Praat en lees : 'n nuwe leergang vir die aanvanklike leesonderwijs in Suid-Afrika, gebou op die klankmethode : Vierde boekie / P.J. Kloppers

I

DE Buss

·

Y's

LEESBOEKE.

P

_

RAA T EN LEES.

'N NUWE LEERGANG VIR DIE_ 4: NVANKE-LIKE LEES 0 ND ~R~W IJ S" 'LN ~~ ,AERIKA,

GE B 0 U W 0 P D rE . K.L k - -M E:[ H 0 D E.

• / 0 "

Goedgekeur deur die Skoolboek ' . missie van die Suid afrikaanse Akademie vir Taal, Lettere en Kuns.

J. H. DE BUSSY,

PRETORIA, AMSTERDAM.

HOLI...-AFR!K UITOEVERS Ml). v/h. J. DUSSEAU & Co.,

KAAPSTAD.

1918.

VOORBERIG . _•

.

_{a.a.nbied, bet}

"

•Jn hierdie eerie leesboekies, wa.t ek _{ek 'n nuwe J.dn-ga.ng gevolg, wa.t die} bier mij kd.lega.'e pra.ktijk mij bewije bet, doeltreffend te wees.

Hoewel hullelodaa.rih. ooreenetem met ba.je boekiee, wa.t, bier gebruik word yir leeeonderwije in Holla.nde, da.t da.a.r elke k,!'F ~ net een letter tegelijk geleer word, verekil hulle~a.a.nm~lik:

----

in die opvolging

..

van die lettertekene

enq

cUe ma. • van beha.ndeling.

Ek het perbeer elke moeiliklmi~ ~. da.a.r bij die a.a.nvankelike leeeonderwij~or:iom, ~nderlik te beha.ndel, - a.an die a.nder k-;t

ge/ml

moeilikhede te eoek nie, wa.a.r dit in werkelikheid nie bestaa.n nie.

Vir so ver dit

kaa\.

~ da.a.r na. geetrewe, a.Ileen woorde te gebrbik, wat n~ vreemd is nie- a.an die gewone kindertaa.l en so gouw :tapontlik: eameha.ngende, einnetjiee en klein verhaa.ltjiee te gee, eoda.t van die eerete begin a.f, die leeelee aa.ngena.am vir die kind' sal wees.

Ek wi1 nie vereuim nie mij ha.rtelike dank te bring a.an Meneer A. E. nu ToIT, wa.t mij bij die gereedma.a.k

van die a.frik.aa.nse bewerking van ,, Pro.ten en Lezen" trouw het bijgestaan, en aan Dr. N. M. HooGDHOUT, Dr. W. M. R. MAT.HJDBBE en Dr. T. H. µRoux, wat

altijd gereed wa.s om met ra.a.d. en da~d te help om moeilikhede in spelling en woordgebruik uit die weg te

ruim.. 'n Korte handleiding is los in elke boekie geeit .

...

"'

Vir vrindelike

o;f--

en a.a.nmer~s hou die elnijwer hom aanbeveel.

P. J. KLOPPERS.

Die tim-mer-man.

Hier is die tim-mer-man se win-kel.

Wat? Het· 'n tim-Iqer-man

'!!

win-kel?

Hu

is

tog.

nie 'n win-ke-lier nie?

Nee, maar sij ·werl{;~lek noem hij s!j win-kel.

Sy

ge-teed-skap

b&.n)f"aan

die muur, of' dit

~

le

op die !kaaf...bank. ...

;j

Daar .sien jU s!j ho~ ~ s!j skaaf, 1:1ij

bei-tel, sij win-keJ-naak ~n sij duim-8tok Met sij dui.Jll-stok meet

hU

die leng-tr,.

Met die saag saag

'"hU

die hout dt'ur

Met sij win-kel-haak rHJttt htj, of dit. reg il!I •

Dan skaaf

hU

dit.

glad·,

tan bnOT daar 'n gat in

Op di.e end spij-ker htJ dit HAU mt!-kaar.

...

.

'n blad vol laog woor.-de.

spin-ne-kop

han~d.e-laar

pan-ne-koe•

kan-de-laarJ

_{• 1}

wan-de-laar

prin~te-boel!

per-de-haar

son-ne-blom

blom-me-mand

dui-we~hok ..

skil:.de-rij

bot-ter-pot

_ vin-ger-hoed

ag-ter .. deur

wi.(t-kel-deur

· spie-el-lijs

bois•sleu-tet

sout-vaat-jie.

boe-re-seun

lroe-ner-hak

Die tim-mer-man

m-k

11 hoe-ner-hok .

•

Die vin~ger ... ho~'"'i@

in

dib werk-mand-jie.

· Op

die

s'k:.il$e-rij~

'n son-ne-blom. Dfe IJOUt-vaat-jie staan

bg

die k-n-de-laar. 'n Boe-re-seun hou van· 'n pan-ne-koek.

-Die huis-sleu-tel steak in die ag-t~:;deur:

Die win-ke-lier gee vir Ja-kob 'n prm-te-boek. Daar loop ·n spin-ne-kop op die spie-el-lUs.

ge-noe&

ge-praat

ge-lag

ge-brek

ge-sig

ge-reed.

ge-Iijk.

ge-duld

ge-sels

Mee8-ter was een-dag net kwa'ai.

HU

sS:

!@'11

I~ ~Ht

""'"" ltlil

tJ/e~

Jld•llHJ' NA

ft,(

VR~ ~- Jltl·~

611 }'-;Ataa/

en

(J~()I'" 1tiil ~ ,,,-.

~

?".e/uld'.

1amf

j--r.laan

ti/-'

/ut~

~ /;~/.&: "--~. ~~

_,,

~~

t:/a,,

'N()(),.

?"·~

~~4 ~

.

. efft-'

a:i

~

tJI;

mj;,tj

-;,11

lt/661 ,,,,

Jltl•IJtl~

~f

l'll()e/ NU NMtll

J''·"'"'

4;,,~

1'()t,

~e-~m

,;,

;1.ouw

l'fH,(

?11-4"6N•

?

f?a1 ,;,

~

nee

()~l;ftl·"~" ,,,~

~"'"~

7e-rfia,, it>

/)~,?-

cl}·

'~

n"f)I'/

.?t1-~()t-t>aam n1ie.

ver-tel

ver-veel

ver-gis

e

is

E

ver-koop

ver-loor

ver-bied

ver-keerd

'ver-driet

ver-sta~d

Ja-kob, loop gouw-gouw na. "die win-kel toe. Koop drie jaart rooi lintl Bring ook

·'n.

pond

sout spek ea.am.

Moe-nie jouw bood-skap ver-geet nie.

En

moe-nie die geld ver .. loor D.ie . •

J a-kob kom in die win:-kel.

Dag, Ja ... kob, s~ die koop-man. Wat kan ek

van-dag aan jou ~er-koop?

Ek wil drie ·jaart sout spek h~, en 'n pond rooi lint. - ··

'Maar, man, s@ die

"k~op-man

ver":"won-derd.

'Dis mos glad ver-ke-erd. Ek ka'n mos nie !!pek bij die jaart ver-koop nie? .

Ag wat,

se

Ja-kob, ek bet mij ver-pl'flat. Ek wil dr1e jaart sout lint. en 'n pond rooi kans

he.

s~

clit

nou nog 'n slag, s~

hU.

Nou s~ Ja-kob lang-saam. Ek wil drie J&art

rooi lint en 'n pond 80ut spek koop. Nou ver-staan die koop-mRn hom.

Toe Ja-kob

sU

goed het, hard-loop

hU

huis toe.

HU

ver-tel vir

su

l\fa, hoe

hU

hom ver-gis het. Ja-kob, Ja-kob,

se

8U l\Iu. Waar was jouw

ver-stand? in die ... ver-volg moet

jU

dink, voor jU praat.

~n ~.? ~I

J

mj~ !'~Ji,;,

~'" (),foenii~

«t1;?t1·Ae.l

.§;,,

k;m di;,

()ltJN·td ~/./a.,,,, f!n val

A'«/

eh

a!

·~·~J:

-~

~·•I

d'aa1-met1 na

~,:/~,,

r!~ .I~·

ll'om -en ..

,;&;, JllQ().

~aat· tJe1·

d'u

()lfm-mt1 ,lo,,~{d

~- ()~enji~

aa11 le /a".

Pop is siek.

.

.

Og, kyk tog, El ... sie haar ·pop is. siek.

I

Sij het haar ~rm ·be-seer. Haa~ _ge-sig-gie is bleek.

El-sie is be-dro~£ Slj is be-sorg oor ha.a.r pop.

Slj

ve.r-wa.g die

dok-:tef. Hoot,. d'aar kom

h:\i

.i.

'Moe-nie ver-won-derd wees· nie. Dis

T'OlD.

HU

bet Pa se hoed op-ge-sit.

en

sU

jas

aan-,ge-trek.

En

h.H

het Ou-mas., bril .ge-leen. L\jk hij nie ge-leerd nie?

BU

groet El-sie

0

be-leef.

El-sie s@: Wat 'n ge-luk, <lat Dok-ter mer is.

Dok·ter gaan b~-daa).'d na die ·bed-jie toe ..

Hlj

voel &8cll die ~rm.

:R~r

iouw arm 'n

bie-tjie,

pop, s@

hU.

l\'1aar

pop

ver-roer nie.

Ja, &@ die dok-ter, ek be-grijp dit al.~ Die arm is stijf. Dit ge-beur meer.

Ek het 'n pot-jie salt' saani ge-bring.

Smeer die

arm daar-mee. Dit ver-sag_ die

pUn.

:Yer-bind die

arm

met 'n doek.

Wees maar ge-rus. V er-ple~g haar net mooi. Dan is

sU

oor 'n uur weer ge-sond.

l\f.!l.,!J!-dag kom ek wet!r kUk. Ek ve1·-wag,

dat slj dit dan al ver-geet bet.

Dag, dok-ter, lag El-sie. Dau-kic vir jomv raad.

Ja, dit is goed. Manr wut be-tual j\j .mu?

Ek sal jou 'n tsaeu get!, dok-lur. Uit het

j\j

ver-dien!

ma

ma-er

ma-ters

ma-sels

ga-re

ga-te

pa

pa~le

pa-re

Pa-se

An-nie bet die mfl'-sels.

wa

wa-.ens

w~-ter

wa-fel

na

na-el

na-der

Sij hes, ma-er ge-word van die siek-te Haar ma-ters is jam-mer vir haar

Met Pa-se gaan sij na Oom Ga-wie toe. Daar is s!j vir ja-re nie ge-wees

nle:

Die pa-le moet op die wa-ens kom.

Wa'J

jouw han-de met wa-ter en

seep.

Kijk bie-tjie, hoe vuil is jouw na-els. Hoe kom die ga-te in jouw kou-se?

4B

ha-

k·a-

la.

ra-ha-el

k.a-mer

la-e

ra-me

ha-re

k.a-tel

la-ken

ra-pe

ha-mer

Ka-rel

la-ter

ra-fel

Va-der en Ka-rel rij sum deur die veld. Hul-le bet Ja-kob bij die w:a-ens ,laat blij. Op-eens roep Ka-rel·: Kijk, Pa, daar bu die la-e bos-sie ! 'n .Ha-sie ~ N ec, twee ha-sies I

Stil, ~ Va-der. Ek sal hul-le skiet. Die ha-se pla ba-je in die lan-de. Hul-le ·doen·

mu

·ba-je sk.a-de aan~

Pa se ge-weer is met ~-el ge-laai.

Met

een skoot raak V a-der al twee die ha-sies. Ka-rel gaan hul-le haa.l.

Pu.,

r~ep htl, die ·een baas is maar ma-er, MW\1' die ~n-der een is ba-:je vet.:

Vat hul-le maar aaam na die wa-ens toe. Ja-kob kan hul-le maar vir hQm braai ..

Toe hul-le bij die huis kom, krtj hul-le Oom Sa-rel daar.

Dag, swa-er, s~ Va-der. Kam jij 'n paar da-e kai-er?

Nee,

se

Oom

.Sa-rel.

Ek het 'n slag-ha-mel kom haal.

J

!j ·bet mos ba-je ska-pe? .

I

is

L

Ja, dis goed,

se

v

a-der . . Maar van-nag blij jU ~og bier. Sa-ra moet :die ka-tel. in die

vru-ka-met reg maak.

·Dui-me-lot het in die wa-ter ge:-val.

Lik-ke-pot het hom weer uit-ge-haaL Lan-ge

.Jaap

bet hom huis toe ge-brmg. Kor-te Knaap bet horn op die bed

ge-le.

En klein Pin-kie bet dit vfr Moe-der g~-se.

da11

'n

~nr.I

18

r:j/

r1in;r,,,.

f!/.J'-

11,;,'?"' .

i'et

~:

11aa111.

~- ui-~18

tJtJn eiJ

~;,

,,l.im.

!@i.,

11Uu.a'6 .,,,,, • ,;, · ~;, tJ()()t·11in?e1. !@an. tfom

a1;,

m«/.~/.~n;?t1t.

.§Jaa,·na

~m ~;,

''ir?·111njt11.

rSn "

~;,

,,,,e/

Lr;m

~;, /11il-~e.

ha-ke

ma-ne

sa-ke

hak-ke

n1an-ne

sak-k.e

ra .. me

ma-te

sla-le

ram-me

mat-te

stal-le

Die

m.an-ne pa~ die wol ~" ba-le.

Va-der gooi die

mie-liea i71 aak-ke. Die rot-le vreet ga-te in die aak-ke. K-a-rel alaan met 'n ha-mer

op

die lat-te.,,

Op die lca-.mer ae vloer Ii mat-te. Die kat-te het

op

die ka-tel ge-le. Die

ka/-f

er het

go.an

pa-le Ir.op.

Die m.si-:&iea dra kam-me in hu./.le ha-re.

D~ da-de"8 h~t op die ta-fel ge-le.

Die

bla-re 1it aan die t.a/r.-ke. ·

Die da-e van die wee.k.

Die eer-ste dag is 8011-dag. Die twee-de dag is Maan-dag. Die der-de dag is Dins-dag. Die vier-de dag is W oens-dag. Die :vUf-de- deg· is Don-der-dag. Dfo "ses-ae dag is V rij-dag. fiie laas-te dog is Sa-ter-d~g.

tfk.1a,,1 ~.,,;, «HJ11 l'ott.,ftel)

/'a.I'

d1j ·

~aal ~e meet' /o6 lfl"I

e:U;,

1u1,(

<Sn toet mel me/A ~t ckt~l·ml!.~adt.

~at

lo11

r:he

~,,I'

euaJ a m;/'iJt ?aa1,, Gfi?oot-

~

dlt

mel

~aat e/.t:»1-~°"

om,,

o-e

o-re

o-lie

0

bo

so

Kijk,

wat staan

hier bo?

Jan

maak 'n 0.

Dit doen hij so.

Hij be-giri bo,

en d_an gaan hij

so om.

l/jr 'n 0 lees jij par-t\j-keel' 00.

Lees die les-sie so.

ho-me

ho-lip

bo-k.ant

so .. Je

so-mer

So-fie

So-fie voeJ

van-dag sleg.

Sij sal o-Iie moet in-neem.

7

ft

Mens het twee o-e

en

twee o-re

Die so-le van

mij skoe-ne is deur. ·

Bo-k.ant ons

huis

staan

baie

ho-me

in die

so-mer

bloei

die

bo~me.

po-te

ko-le

sko-le

bro-de

ko-per

vo-el

to-wer

pro-feet

to-ring

wo-ning

ko-ring

do-sijn'

Do-ra se vool-tjie.

Do-ra het 'n lie-we vooi.-tjie ge-had. Dit was don-ker geel, am-per

1 o-ran-je.

1 Die vobl-tjie het in 'n ko-per hok-kie

ge-woon

El-~e dag gee Do-ra die vo-el 'n bie-tjie ko-ring. . .i

l\taar die dier-tjie wQ.u lie-wers ho in die ho-me wees. .

Een-gag. in die RO-mer was die aeur-tjie oop. Toe het die vool-tjie uit-ge-vlieg.

Die dier-tjie vlieg so hoog! Nog ho-er dan die to-ring.

En h\j het so mooi ge-sing !

Sll mij vool-tjie te-rug kom, Pa, bet Do .. ra t.oe ge-vra.

"Dit ka:n ek jou nie s@ nie.

Ek is nie 'n pro-feet nie.

.

Dit was 'n ba-je dro-e so-mer.

Dau.r was am-per nie wa-ter in die vo-re en slo-te nie.

Do-ra het bti die ven•ster ge-sit en lees. Slj het qi.et haar rug teen d}e ko-stjn ge-leun. Op die ven-ster-bank het 'n bak· wa-ter

ge-ste:an.

Op.-eens hoor Do•ra, pi~p, piep.

lfijk,

wie

sit daar

op

die rand-jie van die bak?

Do-ra ee vool-tjie I

-Die vool-tjie drink van rue wa-ter.

-Hu ktik na Do-ra met

su

klein, swart o-gies. Dis net, of

hU

wil

se:

J.U

sal mlj mos nie.

weg-ja nie?

Toe

hU ge·noeg ge-drink het, vlieg hU

weg.

Maar la-ter het

hy

weer t«rrug ge-kom. Hij

bet 'n trop ma-ters sae.m ge-bring.

Daar was meer als 'n do-sun.

ko-le

.k.ol-le

slo-te

slot-te

p&-te

pot--te

do-we dow-we·

k.no-pe

k:nop-p~

so-mer

·Som-n1er

Mol-le graaf met hul-le po-te. Sit die pot-te op die ko-le. Gooi die dop-pe in die kom-me. Mo-ses moet die. ko-ring in die sak-ke gooi. Die ot-se het wit kol-le voor hul-le kop-pc. Aan die tak-ke k:om knop-pe en blom-me.

22

Werk die kno-pe aan die rok-ke. Tor-re bet al-tijd ses po-te.

Hoor jij die klok-ke in die to-ring lui-?

Douw Douw Dei-ne kom

van Dur-ban.

Met sij

1ba.

en met

aij

rooi-apan ;

Met a'fj sweep-atok in

B'jJ'

hand;

So kom Douw Douw Dei:ne in

die land.

Douw Douw Dei-ne

loop. oor ·n

brug-gie.

Val

daar

a/, en

Ii

op sij 1"Ug-gie.

Hand-jies

nat,

voet.-jies nat

~

6

d·d

een peer

twee pe-re.

-~

Ill

een veer

~rie

ve-re ..

A

.j~;A~

een beer

vier he-re.

. I

_{I I I I I}

een streep

vijf stre-pe.

Sien

jU

no"u. Par-t-i.j-keer st.a.an daar

e.

maar

jU

moet lees ee.

Als j\j

ee·

moet. lea,

sit

ek 'n -lgn-tjie on-der die ·e.

~-sel b~-ker

se-we

-hg-mel

be-ter

-·

n~-ge

le-tel

_-

pg-per

k·l~-re

_.

l~-pel

se-ker

sw~pe

st~-wel be~sem sp~-ke

Hier st.a.an die lvoord-jies weer, maar nou

•

lant ck die lijn-tjies weg.

e-seJ

be-ker

se-we

he.:mel

_be-ter

_ne=-ge

ke-teJ

pe-per

kle-re

le-pel ·

se-ker

swe-pe

ste-wel

be-sem

spe-ke

Weer 'n les·sie met. lijn·tjies.

Ma is siek. Nou doen N.t..:lie "die werk. Sij haal wa-ter in die ~ft-ker

en sit die kft-tel op die .vuur. Slj was die l~-pels en die vur-ke.

Sij gooi s.e.-mels vir die vark.

&U

maak V a-der se st~-wels skoon.

Dan. bak sU lg_-w~r in die pan.

Sti

sit daar $out en p~-per op. Dan vee sU die ·huis uit met 'n b~-sem To~ sij klaar was, gaan sij sit en hi:,-kel

Sqn-der ll)n-tjies.

Ma is siek. Nou doen Ne-lie die werk

Su

liaal wa-ter in die be-ker en .sit die ke-tel op die vuur.

Slj was die le-pels en die ·VUr-ke.

Slj go01 se-mels vir die vark. Sij malik Va-der se ste-wels 1:1koo11.

Dan bak"'

sy

le-wer in die pan. Slj sit d.aar sout el! pe-per op. Dan vee slj die huis uit met 'n 'Oe-sem

Toe

sij klaar was, gaan slj sit en he-kel.

Die. akool be-gin om half ne-ge.

Eera

ver-tel

die

mee1-ter van

Je-sus.

Dan gaan die kin-ders re-kep.

.f a11 h.et ae-we aom-me reg. ge-had. Nou mcig, hij 'n ruk-kie te-ken Bi:J_" te-ken 'n

'7w.r me.t

'n perd daar-vour

Maar qie perd lijk net sool' 'n e-ael. l)ie twee-de keer kom dit be-ter. Mao:r nou

is

dit tijd vir die leea-lea.

Jan let flJOOi.

op.

Hij 8al ie-ker 'n alim man word.

Na-re dro-tne.

Da.-nie wil al ..

t.Ud

die-re pla

HU

ka"n hul-le nie 'n oom-blik met vre-de laat nie. Als

hU

die kat sien. gooi

hU

haar met

klip-pe

Jok ja

fi'U

met die be-sem, of hU trek hom aan s!j o-re .

.

Die kat en die bond bet nie vir Da.-nie lief nie.

Als hul-le hom sien aan-kom, hard-loop hul-le

weg.

Een aand le Da-nie in

sU

bed

Hij drooxp, dat ;Jok en die kat ho op

·sU

kom-bets loop

H ul-le k\jk na Da-nie met' kwaai o-e. En

hU

hoor, hpe hul-le praat.

KUk, Kiet-sie,

se

Jok. Daar IE! die na-re seun. Nou sal ons hom leer, om ons te pla.

Ek sal hom in s!J .be-ne bijt, en

jij

m9et

hom in sU ge:sig krap.

Moe-uie vir horn bang wees nie. Hie1·-die keer is ons mos gro-ter ale hij.

Da-nie"kan al-les boor.

Hti

be-we van angs. Hij wil cilie de-ken oor sij kop trek

Die hond en die kat ltom al na-der en na-der.

Die kat steek sij · na-els uit. Die· hond se

skerp tan-de is klaar om te

J>llt.

Met 'n bar-de skree, skrik

Da ..

nie wak-ker

M-.

kom die ka-mer in ge-loop.

Maar,

Da!nie, wat is dit dan met· jou '?

vra sij.

O~

Ma,

Jok wil mU op-eet, .en Mies·

wil

mij o-e uit-kre.p. ·

Ag wat, jij is ~I, lag Ma.

JU

het se-ker

~ ... droom.Dit i.om daar-van als jU 'd.ie die-re

so pla

Als jij hul-le met vr.e-de laat, sal

jiJ

ook be-ter slaap.

Da:-nie be-lo--we,

hU

sal dit nooit weer doen nie.

Ek won.der, of Da-nie sij woord sal hou

Daar Mta&B u. maar

j!i

moet nu leeR.

uur

buur

muur

u-re

bu-re

mu-re

vuur

kuur

skuur

vu-re

k.u-re

:sku-re

Lees

nou nP.t so

du-re

gu-re

su-re

Lu-k.as

Hu-go

Su-san

Ju-nie

ru-sie

·mu-siek

Die mu-re van ons huis is van ste-ne.

Die mu ... re van

die sku-re is

van sink.

Ons bu-re gaan in

Ju ...

f"ie

trei.

Ju-lie kom na Ju-nie.

Lu-ka8

en Hu-go maak nooit ru-sie

nie.

in ons boord groei ap•pels,

soe-tes en su-res.

Die k.af ... fers bet groot vu-re ge-maak.

Su-san is lief vir mu-siek.

Lu-kas ver-Jaar.

Lu-ka1:1 se ver-jaars-dag is in J u-ni~.

Ma het 'n paar vrind-jies gi'-vra. om

hU

hom tc kom speel.

Dit is net jam-mer, dat dit so 'n gu-re dag

is. :Maar ag-tel" op die werf is 'n paar groot sku-re.

Daar

kan hul-le maar

maa"k,

.net soos -hul-le

wil. Hui-le moet net nie ru-sie "maak nie.

Maar dit sal hul-le mos nie doen nie. Hui-le

maak

lie-weTs mu-siek.

· Su-san blaas op die B.uit. Lu-be slaan met 'n h.Q.-mer op 'n ou kaf-fer-pot. Dit is s\j tam-hoer.

En hul ..

Ie

maat-jies sing daar-bU, net so hard als hul-le maar kan.

Ma kom :n bie-tjie

kUk,

wat hul-le maak. Sij stop haar vin.:.gers in haar o-re.

Maar. kin-ders. s~ sij, wat 'n ru-moerl

Die mn-re sal

nog

in-val. Wat sal die bu-re· daar-van dink?

Ag wat, lag Ln-kas. Hier is mos nie bn-re nie !

Nou, ja, se Ma, gaan jul-le gang maar. Ek

sal jul-le iets stunr om te eet.

Ma stnur 'p bord vol koek, - koek met sni-ker en. ko-rin-tjies.

En

ook '.n manli-jie met ap-pels. Daar "is soe-tes en sn-res.

Toe hnl-le drie u-re ge-speel het, gaan die kin-ders huis toe. · ·

Als .jij ver-jaar, Su-san, sal ons weeJ; kom,

se

hul-le.

Goed, dit sal nie meer so lang dnur nie. Ek. ver-jaar in Ju-lie.

'

9"~.,

Wr;,

~et

?'

~ ~J.~u.

~7'-'· ~~., ~-J

tJj"

,,,J.~4.

~eil

man ' ·

J',;,,.,,/Me/

,,,Ptmf/I'.

t1an m#"·

nu-we.

nu

wt

nuws

.Nu-we-jaar

ruw

skuw

Het jij al die nuwB ge-hoor? . Die sw(J,rwel-fJies het 'n neB-Bi.e. ge-L(Ju!-"~

• aan die skoal Be dak.

Die fUJ8-sie is van klei.

Dit

iB nog nuwt. Hul-'le het dit 1tug maar net k/uar. 4.ls die weer ru"'" is, Blcutl hul-lt: daa1·-i11.

S"wa-wel-tjies iB ha-je litt-w~ vool-tjie1. Hul-le veer-tjiia ia Bu Bag als ver-werl. Vir men-se is htil-le glad -nie skuw nie. Met Nu-we-jaar sal daar lclein-tjita in

die neB-iie wees.

skoen-ma-k~

meu-le-naa.

slag-ters-kneK

prin-te-boe""

ko-ring-aar

.wa-ter-plas

mes-se-laar

per-sk.e-boom

Juf-froilw.

Koen. maa1t · tog mU skoeu.. Ja, jut-trouw. dit sal ek doen. · Koen. ntaaK. jij horn st.erk?

Ja,

juf-trouw .. dis mos

mu

werk. J(oen. m mu skoen al klaar? Ja, julr-trouw. be-taal

mu

maar. Koen, E'k llet nie geld

bU

m\j nie. Dan kan MJ JOUW skoen nie krU nie.

Net .IUOS jti

mu

kan be-taal,

kan jij maar jouw.

tJko~p kom haal.

r·

Dag, Koen! Uag, juf:.frouw son-der skoen l

Swaar woor-de.

brand-n~-tel

we-de-wee

we-we-naar

_-

_.. r~-ke-ning t~-ke-ning

h§-kel-pen

be-de-faar

l~-pel-bak

se-wen-tien

.

p~-per-wor-tel p~-kel-wa-ter

b§-sem-bos-sie

Let;..tie sit in die ska-de-wee van die Je-moen-boom.

Sij bet ·n uur lang ge-he-~el. Nou is. baar he-kel-werk. klaar.

-Daar L@ ·n ou re-ke-bing, Op die ag-ter-kant

w1l sij 'n ~e-ke-ning·.filaak. · Maar

su

bet

nie- ''n

pot-lodd ·nie.

Haar boe-kie \let s\j al heel-te-maal

deur-ge-lees. '· · ··

Nou roep Ma ~r. ~lj ki~d, veediele-peis

vir mU af,

en I~ hul-le

in

di~ le-pel-bak.

Daq,r is. ne-ge sap-le"i>els· en

ag.

klein le-pel-tjies.

Dit

is

·by

me-kaar se-wen-tien. Vat dan 'n paar be-sem-bos-sies, en vee.clie

huis uit.

Ek kari no~ n~e met jou spe!'el nie .

Ek moet? die vleis .nog in die pe-kel-wa-ter sit, en ek wil die pe-per-wor-tei nog rU-pe.

.J

Die siek pop.

Ag, d'ok-ter, kHk tog na

mU

pop-pie;

Sij lijk vir m\j net ba-je s~ek.

S~j het van-dag nog n iks ge-eet nie.

Ek dink, mlj kind-jic het ko-lie~. ·Of sou.. .die tand-jies nou al uit-kom?

Maar· daar-voor is Rlj nog te klem

Boor tog, hoe huil die ar-me Rka-pie ;

Su

saf" nog dood-gaan van die p\jl1.

Kom, kom, juf-frouw, di~ sal weer reg-item,

Haar wan~-tjies

ltik

fris en roIJ.<l

So heet erg kan dit dus nie W~E!S "11~,

Haar kleur is daar-voor ie ge-sond.

Wat krU ek daar? - Daar sit 'n speki-jie !

Non sien ~k, wat jouw pop .ma-keer

Haar he-le· rug sit vol met krap-pe; Die spefd··]ie maak haar se-ker seer.

Gee pop-pie nou maar ba-je soen-tjies, Dan is die droef-heid net nou oor. l\laar als jU wee1· haar ltleer-tjies .nan-trek.

Kijk be-:.tcl' na die speld-jies, hooi'l

man-ne:.tJie

dfn-ge-1jie .

ef .. fen-tjies

kui-ken-tjie

ton·ge-tjie jon-ge-tjle

son-ne-tjie

·1~k-k~-re

dog ..

ter-tjie

kr':lm-inel-tjie

be-te-re

kin-de.r-Yies

r

1s

R

Van Roelf en Jlo-ver.

Rk~r· $s .die

groat,

.sw11~t lion<il van

Oom

Dolf.

'n

Be-ter hond sal

JU

nooit

ki·U

"'llie.

V reem-de men-se wil

hU

lie-wers nie op · die werf sien ..nie. Dit lUk,

of

hij hul-le.

nie ver .. trquw

nie.

Van sij baas en die 'k'in-ders kan hU al-lea ver,:-.d.ra.

Hij sttt die iin-ders nie bUt· nie, al hi,1-=der hul-le horn~ Hui-le kan ma~r op

sU

rug klim,

of

.aan

su

o-re trek:

-·

-~

~-==--~ ._-=-~-==--~~-==--~~-==--~~-==--~

-=--=·-~

.111)- J•' • • . .

Op 'n :Se-kc-re dag het Roelf .. n wan-de-ling ge-:n1.aak m~t· s!j ma-ter-tjies

Hul-le het ba-je din-ge-tJies ge-had om oor te ge-sels.. . .

Een·se: Kom,

non gaan

ons

'n:

spe-le-tjie speel. Wat sal ·

ons

speel

'?

Blin-de .mol-le-tjie fl!

weg-ln·u!~.:tjie?

N-ee,

roep· .Roelf,

per .. beer~

of

.jul-:le mij

bu

vang.

Soe, maar. kan die ·Roelf

n1e

hard-lOop nie?

.Itl-ke ·keer _glip')itJ~ deur . sij _1na::ters ·se

.ban.-de. ·

Bo.a

dit

~ge·looJ

·heL_

}Iul-le sien nie, dat hul-l~ hoe lan-ger hoe na-der b\j die da~

\o:m

nie~ ·

Op eens strui-kel

Boeif.

Sij voet ·glU uit, en hij tui-niel · voor-o-or· ·in. die ·dam. Maar. klj'k, hul-le het· ge-skrik t • ~

Dq.r

le_

R~lf, .en . svar-t~ in

<lle.

wa-ter.

HU.

4.rU-we

ver-der

en

ver-cier van die

kan~ af.

Hoor, hoe roep hij, om nulpl

Ro-ver 1~ i~ die son-nP.-~lie te slaap.

HU

boor su-ba-sie roep, en hot na die dam toe. Met een spring is hu daar-in.

Hu

grijp

Roe1f bti su kle-re. .

Me~ groot moei-te hou. hij sU kop bo die wa.-ter. Toe swem

hU

na die dam se wal to~.

Mfar hij kan Roelf nie op die wal .trek nie.

Daar 'kom 'n paar }taf-fers aan-ge-lo9p. HBl.!ie ·vat Roelf bij sU arm, en trek horn uit. Toe dra hul-le horn so wa-ter-nat lmis toe.

Ma

~ horn ip.

sU

bed. Daar le hti en bib-b~r. Hij het ltou-e koors. ,

Maar die vol-gen-de deg was hij ef-fen-tjies bc-ter.

Son-der die dap-pe-re Ro-ver sou Roelf se-ker ver-d,rink bet

·,n

_leeuw.

Een-clag het

ek

'n

leeu~ ,g~·sieu.

Die Jeeuw

was

in·

•n·

ijs·ter hok.

'n

Leeuw

is ba .. je groot·

en

sterk.

Om

~ij·

kop het

hij

'n

wil-d~

bas

~a·re.

Dit is sij maan-ha-re.

'n

Leeuw

het skerp k·lou·we.

Als hij jou

.in

sij

.klo~e

het, .

vreet hij jon op met kop

e~

poot..jies.

Daar is nog

leeuws,.

fo

ons land.

Oor-dag skuil

hul-le

weg in die bos-se.

Snags

~oe"k JuJJ=-lt~

hul-le prooi.

Oom her op die leeuw-jag ge-gaan.

eeuw

sneeuw

spreeuw

'n .Eeuw is 'n lan

₇

ge tijd.

"n Eeuw

is

i1on-der.d jaar ..

Jij

sal nie

'n

eeuw oud word nle.

'.n

Spreeuw is 'n vo-el.

Hti

is swai:t van kJeur.

Sij bek is geel.

DJe hoer

wil

die spreeuw lie-weri'

nie sien. oie:

Die spreeuw doen hom ba-je sk.a-de aan.

Hij~

pill a·an die vrug-te

en hij eet van die ko-ring ...

Par-tij-keer sneeuw dit in die wio-ter.

Dan -va{ d'aar sneeuw uit die lug.

Vir snaeuw se ons ook ka-pok.

Sneeuw is wit.

. .

.

.

-vi-ool.

mi-nuut

SiiJa.ar

.

.

r1-v1er

fi-guur

., .pri-ee.1

kri ... oel

Die kin-ders sit in :die pri-eel.

An-ton speel vir· hul-le op die vi-ool.

Die strijk-stok gaan oor die sna-re.

An-tQn kan. al

net

mooi speel.

-~

Boe-tie

fe-~en ~n

fi-geur op sij

lei.

Hij maak

'n man met 'n si-gaar

in

sij

mond.

in 'n mi-nuut is

hij

klaar.

Korn,

se

An-ton,

DOU

gaan

ODS

ri-vier toe.

Die ri-vier is maar net

'·n paar mi-nu-te

van die pri-eel af.

Dit kri

00

oel in die ri .. vier· van vis-sies.

Ni-ko

Si~mon

Si-na

Ri-ka

Vir 'n I lees je _par-tU-keer le.

Lees nou ook:

o-li-fant

di-a-mant

pi-a-no

.

li-ni-aal

kon-ser-ti-na

Rj-k_a Rpeel bn-je mooi op die kla-vter.

"'

Vir 'n Ida-vier s~ Jn mens ool(· som-tijds pi.a-no.

Kan Ni-ko ook .op die pi-a-no speel? Nee, maar hU speel op die kon-ser•ti-m;i..

Si-nn bet '11

gcm-e

ri,n-ge-tjie.

Daai: is 'n di-a-mant in die ring. Si-inon h.et ln o-li-fant ge-sien op·"n print-jie.

Met 'n li-ni-aal kan

jU

mooi reg-uit

..

woe-lig

vei~ltg

. las-tig

wei-nig

rus-tig

aar-dig

1

vog-tig

treu-rig

prag-tig

twin-tig

· '

-

...

__ _

ple:.sie-rig

ge-Juk-kig

sla-pe-rig

ij-we-rfg

ver-sig-tig.

.

.

_Piet gaan .al-ti]d ple-irie-rig skool

toe.

HU

.is ij:-we-rig in die -klas.

Al-t!~d sien j!j bom be-13ig aafl . sij werk.

-Ook vRl hij die mees-ter nie

las-~"~""

tig nie.

1\faar

'hU

iR da-rem nic treu .. rig, als die

klok-ki.e elf unr sin@ Nie. •

'h Mens moot in die skool mos ~11-tijd so da:uig ·stil sit.

Dan

voel

jH

par-tU-keer 'n bie-tjie sla-pe-rig .

.Maar

op

die speel-plek is dit n,et ·le-wen..dig.

Daar bet hU meer dau der-tig ma-ter-ijies.

Hoe w.oe-lig is die se.uns.. nie da.ar nie !

Hul-le is soms ook '11 bie-tjie 011-ve1·-sig-tig ..

Als dit ge-recnt het, is dit daar te mod-de-dg. tlan moet hul-le bin-ne-kant bllj.

woe-li-ge

las-ti-ge

aar-c.li-ge

droe-w_i-ge

vei-li-ge

"

rus-:t1-ge

pr.et-ti:.ge

vo•,.-ti-ue

_{r> 0}

ij-we-ri-ge

treu-ri-ge

prag-ti-ge

vep-sjg-ti-ge

1-sie sal saam met haar Ma mt-gaan.

Dit

.sal

se-ker

··n

ple-sie-i:i-:ge

<lag

Yir

haar

wees..

~· het ijaar Son-dags ~leer-tjies .·aan. Nou moet

sU

ge-dul-dig

wag.

Ma

is nog

hard be-sig.

SU

moet. ~-ket nog

twi-J:&.t~ din-ge-tji"es doeu.

Toe, } ..

sie; se· Ma,

sit

jU

die

bord'-m"Oer-bei--e·

op 'n

vei-li-ge plek-kie~

Waar dink

jU,

gaaa 1-sie dit .sit.

se..:ker

in ~ie spens.?

Of

in die kas?

Moe..:nie glo nie. Dit· is te las-tig vir haa.r. Dink net,

su·

sit die bo1·d op. 'n stoel.

Dan loop die woe-li-ge ltind- weer. al .om

lutar. Ma

Ek kan ·so nie werk nie, s@ Ma. Toe, gs&n

non· 'n bie-tjie 1us-tie: sit eh lees.

l-si~

v:at 'n bOelc .

. Haas--tig· gaan s\j. op · 'n -stoel sit . .Md?'

srr

· spring :vin-riig w~r op.

Die slor:..di~ge kind· h.et bo op die moer-bei-e gaan sit.

Op haar i·ok is

Tn

-vog-ti-ge,

pers

vlek.

Met· ·'n ang-sti-ge f:Jt&m-me-tj:i'e roep sij na

ha&J.· Ma.

Ma ktjk .. haa.r met treu ... ri-ge o-e aan •. Die prag-ti-ge rok is heel-te-maal. be-der-we. Van uit-gaan ke.n non niks- nieer kolli ni~

In

p~ wn "n pre_trti-ge ..

dag

."Jiet

I~ie n9u 'n droe-,vi-ge d·a.g. ·

le-lik

vro-lii

eer-lik

heer-Jik

sk.fe-lik

moei ..

lik

mak-lik

waaT-lik

da-de-lik

sin-de-lik

v·rin-de~lik

ge-vaar-lik

J.U..

JV~t. nie. hoe-"\teel ~OU ek van

mu

Ou-ma nie!

..S~

..

is al-tijd so lief en vrin-de-lik.

8U

ia al ba-je "oud. am-per se-wen-tig jaar. LOop val hear ba-je moei-lik, en eet gaan

ook nie meer mak-lik · nie.

Baar ha-rf is am-per heel-te-maal wit. Maa.r dit staan haar nie le-lik nie.

Dii golf so sier-lik ·om haar voor-kop. Als Ou-ma m\j roep., kom ek da-de-lik.

Dan

klim ek skie-lik op haar skoot.

Deur ltaar brH kUk sp

mU

vro-lik aan. .

~U kan so heer-lik ver~teJ. Dit is waar-lik "n ple-sier om na haar te luis-ter.

Ek wens, dat die He-re- Ou-ma

nog

lang

Hal last le-we.

eer-lj-ke

heer-li-k~

vro-ti-ke

siod-li-ke "'

mak-li-ke

vrees-li--ke •· moei-li-ke

siek-li-ke

ge-vaar-li-1\e

Dis 'n heer-li-ke de.g.

Bui-te skUn die vrind-li-ke son-ne-tjie. }laar Ka-rel kan on-moont-lik bui-w 1.oe. Hij is. maar 'n

srek7ii-ke

seuu. t•n Ii"() het

nou net 'n ge-vaar-li-ke siek-te ge-had. ' Ek wens, dat ek uit die le-li-ke ka-mer kim

weg-kom, dink hij. Dit ver-veel m\j vrees-lik.

Daar klop · een aan die deur.

Kan ek maar in-kom? vrs 'n· vro-li-ke t1te~J..,._

Dis Wil-lem, Ka-rel

se

vrind.:j1e. K1jk, Ka-rel, wat brmg ek vir jou.

V a-der het vu· mij" vier per-skes ge-gee Nou gaan ons hul-le eer-lik d.eel

Ka-rel be-dank sy vrind-j1e har-te-lik. Hu1.:1e eet aaam die per-skes smaak-lik op.

Nou

gae.fi Wil-lem

nog

nie da-de-lik weg uie. Hi) bl\j nog 'n ruk-kie ge-seis • Neu mo~t ek da-rem reg-tig loop, ...

se

hij

ein-de-lik.

Sorg maar, dat jij so gonw als moont-lik weer ge-sond word.

Va·n ses

kaf·f~r.tjies

.

•

Ses klein kaf-fer-tjies ga&n ple-sie-rig uit. Een kiJk nie goed voor horn Irie, en val in

• die spruit.

Toe htJ daar weer uit-kom, is· hij nat en stijf,

DaU"-om loop hij huis toe. Toe was d.&ar

~·

nog maar vijf.

Vijr"liJein kaf-fer-t}ies

h.et

rn hond ge-pla,

Maar die dier het kwaai ge-word, 'en het

• hul ge-ja.

~ bet die bond ge-byt, - uit was sg

. ple-:sier,

· HU

'kon. nie meer- loop me, dus bllj daAr

net

nog

vier.

-~·

-

.

Vier klei_n :kaf-fer-tjies was· 'n bi&,-tjie drook.

Eel} van hul-le word ge-vang~ en kom in . die tron1L

Of sij ma-ters soe-bat., saam ..

gaan

mag hlj nie, . En toe hul-le ver-der loop, was daar dus

maar drie.

It

:

- I

~

Orie klt?i"n kaf-fer-tjics sien 'n gro-te slang. Twee hard-loop gouw ver-b\j ;v die der-de

waste bang. Toe

sU

ma-ters weer kyk, bet hy pad ge-gee, Diep vlug

hU

die hos in. Toe was daar nog

maar t.wee.

Twee klein kpf-fer-tjies het gaan p'fai-me ....

,nut,

Mo.ar "die jong-ste wm die paar, krU 'n

on-..ge-ln __

i ·__,

H.

\j val deur die tak-ke, en be-seer

sg

b=1~"'

En van ul die kaf-fer-tjies, blU to' net nog-ee•~ •

Een ou klein kaf-fer-tjie stap ~n end-jie aan, Maar dis glad hie· lek-ker ni~ •.

io

al-leen te

• • g11ah.

Vin-nig loop

hU

huis toe, en toe krij h!j dnar,

Al

sU

klein swart bo~-tiest weer vro-lik b!j

Staa:a- jouw naam hier bij

?

...

A-bra .. hatn

Gijs-bert

A

... fi-lla

Geer-trui-da

A-~i-aan.

He-le-oa

Ben-ja-min - ·1-da

Ber•la

1-sa-bel-la

rra-ni-eJ

De-bo-ra

Fee'£(ii ..

nand

-

..

F.re:de-rik.

Fi-lip-pus

Jo-=han-nes

_...

_.

Koen-ra.ad

Ker-ne-lt'-a

t.6-de-wijk

Mag-da-le-na

Ma-ri-a

Ni-lo .. Jaas

.oi-10

P.e-trus

Pe-tro-nel-la

Re-bek.-ka

Sa-mu-el

Su-san-na

To-bi-as

Wil-hel-mi-oa

A-dam sii..

.E_:..va

waa di.e eer-ale msn-n.

Ka-in en .A-:-bel waa hul-fe seuns.

Va-der Ja-kob h_ct twaalf aeuNs 9~had . .lo-aef werd 'deu.P. ..a1;j broera_ ver-1..'00'p.

Mo-1111 h.et met

11;'

volfr. deur

die

woea-L'jjn g~ir~k.

Sim-BOfl. was 'n ater-lr.e lt.eld.

pa-pa

ma-ma

pa-pi~-:

ka-ioen

ka-pot

ra-diJS'

1a-bak

pa-leis

ma-tras

ka-pok

·a-sijn

ka-meel

~pijr

.. ma-pier

ja-loers

ga-lop

-pa-troon

al-n-Hi:.nak-Bel-Ia,. a~

ea,

kijk tog 'n bie-tjie op die-al-mn-nak. Die hoe-veel-&t.e is dit vau.dag.7 DiR

van=-dag die ag-ste

A-pri),

Pa.

Is dit? ,DaT\ sal ek

d+e ••

wtn.-ke-lier • ...,,

t k

..

f!l

moe 8

ru-"YVe·

'

Hti .

mo-et'

mij 'n

k10M1..pie'

·pa ...

tr'o-ne

,a

s~u,uh. l ; ! r - •

Gee

mU

'n bie-tjie die pa-p~er.

Ma-ma

het jy mis-skien 1ets no-dig uit die

win•~l~:

0,

ja, se-rker,

·ba ... je

dm-ge-.t:jies.·

Vra horn OITl mij drie jaart:blou'V'(~.s_a•tun

. te stuur., en Qok

'n

bol wit. l<a-t.aeo.

Hu mo~t ook 'n tol:-(e';-tjie ruw

gl!-Te

bij

. sit. Tom 'e

t_na-tr~.s is stu.k-kend.,. Ek wil

dit

reg

maak. ·._ ·

-Moe .. nie ver-geet cni 'n

pak-k1e ia-dUs-slUld

-Pa-pa ]l'e-gt'µ

te-

lag._

1\fw,

Ml\m-inie, s6 ·hij, dit nik vir

my,

(lit\

gaan n.e~ 'n

1an-ge

brief ·word

Ek sal

eeTs

ni\j

PUP

moe,t stop. '.roe,

Ka-. tri Ka-.Ka-. na, gee 'n bie-tjie mij ta-balt-sak.

l_{a~tri-n.a }eat die sak-kie uit

hae1·

ban~d~

vaL Al die ta-bq.lt M op die ta-p\jt.

Maa.r 1

m'u

ki11d, s@ Ma,· dis m~ n!e die

· ··ma-nier nie.

Nou

moet

ju·

eers

r:tiooi

al

die ta-bak 0p-vee.

Sa-r!e i1et oor 'n amal

btil.g-~

g1rto,Jp.

Sij ket 1n, be-ker-tfi:e me_lk ·gaan ver-Mop.

_,.fo~ ~koTf!. n .m"'1-g:te,. ·en 11teek ,.Bf?-:waar, .. Net op Clie ·punt van die neu..-sie va11 Saar I

-Sa-rie

·t'li.rik &o, "flat

-aiJ'

·vdl-?P .ha·ar YUg;

~ug~ui6:. k~i

weg-:ge-vlieg lwog ..

i~ d~ lug. -3

En

al die melk, wat Saar ·wou ver-koopr,:-B!et met 'n ftralil in die sprua~-Jie·

Di~

maan-de

van

die jaar.

In

~n

jaar is twaalf. maan-de.

Die maan-de se

ria-me

js:

Ja-nu-a-rie, Fe-bru ... a-rie,

Maart, A-pril,

M'ei,.

Ju-nie,

ju-He, Au-gus-tus,

Sep-"Cem-ber, Ok-to-her, No-vem-ber

en

De-sem-ber ..

'n

Maand

het. der-tig

of een en der-l'ig

da-e.

Maa_r

F6?-bru-a-rie hei

ag ·en twin-:tig

da-e

en par-tij-keer pog een dag meer:

In

wat-ter-

maand

is

jij

ge-bo-re

Y

In

wat-ter maan-de.

is dit warm

Y.

Dan bet ons so-mer•

In

wat~ter

maan-de krij ons ba-je

kpu

Dan

bet

ons win-ter.

62

' I

~'·':?

,,/,,, .. _

~

~-~m-1'~

d-,.A11(

~-#1-

m ·

eJ'i-

tMm •

~1.

e4

dll

~;,./~ ~d. #:.~11•.a·NtJ a~~

Ar-me mui-sie.

Een-dag was daat 'n mui-sie.

HU

het in 'n gat on-der die vloer van '11 ka•mer ge-woon.

Net so gouw a)s dit don-ker word, lcom die

mui-s1e uit. Dan gaan hij_ k<>s soek ..

Een-dag staan daar na-bfi die gat 'n klein

hui-s1e.

Dit .was ge-maak van ijs-ter tra-lies. Di~ het 'n bout vloer-.t]ie ge-had. Die deui· .. tjie het wtid oop ge-staan. • · Bin-ne-kant het 'n lek-ker stuk-kic spek

:ge-h~.

Die mui-s1e het al te graag daar-van wil eet. Maar. ~n sal hti mos ge-~ang word. Dit het

mu1-s1e @loed ge-,veet.

W ~ 'n 1i1e-tjie, dink

hU. Ek

sal nie nan die spek -eet nie. Ek sal net so'n bie-tjie daar-aarl l'uik.

mG-re

sog..gens

smid-dags

so-mers

sma~rens

saans

snags

So-mers ·staah,ek al-tijd v.roeg in die mO-re.oµ. SmO-rens rul.k aie blom-me so lek-ker, en

I

dan sing die vo-els HO mooi.

Smid-dflgs na die ~kool speel ek ook in die tuin. Saans blij dit laat lig.

Dis heel-te-maal an-derR als in die win-ter. Daq moet Ma al

om

ses uur die kers op-steek:

Snags is _dit -dan ba-je koud.

En sog-gens vrocg le die .rijp op di~ gras.

D-.n g;aan dit maar swoar om nit diP lrnoi

54

te kom.

~ -uz.oe'J' "1M;

aw -Gea,

Stt\O-U11.0 'UWe'J' ~·. ~ie wH/i,

IDi:)

'11. «J-oei-e w~,

b~-re

r@-rig

_·ke·t'l~I

pe-rel

we-reld

ne-rens

Ka-rel het ·n le-li-ke fuut Nooit be-re hij sij goe.d mnoi nie. Al-tyd laat

h9

dit rond I@.,

Als hij •dit dan soek, kan hij dit n.e-rens

kru nie .

. Een-dag het

sU

oom liom 'n mooi boek

ge-J ~ce, met ha-je mooi print-jies daar-in.

H\1

het in die tum daar-mee ge-sit en lees. Joe .kom sij vrin<l-j.ie honf haal om te gaan

roml-loop.

Ka-rel het met hom saa~

ge-gaan

Maar die

boek het

hU

Rom-mer op die bauk laat le.

'11 Ttjd-jie Ja-te1· be-gin dit. te reent.

Nou

dink

Ka-1·cr liom-mer aan

so

boek·

A 1-1~ we-reld, se h\j v·lr sij maat. Ek het

mu

boek in 'die toin laat 18

l

M'aar,

ke-rer,

st!

"H

V"rind, hoe kan jij W.n

·so dom

wees!

To~ htil-lc '11 uur la-ter weer

hU

die huiR

kom, loop Ka-re) da-de · lik tuin toe.

Ja. dattr le' s!j boek iiog. Maar hoe

lijk

dit

t

Die blaai-e sit v~ t(lLn me-kur. Die baud

hang slap. Die mooi boek

is

glad be-der-we. Nou het Ka-rel r~-rig

sptit ·

vau sij ~cu· ..

dig-heid. ·

In

dre

ver-volg bet bij sij goed be-~ ~e-b~-r~.

Dit kom daar-van

!

·n Mui-aie apeel na-by du~ kat. Sjj moe-der sien hom daar Ag,

roep

ay,

kind-lief, kom tug hier,

Jjj ia in groot ge-vaar ·

&.

Maar of sij moe-der liom al roep,

~Die

mui-aie

gaan

ay·

gang.~

1Jaar

apring"die

kat,

en in hoor ~louio;

Bet

BtJ

die

muia

ge-vang. . ~s==.

56

Ag,

had

die dier-tjie maar wil hopr;

Be-rouw kom not:c te laat I

Leer

kier 'n lea-aie uit,

my'

kind, En hour na goei-e raad.

V.ir

k

skrij-we .on:s par-tij-keer

c.

Vir K skrlj-we ·ODS par-tij-keer c~.

Vir s skrU-we ons plr-t!j-keer z. Vir S skrU-we ons par-tij-kecr Z .

.

Cor-ne-lis

Co-ha

Ja-co-bus

Ca-i:o-li.:na

~0#-~-:.~

-

...

~p. f().

t:.

na

·1-zak

Jo-zef

E-zau

Mo-zes

Par-tg-:keer be-gin 'n naam met 'Ch. Dan lees ons daar-voor I(.

mtris·ti-aan

Chris-1i·na

Chris-tof-f el

<lf.li~

•

&:.

aa11

<lf--'1.1-Jl:. .

.na

-<lJ'h'tld .•

'r

~"

Hard

loop.

Kom, JanL ons nou 'n bie-tjie sieri, wie die eer-ttte bij d111r-die paal sal· w.ees.

Hier is 'n streep op die grond Daar.be-gh1 ons. Dit s~ ~.1u-k11s, en s!j maats dinlr.'dia goed. Kom Mtir-nR-tne, 80-fie

Ju ..

tnael lei:- een,.

d ' I ~

- twe.e, - . J O r1e,. . .. ..

An-nie moet.

bU

die p~ul g•n _staan.

Su

moet kijk. wie die eer-ste daar ver-b\j kom

Die eeu wut wen, krU bier-die koek.

Lu-ka!J, Wil-lem en Ja1i gaan nou op_ <lie

streep staan ·1_{Ecm voet vo-,.cn-tnc, >1(-lne.r}

om te hard-loop. - ~~

Jok sit met g1·oot o-e en ki)k.

l~k "~011-der, -wRt. gmm hnl-f~Jl.l)µ.,;An~tt:'Jang.

dink

hU·

~

ls jul-le klaar? v1·a Ru-'fie.

Pas nou op·J Een. - twee,- ---.:

-drie~-DAar gaan lml-le: tlul-le loop, dat die stof

~o staan. · ·

Jan _. is 'n klt•in end-iie

_.

voor.

.

W~ 'n bie-tjie, dink Jok. Daar-~e. spe,-le-tJie ken ek IJlOS ook... Hard-loup 18 n dmg,

wat. 'n bond ver-staan. '

Hu

spring weg, en hard-loop saam

Kiik

mg,.

-hoe

hard-loop ,Jok ! Am-per

het

· "hu

·die··seu·nR ge-v~ng. . "'Daar

stirui;.liet·

J a ri' ·eor 'n- k_li_p

HU

val. , No.u..kq!!J:.d~~ an-der vqor Kul-le··iR nm-per

- !ill

·~~ w~n:paal. .. . .. . .

;Jo~ fiol"·'hul-le ver-btJ;

Hu

sprmg teen

Lu-kaR op Hij blaf van ple-sier.

~~st-~k-; .. J.oki.""roep Lu;'k-as Jok hol weel'·vbrt:. ,fok is ~li£;.~er;!te di~ 'Paal ver-bu. Dan kotn

W..n-1enr,~.;.aan Lu-kas, en laat-ste van al-L ffiam<:t0rrr ·,J arr.

~e-r~ ek het ge-wen

r

roep Wil--lem.

Dl~tpi~-w.BJlf pi~, lag So-iie. Jok was eer:-::llte I O'its inoetc:d~fweer 09r-he.rd-locip. Val tel"~ie,

se.

.Jaw ~ ,

rlff:~~)le-~u1¥·.-.J ok het. teen.:~

tl

op .. g~_-spring~_

.An-aen1.

):V&I! ek eer ... ste. ~e-wees. • . • Jok hei":d1e·. "yin-nig-ste ~ge:..ha:r<l-ioop,· hou

So-fie aan.

W set:

.:fih

.wat ons sal . maak?, ~ .:Wil-lem1' ·

OnR. _g~an die .koe~ eer-~k ~·. cleet

So-fie · ~n • ·An-111e bet mos ook ge-nelp,

·en

J~ !l\oet~ ook

sU

part- "kr!j .. . Dit vin~d ~al-maal goed.

Jolt

ook !

Hoor

malll·,

'hoe vi:o-lik bl.;f

liy.

Dom Jan-nie.

Ek

wens,

dat ek ook maar 'n kaei kan wees,

~

Jan,

sij het al-tijd ple-sier-~-:,. Dan bQef jij sa-veel nie te leer oa}t nie.

Want da:p is jij mos maar 'n diP.1-::

Jlj kan dan maa.r speer, uet wan-neer jU Wil.

En ral in die son-'li~ge~s. ,_

Ma raas nie metjou, alsjauw br~ek's'kelh··nie,

(jf als jij ve.r-geet oqi.

....

tj! .;svas 1

Dom Jan-tjie, .s@ Let-tie, en '\Yens jti oO'Tti Om saans te :pioet slaap in die krtal~: .,

En nie in

j<>.uw·

bed nie? En watsaljtfrnaatk, Als een-dag die slag-ter. jou· haal? Klein Jan-nie dink nau eers 'n ruk-kie na,

Hij •ien nou., hoe dam is sij wens. Nee, s~ hij, so lang daar nag slag-ters leef,