Samenvatting van de lezing van Dirk Hovestadt op de WTKGbijeenkomst van 28-11-2009 te Den Haag

AFZETTINGEN WTKG 31 (1),2010 16

Samenvatting

van

de

lezing

van

Dirk Hovestadt

_op

de

WTKG-bijeenkomst

van

28-11-2009

te

Den

Haag

Eddy Spijkerman*

De vondst: Carcharias

_gustrowensis

met acht

embryo’s

Heteerste wat

gevonden

werdwarenlosse wervels 1

,

daar-nahele

platen

die in stukken werden

geborgen.

Na puzze-len

_zijn

deze_gegotenin kusthars. De losse klei werd eraf

gespoeld,

opgevangenennader onderzocht.

Van de haai werden

_{wervels, vinnen,}

tandenende

huid-bedekkingen gevonden.

Daarnaast werdener ook deresten van eenzestal kleine

haaien

_gevonden.

Dezeresten hadden

_afkomstig

kunnen

zijn

uit de maag,enin dat

geval

kunnen het allesoorten

haaienuitdie

_{periode zijn,}

of het hadden

_embryo’s

kunnen

zijn

endusvandezelfdesoort.In dit

_geval

bleek het inder-daadomdezelfdesoort tegaan, dus het betreft hier

waar-schijnlijk embryo’s.

Tweekleine

embryo’s lagen

in situen zes

platgedrukte

grotere

embryo’s

waren

verspeeld.

2

Van de

_embryo’s

enhet volwassen

exemplaar zijn

de

tand-posities

in de kaken

_{gereconstrueerd.}

Gezien de kenmerken

vandeze tanden behorenzetotde familie

_{Odontaspididae.}

Na

_vergelijking

vande determinatiekenmerken3is

geko-mentot de determinatievanhet

gevonden exemplaar

als Carcharias

_{gustrowensis (Winkler, 1875).}

Inhetzelfdeblok werden ook een chimaera

rugvinstekel

(zaagtand

meteendubbele

rij kartels)

eneen

Myliobati-daestaartstekel

_gevonden.

Anderekraakbeenvissen uit groeve Frauenweiler Andere skeletten_van kraakbeenvissen die in degroeve

gevonden zijn:

• 2x Weissobatis micklichi Hovestadt &

Hovestadt,

1999. Dezesoortkomtuitde familie

Myliobatidae.

Tanden_van deze familie

_blijken

niet_voordeterminatie bruikbaarte

zijn,

daar de tanden vanafhet Eoceen

nauwelijks

gewij-zigd zijn

maarhet skelet een

wezenlijke ontwikkeling

doormaakt zoals de skeletten _van

_{Promyliobatis}

(Eo-ceen)

en Weissobatis

_(Oligoceen)

aantonen.

• Triakis kelleri Hovestadt &

_Hovestadt,

2002. Dezesoort

werd

_gevonden

_{in de maag}van eenandere haai.

• 2xCarcharias

cuspidata (Agassiz,

1843).

• 2x

Physogaleus

lotus

(Storms,

1894).

Eenrecente

_aanvulling

_{op de}soortenkraakbeenvissenvan

deze

_vindplaats

is de

_melding

vande haai Cetorhinus

par-vaLeriche, 1908

_{(persoonlijke mededeling}

vanDirk Hove-stadt op 23

januari 2010).

Dirk Hovestadt dank ik

_hierbij

_voor

_{zijn opmerkingen.}

Voor mensen die verder willen lezen

Hovestadt,

D.C. & M.

Hovestadt-Euler,

1999. Weissobatis

micklichi_{n.gen., n.sp.,}an

eagle

ray

(Myliobatiformes,

Myliobatidae)

ffom the

Oligocene

ofFrauenweiler

(Ba-den-Würtenberg, Germany.

-

Paleontologische

Zeit-schrift,

vol. 73

_(3/4),

p.337-349.

Hovestadt,

D.C. & M.

Hovestadt-Euler,

2002. The remains ofacarcharinid

shark,

witha newtriakid

species

in its

digestive

tracé ffom the

_Oligocene

of

_Germany.

-

Ter-tiary Research,

vol. 20

_(1-4),

p. 171-182.

Hovestadt,

D.C. & M.

_{Hovestadt-Euler, (2010).}

A

_partial

skeleton of Carcharias

gustrowensis (Winkler,

1875)

(Chondrichthyes,

Odontaspididae)

including

embry-os,achimaeriod dorsal fin

spine

anda

myliobatoid

tail

spine

ffom the

_Oligocene

of

_Germany.

-Cainozoic

Re-search

_{(In press).}

Micklich,

N. &

_{Hildebrandt, L.,}

2005. The Frauenweiler

clay-pit (“Grube Unterfeld”).

-

Kaupia

_nr.

14,

p. 113-118

1 Er bestaan in het

_algemeen

twee types

haaienwervels,

astrospondyle

wervelsmet4 open ruimtes in de

zijkan-tenen

cyclospondyle

wervelsmet

gelamelleerde

zijkan-ten.

Tijdens

het levenvande haai kunnen deze verder

ontwikkelen.

2 Dode haaienkomen

_altijd

_{op hun rug op hun bodem}

te-recht. Door

gasvorming

gaanze weer

drijven

enkomen

vervolgens

weeropde bodemterechtwaarna zeverder

ontbinden_enuiteenvallen. De maniervan

ligging

vande

gevonden

restenis

overeenkomstig

een

normaalontbin-dingsproces

zoals dat uit de literatuurbekendis.

3

Bij

het

genusCarcharias worden de

posterieure

tandenna

de laterale tanden

_{plotseling aanzienlijk kleiner; bij}

het

ge-nus

Odontaspis verloopt

dit

geleidelijk.

De

belangrijkste

de-terminatiekenmerkenbinnen het genus Carcharias

zijn;

•

Afmetingen

vande tand.

•Relatieve breedte kroonbasis.

•

Bij spitsen

sterkontwikkeld. •_{Wel of geen}

aanwezigheid

van

linguale

striae.

*Eddy Spijkerman,

Zonnelaan50, 1561 ESKrommenie,

e-mail:

_{eddy.spijkerman@xs4all.nl}

Tijdens

de

_afgelopen

november

_bijeenkomst

hield Dirk Hovestadt een

lezing

over

zijn bijzondere

vondst in de groeve

bij Frauenweiler,

waarhetmuseumvanDarmstadt

onderzoek doet.

De

_afzettingen

_{in deze groeve bestaan uit}

_gelaagde

oligo-cene

Rupelklei (ong.

35

Ma)

uit de fish shales. Ze

zijn

af-gezet in de

_Rijnslenk

tussen hetNoordzeebekkenenhet