De student als beginnend onderzoeker : over het ontwikkelen van onderwijskundige instrumenten voor docenten en studenten in het wetenschappelijk onderwijs

(1)

De student als beginnend onderzoeker : over het ontwikkelen

van onderwijskundige instrumenten voor docenten en

studenten in het wetenschappelijk onderwijs

Citation for published version (APA):

Mirande, M. J. A. (1986). De student als beginnend onderzoeker : over het ontwikkelen van onderwijskundige

instrumenten voor docenten en studenten in het wetenschappelijk onderwijs. Technische Hogeschool

Eindhoven. https://doi.org/10.6100/IR244127

DOI:

10.6100/IR244127

Document status and date:

Gepubliceerd: 01/01/1986

Document Version:

Uitgevers PDF, ook bekend als Version of Record

Please check the document version of this publication:

• A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be

important differences between the submitted version and the official published version of record. People

interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the

DOI to the publisher's website.

• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.

• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page

numbers.

Link to publication

General rights

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners

and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.

• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research.

• You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain

• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.

If the publication is distributed under the terms of Article 25fa of the Dutch Copyright Act, indicated by the “Taverne” license above, please

follow below link for the End User Agreement:

www.tue.nl/taverne

Take down policy

If you believe that this document breaches copyright please contact us at:

openaccess@tue.nl

providing details and we will investigate your claim.

(2)

D!: $T!JDJi'NT I'L5 5EGJNNEND CNDER~O~k!;:R

Over het ont.wi:kkelert van oI':ld~rwij~k~n(!~qe :l.nstrurnente-n voor ilocernten en stll~e-nten in h~t. ... ~t.~n~.:;'happe:l~1k: on<lerwj

is

PROEFSCHRIF'I'

tot. verkrijg!r'l9 va:!'! d.a; gr~lI.d van dQ~1:'Qr

in de technische

we~~n8.e;happe" aan de Teeh.l".!!:s~h~ Hnq~!:;;~hoo;t l:";;l.rH:3hove-n

op

qez~g

van de

t"eC~Dl" WI..9.gt".d .. :ti-elH!!

prot:.

(]1"L F.N.

Hooge

voor earl commi!=:.!!;ia

<1.<1.flqewe~en

dooJ::'

hat colleqe van de-kanen

in het openbaar te 'Il'l!:!:rdc:digcn op din~.a~9"

13 me! 1986 te J,6. 00 uur

dOOJ:"

MarceiliI"J.l;t:$

J¢~lI;ph1Wl:J ~Q;r~aJ"l\1:'?

MinmQc

(3)

DIe

proef~~h~ift i~ go~rlg~k~urd

door de

promotoren. Prof.dr. D.W. vaags

Prof.";!;'. w.I4:.~.w. Wijtl:~n

Het

ond~r2c~k i~

mogclijk

ge~~~kt

door het Centrum voor

OnQe~~o~k ~~n

hct

(4)

n~ 8tude~t

alB beginnend onder2oeker

Ov~;r h~t Qntw;l,Jck'l:l':ten v"n Qn~-e;tw;l, j s.~nuJ.Q ~

ge in

s.trtlmenten

VQor

dccot8r-ten en

studenten

in

het wetensehS?peli

jk

or.!<3er-wi;s

The

:e:tuaent

E1~

EI I'IO'vice

rl!:~e..!l.rch~;r

On the

dcv~lQpm~nt

of

-ec,h.l.clJitiol1lJiJ.

tools for teachers and

8tu~ent.8

in

higher

e:auC:E1tion

(5)

Inhoudsopsave:

In1eidin~

1. In3trumenton~wikkel1ng en d~ Dnd~rw~j~~~~~ige

professiona-1i

gerinq van

un! verai

t.:'!ire doceI'lt.eJ'j

1.1 V.e.I'1

rci~kr~;Jiet

tot 'facult.y

developt'tll~ntT

1. 2

ProfesBion.!J.li.$-eril'u3"5~QlI~epten en ontwikkelinqBmodell~n

1.3 Ontwikke1inqen in

N~derlar'l.d

2.

Ingtrument.o't.l.t.""ilck~linq ~I"I

..:te

hevoJ:'c1erlng

van

st.:udiol!:v.!.!l.1"dig-9

17 J"Jeoen van studenten

26 ;2.1 Van

Btudieva.a:t'd.:i9h~id~ot;:l.J:J;"~us

tot

onderwl

jsint.egrat.ie

:i.

2 StJjdi~v;:I~;rd~gh!S;l.o8concepten

en

ontwikke:lin9'~m.odellen 3. Hl!:t sch~m.,t::-L~e::reIl

van

informat.!e:

ee:n

voorbt:;!(!ld

v.:,.r'l

~en

multi~£unctiQr'l~cl ~nstrument.

3.1 Het

bewerken

van .r.ead5;

haschikbare

onderw!jskundige

3.2 Schetl'!ati:zir'J9~ t~c;!hniqu9 olIind

.npp1icat!ons

4. H.et

ontwerpcn

van

onQfJJ:wi ja.kundige

inBtrumenten

voor

25

30

docant-an

4;1-1'1 '!<tl)t:3enten

55

4

T

1 'fl"et

fun~eren

va.r.t onrJ-erwi

j5k:IJr'ldiq~ in.st.~I,JQ"lenten

55

4.2

H~t

ontw'i!;r,pt:'1'1

V~1'1

on(lerwljskun.:lige

ifl!Strwn'l!!:rJt~r'J

fig

4. j Ret.

bt!paler'J

v~n cle w.;Io;a:r:-cle v~n

ollQ:erwi1sk.undige 1nstrwnenten

61

4T4 $;::!lI'1env&ttinq

en

d!scussie

6(0;

5.

D~ ~c:::riptiEi

als onderwijs ... en stud1eprobleem

6B

S.l

Problemen van de

doet.oraal~c::riptic

"Is

:;t1.1:Q:i~-OTlde'rdeel

6A

5.2

D~

behoeften

v~n

de

beg-innende

onderzoeker

76

6. Os

constr-uct.ie

van

onaerwij!Sku:l'J.di9~ i:n50trlJm~nt:~n v.,o~

at:'

a.!.t.rp0'5k

Vo;J;l1

sc:t"iptieproblemen

6 ... 1

~qp systeem

waar

8criptie~oeilijkh~dcn

Kunnen woraen

6.

~

Een

St.~&.tegic VQQ~ QtSl .,.,~mpak

van acriptieproblerncI'l

92

82

(6)

7. De eVo!I;J.1J"'1:'.ir,:':"

v~n d~ prncfv~r51ic: v~n ~~ cur~ug

'Oplo8sen van

~~riptieprcblemen'

7.1 Bet

cursusprograrnrna

?2 I)~ qpozct. v~n d~ c:vl!I.1uatie

7.3 De ui tvo-e:r::i.ng

v~n d~ or;'l.,lr.~u~

7.4 De

r~eu1t~ten

van de

~valuatie

7.5 Co~c1~ei~e ~n ~iscugs1e

8.

Eff~e=t.~I'1

van de

ctl~e.U!l

'opl0Bset"l

van

sc:t"'lp~leproblemeni $_1 D~ QP7:(!:t "~n hc:t. Qndc:rzo~k

8. 2 D~ :te~ulttltt!:~ V,8f1 l\~t o~aer2()e]{

e.)

[lioc" ••

ie

A_4

CQn~ll,l~i~~

9.

Problem~n

met.

de

prob1~em~t.e11ing

9.1 Proble-men van beginnende onderzoekers

met het

:Formu-102

10"

104 1%

lOS

111

114

116

121

1.23

l?,7

lereI'l

~~I'I

eefi

~rob1e~m~tel1inq

127 9-.2

Fen

cursua voor stu<l"-enten c"!ie :me"!;

d~ ~~riptie q~an

be:-g.iI'lnen.

9.3 Goe-i1coht8PUfl.te:n voo-,:

ve::r:~t9re :{n~t:t:"l.,lm"'~t"_I:lnt:wikkc:l:tn1

9.4 Aanbevelinqen voor verder

onderzoek

Summ~ry

Lit:eratuut"

B1 jlaqen

r

1 tim 5)

133

l3~

Hl

144 14B

(7)

INLEIDIIlC

;oe

ontwer:per

van

onderw1 jekUnt!11ge: .1natrUlJ'lol!:I'Itt!!l'I :;z;iet

lI:Oicl'l:

gc-pl"atst VOOJ:' twee vraqen

~

wat ga ik

ontwerp~r..

e-n hoe: pak ik het

~~n? be eerste vraag he-eft. bet.rekkin9 o~ e~I'I Qr'l.d~rwi j ~p;t;'Qb~C~ Q."

t

Q1!1 El-Gll

oplo:';sinq vrftl.lgt, de tweede op de te volgen ontwerpmethooclogie

L

:Ret

Q:nderwijaprobleem dat. in de2:e

~tudi.~ ~~ntr~~l ~t.~~1;. Q~t:r:-~~t hat doen van zeltatanllig onder~ot!:k dQQJ:"

)::llElg"nnenoe oDoerzoekersT

onde:t:"

beginnende

onder2:ock~r=;; WQ~a9n

hier doctoraal 8tudenten

'V-er~t.~~.I'l die

in

he!: kader van hun

af$t.l.]d¢.t:'~n

Eten Ii teratuurstudie of. een empiriseh

ondc:t'":t6¢k v~rricht9n.

Het

schri ,"en 'Vart

~~rip1;.~

1S"l5 eo onder2oeksverslagen is e:en

cru ...

¢i~~l onde~deel

van hat

wetenschapp~1iJk ortrlerwij~_ R~t i~ ~~n

bran

van

8tulllev~.rt.r~ging~ 'f;.~!;"W';f.j). ~@

ooor de stu6ent.en geleverde

r~slJlt~

t.en

-.r~ak tt;!'

W(tr:lsen over laten.

De

leerdoeie-I\,

~~ he~l!;I~id.i~a;

eH.

6e

bGoox-de ling van d i

t

ve~lal l~.ab;t.~ o",~er(leel

van

(Ie

stlJdie

21 jn

1'r'Iet!~

tal

on'l)'oldol;!nd~

ctlideli jk gereqeld.

BovenlJit!l"J hI!

~ke~ V'e~1

s.tIJBcrtt¢1"I

Q[jvolrloende

over de kennis

~n tr~~~~igtlte(len

te

beschikl<en

~ie

voor l"Iet.

v(!T!;'ifJhten van

zel:rst.an{Jiq

ol"J.de~zOek

nod::lq

!Zi

jn_

i.J.@~~

problemat.iek kal"J. worde:t'l

;!!,~rt9cP;;l:k;t .QQO;f;" ITl",~t;f;"oagelen

te

t:r-ef-ten gel'iC!l'It

Op de ~t!,ld/CInt, OJ;! (Ie

Qocent in de rol

van

'begele!<ler,

op

de

prQg:r;-.a.:rran€ring

van

~e

scriptie ELl,!;

!!.t\ld.:i~-Q,Il:dt;;rd~~l

eJ1 dQ!;I;I;

m..,.."t-r~9'el[;m

gericht

op

het onderwi 18 dat.

all~

het

.e.fIe:q~l!:n

v<!ln de

'prC!~'Ve

van

bekW"~<!Imhlnlid' voo~af

qaat.

In hat.

laat.ste

~ev.a1

k.an

worden

g~B.aeht

aaI'l

i}~t. Ii~:me:natellen

van

-een rneerjar!q curriculum dat.

de

fltudent:.

~oequ.aat

voorbel"eidt op

h~t ~rri~hten

v;.'I;n een onderzoek ..

In

deze

J!itudie

is

9ckQz~n VQQ;t:;"

een

bescheidener benaderingi

het

Q11twikkelen

van onderwijs.kundige

il"!.~trurnRntli;!n

voor

de

"~np;:lk v~n

pro-lH.eme-n

die

d~ =;tl,ld~I1t

i't;L8 beg1,;Jnen(l onderzoeker

tegenkornt~

net.

voor-de.el

val"!.

d.t;2<f;

bem;lcE;:;I;"inq

fa..

dat

de te ont.wikkelen inst.:rumenten

op

verschill~nde

mi:lnicrcn

kl,mnen

wo:r;-den qebru1kt;:

door

s'tuoenten,

door'

docent-en

en

ooJc:

.al$

Qr'1.d~;J;Q(!"el v~n

een

curriculum.

De

probleemstelling

wai:lrv~n

hierbij wordt u1t:geqaan, 1sT wat

~ijn d~ kctl1't1~t'"k¢ru:i~ probl~n'I.en

van

be9il"!.i"I.~nd~ Q;ndc;r::;::o~'),:;€rs

en

wat

is voor

hen een aoeltrettenae

(8)

Onderw! j.kun<lige

instrument en

kunnen

I'I'IOaell.en,

te~hnick~~

of proce&ures zijn.

~ie ~~ ~Q~)m~tigh~id v~n

het onderwi

J

8

bBVor~e~~n_ b~ vr5~g

op welke

wij~e derqel1j~e

instrurnenten

On~w~~k~la

kunn~n

werden

ie

ni~t

aIleen van belang

voo~ d~ ondcrwij5kun~iqe

ontwerper,

maar

ook voor hat

OrlQE'I:t"wjj8 .. ~~ b~l~ngrijk-e

r.loels"t:el-lingen van de Wet Twe8 F0)8en:atrucbHlr zijI"L het vert:.ogen van (lEi n(lo~lTn~"

tiqhcid (numerfek

rendnm~nt

en doorctroomsnelheid) en hat

vRrhcgcn

v~rt

d~ nndcrwij~kundi~e

kwalite!t van hat onder.wij8_

Ecn van de

roa~tre

gelan

waaraan de in:::;t:f:!;lling(;l'n in dit.

'Ij~rb8.nd

vorm dienen t.e

gev~n i~

~e onaerwt18~undiqe

scholing van

aooentS".

Si~d~

de jaren

zeve~tjg

or~an18eren

vri1wel

aIle

univerait8it~n ~n hoqc~~hO~e~

voor hun

oo~~n

ten cut'l!!iu.sen in het vel'zorgen van onderwi ;is..

l)~

,inhoud Vlln dit soort

Curtru~~cn be~t~~t

I'Iiet

zO zeer uit t:n.eorieen over ler.en

~n oI'ld~.rwi~;.uu

zen

r

maar

vee leer ui t

on~er

...

i

j8klJ~d~,g~ iI15it.rum~k"Jt.e.tl

!lie

8peci~;J.1

IJ'r'"

voor

werden ontw!kkeld.

HQ~ d~7.~ in~trum~nt~n

werdcrt

ortt.wikk~1a

en san

welke

c~it~ria

zij

voldoen

is de tweede probleems'te),J,:i,pg

u.an

d~:ze ~tudie.

De

rat;l.Qna1e

hi~rv.an i~

oat

hoc

cffecticver

d~

in:e.trlliYl.ent:en z1 jn

dj.E\

vill

curl:llJ:!;sen

aan docenten worden

overged~~g~n~

hoc

effe~tieve:t'

deze

VGrrn v~n ond~r~ Wij~kundigc

Rcholirtg

i~ m~t h~t

oog

op het

bevorderen

v~n

de

doelma-tiqheid en ).:walite.f..t

vo:tn J'1e't ondqrwij$...

Bovendien kan aan de.

h~nd

'\jan

ecn

~na1y~~

van

de wijze

wa&~op

onderwijs).:undiqe

instrumertten in de

p~~~t~j~

tot

~t~ne kQm~n~ 1~ring word~rt 9~trokken w~~rroee d~ ondcr~

Wijek~n~ig~

ontwerper

zijn

of

haar

voord@el

k~~

docn.

Indien

~eze

J.-€lr.:ing

.:EIy'='tem.,t:~~(!h WQ'l"ct:

gcordcnd,

kan

men spre).::en van ee;n QntwcT.p ....

methodologie.

In

de eerate vier hQQfdmtukken Vlln deze

atuQje wQrdt

zoln

metho~otoqie

entwikkeld.

Bij

hat ontwnrpcn

v~n

de

instrumenten

voor

de

~tudent a~e

be9innend onderzceker

-hat

Qnderwerp ven

~e

reg-terende

hoofdstukken-

wordt

v~n d~7.~

ontWerpmethodcloqie

qetr~~k q~

maakt;:.,.

De

indelinq der

:noo£(!~t.'l).J!;~e:n

lZaat.. 5!ic=h &.18 volqt

beBchr~. jv~n

_

I 1".1

de

eerB~e

drie hoofdstukken wordt

~an d~

hl!l.I'I.d 'qs'n

el£

clJrauscor,.CL'S"Pt-~n

g-eanalyseerd,

hoe 0113'

j.nho1,1d~r'I.

c:ruan

~rden

ont.wikkeld. In hoofdstuk 1

~ijn cur8uscon~epten ~.,n

de ordc die de

onderwijskunoig9

profc~~iona li~~ring

van

~niver~itaire

docenten tot doel

h~hb~n_

11".1 hocfdatuk

~ijn

curSU8concepten aan

oe

QT.d~ di~

tot doe1

hebhe~

de

studi~v~~rdiq

l'aid

1J'~n

!5tl.Jdenten

toP.

bcv't:lrderer.!.

Mede aJ.s gevclg 'tI'i'!n

de

verkorte

(9)

:!;t.tla~cd1J~r

en van het bel&.ng

!5l!J.t

ir'l!!lt.;lliI;lgcn hebbcn qekragen bij het

be.halen

van

een

9'¢c<;! rtumG;I;";iek r-sndemeIlt,

is

de

belang:!:!:t.e111ing voor de

wijzc

Wol'-~J;"QV

:stUQenten studeren

toegenomen.

Me.;%' dan vQorhe:ctl

WQ;!;"c;lG'n

:Stuoenten curSUSBen

aangebodel"l in

effecti.ef

studeren. Ook de Inhourlen

V'i)n

deze curSUBBen

zi jn

t.~ bC5C-hou~r'l ~l~

wt;le;t;W;i.

~e.kunQ:19~

instrumen'"

ten

r

die

de

deelm&.t.iC)'heid

van h~t

Qnderwi

js

beo9'en

te bevordel::"en.

O",'1,,,wijakundlge

inBtrument"n

djn

v ... k uitsluit.nd .,..richt

01'

het

uitvoe~en van of

WeI

QnQsrwijstaken

ofwel

st.ud!et.aken.

In hQOfd~tuk

WOl::"do!:I'I ~nk'CJ.~

'benaQ:eringen beschrevol!:n ".rQar

hc:;-t

O.:1twikkelen

van

instrumenten

~ie zo~¢l dog~ aocenten

ala

door s~udent~n kunne~ ~ord¢n

qcb;t;'!.,l.;i,kt..

Ter

illuatratie V,)n :r:o'n instrument

wordt.

een

t.ec:hn!ek

b¢:.sc;:h~9ven V"OOI'

het.

cver::dehtel.ijk

W~~;t;"q~vep.

votl.n inforrnatie.

De

belangrl

jkst.~ ken:rr1e;J;'~en vt'on de

in

de

vooratqaanae

hOOfd2-t.llkJ;:~1'1 9'e;!tI'l..slY5~e;r;ae

ontwikkel:tngsmodellen

'\l'OOr ondlil;r"io1'~ jakurI<'!ig-e :lnstr~entt9n Word~n

.in

hoofdstuk.

-4

in de vQrtTt

V,;:i;n

e-en. ontwerpmethodo!ogie

bijeen

gebra~ht. Ond~rschl3';I.d wordt

qemaakt.

tU8~e:n h~t. fUI'ld~rl';:n, hl2"t Qn1;:W1?I'~pen er'l hct ~v~l1J.e,"en

van

onderwij~kuI'ldi9C: in$trl,u:nl;"rlten.

Ter

:E'und:eriI'lg v~:n. d~ instrumenten voor de

aanpak van

eet"ipt.:i-epro-bl~rncn

wo:t"oeJ) in

hoofdstuk 5

tw-ee

vr.a.a9'~tclling~n b~ha')p.at;J;Ld~ ~ tEl

beginnen

de

trr,$"g

w~t

de

oorzaken

van sert

ptieprObleMen

~!

1n

~

}l.B.i"I

tie

:b~I'Id

V.-5r'l de 1;1. teratuur op dit gebied wordt

9'Ccot.!clud~~rd d~t $t~d~n1;o@n

bi

j

he~

m.a.ken

van

e-=n sc~iptio

Kampen

met tekorten

aan

kenn:ts

en

vaardiqheden.

vervol~cl'ls i5;l cla vX"~~g

aan de orele wat de aard is va1'.l

d-e~e t~kDrb¢n, d,i~ .:"l:;

kenrnerkend kunnen worden beschouwd voor d-e

at.udent. al$ he9';i,nn0n~ on~erzoeker. De

ant.woorde:n !l.ierop wor().en

ot'!.t-l@end

aan

onderzoek naar

v~r8o~il1~fi tu~scn b~ginn~~~~g~p e~ ~~p~~t~

in

het

oplossen vat'!.

probl~mcn.

An aansluiting hierap

luidt.

d~ VI';!..ag~t~ll,ing

votlin

hQofostuk

6: hoe

kunnen door

8b.:zd~nt.el'l orvZ!rc;:n ~~:;t",i,PtitEllP1oeili

jktlflelen

zodan!g

wOl::"aen

verduirlelijkt.,

aet

~e vo19~i"I~ pl~rt kl,m~ell

wQrQI3D

\!I~nqepaktr

De

beant-woo1-':dinq

hiervan

bestaat: uit I".tet.

oi"lt.'W~rp~I'I

v.z!l.n

twr:~

ondcrling

~~m(:n l'LZ!ngli.u~de

;j,n:strUJTIenten..

Het

eerste is

een clsBsiric:at.ie van via

int.er-views ge.!-C!entit'iceerde

scriptiemoeilijR-hed.e.n,

be~t..a;!tn(i~

\lit

~~n

een-VOudig mod~l V05n

d-c

~~jI;"~p1;.;!,~1;:.o;I;~): w~~ri!l,"'rJ:

veertJen

st.anQotI.;ar;jproblernen

~;ij;n

ge1:"l"3Ilotliteerd..

Het aoe!

van dit

instrument is

om.

s~l'!'Pt.ieI't'loeilijk'" htE!de.l'.l

'\r.an

~t1;!dt;ntt;:n 1;~ vCjl;"t;l\1.;J,~eli

j)<;:en c100r

~Elze

te herlei"en tot een

of

~ee~

st.a.ndaardproblemen.

Ret

tw~edol!

i!o

e!!'n

~trb.tc9'ic

\rcOr h¢t v¢l ..

g~n~

p:r.;:!.n

aanpakken van

stan~b.~rdproble;ml~n, w~~;I;b~ j t;l~

=;It.\I,;,;'Ient

kan

putt.en uit: e.en

.t"~$t;r"'trQ~r.

v.;;n nol:ldr st.andaardprobleeIll geordende

t:.act.ie-k~n.

(10)

De

ir'l

hOOfc1st.tlk. 6 be;schreven inst;!;"'t,l1T1CIi:te:n werden in

(1~ VQpr!

van

"en

richtingen,

die

~o~ilijkh~den onaervond~n

met het

vervaarQjg~n V5~

hun

doctor-;!!.al19CriPtie. J:n

ho¢fd~t_uk 7

wortH: de

proefvG'r~i.c

v;!.r.. doeE-a

<:'\'l:r.~~H5

be!lchre:ven en wordt

v~rl;l7.&g

9'cd..:.an van (Ie

ev.;t,ll..1~1;:i~

vb.!'l.

o!f~

curs\'ls.

n~ c::''?Jnt:ra1~

e'lJ'b.l

uat.!evraaq

hierbl

j

J,uidt

~

dt'El.gen

de

ont::w~ kk~lde- in8~r.u

ment.en

bij ann h.f;t

v~rduidc:lijken

van

8cr~pti~mo~ilijl'!eden

en

~~n h~t volglEtnl;!.

pIaI'! allnpakken van

st:anda"'J:"dp:z;-gblem~n?

In

hoofd~tuk

S wordt verslag

ged.;t,~n v~Ii:

cen onderzoek

n~~T d~

effecten van de cursus onder

vijfti~ oud-deelneme~~. Ond~~zo~ht

wordt

welke

~ffectnn dc~lna~e

san de curs us

he~~t

QP

de aanpak van de

sc~ip ti~

bij studenten met verachillende SQorten problernen.

~~t hoofd~tuk

worot

~eslot~n 1T1~t

conc1ueiea over de

weten5Gh~ppe~ijke

meritea

V~n

de

ont~ikke1de fn8tt'umen~en.

word~

nader

inge~aan

op

de

bevindin9 dat

het

formuleren van een

problGcm~tellin~ ~~n belang~ijk ~truik~lblok

voor

beqinnende

onde::r-z:oekcr,a

k.aI'l:

vurm~n.

Ten

eE"r~1;'.~

word

t:

qeanal y",eero.

welke rnoe:ilijkheden zich bij het f¢"rmlllt!:t"e:n van probleBm9tellingen bf

i

do ondGrzQchtc

cur~u~~roepen

voorooen.

Ten

twe~de

wordt

veral~g g~d~~~

ce:t.I !:'ur~u.e ai~

gericht

.1s Op d~

typiache dilemma's bij het

fcrmuler~r..

van een

prohl~cm~t~llinq. ~en

derde

wo~dan ~r a~nbevelingen ge~aan

voor

v~rQ~r ot.la~rzoek n~~r

de

onderzoeks8ctiviteiten van de

~~9i~t~nt

in opleiQing.

TIlt

het bovenstaande

bl~jktf d~t

aeze

stu~ie ~l

uit

empir!sch

maar niet uit experimenteel

onQerzo~~ b~~ta~tj

de nadruk liqt meet' op

hct

ontwerpen en construeroen

V~~ ~p~trum~~ten

dan

op hat

toet~en

crv~;r'I_

nit vloeit

r~~htstreekB

voort uit de context waarin

d~z~

studle tot stand is

qek~e~T ~ct i~

de

eon~ext

van OC

Qnderwi~skuno~g Q~~B~y.o~kG~ v~rbonde~ ~en

een

Regearchcent~u1T1

voor

het

WetenBch~ppc

liJk

onde~wijs,

die

geken~er~t

wQrdt doot' een

sterk

cli~nt9~t'iehte onderzo-e):;atr",o:l.t:J..~ g~l:'ombiI'l:'I!!o!:rd

met

ean

we-e:t'"l)~'I"!;Iti9'

'Ve-1d van

ond-er-zoek.

De

Nederlan(1sl;i

R~~~4rC'hccr'ltra vG>or

het

We-t::~n!Oll:'h~ppeli ik

Onderwi

j~

function~ren

niet zo

zee~ ~~~ ~cntra

voor

onderwijsk~ndi9 ondergo~k,

maZir

vl::'ele~:r

all!;

~naerwi jskun-dig~ (';dV'ic~-

en

beqeleiding8diel"l~ten.

Hun

werkzaamheo.~n 'b~!5It;::lat.l .q~o~el'\deels

uit

Dldv~,!:;nrin9,

begele:J.Q;l,ng

vEIn

Ortd~r'\o,l'i j~OntW1k.keling

en

v~n op.;J~;r:"wi js:;~v~lU8.t!eB

en ui that: gevel"l

van

~V;r:"~~~s~n.

Binncn het

k.ade~

van

deze

on~erwij~onder9teunen~e t~~kuit

oefening

j,~ COT

voor

exp~rimenteel

onoe:t'"5';oek

""~it'J..i9

plBats

r w~l

'l)'oor

(11)

onde1"wi:t8~Or'l.~t.rlIctie ~n

voor evaluatie-onderzoek.

Vel(3~xperim~n1;.t:ln ~j jl1

in het eigenzinniq boqer

on~erwi

jsmilieu

mQ~ili

ik 'tot

een

qoed

eiru1~ t~ h:t~r'I~¢rt, TI;E::~~~ht :Lo\!t~TI

.;loc'Elnten noc/1

st:ui:1enten

:zi~h m~r.t;f,puleren,

ook niet --en dat is mindel' t.ereel':lt, rt'I.e.ar

weI

b~g~ijpelijk

vanweqe de

aa~~l~~ o~ ~U~

tijcl-

t~r'I Qe~oeve v~n

onderwij8onder~o~kL

Poqir'l.gcn

hi~~tQe ~oor

roiigelf

oneernomen le!dden

tot experiment.ele

9~o~p~r'I di~

op

b~~is

van

z~lfBelectie

tot

stand

~Wollmen. o~lossingen

hiervoor

in

(J~ ~fee:r

v.!.n

·pl~

...

~bo-Gur-5t1S~e"·

of

V!!Ll"l 'uit.!lb::~:l tr~n I:;!~h~n.;l.e";i.oq'

-z:J.jn veel.al stri1C1iq met het ethos: van

d~ ~~en~tverl@n~rr

de

oominante

roO! van de

on~erz~eker v.e.~

het

Wet.el"J~

.chappel! jk ondHwi

jo.

Da

kW;;J,liteit van een

onderwijBknnllig inst.ruMent is

eehte~

niet

qchccl

~n ~l ~fh~nk~lij~ v~n

eNPerirnenteel

onder~oek.

Bij het

be~alen

van

de kwaliteit

~a.at

tJet.

Ol'n

h~t

gcvcn v'a.r'I acn OQrd9.fi:11 op

0;:L51:o:; v~n

de

'V~r2;.!.m¢:ld~ g~g~vcn:s

over hat

instrument.

Deze gegevenB ..

~ie

v.e.n

uiteen

lopende aarCi kunrt¢I'i

'7.i

jn, ('Henan

gewGgen

te

worden in het licht van

het doel

d~t

met

h~t in~t~~ment

wordt

nnqeatreefo.

Voor

dit doel

worden in deze

~t.tldi~

drie

~Dort~n g~g~v~n~ qepT~~~n~~~rd~ q~g~v~n~

ter

fundering van

de

inBtr~m~nt~n, qegeven~ ~oor

het. ontwerpcn en

C01'tst.rUe~er'J \I~r'I

df1

in~~nl'm.t:lnten

e-u e-v",ll.'l.:tt:f.egegevens G'U'e:r: e:C::C:ect'efi

vo!J,n

(12)

Hoofdstuk

1. :tn!;tl;"l,lmentont.wikkeliI'lq -en de onderwi

:'JBJ.::undi~e

proieesion41j,serin9' van

un.i'l!er~~t;.,,:l.:r:e:

(locenten

o:nd~r.w:(.j~k:undi~e

profas:aionaliseri.ng-

v~r'I

1,;lniversit,aire oSoccnt:r;:n

vindt

hoofdzaketijk

pl~~t:a

Qoor mh1<3el

V~n

c:!t,lTSUSSen en

t:t:'a1l'l.ifl~en_

Dc

~

nhoudcn

VnJ1

de2:e eur!!iIJ!>:!';cn

~n t~Elinin'ilet':l :z;i jn t~

ha:::;cho\.1wen ala

on<3er-wij~k~ndige ln~trurn~ntan

voor

docente~T Ce~nalvseerd

wordt

in

hO~V~TT~

U'oor

het

ontw1k:kelen van de-r9clijk:e

j,nhouden

Metl"lodi~kcI'l

worden

qe-VOlqd. b,,;:J,rtoe worat

eer:;t

ingeqaan op het

beg-rip

'f;"cultv development'

(p-ar~g:r:D..af

1.1).

O~"J;n.t:\

paBseren

\ri~r pr.ofes8iona1ise.ring~cQn"cpten

ne

revue,

t.w_

'The Clinic',

'The

Minicour!s~', 'Th~ r,~hoJ"atoryt

en

'The

TOQl~

of the Trade' fpnraqraaf 1.2).

v~rvolqens

worat Voor

d~

N8der-)'.:tndae

8i tu~ti~

lJ."geqaan

op

welke

wi

j~e

de

on6~rwi. j~kllrtdig~

p;r:Qfessio-Z'I~1;i,~er1ng vEIn unive;r~itaire aoeenb~~ wor~t

gelegitiil'leerd

em VOt:'11l

gege-ven

rp~r~qraaf

1.3).

1..1 Van r.:t1skrediet tot 'faculty developmer.Jt'

EerlJer

dan

in

Ne'.lerl4nd WBJ"O vocral in de

V _ 5 _

r ~ng€'lan"

en

Z'Wcdcm

ilandac-l"l't besotet:lQ: aan de Ortdcrwi

j!=lkm'HHqe

prof~~!donali!ilt'E'=r,

nq

van

unlvcr~it:;I:f.:t:"e ~¢Cet':ltcn

_

EJ: Xunnen

d~ie typ~n t-enil.~erinqen

worden

ond~r.cheid~n (~~ff,

1975),

-

'Facult:y

cevelopment';

qericht

op

pcr~Qn~e\ ~~t onderwij~t~kcn l.1itvoert

en mt:lt het !'joel om

d~~e taa)r;uitO~fek'Jir'Jg t.~ .QP1':j~il.U

sereno

-

'In~trl,l~t:lon.ai

development

t ,

qericht op 01'3;

vEr»eteril"l.~ 'V.at.l

oI'H1C-1:r-wij'5proqrElIl'lma'~_

-

'Organizat:.~ on~l

developmQnt',

qericht. op

org;,;n;.13~ties

of

(f:t-oepen

van

personen

aa~rin

'€to met het doc1 him

func~ioYlet'el"J:

tc

opt;.il'1'\"J5,-13eren.

v~n

deze

dri~

benaderingen

is Qe laatBte,

d~ oTg~nj8i1.tie-ont.wik~

kelinq,

het

mocilji~~t

in

praktijk

te brenqen. Voor

h~~ ~cheppen

van

€len

effa;(;'tieve

ot':lderwijso- En

6t.udie-or9'~ni,::l,ntf,e, zotldrE!-n 'Ve~l

vl!ln

d~

tr~ditlonele p~~ktiiken e~

gsbJ:uiken die

ke~m~rk~nd

7.ijn

voo~

het

(13)

wctenachappelijk onderwije

herzi~n i'I'lOet~r'I: wo.r.d~n_

Om

t~

h431g:i:nnen ZOIJ

Qt:I O\liTJ.tQllorn!e van atu<.'ieriohtin9'en

r v.!.k9'ro~pc:n

crt vat!

dQ!:!ant.C:n q~ondig wQrden ~~ngetnBt.

on"erwij8ontwik:k~ling

is

db.1!I.r~nt;.~gl8"n wt:t;L

4319]1

geO\l.C~Elf.ltee:r:~e

'bella-daring

in

h~t w~teneehapp~lijk Qnd~~w~j~r ~~t ~QGJ e~v~n ~~ h~t v~r

beteren

...

8.1'1 ::;tudie-ondcrd!;len

o/aO

c\u:·r;[

cula.

Tegel

i

jk:erti jd

l<unnen

betrokkcn

do~ent8n

d.aar

veel van

opsteken;:

leerdoe1.en

fot"m.u.leren,

:5ch;J;'";i;

~telij'k

studiema terias1 sal'l'le:n:!:it.el1 et!,

:;t.udic-"oc;:ti vi toei tc:311

ont-werpen.

t.Oet~v;f;"~~:n

8chrijven,

audio-visuele hulpmidde1en gebruiken,

leerstof

sele~terel'lr Qrg~p~~~:r:en

en presenteren

a.d.

'Facutt.y

de"'~lopmcI'lt'.l,.'i! ;r:~~ht~tre:ek::s

gericoht

op

het::

bevorderen

van

de

bekw.!r..!Ln'tl"ieid v~n

cQcenten in het

verzorqen

van

onderwi Js ..

$Q~~~ge

auteurs

geven

ee~ rtiim~re bctckcni~ 55n

daze

te~ d~n G~ff.

ZO

dient

V01gen~ FQ~

(1976)

':st~ff ~evelopmentt

nlet

aileen

gerieht.

t.~

z,ij:n. op

.:3431

Qnoerw!

1staken

van academisC"l'!

per!!One~l,

1'I'Ib.b.r

ook

op de

onderzoeks-

en op 'Ile

be~tliurs-

em

b~h~~E.!;It'l:l)t;~ll

.. Het Nt:I,;3erl.o.n(l se

t:lqu;i.-val el\

1:. ~6or

de:

m~~r b~p~I;"kt~ ~eteken1s

van (l"e

term is

'onder""i~skun

dige

prof~~~iO'I'l~lis;Qring V"~n "1,ll'1;1.'U"e7-:"9!t~J.~e: "ocenten'..

Hieron,,"er

"'"or ....

den

8.1

die

.s.eti

vi

t.l!f bet'.! V'~~!ltl!l.!I'I die t.ot docl

habban

d~ k~nni 50 I

vaardigheden

en

irl:2i:et 'V~n doc~nten 't'?l' v~r.g7:"Q't.-en,

w-eD:e

het:.re'k)r;'ng

heb'ben

op

de

onderw!

j

Bk.unrlige

B.ape~te:n

ven. -de

ot'J.8erwi i~t..'!!..ak (~f •

Pip",.,

1976~

l:.;'noqulst, 1979, Lacev, 198), Fble

&

Mc!(eachie, 1985).

onde.t"wija:Jtl1~d.i'1.e p:rQ£.e~~iQPoCl,1;1,.!;~;t;";i.ng K~n wo;r:CI~n

p-evorderd

ooor

~

(U oet toekennen van vri 1stellingen,

{2)

he~

verschaffen

V&~ info~~ti~,

(3)

het verschaffen va:n lI.el!!okundigt;

.a~~.j.!Stent$..e:

(5)

het

'Ver:sc::hZiffe;-p v;:an ~"1,l~5U8-en

tr.aininqsfacili tei ten.

De

eerste

vier

eat.egoric.!:n

word~n hiC3~

tQElgelicht.

",,an

oe

hand van ~e:I':I onder'Zock V5n t;::f;mt~." (19"76). III dit.

ondergoek

werd aan 714

'col-leqe

coOrdinators

T _{-g'evr.e.a9d,a)}

_Van

_w.cr:lk~

_{fllci1iteitoan}

_{t_h.v_}

_de::

Ofiderwij~kurtdigG p~ofessjQn~lj8e:r:i~g

maakt de wetenschappelijke staf

v<ln

uw

in8tituut <rebruik en bl hoe et!ecUe! vllldt u

ae d ... rbij

behorende

ac;tivit~iten'?

Dol!!

belb.I'I9rijk.~ltC rc.::nJ1t;atcn VZiI'l

dit.

Qndcr'Zock

WOI"c:'3en

hierQnder weerqe9"even.

'11 R,.;;.t

tQekl<lnnen

va~

vri jst:ellingen

Doce:nten

kt.tnn.ei'l

\oiQrden vri j9"e~teld Vein bcpc."'lQ~ t;:..~en

VQor

het

ver:beteren

van h~t ~ig~rt onde~i

js, hat houden

van

I

sabbatical

1e."ves'

-en studiereizen.

De~e

2'iak.er.t

w-ordcr'l.

door de

re:!:OpondQ:nt~n .,;r.~ effet=t.i~f ;,.~ngGmed:;:t p

Roewel het

t{)ekennen

van pri

~zen

voar het

(14)

!;!l)'rgen

van goed

ondRY"w:l, j~

5;!!.n

lu'tl.e.riJt6l.D.nse

l);niver~itelten

en

colle'9'~S

cen

~evestfgd~ pr~ktijk i~, wor~t d~t ni~t

ale

een effect.ip.f miaael

gezien

v~Qr

het

verbeteren

v~n Qnd~rwi18.

Het

to~wij~~~ va~ ~~n lichtlJ"'rc

ond'!::t'wijstaak

-C!€Ul gcmiddeHl

a:an

pClo:9 ;"~n9~!'!telde dQcent~1'I

wordt weI ir-oW5;,.r als

~(fect!ef

Q09:Z:,i

~n, ma~r

tJi

~

bele:l.d

Wor.'L'it

slecht.:;

aan

van

de

7A4

~n~titutcn

ook

in

pr~Ktjk

gcbracht.

(21

Ret verschaffen

V~~ ~nfl)rm~ti~

Onder het

ve~ach~ffcn v~n

intormatie

v~l~cn

2eken ala hat

vcr~~I'1~

dan v;,.n nleuwBbrieven,

het

ho~d9rt v~n ~ymposia

an

~onferentie8, h~t OI"q"'Hli~e;t"Gn van

le:dngen

en

het

:l.p;r-ic::;ht.en

van

mini-bibliutheken

op

hot gebied van

de

veI"~et~Tin9

van onderwija.

Van dit laatste 19

81ech~B

in twae

v~n de ~derzochte geV~~l~n ~prake. Ond~nk~

hct [eit

dat

n;fel)w~bri0vc:n.

&.an

2/3

van dq

Qnd~~2C!Jent:~

inatitu,tcr:! worden

veT;"-epreia, wordt

de~e ;,.c::;tivit~it

in

de

me~~~~

gevallen

als

~nig~~ins ineffe~tie£ aan9'ernerkt.T V~rder ~t.eH:

Centra

n~t ~(!n'Linar8

en

wQrk~hOpB

waarin

~1gemen~ onder~lj8k~pdig~ ond~rwerpen worden behan~el~ (~o~l~

b-:£.

jvoorho/?~ld

de

v~r&.nrlerende

ro1

v~n

de

un1vera.:l..t.~ire

clO(;ent)

minaer

~ff~~ticf word~n

qeacht

dan

ssmin~r~

en

work8~oPs w~~rin 8pecifiek8r~

onderwerpen

worden beh~nd~ld

'zoals

bj,

jVl;l'orbeel.a

bep.a-D.J.d~ iI'l~tructie t_e~hnili!k~fi)

"'

(3)

g~t ver~ch~£fen

van

deakund~g~ a~~istentie

Deskundige

~s~i~t.~1'It.ie

van docenten bij het gebru:l.)t;

v~n

8Udio-visuele

l!Ie(l,f,~ i~ eeI'l

van de

meest

voor.komende

faciljt'IJit~n

op

he"t

gcbicd

van de

onderw11sx~~~ig~

dienstverlening

in de V.S.

De~~ vo~rn

van

dienstver~e~~ng

wordt

ook ala effecticf beschouwd.

~~n ~le~we

vorro

van aienstverlening wordt vcrtegenwoordigd

door

de

onderw~j~ontwikke

laar.

Deze

blij)l::t

~"':n .a~ hclft.

van

de

ondsTzoc::;hte

ins'titu"ten t.c

be-~t~5n ~n

dcze vorm van

dienstv~rlc~i~9

wordt

doo~ a~ q~o~e meaT.d~r.hcid

van

~e2e

Instltuten

a]s

~ffcc::;ti~f

gezien.

(4} Hct verl!-r.::ha£:!!en

van

I tEte~b~ck I

Het doceren

V~~

doc::;cnten

kan

wo~~en v~rhetera

door

hen

cl~;,.rover

I feadb",ck'

t.c

geven.

Deze

:LrtfQrmatie J{an

af):::om~ti9"

2:ijn van

:9tl.lncn'" t~n,

eollege'

8 of del!;lkllndigct"!:

en ken

(10001: midd~l van vri1gc:,u'i~ij~ten,

video-opnamen en

observatic!:

worden

verz~lJIelCi

_ De sys'tern."t;!. ::;che

be-oordeling

V~n nQ~~nten

door

stuoentGn

met

he~ doe~

om hun wijze

van

Qo~er.~n t~ Ve~b~teren

komt

~~n

meer

~an

90'

v~n a~

711 institutcn

v~~r. De

neJ .. ft

vb.r:J I

ratings

I

effect.ief

of

de

ge~nqueteeTdr. coOrdin~tOT~n vindt

dS?-B

~eer

effectief.

Formeel o£

informe~l gehou~en

beoord~llnqen

door

colleqa':9

worcll2n

il'l:

het

algo9ll'1'l~en ~l~

Minder

effet')-'tief

qe~ien

d"n hcoQrdelingen

uitqevOo9'n~

Door

d~EsJ:.undtqen_

De

o/!Ir:JalVs09

(15)

'Van

I

in-class videot.apes T

wordt al.g I!-en

VElI"J. d~ m~cr cffcC!ti~~ ~~t;i. 'Vit.~it.GJl ge~ien.

Bet.

onder2:Qe:k

v~n C-Etr.\tr~

gee-ft

een

beeld

van

ae Arn!!:l'i Jr::a.!l.r.J

se

praktijk.

De door hem

v~.rzamcl.d~

mtGITd.ngen

qeven

eehter o;:Jeen

inzicht

in de

~ffectiviteit

daarvan. ZO

bl~jkt b~jvQorbeel~ ~dt

atudentbeoor-deli:n9cn ~llet:rn -=m~er

bepaalde- ccndit.ie!-

tot 'Ver..srtC:h;~·rir'lg l~idG'n (C:~n tr.",

19(3).

Voor

doeel"Jten i~ h~t;. v.,,~"=.

niet cluideli

1k.

hoe

atudenten-oorrlel~n

gEl!f1tEll"preteerd

moet.en

WOl'de-l't

~t'I hoc:zc :Z,le;rh v~rvo19aI1~ zoud~n )o::uranen

verbe-tel'en.

D.!Iarom v~rdi~nt. ~~t

.

.o.~[1bElvelillq QIT1

oerqe-lijka

vormen

van

p~Ofe~~1ortali~~~~ng ~e

corobineren

Net

cureus-

en

t;t' ..

;ininqBfae!llt~itc:n_

op

weo:L:k:-e w1jze

aan de-ze

f.!i.~ilite.ite:r'l .l.nhcud wordt geqcven fa

het onderwerp van

d~ 'il'Ol~endQ pI"llrl;lq~ott~f_

1. 2

Prot!eBs!onali~q:,r':!'Ttgl;~Oncept.en

en

ont.w1kkelin9!;1'I'I0d1!:1.1~r.J

Aan cu.t"aUB:a~i"J.

ei"J.

t.r.:!t.::t.:r'!.i:ng~1'I VQO;t'

ooc-enten

liqgen opv.at.tingen ten

g{'on~sla.g

over het

onderwi

12:en eI'l

over

hlSt ~X'."nQL'9:J:"en vnn

onder-wijsgedraq

(Mirand~... 1971) ~

Opv.;;ttingen over

het:.

onderwijzen kunnen

Worden OJ1dGI"~~hs.idell

in pasaieve

en actieve,

nll.ar llnal.cgir.-

v~n lC~n ond.er!'Och~id v",n (::~ge

(197.2).

Gage

maakt

onder~ehl!::id tU!ili~an a.c:ti~f an

p~~~ief on~erz~k ~5ar

het.

ondcrw1j~en~ P~saief

onderzoek

beperkt

:tich tot

w;;a"t; Qo~ent€ln

in de praktijk doen:r

h~t

vl!:r:::;o.rqen

'V..sn

co11c~C::!I

en practi'i!;.!1 en. bl!:t

b~gGl~j,.QISJ1

van werkat.ukken.

Op qrond van

ver8~hiJ.

len

tJl.!;~en goed~ ~f1

sJ-eente

oocenten

wor1lt gestreeft'l neal'

een

model

v'~n Qe

idea le (locent.

1I.~tlef I)tI:dc;t'~oek; bep~I'kt :dch niet

tot wat

(3o-:::el'ltei"1 vo\!lncl~.."g Q"3I

dag doen,

maar richt: z!ch op wat docenten

zouden

mQ"3It.Eln

doen

o~

o;rrond van

ve-rhana~n tL:l~~~:r'I ond~rwij~l!..:;'tivit~it.:.m Gn

I!5-tUdJ.l;rcsu.lt;"ten.

Di

t onderscheid is OOIe val"!

tOl!::p.a~sing

¢p

~1,1J;'!5'US5en

voor

~oc€lnten.

In

cur~:P'J:=:;o~~n

c;3.;1.c

gebaseerd

zi jn op

een

~8.a8.1.eve 0'Pvatt.:i..n~ 'W'oOrdt.

e:rv."n.

u:i.tgegaan

dat ond-erwijzen

dat~ene

i:!;

\oiI.-5t dO~I;I(jt~;n

in

Q1JQEI';rwj.j:31oKalen

doen.

DI!-~~ ctir!;;1J~~C:rl: s;tr~v'l2I1 'il!rn-l;LI;U; QJn hat qedrag

oat. docent.en

reeds

Vtl;:rt,OTIli!lr.I

te verb-eteren.

In curaussen die -gebag;.e.et'tS

:Iii

jn op

e~n a~ tieve

opv.&ttiI'l.g

wordt hct ondQrw;i.j5Z:'iln

ga~l-Gn

'Ills hat

Bcheppen v~n gee;~l'l:iktl!: lccrc(;mQ;l.1;.le~r

lI'ierbij

11gt.

~e

nadruk niet. zo zeel' op het

pr~~~nt~r~n V""D on.;:1erwije~

ale weI op :net

ont~t'Pen

'\rart

ondcrwij!'O_

In

h~t ~niverBit.aire

Gnderwije

heeft

d~z~ QPv~tt~ng t~l v~n toep~aSinqeD

(16)

inst:t'tlctiC!:syatemel1 (Colcl!-C"l1rI'Iia

8c

GO,ldschrnid,

19-74).

Opvatting~n

over het

veran~eren

van

h¢t

onderw1j~qC!:~raq V~~

dO~Gntcn

kunnen

w~rden onderBcheid~n

in

norm~ti~f-re~duG~ti~ve

en

empiri

~ch""r.ation~l~.

De-

aerate

op'\l'stt.inq

gZl.~t,

ui t

van

de

pcrc:ept,iea

van

de oocGnt,

de

t~e~~ v~n

een

tekor.t

~a~ vaar~~gh~id

hij

de

dQ-C"cnt.

Ran

voorbeeld

v~n

een

mOdel dat

Uitg4~t

van een

normatief-re~du

c.!l.tieve

ve:t:;;I.nn.::!rit."9'~I3t:r.ategte i~

het

Tperception ...

based

t(!'.;achc::::r

edu-c~t~on ~Odel'. ~~~

door

Stanton

(lq76~

worat

~~~~hreven

ala

~en ~tre~ v~n t~gemoet

te komc:I'I san de

uni~kc

b-ehoefte::n vaI'L

docent".p.n~

QI,]T ~xpet'!ence

ind;l cl!tcd that

te..."t:;'h~r!il

will

alt~r.

their

l)ehavi~]Ur

accordtng

to

how they

perc~~vc

their

imp~t:;'t

upon

lea~n~r~~

not on the

basis of whOl!t an outsider

t.ell~

they ought

t.o do to C071form

to an

irleal style

of

pedagoqy".

H:;!'crbij dienen

n~geat.reefde

gedrageve:r:;::t71de'"

rjng~n

in

overeenstemmjng

te zijn met dr- normen en

w~.!I.r~en v~n

de

clO~Gnt ~n

indien

~jt

niet het

g~v~l i~

dienen

~~r~t

deze

norme~

en

W~arden

een

ve:r:ane~TiI'L9

te

onderg~OI!n.

Een

voo~bc~~d

van een

mod~l

dat

uitg~~t v~~

@en

e~piri~ch-ratio

nele

vr.r~~aer1n98st~~t~gie

is het

'p~rformance-ha~e~ ~eacher

edu-~at1,Qn

model'

(Burdin

&:

M;'!t.hie30n,

J.973' _

VOlgens

~it

model

df.en.::!n

opcr8tio~ee1 qedefini~erde ~oceerv~ardigheden

tc

wor~en

onocrwezen}

die

aantoonbn~r

van

lnvloe~

7.ijn op

atudieprc5t~ti@s. D~t

dit

e~n

prDblee~

kan zijnt blijkt ult

~e

opmcrkinqen

v~n ~ll~n

8

~y~n {1969)~

de

ontwikke~asrs

van

de

mi~ro-teachinq procedure~ HTh~ ~ecisicn ~~

to

wh~t

skills

ahou~d

be

developed in the

clin~c wc:r~

not

rnod~

in

t~~

light of what

t,~~~herg

neeo

to know,

nut resulted from

the

dis~uasions ~nd

debates of the

Micro~te~~hin9

staff.

In

the

J~~t

an~J.y;,f.!I;,

t.he skills th;)t

W'~re

choaefl

a~

the clin;l.c' e

ob)t9-c1;:,iv~s

were

t'hose

that we f!!!lt could be of

I'I'I.68t.

use to beginnerf.l

~rtd

that

we

f~l~ cQu~~

be effect;ivcly trained

for in the clinic." Indi-ert dc2e

rneoe-deling

wo~dt

opgevat als

een

m~nier wa~rop

de

leerinhQu~

voor

do~en t:~n

tot.

~tal"Jd

k.omt, d;)n

k..!.t'I

deze

t:I~npak

worden

<l~nqeJtterkt .al~ ~1lbjec

...

tief

en

pra~atisctJ: w.-!!:t.a~

staf nl.ltti9'

'Vin~t

e:n

w~t qoe~ g~1'.r~in~

kan worden, gelden

ale

selectiecriteri~

vnor de cursv$innoud.

He~th

Ni@lson

(1971)

bekr.iti~eren

het

'perforro~nce-baserl t~~~h~.r

education

mod~l'

am drie

r~oert~n:;

het. model ga.at vQQr'bi

1 a:an

wat

er wordt

OI'laerWe~~n

crt

a~n

wie

eT

word~ ond~r~zen,

en

h~t o~tbeert

een voldocI'Lae

ernp~r.j~chc b~B18

wat

b~trett

de

~~l~ti~ tUS9~n

do~ecrvaardigheden

ep

~tucliepr~a~atie~.

Door

bQvertgcl"Joe~de opv~tt;l.~9~n Me~ eJk~~r

te

krnisen,

o~tstaan ~r

(17)

vi~r

ca1l.qn

die

elk

gek..arakteri!!!:~era

worder'J door QQn opv:!Itting over

h~t. ond~rwij~taln (p~:l;.:9ief

versus

aet.iefJ

1!r'J

ecn

op'v~ttiIl:g oVG~ h~t. v~r~~doCroll::n

v.an

onaoerwijageara9'

(:!Ittitu~~-g'3:;r:tc)1t.

versus

techniek-geJ:icht).

Voor

elk

van

dc-2:~ Ii:!cl;I.~n

kZlfl:

@:~'rl

prominent

pr~ktijkvoor

beeld werden

9'~9~~r':I~ 'tTW.

'The clinic'

f 'The MiI'lil!:OUrlSe' I ~The L~bo~atgJ:Y' en 'The

Teol8

of t.h~ Tr~d~' (zi~ ~~gT ~}. A~Vorens ~~

be!Ochri

jv~n

'hoe bi

j <!e~e

voorbe:e-lden

de o""~r tc clrzt.g~n lc~r::I,nhQud,;m

tot.

st.and

komcn

f

wordt.

.s:;t~oe-d-'=ll

begonnen

met

eerst een

lOeschri jving van

het

C\r:r:-;I,lsproqramma

te geven.

~

'OM

•• tOf

I.:ih.Ulj,;1Iil (;(ll')(:ev~ "r l1:.oachil'lg p;:1~:!IiI,lO?:

"X'i""ftt~(! rjl'l. ci.:."le,:9 __ oom

P'\''''fl)l''~,,-,n¢,;;-~ Qricnted on brLngiIl( Rboot lell.n::I.in,s: 5:Huatl.on5 at~itu.djM~ 8~a)::'t.i~ trQm tcnch.c't":!j v;\,l\l('l.t:'l, ~ttu.ud~/li. !l,:9ao.1"='Iptl(1rul n.nd c""n.c.ct'n~

the L~bor.lllory the 'to-ot:; DC th-t' '["rad'!'

'S"iq.

1. vier

curauBbenade:ringl!-r'J.

9~k;!rb.kteri~.e~rd

dQor e¢(.I

Opv..!l.t-t.in9'

over

or'Jd~rwi j2i~(.I ~n QV~I;' gcdr~g!ivc~~nder.;l.ng T

B-;r;-on

~ Mirande,

1977.

The Clinic

The

Clinic to

Itl'l'prQv-R

IJn,iveraity

Teach1nq

werd

Of.lwikk:eld

&.&n

d'e

Un.ivl!:1"~ity Qf M~ss.."C'hu3atts,

Amherst. De

CU1"811~(je'lt~r 'v~n d~

Clinic

i~ ~cn

pl'oceabeqeleider die aan rel.atie-gntwikkelinq doet met €len

indi-vj,~uele

curaist.

Hi~rdoor

meet.en

dQ

voo~w.,.~rdan

wQl.."'llan

qacre~el'd.

waaronder de

(;Io~l!:nt

2iijn

prcblcmcn ~clf

zo-veal mogelijk

definleert.

en

tot

l!~l'I: .oplQ!;~:i,ng

hrengt.

Ret

cursusprogral'l\mEl

besta.&t

t.:Iit.

d~ volg~rta~

f,,!;cn

(~~hQol

of

Educat.ion,

Am.h-e~:st,

1974)

~

(1)

Int.r~~-:i,n1;.oe;r;v;f,t'SIw*

de c30cent w-ordt get.n:torll'leerd over t:le te v01gen

proc~dure

el"J.

d~ 'Teol!l.c::;h~r

:rmp;t;'QU'Q'lTItI='lt

$peci~li3t'

wordt

gelnfor-meerd over het ontile-rwij!!! 'V.art ce

eli~nt.

(2) Gegevensver2:amelit'l:9'

en

"n~lY!5c:

docent en

deskundige

~n~lY5c;r(trJ

de

~qeven8

die

ver~am~ld

zijn

d.m_v.

Qnde;r;w~jso~se~v~t~ef V~~~Q

opnamen,

e~~ ~tud~ntenv~~g~n~~j~t~ ~~ ~~t~oor~en v~n

oe

Qo~ent

op

d~5!'i: v~i'iqenli

ist en zijn veorsJ;lelling

van

"'e

antwoor~en

van

de

(18)

~t.1.ide:ntenr

6'e11

sb.m.env.z!Lttin'!f v""p de onderwijsdoelon

~t'I

de

:beoor-deJ~ng~proc~aures v~n

ae

docent.

(3) Het

bep;:\le~ v~1'l

de st.erke en

:z:w~kkt=:

punt.en in h0t onderwijs

op

g;ropo w;!'b.rva.n:;

{4o) Ver'bete:;t;"ing5~trat.e9"!e~n

wor,cen

9'ekozen

en

\1;L

tge"Voel:"('I,

w.a~.rbi j

gebruik

wordt

gcm~akt

van

micrQ-te~~hinq, g1mulat1~ ~n di8CllSBie~

Met

st:udenten.

(5) Hat

ver~~m~l~n va~

geqevens:

e~

worclt nagegaan

in

ho~verre

er

~erh~t~rin9

is

opgetreden.

(6} slot.-intervie~:

Qe

do~~nt

evalueert

het. cur5u~proqramm~T

Het

proqramm;::l.

~.,n

wQrden qekaraktsJ;"";i.s;lccrd b.ls een "t-r.,iniI'l.9"

!on-the-jot'

c:l.e

l,:d1;.g~at V!!il'l.

de

bepoe;f"t-~

van de indlvj.(hu:dc

ao~t:!nt

.e-n

9~dr49sverandering ~~~tr~eft

met behulp

v~n

'feedback' ep

c~ t~aining

van door de docent

geko~~n va~rdi9heden. O~~rbij

9sat het

pr.ogramma

~j.t:. v~n

h¢t.

oI'lde:rwijsqedrag d",t de do(;ent ree08 "tI"oCrt.oont. De :r,.,houden

di~

in

~hc Cl~nie

worden

QVe~gedragen

sen de

~oc~nt ~ijn

onrler-wij~vnardighcdcI'l.

Allen en

~~~nik

(1972)

qeven aen

opsomming

veard!ghedan

die in de

ccr~t~

Clinic

werd~n geb~uikt; ~Pl~~ned

r.ep~tition. elaboratlon~ ~8king

queBtions,

settin9

the stage

f~r

a

1~a8on,

meeting student

nc¢d~.

optimal

in8t~~ction, chari8m~~

verbal

f1ueney, maturity

a~d st~bility

of

inte~p~0tation,

creativlty.

recoq-nizing

~tten~~~9

behaviour,

pacing,

~xpress!onF t~tor!ng. aG~d~mic

~oun~~li~~,

inspiration,

~~vel

of

challeng~,

lecturinq,

~tudent.

par-ticipation,

ve~b~l

and

non-verbnl

reinforcement,

l09ical

org~n

iz~t!onF

examples,

pra~i~c ~tatementr ~~c lev~ls

of

impQrtance

R

•

Typ~r~nd voor

deze opsomming

i:s.

db.t

vri~~l ~llc V'!!ia.rll'iqheden

be-t.rekkinq

hebben

op he:t presenteren

VI;IP

c:,-I'!derwi

is

en.

pict op

het.

ontwerpen

v~n o~dGrwij5. Ov~r

de

wijr.~

waarop de

inho~d~n

tot

stano

komen

melden Allen

~ M~11'l.1k.~

"Tbe

clin;l.~

foct18ea on

sellJ"~t.ca

tech-nl~~l ~kill~

wnicn are

CO~Qnly a~oept.ed

to

ch~r~~terize ~h~ ~f

fec;:tivc;: teb.l!:her

P•

In de

~e:8~hrij'Vinq

van (Ie 'working mataJ;"",i.;lll!!l;' wordt

aangegeven

op

welk~

1iterb.tuur een

v~~~diqheid

is

geb~5eerd.

Boewel

een -PJ:"ogrr.amm.a VOOl:" de

ont:wi}:;"~ling

van deze: m.,t.crialen niet cxpliciet

wordt beschreven,

k~n

uit de genoemae

p~~l!caties

worden

afgel~~cl

dat

op

ba:d~

van

liter.at1,J~rs;ltud:i~ vaard!ghe~l?I::n

worden

ont-.worpen.

o~ ~

woraen

bijgc~t~ld

na 'gebruik'

~QQ~ do~enten.

Tho MinicDurse

Mini~ur~t1B~en wer~en ontwikke~Q

door het Far WB:8t LabOratory for

Educational

~e~~~r~h ~nd D~vel~pment. R~n

Franeisco.

Ze

b~~t~a~ ~it

(19)

k:o:rte

i

zelf-!nst.ruerenae

Cllr~U:!;~¢n f w;j!~;rb;i j

lae:rkt"il.chten

zichzelf

t.r~in~n :I,:r;, ~pecif!eke onderwiji!v.!..!.rai~hedC:n, w~;,.rvo;m "~ff~C't~~f

v:;-,,-q~n

et.elleI'l"

d~ hl::k~r.lQ:ste is (Borg e.a •• 1970) .. V~.e.n.l'l'l.!t.l"! (1975' et.J '!ian dolSl';t" ~l.;;,s & De Roos (1975}

bewerkt.(!:r'I

I'nini~1,Jr~1,J~~ltIrJ ~n het NeQ-e:rliuld~

t.h.v.

p~da"9'o~ie.che A~~dt:m;i,es

en

o-pleidingsBchclen voor

kll!:ut.e.rll!:id" 8t.er~

_

Seldin (1. 976}

noernt

€len sant.al toe~33I!i;in9'en van miI'licur~u~~en VQO~ univerait.&i~e do~.e~tel"!.

SaMe:t'J.9'~ .... at be~t;..,.~t-

net

C'u:rsilsprog-rsrnma ui

t

dl!: VOl9'l!:l'1de ~t..!.ppeI'l ~ (1) De cur~i!;t.:;m loe~eJl

h-et

handboek

doo.l:" waa.t"ir.. d~ 'Va~rcigh~;i.~

rJ;:I,\1W-kcur;ig st.aat beschreven.

(2) Zij

krijga-n

op

€len

televiBie8o!':t!!J:~'1'n 'O'o6rb~~lc(';::n t~ ~j.erJ V.JTI ~EI

techniek~n w~~ruit d~ v~~r~igheid

bestaat.

{3)

"OQ~

sen

'klein

gehool::"

geven 2ij

9'ccurencn

ti~n mJn1,lt-~n ~e-n

les,

w~ari:n. !Zi j ~~

techniek oefEinen .. deze

rnini-i~!;

wor-d:t

ml!:t e~I'I vi.c~Q r~C::Qrdl3';r

opgenomen ..

(4) Met h~hlJIp v~n 001311

checklist

beoordele:.l 2:'s'j

hull. ei9~rt Ie=.;; en

noteren

ze wat e:r k&n wo:t'dl!:t.J 'U'~rbl~~t.~l;"~_

(S) Vervo1genB g~'I,I'eI'l. zij d.;7.~:r.~OEl'

les

nc'lJ een

keer

en w-e~r beoordeletJ

zij

de

'tjid~Qbl:lnd

oie

ervan

qemaak't.

werdj

:2:-e

~~ketl I'll!!.ar !;uggc~ ti9~ voor verbet.erin~ 'Van de .coQr h~11 gah~rlteerde

onderwijev.a.ar-di9beiil.

Dit pro9'rl!!.mm..s bm wOl'den gek:arekt.er.:tseerd a.l~ I!:-en 'irt-~~r"ic~' t.r~ining d;i.e \1itg.o.at van

een

tekort ~an v~~rd;l,gh~;l.d b1 j doe

docent

en

gedragsVel'Bndel'in9

n.!.~trl;!t:lft met. hehulp van voorbe-el~en. 'fccdb.a~kT

en

de

tr;!!.ining v,;)n vQo:rqeschreven

vas.r'l1igheden.

O~arbij

go".;!!,)

d~ k'l'lee~t.~

1;'1,l;t;"S1Jssen

uit van

het

l'e:e~:!!I; l!!.al'l~~;i.ge 'schoolqedraq'

van

de "ocent.

On'tw!kke11nq

va'l"!

de

l~cr::trthol,JI;J.·.;:tn VOQI' rninicur8uBsen vindt:. plaB.t~ vi;!!.

een

ticrtt~l f"~G'n v~n

onderzoeks- en

ontwikkeIirt9~wc;E"k

{v",n

Ot3:J:'

pias

J 1979) I

t.w.:

C J.) Het

vel'zB.me1e-n .... ,an

gegev~ns: rn~t

'bol3trekkinq tot. het:

ondet"~.t"'P

va.n

de

minicurSll!3

(11

terBtllUl"9tll~ie, ob~GrJr'tr~t.i~)

..

(1) P1l:1nning (bepo;ll.ell vo!);n

doell3tellinqe!lr

em:'sU80Yltwet-p

en

t:ry-Qut!:O) ..

(3) Het

ontwikkelen

van eert vOQr1opiq PJ;'QdI,Jk't

{mooellessen

r han~bo.ek.

oe .. d.).

{4) Bet.

vooronllerzoek

(in !l;ch~1¢1'I:

b;i,

j

6 tot 12

leerkr.a.chten).

(5) ~avisie

ten

beh¢eve

van de:

hOOfd'Veldtoot.s

(z:;i.c 6).

(~)

Oe hooi<1veldtoeta

(bij

30 tot 100

lee~k);a"~tal'l,

o"",ot het

(20)

melan

kw~ntitatieve g~~~ven8 ove~

de

pr~etatie~ v~n ~~ leerkr~chten vQQr

en na

de cu~~u~)~

(7~ Rev;i.g~c

ten

b~hoeve

vtm

(lEt QP~t'8.t.ionele

veldtoet.s

{zie R)

T (e~

De

Qperationele

vel~tQet~

(uitqevoero

~OQr ~choolpe~aQnccl

bij

40

tot

2CO leerkT",~hten ~

Ol't'Ivat !"let::

~n.l!l.ly8ereIl

verz~~~ld

via intervlew

r Qb~crvatie en ~~~gcnlijsten).

(9)

Laatste

~cvi~ie.

(10)

~erBpreldlng.

r~it

:tftoc:l.el

1s geb..:\seerd

op lit.eratuu:r:studie en

ot:Si?-;r.-v~ti~~

De

hierult

afqele;l,~G'

c'Jp!!:rationele

OOI3:~,~tt!llingen

wordon

i~

een

o~eX'~tio'"

nele veldtoets

QP

hun

w~a~de beoo~a~eld

met ala

c~~t~rium

'verander.d

dOCB€lrg~dra9'

• Zoals

.gaa.tel";1..~

hct

kel"lmerkende vcr!t-ehil t.usaeD The

clinic

~n

The

Mlni~our~e

gelegen io

~c veranderings~trategie. l~

The

C11ni~

wQrdt de

~e~ste ~rbeiQ g~!nv~&teerd

in de

~itvoering V~~ ~en

cursus.

Uitgaande

van

de

beh~Gft~n

van

de do~~~t,

wordt

specl~le ~&ndacht q~u

schonkcn

aan de adoptie

e~ 2mpl~m~n~atie v~n

de te

verbet~re~

onder-wljsgeQrag~ngeD.

Doe

persoopt;lQJ:lt'WikkeU ..

n;,;J von

de docent

st.~.,.t.

hierbi

j

voorop

en in

de~~ ~in

1s The Clinic nauw

verboPQ~n

met

~e h~~ni3-ti~che

psycholog5e.

tn The Minicourse

wordt

~&arenteg~n

vrijwel

~ll~

arboid

~e!nvesteerd

in

QS

vQQrberel~ing v~n ~~ cur~ue, re~p~ctieve

lijk

de

ontw~kk~lin9 V8n

de

over

tG dr~9~n leeri~h~ucen~

Het

~~n1cr~n ~an a1gem~en

geldige

bekw~~mheden eta~t h~erbij v~orop e~

in

de~~

2io

is The

Mln1~ov~~~

nauw verbonden mat

d~ Amerika~n~~

'Competency baaed

t~~ch~r educationT~beweqing,

die weer in

ve~band kan wo~e~n 9~bracht

met

het

'behav!oris~'.

The

L;ob<n;-" tort

Een

~vr~u~ben8der!n9 ~ie k~n

worden

opgev~t al~

een

poqjn~ QM

de

geachetste

teg4n~tell!n9 ~ot

een

~ynthes~

te

bre~g~n

{H The

Lahora-tory van

P~T.~b~rg

(1976).

Ala.

eer~t~ rappor~eeroe p~rJber9

over

oe

t::~~pa~Gin9 ~8n

micro-teaching

al~ tr&ininqamethQQ~ vou~ unive~sit~ir~

aocenten.

D~~~ m~thod~,

die ontwlkkeld wcrd door

Allen

&

Ry~n

(1969l

en.

.1.n

Nederland

ge!nt"t"Qducc:~:rd

werd door F:ievict

(1972)

kan

worden

O"!11:"3-c'hr.ev~n .a15 n. ~ .een methode voor de:

tr.&.ining

v~n

ondcrw!

javaar-(I~.gh.0"den "W~arbij

ex:pl1ciat gebruik W'ordt gemaakt v.,.n het

t.eruqkoppc:: ....

lingam::i.n.:::':I.p~ (fee~back)

en waarbi

j

de:

on~~rwi

j-sloger-l;;l.tuiltie beperkt

bli

1ft

ten aanzien

v~n ~ h~t.

aantal

lee~J,:i,ng~n

waaraan

les g(:9'~ven

wQr.~tr

ee

~~~r va~

de lea en ce omv.ang Vb.n de lo9s

n~~"t" i~houd

en

diliaetie.C:he presentati!3"" (:f(il!!:viet,

1972,

p.6) ..

1\1~

te oeferl'3"n

(21)

digh~d~:n

W'ordq;n

genoemQ:~

net.

etellen van

vr~ge:n.~

het

bekr~C'htig~n v~n leerlinggeclrag~ prl!!:$entat.iC!v~~:.:-~igheden

en

vaardigheden

met.

bet.1"~kkfnq

tot

dB

individuele begeleiding van

l~~T.lingen (Corporaal~

19r9).

Perlberg

brcidd~

dc.7.€:

methode

uit

'tot. wat

h5..~ l"IO~tn.t Th~ L.abor~ tory.

Deze

besehrijft

hij

.,,).l; een

trainings-concept waarb1j

~ocenten

hct'!2:ij

individueelr

net2ij

i~ ~froep:!:>vcrb~nd W'QTQen

geconfronteflrd

met e~n ~tg;),heid

van

leeract,1viteitet"l.

W.a~rb.i,.j l.I,l:l; h.,si l;px-inelpes

qelden

Tle:.'!..!"rtir'lg

by

~oing'

en'

int.enaive

l.f.lVOIVement 1_

"SomG' Qf

th08e

(act.ivitiee}

rn.~y t~kc pl~ci3

in

specially

designed

tacilities

e.uch

Elg

al"l

eJqJ~rim~nt_~l c:f,~l;9rOOP'l

equipped

with

inetrW'tlent.'!.tiot.t

whieh

can

provid~ fecdb~~k, wh~~e

others may

take

pla~e el~ewhere. N~ither i~

involvement

in

ttle

t.e&~hin9'

l.!l.boratQry

J,~~:i.teQ

to the

practice

of

teaching

skills only.

~h~ p~r:l;Qn ~ng~geQ

Is

involve~

in

a

wiae

r~~ge of

acti'Viti=!!i

;S'I,lt;'h

"8

~nnlysi8 of his

inst.ruc-tion.r

b.!t~eCl Ort V;!riOLlS S;olJr~GS

of feedback

r

experi

~sH:irl:9' $~l f-~ofl fx-Ql'It",

tion.

design

of in ....

struction.al

~nd le~rninq

syat.eros.r

p.racti(:~ i~

tel!lehirtg

~k.il;I.~ ~~d

s;t~~tegies,

Bupervised

e~p~ri~crtt~t~Qnr ~nd

flvaluation of new

in-st.ructiot'll!ll

:;y:::;t..;m:; in

the-

clnssroom

H

_(perlberg,

_.1976,

_{p ..}

_{1.39) ..}

Veor

h~t

bewe:::-kstelligen

van

veranderingol!!;t'1

in

het.

OI'ldarwi j~qiil"dy-~g

van docenten l!gt

lie

rLadruk

of

mi-C~Q-t~~c"ing

technieken

I

t'eedbaci< en

-

zeer

belal"lgrijk in zijn benaoering -

zelfcont'ront.at.ie met

hehulp

V;!r.rt vidco-Qpn~men: ...

i t

creates the

p~yeholo9'ic.al rc~ainr;.!;~ Qf

th(l:

inaiv;i~1)Z'l

to be involved in

.!I, pro'9'r~m

which aims at

~C'hieving

chan'9"e

in the cla8sroom".

HC;)f~wcl

the

L~boratory

mee.r ia

geori~:n.te~rd

op

'p~rt=~ptiQn I .;;1~n

op

rps~fQrmance'

is Perlberg op

dit

punt

niat

d~gm~~~8C~~ R~t

uit-gan9'spunt

is

h~t.

qCQ;reg

V~11

de docent,

maal:: zMrll.

d~

'paycholoqicill

r~ZLgin@S5'

aanwezig is

wordt.

de

~ocent.

ook in

~onta~t 9'ehra~ht:

met:

o_~

_

hi8't ontwerpen van instruotie:a:Yl!ltemert..

VQlqc;!n!;l:

'P~rlbc;rq k~n

een

meer 'c-ognitive

~e~t~reCl ~pprQ~~h', ~o~18

bijvoorbeeld discussie

ove~

en

al"lb.ly~e

v;!!:I'1

h~t

Qnde;rwi js v.an

~e

docent

r

in sommige gevallen

e-n

voor

sommige

docent.en volaoende

:djn_

TC;I;w;ljl

The Clinic sterk

is

gericht

op tle-t:

ai.!!gno~ti~cr¢t.t v~n

hot be-ginge(l'rag en The

Minicourae

op het

ope.rat..iol"l.!l,li~cr~n

v,,:n

;r,~e;t:dQeJ-enr

be:st€l.at de

meer

syn'the'tische

b0n.ndering

van

The

Labol"8.tory

uit een

~terkc 9"cri~h1;:hcid

op

gev~;fj,-4~rQ~ e~

jntensieve

leer8cti~teit~n. E~n uit~~wcrkt ¢nt~ikk~lin9~

I'I'I.Qch;l

h,i~;E;"vOQl" wOJ:"dt

echter niet beachreven.

(22)

~he

Toola of the Trade

Sen

vle~Q~ prof~~~1onal!8erin99cQncept

ken worden

opg~v~t Hl~

een

oplo5sing voor

~@ tegenstc~lin9

tussen

p~s8iGv~

en 4ctieve

opv~ttingen

over t"iet- "nc3erwi je. Zoals al

waro

gc:~teld

21 jn

VQor~t.J!l.I'I.dere

van ean

6(;titElve opvatt~,ng over het. onder",!

,2:en

v~n me:l"lit"J.g dat hE"t Qndcrwij'zen

van

do~e:l'it€ln

aanqevuld di':;lnt t.e worden met vQrmeI'l van

geproqr;::tmm~.c:rd

en

gelndivlQu~~i~~erd

onderwijs.

C~g¢

(1972) nu is

~n~rz!~a8

van

m~ning

- crt

daa~in

stemt hij met de

voor8t~nd~~~ ~an

Qe actieve

b~na ~erin'TJ ove:r:-e~n

-

dat het

daqel.tjk~~ ol'lc3.erwi~zen

t--c

~haot18ch

en

t".~ w~ini~ votg~n8

plan

v~~lQopt~

AnderziJQs

i~

hij van

~eojng

dat vormen

van

geprogr;:immc~rd ~n

qe1ndividu,/)lisocet'c3

on~erW':I j~ ~~n

veel te

5t.~r't"e oplo~!Sin9'

2:1 jn voor dit probleern. AlB ..,ltcz'"t'latieve

OplO!;~i1'l.9

intr.odl.l-~e:et:"t hi j

het concept van

'1'h~

Tool

s.

of 'the Trade'.

0':1

t.ganl!ll!;plJ1'1

t:

hierv~n i~

dat er voor zo'n

tWB~ miljO~n

docenten(

v~n

wle de

mB~~te~

a18 docent slechts

m~tig ~e~aata zf~n, ~~n

uitqebreid

~r~e~aal

aan

onde::rw:i,j~kundig-e

inetrumentEln

bl;l'~ch1kbaa.r

moet.

kome:n~ niet

"llcct"J

be~ta.ande

uit.

vaaJ:"nj,ghRdcr':l~

l'tI&.ar

ook

'1):it. rcq'~ll!3,

checkl:i,!;t.s.

testa.

procedures. flow charts, mooellerJ

r.:.c9.

Met

beht~lp V'~n

(.Ieze

in8t't"umoe:l':I-ten

~oeten

c3oecntoe:n

::dcb

op effec;otil!!:ve

wi1ze

k~n1':tcrt aanpaaaerJ ol!oZ!II'I

t.1e

wisselen~e ~o~lr.rt en

behoeften in hun onderwijsT

De nadruk

wordt

hierbij

niet

~elegd

op

theoretische

~~~pzi~fligheden.

maar

op

h8t

hllnteerbaar maken

van

ond~r'l,,\'ij!E!;taken

met bchulp van sne], cfl

geruakke-lijk te

geb~uik~n h~l~miadele~.

Voor het

on~wikkelen

van

~~rg~lijk~ i~Btrurnent~n ~pre~kt

Gage

u~n

't.ool-based

expe-r:-;im!;"ntatiol"l'

wa.a.rvoor hi

j

vier :kenPle:r:-Jcon noew.t. oren

eerste

COncreE!tMe~d~

de

onafhank.elijk:e

v.,rioZ!lbl!-le

or

'tre.,1;:m~t.I.t'

rnoet

l;lelil;!h~amd

wo.rden in

rnaterji)~l,

dat het

a~v:l-e~

op

pr&~tiachtEt w~jze

wee.r9~e£t.

Ten

twe~~~, p~ycholoq!Bche v~liditeit.

het

~dvie~ mQe~

qebeseerd

z!1n

QP

w~t

bckend ie over

leerproces8~n,

zoals

b~jvOOrbeelo o'\Y~r bel<:rachtigingspro~~dur~8

efl

over

0'13

ordenin9"

van le~riT'lhotlden.

Ten derde

moeten Qe hl,llpmi~delen relev • ."nt.

:rdjt"J

met het Qog Dp de doo:J:'" accente~

toe: vervullen nieuwe

rQll~n.

En ten

Vi~TdG m~eten

de

hu)pmid-d~li!!!:n differenti~en ni)~;r;

hct.

ty~~

leren dilt 'WortJt nagestreefd.

Uit-gaande van

w~t do~cnten

a1 doen en

w~t

7.11 zouden rooet¢l"i aoen in

voarh,(Jnd

m~t

h.ct

Bcbeppen

van

~~~r~itjja.t.ie!!3

..

dienen

(Jr:

te

ontwiJo;J;:e~.f;":n

hulpmiddelen de taak van Ben

dQce1':tt

te

oPtiml-l ;r.,i.~eren.

Ter

illust:rat.:I

€'r

v.:an

zi jl"J

benaderinq

be=;;chr.:i

;ft

Gage

e~n

onder-zoe);

n.aar o:,en inat:rU'mB"nt d.:at tOt Lloel heeft

~litccn2iettingen

V.,TL

dQ~cnten

te

verb~t~r~n.

Dit instrument( bC:::ItaoZ!lrtd-e uit eert hnrJdleidinq met· v:l jE

aanbevelinqen en

e~n in~tru'=tie voor