Diepploegen met bijbehorende werkzaamheden

G e s t e n c i l d e M e d e d e l i n g J a a r g a n g 1961 - n o . 6 RAPPORT van de Afd. M e c h a n i s a t i e C u l t u u r t e c h n i e k n o . 20

D i e p p l o e g e n met bijbehorende werkzaamheden

INSTITUUT VOOR LANDBOrWTECHNIEK: EN RATIONALISATIE D r . S.L. l i a n s h o l t l aan 12 - Wagen i n g e n .

H O U D

Voorwoord b l z , 1 Diepploegen i n h e t algemeen. 1

Overzicht van t e c h n i s c h e gegevens van enige diepploegen in tabelvorm. Schematisch over-z i c h t van h e t g e b r u i k t e trekhaakvermogen i n verhouding t o t de p l o e g d i e p t e .

a b

2 - 2 Werkzaamheden i n de rvk."De Ringpolder" en de r v k . 5 "Godlinze"

Grafiek van de ploegcapaciteit in verhouding tot de ploegdiepte.

Grafiek van de pioegkosten/ha in verhouding tot de ploegdiepte.

Tabellen met ploeg- en bulldozer-capaciteiten en -kosten.

3 Werkzaamheden in de rvk."Vriezenveen". ' 12 Overzicht in tabelvorm van de werkzaamheden,

de prestaties van de machines en de kosten per ha.

4 Werkzaamheden in de rvk. "De Haskerveenpolder". 15 Overzicht in tabelvorm van de werkzaamheden,

de prestaties van de machines en de kosten per ha.

5 Proefobject in de rvk. "Nijeveen-Kol derveen". içj Overzicht in tabelvorm van de werkzaamheden,

de prestaties van de machines en de kosten per ha.

6 Proefobjecten in de Veenkoloni'én ' 24 A Menging van de lagen met behoud van

teel-aar de (bulldozers) 25 B Menging van de lagon zonder behoud van

teelaarde (bulldozers) 26 C Menging van de lagen d.m.v. diepploegen 27

D Bezanden en mengen van het aangevoerde

zand met het onderliggende veen 29 Overzichten in tabelvorm van de werkzaam- 30

heden, àe prestaties van de machines en de kosten ha.

Schematische voorstelling van de kosten. 38 7 Samenvattende overzichten in tabelvorm van werkzaamheden, ^. 39

die na het ploegen en schuiven werden uitgevoerd.

8 Overzicht van de voor de machines en arbeiders in rekening 41 gebrachte uurtarieven, excl. 22/£ voor toezicht, winst,

risico enz.

V O O R W O O R D

V e r p l a a t s i n g van grond s p e e l t op c u l t u u r t e c h n i s c h e werken een zeer belangrijke r o l . Dit b e t r e f t zowel v e r p l a a t s i n g van grond in v e r t i c a l e (prof i e l wijziging, l e i d i n g e n graven, d r a i n a g e ) a l s in h o r i z o n t a l e r i c h t i n g ( g r o n d t r a n s p o r t ) .

De afstand waarover de grond moet worden v e r p l a a t s t i s de belang-rijkste k o s t e n f a c t o r .

Voortdurend wordt gezocht naar machines en werkmethoden die h e t v e r p l a a t s e n van de grond goedkoper kunnen maken. C u l t u u r -techniek en werktuigbouw zijn de twee wetenschappen, die h i e r nauw samen mosten werken om t o t de oplossing t e geraken.

De landbouwkundige onderzoekt de eisen waaraan een bepaald s o o r t werk moet voldoen.

De werktuigbouwkundige t r a c h t een machine t e ontwerpen, die h i e r -aan beantwoordt.

De l a a t s t e jaren hebben meerdere c o n s t r u c t e u r s zich vooral gewijd aan het bouwen van diepploegen voor p r o f i e l v e r b e t e r i n g en het bovenbrengen van ondergrond voor het dempen van s l o t e n . Deze werkzaamheden werden t o t voor k o r t in hoofdzaak met de d r a g l i n e u i t g e v o e r d en waren k o s t b a a r .

In d i t r a p p o r t wordt s p e c i a a l aandacht b e s t e e d aan het diepploegen met de daarbi] behorende werkzaamheden.

Na een o v e r z i c h t van de technische gegevens van de belangrijkste typen diepploegen worden de werkmethoden behandeld, zoals deze op de v e r s c h i l l e n d e objecten werden t o e g e p a s t .

Wij vertrouwen dat de praktijk in deze gegevens g e ï n t e r e s s e e r d zal zijn.

ï'en s l o t t e w i l l e n wij nog een woord van dank r i c h t e n t o t de c o n s t r u c t e u r s van de ploegen voor h e t v e r s t r e k k e n van de g e

-vraag-de gegevens en t o t de C u l t u u r t e c h n i s c h e D i e n s t , d e N.V. Grontmij. en de Nederlandse Heidemaatschappij voor a l l e medewerking, v e r l e e n d bij het verzamelen van de ei if er s .

Wageningen, mei I96I De D i r e c t e u r I r . H.H. Postuma

1

-^ Diepploegen i n het algemeen

Kaast de v e r b e t e r i n g van de waterhuishouding en de o n t -s l u i t i n g , vormen, in bepaalde -s t r e k e n van on-s land, het v e r b e t e r e n van de kavel i n r i c h t i n g en de p r o f i e l opbouw belangrijke onderdelen van de c u l t u u r t e c h n i s c h e v/erken.

In de h i e r n a volgende r a p p o r t e n worden van de genoemde werkzaam-heden die werkmethoden behandeld, die •.'.oor middel van diepploegen werden u i t g e v o e r d .

Ook de werkzaamheden die met het diepploegen samengaan zijn n a -g e c a l c u l e e r d en in de r a p p o r t e n verwerkt.

r

L>: T iiepploegen kan naar het doei worden onderscheiden in de volgwnde hoofdgroepen .:

. Diepploegen, t e n e i n d e ondergrond boven t e pleegen voor e g a l i s a t i e en h e t dempen van s l o t e n . Achter het diepploeglichaam bevindt z i c h een tweede r i s t e r waarmede de t e e l a a r d e op de boden van de open voor wordt gedeponeerd.

De bovengeploegde ondergrond wordt gewoonlijk door b u l l d o z e r s verwerkt. Indien deze ondergrond naar l a a g t e n wordt afgevoerd, dan wordt de t e e l a a r d e van deze l a a g t e n , na het schuiven,

bovengeploegd.

Diepploegen ten behoeve van een wijziging in de prof i e l opbouw. Hierbij zijn v e r s c h i l l e n d e mogelijkheden t e onderscheiden n l . dies A. waarbij de t e e l a a r d e n i e t gespaard behoeft t e worden.

Gewoonlijk wordt tevens ondergrond bovengeploegd voor e g a l i s a t i e s en het dempen van s l o t e n .

B. Waarbij de t e e l a a r d e in het bovenste g e d e e l t e van h e t p r o f i e l wordt verwerkt doors

1, een voor het ploegl.ichr.am gemonteerd a f s c h u i f , r i s t e r 2. een aan de ploeg gemonteerde h o r i z o n t a l e p l a a t die het

bovenste g e d e e l t e van de p loe g ba l k b e l e t tijdens h e t ploegen d i r e c t i n de open v:JT t e v a l l e n .

In beide g e v a l l e n i s h e t mogelijk e x t r a grond boven t e ploegen voor e g a l i s a t i e s .

CV. waarbij de t e e l a a r d e aan de oppervlakte wordt gehouden door g e b r u i k t e maken van.:

1 . een d w a r s t r a n s p o r t e u r die a c h t e r het diepploeglichaam i s aangebracht. De t e e l a a r d e , v a n de volgende voor wordt d.m.v. een ploegschaar opgenomen en op d e ' t r a n s p o r t e u r g e b r a c h t , die ze over de open voor b r e n g t .

' 2. een afzonderlijke machine, die in een a p a r t e werkgang de t e e l a a r d e overzet n l . met;

- 2

a. een ploegliohaam dat de grond op een t r a n s p o r t e u r "brengt, die de t e e l a a r d e over de open voor op het gediepploegde d e p o n e e r t .

b . met een machine die de t e e l a a r d e d.m.v. een werprad over de open voor werkt, nadat een schijf de l a a g heeft afgesneden en opgenomen,

c. een ploegliohaam dat de t e e l a a r d e van de volgende voor in een evenwijdig aan de voor g e p l a a t s t e f r e e s v o e r t en over de open voor werpt.

d. een cirkelvormige goot waarin door de t r e k k e r aangedreven schoepen r o n d d r a a i e n . De t e e l a a r d e van de volgende voor wordt door een s o o r t schaar i n de bodem van de goot opgenomen en met behulp van de schoepen door de goot over de open voor gevoerd, t o t d a t zij door een g a t in de bodem van de goot op de l a a t s t e ploegsnede v a l t .

Het r i a t e r van de diepploeg

De grondlegging hangt in s t e r k e mate af van de r i s t e r v o r m en de r i j s n e l h e i d . Vorm en g r o o t t e van het r i s t e r dienen i n overeen-stemming t e zijn met de gewenste p l o e g d i e p t e en p l o e g b r e e d t e . Om deze reden i s h e t s l e c h t s mogelijk, dat men met een bepaald type diepploeg binnen een bepaalde d i e p t e v a r i a t i e bevredigend ploegwerk verkrijgt. Het diepploegtype zal dan ook in overeenstemming moeten zijn met de te verwachten p l o e g d i e p t e n en de grondlegging d i e men wenst.

Aanbouwdiepploegen en getrokken diepploegen De diepploegen kunnen a l s volgt v/orden ingedeeld s 1 . Aan b ou wpl o eg en

a. Een type dat aan de werktuigbalk van een r u p s t r e k k e r i s gebouwd en waarbij de d i e p t e v i a de werktuigbalk en h e t

s t a a r t w i e l door het h y d r a u l i s c h systeem van de t r e k k e r r e g e l b a a r i s .

b . Een type overeenkomend met a, doch waarbij de d i e p t e r e g e l i n g g e s c h i e d t v i a een a p a r t aangedreven h y d r a u l i s c h systeem dat

op de diepploeg i s gemonteerd. Indien g e b r u i k wordt gemaakt van een voorschaar of a f s c h u i f r i s t e r , dan wordt de d i e p t e daarvan eveneens v i a het a p a r t e systeem g e r e g e l d .

c. Een t y p e , waarbij h e t ploeglichaam n a a s t en aan een r u p s -t r e k k e r i s gebouwd. Deze c o n s -t r u c -t i e word-t in hoofdzaak t o e g e p a s t , i n d i e n zeer diep moet worden geploegd

J

-2. Getrokken diepploegen

Bij de getrokken diepploeg r u s t het raam n i e t geheel of g e d e e l t e -lijk op de t r e k k e r , maar op 3 w i e l e n . De d i e p t e i s v i a het

h y d r a u l i s c h systeem van de t r e k k e r r e g e l b a a r .

De aanbouwploegen zijn t e r vermindering van de gronddruk gewoonlijk gemonteerd op t r e k k e r s met verlengde en verbrede rupsen, wat vooral van belang i s op slappe gronden. Als nadeel s t a a t daar

tegenover dat h o t bij verzakking n i e t mogelijk i s om de t r e k k e r l o s t e koppelen en de ploeg met behulp van een kabel l o s t e t r e k k e n , maar dat daarvoor een a p a r t e t r e k k e r nodig i « .

De getrokken ploegen hebben het nadeel dat zij e e r d e r z u l l e n verzakken, vooral op de wendakkers. Men t r a c h t d i t zoveel mogelijk t e ondervangen door gebruik t e maken van 1 ag e drukb an den. De v l a k s t e l l i n g van een diepploeg kan mechanisch of h y d r a u l i s c h gebeuren. In het laatstgenoemde geval i s v e r s t e l l i n g tijdens het ploegen mogelijk.

De benodigde t r e k k r a c h t ( z i e g r a f i e k i ) De benodigde t r e k k r a c h t i s afhankelijk vans

de ploeg d i e p t e ;

de ploeg (vorm, s t a n d en g r o o t t e van h e t r i s t e r , gewicht van de ploeg)?

de grondsoort en de t o e s t a n d van de grond^

de t e r r e i n g e s t e l d h e i d (bijv. veel of weinig weerstand'hi-sdend tegen s l i p ) .

De keuze van de t r e k k e r wordt meestal bepaald door de t e verwachten maximum p l o e g d i e p t e . Soms g e e f t men de voorkeur aan twee l i c h t e r e

t r e k k e r s i n p l a a t s vrai een zware met evenveel vermogen a l s de beide andere samen.

Aangezien de gronddruk van l i c h t e r e t r e k k e r s gewoonlijk i e t s g e -r i n g e -r i s dan die van zwa-re t -r e k k e -r s en twee t -r e k k e -r s zioh n i e t

altijd gelijktijdig op een slappe p l e k bevinden T±s de kans op verzakken

g e r i n g e r . ..- «

In h e t hiernavolgende o v e r z i c h t zijn de t e c h n i s c h e gegevens van enige diepploegen opgenomen, waarbij ook de max. en min, p l o e g -' d i e p t e n zijn vermeld ( t a b e l l ) .

Een nadere u i t e e n z e t t i n g omtrent het gebruik van de diepploegen v i n d t men in ue r a p p o r t e n die betrekking hebben op een bepaald o b j e c t .

4 -i -i I CD I -o ! ! o> _' _{?L.2_.5LJg-.} •^~ w œ o w— - W . r - . CO ••— £ - • — o> OP :> CT _u E 1 6 CD N I ; p ^ 5C C CD X > c U c : 03 > C CO Î -- o >N c— ! 1 t CD • i — U cr\ CD H ~ • - ) I CD -*-> i L . o 1 -<fl en c O) œ a i v. L -(fl cr r -o co a ; NJ m .si c_ a l m c : o CD CD N i Cl ï JX. t . m <o c : o CD ... , 1 CD 1 N I ! - ( ! m l -*L i i s~ CO cü c r-o CD N I eu „ * : co CD E _£T O O) CO CD fc= - c ; O CD co œ e ITT o CD CO a? ^ r : CD 1 1 CO 1 CD 1 e 1 _ c i Ü 1 C D l CO -CT CD - x ; CD e - £ = CD J-L-LM" C L a> -+S t '— CO o . >• CO •— n H

-

T-CV' I t -•-I O I - H I o l LO I I ^c I — .,— en u e ^ s z uassn^ O l c : c CD - a CD _ c I c r3 CD CO U8 a;>)e[AJ8cldu 3p 1 t -t - = J L ^ ^ - CO o _ * M - S - E O CD 3 O % J L ffl CD - H _£Z CNI O £_ e t -• -• " O CD U> CD onou. « ueej — 1 — 1 f . 1 * _e > • a) i a J : 1 - t - 1 t -1 r. O i l CD I - H I G I (.1 O l 3 I O-l I c I CD I CLI O CO > t -a Q) -a fc I mo u i 91Ü3tp6au[d 1 u i ÙI mo u i a^datpßao[d •xeui

U10 Ul UJBBJ ^.UB>)J8pU0

\t\ j u n d j e e i p s pue^sj.E i -i i i 551 UJI :=-! L U I C D I U-JI CDI BIO UL JBELjOS 8p UBA é}p39jqflUS

I I I I I > i I 63c[d«noquEB [iq J3>|>J3J:L sàA\ 63ü[d U3>(>jU|a6 j.o -unoquBB

CD CO s s L O e s O C D C D C O C D C O C D r-1 5-1 CO I C D I I CDl CO I C D I a cc — 1 • > 1 E E — -CV _c: aï " ' E j . . . . . . . -! co f " • i o i œ 1 ^ . . . . _ „ - . CT3 O CD S CU ï _ - o > v _£-7 CV! t -T > =>* -CT CD -_ CO S-" X I > s ^= t -a ? eo t -o CD i . — j coj 1 ... T -S= 1 CD | J~- - t £ - 1 CD 1 CO — JZ i-CD i j -1 i-I CO o ex CO # t -"^ o . C 0 | a t_ - H "O "O -cj i >\i t-i CD

s

CO CD r— o I C D ' I O -<H I CD CD CL> I C O I I I C D I L O CD LO co -=*-I 1 CD O LO -=}-LO -d-I CD CO I H B i i-~ i L O | I CD CO I CD LO CD CD -A s -H CD O l i S CD CD CD H -1 CO 13 CD CD cn t E CD CO I Î-I C D I

i'E ;.::. ! : : iTTp ' 1 r ; -ï.; it ... : ; ; " E FF rrtr IE; :r.r rni: ïiï* -H:: £:r

£»

"tt"*" TT-f r -i-i-ff & ite EE 4'U-t HE HiF -ï-U-j -Ürr: S E Ï H Î IE! i«'F Ftt't-t il.4--t- ' :-EH :'JH -1 ; *"-; *"-; *"-; *"-; Eti 43-r EJf ^ t --~n Eiï-1T1 E4 EL: V\]'r i :.!"."

ttE

HE tili' HEL |l;:? EE FE: 4-L;.:. ...._t_ -U3 E'ic r i t : ;f t " ; ".'. E"t ! -::. 'iliiL:. -Ei : i i?!.: . v L : :.:. i ! I I ••!• -UjAi^t -r " r i f " • j EE JT t tïrt ttm 4—-•trr; ~-i-i jj£f

£'••

FiE . (-1-j-•i: E EE E H FJE iiji 4E-+rr" -i:|rt± HE 'Hi': EH trr' FHi rrrr : : E:i • : : : i . : : : r i . i . { - ' . : • ! i . '. :•!: t i l i i ::: HE::E HHHjJiH itEFiE FEE EEF 1J-H-rRrr fer EE Er.r E"i ; 'iE '. EEE" EE tftt Ettrr :1-T-T .EE EiF. ;EHE;i ' FFE: ' ' E i ! Eit ' h i k : JMiij; Ekr::T r : « i : - : C

£

iEEiJH' • H É H E E: :J F H E r i - E t !" ! E '.H-E :H-til: • : i : : . . •itE HEF 'H-t IttT Er: .r.;.:.:. EFr inh--E' Er: XI :.r EÎE iJE " ' ; !" Err-Ti

n

!;:":-EJE FÊi HE Eii EE. EE EH: . ](.

:<p

_ - - : : — E -:T H -: •pp-.; . . . : 4r_ : i ... r... ::E:r -: : ' : : -:::: HS?E ,:_,:: ;•;. ^ -^F • ; • : « =

»•its

EH r : r ';'E' ;:£.F F-FE ' H T •M E ETE EjE EFH : : ; - . . : -G E : F KHE

m

--ü! -• iigjFF •&::•• . Jfi.... .:::!.::::. m •

:#r

Kl T i

°£

HM _4-> - ^!' • : H H ;::

':ä

Eii FF: i :*:': !. ' FFEF i E È - E -~' : r : : i ' ': ,'•: rr:: ii:Ë ÜE : :::• -;•:: : ; • r | r . : . .

Tïb:

" F * "-iF."F F i ' :-.:.tj:::: F:: i • : • i: ! : : : ' ' ; i i i i i . : FJiJ - F E F Lr.r ' "• ' I ' ~ ' ' -"-•;.. 4 : . ' -, :rrt---~ _{.. . ( . . .} - ~ : ! : : :. ^Ef.EF: i-E. 'ii'i-' T"E..F . - : rj::.:: iE. .".. 1'.". : : .:: : E £ <> c — <u _.. \\\l: ... •••E -'••'•-• '•'•'•' EEL....-' ] . . EEL....-' . j : i EEL....-' . i . . :. ' i . 1 : : t . : : j : . : . ' 1 ' . i : : : . ! " . . .E_ÜüiJ._i...PHE.., E Ä. . _ ..J .. É - r F • • . . E F:H ::: EHjEF EFJJfri2 ::• . E ' T : . » i..::t. 1 ' . E M - E ; 0:- ': !- ; :: ._:E ' F 'H F i/-^^rv 1 ^ E Ü i E F rH-Fprr-i ; V ^ .'-:' '•-• E F j -li : : • ~ : -l:

-r#H

FJFJ^EJ' ; . E ! : . r : ! E . Q . 0) -o O) <1> J9 Q . O CM O CM CNI O O CS1 O 00 O CD ^ J O CM O O 00 O CO O ^ J O CN

ä

o 4 ) i - t a 0 ) •a + j 5 ÛO 5 •o s o J 3 >H CD > e i H ^ a e • H e CU O e M <D > cd a i A Jrt OJ t i •4-> 0) - t J J<! • H 5 J 3 % -i-> 0) J 3 § > hH +-> Ä J ü O a> - H • H N ' M t-, at <D o c5 • H S (1> O t—l a a a: • M T l a

s

t», - M (1> T3 C n> r—t r—1 - M JS O to M CD > + J J 3 g £ •i-> eu 7 3 i—i • • - i • H M eu - M C eu - M Ci eu •*-» T3 1» £ * e •H J<t M eu * & eu T 3 C S - M rfl fi a> as s ce cd c a) M cd a a> a • . • M bjO 0) O f—1 a u a> - M T ) eu Q eu -M a <D •M T ) M 8 r H a fa 3 E • r H Cl) T5 n cri at m cd * -u S a - * O) o o o <r> o o CM o o

5

-2 Werkzaamheden i n r v k . "De R i n g p o l d e r " ( N o o r d - H o l l a n d )

In h e t v o o r j a a r van 1959 e n I 9 6 0 zijn i n de v a a r p o l d e r "De R i n g p o l d e r '

op - 350 ha oui t u u r t e c h n i s c h e werken u i t g e v o e r d en zijn v e r s c h i l l e n d e werkzaamheden door m i d d e l van t:;jdschrijving bijgehouden.

B e s c h r i j v i n g van de oude t o e s t a n d ( z i e s c h e t s l )

Het t e v e r k a v e l e n g e b i e d was d o o r s n e d e n met s l o t e n en v a a r g e u l e n , welke l a a t s t e d i e n s t deden a l s v e r b i n d i n g s w e g e n met de p e r c e l e n . De i n h o u d van de s l o t e n en de v a a r g e u l e n v a r i e e r d e van 5 't o't

20 m3/m (16% van de o p p e r v l a k t e b e s t o n d u i t w a t e r ) . P e r p e r c e e l l i e p de o p p e r v l a k t e u i t e e n van - 1 t o t 5 ha«

Overwegend -varen h e t e c h t e r k l e i n e p e r c e l e n met een b r e e d t e van 40 t o t hO m en ,;en l e n g t e van - ISO m. Oo p e r c e l e n hadden een r o n d e l i g g i n g , a e l l e n d n a a r de s l o t e n .

j a yr•:>i'i!•';....; 1;•",';.,..•• was vrij homogeen en • '- :; '.-.àv, .-; •:•;••: I icï'.To v>t

m a t i g £%<.:?>.. a i o i g r o n d . Op g r o t e r e d i e p t e o^vcni „ i c h ranci., a e t t e v e r k a v e l e n g e b i e d was g e d e e l t e l i j k a l s bouwland en g e d e e l t e l i j k a l s g r a s l a n d i n g e b r u i k .

De werkzaamheden i n deze v e r k a v e l i n g o m v a t t e n ;

1 . ' de a a n l e g van wegen, met bijbehorende toegangswegen t o t de

p e r c e l e n . Het zand d a t h i e r v o o r n o d i g was werd u i t een c e n t r a a l g e l e g e n p e r c e e l van de v e r k a v e l i n g gewonnen en door m i d d e l van

een z u i g e r met eer. b u i s l e i d i n g n a a r de g e g r a v e n c u n e t t e n g e -b r a c h t ,

2 . h e t g r a v e n van nieuwe l e i d i n g e n en s l o t e n , waarbij de vrijkomende g r o n d ' o p de k a n t moest worden g e d e p o n e e r d , doch v o o r een k l e i n g e d e e l t e n a a r laag' g e l e g e n g e d e e l t e n moest worden a f g e v o e r d , 3 . de v e r b e t e r i n g van de k a v e l i n r i c h t i n g door h e t dempen van s l o t e n

en v a a r g e u l e n met;

a . boven t e p l o e g e n o n d e r g r o n d en s c h o t w a l g r o n d van de nieuwe l e i d i n g e n ^

b . zand u i t h e t c e n t r a a l g e l e g e n p e r c e e l door m i d d e l van s p u i t e n , w a a r n a h e t zand werd a f g e d e k t met een l a a g b o v e n -g e p l o e -g d e o n d e r - e n / o f s c h o t w a l -g r o n d ?

4 . h e t e g a l i s e r e n van de nieuwe p e r c e l e n

5« h e t w o e l e n , d r a i n e r e n en p l o e g e n van de p e r c e l e n . +

In 1959 werd - 200 ha v e r k a v e l d , v o o r de ene h e l f t o n d e r d i r e c t i e • van de N e d e r l a n d s e Heidemaatschappij en voor de a n d e r e h e l f t onder d i r e c t i e van de N.V. Grontmij. De werkzaamheden werden i n b e i d e g e -d e e l t e n -door -d e z e l f -d e aannemer v e r r i c h t .

T e n s l o t t e werd i n i 9 6 0 nog c a . 150 ha u i t g e v o e r d d o o r een a n d e r e aannemer o n d e r d i r e c t i e van de Ned. H e i d e m a a t s c h a p p i j .

6

-Alleen in de N .H.M.-gedeel ten ~verden de sloten gedeeltelijk vol-gespoten en daarna met bovengeploegde grond afgedekt.

Voor het gedeeltelijk dempen van sloten en het aanbrengen van zand in wegcunetten zij verwezen naar Gestencilde liededeling no. 12,

jaargang 1960.

Voor het leiding graven en het grondtransport zij verwezen naar Gestencilde 1.fededeling no. 11, jaargang 1960.

Volgorde van de werkzaamheden

•

•

Na het afdammen en droogpompen van de sloten en vaargeulen van het verkavelen gebied werd begonnen met het uitbaggeren van de sloten en vaargeulen met de dragline. De bagger werd later door bulldozers (Cat. D6 of D7) over het perceel verspreid. In de N.H.M.-gedeelten vond hierna het ten plaats •

Gelijktijdig met het uitbaggeren werden de nieuwe leidingen en de wegcunetten gegraven. De vrijkomende grond werd overwegend langs de leidingen in depot gezet en later in de te dempen of 11_{af te}

dekken 11 _{oten verwerkt met bulldozers.} Vervolgens werd gediepploegd •

Daarbij werd zoveel grond bovengeploegd als nodig was voor het dempen van sloten en voor het afdekken van gedeeltelijk met zand volgespoten sloten en vaargeulen.

Na het diepploegen werd de bovengeploegde grond in de sloten

geschoven. ,,,

Tenslotte werd het land gedraineerd, gewoeld en geploegd o'f met de spitploeg bewerkt.

Het diepploegen

Het bovenploegen van de ondergrond werd uitgevoerd met z

•

•

de diepploeg van N.V. A.V.0.B., getrokken door een 0at~ D8, bouwjaar 19401 113 pk,

de dieppl oeg van de Fa. Van Damme, getrokken door een 0at. D7, 109 pk,

de diepploeg van de Fa. Nieuwenhuyse en de Braal, getrokken door een Cat. D7, 109 pk,

diepploeg van de Fa. Bellemakers, getrokken door een I.H.0. BTD20, 103 pk.

7

-Bij de bovengenoemde ploegen bevond zich achter het dieppl

oeg-lichaam een tweede pl ichaam waarmede de teelaarde in de open

voor werd gebrácht. JJe- ploegen hadden een dieptebereik van

't

1 m.

De sn:ijbreedte van de scharen was

±

0₁60 m. :Oe diepte van het

diep-ploeglichaam werd hydraulisch geregeld, terwijl de diepteregeling vç1.11 het tweede ploeglichaam door middel van een verstelbare slof mogelijk was. Het ploegen gebeurde zodanig, dat de bovenkant van

de teelaarde op de toekomstige maaiveldhoogte in de ondergrond

kwam te liggen. Na het in de sloten schuiven van de bovengrond

kwam teelaarde weer aan de oppervlakte en was het terrein

meteen ge~galiseerd. Om de kosten aan grond te vermijden ploegde

men gewoonlijk

o,

10 m dieper. De overtollige grond werd daarna

weer met een gewone ploeg ondergeploegd.

Er werd een trekker gekozen die in staat werd geacht om de ploeg op

de te verwachten max. diepte (± 1,00 m) to trek.ken. Door de

ronding van de percelen en de variatie in de benodigde hoeveelheden

grond was de ploegdiepte niet constant, doch varieerde van 0,40

tot 1,00 m. Gewoonlijk werden de eerste voren in de sloot geploegd.

Op bepaalde gedeelten waar de modder uit de te dempen sloten nog

niet voldoende was inged.roogd,moest soms van een tweede trekker gebruik worden gemaakt om de optredende slip te overwinnen.

Ten behoeve van de nacalculatie werden per perceel de

gemiddelde ploegdiepte, de oppervlakte en de benodigde tijd opge-nomen. Aan de hand van deze gegevens is het verband berekend

tussen de gemiddelde ploegdiepten en de capaciteit.

(Grafiek

I,

tabel

I)

Daar keuze van de trekkers was temd op de maximale

ploeg-diepts;l 1.fon₁ als er ondieper moest worden geploegd, in een hogere

versnelling worden gereden, wat een grotere capaciteit tot gevolg had.

Plotselinge dalingen van de capaciteit bij toenemende diepte als gevolg van het overgaan naar lagere versnellingen waren niet

merk-baar. Ze werden vermoedelijk genivelleerd door de niet al te grote snelheidsverschillen tussen de versnellingen, de per perceel nogal grote variatie in diepte veroorzaakt door de ronde ligging, de optredende wielslip enz.

Ook verschillen in grondsoort kwamen in de cijfers niet tot

uit-drukking. Op aatsen waar de bagger uit de te dempen sloten niet

voldoende was ingedroogd moest,in verband met de optredende slip, een extra trekker worden gebruikt. Daar het om betrekkelijk kleine

oppervlekten ging zijn deze gegevens niet in de grafieken verwerkt.

Het is niet mogelijk om op grond van de grafieken verschillen in

trekkrachtbehoefte van de ploegen aan te tonen.

De lengte van de ploegvoren is wel van belang ten opzichte van de capaciteit in verband met de relatief meerdere keert:ijd, maar deze

_ 8

-Indien deze invloed t h e o r e t i s c h wordt berekend dan "blijkt, d a t t o t - 100 m de voorlengte van b e t e k e n i s i s , doch dat de keertijd bij

l a n g e r e ploegvoren in mindere mate van invloed i s op de c a p a c i t e i t . De "bekwaamheid van de machinist i s van "belang, doch i s een moeilijk

t e beoordelen f a o t o r .

In g r a f i e k 1 i s v o l s t a a n met het geven van het verband tussen de c a p a c i t e i t en de p l o e g d i e p t e per p l o e g t y p e . Hierbij v a l t vooral de hoge c a p a c i t e i t van de diepploeg van de Fa. Bellemakers op. Of d i t samenhing met het p l o e g t y p e , de g e b r u i k t e t r e k k r a c h t of de bekwaam-heid van de machinist i s n i e t bekend. Een mogelijkbekwaam-heid i s , d a t , i n d i e n ondiep moest v/orden geploegd, breder werd geploegd dan de s c h a a r b r e e d t e .

Naast de c a p a c i t e i t p e r ploegtype werd h e t verband berekend tussen de kosten en de p l o e g d i e p t e .

Het verwerken van de bovengeploegde ondergrond en schotwalgrond Gebruikte machines J Cat. D8, D7, D6, M en 1 A l l . Ch. HD21AC b u l l d o z e r s .

Na het diepploegen werd de grond door b u l l d o z e r s in de t e dempen s l o t e n geschoven, waarbij het t e r r e i n tegelijkertijd werd g e ë g a l i s e e r d . Zoals r e e d s eerder werd vermeld g e b r u i k t e men in de N.H.H.-gedeelten de ondergrond om het zand,waarmee de s l o t e n g e d e e l t e l i j k waren v o l -gespoten, af t e dekken. In het N.V. Grontmij-gedeelte werden de s l o t e n

en vaargeulen geheel met bovengeploegde ondergrond en schotwalgrond gedempt. Eén t r e k k e r (gewoonlijk een Cat. D6) schoof de door de

andere b u l l d o z e r s aangevoerde grond laagsgewijs in de l e n g t e r i c h t i n g in de v a a r g e u l , waardoor ze voldoende werd aangedrukt, terwijl boven-dien de nog r e s t e r e n d e modder werd opgedreven en met behulp van een d r a g l i n e kon worden verwijderd.

In het N.H.M.-gedeelte was d i t n i e t n o d i g .

Het n a - e g a l i s e r e n gebeurde gewoonlijk door een Cat.Dö of D4 b u l l d o z e r . De r e s u l t a t e n

In t a b e l 2 i s een o v e r z i c h t gegeven van de gemiddelde c a p a c i t e i t e n en kosten van het werk met de b u l l d o z e r s . Doordat meerdere en v e r -v e r s c h i l l e n d e typen t r e k k e r s gelijktijdig werkten o-ver -v e r s c h i l l e n d e afstanden was het onmogelijk de c a p a c i t e i t e n p e r merk en type t e bepalen.

Ook was het n i e t mogelijk h e t n a - e g a l i s e r e n en het laagsgewijs i n de s l o o t brengen van de grond, a p a r t t e houden. De cijfers geven s l e o h t s een indruk van de c a p a c i t e i t e n en de k o s t e n .

Het v e r s c h i l in kosten p e r m van het "N.V. Grontmij.-gedeelte" en "N.H.Ivi.-gedeelte" wordt in hoofdzaak veroorzaakt door het gebruik

van een e x t r a b u l l d o z e r in de s l o o t .

3

De kosten p e r m van de gespoten grond mogen e c h t e r n i e t zonder meer worden toegevoegd aan de kosten p e r m^ van de geschoven g r o n d , d a a r

de kosten van het s p u i t e n in het verband van de t o t a l e werkzaam-heden moeten v/orden b e z i e n . Zo zijn de kosten van h e t aanbrengen van zand in de wegcunetten door middel van s p u i t e n aanmerkelijk l a g e r dan indien d i t op de t r a d i t i o n e l e methode wordt u i t g e v o e r d . Verder behoeft minder diep t e worden geploegd, daar minder grond u i t de aangrenzende p e r o e l e n behoeft t e worden gewonnen. Verwezen wordt naar de opmerkingen in G e s t e n c i l d e Mededeling no. 12,

jaargang I960.

Tot s l o t d i e n t nog t e worden opgemerkt, dat de w e e r s g e s t e l d h e i d en t e r r e i n g e s t e l d h e i d tijdens de u i t v o e r i n g g u n s t i g waren.

2 Werkzaamheden in r v k . "Godlinze" (Groningen)

De werkzaamheden die in d i t gebied moesten v/orden u i t -gevoerd kwamen overeen met die in de rvk. "De Ringpolder", met

d i t v e r s c h i l e c h t e r dat de inhoud van de t e dempen s l o t e n aan-merkelijk g e r i n g e r was. De s l o t e n werden a l l e e n gedempt met bovengeploegde ondergrond.

De g r o n d s o o r t bestond u i t een l i c h t e t o t matig zware k l e i g r o n d . p l a a t s e l i j k bevond z i c h het zand op - 0,70 - 0,80 m onder maaiveld,

( s c h e t s 2 ) .

Door de k l e i n e r e inhoud van de s l o t e n was de p l o e g d i e p t e ook g e -r i n g e -r en kon gemiddeld met minde-r t -r e k k -r a c h t wo-rden v o l s t a a n . De g e b r u i k t e ploeg kwam overeen met het type dat in de rvk.

"De Ringpolder" werd g e b r u i k t , n l . de diepploeg van Nieuwenhuyse en de Br a a l .

Zij werd getrokken door een Cat.D6 of D7 •

Het verband tussen de c a p a c i t e i t en de p l o e g d i e p t e en tussen de c a p a c i t e i t en de kosten i s weergegeven in g r a f i e k I ,

Schets 1 Een gedeelte van de rvk „de Ringpolder" Noord-Holland

nieuw te graven leiding

o)] te dempen sloten

Sloten dempen met boven te ploegen ondergrond uit aangrenzende

chets 2 Een gedeelte van de r v k „Godlinze" Groningen \ \ \ \ \ komstige maaiveldhoogte

x/

^dwarsprofiel van een te

dempen sloot

| Te graven sloot j- Te dempen sloot

H] Ophoging, teelaarde bovenploegen

jj| Afgraving .ondergrond bovenploegen, en schuiven naar te dempen sloten en laagten

: ; f f a u ff f i: -il il * < ;-Ti i l .(.^ 5 | ^ i r ff ff 4 Ï

£

ïi .ff ,J ij n y "-: ff-ff~ 4-i—h4r -:~-äa' i:!ffii ; F-tJi; ; i l a a r |ii'i:£ -ff^fc a ; :,_ " t/l :!;S fffn* ;l iiii ilpff ffrff" "Ü. ;;.ffi iiffiii ffiff fffS ff raff ffiffff f T i . - H ff .—~ S t ^ it.ffa t l ij-a ••_ i r : - : tf—V fe IÉS ffT^> ffifif H-I!** B i t ? 4 •; '.-f r ; i t i i . ;.; fTt!.r :i:Q • f f — . - o a O • 1; O a ü _3 : . i • :

iff-

: • [ • • • . • . 1 . : ff;* ••ff ... H i " i a : -ffT •

Tar-^B

r i -iff : :iii air 11::: r a.T r a a r iiia 1 ",:ir aa; üli. ffi'i i f f Tffi-:.':! i:J ffii ia?' iiff .. ^ 4 ~ "tti i-i'. H.ff-r .'":.. | :.: ' ' r f-J ff£ ffiii •-ir' iff; .iii: a : t 1_ : : ; : m .! iff: 'irff a f f iffi ; .17 '.' p i -c _ i c 1 ::._ - j

r|i

i : : ; j i • ::i i i f f - : .:: j .-.

m

iiih-; a i t a a • : . • ! C • • i ' * J --' : w - • •TPO — t _3 i!i:liiS iff i f f : iiff -*Tri:: i— ff ffffiff ffff fff .ii._ a f f 'iff a i ! i iff"''. ii if:'ff iiff J ; r'7 i f f ff:i iff ff: ; ] • • ; iff iff i'ff 'iiii :.: : ' | : : : : 3 C ii..,{i.:T : :i : i ' -.1 , i i . . -i : . . • • • f • - •fffi"-i:i i:ii . . i. . i ' . i f f a :-::!-:-::. a l a a iffffii .... a . i :: ff— -Cl ,:J= _, i c ffii riffi" • : " , « iEi:ii i"ITt-r : :.:! i ' . -1 ' : ". ffffii a i : a :/: . i a ' a i :. : : HD ii

fijljil

:: -]^ i ; ; :: 1 LLlii: : L. i "i r i : . - ; ; ( - ; • _ .:: . .--;.;:;!;:i '•':. : 1 : : i : • • ; 1 ;• B-' i '« >• .t: ;':. ";:•* a : i r ü'i-T :ri-; :ri-; i :ri-; : • ' ".: \ \ • : : - J ! | : ' ' i ' : : . : [ : \ : - i : l : ' : > ._.:._t.::: :i::!-:-i -~ --i SU:. ••"< t v . . _{„ - a t} iS|::'i; . . - . j. . . ipaliii-.iiiï : : r „ •: : r : ' ;.' i :;t; ' :" ! : : :.. ' i i '• ; / ":.:}.' [ / : ". " / ^ | : : i i • -ir: I - - - i ' • > r l a ! : • iff .i iff i i ? CO J<N •iii iff i-H: ffrff D (1 -—-i ;-.j .U3, r '*X^ ' :i1? : : a '--•-:4 ii.Li ;:i...|.:.:i. 3 x ::[w ::[w - -4-U-u;.i ;::il --:: -5 §.:.: J \ r ' • r ^ r r — r l T -. i

;ä-•: " .|... • •: , : F ^ ^ ^ [ ; • : \ i ' \ \ . •. I \ ' aillai"1 TTTTt ; :Tr \ ] AJÜi'ii^ I V :

Api"

:;. : • : : i i ' " :ii:i C

s

;::. i::l!i-: ; ' : i: i " i': :...;.. l i - a i a / -:-: -.'. ! • ' - / i i i / .{.;.::-L y :-:t:. :a : 7 / iia i i " ::'• , ! f. . . - i i ' : ^ :VVj<r>:{•:•': : > :l--:::X-\::i": . a-a:;; ' ' : : i . . } . : . i ; : . . • - - ! 1 . ; ' ; ; • • . ; :'--:: ; iii: i ii: '. " a

1-i f e ^ a a i i a : • • r r i a i aii .•:-!•"' r i a i : a -iiii rar. ;; ; | : : i - | i . 1 ' • '•iii Üi aai iiii iirai T5i iÜï'i " .i ' i i : " iii-i i'ia l a r i;jr i a i ; ?i-Li : a''::: : ::r: i. :a iiii! !

m*à

.al r : ; : : - - ; ; L • r r r - ^ T ' t i;-!i: : "4 ilaii : a ' -a.a j , . . . , . . . , -i : /1 : :

rü:/

- ' n a :a ! r p . i -i-a-i: '. i / "Tj:. : H : : h

ffj:;

• / \ • • '• • :;-:.. 'I ! ! t' . ' L ; • ; .. : ": " i . - 4 „ . Tr" . : . . - . , :T ::-!i: -- !-i 1 r : i.t ;;:, r : . i HiL !•!: i'ia - ! " i ; -• :i;i M 3 :.';'• <• f T r r f h r r1 iiiiilha ;:ra üii ïS ra i ii1 iirii -. a a j a -. iii:ii:-: ; : • . . , i — ;!rJ|T!:": ï:\ï • rj_r : ; i i . • ! t - ia--iiri : : " ; S. : ; "i ? C^ T : C i.;: ' 1 -a :: ^ • : a a : a : — • ' :i:i Ulli - r a ri-i : a a! r : a : r.rtj i-Ir! iji;iia^ : [ - ; . i ': l • '-'•-•-r ai--i'in ! i a »ia! :"ij>;:i

iilitüiilf

i!ii ~-; i i i i Iiii i-tii IS. : i'" !ia: 'C ra;* a ; : : ; -.. — ', : • i. "iii! iiii •üM-iüi iiiijHii • :aiiaii4; 'ia-i' -;_-_--] i.r£: iiii iri-i Üii. 'iii ifÜ Sil

f

r ; ;'-f i i ü Tt a -•i !- a *;a aai äi |Hi i-Ll'î ijiil iiii if-t

M

.t'.-Lt lia iî'ii i±: r a:C r i -ai r a . ' a l a a i l a ii-ii iia ..;ii. a?r i i i . "i~ ai|f[ 'iiii i:;:i ïji-"rtl.7 •IT+a ar -i'tïï 5 v a ii-'it it iü! *. li'i'i' 3|ï "IJ i Î -iliï i-Fit i i i t : iiHt iiiiLail, ;';a'Si'' Ü:_ i;i^ ';r;i iii. .ïiiiE au iii-i .iiH ÜEH itfi i?ir -'•iii . :K i-H:i ÎF* :ii:"i if£ 3ft 1^ u a+*T 4ü • ; ' ' ï a j ' a . i itrf

ß

•Hi ÎSf -m.f ifiil t B t 'il:i:'i - a - i t t t t i tfi± aj.if ü.ii - j - | j ; ; : a ' * ''M ffi: iüi lïiif :pji;r ijfi -^rrii a i i •j .ii ' . , , i ; ;i: 'ói. o ; •ói en ;f W ~'iï a a l , JÖti3 rSril a ' : tl i ö - . iöt J ïóf? Ä i r iai-T! i G j a r f A-.' ii-]4 J iftr' | | i^fi ^ .-:

fftffp-r-"

I'+f:tf i W tti + i Ü Ü i i i" f Î B

i#^

r T a r i a r + ï l t F -Wff Tiff tt iii ;-i irrt n

m

_{t i i - î • '•} T n T ^ ra.. Tl i ^ F j a i S TtH 3 ittirif 'S" ff :a^üif rif-i -tf @^-"! fafi ©ffü **!:•: -t=|i : ii :i|i i > a i . -;} ::-' ) p: 11 ;i 1-ï ff :i Tr i f ff ff il i' ff ff ff ff ± 1 :T Lt. JT iii + r f f T -"i S e O O a. O 0 •o e o -o •** -à o Q. O V o o. «1 te -e e HC O V " 0 k. O c c 195 9 ide m ide m ide m 196 0 ide m ë s S 1 s s r-l ce o S T3 S S œ •o - O T S - O • «ï-t » i - t - H - H Î t a> r—1 Ai s' l-H V •a •a • H w a o) v v S 8 8 J3 t - l X3 • H - r t T H O Ü f . f H 1—1 r-t 6« S« S* S« S« *«! H M < o n i n * Q • 1 I 1 • n i i i i i u> e o i o c - r - cq »H Q, Q, A^S, Q, Q^ to O M OS CO O) CD O r - I O O O »-( T H i H r-( r-( o -^ a cat-ooi. S i . Q Q Q Q . a ü • • • • • • 13 "3 ß ß ca ca 10 § g""3 S S i l « •S ""S'S'g a> > . • a> "^ • Jfi JÛ "H 2 K D L . & . 2 rt N C O ^ I O C D mm P3CD • H CO

1'J " O " O CD :sr> o ~u ^ e . "o -+~< C L » ^ C C • e H - * ••— co -+-* ' CD c o CD CD O >-_• er» .— *,— t p s_ i_ CD -*--03 t_L e -O • r — ^S t_ CD " O —! O C v ] O O I CD CD CD I •*•> " O , — e o o -*-' -*-< CD er e c: CD 4 -CO £_ t j CD M O en co C D C O r— C O O ) C O r -r— -<*• -r—• L O CO O ) OO I — L O c o p - - * r^- i n r o - * i i O CT) I CD CD CD CD CD CD X i T J X ) "O t i C D ,— ,— CXI C M r— != CD T - J 1 O ? 1 — 1 fcd CD • u L O O O CX> C D 13 CÙ - u -*: -ü CD CU •f— ••— H • + -CO co CU CD • • — • • — N M C D C D O O 1 I o o L O L O O C D O ) . — C D , — I I O C D C D L O e n e n ». •» C D O C D L f t L O - * C D C D L O o o r— e n « C D > o i n • . C D L O o t o r ~ C D ! - I . « •• I O O O O O o L O C O L O CD*" C D C D L O C O ~ C D L O C D L O O ) O O L O CO

ff

C D C D O O C O CD" C D o L O * -*4- i — c o c o - = l - Ci~> o o , — e n i — L O <x> C M O Q O O C O CD C-4 OO •— s i -C O co o o CU CO • M O -t~» u CO m _cz cm • f = 1 ~ CD > n cz en r-*- <— i— v - r— o cx> co CvJ T— co i i i M ( N J - — • ca i — co s a s " + •*• + C D r - C r Ç Û C O CNJ Q Q Û Q Q B S B S B C D . _ . , -C O E • CD T_J C D " U CD O r— CD f< i X : CD W >«, Z3 er C CU co t _ ca co t -CD V CO C D CO £_ CD -S CD CO >. 3 - C c 0 0 co s_ ca CD >> 3 J E c co co i -C D ~ U "CJ ~CJ CD CD U> n ~J - a - o . — C 03 O T-J -~-O l C O I e n L O = 2 I - I I " O - W * ü "o co e • r - CO CO B i — M C L t* O -a ~ u o -+-• c o - a CD 1_ C -+-» 0 > CD - E . , - - | ^ O CD CO en L O e n ••—. - O co ' L . CD U i O C L cn • f— cx: £_ CO " O r — O C C L cn EZ • t— C d L -CD " V i O C L cn er .»— cc: v CD CD T _ ) * ^ C_n H -CD CO • — CTt v ; C L T I CD G CD C D . — 3 . , > CD N ,_» C D

- 11 — ~-^_ • • u £ -I . Q 1 " CTlJ-t-^ c: ___ • - M O-» c; 1 -L O L O L O L O -sf-O C O C v O O M - f - ^ L O r— O e " - rn CÖ * r - LD L O L O 1 — + - tr r - C3 3 H-^ O H— co ca i r t=* c : 'r— w o 1 — TJ CD ] C O O s i O J C D L O O . « N L ... c o r— _.. rr...„ .. L O c o w _. .. „ . _ C D C O C.J •?—•_. * j o -C D C O en O J co O L O C O -co & • i s s I » -+-1 co C O • ,— o L_: as c * CD O c a • ca . i — o t.— i e i : - ^ | j CD | C | CD| U) o : co S= I O i r — C D l Ü l ( ^ C T H i *• CO C O i T C7\ I

s

1 r--Q 1 S 1 r-~ C t l t t- ca cu ze £ CC _c: t " co ,— ca o < i + co co £ - , — ö s 5 I .— :c te- w ta -ç I i Ö C O CJ) ca („ «=c -+v i— 5 to ,— ca LT d> O CO <n > ü ^ n T - J 3 --+-' I ^> O J r~ + 1 co c tz O J 1 L O o > c ca ei. O -O J • r~ ~ U CD ï -CD CO • i— c I co a - i , — S | co c; CD o \ CD IS r — 00 C J ( O C D • O c " ™ •.— 05 t I -CU - t - ' > • L - O t - CO CU *s C L CJ> O -Q t! m • • • C3 ===* CID * — " • c n

12

-3. Werkzaamheden in de rvk."Vriezenveen" (Overijssel)

In de rvk,"Vriezenveen" zijn in de zorner van 1959 °P 25 ha v e r

-s c h i l l e n d e werkzaamheden door middel van tijd-suhrijvingen bijgehouden.

Beschrijving1 van de oude t o e s t a n d ( s c h e t s l )

De oppervlakte waarop de tijdschrijving p l a a t s vond was doorsneden met s l o t e n van g e r i n g e inhoud (~ t o t 1 m-ym).

De b r e e d t e van de p e r c e l e n v a r i e e r d e van 7 ^°^ - 28 m, terwijl de l e n g t e - 400 m bedroeg.

Langs de s l o t e n berond zi ch e l z e n - en eikenhakhout.

De prof i e l opbouw was ± 10 cm zode, grijs zand, p l a a t s e l i j k dunne lagen veen en smeerveen, bruin zand ( p l a a t s e l i j k hard) en l i c h t -g e k l e u r d zand.

De werkzaamheden ten behoeve van de afwatering en wegenaanleg waren in d i t gebied reeds u i t g e v o e r d .

De nog t e v e r r i c h t e n werkzaamheden omvatten.; het verwijderen van de a f r a s t e r i n g e n het verwijderen van het opgaande hout h e t r o o i e n en begraven van de stobben verbreking van de gelaagde p r o f i e l opbouw

het dempen van de s l o t e n met opgeploegd zand en het e g a l i s e r e n van het t e r r e i n .

Omschrijving van de u i t v o e r i n g van de werkzaamheden ( s c h e t s 1-2, t a b e l l )

Gebruikte machines? een motorzaag, wiel t r e k k e r + landbouwwagen + getrokken diepploeg van de N.Iï.11.,

2 Cat.D6 b u l l d o z e r s , 1 Cat. D7 b u l l d o z e r , 1 Han. K90 b u l l d o z e r ,

1 600 1 d r a g l i n e .

De u i t v o e r i n g van de werkzaamheden geschiedde in het v o o r j a a r en de zomer van 1959»

, Nadat de a f r a s t e r i n g e n waren verwijderd werd het opgaande hout afgezaagd met de motorzaag en gesnoeid door a r b e i d e r s , welke l a a t s t e n eveneens de takken verbrandden en stammen op de v/agens laadden.

. De stobben werden door de Cat.D6 en de Han.K90 g e r o o i d en aan r i l l e n geschoven. Daarna werden de in de s l o t e n o n t s t a n e g a t e n e n i g s z i n s g e ë g a l i s e e r d .

. Vervolgens werd gediepploegd met de diepploeg van de ïï.H.Lï. (getrokken ploeg) welke een d i e p t e b e r e i k had van - 1 m 'bij een voorbreedte van i 0,70 m.

Voor h e t diepploeglichaarn bevond zi c h een k l e i n e r r i s t e r5 bestemd om de t e e l aarde boven i n h e t p r o f i e l t e houden.

De ploeg werd getrokken door de 2 Cat.D6 t r e k k e r s of door een Cat.Dö en de -Han.K90.

( i n beide g e v a l l e n t o t a a l 156 pk trekhaakvermogen») De e e r s t e voren werden in de s l o t e n geploegd.

. Naderde men de stobbeiij dan werden ze e e r s t op h e t geploegde g e -d e e l t e geschoven, vervolgens aan hopen geschoven en t e n s l o t t e i n het t e r r e i n begraven.

-. De overblijvende s t r o k e n en de'kopeinden v--.n ie oercelen werden ge-s p i t met d e ge-s e l f d e t r e k k e r ge-s a l ge-s waarmede geploegd werd, terwijl e r nog een Cat,D7 aan werd toegevoegd.

, Het dempen van s l o t e n en h e t e g a l i s e r e n werd eveneens met de h i e r -boven genoemde b u l l d o z e r s u i t g e v o e r d .

Op het verwilderen van het opgaande hout en het r o o i e n van de stobben z a l n i e t nader worden ingegaan. Dit werd reeds behandeld in

G e s t e n c i l d e mededeling no. 1 3 , jaargang I 9 6 0 .

Opmerkingen

De c a p a c i t e i t e n bij h e t diepploegen met 2 Cat.Do t r e k k e r s blijken hoger t e l i g g e n dan met de Cat.D6 en de Ean.K90. Gedeeltelijk kan d i t worden v e r k l a a r d u i t het f e i t dat de v e r s n e l l i n g e n van de Han.K90 en de Cat.Dô minder goed bij e l k a a r p a s t e n .

Duidelijk komt naar voren dat onregelmatige perceelsvormen een n a -delige i n v l o e d hebben op de c a p a c i t e i t .

Bij h e t e g a l i s e r e n van de p e r c e l e n en h e t dempen van de s l o t e n was h e t n i e t mogelijk de v e r z e t t e hoeveelheden grond t e b e p a l e n . De c a p a c i t e i t werd in verband hiermede • i t g e d r u k t in a r e / u .

De hoeveelheden grond die p e r ha- v e r z e t moesten worden,liepen e c h t e r wel u i t e e n (gemiddeld grondverzet ca. 1000 m3/ha).

De w e e r s g e s t e l d h e i d en de t e r r e i n g e s t e l d h e i d waren tijdens de u i t -voering zeer g u n s t i g .

Schets 1 Een gedeelte von de rvk „Vriezenveen"(oude toestond)

Inhoud van de te dempen sloten 1 a2rr|rr breedte van de percelen:14-28m eiken-en elzenhakhout langs sloten

Schets 2 Bewerkt en nogecalculeerd gedeelte van de rvk „Vriezenveen

gediepploegd en geëgaliseerd

weg-- 14 L O 5 i ~ t -co co L O L O L O p o | I f ) c o m -* c v j i — r~l 1 m L.O 1 I D C O d -O J — -• t o t o j e _c: c o ~ ^ -c o -c o c o -£• L O 1 r~-C D r~-C O C D i — o j c o - d - c o c o c o O P -CVI i t o _ i ^ O L D 1 i ! L O | r - l £1 co -«r •».. <i< j^ C U * L O r— C D 'co C C *"c3 co c c co r— o er» LT O O en» C 3 C D O L O C O O C D " C D I U~> L O L O O O CT) o o cr> en L O CO oo C D C D C D C O CNJ L O p — C73 C D C D L O CD C O C D CD l _ - * i V O) CD • r - C ^ r - M O? O CO ye + I O l O - C P CO w C O ï f p -- O Z3 C/0 I — C D S c o t x > _ ^ ; £ ai L O p -co s r L O > exi ^ c o ~ •'• C D • +J CD O . S « a i j . r -i~ rj\ & o G o o c j CO 1 G CD en CO ZJ £_ C D C O O-J G CU - Q ^ D O co G CD g -*= CO t z n o . co s -- a • 5 " t - =-CO £ -O O > CU -o CD Ü CO CO i -2e ï _ CD > C=> c C7> f l ) o a . CD G CD H-» C O ca G CD •* G <L> , . e_j - O G CD T J CD CO CO M _^: t _ CD Ï S CT» L_ CD > CD O c a> c* o o o o_ CD £ = 1 o o m C D CT) C D O L O C D O ) C O CT •» * • • . O . . C 5 Ç ? 2C0-43 0 220-43 0 2C € , - * * " CNJ - s } - C O L O r— 1 — C-4 2 Cat , D 6 1 Cat , D 6 + 1 Hanotna g K9 0 2 Cat . D 6 (onvoordelig e + + + LJ) U \ U \ CD CD CD O O O ,_—CL L L a ,— r_ CL CX CX. C l Q Q • • • CO j o o e c o >-co CD CD CD C L I CD e n CD en CD O 'H. CD C h - M CD G G CD G CD - f -1 G CO v G CD - t - * -+-* •— Q _ C O G CD -+-1 CD CD T J CD CD C D C D C D , — CD L O C O C O -CD O L O * l C D - * . CNJ C D CvJ C D -^ o • • G •*** 0 0 CO =n " CO _fc3 a . O -o • o C D C D C D C D C O a _ . r— Q • -+-' co C D O CU/ C O oo G 0 3 CD -^ G CD C/î r— U J -c ^ -sj- L O l co oo oo j ~4- r~ oo 1 C D e n c o r -i c C Û Q • • • C - + - - - + - * CO CO CO r c C D C D • • * C O - O o L O uo* O N !

15

-4 . Werkzaamheden in de r v k . -4;De Plaskerveenpolder-4; ( F r i e s l a n d ) In de r v k . "De Ilaskerveenpolder" zijn zowel i n het na.jaar van 1959 a l s in de zomer van i960 ± 60 ha g r a s l a n d gediepploegd en g e -ë g a l i s e e r d .

Beschrijving van de oude t o e s t a n d

In t e g e n s t e l l i n g t o t de rvk. "Vriezenveen" en "Nijeveen-Kolderveen" waren h i e r de p e r c e l e n van aanmerkelijk g r o t e r e afmetingen en be-vond z i c h geen hout langs de s l o t e n .

De "breedte van de p e r c e l e n l i e p u i t e e n van 40 t o t 100 m, terwijl de l e n g t e waarover kon worden geploegd v a r i e e r d e van 100 t o t 600 m. De p r o f i e l opbouw bestond u i t - 0,10 m zode, van 0,20 t o t 0,50 m veen ( p l a a t s e l i j k t o t op g r o t e r e d i e p t e ) waarna bruin en l i c h t g e -k l e u r d zand volgden.

De s l o o t w a t e r s t a n d was - 0,30-0,40 m beneden het maaiveld.

De t e v e r r i c h t e n werkzaamheden omvatten ;

. Profielwijziging door verbreking van de laagsgewijze p r o f i e l -opbouw van veen en zand en verbreking van de harde l a g e n . . E g a l i s e r e n van de gediepploegde p e r c e l e n en het dempen van

dwarssi oten. /

Omschrijving van de u i t v o e r i n g van de werkzaamheden ( t a b e l 1-2) Gebruikte machines'; 2 aanbouwploegen van de N.II.ii.,

4 C a t . J ö b u l l d o z e r s , 2 Cat.D4 b u l l d o z e r s .

. Het diepploegen werd u i t g e v o e r d met 2 aanbouwciiepploegen van de Nederlandse Heidemaatschappij, die elk gemonteerd waren op een Cat.Db. De t r e k k e r s v/aren voorzien van v e r -lengde en verbrede rupsen.

Gewoonlijk werd voor de Cat.Do met ploeg een tweede r u p s -t r e k k e r gekoppeld, n l . een Ca-t.Do of een Ca-t.D4.

De d i e p t e r o g e l i n g g e s c h i e d t bij elk van deze aanbouwploegen door middel van een a p a r t aangedreven en bediend h y d r a u l i s c h systeem,da.t op de ploeg i s gemonteerd.

Voor h e t diepploeglichaam bevindt zich een k l e i n e r r i s t e r voor het boven in het p r o f i e l houden van de t e e l a a r d e . Dit r i s t e r i s eveneens in d i e p t e v e r s t e l b a a r tijdens h e t p l o e g e n . , Na het diepploegen werden de randen van de p e r c e l e n door de

b u l l d o z e r s gespitt*

. Het e g a l i s e r e n werd eveneens met de genoemde t r e k k e r s u i t -gevoerd.

Opmerkingen

De w e e r s g e s t e l d h e i d in de zomer en het n a j a a r van i960 v/as aanmerkelijk s l e c h t e r dan in 1959« In het g e d e e l t e dat i n 1959 werd geploegd had men meer t e kampen niet verzakken en s l i p .

16

-Ook op d i t object kwam naar voren dat de c a p a c i t e i t d a a l t a l s het p e r c e e l onregelmatig van vorm en/of k o r t i s .

Het hoge p e r c e n t a g e improduktieve u r e n "bij het diepploegen i n 1959 was voornamelijk een gevolg van h e t v e r s p r e i d l i g g e n van de p e r

-c e l e n , waardoor veel tijd v e r l o r e n ging met t u s s e n t r a n s p o r t e n . Het e g a l i s e r e n in i960 was eveneens moeilijker dan in 1959»

Ivlen moest soms l a g e g e d e e l t e n i n een p e r c e e l l a t e n l i g g e n t o t ze voldoende droog waren gev/orden.

c: CP -t _{t P} ~CJ CTi CP CP -+-" ° -» ca. ,— - 1 7 - . 1 1 c v ] O C O L O .. 1 1 C M O X > L O 1 t t t » O U D O CD ! O C 3 ' I 1 CD CXI CXJ ... . r = r C D CXJ CXI 1 C D L O 5 °. L O r— 50 5 i C D O Q C O co P O v-s. L O L O C O C O C D CX1 co •&•«. L O C x i C O C x i ctf > • fe* ra _Cd -*-1 ~ M c m L -• ^ L O -3" ) L O C X I *» L O C X I L O C X I L O CXI L O C X I r — CD •> CXI o 1 — C D " 1 i ' co J L O C X I LO" L O Cxi L O CD L O L O CXJ <ZD L O C D C O C D C O C D CD -^-L O CXI L O CT» L O CXJ L O en C O r— 1 -*t CD m L O en 1 C \ l co C D L O en O Q O C D S L O r -L O C D L O r— L O C O CD L O CD ' L O CXI CXI L O 1 -¥ Ë l ml C D | .-a l * S

s s

« O S CD - o CD - t -1 -H-1 ».— C U c o c ! ^1 CD | ° 1 _!-\ CD C L I c | P I s- 1 C B j CO • — 1 . — 1 C O I O l U J t ,— > £ . . si-p JD-\ j -4-« CP t co 1 er 1 I « co o s_ o > c o CD o \ p — o . -+-» CP *-* .B o • + - ' co L -co O -CD C + c CP ,— CP - M c o c_ CP o > t -CP > • C CP co co Z3 f— c CP </> s_ CD > C = ï - w o . co -+-* CP SI •r-% -1» CO -+-' C3 c -+-' O Q er O) CP co CP t r ,r~ -f-* ra ca C L G CO CP >

TABEL 2. / , ; : r 1 r 1 1 1 • , ·1, • , . . , , .: 1, · l . , 1 , •• , [ivr,rzicht van de werkzaamheden, kosten en prestaties in de rvk. nn,8 Hiaskerv'eenpolder~ Opname 1960. ' ~---~__.,.---_.J. ______ ... ._ ________ ._ .... ___ •-~---"""~ ---~ •. :.-. ~ ,U( ~ ... 111(, ~~-l -~---::--... -. ! ... __.!...,. __ .(' _____ _ hoeve e 1 heden enz.

l

.

uren productief itotaa1 1 capaciteit'll<osten in gld./ha impröd~ 1 engte \ breedte /totale! opp. : % (Pl oeg-1Cat.Il6 Cat. 00 iCat.D4 'Cat.D2' TD 14 1 diep-' aanh1 _!n aren/u ~fger~ in %

i

·----per cel en jpercel en: opp. geploegd van de \diepte! 78 pk 66 pk 52 pk 39 pk 68 pk ploeg pk netto bruto netto bruto van de 1 ' \. h t t l . t t ; n m in rn · in a c.q. o aa c.q. · o aa 1-Opmerkingen ges pl tt e opp. spit-uren id Cat.00 + D4 id Gat. D6 Spitten randen van de percelen fiiïet in zijn ge-heel opgenomen) Egaliseren (niet ln zijn geheel opgenomen) (250 m ) 250 m

<

250 m

>

250 m 194-473 .: 40 26-106 233 25-144 33-96 Totaal opp. diepte inha incm 1, 72 1 ,05 61 88 16,66 13,20 79 68 . 2,57 2,08 82 85 32,64 28, 21 87 88 1,76 1,09 62 85 55,35 45,63 82 6,74 6,74 :.45 31,47 31 ,47 7, 50 7, 50 84, 75 84, 75 22,50 22,50 151, 25 151, 25 8, 75 25,75 20,25 24,75 3,50 0,50 264,25 97,-127,7538,25 5,25

' -7, 50 144 14,-12,3 521, 45 643, l O )

12,

t

) 84, 75 144 15,6 13, 7 428,60 486,70 ) 22,501 130 9,2 8,3 681, 50 757, 20 ) 51,25( 130 18,7 16,3 363,50 ) 10, l 404,50 ) 6,-78 12,5 9,7 3·60, 25 434 15 22,2 16, 7 Gem. 400,45 451,- 9,- 8,- 303,-3 41, 70 11 5,4 4,7 513,20 586,-12, 1 Gem. hsten/ha 968, 19

1098,-!

6% , • d. fol01' \lid ,erzakt 2,8%-11 11 11 reparaties ( 2, ~% 11 11 11 transport r0,9% n . ft " div.stagn. {2,5% v.d. n ! Il I verzakt {5,5% Il n " reparaties

\( o,

5% Il Il " transport (1,6% n n " 11 div.stagn. Kosten per geploegde ha 3,6% v.d.totale tijd réparatie 7,4% 11 tt Il transport 8,4% v.d.totale tijd verzakt 2, 2% 11 11 " reparat i 1,4% 11 11 " transport 0,3% 11 11 " dlv.stagn. per bewerkte oppervlakte 1-' (XJ

- 19

5.

Proef'obj eot in de rvk. 11_{Nijeveen-I(olderveen_" (}

z.

_W.-D.renthe)

De. cultuurtechnische werken in de rvk. !!Nijeveen-Kolderveen" omvattem

1. de aanleg van wegen en waterlopen

2. de verbetering van. de kavelinrichting doorg ·

3.

• het. dempen van sloten, waarlangs zich in vele gevallen

elzenhakhout bevindt

het graven van kavelsloten of' het verbeteren van be-staande sloten

het maken van kavelaa.nsluitipgen door middel van egalisaties

de wijziging van de profielopbouw van bepaalde percelen.

Vooruitlopend op de ruilverkaveling is in de omgeving van Kolderveen bij de heer Pastoor als proef 9,75 ha grasland

her-ontgonnen (zie schets 1). +

De lengte van het object bedroeg~ 1015 men de breedte - 110 m. Het object·was doorsneden met sloten ter lengte van ca. 3700 m en een inhoud van 2-5 m3/m.

Langs de sloten bevond zich elzenhak:hout. De slootwaterstand was

±

0,30 m beneden het maaiveld.

D'f ; rof'ielopbouw liep zeer ui teen en was te onderscheiden im

•

15 cm teelaarde - 15 om grijs zand en 15 tot 30 cm bruin zand, plaatselijk hard

15 cm teelaarde en O ·bot 70 cm veen en verder zand 15 cm teelaarde en verder veen tot op grote diepte.

Het doel van de proef' was in de eerste plaats een inzicht te

ver-krijgen in de kosten/ha en de toepassingsmogelijkheden van de

diep-ploeg ten aanzien van het dempen van sloten en de prof'ielwijziging. De ploeg moest daartoe voldoen aan de volgende eiseng

+ .

• een max. werkdiepte hebben van - 1140 mom voldoende van

•

•

het onder het veen liggende zand aan de oppervlakte te kunnen brengen voor het dempen van sloten en voor egalisaties,

in staat z~n de laagsgewijze profielopbouw te verandèren

door de grond zodanig te keren dat het veen en zand

af-wisselend schuin in het profiel kwamen te liggen,

in staat zijn de teelaarde boven in het profiel te houden, in verband met de wisselende prof'ielopbouw gemakkelijk in diepte te regelen zijn.

De diepploeg (getrokken ploeg), welke voor dit doel door de Fa. Van Damme was ontworpen voldeed aan de hierboven genoemde

eisen, al moest de ploeg tijdens de werkzaamheden op verschillende

20

-De benodigde t r e k k r a c h t werd g e l e v e r d door een Cat.D8 van 167 pk en een Cat.D6 van 78 pk, bij een gemiddelde p l o e g d i e p t e van 1,10 m en een voorbreedte van ± 0,70 ra.

De Cat.DS was i n verband, rnet de draagkracht van de grond u i t g e -r u s t met ve-rb-rede -rupsen (0,90 m).

Omschrijving van de u i t v o e r i n g van de werkzaamheden. Schets 1, t a b e l 1 .

U i t v o e r i n g mets 1 0at.D8 rups t r e k k e r 167 pk, 2 Cat.D6 b u l l d o z e r s 78 pk, 1 Cat.D4 r u p s t r e k k e r 43 pk met een molbord, 1 tweewielige s c r a p e r a c h t e r de Cat,D6, 1 Aiepplo&g, 1 d r a g l i n e , pompen en d i v e r s e landbouwwerktuigen voor de nabewerkingen.

De u i t v o e r i n g van de werkzaamheden vond p l a a t s in h e t v o o r j a a r van i 9 6 0 . Ze kunnen worden onderscheiden in;

1 Voorbereidende werkzaamheden;

. Alvorens met het diepploegen werd begonnen, werd h e t p r o e f o b j e c t afgedamd, begreppeld en drooggepompt. . Het opgaande hout werd gekapt en afgevoerd.

, De stobben werden met de d r a g l i n e g e r o o i d en in t e dempen s l o t e n gedeponeerd,

. In h e t midden van h e t object moest i n de l e n g t e r i c h t i n g een kavel s l o o t komen. Deze v i e l voor een deel samen met bestaande s l o t e n , welke daartoe moesten worden verruimd, terwijl voor de r e s t het v o l l e p r o f i e l moest worden g e -g r a v e n .

, De dwarssloten werden gedempt, teneinde over g r o t e r e l e n g t e t e kunnen ploegen. D i t gebeurde door er met een Cat.Dö schotwalgrond en grond u i t hoger gelegen g e d e e l t e n in t e schuiven.

2 Het diepploegen en e g a l i s e r e n ;

. Na de voorbereidende werkzaamheden werd een aanvang g e -maakt met het diepploegen; daarbij werden de e e r s t e voren in een t e dempen s l o o t geploegd.

Wanneer het ploegen zover was gevorderd, dat de open voren h e t p a s s e r e n van de t r e k k e r s met ploeg onmogelijk maakten, dan werd êên van de voren dichtgesohoven met bovengeploegd zand. Daarna werd de r e s t geploegd.

. De kopeinden en de beide lengtezijden van het p e r c e e l werden bewerkt met een 4 - s c h a a r Eansomes ploeg getrokken door een Cat.D4.

, Hierna werden met behulp van de b u l l d o z e r s de s l o t e n met h e t opgeploegde zand gedempt en het t e r r e i n g e ' ê g a l i s e e r d .

21

-• Het ophogen van een l a a g gelegen t e r r e i n g e d e e l t e werd, i n verband met de g r o t e r e t r a n s p o r t a f s t a n d , u i t g e v o e r d met een door een Cat,D6 getrokken s c r a p e r (inhoud scraper. 3 nw). Het naê'galiseren gebeurde door een Cat.D4 met d a a r a c h t e r een mol "bord.

. Na de e g a l i s a t i e werd h e t object gewoeld. De woeler werd g e - ' trokken door een Cat.D6.

Vervolgens werd kunstmest g e s t r o o i d .

Als proef werden h i e r n a de volgende grondbewerkingen toegepast; f r e z e n , 3,55 ha

. schijf eggen, 6,20 ha

ploegen, daarna schijf eggen , 1,65 ha.

Daarna werd g r a s z a a d g e z a a i d met een B r i l l i o n zaaimachine, g e -trokken door een wiel t r e k k e r .

Opmerkingen

De e r v a r i n g h e e f t g e l e e r d d a t , i n d i e n er i e t s dieper was geploegd en er dus meer zand aan de oppervlakte was g e b r a c h t , h e t dempen, van de s l o t e n en het e g a l i s e r e n eenvoudiger zou zijn geweest.

Tijdens het d i c h t s c h u i v e n van de s l o t e n met de bovengeploegde ondergrond werd hinder ondervonden van de in de s l o t e n gedepo-neerde stobben. Doordat de s l o t e n n i e t waren u i t g e b a g g e r d , werden de stobben bij het inschuiven van grond naar boven gedreven.

Bovendien werd i n bepaalde g e d e e l t e n modder i n g e s l o t e n , zodat zachte p l a a t s e n in h e t t e r r e i n ontstonden. Het baggeren van s l o t e n en voldoende diep onder de oppervlakte brengen van stobben z u l l e n in de toekomst noodzakelijk zijn.

De w e e r s g e s t e l d h e i d was voor 'en tijdens de u i t v o e r i n g van de werk-zaamheden g u n s t i g .

1

t.

i

1

I

N N.

S7

SN

!

*m&i

'N y

i

t^

N

H

t

\ * >L _TE ^

I

V

i

44

.1 N: * j . -5 _1, ^ Ni 0

1

HJ * 5) * > N. 1.

N

^

11

_I

M I M I X. V ^ " , \ \ \ i \ i \ K i ! \ [N'Vt-i.-i^WV'iY^ $ 3 §