd van het mercantilisme: een nieuwe kijk op een oude kwestie?’, Tijdschrift voor geschiedenis 102 (1989) 2 189-212
Klompmaker, H., ‘Handel, geld- en bankwezen in de Noordelijke Nederlanden’, in: Algemene geschiedenis der Nederlanden VI (Haarlem 1979) 58-74
Klompmaker, H., ‘Handel, geld- en bankwezen in de Noordelijke Nederlanden 1580-1650’, in: Algemene geschiedenis der Nederlanden VII (Haarlem 1980) 98-127
Knoester, A. en W. Mak, ‘Reële rente in internationaal perspectief’, in: A. Knoester en H. Visser (red.), De hoge reële rente en de Nederlandse economie. Praeadviezen van de Koninklijke Vereniging voor de Staathuis-houdkunde 1991 (Leiden en Antwerpen 1991) 35-52
Koenen, H.J., Voorlezingen over de geschiedenis der finantiën van Amsterdam (Amsterdam 1855)
Kooijmans, L., ‘Risk and reputation. On the mentality of merchants in the early modern period’, in: C. Les-ger en L. Noordegraaf (eds.), Entrepreneurs and entrepreneurship in early modern times. Merchants and industrialists within the orbit of the Dutch staple market. Hollandse Historische Reeks XXIV (Den Haag 1995) 25-34 Kooy, T.P. van der, ‘Holland als centrale stapelmarkt in de zeventiende en achttiende eeuw’, in: P.W. Klein
(red.), Van stapelmarkt tot welvaartsstaat. Economisch-historische studiën over groei en stagnatie van de Nederlandse volks-huishouding 1600-1970 (Rotterdam 1970) 9-20
Korte, J.P. de, De jaarlijkse financiële verantwoording in de VOC (Leiden 1984)
Korteweg, P., De monetaire sector, het aanbod van geld en de instrumenten van de monetaire politiek (Leiden 1971) Korteweg, S. en F.A.G. Keesing, Het moderne geldwezen (7e druk; Amsterdam 1957)
Korthals Altes, W.L., Van pond Hollands tot Nederlandse gulden. De geschiedenis van de Nederlandse geldeenheid (Am-sterdam 1996)
Korthals Altes, W.L, ‘Van polycentrisme naar centraliteit. De convergentie van de waardeverhouding tus-sen goud en zilver in de negentiende eeuw’, in: C.A. Davids, W. Fritschy en L.A. van der Valk (red.), Ka-pitaal, ondernemerschap en beleid. Studies over economie en politiek in Nederland, Europa en Azië van 1500 tot heden (Am-sterdam 1996) 511-528
Korthals Altes, W.L., ‘Valuta in de wissel van de tijd’, Spiegel historiael, 34 (1999) nr. 7-8, juli/augustus Korthals Altes, W.L., De geschiedenis van de gulden. Van pond Hollands tot euro (Amsterdam 2001)
Korthals Altes, W.L. en M.C. Harten, ‘Een gulden geschiedenis’, ESB 86 (2001) 4340 997-999
Krüger, K., ‘Dänische und schwedische Kriegsfinancierung in Dreißigjährigen Krieg bis 1635’, in: K. Rep-gen (red.), Krieg und Politik, 1618-1648. Europäische Probleme und Perspektiven (München 1988) 275-298 Kymmell, J., De ontwikkeling van het internationale betalingsverkeer. Capita selecta der economie XIII (Leiden 1950) Laan, P.H.J. van der, ‘The Poulle brothers of Amsterdam and the North Sea and Baltic trade, 1590-1620’, in:
W.G. Heeres, L.M.J.B. Hesp, L. Noordegraaf and R.C.W. van der Voort (red.), From Dunkirk to Danzig. Ship-ping and trade in the North Sea and Baltic, 1350-1850 (Hilversum 1988) 317-330
Laar, H.J.M. van de, Opperbankier en wetenschapsman Willem Cornelis Mees 1813-1884 (Den Haag 1978)
Lapeyre, H., ‘La banque au XVIe siècle (Espagne, France, Pays-Bas)’, in: Troisième conférence internationale d’histoire économique Munich 1965 V (Parijs en Den Haag 1974) 171-175
Lesger, C., Huur en conjunctuur. De woningmarkt in Amsterdam, 1550-1850 (Amsterdam 1986)
Lesger, C., ‘De mythe van de Hollandse wereldstapelmarkt in de zeventiende eeuw’, NEHA-jaarboek 62 (1999) 6-25
Lesger, C., Handel in Amsterdam ten tijde van de Opstand. Kooplieden, commerciële expansie en verandering in de ruimtelijke economie van de Nederlanden ca. 1550-1630 (Amsterdam 2001)
Letwin, W., The origins of scientific economics. English economic thought 1660-1776 (herdruk 1963; Londen 1975) Levich, R.M., ‘Empirical studies of exchange rates: price behaviour, rate determination and market
effi-ciency’, in: R.W. Jones and P.B. Kenen (eds.), Handbook of international economics (Amsterdam 1985) 979-1040
Lindblad, J.T., ‘Foreign trade of the Dutch Republic in the seventeenth century’, Economic and social history in the Netherlands 4 (1992) 219-249
Lopez, R.S., ‘Une histoire à trois niveaux: la circulation monetaire’, in: Mélanges en l’honneur de Fernand Brau-del II (z.p. 1973) 335-341
Lothian, J.R., ‘The internationalisation of money and finance and the globalization of financial markets’, Journal of international money and finance 21 (2002) 699-724
Lucassen, J.M.W.G. en R.E.M.A. de Peuter, ‘De bijzondere collecties van het NEHA’, in: E.J. Fischer, J.L.J.M. van Gerwen en J.J. Seegers (red.), De Vereeniging het Nederlandsch Economisch Historisch Archief 1914-1989 (Am-sterdam 1989) 95-115
Lucassen, J. (red.), Gids van de papiergeldverzameling van het Nederlandsch Economisch-Historisch Archief. NEHA Inven-tarisatie Bijzondere Collecties 5 (Amsterdam 1992)
Luzzatto, G., ‘Les banques publiques de Venise (siècles XVI-XVIII)’, in: J.G. van Dillen (red.), History of the principal public banks (Den Haag 1934) 39-78
Maassen, H.A.J., Tussen commercieel en sociaal krediet. De ontwikkeling van de Bank van Lening in Nederland van Lombard tot Gemeentelijke Kredietbank 1260-1940. Amsterdamse Historische Reeks, Grote serie dl. 19 (Hilversum 1994) McCusker, J.J., Money and exchange in Europe and America, 1600-1775. A handbook (Londen 1978)
McCusker, J.J., ‘European bills of entry and marine lists: early commercial publications and the origins of the business press’, Harvard Library bulletin 31 (1984) 3 209-255; 31 (1984) 4 316-339
McCusker, J.J. en C. Gravesteijn, The beginnings of commercial and financial journalism. The commodity price currents, exchange rate currents and money currents of early modern Europe (Amsterdam 1991)
MacDonald, R., Floating exchange rates. Theories and evidence (2e druk; Londen 1989) Maddalena, A. de, Prezzi e mercedi a Milano dal 1701 al 1860 (Milan 1974)
Maddison, A., Ontwikkelingsfasen van het kapitalisme (Utrecht en Antwerpen 1982) Maddison, A., The world economy: a millennial perspective. OECD (Parijs 2001) Mak, G., Het stadspaleis. De geschiedenis van het Paleis op de Dam (Amsterdam 2006) Mak, G., Een kleine geschiedenis van Amsterdam (33e druk; Amsterdam 2007)
Mansvelt, W.M.F., Geschiedenis der Nederlandsche Handel-Maatschappij 2 dln. (Haarlem [1924-1926])
Mees, W.C., Proeve eener geschiedenis van het bankwezen in Nederland gedurende den tijd der Republiek (Rotterdam 1838; facsimile-uitgave Amsterdam 1999)
Meltzer, A.H., ‘Monetary theory and monetary history’, Schweizerische Zeitschrift für Volkswirtschaft und Statistik 41 (1965) 101 404-422
Merton, R.C. en Z. Bodie, ‘A conceptual framework for analysing the financial environment’, in: D.B. Cra-ne e.a. (red), The global financial system. A functional perspective (Boston 1995) 3-31
Michie, R.C., ‘The myth of the gold standard: an historical approach’, Revue international d’histoire de la banque 32/33 (1986) 167-180
Mints, L.W., A history of banking theory in Great Britain and the United States (5e druk; Chicago en Londen 1970) Mirowski, Ph., ‘The rise (and retreat) of a market: English joint stock shares in the eighteenth century’,
Journal of economic history 41 (1981) 3 559-577
Mirowski, Ph., ‘Rates of interest in 18th century England’, Explorations in economic history 27 (1990) 1 1-28 Mitchell, W.C., ‘The role of money in economic history’, The journal of economic history 4 (1944) suppl. 61-67 Moeller, H., ‘Geld-und Münzgeschichte (II) Mittelalter und Neuzeit (1) Geschichte des Geldwesens’, in:
Handwörterbuch der Sozialwissenschaften IV (Stuttgart, Tübingen en Göttingen 1965) 282-292 Monroe, A.E., Monetary theory before Adam Smith (Cambridge 1923)
Morgenstern, O., International financial transactions and business cycles (Princeton 1959)
Morineau, M., ‘Or brésilien et gazettes hollandaises’, Revue d’histoire moderne et contemporaine (1978), in: M. Morineau, Incroyables gazettes et fabuleux métaux. Les retours des tresors américains d’apres les gazettes hollandai-ses (XVIe-XVIIIe siécles) (Cambridge 1985)
Morineau, M., ‘Quelques remarques sur l’abondance monétaire aux Provinces- Unies’, Annales ESC (1974), in: Credito banche e investimenti secoli XIII- XX. Atti della “Quatra settimana di studio” (14-21 aprile 1972). Instituto internazionale di storia economica F. Datini Prato. (Florence 1985) 75-84
Mundell, R., ‘Capital mobility and stabilization policy under fixed and flexible exchange rates’, Canadian journal of economics and political science 29 (1963) 4 475-485
Neal, L., ‘Integration of international capital markets: quantitative evidence from the eighteenth to twen-tieth centuries’, The journal of economic history 45 (1985) 219-226
Neal, L., ‘The integration and efficiency of the London and Amsterdam stock markets in the eighteenth century’, The journal of economic history 47 (1987) 97-115
Neal, L., ‘The rise of a financial press: London and Amsterdam, 1681-1810’, Business history 30 (1988) 2 163-178 Neal, L., The rise of financial capitalism. International capital markets in the Age of Reason (Cambridge 1990)
Neal, L., ‘How it all began: the monetary and financial architecture of Europe during the first global capi-tal markets, 1648-1815’, Financial history review 7 (2000) 117-140
Neal, L. en S. Quinn, ‘Markets and institutions in the rise of London as financial centre in the seventeenth century’, in: S.L. Engerman, P.T. Hoffman, J.L. Rosenthal, K.L. Sokoloff (eds.), Finance, intermediaries, and economic development (Cambridge 2003) 11-33
Nieuwkerk, M. van, Hollands Gouden Glorie. De financiële kracht van Nederland door de eeuwen heen (Haarlem 2005) Nieuwkerk, M. van (red.), De Wisselbank. Van stadsbank tot bank van de wereld (Amsterdam 2009)
Noordegraaf, L., Overmoed uit onbehagen. Positivisme en hermeneutiek in de economische en sociale geschiedenis (Hilver-sum 1990)
Noordegraaf, L., en J.L. van Zanden, ‘Vroegmoderne economische groei en levensstandaard in de Gouden Eeuw’, in: K. Davids en J. Lucassen (red.), Een wonder weerspiegeld. De Nederlandse Republiek in Europees perspectief (Amsterdam 2005) 381-407
North, D.C., Structure and change in economic history (New York 1981)
North, D.C., Institutions, institutional change and economic performance (Cambridge etc. 1990)
North, M., ‘Geldumlauf, Währungssysteme und Zahlungsverkehr in Nordwesteuropa 1300-1800’, Beiträge zur Geldgeschichte der späten Hansezeit. Quellen und Darstellungen zur hansischen Geschichte 35 (Keulen 1989) Nusteling, H.P.H., Welvaart en werkgelegenheid in Amsterdam, 1540-1860: een relaas over demografie, economie en sociale
politiek van een wereldstad (Amsterdam en Dieren 1985)
O’Brien, D.P., ‘Monetary economics’, in: J. Creedy and D.P. O’Brien (eds.), Economic analysis in historical per-spective (Londen 1984) 3-45
Oldewelt, W.F.H., ‘Twee eeuwen Amsterdamse faillissementen en het verloop van de conjunctuur, 1636-1838’, Tijdschrift voor geschiedenis 75 (1962) 421-435
Oldewelt, W.F.H., ‘De boekhouding van Amsterdam’, Jaarboek Amstelodamum 63 (1971) 1-28
Oppers, S.E., ‘The interest rate effect of Dutch money in eighteenth-century Britain’, The journal of economic history, 53 (1993) 25-43
Parker, G., ‘The emergence of modern finance in Europe 1500-1730’, in: C.M. Cipolla (ed.), The Fontana eco-nomic history of Europe II (2e druk; Sussex 1977) 527-594
Parsons, B., The behavior of prices on the London stock market in the early eighteenth century (Chicago 1974)
Peters, L.F., Der Handel Nürnbergs am Anfang des dreissigjährigen Krieges. Strukturcomponenten, Unternehmen und Unterne-hmer. Eine Quantitative Analyse. Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte 112 (Stuttgart 1994) Phelps Brown, E.H. and S. Hopkins, A perspective of wages and prices (Londen 1981)
Pierson, N.G., ‘Beschouwingen over Holland’s welvaart bij Engelse economisten der zeventiende eeuw’, Verslagen en mededeelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde 4e reeks VI in: N.G. Pierson, Verspreide economische geschriften II (Haarlem 1911) 209-246
Pierson, N.G., ‘Kapitaalbehoefte en internationaal verkeer’, in: N.G. Pierson, Verspreide economische geschriften IV (Haarlem 1911) 44-67
Pitlo, A., De zeventiende en achttiende eeuwsche notarisboeken en wat zij ons omtrent ons oude notariaat leeren (Haarlem 1948)
Pol, A., ‘Tot gerieff van India. Geldexport door de VOC en de muntproduktie in Nederland, 1720-1740’, Jaarboek voor Munt- en Penningkunde 72 (1985) 65-195
Pol, A., Schepen met geld. De handelsmunten van de Verenigde Oostindische Compagnie, 1602-1799 (’s-Gravenhage 1989) Pol, A. en H. Jacobi, De schat van het Vliegend Hert. Compagniesgeld en smokkelgeld uit een VOC-schip (Leiden 1993) Pol, A., ‘Euro’s in de vroege middeleeuwen?’, Spiegel historiael, 34 (1999) nr. 7-8, juli/augustus
Pol, A., ‘Geld voor goederen. De export van munten en baren door de Engelse en Nederlandse Oost-Indi-sche compagnieën’, Tijdschrift voor zeegeschiedenis 20 (2001) 36-46
Polak, M.S., Historiografie en economie van de ‘muntchaos’. De muntproductie van de Republiek, 1606-1795 (Amsterdam 1998) Polak, M.S., ‘Geld als water: smeerolie voor de stapelmarkt’, Spiegel historiael, 34 (1999) nr. 7-8, juli/augustus Posthumus, N.W., ‘Prijslijsten van de Rotterdamsche goederenmarkt’, Rotterdamsch jaarboekje 1 (1933) 51-55 Posthumus, N.W., Nederlandsche prijsgeschiedenis 2 dln. (Leiden 1943-1964)
Posthumus, N.W., De uitvoer van Amsterdam, 1543-1545 (Leiden 1971)
Price, J.M., ‘Notes on some London price-currents, 1667-1715’, The economic history review 7 (1954) 240-250 Price, J.M., ‘Multilateralism and/or bilateralism: the settlement of British trade balances with “The
Pryor, F.C., ‘The origins of money’, Journal of money, credit and banking 9 (1977) 391-409
Quin, S., ‘Gold, silver and the Glorious Revolution: arbitrage between bills of exchange and bullion’, Eco-nomic history review 49 (1996) 473-490
Quinn, S. and W. Roberds, ‘An economic explanation of the early Bank of Amsterdam, debasement, bills of exchange, and the emergence of the first central banks’. Federal Reserve Bank of Atlanta. Working paper series 2006-13
Quinn, S. en W. Roberds, ‘The bank of Amsterdam and the leap to central bank money’, American economic review Papers and proceedings 97 (2007) 262-265
Quinn S. en W. Roberds, ‘An economic explanation of the early Bank of Amsterdam. Debasement, bills of exchange and the emergence of the first central bank’, in: J. Atack and L. Neal (eds.), The evolution of finan-cial institutions from the seventeenth to the twenty-first century (Cambridge 2009) 32-70
Quinn, S. en W. Roberds, ‘Muntslag, centrale bankgeld en de Wisselbank’, in: M. van Nieuwkerk (red.), De Wisselbank. Van stadsbank tot bank van de wereld (Amsterdam 2009) 92-107
Reinink, H.J., Geld en ruilmiddel (Groningen 1929)
Reiss, W., ‘Historische Wechselkurse’, Bankhistorisches Archiv. Zeitschrift zur Bankengeschichte 11 (1982) 2 3-41 Reiss, W., ‘Historical exchange rates’, in: H. Kellenbenz, E. Schmitt und J. Schneider (eds.), The emergence of
a world economy 1500-1914. Papers of the IX. International Congress of Economic History (Wiesbaden 1986) 171-189 Riemersma, J.C., Religious factors in early Dutch capitalism, 1550-1650 (Den Haag 1967)
Riley, J.C., International government finance and the Amsterdam capital market, 1740-1815 (Cambridge 1980) Rist, C., Geschichte der Geld- und Kredittheorien von John Law bis heute (Bern 1947)
Rogers, J.E.T., The first nine years of the Bank of England (Oxford 1887)
Roitman, J.V., Us and them: inter-cultural trade and the Sephardim, 1595-1640 (Leiden 2009)
Rolnick, A.J. and W.E. Weber, ‘Gresham’s law or Gresham’s fallacy?’, The journal of political economy 94 (1986) 1 185-199
Roos, F. de, ‘De vorming van de wisselkoers’, Mededelingen der Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschap-pen, afd. Letterkunde Nieuwe reeks 48 (1985) 2 45-76
Roover, R. de, ‘What is dry exchange? A contribution to the study of English mercantilism’, The journal of political economy 52 (1944) 250-266
Roover, R. de, Money, banking and credit in medieval Bruges. Italian merchant-bankers, lombards and money-changers. A study in the origin of banking (Cambridge Mass. 1948)
Roover, R. de, Gresham on foreign exchange (Cambridge 1949)
Roover, R. de, ‘Anvers comme marché monétaire au XVIe siècle’, in: Belgisch tijdschrift voor philologie en geschie-denis 31 (1953) 4 1003-1047
Roover, R. de, ‘The organisation of trade’, in: M.M. Postan, E.E. Rich and E. Miller (eds.), The Cambridge eco-nomic history of Europe III (Cambridge 1963) 42-118
Roover, R. de, ‘New interpretations of the history of banking’, Journal of world history (1954), in: J. Kirsh-ner (ed.), Business banking and economic thought in late medieval and early modern Europe. Selected studies of Raymond de Roover (Chicago en Londen 1974) 200-238
Roover, R. de, ‘La structure des banques au Moyen Age’, in: Troisième conférence internationale d’histoire économique Munich 1965 V (Parijs en Den Haag 1974) 159-169
Roseveare, H., (ed.), Markets and merchants of the late seventeenth century. The Marescoe- David letters, 1668-1680 (Ox-ford 1987)
Rousseau, P.L., ‘Historical perspectives on financial development and economic growth’. Internet: www. research.stlouisfed.org/publications/review/03/07/Rousseau.pdf
Rowen, H.R., John de Witt, Grand pensionary of Holland, 1625-1672 (Princeton 1978)
Sautijn Kluit, W.P., ‘De Amsterdamse prijscourantiers in de 17de en 18de eeuw’, Bijdragen voor Vaderlandsche
Ge-schiedenis en Oudheidkunde nw. reeks 8 (1875) 58-66
Schama, S., Overvloed en onbehagen. De Nederlandse cultuur in de Gouden Eeuw (2e druk; Amsterdam 1988) Schmölders, G., ‘Hauptprobleme der Geldgeschichte’, Bankhistorisches Archiv. Zeitschrift zur Bankengeschiche
6 (1980) 24-41
