UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http
s
://dare.uva.nl)
UvA-DARE (Digital Academic Repository)
Passie of professie. Galeries en kunsthandel in Nederland
Gubbels, T.
Publication date
1999
Link to publication
Citation for published version (APA):
Gubbels, T. (1999). Passie of professie. Galeries en kunsthandel in Nederland. Uniepers.
General rights
It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s)
and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open
content license (like Creative Commons).
Disclaimer/Complaints regulations
If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please
let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material
inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter
to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You
will be contacted as soon as possible.
Woord vooraf
Meer dan tien jaar geleden was ik eigenaar van een galerie. Met zijn drieën, een beel-dend kunstenaar, een psycholoog-in-spé en ik, beheerden w i j in m i j n benedenwoning aan de Korte Leidsedwarsstraat in Amsterdam Galerie Nova Zembla. ledere maand was er een nieuwe tentoonstelling, meestal met werk van jonge kunstenaars, niet zelden vrienden of bekenden. Idealisme was er volop. En er waren talenten te over die stonden te trappelen om aandacht. Kunstenaars kregen bij het inrichten van de expositie veel ruimte voor hun eigen ideeën. O o i t was er een kunstenares die alle muren en het pla-fond voorzag van goudkleurige sterretjes.
Verdienen deden we er niet veel aan. Per tentoonstelling verkochten we meestal wel één of twee kunstwerken soms meer. Ook museumconservatoren, een paar grote bedrijfs-collectioneurs en ambtenaren van de toenmalige Rijksdienst Beeldende Kunst kochten zo nu en dan een werk. De samenwerking w e r d na twee jaar verbroken wegens
incompta-bilité des caractères. De galerie w e r d onder een andere naam voortgezet door een van
de firmanten. De opkomst en ondergang van Galerie Nova Zembla was een bijzondere ervaring en aanleiding voor aanhoudende nieuwsgierigheid naar galeries en de visies van galeriehouders op hun métier.
Een tweede motief voor dit boek is gelegen in het gegeven dat er weinig bekend is over galeries in Nederland. Binnen de gelederen van belangstellenden en belangheb-benden in de galeriewereld - die doorgaans alleen de kringen waarvan ze zelf deel uit maken overzien - wordt veel gepraat over rol en betekenis van galeries in de beeldende kunstwereld maar is weinig feitelijke informatie voorhanden. Het voorzien in die lacune - door het beschrijven van de ontwikkelingen in het naoorlogse galeriebestel - is daarom de andere beweegreden voor dit onderzoek.
Bij de totstandkoming van dit boek waren velen, op uiteenlopende w i j z e betrokken. Erg belangrijk waren de - soms achteloze - gedachtewisselingen met (ex)galeriehouders, kunstenaars, verzamelaars, collega-wetenschappers en vele anderen variërend van gesprekken van een half uurtje tussendoor tot interviews van drie uur. Ik dank daarvoor Hans A b b i n g , Hester Alberdingk T h i j m , Eva Bendien en Rutger Noordhoek Hegt, Ton Berends, Th. de Boer, Erik Bos, Saskia Bos, Piet Clement, Ferdinand van Dieten, Nicolas
Dings, Marja en Jan W i l l e m Groenendaal, Mabel Hoogendonk, W i l l Hoogstraate, Hannie Koomen-de Langen, Debby Koudenburg, Pauline van Loenen M a r t i n e t , Koen N i e u w e n d i j k , Jan N i e u w e n h u i z e n Segaar, Anneke Oele, Adriaan van Ravesteijn, Alphonse Ronkes Agerbeek, Aarjen Rijnders, De heer en mevrouw Sanders, Hans Sonnenberg, Gijs Stork, Riekje Swart, Maruska Swasek, Lambert Tegenbosch, Maria Tuerlings, Felix Valk, Annemie Verbeek-Boissevain, Martin Visser, Cora de Vries, Jos W i l b r i n k en Vera Zolberg. Dank ook aan Melle Daamen van de Mondriaan Stichting voor het beschikbaar stellen van gegevens, evenals aan het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen met name Pieter Ligthart maar ook Jeanne de Bock. Graag roem ik de immer bereidwillige medewerking van de afdeling Persdocumentatie van het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie. Uitgever Marinus van Raalte dank ik voor zijn ver-trouwen en Freek Polak voor zijn geduld. M i j n bijzondere dank gaat ook uit naar de Stichting A r t i m o en de Stichting Boekmanstudies zonder w i e de uitgave van dit boek niet mogelijk was geweest.
Dank ook aan Frank van Schaick, Marique Heydemann en Karin Hannink die, onder mijn supervisie, een groot aantal galeriehouders interviewden en aan A n n e m o o n van Hemel voor de uitwerking en ordening van die vraaggesprekken. Voorwerk voor het boek werd eveneens verricht in de scripties die Saskia Berends en Carina Mulder schreven over de geschiedenis van kunstbeurzen in Nederland en de KunstRai. Van de gegevens die Gerbrich Vooistra verzamelde voor haar scriptie over Amsterdamse galeries en het Stedelijk Museum te Amsterdam heb ik dankbaar gebruik gemaakt. Pieke Hooghoff ben ik zeer erkentelijk voor haar assistentie bij de literatuurlijst en de index.
Voor zijn stimulerende kritiek en waardevolle suggesties maar vooral voor zijn lang-durige loyaliteit ben ik veel dank verschuldigd aan m i j n promotor Bram Kempers. Cas Smithuijsen en Gerbrich Vooistra dank ik voor hun nimmer aflatende steun en fiducie en Jan Vaessen voor zijn inspirerende sociologische voorbeeldigheid. Veel dank tenslotte aan alle medewerkers van de Boekmanstichting - toch de zo bijzondere bedding zonder welke dit boek er nooit was gekomen. Ik draag dit boek op aan Niek, Rosa en Daniel.
