Die O.B. Jaargang 4, no.21

(1)

Gcrcgistrecr aau die

H.P.K

as 'n Nuusblad /

VIER

D

E

J

AAHGANG.

W

QJ

}jNSDAG,

1 8 APRJL

1

945. lHI ({])

rm~cert~ru

(Q)CDJcdl

lBedirei~

1H1cell

ce

W

®r®ll~

DOG

RU§SHESIE

KOLOS

WORD GlEVOER

Dit

begin

meer e11

n

w:w

duidelik word

dat

die

h

cle

'

Werdd op

rliP

rauri

... t(l(m

van lwu

ger:mood wat se

lter w

eer-g

ol

oos

in

die

g('sfiiq>rleuis

sal

wN>s.

Na

s

es

jaor

van ...

inlosf>

o

orlogvo

e

ring

um Jluliti(•f<e ('II

e

kou

o

miese

magsbchoud,

'-"

di

e

we

rdd

SC VQ(>dsdfJI'Oilll(? {Of(((lf

u

itge

pul

.

In Snici-AI'lil<a \HHI.(•rviud {')1\t:('H tall om:, na( .. nic 01> tlic S\11l1dlllarl;

opercc11 ltit:, dif, aau

s

r

\'1(1 lyl'.

l>usrcr lwn JJt(•u,: allprn !.:'i~ f!Or die tocst:lll(l in :nulcr lant..le: anaar oulr.Hg'S !act. 'n l<louaph• I1CI1_i_({_lt_· _{tlt•tll'!.:'C}_Syp_cl_•_r_at_d_i_{e e}_m_s_Y_an_d_i_e_wl:rP_lc!

~c kosJ),Osisi.c 'Cl'r1aai. ~-- • Kor(. 11adat lw.pt. OliYer Lylllcton, die Brit~e minister Will produksie ·en

kol. J. J. Ucwellin, die 13ri!se minis-ter van vocdscl in die \'.S .. \. aan~e kom hct, hct die Brihe ambas~ad<.'

en die Amerikn.:mse dcp:u'lcmcnl v:m buitelandse !'akc 'n verklaring- uit~<'

reik waarin dit lui clat <lit •. in clie ai!!dOJlC Jlllllr maaahl" o!nidrlil; ::t· -word !tel d•:tt clic " i·rrhl ,,, '''~dsl'l·

lJOSisie in tocncncPntiP 111:•.1<• l,ri! irJ,

f;'e~··onl hct .''

.:Dit is ~rofcudccl~ ft• " '{(• aan

tli~ tl)f'II('III('IHIC hdtn!'ifc• ;an HII:O.

ll'erJ;, ilie lci'rs 1 an o11:- Jwntl::(·twlt·, die ::eJJiec!c- 11af, ~:tn clit· nuit~r h1·Sd·

tim~~ he1 r) i~. en ~·ctlc•t>lt('lil, :a an diP

lHOCilikllOde '\all ll'I'IOt'r .('11 pn>dul<·

sie.'' word 100rh n•rlclalar.

Die besoelc ''an <li·c .I!Jn~cl~c prodtt lt-sie-en voed~elministers aan rlic ''.S.A. het gevolg- op dic aaniWJHll~ln.~ vml

die Amerikaansc regcriu~ oor ,.aan-sicnlike jnkOJ'ling" van sy \' lcisttil-Yoer.

1HO .\lll!'tiktaU~!' 1'\':!I'Yill!!' l11•f C\llll·

!!t>kondi~ daf ltr in dii· ,lric IH!'·~•ndc eindi!::eude .Julai(' 1!11:;, ,.,)(,!.:'"

:\

2:

,

,oon

.•

000 JlOnd yJei:o; s:1l nihMr: I'll Jaienan wei ;)00,000.000 aan ~ull.i<'!·Hu,l<lncl

en ilie l;ari!!t- rc~ nan Hrilf:m.i<•. nil

IH:tcl\:(•n tl•ll di<'

r.s. \,

S) h•"rriu::

~'all T)('i:; aan Britlau,h· 1111'1 ~i~ JH'I'·

'f'lll in lw1·t,

Aau dil' l,tlllllllnllist i<·~c· hnntl:!l'·

noot \\Ord waar~l·) ralil, :!("'" tll'l'

t:.c-lil'c lH')lerl;in;; O]l~CIC:· llit• - iulcc u-r1ee1. lli1· l;ol_u, ~~ot·tl !.:'C\Hl'tl. Die Amcrikt:aan:<P ]llahlit•l, ,t'lf onhau~ :<cdcrt, t A]lril 12 JH'rsPul minth•r ·1tcis as YOoll'lareJa.

Lt. Kol. 1\ lmstcau, clireJ(lNtr ,·an die V.S.A. se oorlogsvoetlscl-ad m inislra-sic verldaw 't<tm; dat .,die wercld sc de'isvoorraad in l!l4!i, na verwag word. 6,200,000,000 )lund ic min ~al wces om in die Lotaalhchoeft.os van die Ge;cllieerde miliLcrc mag(c, die

burgerlil{es in die V.S.A., l\'tnada,

Brittauje en die ,bevrrde" ;:;chiede

in .t::uropa te YOOrsien." 1\HI'I'J EJ{ lX EKGJ~L.\XD

Oit· ]losbie ill En!!'!'l:llld sJ,_rn uilea·~

kritiel•

tr

~··ee,::. Korf ~:cl<·rll· het t'hnrdrill a;•.n::cliondig t::af •laar "''!!' ncf G,llOU,IlOO

ton

Yoctlsel i~ 1 ir eli<'

I

Ut·ittc t>m OJI le le1rc· l'll dat J~n::<'lanc1 Jtil;~ llll'l'r 1:tll ::.Y 1t>urra•le '"·'" :ti- J ~taan aan ,.l•e>l·rd<''' t>·.ude nit·. Yer -lede wc()l\. h. beri;; dat die ;\linister vau Vocd~el dubbel so,·eel arb eids-kra;:.tc inge,pan hel om die oes in gn~cl.'\nd in te same! as die '<lrig-c

,ina~·. Oio rede vir lliertlic slap i~ die ;;ewel!li;:;c tekort wat lJiuncl<orl

Yer-~''a;:.- worcl.

\Vat die loestand in die sogznaamdc 1Jcvrycle laude van Europ.:r il', lmn afg;elei word van die enkcle crkcn-nin~s cleur die Brilse Nuusdien:; Pn iu die Bri!.se Laerhuis <la:t die gchicde haie betcr c;cvoed was toe hulle onder Duilso besetting gcslam1 hot. In

F'ranl;.ryk. so is d.:~ar berig, word reeds jag gemaak 011 kallc vir die not.

OOK OKS.

In ons eie laud, wat in die ,-erlede no;::- altYd besk·ou was as sela\ ec

·sor-~e~d ~o~·er cliL voed!iel b:nrei, eu \\";\.'\a· die reg-ering by '''YSC van subsidi-erin;:.- voor!'iening moe~ maak Yil' 001'

-skot-prochtl;,sie. staan on'> aan die rand Yau hongersnood. •ricruluisPn•l<> i, rrPtls tot •o 'n ina(c on!lc.•r·1 u('(i in •lit• ::ront stc•le. - M'li' Yan dit· hui'r

inl.c,m:-te:.;-rOf'IH) - •lat tlio t.;t'l_t>l:.;t• 'an 'n CJlhlt•Jnie 11a t Jna~: uill1ree1 •• 1:111 h·:tie skriJ;:wcJ;J;-eudcr r:1nl <>ill

'

I

cr:~ a,.. dit· c;-rirJ> in tlie tlonl;cJ' ma;nHIL• 1:na

1!) ,..,_

Soo.; ook in oic ander d!!mokr:Hics.:J Iande gryp die partyrcgeriug hicr en h)' rocr daar, maar niles c,leurlaslends bchalwe die deeglike uilvocr Y:\n

die bieljie wat ons nog 11e~ na clio buiteland - wo1·d a:mgO(lak nio. l)i~

ill) ud tn• YcrkL<•-ring,o. ycrduitlcl

i-ldng-.~ t'll kt.~uf{·r·cnsic~. So 'he! !lie rc'~erint: b:r. iu rcrbanil met clie Ylcis -fc·lwrt I><'Siuil 0111 'n l;ongTc,.; Tan lJe

-lau~hcl>hcrade~ lc 'laou

t

e

ll

c.Lndo •n

r~an t·soenr riut:-.sken~o:L tr lJCStJreck. •n Haie htfi• ouflra·ldn~. In 'n eenllcicl·

~t:rat 1•·at :;elwu b op di(' .nafuurli.ke l!l'hlll!.:'c' 11111 die la.ucJ, :o;ou h.ierdie .,lJe·

bu~hei,IJc'ndc~'' "~' ,·rrtceuwoortljgers ntnM•Ii dN•l ran •lit regt<rin:; lai tge-amml, hcf. ,.,odal clan1· nit llie sta

an-hl'l - l'll uic cers mulaf pa:rl_q>olitick ,;poor phnnnati~ OJ}S!'frce son gewee:-: ~) -rolle tnrvf~a uil cliP Yraagsfttk ;e -snic.:: het nil·.

~nicl-Afrika. met die IJcl(' wcrehl sll:tllll up ~lie rar11t 'nua 'u !lonl\er aft:rcHtd - die ·helc m.':reld, JH~halwc hl)·l\lw:·.r clir l!ns:<k~e lwlos <lllll wie

eli(• hi'le ch•tn!)l\ral<'dOIII - :Suill -,\fr·il\:t iulduis - ,·oedscl l<·trcr in

'u puf!'inc.:; om hom te paai.

Om in ons cic ou .. Boere"-parle -ment in Kaapstad tuis tc. voel en nie skandc te rnaak nic. is dit nodig om die Britsc parlc.mentere geskiedenis op die punte van jou vingers te ken. So vc.rhaal die Cape Argus dat mnr. A. Barlow onlangs toe ,die Huis in

komitce gegaan het", die voorsitter aangespreek het as .,Mnr. Trollip''. Sommige lcde het gedink hy vcr-sprcek hom. maar dit blyk agterna dat mnr. 13adow die Britse prosedure beter ken as hulle. Die geskiedenis is dit: Baie lank gelede toe die Britse Lnerhuis nog maar net 'n adviserende liggaam was, was dit die gewoonte dnt die Speaker aan die koning moes gann vertel wat in die Laerhuis aan -gaan. As iemand bang is hy sou lelike dinge gaan oordra, het hy voorge -stcl dat .. Mnr. die Speaker nou die stoel verlaat", en dan het hulle iemand uit hul eie gelederc as vo or-sittcr gekics en hom op sy naam ge-nocm. Dit was die oorsprong, vertel die Cape 1\rgus, van die ,in komifee gaan", wat vandag nog in ons ou ,Bocrc" -parlcment van Kaapstad voortleef.

Oicselfde blad vertel ook dat mnr. Paul Sauer saam met mnr. Barlow so op die hoogte is met die p ar!c-mcntcre prosedure c.n dit .stiptelik nakom. Op sckerc dae van die sit -ting stap mnr. Barlow met sy hoed op die kop in ten einde 'n ander ou Britsc oorblyfsd tc. handhaaf waar-vaJl die oorsprong blykbaar nic ge-nocm kan word nie.

W at dit nie aile:; kos om die waardil)heid van die parlement tc handhaaE nid Vandaar blykbaar die noodsaaklikheid van beroepspolitici!

No

.

21. hO)~~n~TI<d

Ma1~~~

v

211!11

Be

~~~

fr

9

rrn

lK~illlg

DI

E

BELAGLIK

HEID

WA

T

AAN DI

E

DAG G

EL

:E WORD

WAN~EER

P

A

RTYPOLITIE

-1\E DEMOKRATE

MET

HUL

T

RADISIE

VAN

KON

FE

-RE~SIES E~

BESL

U

ITE

-HUL

LYF

GE

S

AG

S

T

AA

T

H

O

U,

KOM PH

A

GTIG

U

I

T

I:-.1

DI

E

HUIDI

GE

C

HAOS

IN

VEil

-BAND

M

e

T R

E

HU

ISI

N

G

.

Daar is so'n gcweldige lekort aan ltuise dat die regering dit selfs moet oorweeg om soldatc mi die oorlog by burgerlikes in te kwartier, en duisen -de andere in kampc tc hou. Op die

oomblik kla die Minister van D e-mobilisasie dat hy nie juis van hier· die dinge hou nie ,..., nogtans bly dit al uitweg as die soldate terugkom, tensy daar huise vir hulle gebou word. l.\tlaar kyk nou hoc word daar ge.talm! Mensc wat in besit is van

boumateriaal mag dit uie gcbruik uie tensy hulle daartoe verlof ontvang. En dit duur soms ses maandc oE Ianger om sulke vcrlof te kry en dik-wels word die nog geweier. lntusJ sen lc die materiaal en vcrgaan. Dit word nic. C:l'ns vir die oorlog gebruik nie!

SOLDAAT

SE ONDERVINDING

Nou berig die Cape Times van n offisier in Jtalie wat een kamer aan sy huis in Kaapstacl wou laat aan-bou. Hy bet verlcdc jaar in NovcmJ ber aansoek gedoen. Ecrs i.n Januaric. vanjaar kry hy antwoord dat hy 'n getuigskrif moct indien dat hy in die leer is! Intussen sal die Kontroleur by die Vcrdedigingshoofkwactier on-dersoek instel of hy 'n soldaat is. Hy het toe die bewys gcpos, en later moes hy vc.rneem dat dit die ow er-heid bcreik het nog voor die ant· woord van hoofkwartier. In FeJ bruarie kry hy weer 'n brief waarin hom gevra word om hom persoonJ lik te kom aanmeld in Kaapstad. Hy is dcur ·n vricnd verteenwoordig, waar verskeic ander soldate ook ge -sit en wag hct - een van hullc wag toe ai scwe maandc lank vir 'n per .... mit!

As gevolg van hierdie onderhoud bet die offisier toe 'n lang vraclys 'n paar weke later ontvang waarin o.a. gevra word of daar 'n tekort is aan

die

materiaal wat hy wil gebruik.

Vyf weke nadat hy die vraelys terugJ gepos het, hc.t by nog niks weer van sy kamcr sc aanbou verneem

rue.

By sy teru~Jkcer uit Italic sal hie r-die soldaat darcm sckcr huisvesting vir sy gesin in 'n kasernc kan vind of by 'n ongclukkige b'uurman.

(2)

I

'WR:E

KONFfERENSUfE

S

.

u

.

p. v.

HUUSfE

D

i

e

B

a

b.e

l

-

venvarring

omt

ren

t

die bou van huise duur nog

stC'1eds

voo

,

rt.

Die

va

luna

ru

1 e

i

n

die boube

d

ry[

kb

d

at daar

weens die

behecr

geen

mate

ri

aal

is om

mee te

bou

nie en op so

m-mig-

e

p!ekke in die land

h

,

eers

da

ar

mer!dooshcid

in

d.ie

bou-bedryf, soos

by

voorbeeld

e

n

ige

weke ge

l

ede nog-

llit

Port

E

'liz

a-bet

h

l

b

er

i

g

· is

.

Die plaaslike owerhcdc wat graag

broei op. hul voorreg om huise te

bou. maar niks lcwcr nic. beskuldig

die rcgering dat helle graag wil bou

maar dat daar gecn arbcid verkrygJ

boar is nie, en dat daar ontsettende

amptelike vertragings aan die gang is.

'n Voorbecid is aangehaal waar Durban in 1939 'n skema aan die rcgcring voorgcle het en ecrs in I9H toestemming vcrkry het om daarmee te begin!

lntussen kondig die regering by

monde van min. C.

F.

Clarkson aan

dat die moeilikheid met behuising nie die tekort aan materiaal is nie, maar

wei arbeid. Hy se dat daar met uit~

sondering van Port Elizabeth ,.feitJ

lik geen werklooshcid in die Unie is

nie". Fcitlik geen werklooshcid, en

daarom doen die regering alles in sy vermoe om die arbeidskorps aan te

vul - ja sclfs met naturellc~arbeid

soos onlangs gedreig is. En "vat is

hierdie ,alles in sy vermoc" wat die

regering doen om huise te lcw,~r?

Min. Clarkson gee die antwoord:

,Konferensies vind met daardie docl

plaas".

AL

DAAD

Die demokratiese partypolitiek ken net een daad en dit is konferee.r.

Byna twee jaar lank het die Minister van W clsyn en Dcmobilisasie hom met hierdie soon arbcid besig gehou en van sy 30,000 huise wat hy aan~

vanklik in die vooruitsig gestcl het, het uitcindclik nie eens 'n skamele 1200 iets van tercg gckom nie.

Die groot vyande van die volk se

behuising is:

<W Partypolitiekc praatjicsmake.ry.

G Partypolitieke wanbestuur waar~

dcur noodsaaklike materiaal uit~

gevoer word na die oorlogsvrien~

de van die hccrsende politici.

\

0 Demokratiese versnippering van die landsbestuur wnt vcrantwoor~

dclikhcid van die een op die

ander skuif.

MAIRKAGIENTSK

AIP

.. '

VROEE

~]OREaPflARK

KAAPSTAO

() BE'l',\T,ING G1~SlWm ONmnn:·:l ·

· Lui:,

w

mm

e

,r

u:s,

-

M

,

\AKm

n,

ms

OF SOOS n;Ht.A~G. 0

BESTE UEEI!i:F.I"D& PR'\"SE. 0

MVNNAAR

&

VAN

SCflOOR

J•:icnaar: {llJ8'J'XV H!~TlEF.

Telcioot1 2-0212.

DIE O

.

B.,

WOENSDAG,,

18 APRIL 1945

.

/1.

Die

Par!ementere Volksfront

Dinge

o

m te

Ont

hou

Daar is sekerc dinge i.v.m. die

Parlcmentere Volksfront wat onthou

moet word, skry£ prof.

L.

J.

du

Plessis:

Q Die voorstel om ~aam te gesels oor die stigting vnn · n gesamentlike

pnrlementere front hct van die Osse~

wabrandwag uitgegann tot die leiers

van die verskillendc politiekc oppo~

sisic-grocpe om hulle tcgemoet tc

kom op hui!e cie terrcin.

0 Hulle het alma! geweier om

daaroor met die Ieiding van die

Ossewabrandwag te gescls. party om~

dot die voorstel te anti-demokraties is, ander omdat clit nie honderd per~

sent nasionaal-sosialisties is nie· en

nog ander omdat andcr reeds g

e-weicr heL

0 Die prinsipicle besware van die kant van die politicke opposisie~leiers

was dus twcerlci. nl. aan die een kant dat die Ossewabrandwag se

rigting nic pariemcnter~demokraties

is nie en aan die andcr kant dat dit nie totaliter-nasionaal-sosialisties is nie. Altwee is waar en moet vir die

toekoms onthou -.vord.

® Die Ossewabrandwag gaan eg~

ter voort met sy frontstigting en sal

hom volgens besluit nou rig tot die

volgelinge en die lcicrlose verstrooiJ des.

0 Maar nou sal daarby die p

arlc-mcnt en eleksies en partye nog meer

HS tevore op die agtcrgropd raak en

alle nadruk sal val op volksvereni

-ging vir uasionale en e.konomicse en

sosiale konsolidasie en rehabilitasie, m.a.w. op die oprigting van die volk

s-front vir sosialc geregtighcid teen kapitalism en kom.munisme beide.

0 Die Ieiding van die Ossewa~

branclwag sal verdcr geheel selfstan

-dig hierby optree. maar hulp en samewerking van aile kante verw el-kom sonde.r die cis van lidmaatskap in sy eie organisasic.

0 Die besonderhede van verdcre

optrede sal deur die bevoegde outo~

dteite bepaal word en van tyd tot

tyd bekend gestel word, en onder

-tussen sal die hoofpunte van die

Osswabrandwag se sosiaal-ek

ono-miese volkspolitiek in .. Die O.B.''

kortliks verduidclik word.

PARTYWfESf DU!E GR

O

OT VYAND

Ge

nU.

J. A

.

S

muth

,Die werl

d

ik

,e

v.rand

\

'

a

n

vclkseen

h

cid, die party"·ese,

h

e.t

ho

m

se

lf n

o

u

g

·e

openbaar",

bet

g-e

n

l.

J

.

A. S

mi

t

h

,

Adj

u

nk

-

K

.

G

.

,

op

·n

yerga

d

e

,

ri

n

g

'te

Beaufort-W

e:s

ve

r

1e

<

l.

e wee

k

g

;

ese

.

Dit i!> my antw0ord op die 'Jraag

wat 'n mens nou moet dink na die

verwcrping van die Ossewabrandwag

se aanbod van eenheid op 'n

volks-front, het spr. voort~cgaan.

Die vyande van die Afrikanerdom

daarbuite juig, want deur die vcr

-werping van dr. Van Rensburg se voorstel, het hullc. die vynndc. nic

net ';yandc van die

0.8.

nie. maar

ook vyande \·an dr. Malan en aile

nnder Afrikaners, weer gewen. Dr.

Malan bet klaar die volgende ver-kiesing vir die volk ve.rloor!

Die oorwinning is nie, soos ,Die Burger" beduie, 'n Malan-oorwin~

ning oor dr. Van Rensburg nie. Dit is 'n Malan-ncderlaag in soverre hy

hom voorstel dat hy langs sy een~

man~pad die ,·olk~doel dien. Hy her

sy volk in die stryd !aat verloor. Die man war par~yskap aankleef

en in die ve::werping van voll;:seen•

held die nederlaag van dr. Van Rcnsburg mcen te :;icn, juig,_ wan

t-sclfs in die gescling of vervolging van

sy mede~.ZUrikanC!' vind hy plcsier,

sien hy moontli!:c partywins. Dit

kan dalk wees dat ;,y mede-Afrik

a-ner, mededinger kan wees vir

poli-tickc oE individuelc voordeel. ,.Sit

hom in die tronkl" is die kreet. Hy sien in die venverping, ook

deur die ander partygroepe ·n ,oor• winning'' vir dr. Malan se koers van

nparte partyskap, hy en sy volge

-linge se aparte voortbestaan as aparte

decl van die volk. Daarom kondig

hul koerante die ,-.dering van same~

wcrking as 'n oorwinning aan. Ek beskou clit as een van die

grootstc tragedies in die jongste

geskiedenis van ons volk. Want

voor 'n aanrollendc onheil wat

die \·olk noemlose ellende gaan

besorg. dryf !"JSrtyleie.rs en hul pers die volk verder uitmekaar.

Daar is egter 'n ligpunt. Die volk

sal nou weet wie en wat verdeeld~

hcid handhaaf en bc$tendig en also

:;elfvernietiging soek - die partyJ

wese.

Dis 'n goddclose daad, ·n misdaad

waarvoor hulle wat dit pleeg voor

die regbank van die volks-oordeel

gedaag gaan word.

Vir die O.B. as organisasie le die pad egte.r nou wyd en hclder oop. Die volk wil eenheid. soos die

0 .8.

wil. Hy is sat van die uitskop~ en

Hoofgenl. Jurgens Schoeman, wat

saam met die Adjunk-K.G. 'n ver

-gadcring op Beaufort~ W es toege-spreek hct.

skeurbeleid van partye.

Die bewys is gelewer dat langs die weg van die partywcse geen hc.il

vir 'n volk te soek is nie, geen een~

hcid en geen oorwinning nie.

Hoofgenl. Jurgens Schoeman van Oudtshoorn het die vergadering ook toegespreek.

A\m~Ia

~lTh

~®N

il)~

~

A~~IL

'n Voorbeeld van hoe daar tyd

verkwis word in die parlement deur

die partypolitieke stelsel van

rege-ring wat berus op toutrekkery in

plaas van samewerking. vind ons o.a.

a~ volg opgeteken in Hansard. Hi

er-die Jangdradige en temerige woorde~

stryd tussen grootmense is omtrent

a! wat !ewe bring in die parleruentere dcbatte, en dit vind voortdurend

plaas onderwyl die volk oorweldig

word deur dringende vraagstukke.

Hoe kan daar redding kom met hier~

die draal~metode?

Mnr. HAYWARD: Wie is die

Afrikaners in daardie vereniging?

Mnr. SWART: Daar het jy weer

'n hanskakie.

Mnr. HAYWARD: Jy is ·n la£

-aard.

Mnr. SAUER: Op 'n punt van orde, mag die agb. lid daardie woor~ de gebruik?

Die VOORSITTER: Wat is die woorde?

Mnr. SAUER: Die agb. lid het 'n ander lid daarvan beskuldig dat hy

'n lafaard is.

Die VOORSITTER: Wat is die punt van orde?

Mnr. SAUER: Of die agb. lid 'n

ander agb. lid mag beskuldig as 'n lafaard?

Die VOORSITTER: Die agb. lid

mag dit nie sc nie.

Mnr. HAYWARD: As die agb. lid

my beskuldig dat ek · n hanskakic is,

dan se ek dat hy . n lafaard is. Die VOORSITTER: As die agb.

lid se dat 'n agb. lid 'n lafaard is. dan moet hy daardie woorde terugtrek.

Mnr. HAYWARD: Ek trek dit terug. maar ek neem sterk eksepsie daarteen dat die agb. ud se dat ek 'n

hanskakie is.

Mnr.

J.

M. CONRADIE: Mnr. die Voorsitter, ek wil graag op ·n punt

van orde u reeling he. Die posisie is

diL as 'n lid aan hierdie kant be

-stempel word as 'n hanskakie. dan word dit gedoen om hom uit te skel. en ek wil graag weet of dit parle~

menter is om daardie uitdrukking

teenoor 'n lid le gebruik?

DIKWELS

Die

VOORSITTER: Wat bcdoel die agb. lid vir Winburg (adv.

Swart) met die woord ,hanskakie"?

Mnr. SWART: U kan 'n definisie in ·n woordeboek kry, mnr. die voor~

sitter. Ek is nic hier om dit uit te le nie. Ek kan aileen se dat die woord

dikwels in die Raad gebruik word. Dr. .l'v!J..li.LAN: Dit is iemand wat ·

mak gemaak is.

Mnr. }. M. CONRADIE: Oo 'n punt van orde, mnr. die Voorsitter,

ek sal uit Hansard kan bewys dat die woord .. lafaard" hier in die Huis

gebruik is, en Speaker Jansen hct dit toegelaat.

Dr. VAN NIEROP: NGu maak

u 'n rcfleksie oo die Steel.

Die VOORSfTTER: Die agb. lid van \'Vinburg kan aangaan.

V

JERJ

AAR.DAGKETTffiG

Ill APRIL: Chri•tie Bot.lm. Gcor~;c: Jobanua

Schmidt. Pl'!arston; Jannlc \'an P...ooyen. Den

-dron; Johanna van .As, Parow·; Elizabeth. \\"eyers, Bea-ufort \Vos; Johannes van drr

Wcsthuizeo, V!ottcnberg; G. J. Venter, Oric· vler::sboom.

~0 APRIL: Ilcro~<ra 110 V!lllcrs, Pretoria.: Plctcr Ooslhuizen, D~ndron: Cornelia du

Pll'~sh;, ~ferwevil1c.: Ct'rdu Smuts. t•'ro.nsch., IInck: ':liarthunis Slander. Port Elizabeth.

21 A.PRIL: Cora Theron. Geor~:;e: H~sler

,\f:\rals, Po"l Elizabeth: Izak Grobbelaar. Vry -1 urg: S!mon Weber. Bosbokrand; Daniel de

Beer. Tolwe: S. J. Venter. Swartbos. 22 APRIL: )f&rt.l:a Vermn.ak, Port Eliza

-beth: Oirk Byleveld, Au~:hrabics: Joba:t de

Vrle~. F.xcclda; John Marltz, Claremo:ll; Pau

-lino. Pelzer, Stutterllelm; P!eter Coetzee Lind·

Icy; Jan Kilian. ~Uddelburs. T•·J.; ' c. c.

Joubert. llfama~:allcskraal.

23 APRlL: !£. A. <lu Plessis, Stcllenbosch:

Lucas Heyns, Suthcrlnnd; Albert Minnie, Porl

F:lfzahcth; Susonnfit Dru""'t'r-, l.ambrechtsdrffl;

Jannle :'>!arals. Humansaor,): W. P..einke, Bell·

ville: Chari Ka\!dc, Stellenbosch: Stcphnnu~

Schoeman. Com:nandokraal: Godfre>· Kohler. Pon Ellza-bcth: l"lklaas D!ppenaar. Aushra•

bles; Ja.n 3"oo!1, Cnrnurvon: An:ta Haasbrock.

Woodstock; Elsa ::-<cl, Paarl: Joyce ''1111

Juar!:-veld. Bethlehem; Jo~<!'ficna Teens. B&lti~

more: Johanna Bo~man. Baltimore: Cezln~<. v(ln Wyk, Ruatenhm·s:: Hcndrlk Hcfer, K

oe-docskop; lfendrlk 'l'Crbianchc. Ganskuil.

2·1 AIFRIL: Cornelius van Jaarsveld, Mol$·

selbaai: \V('ssel Lourent(, E.ssenbosch; Marlv

Rossou"', Eopla.a«: Mnrlblnus Botha, Gr

oot-Bta.krivier; Johanna Brnnd. Tien·Iei· P!et.er

du Plessis. 'Hoew:tl: Hanna "·an \Vyk: Rusten -huq;: WiUem Ste)·n. Kocdoeskop: :Marlus R.

!'. Jansc van Rcnshurg. Cloco!a.n: Gar! Mei-ring. Utrecht.

25 A?RlL: Aleita du Toit, Kirkwood;

PetTU~ Venter, Stcllcnbo~ch; Her :nann Br

on-tttr. :-raribo~;o; Catherina· Theron, 1-'ourles·

lluq;; Johanna Volschollk, ~ruizef!old; F.llmund

VQischenk, ':lfaizc!leid; Martha Breedenkann, Boskull; l'icoiMs Deyzel, Limllurs: l•'rnncoi~

Joubert, l!olbnnk; Mnrthlnu• lc Ro\lX. Pl•torl'.·

(3)

DIE

0 .

B.,

WOBNSDAG

,

1

8 APRU

.J

1945.

A

J

rll~@l@lTiil~®

IF

ial~r

frylhl~'Wil

!llldl

W@l

CO\(})

lf~(Q)f£

§<Sl~

No@d~@Uig

W

€e~$l

Verskil Aangedui Tussen

OoBo

En

HoN.Po=leiding

Oor

die

grondtre

k

ke va

n

on.s

t

oekomsstaat

is

dmu

·

Hie

so

danig ingTypendc vers

kille

t

u

sse

n on

s

nie.

Ons

v

r

ie

nd

e

van

di

e

Rerenigde

Pa

r

ty gee

n

ou we

i

'~o1·

.dat huUe

ons dit IJaie

lnva.Jik

nee

m

d

at

on

s'

d;-c.ni

n

geen

partywese en

geen

pa,rlem

e

n

te

re

demokrasie

wil

'

hC

n

ic

.

Maar

eigelik

wil hulle dit ook

n

i

e

he

n

ie.

'l'en

m

i

nst

e in daat1

d

ie Repub

'

l

il{ei

nse

konst~tusie

wat

ons

a

ima

l

s'aa

m in daa.rdi

e

gelu

l

dd

ge

drue

Vi

()o'l.· die b

re

uk

in 1941 o

pgCisle

l

het,

is d

aa,1·

nlJe

t

gr

oo

t

ee

n

s

t.e

mm

.ighe

i

d

gepl'

a

!

a.t

t

van

'

n

a

s

iona

le

\

'

Olmagsreg

e

r

ing

wa

t

nodig

i

s

om

on

s

!and

eers

skoo

n

te

ma

a

k,

s

kry

f

prof

.

L. J

.

du

P~essis:

En daarna hct ons alma! saam

vooruitgesien na 'n volksvcrkiesing

van ons president. d.w.s. 'n verkiesing

waarby aileen volksgenote sou stem.

Ook bet ons ve.nvag dat ons presi

-dent met sy regering die volle rcgecr~

gesag sou uitoefen oor die hcle land

volgens advie.s van 'n ware volk

s--raad wat die volk en die beroeps~

groepe in die volkslewc sou

vcrteen-woordig. Verder sou nie een van ons

daar beswaar teen gchad hct nie, as

die orovinsiale rade en die stadsrade

sa~ met die parlemcnt opgcruim sou

word, en as die regeergesag in die

natuurlike gebiede van die land en in

die plaasiike gemecnskappe en in die

verskillendc beroepsvcrtakkinge uit~

geoefen sou word deur vcrtecnwoor

-digers van die sentralc regering, be

-staande uit voormant1C in daardie

ge-biede en plaasUke gcmeenskappe en

beroepsvertakkinge, r en bygestaan

deur adviserende rade. saamgestel

min of meer op die trant. van die se

n-trale volksraad. Dit is so ongevecr

die raamwerk van wat ons noem 'n

g'!sagstaat, nasionaal en sosiaal van

aard, en wat andcr verkies om te

noem 'n Christelik-Nasionale en

Re-publikeinse volksregering. Wat die

naam ook sou wees, ons sou alma!

daarmee tevrede kan wees, mits dit

waarlik 'n volkstaat sou wees en mils

dit ,inderdaad sou sorg vir die. wcl -vaart en welsyn van die. volk in al sy vertakkinge.

D

I

E VERSKJL

Soos gese, verskil ons rtie hieroor

so danig skcrp nie. Maar wei is daar

belangrikc verkil oor die weg na

daardie toekomsstaat. Tenminste nie

eigelik oor die weg nie, maar wel oor

wie en wat die Ieiding moet aangee

op daardie weg. Die Herenigde Party se leiers se dat hulle party die Ieiding moet gee; ons se: Nee, rue 'n pady nic, maar 'n volksbeweging. Selfs

nie eers ons e.ie volksorganisasie

nie, as julie dit rue wil he nie, maar

'n ware volksbeweging waarin allc

vollcsorganisasie.s vir politieke do

el-einde.s saamge.skakel is in 'n gesaJ mentlike skakclkomitee of -raad.

Daarom het ons vroeer die stigting

van die eenhcidskomitec gesteun en

het ons nou 'n algemene uitnodiging

gerig om 'n gesamentlike

parlemen-tere front te stig en het ons reeds

self begin met die vorming van 'n

algemene sosiaal-ekonomiese

volks-front waarin ook nie-lede van die

Ossewabrandwag opgeneem kan

word.

Die Herenigde Party sc leiers het

weer geweier om met so

iets

saam tc

werk. Maar die Osse.wabrandwag het

hesluit om in elk geval daar-me.e

voort te gaan, sodat die volk vir

aksie ge.reed kan wees wannee.r die parle-ment«e. demokrasie. ook in ons land inee.nstort onder die mokcrhoue

van die buiteparleme.ntere sosiale en

nasionale nood, soos sekcrlik sal ge

-beur.

S

OO

S LANK GELEDE

Hoe wil ons die volk dan daarvoor

gerecd maak:? Eenvoudig deur vir

hulle die moontiikheid te vertoon en

die masjinerie te skep om afgesien

van party-verdeeldheid saam te werk

vir aile. volksbelange, ook vera! vir

ekonomiese volksbelange, nie

nood-saaklik aileen binne die Ossewa

-brandwag nie: ons is ten volle be~

reid om saam te werk ook in 'n

ge-meenskaplike skakelorganisasie. Hier

-die samewerking buite bo party

-verdeeldheid is ons bereid om ook uit

te brei tot die parlementere gebied,

om in verband daarmee desnoods

ook saam te stem of nie te stem nie,

saam tc stem vir volkskandidate of

nie te stem vir party-kandidate nie.

So sal ons volk geleer word hoe dit

lyk om as volk saam te 'l.verk en nie

as partye mekaar teen te werk nie.

Of liewer, nie geleer word nie, maar

weer herinner word aan wat hy

vroeer geweet bet en in sy ou rcpuJ

blieke ook werklik toegepas het.

WAT VAN H.N.

P

.?

Maar wat dan van die Herenigde

Party? Wei, ons hoop dat die meeste

van sy lede ook nog volkseenheid sal

herken as hulle dit eers weer in die

praktyk sien. En as sy leie.rs dit rue

kan oE wjJ herken nie, dan is dit

nodig vir ons volk se toekoms om

hulle. te verhinder om die regeermag

in die hande te k~:y. Want dan bet

hulle die. bewys gelewer dat hulle so

partysie.k is, dat hulle. nooit 'n.

ge--sonde volkstaat sal kan bestuur rue.

En in elk geval is dit nie wenslik dat

'n Afrikanergroep in ons land weer

die mag in die hande sal kry voordnt

ons volk eers heeltemal uitgesiek het

van die demokratiese partysiekte nie.

Vera! is dit nodig dat 'n party,.r

e-gering nle van Afrikaner-kant kort

na hierdie oorlog in die kussings sal

kom nie. Want die oe.s van hierdie

oorlog sal so ve.rrot wee.s dat gee.n

party-~:egering dit met sukse.s sal kan

afoe.s rue. Die volgende party-r

egc-ring sal die grootste fiasko wees wat

daar nog ooit in Suid-Afrika was,

en dis wenslik dat dit nie 'n

Afri-kanerregering sal wee.s wat daardie

fiasko op sy kerfstok kry

'rue

. Want

dit sal e.nige Afrikancrrege.ring vi~:

die verre tockoms in diskrediet bring.

Nee, laat die opvolgers van Genl.

Smuts self sy bankrot boedel

be-redder. 'n Auikaner-regering, al is

dit 'n party-regering, is vir daardie

,job" te goed. Maar, in elk geval sal

die volgende regering nie. 'n Afrika

-nerregering Wees nie, en nie eens 'n

eigelike party-regering nie; dit sal, as

alle voortekens nie bedrieg ni.e, 'n mengelmocs-koalisieregering wecs, of

soos ck Br~mer dit in die parlement

bepleit het, 'n demokratiese koalisic

vJ r aile volbloed-de.n10krate, Afri~

kaans- of Engclssprekend.

Maar die ~:edding van die Afrika- 1

nerdom en van SuidJAfrika as

ge-hee.l vcrcis 'n anti-demokratie.se

volksregering in 'n Christelik-nasio~

nalc en -sosiale. gesagstaat₁waaryoor

ons gekie.s het.

GEBIEDSLEIER VAN

GEBIED E

Gcnl. Louis Bootha, wat vir

ge-ruimc tyd met verlo£ is weens die

gesondheidstoestaud van sy eggenote

en afwesig sal wees van die Rand,

word opgevolg deur genl.

J.

G. S.

Opperman, wat optree as w

aarne-mende Gcbiedslcier gedurende sy af

-wcsighcid.

ONDEH

S

OEK

NA

S.A

.

N

AS

.

-

SOS lA

LISM

E

Die Raad van die Kerke het

ver-ledc week in Kaapstad na bespreking

oor vreemde ideologiee die volgende

besluit aangeneem:

.. Die Raad van die Kerke besluit

dat, aangesien die Kommissie vir

ak-tuele vraagstukke ondersoek ingestel het na die Duitse

nasionaal-sosialis-mc, ook nou aan die kommissie opJ

gedra word om sy aandag te skenk

aan die nasionaal-sosialistiese ge

-dagte soos dit in ons land begin p

os-vat".

IPL

lU

TI

MVEJE

Ole flosUt ll'lm>a orn u JPLIOIM'VEE, O::l£llS co uncll:r l'RODUK'£E a.an te

flliJUt 18:

C. M. ELOFF EN KIE.

IEclm".) & perk

IIOBF.~U,RK (Posl>ua 718~) l'{E\VTO!'I

Laat die Erwe van die Vaders, vir die Kindcrs Erwc bly:

Bele u geld in vastc eiendom, en

verseker u toekoms. Wil u 'n

plaas koop, of verkoop? Bel of

skryf ons dadelik.

HUURGELD IS BLOEDGELD

Wees die trotse besitter van u eie

huis. Ons sal u se hoe:

Wesrand Eiendoms

Verkopings

(Edms.)

Beperk

Posbus 46, Foon 62-1764. M A R A I S B U R G.

W. V 0 I G T

(

E

ic

ns

.

) llpk.

l'nhrilnmte van

K.dd

c

r

-

en

Bc

s

proci

ing

s

· m::t

s

jineri

e.

Bus

10 •.

.

HUG.BN001',

ICP

.

DJHE

L -SIG.'~RETTE RONO OF OV.:'l..lJ.L

I

I , ,_,.,.~·"'-""(.H'"'I ~ ':f~~

M

:~t.%''i'f~ .. ?. .. }~"~1'~~1 ~ ) !HU27~

SCHOEM

ANEttO DRANK

...

VIR l'<WALITE&T EN TEVRF.OEN·

H El 0 01 E GOOD KOOPS'fC:

W'l'1>'lt:

Fonkel'l-"l'D . . • . • . . .

Lewena.,~·)·n . . . . . .

Vermouth • . . . . .

Ba<nekraal - Cock taU . . . . . . SOET ~'1::

Ltkeu.rwyn eo Ou Port

Ou Wit Port en Sauterne .. Port, Rool Soet Muskaf!el, Wtt

Boet Mual<adel . . . • . . . .

J'ertplf:o, Rool CD Wit . . • .

Wore~ter Bock en Po::u.e.k .. SJERBJES:

A.mootellndo (Drol!), Klmberlo:v Klub (Droll), Ou Bruin (Boote·

7/ -3/9 3/- 4/-2/G 2/6 1/8 l/9 l/7 :1(;), Ou Oloroso (Soet), . . . • 2/9 11/ -8 /-8/6 7/G Ooue (Soet) .. .. .. .. • • 2/6 10/-Spcs!ale (Soetcrlg) . • 1/0 7 /!l SJerrlo (Socterlg) . . l/~ 6/'J DBO.tl \VTh"E: Bur&Uody . . . . . . 1/9 Claret en Wll Droil .• .-: . . • l/6 RRANDEWYl'>'E: Super de Luxe . . . • 8/6 De Luxe . . . . 7/6 30/-Ekstro Spcslaal . . . • 7/- 37/ -F.C. . . . . . . . . . . . . . . 6/0 30 /-Buchu . . 7/6 .fE~"EWEll • . . . _'T/6 LmEURS: Creme de Cacao . . • . . • 110 Gone Manderln, Cur~J~Cao, Kum·

mel, Pleaang, Porskc, AppcHr.ooa 7

/-NaeltJio . . . . . . • . . . . . . • 0/6

Kersle, Anys, Cemro~r. Lemoen,

Van der Hum, Pepermcnt . . 6/6 34/ -di:l\'l::WJo;n-LIKEUltS:

Lcmoen en Suurlemoco . . • . 7/G

G% ot 1/· per £ al5h>a "ao.neer ~ootant o1es

Hu~lllog !IC&tunr <rord.

Voea l>.Y 3/- vt.r klulo en bOttelll, en 10/· •1r ,•aat.lle w11t ,·er.:oed •~>~ word by

tuu;-eeudln~. Oru> !ewer <!rank tn ona illhouem

i)()l&nJ,;. cos voorruele \ aw l.u.bouero bet, eo

nlloenl1k op ,·oonra>nrdo clnt 41o illhooem blnne

oe»tlg d&e ww ona terug l>coora word. Wee= botio:l okAArote kno Oilll t>Ueenl1k tn oJl.ll ele Douela, kldsfco d1Wlk \'e>~nk, w..az olllke d1e.nk •u oUnJmom 111')10 vnn f!-6-0 b~loop

(ll/-•1.r illhooeno lngtslull). ln..Slen &oedkoper

II1s-olea vez!Mg word moel u a e1o l.nhonen t>I>D

on~ oruur.

Worcl vezkoop In U·bolt.el·klb•le, of 6-J:el·

llngvt>~>IJ1cs ot fl'I'Ot.er. U ll.la61C8 vnu L2

boi.-e.ol kun \\~yu, nrondewyn, Jenev(r, Llkeu.t,

Vermouth en lia.uell.rt\ul 1Jun1t. Terme:

-~.M..1S. pluo UCIJJI;clcl "" bylync, K.1S.A. plOJ> tzclnluunmloole. V.o.s. OULI't'::SUOORN.

eostel van

JURGE.t~S

SCHOElVfAN,

I?OSISUS 142, - OUDTS~OO~N.

(4)

DIE O.B., WOENSDAG, 18 APRIL 1945.

PartypoUotffek<e

Wr81aksug

?

lThlE interneringsbeleid van die huidige partybewind is nie minder

HJI

skromelik omdat dit ooreenstem met die gees van die party~

politiek nie. Die hele optrede van die betrokke owerheid is so

sinloos dat 'n mens kwalik tot 'n ander gevolgtrekking kan kom as

dat hierdie dinge gedoen word nie om die partybewind se )ewe te

verseker nie, maar om wwak uit te oefen op politieke teenstanders wat andersins nie deur die lnndswette of noodregulasies strafbaar

is nie. So by voorbeelcL is 'n se.kere pe·rsoon. sonder verhoor ge~ interneer omdat hy ,'n vooraanstaande Britse staatsman (Duff

Cooper) beledig het" deur te

se

dat laasgenoemde beweer het dat

daar geen skeepsruimte bcskikbaar is vir die ontn1iming van Britse

kinders nie nadat hy sy eie kinders na Amerika gestuur het. Hierdie aanklag is werklik aan 'n ge-intemeerde in die kamJ) voorgele. Dit is verstaanbaar dat 'n persoon op so'n aan~ klag nooit voor die burgerlike hof gedaag kan word nie!

BOER

N

A

STAD

l'viaar wanneer. n persoon na jare se internering op gcond van

sulke Britse sentiment weer losgelaat wo(d, dan word hom nog

ge\veldige beperkings opgele. Vir maande aaneen - totdat dit die Minister behaag - verkeer hy onder huisarres, en dan ook nie by

sy gewone tuiste nie-; maar by vreemdes. Die xegering voorsien

hom nie meet van kos en klere nie, en · n groter las word op die

gesin geplaas van wie ook nou nog die karige staatstoelaag terug

-getrek word. Dit gebeur soms dat 'n boer van die binneland uit

-gelaat word op voorwaarde dat hy in Kaapstad of. Pretoria moet

werk soek. Op hierdie twee plekke is hy nie 'n be.dreiging nie, manr een dag terug op sy plaas, bring die regering se posisie in

gevaar! Watter logika sfeek daarin?

In

'n tyd wanneer daar gekla word oor ge.brek aan plaa

s-produkte, tot so'n mate dat voedsel ingevoer moet word, dwiug die regering boere om in stede te gaan werk en hul plase aan ver~

waarlosi.ng te onderwerp!

SKOLLIES BESKERM

Tensy die regering verduidelik wat hy met hierdie huisarres

besin, kan die volk tot geen ander gevolgtrekking kom nie as dat

dit Of uit blote wraaksug gedocn word om politieke teenstanders

se !ewe te vergal selfs na sogenaamde loslating uit die kamp, Of

dat dit aangewend word as 'n wapen om sy teenstanders finansieel

te breek. W at ook a! die rede mag wees, dit is enkelinge en bur

-gers vir wie se sorg en veiligheid die owerheid 'n waarborg ver~

onderstel te wees, wat op so' n gewetenlose manier moet boet.

Laat diegene wat die mond vol het van demokrasie en die reg

van die individu - ja ook 'n Colin Steyn wat weier om skollies

te bclet om messe tc dra omdat dit 'n skending van die persoonlike

vryheid sou wees - hierdie optrede toets aan hul sedige woorde.

Die Sekretaris van die

Noodhulp-fonds, genl. G. Puren, doen onde

r-staande oproep i.v.m. die rehabil

ita-sie van oud-ge"interneerdes:

Ons oud-ge"interneerdes kan in

verskillende k!asse ingedeel word. Byna sonde,r uitsondering het hierdie manne hulle vorige betrekkings yer~ ]oor. Professionele manne, ampte~

nare, klerke. sakemanne en ambags -manne is nie die grootste moeilikheid

nie. Hierdie groepe word vroeer o£

iaer weer in een of ander werkkring geplaas; ons pogings in die verband

was tot nou toe nie sonder sukses nie. Ons grootste probleem is die

klas van kleinboere wat alles ver-loor het

en

nie die een of ander g~

skoolde· vak ken nie.

Van laasgenoemdes is daar 'n paar

dosyn en ~an hulle kom daar 'n

noodgeroep tot ons. Die Noodhu

lp-fonds, wat hom in eerste instansie beywe.r vir die onderhoud en aan

ver-wante dienste ten bate van die ge

-interneerdes se afhanklikes, is nie toereikend om in hierdie bykomende

behoefte te voorsien nie. En tog

moet hierdie manne weer op die been

gehelp word. ·

lmmers, hulle het alles geoffer;

hulle persoonlike vryheid; hulle p er-soonlike besittings, bulle huislike ver~

b

a

n

d

,

die

geriewe van hulle

f

a

mili

e

s

~ alles behalwe bulle nasionale siel;

die het hulle behou. Die doringdrade

van die kamp, die kHpmure van die

tronksel het bulle harder en sterker

gemaak. Ons sien daagliks van hulle

en ons getuienis is nic vals of oor

-drewe nie. Ons moet hulle help.

In die verband het daar reeds 'n

kragtige oproep van die K.G. in .. Die Vaderland" verskyn, asook van bier-die Blad se redaksie. Ons wil dan

ook langs hierdie weg ons hartlike dank ,aan ,.Die Vader!and" betuig

vir sy welwillende medewerking. te~

meer omdat dit so'n skreiende kon

-tras vorm met die Nasionale Pers

(sic) wat konsekwent geweier het

om selfs betaalde advertensies ten

bate van die Noodhulpfonds te plaas, hoewel hulle dit doen vir Joodse

firmas en selfs vir oor!ogsfondse!

Terloops wil ons hulle waarsku dat die terugkerende gei"nterneerdes hnlle

om verduideliking sal kom vra ~ en die Nasionale Afrikanerdom sal dit doen.

Wie wil help? Ons soek die Dde~

honderdponders, die Tweehonderd-]>onders en die Honderdponders ons gegoedcs. U kan dit as eenlinge

doen, u kan dit as groepe doen. Ons

wit vertrou dat ons met korres pon-densie oorstroom sal word van hulle wat wil help. Skrywe in eerste in

-stansie aan ons vir besonderhede van

individuele gevalle.

V rye gifte of lenings, sonder of

met bi!!ike rente, is ewe welkom!

Rehabilitasie is die wagwoord;

rehabilitasie, die reddingsdaad.

D:I

E

O

.

B

.

, W

O

ENS

DA

G

, 1

8 APR

l

L

19

4

5 .

Maruon

ettespeff

e

n

Drra5Jdt

rekt!{<ery

(Deuc Prof.

J

.

A. Wiid)

Die heengaan van pres. Roosevelt het ocr die hele wereld baie penne

en baie tonge in beweging gebring.

Vee! wat vandag oor die gestorwe president geskryf word of van hom

gese word, dra die stempel van die

gewone lykrede: Ooc die dode, niks

as goeds nie! Dit is dan ook vanselE

-sprekend dat die huidige lyk- of

lofredes ocr die gestorwe president

vir toekomstige biograwe wat objek~ tiewe lewensbeskrywings van Roos

e-velt wil skryf, geen bewyskcagtige

historiese bronne sal uitmaak nie.

Die heengaan van pres. Roosevelt is nietemin 'n gebeurtenis van wereld

-historiese belang: Dit is immers die

staatshoof van die magtigste staat;

veral op materiele gebied, "\vat van die toned verdwyn het; sy heengaan

het plaasgevind op die kritiekste tyd

-stip in die wereldgeskiedenis - die

tydstip tussen 'n vernietigende cor

-Jog- en 'n konstwkt.iewe vrede; sy

heengaan het aan sy opvolger, die

onbekende en onervare Harry S.

Truman, uiters hoe en moeilike eise

gestel. Geen wonder dat mev. Roose~ velt aan die nuwe President, wat

haar gevra het of hy iets vir haar

ken doen, geantwoord het: ,fs daar enigiets wat ons vir u kan doen?"

vVIE IS TRUMAN?

Dit is die vraag wat die Ameri~

kaanse publiek hom afgevra het ocr

die man wat volgens die grood\vet

die onverstreke deel van die oorlede

President .se termyn ,..._ meer as

3 Yz

jaar ~ sal moet uitdien. Die vraag word vir AmeJ:ika beantwoord: Truman word beskryf as 'n beskeie,

goedgeaarde gentleman. Hy is 60

jaar ciud maar lewenslustig, hoewel

sonder treHende hoedanighede.

H

y

is

25 jaar lank getroud, voer 'n stil be~

staan en het een dogtec wat Op uni -versiteit is.

Hy is lid van die Baptistekerk en was op 'n tyd baie ge"int.eresseerd in

die Oxford-groepbeweging, maar hy

hou van 'n bietjie poker en is nie 'n'

afskaffet nie. Hy het nie 'n universi~

teitsopleiding gehad nie, maar was

altyd lief vir studie .... Hy is nie welsprekend nie. . . . en in die

poli-tiek bet hy gestyg feitlik ten spyte

van homself. Aldus die Amerik.aanse

beskrywing van die nuwe President

,.sonder treffende hoeclanighede".

GEEN. REDE OM ONRUSTIG

TE vVORD NIE(!?) Daar sal sondcr twyf.e.l mense

wees wat onrustig voel oor hierdie

' f

nuwe President ,.sender trcffcndc

hoedanighede". Hoe sal hierdie dood -gewone man jn hierdie veelbewoe

tyd die werk kan doen van die

er-vare Roosevelt wat sedert 1932 Amerikaanse President was en dus -aile rekords geslaan het en benewens Amerikaanse President ook 'n wereldfiguur met erkende interna'sio

-nale status was? Hoe sal die eenvou

-dige Harry S. Truman

i

n

hierdie grootste van aile wereldkrisisse die

werk kan doen wat vir die beroemdc Franklin Delano Roosevelt bedoel was?

Daar is geen rede om onrusfig te

wees nie. Nie hy wat op die troon

sit nie, maar die onsigbare mag agter

die troon sal die deurslag gee. Dit is

wel waar dat in die plek van die

ervare Roosevelt en sy beproefde

minister van buitclandse sake, Cor

-dell Hull, vandag die onbekende Truman en die onervare Stettinius moet optree. In 'n marionettespel is dit egter nie die marionet nie, maar die draadtrekker wat belangrik. is en

in Ameriku ontbreek dit seer seker

nie aan draadtrekkers nie. BERNARD MANNES

BARUCH

In Amer.ika is Bernie Baruch son~

der twyfel een van die magtigste

manne agter die troon, een van die

vernaamste draadtrekkers in die

marionettespel. Hierdie multimiljoe

-ner en beursspeku!ant van ongeveer

75 jaar was reeds die r.aadgewer van

vyf Amerikaanse presidente (Wilson,

Harding, Coolidge. Hoover en Roo

-sevelt) en s:1l dit eersdaags waar

-skynlik ook van die sesde (Truman) word. In die eerste \Vereldooxlog was hy die briljante hoot van die ln

-dustriele Raad en in die huidige cor -log is J1y die raadgewer van regter

James F. Byrnes, hoof van die de

-partement van Oorlogsmobilisasie

(Office of Vva.r Mobilization). Vol -gens sy eie getuienis kry hierdie ou

man dit nog reg om sestien uur per

dag te wer.k ,so lang daar 'n Duitser

of Japanner oor is en 'n mooi vrou

om na te kyk'". In 1916 was sy jaar

-likse belasbare inkomste maar net

2,300,000 dollm·sl · I-ly het dit egter

reggek ry om stilletjies sy be leggings

te likwideer voor die finansiele in

-eenstorting van 1929 ingetree het!

Hierdie draadtrekker wat reeds daarin geslaag het om vyf Ameri~

kaanse presidente te oorleef. is n

Jood en 'n magtige lid van die inter -nasionale

J

odedom. Die mario

nette-spel het geen geheime meer nie!

GEE

U GELD

VKR

VYANIOJE?

'

Be.sigh

,

-e

d,e

wo

rd

r

y

k

van

u ge

l

d

.

Andere

neem

u

g

e

fd

vir aand

e

l

e

.

0 Adve1

i

teer

hu

ll

e

in u

bl

a

d

,

D

ie

O

.

B

.,

o

f

he

l

p

u

huii

e

om

u

self

te

w~rnietig?

U

win

k

elbe

r,

u

<l'.Ssurans~emaatsl{appy,

d

i

e

maa

tska

p

pye waa

rv

an

u

a

n

dee

lh

o

u

er is,

e

n

s.

?

oo

Ad

v

e.rte

e

r

.di

e

t

o

n

ecl

g

e

se

l

skapp

e aJ

lee

n

in u

'

fe

ensta

n

de

rs

se

blaai

e,

of

ook in

Di

e

O

.B.

'?

· ooo

D

ink

daa

r

aan:

JT

s

d

i

t nie

u

p

1i

g

o

m

h

u

!l

e

aan

te

spneek

as

b

u

ll

e

n

e

t

u

g

e

l

d va.

t

>e

n d

i

t

ni

e

o

k

i

n Di

e

O

.

B

.

s

pan

-dee

r

ni

e?

0€1

Vra

u

ooi

t

w

i

n

ke

1s

, en ve

r

a

l

d

i

e

s

pO'orwegwi

n

k

1 eis

w

aar-oor

u

as

b

el

a

s

ti

n

gbet

a

l

er

se

h

e

t,

w

a

r

om

J

1iti

le

we

i

er

o

m

Die O

.

B

.

te verkoop?

0 Sal

u

ooi

t

u

volks

i

dea

a

l.

b

e

reik

a

s u

ni

e

ook

u

e

nigs

t

e

mo

n

dstu

k h

el

p

nie'?

'

D

i

e

O

.

B. ,

di

e Af

r

i

kaa

n

se

bl

ad

me

t

d

i

e g

T

oo

tste

s

ir

k

u

l

as

i

e

,

jg

d

ie

b

es

t

e

a

dve.rt

ens

i

e

-

m

c

diu

m

.

V

r

a

d

ie gereel

de

ad

v

e

r

t

ee

r

de

rs

.

Ond

e

r

s

teun di

e a

d

verteer

d

ers v

a

n D

i

e

O

.

B. e

n n

oe

m

d

i

e

(5)

..

\

biE O.B.,

_:wOE!-!SDA~,

18 A~~lL

194!) .

.

DIE NO€JD IS NOG HO.DC::

Die sekretGtris Tall die 1-."oodbnlpl:onds uumk bekend:

Nondat o.nl! bro.ers l-innig ult <lie interneringsknn.-p olitslao.n word,

mag ons goeie vriende Tall die O.R.-Noodhulpfonds miskien onder die tn·

drul< verkeer dnt ons verantl'Voordelilcllede ten einde loop en diente

nge-volge 1mllo '))ogings laa.t. 'Yerslup. naa:oom wil ons die i<Hlgste p(tsisie

so kort en snaklilc as moontlik stel.

llier•volg non eers 'n staat van lnkomste en nitgawe 'ir die JIC•

l'lod.e 1

.T

· nlio

19#-28 FelJ. -1945 :

-INKOMS'l'E Julie 1944"' £950 12 5 Aug. 1944 1,143 '6 3 Sept. 1944 1,736 3 5 Okt. 1944 390 15 g Nov. 1944 1,021 11 10 Des. 1944 2,054 1 1 Jan. 1945 1,104 7, 3 Feb. 1915 278 12 ·I Totaal: £8,679 10 10

G-em. per maand: .£1,084 18 10

Volgens kasboek is danr 'n d

eblet-OO:lans van £408-3-1 op 28 Feb. 1945.

Ons leW>er geen kommentaar nie

maa1· as lesers in die een of nuder item v.an hierdie staat ge

-interes-' seerd is·, kan hulle vir verduidellk,ing dir.ek aan die sekretaris van die

Noodhulpfonds skrywe.

DIENSTE

Hierdie gelde is aanbest.ee vir dle

volgende dienste: Onderlloud; assn -ransie; hunrkoop (vaste eien.dom en

meubels); TCist~elaes; vervoert~elnes; t~elaes vir klernsle; studletoel.u.es; kraamt9elaes; antler medlese diens· te; konerslm.filng nan verhoorafwag -tende politieke geva.ngenes; bystand;

begrafnistoela-es - en adminlstrasie. WERKTERSKAFFING

Deur ons .Sentrale Noodhulpkantoor is geduronde die laaste agt maande,

hoofs.aaklik deur bemlddeling van die R.D.B:, 'n ·tagtigtal oud-geiuterneer-d-es in die een of .ande)· werkkring geplaas, terwyl ook baie ander deur

Politieke

_

Slagoffers

van 'n Partybewind

Mnr. A. B. le Roux, B.A. Gewese skoolhoo£ op Kuilsrivier.

Prieska en Montagu, en met sy in~

hegtenisneming 'n dosent a an die

Wesley-Opl. Kollege, . Soutrivier; is

sonder waarskuwing, aanklag of

ver-hoor in Julie 1942 (onder uiters

siek-like gesondheidsomstandighede) vir

intemering na Koffiejontein-kamp

vervoer. Daar het hy 17 maande

moes bly, waarna hy 5 maande lank

op plaasarres, ver van sy tuiste in Transvaal moes woon. In Mei 1944 losgelaat, is hy en sy famUie nog

steeds geskei weens die ·woningnood

in Kaapstad. Hy was woonagtig op

• Goodwood.

,Ek sal my mede-Afrikaner nie in die steek laat nie en hom nie

aanc

die

vyand uitlewtt nie".

UITGAWE £1,458 10 7 1,738 10 7 1,575 17 2 1,56~ 19. 8 ' 1,268 3 10 1,189 13 10 1,279 ·9 7 1,324 12 10 £11,403 18 2 £1,425 9 9

die pogings van ons plaaslike ecnhede

aan. w.erk g.ehelp is.

BY~TAND

Die Sentrale Fonds kan ougelukkig, weens sy veelvuldlge verpligtlngs jeens die families van gelntern<eerdes,

op die oomblllc nle vee! aan llierdle

sa~ doen nie en wil weer d1·lngend di;e aandag daarop vestig dat plaaslike

kommandFo's hulle moet vergewis van

die omstandigllede van

oud-geinter-neerdes in hulle ond•erskoie areas en

sull()e stappe moet neem as wat llul-le pralcties moontlik vind om hierdie vl'iende, al is dit dan maa1· ook

ty-delik, 'n heenkome t·e besorg.

I

REHABILITASll~

Daar is tipe-gevalle - veral

klein'-boere en kleinsakemanne - wat spe

-siale aandag verdi-en. Oor hierdie

·saak skrywe ons meer V'Olledig in 'n

volgende artikel.

DU; NOOD IS NOG HOOG!

Dit is wei waar dat Koffiefontein nie moor bale Afrikaners het nie. Dog onthou dlt: groot getulle

fs

uit Oo}) 'pnrool-voo·rwnard·es en kan derbal· 11•e nog nie werk aanvauJ.- nie; by h11lle loslatlng 11it die int.el\Ilerlngs-\,<amp is aile regerin,gstoelaes

sto]lge-slt, sodu'll •n nuwe Ju:oodetel' l>ygel.om Jr.etl en die mnteriele toeslillnd van die

afhankllke families sodoende eerder

versleg

.as

,·erbeter bet - en danr is

ook die families mn bulle wat onder die noodregnlnsies tot ge-vangen~trnf

gevo.nnls b.

U pogings durf derhalwe no

7 "'

nie

verslap nie!

,Bestellings

Stroom in

met

.

eiRe Pos"

Mnr.

F. S. Olivier van Graaff-Reinet skryf in verband met 'n ad .. vertensie in Die· O.B. as volg:

,Aangeheg vind u my tjek vir £ .. ter verdfening van my rekening vir

ram-advertensies. Met elke pos stroom bestellings in vanaf alle dele van die Unie, en nou eers besef ek reg h_oe gr_oot en wyd die versprei-ding van Die O.B. is! Ek wens bier-die kragtige klein blad van ons alle vttdere sukses to-e, en weet no-u waarin om te adverteer vir vinnige en -suksesvolle resultote. Hieronder dan ook weer 'n advtttensie vir drie plasings asseblief".

I

DAREM

NUTIIGER

Dr. ,F.

J.

van Biljon, wat deur die

regering pa Kenia gestuur is om die

rantsoeneringstelsel daar ~e

onder-soek, het aanbeveel dat

rantsoene-ring liewer nie ingestel moet word nie, aangesien soveel amptenare

nodig sal wees dat die hele Sesde

-Divisie uit Italii~ gebring sal moet

word vir die werk.

Dit sal in elke geval nuttiger werk

wees as wat hulle tans verrig.

• Vir

·

2 '

Romans

•

· P,Iio Ecc:lesia-Boekhlndel

1 Bied

2 Rryse van

I

£20a

elk vir

'

(a)

Hun,oristi

-

ese RomaQ

(b)

Al~en,el)e

R

· omai)

• VOORWAARDES:

Manuskripte moet nie meer as 70,000 woorde bes)aj!n nie.

•

1.

2. Manuskripte moet net op, die eenkant van die papier getik of

I

geskry£ word. (GETI·K IS VERKIESLIK.) ,.t

3. 4. ,5. 6. 7. 8. I

Manuskripte word op eie verantwoordelikheid aan ons gestuur.

Ons hou ons nie verantwoordelik vir manuskripte . wat verlore

gaan nie.

...

1

lndien u begerig is om mee te ding• Jaat •ons vroegtydig weet.

Sluitingsdatum 31 Desember 1?45.

Naam en volledige adl'es van skrywer met aanduiding v-ir welke

Afdeling, (a)' of (b), meegeding word, moet op die -eerste en

laaste blad van die manuskrip gemeld word.

Die Pro Ecclesia.Boekbandel bebou die reg om manuskripte wat vir publikasl'e geskik is, maar geen prys verow.er Jzet nie, teen 'n skrywersaandeel, waar ooreen gekom word, uit te gee.