Enkele technische en bedrijfseconomische aspecten van verrolbare tabletten bij de teelt van potplanten

A . S t e i n

P . A . v a n W e e l

N o . 4 . 9 1

E N K E L E T E C H N I S C H E

EN B E D R I J F S E C O N O M I S C H E

A S P E C T E N V A N V E R R O L B A R E T A B L E T T E N

B I J DE T E E L T V A N P O T P L A N T E N

F e b r u a r i 1 9 8 0

4P

i E l l l i B

^~SIGN< L 7 i - V . 9 i

» BIBLlOTHtEK S E X , N O Ï B

MLVs

I n s t i t u u t v o o r M e c h a n i s a t i e , A r b e i d en G e b o u w e n ,

W a g e n i n g e n

L a n d b o u w - E c o n o m i s c h I n s t i t u u t ,

Den Haag

nsg^S

I n h o u d

WOORD VOORAF

Blz.

1. TECHNISCHE EN ARBEIDSKUNDIGE ASPECTEN VAN VERROLBARE

TABLETTEN 7 1.1 Definitie 7 1.2 De opbouw van het verrolbare tablet 7

1.3 De belasting van het verrolbare tablet 11

1.4 Arbeidskundige aspecten 12 2. BEDRIJFSINDELINGEN MET VERROLBARE TABLETTEN 14

3. BEDRIJFSECONOMISCHE ASPECTEN VAN VERROLBARE TABLETTEN 17

3.1 Investeringen en jaarkosten 17

3.2 Keuzeproblematiek 19 SAMENVATTING EN CONCLUSIES 24

W o o r d v o o r a f

Bij de teelt van potplanten wordt in vele gevallen gebruik gemaakt van tafels, meestal tabletten genaamd, waarop de planten worden neergezet. In constructie en materialen kunnen deze

tablet-ten grote verschillen vertonen, doch één punt hebben ze gemeen: ze zijn niet verplaatsbaar. Als gevolg daarvan is de nuttig be-teelde oppervlakte van een potplantenkas in het algemeen niet ho-ger dan 60 à 65%.

Gedurende de laatste jaren evenwel zijn verstelbare tabletten in gebruik genomen. De nuttig beteelbare oppervlakte kan daarbij toenemen tot 85 à 90% van de bruto kasoppervlakte; deze roltablet-ten kunnen nl. tegen elkaar aan worden geschoven.

Enkele technische en bedrijfseconomische facetten van deze ontwikkeling worden in het voorliggende rapport behandeld, dat het IMAG en het LEI te zamen hebben uitgebracht. De technische aspec-ten werden verzorgd door P.A. van Weel van het IMAG, de bedrijfs-economische aspecten door A. Stein van het LEI.

De ondergetekenden hopen dat deze publikatie zijn weg naar de praktijk, voorlichting en onderwijs zal weten te vinden.

De Directeur van het IMAG,

De Directeur van het LEI,

ó*~:

F . Coolman

1. T e c h n i s c h e en a r b e i d s k u n d i g e a s p e c t e n

v a n v e r r o l b a r e t a b l e t t e n

Dit hoofdstuk geeft een beschrijving van de opbouw van het verrolbare tablet en van de toepassingsmogelijkheden daarvan in een potplantenbedrij f.

1.1 Definitie

Een verrolbaar tablet is een tafel met een verplaatsbaar blad dat bestemd is voor het opstellen van planten op werkhoogte. De verplaatsing van het blad is over beperkte afstand naar twee zij-den mogelijk, doordat dit blad met behulp van twee rolpijpen of met behulp van wielen op vaststaande ondersteuningsblokken is ge-legd (figuur 1.1).

Het doel van het verplaatsen is het verkrijgen van een inten-sievere ruimtebenutting t.o.v. vaste tabletten, doordat de bladen tegen elkaar aan kunnen worden gerold. De looppaden komen dan ge-heel of gedeeltelijk onder de tabletten te liggen.

1.2 De opbouw van het verrolbare tablet

De opbouw van een verrolbaar tablet komt zeer sterk overeen met die van een vast tablet.

In figuur 1.2 is hiervan een voorbeeld gegeven.

De tabletten bestaan uit een aantal onderdelen welke mogelijk-heden bieden tot variatie. De hieronder behandelde mogelijkmogelijk-heden hebben betrekking op de in de handel verkrijgbare tabletten. De uitvoering met wielen wordt niet behandeld, daar deze nauwelijks meer wordt toegepast.

De steunbokken worden vervaardigd uit aluminium of verzinkt staal. Bij aluminium staan de bokken 1,50 m uit elkaar, bij de sterkere stalen bokken 2,50 m. De voet van de bok is vast of in hoogte verstelbaar en staat op of in het betonpad of op de rand .daarvan. Een goede stevige opstelling van de steunbokken, zo nodig

verstelbaar en met op enkele plaatsen een verankering tegen zijde-lings verschuiven, is essentieel.

Bij het ontbreken van een betonpad worden ook betonnen paal-tjes of in een betonblok gegoten steunen toegepast.

Schoren die kruislings aan beide zijden tussen de laatste twee bokken zijn aangebracht beschermen de bokken tegen omvallen.

Bij grote belastingen of bij lange tafels,langer dan 20 me-ter, is een extra stel schoren in het midden noodzakelijk.

N

C

(O

(O

N

h

-LU

l

GD

<

CC

<

<

m

_ i

o

er

LU

O

m

OL

O

Z3 CT

Ol • o Ol c «n i _

o

o

•o LÜ _J

<

ce

<

<

m

_ i

o

cc

CU LÜ

>

Z> O CÛ CL O

eu

3

Het vastzetten van de kruising in de schoor verhoogt de sterkte.

Het raamwerk van het bovenblad is vrijwel altijd van alumi-nium. De onderdelen van dit raamwerk worden aan elkaar verbonden door lassen, roestvrijstalen of verzinkte bouten, popnagels of door ze los in elkaar te steken. Dé losneembare verbindingen maken zelfbouw mogelijk.

De planken of randen zijn in verschillende hoogten verkrijg-baar al naar gelang de gewenste sterkte van het tablet of ter

voorkoming van het uitdrogen van kantrijen 1).

De plank moet voldoende breed zijn om zijdelingse belasting op te nemen. De buitenkant moet het liefst vlak zijn om het over elkaar schuiven van tabletten te voorkomen. Op en in de plank mag geen water blijven staan.

De langsliggers bestaan meestal uit H-profielen of uit recht-hoekige kokers welke 0,35 tot 0,50 meter uit elkaar liggen. Deze afstand is afhankelijk van de gewenste sterkte van het tablet en van de handelsafmetingen van de gekozen bodemplaat.

De dwarsliggers bestaan altijd uit rechthoekige kokers welke boven de onderstèuningsbokken zijn geplaatst dus 1,50 m of 2,50 m uit elkaar. Bij het ontbreken van langsliggers is de tussenafstand 0,35 tot 0,50 meter.

De bodem van het tablet kan uit diverse materialen bestaan. De belangrijkste daarvan zijn platen van asbestcement (eterniet), polystyreenschuim (tempex), houtvezelcement, thermisch verzinkt staal of aluminium.

Daarnaast treft men uitvoeringen aan met aluminium goten, be-tongaas van verzinkt staal of geplastificeerd gaas. Deze laatste stellen bijzondere eisen aan het watergeefsysteem.

Polystyreenschuim is verkrijgbaar in verschillende persingen met een dichtheid van 15-30 kg/m3. Bij toenemende dichtheid neemt ook de sterkte toe.

Meestal past men de lichtste persing toe met een plaatdikte van 4 à 5 cm. Bij gebruik van een verwarming onder de tabletten blijft de pottemperatuur op dit materiaal lager dan bij asbestce-ment.

Houtvezelcement is vergelijkbaar met asbestcement, met dit verschil dat de asbestvezels vervangen zijn door waterbestendig gemaakte houtvezels. Dit materiaal is iets breekbaarder en minder vochtbestendig.

1) In vele gevallen wordt aan een opstaande rand de voorkeur ge-geven. In bepaalde gevallen echter is dit niet gewenst en is de bovenzijde van het tablet geheel vlak.

De rolpijpen zijn meestal van thermisch verzinkt staal om corrosie van de aluminium liggers te voorkomen.

De diameter is als regel 51 mm. Kleinere diameters hebben als nadeel dat een grotere rolkracht nodig is. Deze kracht is bijvoor-beeld bij een pijp van 25 mm tweemaal zo groot als bij een pijp van 51 mm.

De rolkracht neemt overigens ook toe bij toenemende belasting van het tablet.

De rolpijpen worden geleverd met een maximum lengte van 5 à 6 meter. Verbindingen tussen pijpdelen kunnen worden uitgevoerd met moffen die met behulp van bouten worden vastgezet.

De aansluiting van watergeefsystemen en verwarmingsspiralen op en onder de tabletten levert geen speciale problemen op.

Voor het watergeefsysteem moet een flexibele onderdoorzichti-ge slang worden onderdoorzichti-gebruikt.

De verwarmingsspiralen kunnen op de normale wijze worden aan-gesloten en opgehangen aan de steunbokken.

Ook kan bodemverwarming met een polyethyleenslang worden toe-gepast, bijvoorbeeld door de bodemplaat op de slangen te laten s teunen.

De remmen of vastzetters kunnen als extra op de tafels worden gemonteerd, waardoor het blad in een bepaalde positie kan worden vastgezet.

Dit maakt het werken aan het tablet gemakkelijker. Ook is het mogelijk hiermede alle tafels een vaste tussenruimte te geven, ten einde de vertikale luchtcirculatie te verbeteren. Het nadeel van de remmen is dat het verrollen onmogelijk is wanneer een tafel in een rij is vastgezet.

1.3 De belasting van het verrolbare tablet 1.3.1 De toelaatbare belasting van de tabletconstructie

De toelaatbare belasting van een tabletconstructie is moei-lijk in zijn algemeenheid aan te geven, omdat de constructie van de diverse fabrikanten sterk verschillen. Niet alle onderdelen waaruit een tablet is opgebouwd zijn even sterk, zodat de zwakste schakel de sterkte van de hele constructie bepaalt. Bovendien wor-den de gebruikte profielen vaak aangepast aan de door de teler ge-wenste belastbaarheid van het tablet. Men kan bijvoorbeeld een ho-gere rand nemen, een groter aantal liggers aanbrengen of een extra schoor in de bok lassen.

Daarom is het belangrijk om als gebruiker exact aan te geven welke belasting tijdens het gebruik zal optreden en van de fabri-kant te eisen, dat zijn produkt gedurende een aantal jaren daaraan zal kunnen voldoen. Die belasting moet niet alleen in rusttoestand kunnen worden gedragen, maar ook wanneer het blad met een klap

te-gen de eindbegrenzing wordt gerold.

De belasting bestaat uit de potten met de planten en het sub-straat waarin' is geplant, de infiltratiemat of het zandbed en het gewicht van de bladconstructie en de bodemplaat. Het gewicht hier-van moet worden bepaald in met water verzadigde toestand en bij de dichtste bezetting van het tablet.

De volgende gewichten geven een indruk van de verhoudingen: Infiltratiemat verzadigd met water : 6 kg/m2

Zandbed 2 cm dik verzadigd met water : 40 kg/m2 Asbestcementplaat 8 mm dik : 15 kg/m2 Polystyreenschuimplaat 5 cm dik : 1 kg/m2 Cyclamen, stenen pot 11 cm, 64 st./m2: 50 kg/m2 Begonia, plastic pot 11 cm, 18 st./m2: 14 kg/m2 Vriesea, stenen pot 8 cm, 156 st./m2: 30 kg/m2

Een blad met cyclamen op een asbestcementplaat met infiltra-tiemat weegt dus al 71 kg/m2. Hier boven moet een toeslag van mi-nimaal 30% worden genomen in verband met de veiligheid. De belas-ting zou dan bedragen +_ 90 kg/m2 met verwaarlozing van het gewicht van de bladconstructie. Niet alle tabletconstructies zijn in staat deze belasting te dragen!

Deze zaken kunnen het beste aan de hand van een proeftafel worden gecontroleerd.

1.3.2 De stabiliteit van het bovenblad

Wanneer het overhangende deel van het blad een in verhouding te grote belasting draagt, bestaat er gevaar dat het blad gaat kantelen. Deze situatie kan optreden bij het leeghalen van het ta-blet.

Om dit gevaar te beperken mag het overhangende deel of wel het pad niet te breed zijn ten opzichte van het bovenblad. In het algemeen kan worden gesteld dat een verhouding van 1 : 4 tussen padbreedte en tabletbreedte redelijk veilig is. Wanneer deze ver-houding kleiner moet worden gekozen is een stabiliteitsberekening onontbeerlijk.

De breedte van het tablet kan dus niet willekeurig worden gekozen. Bij een padbreedte van 0,50 m is een tabletbreedte van 2,00 m gewenst. Eventueel kan men na berekening teruggaan tot 1,80 m. Alleen met behulp van een speciale verankering van het bo-venblad aan de ondersteuningen is bij deze padbreedte een tablet-breedte van bijvoorbeeld 1,60 m mogelijk. Wanneer om arbeidstech-nische redenen een smal tablet en een breed werkpad gewenst zijn kan dit ook worden gerealiseerd door tussen de tabletten een vaste opening te houden; het looppad is dan breder dan het overhangende deel van het tablet.

1.4 A r b e i d s k u n d i g e aspecten

arbeid gezien omdat het aantal werkpaden tot enkele wordt terug-gebracht. Organisatorisch is dit echter geen probleem als men de goede verhouding tussen vaste en verrolbare tabletten weet te kie-zen, uitgaande van enkele principes:

1. met hoeveel mensen wil men in deze afdeling of gedeelte van de kas maximaal werkzaam zijn;

2. met maximaal hoeveel mensen wil men in elk werkpad dat be-schikbaar is werken. Globaal wordt hiervoor aangehouden dat niet meer dan twee mensen werken aan een tablet dat niet lan-ger is dan 20 meter.

Als dit tussen de 20 en 40 meter lang is gaat men wel tot ma-ximaal vier mensen per werkpad.

Met deze twee principes kan men berekenen hoeveel werkpaden men per afdeling moet aanhouden. Dit kan op de volgende wijze:

1. men wil in een afdeling van 500 m2 werken met maximaal 4 men-sen;

2. men wil met 2 mensen per werkpad werken.

Hieruit volgt dat men in deze afdeling minimaal 2 werkpaden moet hebben. Maximaal•zou men 4 paden nodig hebben.

De inzet van twee mensen per werkpad is goed mogelijk wanneer men gebruik maakt van een transportmiddel in het werkpad, zoals

een etagewagen, een monorailwagen, een rollenbaan enz. Hierdoor behoeft men elkaar niet steeds te passeren bij het halen of weg-brengen van een werkeenheid (doos, kistje, veilingkrat enz.).

Bij de keuze van deze transportvorm moet men er wel op letten dat de werkpaden voldoende breed kunnen worden gemaakt om hier vlot doorheen te kunnen.

Heeft men een teelt waarbij veel transport nodig is, dan kan het voordelig zijn om, naast een goed transportsysteem, de tablet-lengte niet te groot te kiezen.

Heeft men daarbij ook een groot aantal transportmiddelen no-dig omdat het produkt veel ruimte vraagt, dan kan het raadzaam zijn om naast een hoofdpad een zijpad aan te leggen. Hierdoor voor-komt men dat men het hoofdpad tijdens het werk blokkeert met trans-portmiddelen die daar als voorraad staan.

In het algemeen moet men dus eerst nagaan hoe men in de nieuwe situatie het werk wil organiseren alvorens de indeling van de ruim-te vast ruim-te sruim-tellen.

2. B e d r i j f s i n d e l i n g e n m e t v e r r o l b a r e t a b l e t t e n

De inrichting van een kas met verrolbare tabletten kan op verschillende manieren gebeuren. Welke inrichting wordt gekozen, hangt af van het antwoord op de volgende vragen:

hoeveel paden moeten tegelijkertijd kunnen worden vrijgemaakt? mag een tablet onder de goot staan en om de staanders van de

kas worden verrold?

moet er tussen de tabletten een vaste afstand behouden blij-ven om een betere vertikale luchtcirculatie te verkrijgen? - wat is de gewenste breedte van het looppad en van het tablet?

Variaties in de inrichting van de kas zijn te realiseren door 3 maatregelen:

a. het maken van combinaties tussen vaste en verrolbare tablet-ten;

b. het looppad breder maken dan het overhangende deel van het tablet;

c. het verrollen om de staanders van de kas heen.

De inrichting wordt ook in sterke mate bepaald door het kas-type en de ligging van de hoofdpaden.

De lengte van de tabletten hangt vooral af van de gekozen

transportmethode. Hoe groter de transportcapaciteit, hoe langer de tabletten kunnen zijn. De toepassing van een transportmiddel tus-sen de tabletten, zoals bijvoorbeeld een etagewagen, biedt altijd voordelen.

De in de praktijk gerealiseerde lengte van verrolbare tablet-ten is 40 meter. Waarschijnlijk is zelfs een grotere lengte nog mogelijk. De breedte van het tablet kan niet willekeurig worden gekozen.

Het is onmogelijk om alle variaties in beeld te brengen. Daar-om is gekozen voor het aangeven van een aantal inrichtingsmogelijk-heden voor een drietal veel voorkomende bedrijfsopzetten (zie bij-lage 2 t/m 11). Deze bedrijfsopzetten moeten worden gezien als drie afdelingen met verschillende lengte-/breedteverhoudingen. Bedrijfsopzet I

Deze afdeling bestaat uit 2 kappen van 12,80 m met een of 4 kappen van 6,40 m lengte van of 8 kappen van 3,20 m 26 m De tabletten staan evenwijdig aan de lengteas van de kappen. Een hoofdpad van 2,00 m breed bevindt zich in het midden. Bedrijfsopzet II

Deze afdeling bestaat uit 2 kappen van 12,80 m met een lengte van 39,2 m.

De tabletten staan dwars op de lengteas van de kappen, waardoor 4 secundaire hoofdpaden van 1,20 m nodig zijn.

Een hoofdpad van 2,00 breed bevindt zich in het midden. Bedrijfsopzet III

Deze afdeling bestaat uit 2 kappen van 12,80 m met een lengte of 4 kappen van 6,40 m van 80 m De tabletten staan evenwijdig aan de lengteas van de kappen. Twee hoofdpaden van 2,50 m breed verdelen de tabletten zodanig dat de loopafstanden overal gelijk zijn.

Binnen deze bedrijfsopzetten zijn enkele indelingen gemaakt, waarin voornamelijk het aantal beschikbare paden is gevarieerd. Bovendien is een indeling met vaste tabletten gemaakt welke als vergelijkingsobject dienst doet.

Bedrijfsopzet I

Indeling A : vaste tabletten; 1^ pad per 3,20 m of wel 1 pad per tablet.

" BI: combinatie vast en verrolbaar; 1 pad per 3,20 m of wel 1 pad per 2 tabletten.

" B2: combinatie vast en verrolbaar; vaste tussenruimte van 5 cm, doordat het bokje 1,45 m breed is, het tablet verrolt dus maar 0,55 m; 1 pad per 6,40 m of wel 1 pad per 3 tabletten.

" C : alles verrolbaar; 1 pad per 12,80 m of wel 1 pad per 6 tabletten.

Bedrijfsopzet II

Indeling A : vaste tabletten; 1 pad per tablet.

" B : combinatie vast en verrolbaar; er zijn 8 dubbele pa-den van 1,20 m waardoor de meeste tabletten aan weers-zijden bewerkbaar zijn; 1 pad per 2 tabletten. " C : alles verrolbaar; 1 pad per 9 tabletten.

Bedrijfsopzet III

Indeling A : vaste tabletten; 3 paden per 6,40 m of wel 1 pad per tablet.

" Cl: alles verrolbaar; 1 pad per 6,40 m of wel 1 pad per 3 tabletten.

" C2: alles verrolbaar; 1 pad per 12,80 m of wel 1 pad per 6 tabletten.

In de bijlagen la t/m lc is een overzicht gegeven van de voor-naamste kenmerken van deze indelingen. Deze gegevens hebben als basis gediend voor de economische beschouwingen in paragraaf 3.

Tabel 2.1 geeft een overzicht van de oppervlakte kas, tablet-ten en betonpaden in m2 en in % van de kasoppervlakte. Hierin komt duidelijk tot uiting dat de oppervlakte betonpaden stijgt bij toe-passing van verrolbare tabletten. Deze stijging vormt een belang-rijk deel van de extra-investeringen.

Tabel 2.1 Overzicht van de oppervlakten kas, tabletten en beton-paden bij verschillende indelingen met vaste en verrol-bare tabletten Bedrij fs in indel I A BI B2

C

II A

B

C

III A Cl C2 opzet ing kas 666 666 666 666 1003 1003 ' 1003 2048 2048 2048 Oppervlakte in tablet-ten 470 509 547 576 657 730 821 1425 1710 1800 m2 beton-paden 195 243 224 253 331 450 418 623 833 833 Bedekkingsgraad kas in % net tablet-ten 71 76 82 86 65 73 82 70 83 88 met beton-paden 29 36 34 38 33 45 42 30 41 41

Ten slotte is in bijlage 12 een voorbeeld gegeven van het verrollen van een tablet om de staanders van de kas in een 3,20 m kap. Bij toepassing in bedrijfsopzet I zou dan een ruimtebenutting behaald worden van 82%. Er is 1 pad per 2 kappen of wel 1 pad per

3 tabletten beschikbaar. De totale padoppervlakte bedraagt 192 + 51,2 = 243,2 m2;

3. B e d r i j f s e c o n o m i s c h e a s p e c t e n

van v e r r o l b a r e t a b l e t t e n

3.1 Investeringen en jaarkosten 3.1.1 Investeringen

Bij het vaststellen van de investeringen is uitgegaan van de bedrij fsopzetten I, II en III, zoals die zijn beschreven in para-graaf 2. Hierbij is onderscheid gemaakt in vier, resp. drie en drie indelingen. Indeling A geeft een situatie weer met alleen vaste tabletten, indeling C met alleen rol tabletten, terwijl bij de indeling B sprake is van combinaties van vaste en verrolbare

tabletten in de kassen. Bij het begroten van de investeringsbedra-gen is - uiteraard - voor alle gevallen uitgegaan van dezelfde ma-terialen. Deze staan, met de daarbij behorende prijzen, vermeld in bijlage 13. Geen rekening is gehouden met eventuele schaaleffecten, waardoor de investeringen in grotere eenheden, resp. aantallen, per m2 kas gerekend, iets gunstiger zouden kunnen uitvallen.

De begrote investeringsbedragen zijn in tabel 3.1 samengevat. Zij hebben betrekking op de investeringen in tabletten en de voor-zieningen die afhankelijk zijn van de keuze van de soort tabletten, i.e. betonpaden, de zich onder de tabletten bevindende verwarmings-pijpen en het systeem van watervoorziening (regenleiding met be-vloeiingsmatten). De investeringen in grond, kassen, verwarmings-installatie en overige bedrijfsuitrusting zijn dus niet in de cij-fers begrepen. Deze zijn in alle onderscheiden gevallen gelijk.

Tabel 3.1 Investeringen in tabletten, betonpaden, verwarmings-pijpen en watergeefsysteem (afgeronde bedragen in gld.)

Oppervlakte kas (m2) indeling A indeling BI indeling B2 indeling Cl indeling C2

I

666 totaal 35500 40850 A1400 43700

•

per m2 53,35 61,40 62,25 65,65

•

Bedrijfsopzet II 1004 totaal 51950 64800

.

64950

•

per m2 51,75 64,55

.

64,70

•

III 2048 totaal 99400

.

.

128450 133150 per m2 48,55

.

.

62,70 65,00

De netto beteelbare oppervlakten staan voor de verschillende gevallen in tabel 2.1. Zij lopen uiteen van 65 tot 70% in de

si-tuaties met geheel vaste tabletten en van 82 tot 88% in sisi-tuaties met geheel verrolbare tabletten.

vaste tabletten een hogere investering vragen die uiteenloopt van ƒ 13,- per m2 kas in bedrijfsopzet I tot ƒ 16,50 in bedrijfsopzet III. In deze verschillen zijn de extra investeringen in betonpaden begrepen.

3.1.2 Jaarkosten

De jaarlijkse vaste kosten, verbonden aan het gebruik van de tabletten zijn berekend in de bijlagen 14a, b en c. Per onderdeel is een zelfde afschrijvingspercentage gehanteerd, overeenkomstig de door het LEI vastgestelde normen voor afschrijvingen van duur-zame produktiemiddelen. De rentekosten zijn berekend op basis van 7% van 50% van de nieuwwaarde. Voor de kosten van onderhoud en verzekering is een stelpost van 5% van de kosten van rente en af-schrijving gehanteerd. In feite zijn geen gegevens inzake onder-houdskosten beschikbaar; ze zijn in elk geval zeer laag.

Een samenvatting van de berekende vaste jaarlijkse kosten is te vinden in tabel 3.2.

Tabel 3.2 Berekende jaarkosten van vaste resp. roltabletten (in gld. per m2 kas) I II III Bedrijfsopzet (m2) indeling A indeling BI indeling B2 indeling Cl indeling C2

5,75

6,56

6,70

7,05

.

5,40

6,80

.

6,90

.

5,26

. .

6,71

6,97

Uit de tabel blijkt dat het verschil in vaste jaarlijkse kos-ten tussen vaste tabletkos-ten en roltabletkos-ten varieert van ƒ 1,30 tot f 1,70 per m2 kas, globaal neerkomende op 10% van het verschil in investering tussen beide systemen.

3.1.3 Gebruik van andere materialen

In bijlage 13 zijn tevens prijzen van afwijkende materialen gegeven voor de bouw van tabletten, c.q. aanleg van betonpaden. Gebruik van ander materiaal leidt tot andere investeringsbedragen, c.q. andere vaste jaarlijkse kosten.

Wanneer b.v. voor de tabletten eterniet platen van 6 mm dik i.p.v. 8 mm worden toegepast, betekent dit een besparing van ƒ 2,12 per kas (bedrijfsopzet I, vaste tabletten) tot ƒ 2,64 (be-drijfsopzet III, roltabletten). Wanneer in plaats van eterniet 8 mm gebruik wordt gemaakt van tempex platen, dan bedragen de be-sparingen resp. ƒ 5,09 en f 6,33 per m2 kas. Bij dezelfde afschrij-vingspercentages worden dan de vaste jaarlijkse kosten ƒ 0,22 en

kans op breuk bij dunnere eterniet platen en teelttechnische be-zwaren bij tempex, moeten in deze gevallen hogere afschrijvings-percentages en/of hogere onderhoudskosten worden berekend, zodat de voordelen in jaarkosten kleiner zijn dan hier becijferd.

Wanneer bij de aanleg van de betonpaden ook alle werkpaden van een wapening worden voorzien, betekent dit een extra investe-ring van ƒ 2,50 tot ƒ 4,00 per m2, en een verhoging van de jaar-kosten van ƒ 0,20 - ƒ 0,30 per m2.

3.2 Keuzeproblematiek 3.2.1 Rendementsverschillen

Bij het gebruik van roltabletten stijgen niet alleen de vaste jaarlijkse kosten, maar ook de kosten die samenhangen met de netto beteelbare oppervlakte, zoals de kosten van plantmateriaal, potten, potgrond, overige materialen, arbeid, veilingkosten en de rente over de vlottende middelen. Bij de uitgevoerde berekeningen is ver-ondersteld dat deze kosten recht evenredig toenemen met de vergro-ting van de netto beteelbare oppervlakte. Ditzelfde geldt ook voor de opbrengsten. De kosten van de bedrijfsuitrusting (excl. die van de tabletten), de energiekosten en de diverse algemene kosten blij-ven daarentegen overanderd.

Uit tabel 3.3 blijkt dat het gebruik van roltabletten tot een verbetering van het bedrijfsresultaat leidt (zie ook bijlagen 15a, b en c, met name ook voor de gehanteerde opbrengsten).

Tabel 3.3 Exploitatieoverschotten bij vaste en verrolbare tablet-ten (in gld. per bruto m2 kas)

Vast Gedeeltelijk Verrolbaar Verschil verrolbaar t.o.v. A Bedrijfsopzet I indeling A 13,00 indeling BI 16,10 3,10 indeling B2 19,69 6,69 indeling C 22,37 9,37 Bedrijfsopzet II 'indeling A 9,46 indeling B 12,84 3,38 indeling C 18,95 9,49

Bedrij fsopzet III

indeling A 12,27

indeling Cl 20,19 7,92 indeling C2 22,87 10,60

Uit vorenstaande cijfers moet worden geconcludeerd dat vaste tabletten economisch verouderd zijn. Bij nieuwbouw van kassen is installatie van rol tabletten dan ook economisch volledig verant-woord.

3.2.2 De ouderdom van de kas

Een beslissing om in bestaande kassen vaste tabletten door roltabletten te vervangen wordt echter mede bepaald door de toe-stand waarin de kas zich bevindt. Betreft het een betrekkelijk nieuwe, moderne kas, dan zal men eerder op roltabletten overgaan dan in een kas die binnen enkele jaren aan vervanging toe is. De vraag die men zich hierbij moet stellen is of de investering in roltabletten snel genoeg kan worden "terugverdiend" door de rende-mentsverbetering als gevolg van het gebruik van roltabletten. Is dit niet het geval, zoals i.h.a. bij kassen waarvan de resterende levensduur beperkt is tot enkele jaren, dan is de vervanging van vaste tabletten door roltabletten op dit moment niet verantwoord en dient men te wachten tot ook de kas moet worden vervangen.

De volgende berekening kan hierover nader uitsluitsel geven. De te verwachten rendementsstijgingen in de periode dat de kas nog kan meegaan - overigens zonder berekening van jaarkosten van vaste, resp. roltabletten - worden gesommeerd en gesteld tegenover het bedrag dat moet worden geïnvesteerd om de vaste tabletten door rol-tabletten te vervangen. Voor de diverse bedrijfsopzetten worden de verschillen dan als volgt (in guldens per bruto m2 kas, tabel 3.4).

Tabel 3.4 Verschillen in exploitatieoverschot, zonder rekening te te houden met de jaarkosten van vaste, resp. roltablet-ten Bedrij fsopzet Indeling BI

I

B2 Cl II BI Cl III Cl C2 Exploitatieoverschot

t.a.v. vaste tabletten

(tabel 3.3) 3,10 6,69 9,37 3,38 9,49 7,92 10,60 Bij: jaarkosten + roltabletten (tabel 3.2) 6,56' 6,70 7,05 6,89 6,90 6,71 6,97 Af : jaarkosten vaste tabletten (tabel 3.2) 5,75 5,75 5,75 5,40 5,40 5,26 5,26 Verschil 3,91 7,64 10,67 4,87 10,99 9,37 12,31

Overigens kan men niet zonder meer volstaan met sommering van vorenstaande verschillen, doch dient men deze contant te maken. Door het rentebestanddeel uit de bedragen te elimineren verkrijgt men de z.g. contante waarden. Deze opgeteld tot een cumulatieve contante waarde geeft het bedrag weer dat op dit moment gelijke waarde heeft als het totaal van rendementsverschillen over een aan-tal jaren. In tabel 3.5 zijn deze cumulatieve contante waarden ge-geven bij bedragen van resp. ƒ 10,-, ƒ 12,- en ƒ 1^,- rendements-verschil. De uitkomsten worden - uiteraard - bepaald door het ren-tepercentage dat bij de berekening is gehanteerd (zie tabel 3.5).

Bij de vergelijking van deze cumulatieve contante waarden van de renderaentsverbeteringen met de te investeren bedragen, dient men ook rekening te houden met de opbrengst van de te slopen vaste tabletten. Deze directe opbrengstwaarde is negatief, als de sloop-kosten en de sloop-kosten van afvoer van het gesloopte hoger zijn dan de opbrengst van de sloopmaterialen.

Voorts speelt nog een rol de waarde van de roltabletten aan het einde van de gebruiksperiode van de kas. Wordt de kas geacht b.v. nog vier jaar mee te gaan, dan zullen de roltabletten nog een zekere waarde vertegenwoordigen omdat ze, na afbraak, in een ande-re kas wellicht nog kunnen worden opgesteld. De contante waarde van deze restwaarde dient dus ook in de beschouwingen te worden betrokken.

Tenslotte is nog van belang de opbrengstderving die men moet accepteren wanneer men "tussentijds" de vaste tabletten door rol-tabletten vervangt.

Eën en ander kan aan de hand van een tweetal cijfervoorbeel-den worcijfervoorbeel-den geïllusteerd:

Situatie I Stel:

a. jaarlijkse rendementsverbetering ƒ 1 0 , — per m2 b. resterende levensduur kas 8 jaar;

c. directe opbrengstwaarde vaste tabletten d. investering in roltabletten c a .

e. restwaarde roltabletten

f. opbrengstderving bij vervanging dan is de cumulatieve contante waarde van ƒ 1 0 , — gedurende 8 jaar bij een rentevoet

van 7% (tabel 3.5) ƒ 59,71 'Investering in roltabletten

Directe opbrengstwaarde vaste tabletten Netto te investeren

Contante waarde restwaarde roltabletten Opbrengstderving bij vervanging

Contante waarde voordeel per m2 ƒ 11,35 Conclusie: In deze kas is het economisch verantwoord de vaste

tabletten door roltabletten te vervangen.

ƒ ƒ ƒ ƒ 5 , — 5 7 , -2 0 , — 8 , — p e r m2 p e r m2 p e r m2 p e r m2 f 5 7 , — " 5 , ~ ƒ 5 2 , -ƒ 7,71 ƒ 11,6A ƒ 19,35 f 8 ,

-Situatie II Stel:

a. jaarlijkse rendementsverbetering ƒ 1 2 , — per m2 b. resterende levensduur kas 4 jaar;

c. directe opbrengstwaarde vaste tabletten - ƒ 5 , — per m2 (sloop kost meer dan opbrengst van het

gesloopte)

d. investering in roltabletten c a . ƒ 5 7 , — per m2 e. restwaarde roltabletten ƒ 3 0 , — per m2 f. opbrengstderving bij vervanging ƒ 6,— per m2 in dit geval is de cumulatieve contante

waarde van ƒ 1 2 , — gedurende 4 jaar bij

rentevoet van 7% (tabel 3.5) i 40,65

Investering in roltabletten

Directe opbrengstwaarde vaste tabletten (negatief) Totaal te investeren

Contante waarde restwaarde roltabletten Opbrengstderving bij vervanging

Contante waarde nadeel per m2 - ƒ 4,47 Conclusie: In deze kas is het economisch niet verantwoord de vaste

tabletten door roltabletten te vervangen.

Bij deze berekening is buiten beschouwing gebleven dat het wellicht voordeliger is om ook een economisch verouderde kas te vervangen, hoewel deze technisch nog wel enkele jaren meekan. In een dergelijk geval heeft men geen kosten meer aan rente en schrijving van de oude kas. Het rendement, dus zonder rente en af-schrijving van de kas, stelt men tegenover het rendement dat men zou hebben met een nieuwe kas (wel met rente en afschrijving).

Zolang de oude kas een beter rendement oplevert, moet men de oude kas blijven gebruiken, tenzij de directe opbrengstwaarde bij verkoop van de oude kas hoger is dan de contante waarde van de

netto-overschotten, die men in de jaren dat de kas nog kan worden gebruikt, verwacht. ƒ 5 7 , — ƒ 5 , — -ƒ 6 2 , — ƒ 2 1 , 3 5 ƒ 2 2 , 8 8 ƒ 1 , 5 3 f 6 ,

-oo l (NI I O to, co a) u G > a CU •X) VJ U ca n) tfl cd •«—i O CU CN •M I Ö — td 4J CU e -a o e o cu cu 3 > T3 CU a> •H 60 •IJ ca •* i—I 0) 2 u S ß 3 CU O U O — CU > ß CU et) • H > 4-1 ca CU Ct) CU i-l Tl 2 ^ S ca 3 co o S CU - H 4J « ö o o — ü f - , CU > c cu ca •H > 4J nj 0) r-l T3 3 J-l S ca u 5 r - l CU J3 cfl H ca C + J CU Ö U

3.s,

^ v ü 0 ^ o c M o ^ ^ î ( ^ l n ^ ^ r O ' - o o o o f n • J — c N i r o < t i A ^ D r ^ o o c o < ^ ( T i O — - - N N en n en O f n f O v ï r o N - s j ' i r i N r ^ o > ' - a \ < ) - ' < r fNJ o o ( T i o O ' < -f n i o v û N h . ^ i ^ -f O ' - o o < r ' - \ o < N rs> c v j ^ O ' s jkc o ^ c ^ c n < d - L o ^ o r ^ o o a > c r \ o ^ - ^ - < > J C s i r o c o - < r - < f < t O v û M - N ^ i n r O f N i r O r - p s < i - f n r > . a \ o o c O ' - o o c n L n r ^ o o o o o o o o ^ £ > L n c o o r - - cr) O L O - - - v D ' - - ^ o o ^ « N f O ' < r i n ^ D rN- o o i T > 0 " - c s r O f O ' < r < j i r ) i n v û f O O ^ r * ^ o ^ < r v t o ^ o ^ l n ^ £ l < ] • o o o ^ ^ c M ^ t • 4 ^ ] c o - o o \ r ^ m M O T - c r o i n O ' < r c o c N i ^ ( j i c n i o is -c N i -c n m - < r m \ D ^ r - . o o o o < T i a ^ a \ 0 0 0 — *— ~ M O C T i l O ^ O O O ^ D O M ^ O \ C S O v D O r N N C M < - - s r p - - - O 0 N N > * - ' 0 0 < r i T ' t r ) O ^ a > c n N O ^ ' r ^ — c s ) c o - d - < t i n,« D r - . r ^ o o c o c r » o o o ^ - ^ « c s i c M C N N 0 0 3 C O < î O O O O O O N O D - " - - ' s f ^ ^ v O O r o o o i n L n o o M n o f O v û i ^ M i n i n c M \ û c o c o v o ~ CM CN •— o c ^ ^ o - t f ' — oo - ^ O ^o — vo ~^ m <y> co r--— - o j f O ^ m i n v û r N Q O o o ^ o o - r--—• es M N m en v D f n p ^ ( N c n r O v £ ),* D ^ o c T » o o i O f O i r o o o o o o c s i r ^ ( T i r N i n f O C T i ^ c M r M N r ^ ' - i n ( ^ N i n c û < - f n \ û c o " M c n c n < f L T i i A v û v D r > . r ^ r ^ o o o o o o ( ^ o > ^ ( T i u o o o - ^ r - ^ o v o a N ^ u o c o o o c M c o o c M o o o ^ £ > o o r - * — (N a \ ^ m r% o co o^ vo < f <f O -vJ" v£> U~ï CO <y* ^ œ v o c o ~ r ^ c o < ^ i n O v ^ < ^ c o r ^ ~ < j - r - - . o c o i n — c N c n < t - ^ - L n m \ D r - r ^ h - o o o o c r ( a N a \ o o o C O O O C O U O C N I - ^ C M C T » ' — C T \ ^ o c o c N i - < j - ~ - L r t v £ ) ^ £ > r - * a \ < f O N O - - c o o o m c o c o i n a \ ^ « N ^ m \ o ( ^ o o v o - 4 ' ( N a i i r i N c O f n £ ) O f n o o N N " ^ c O ' -,> * — c s i c o ^ j - ^ - L o ^ ^ o r - . r - . c o o o c ^ c ^ o o o — —•

S a m e n v a t t i n g en c o n c l u s i e s

1. Verrolbare tabletten zijn teelttafels, die op een ondersteu-ningsconstructie over een beperkte afstand verplaatsbaar

zijn. Ze vormen een belangrijke technische verbetering bij de teelt van potplanten en andere gewassen die op werkhoo'te worden geteeld. Door het gebruik van verrolbare tabletten kan de benutting van de beschikbare kasruimte met 20-25% worden vergroot, zodat bij ongewijzigd brandstofverbruik, de

;>roduk-tie in dezelfde mate kan toenemen.

2. De opbouw van een verrolbare tablet komt in grote trekken overeen met die van een vast tablet. De materiaalkeuze en de opbouw worden in belangrijke mate bepaald door het te telen gewas en de belasting van de gekozen constructie.

3. De stabiliteit van het bovenblad wordt bepaald door de maxi-maal toelaatbare belasting van het gedeelte dat boven het pad hangt. In het algemeen kan worden gesteld dat de verhouding

1 : 4 tussen padbreedte en tabletbreedte niet magworden onder-schreden, wil niet het gevaar bestaan dat het tablet gaat kan-telen, bijvoorbeeld bij het leeghalen.

4. De arbeidskundige aspecten van de teelt op verrolbare tablet-ten zijn tot dusverre nog onvoldoende onderzocht, doch aan te nemen valt dat de arbeidskosten per plant niet hoger behoeven te zijn dan bij de teelt op traditionele, vaste tabletten. 5. Een bedrijf uitrusten met verrolbare tabletten vraagt een

in-vestering die - al naar gelang het kastype en de afmeti.igen van de kassen - ƒ 1 3 , — tot ƒ 16,50 per m2 kas hoger is dan het installeren van vaste tabletten.

6. De hogere kosten van deze extra investeringen worden evunwel ruimschoots gecompenseerd door hogere opbrengsten, zodau bij nieuwbouw de keuze van verrolbare tabletten vrijwel altijd economisch verantwoord is.

7. Of dit ook het geval is bij vervanging van de vaste tabletten door verrolbare in een bestaande kas, hangt af van de ouder-dom van de kas. In een betrekkelijk nieuwe, moderne kas., zal vervanging door roltabletten over het algemeen rendabel zijn; dit zal meestal niet het geval zijn in een kas die binnen en-kele jaren aan vervanging toe is.

M Ol Ct) 4J ,X3 OJ CA <U <u a o «J oc c 4-1 aj

«

4-1 o 4J •a c ™

>

i •a

«

p. i V4 CU p. O 6 ^ w ^ n) j i • 's a ^ o. o 0) 4-1 *-~. •* <a « e &.-< >^ "0 » a .M u u ^ <ü ^ <N o. « e & . - I — o > X <u v£> oo . o m g t o co t ß oo C II •H W 0 • e a a) ^ ! (N a M g CLt-t ^ ^ > a) 4-1 ^ U f l S 4-t a) w C eu M h I CU h 4-1 ^ a m g P. .-H ^ - > <o oo •a a a -H

a) eg i-H <N J) . c « •H X a) •o S c ^> > m a) « > •-" o > oc o 6-e e e ui w •r-i nj nj *-> > M to a a o eu Vi 4 J . p. ra B 0..-1 ^ o > C M S O > aj ^ CM P. « s O.r-1 ^ o > <U 60 • a c c - H (NI — — <r ^o es oo

ÖO CO 2 •* _{g o} co CM ta •a S G *o m « > m es 4J J 3 Il C S I O & * cd ffl > A: CJ ^ ! CM a n s a . - i • - ' o > H U , - , a> ,ü CM a « S p . .H -o > X <U ^ - s H U -Cl) - O • P (l) / - N c a) e ti u ^ ccj . a o O o en o i n o X, <r _CN i I-" • s i CO P . <U ^ J CM e . i - 1 ^ - > a> . n CM a « s p . i-i -~-o > <U 0 0 a -H a m m m

Bijlage 2

12.0 m

É

to m ii E o CM f) X 00 O E ** * •* o F o 00 OM* X 1 28 __ . _ _ .

Il

> > > > > . > > > > > >

*i

BEDRIJFSOPZET I

2.0 m 12.0 m E o o rsi O o u. o o I A l

u

indeling A

X /< N y « o / / <\ o

/ W

fN / o x \ *>* // \ / / o \ x ^ / \ o \

<\\s

\ p /

1

X o

/ \ \

r>l / W f i / E NS. / o V

\

*

>

'

/f

\ / / o \ / \ f »

A

E

\

/ \ o \

\ ^ c /

\X E

<\\S

1

E o 00

1

E

1

1

•

1

-o »O

1

1

1

1

1

Bi

E in n

E

o

CM o" X 0 0 " o

E

o

X O 6

o

CO CM X

jlage 3

12.C W, m f er > er er > er er > er er > er

BEDRIJFSOPZET I

2.0 m 12.0 m E o o (N Q CL O Ü -O I

indeling B<|

vn (N vn

B

\ E «o in" CM É o l O * • J O

E

o

co X 0>4 0

jlage 4

12.

(W

JV\ 0 m > er er > er er > er er > er er >

BEDRIJFSOPZET I

2.0 m 12.0 m E ö o tN Q

<

CL Q U. O O I it

indeling

E

oo

/ / o

\ / -»

Y ^

/ o \

. / oo \

\ P /

/ \ o \ \ (O f / o

V (O

/ E \

/ o \

- ( °° )

A E

\ \ o

\ \ * • * » o

1

E o q c4 E, in

o

d .

B2

I E

4

d

1

; 1

1 1 E in 00

*°"

— -1 1 |

1

1

Bijlage 5

12.0 m E (O ui II E o 00 IN X CM

k

er er er er er er er er er er er

,1-1

BED

2.0 m E o o CM" Q < er o o o X

RIJFSOPZET I

12.0 m L — ^ .

^

_\

indeling C

/ E / o

/ °

/ ^

E

o

00 I N \ E \ ^ \ 0 E

o

00 I N

r

l

r

1

_o

'

(O 1

o

r

L

f

. 3.

' 1

1

, 1

1

V

p:

P

L

i

P

i

L

i

31

Bijlage 6

o

<

Q. M

BEDRIJFSOPZET

HOOFDPAD 2.00 m

25.6 m

£

o

<"M

<

Q-— > M

I indelirK

>

>

>

>

>

>

>

>

>

• >

>

>

>

>

>

>

co

M i l l

M i l l

11.40 m

11.40 m

Bijlage 7

BEDRIJFSOPZET ïï indeling B

J

o

<

Q . N

HOOFDPAD 2.00m

E

o

O

<

CL —> M

er

er

er

er

>

er

er

CT

er

er

er

>

er

er

er

tr

E Ol n

Bijlage 8

BEDRIJFSOPZET H indeling C

o

<

HOOFDPAD 2.0 m

25.6 m

1

1

E

o

•rsi O

<

O. — > M CC

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

cc

E co

Bijlage 9 BEDRIJFSOPZET m indeling A

HOOI :

D

<>

>

V

V HOOF V D

PA

kD 2.50 m

PA

V D 2

2

V .50 m 5.6 m

V

V

V

^

V

V

<L

E

o

s'

Bijlageio BEDRIJFSOPZET m indeling C^

6 p ad

- e

. o ai

e

p

" 00 — ! *

i

• • - — R HC R HO OFD R OFD >

ri

PAD R 2. R 50 m R »AD 2.50 rr 25.6 R R R R R

. ~5

_3

R E o o ao

4

Tl '

/O^2.80rn><s\ /}><^2MnùÇ\

/ ^ b . £ 0 m \S'6.^0 m\^b,i>0 m \ / 6 . / . 0 r r i \

"in

_"c

_{,65 r n}

Ff

nnn

_{1.35 m}

r

_{0.5! 5m} 1,90m 1.2 5m

l

'bTöSm

Bijlagen BEDRIJFSOPZET m indeling C

2

€2

l

HOOFDPAD 2.50 m

R tl R

HOOFDPAD 2.50 m

3s

_o

3

2 5 . 6 • _ _ ' _ _ ' c

,3mwi

2.00 m.

0,80 m

1.35 m

1

^ErÜnhi^

0.65 m.

1X80

_m.

Bijlage 12

steunbpk

4 4 m - d w o r s l i a a e r s - i . . roiDiio * staander -_• a# *«_ o l _ Q. JZ

u

1 1 E

1 • ?

i i 1 • H V . V g o | 1 1 (/))•£> • ~ H

•:±i

4 -a • a c o o .^» _V) -r 1 1 l ! 1 1 l 1

] 1

! i

-ij

!

I-t-! 1 ' 1 • 1 • 1 I 1 | 1 ! 1 * i 1 Ol Ol

ir-5

M

i

1

1

_\ \ \

1

1 i i 1 \ _\ 1 / ! i i i i \

r

1 1 1 l 1 i

l i

I i i 1 '

i

UI o ai

•o

c o > 01 X» c o o Ol •o E o c 01 >

Bijlage 13. Opbouwprijzen tabletten Jukken Kopplanken Zijplanken Hoekstukken Koppelstukken Eterniet 8 mm Rolpijpen (2/bed) Roeden (op 50 cm) Arbeid Gld. 37,50/stuk 4,38/m, 10 cm hoog 4,48/m, 10 cm hoog 7,82/stuk 3,13/stuk 10,50/m2 4,05/m 3,98/m 3,50-4,00/m2 bed Overige Verwarming s p i j pen Beregening Bevloeiingsmatten

betonpad, gewapend hoofdpad

betonpad, ongewapend werkpad

17,50/m2 bed 2,12/m2 bed l,40/m2 bed 35,—/m2 25,—/m2 Afwijkende materialen Eterniet 6 mm Betonvezelplaat 8 mm Tempex 5 cm Gewapend werkpad 7,50/m2 6,30/m2 3,30/m2 35,—/m2

Bijlage 14a. Bedrijfsopzet I (666 m2 kas) materialen tablet verwarmingspij pen watergeefsysteem betonpaden per m2 kas Indeling A Af schrijvings percentage 7 5 20 5 (vaste tabletten) Inves-tering 19206 9240 1656 5392 35494 53,33 Rent 6 672 323 58 189 1242 1,86 Af- schrij-vine 1344 462 331 270 2407 3,62 Onder-houd 122 61 183 0,27 Totaal 2138 785 450 459 3832 5,75

Indeling BI (gedeeltelijk roltabletter.)

materialen tablet verwarmingspijpen 1) watergeefsysteem betonpaden per m2 kas 7 5 20 5 20854 11635 1786 6592 40867 61,40 730 407 63 231 1431 2,15 1460 582 357 329 2738 4,10 140

-66

-206 0,31 2330 989 486 560 4365 6,56

Indeling B2 (gedeeltelijk roltabletten)

materialen tablet verwarmingspijpen 1) watergeefsysteem betonpaden per m2 kas 7 5 20 5 21752 11635 1927 6112 41426 62,24 761 407 68 214 1450 2,18 1522 582 385 306 2795 4,20 142

-71

-213 0,32 2425 989 524 520 4458 6,70 materialen tablet verwarmingspijpen 1) watergeefsysteem betonpaden per m2 kas Indeling C (roltabletten) 7 5 20 5 22430 12413 2027 6832 43702 65,66 785 434 71 239 1529 2,30 1570 621 406 342 2939 4,41 149

-74

-223 0,34 2504 1055 551 581 4691 7,05

Bijlage 14b. Bedrijfsopzet II (1004 m2 kas) materialen tablet verwanningspijpen watergeefsysteem betonpaden per m2 kas Indeling A Afschrijvings percentage 7 5 20 5 (vaste tabletten) Inves-tering y 27198 12768 2311 9677 51954 51,75 Rente 952 447 71 338 1818 1,81 Af- schrij-ving. 1904 638 462 344 3348 3,33 Onder-houd 172 86 258 0,26 Totaal 3028 1085 629 682 5424 5,40

Indeling B (gedeeltelijk roltabletten)

materialen tablet verwanningspijpen 1 ) watergeefsysteem betonpaden per m2 kas 7 5 20 5 34923 15354 2568 11957 64802 64,54 1222 537 90 419 2268 2,26 2445 768 513 598 4324 4,31 217

-108

-325 0,32 3884 1305 711 1017 6917 6,89 materialen tablet verwanningspijpen watergeefsysteem betonpaden per m2 kas Indeling C (roltabletten) 7 5 20 5 32538 17688 2889 11850 64965 64,71 1139 619 101 415 2274 2,26 2278 884 578 592 4332 4,32 217

-108

-325 6,32 3634 1503 787 1007 6931 6,90

Bijlage 14c. Bedrijfsopzet 111 (2048 m2 kas)

materialen tablet verwarmingspijpen watergeef sys teem betonpaden per m2 kas Indeling A Afschrijvings percentage 7 5 20 5 (vaste tabletten) Inves-tering 52601 24937 5016 16855 99409 48,54 Rente 1842 873 175 590 3479 1,70 Af- schrij-ving 3682 1247 1003 843 6775 3,31 Onder-houd 342 170 512 0,25 Totaal 5865 2120 1348 1433 10766 5,26

Indeling Cl (roltabletten) (6,40 m kap)

materialen tablet verwarmingspijpen 1) wa tergeefsys teem betonpaden per m2 kas 7 5 20 5 63121 37215 6019 22105 128460 62,72 2209 1302 221 774 4496 2,20 4418 1861 1204 1105 8588 4,19 437

-218

-655 0,32 7064 3163 1633 1879 13739 6,71

Indeling C2 (roltabletten) (12,80 m kap)

materialen tablet verwarmingspijpen 1) watergeefsys teem betonpaden per m2 kas 7 5 20 5 65927 38790 6336 22105 133158 65,02 2307 1357 222 774 4660 2,28 4615 1940 1267 1105 8927 4,36 452

-226 •-678 0,33 7374 3297 1715 1879 14265 6,79

Bijlage 15a. Bedrij fsopzet I

Te

Bedrijfsindeling

Oppervlakte kas (m2)

Oppervlakte tablet (m2)

Perc. netto beteelbaar

Kosten d.p.m. 1) Meerkosten d.p.m. Materiaalkosten: grond potten stek bestrijd. meststoff Energiekosten : gas elektra

Diverse algemene kosten

Rente vlottende middelen

Veilingkosten Arbeidskosten Totaal kosten Opbrengsten Exploitatie-overschot eltkostenbegroting per m2 midd. en A 665,6 470,4 70,6 15,00

-2,00 2,00 10,00 1,00 1,00 12,00 1,00 6,50 1,00 5,50 30,00 87,00 100,00 13,00 kas BI 665,6 508,8 76,4 15,00 0,81 2,16 2,16 10,82 1,08 1,08 12,00 1,00 6,50 1,08 5,95 32,46 92,10 108,20 16,10 B2 665,6 547,2 82,2 15,00 0,95 2,33 2,33 11,63 1,16 1,16 12,00 1,00 6,50 1,16 6,40 34,89 96,51 116,20 19,69 C 665,6 576,0 86,5 15,00 1,30 2,45 2,45 12,25 1,23 1,23 12,00 1,00 6,50 1,23 6,74 36,75 100,13 122,50 22,37 1) D.p.m. - duurzame produktiemiddelen.

Bijlage 15b. Bedrij fsopzet II

Teeltkostenbegroting per m2 kas Bedrijfsindeling

Oppervlakte kas (m2) Oppervlakte tablet (m2) Perc. netto beteelbaar

Kosten d.p.m. 1) Meerkosten d.p.m. Materiaalkosten: grond potten stek bestrijd.midd. meststoffen Energiekosten : gas elektra Diverse algemene kosten Rente vlottende middelen Veilingkosten Arbeidskosten Totaal kosten Opbrengsten Exploitatie-overschot 1004 656,6 65,4 15,00

-1,85 1,85 9,25 0,93 0,93 12,00 1,00 6,50 0,93 5,09 27,75 83,08 92,54 9,46 1004 729,6 72,7 15,00 1,49 2,06 2,06 10,28 1,03 1,03 12,00 1,00 6,50 1,03 5,66 30,85 89,99 102,83 12,84 1004 820,8 81,6 15,00 1,50 2,31 2,31 11,57 1,16 1,16 12,00 1,00 6,50 1,16 6,36 34,70 96,73 115,68 '8,95 1) D.p.m. - duurzame produktiemiddelen.

Bijlage 15c. Bedrij fsopzet III

Teeltkostenbegroting per m2 kas

Bedrijfsindeling

Oppervlakte kas (m2)

Oppervlakte tablet (m2)

Perc. netto beteelbaar

Kosten d.p.ra. 1) Meerkosten d.p.m. Materiaalkosten: grond potten stek bestrijd.midd. meststoffen Energiekosten : gas elektra

Diverse algemene kosten

Rente vlottende middelen

Veilingkosten Arbeidskosten Totaal kosten Opbrengsten Exploitatie-overschot Cl C2 2048 1425 69,6 15,00

-1,97 1,97 9,85 0,98 0,98 12,00 1,00 6,50 0,98 5,42 29,54 86,19 98,46 12,27 2048 1710 83,5 15,00 1,45 2,36 2,36 11,81 1,18 1,18 12,00 1,00 6,50 1 ,18 6,50 35,44 97,96 1 18,15 20,19 2048 1800 87,9 15,00 1,71 2,49 2,49 12,44 1,24 1,24 12,00 1,00 6,50 1,24 6,84 37,31 101,50 124,37 22,87