Schaal in het primair onderwijs : een studie naar de relatie tussen schaal en organisatie-effectiviteit - INHOUD

UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl)

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Schaal in het primair onderwijs : een studie naar de relatie tussen schaal en

organisatie-effectiviteit

van de Venne, L.H.J.

Publication date

2002

Link to publication

Citation for published version (APA):

van de Venne, L. H. J. (2002). Schaal in het primair onderwijs : een studie naar de relatie

tussen schaal en organisatie-effectiviteit. Thela Thesis.

General rights

It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).

Disclaimer/Complaints regulations

If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.

INHOUD D

11 Beïnvloedt schaal de effectiviteit van de schoolorganisatie?

1.11 Probleemstelling 11 1.22 Kort overzicht 12 1.33 Beleid en schaal 13

1.3.11 Schaalvergrotingoperaties 13 1.3.22 Deregulering en autonomievergroting 17

1.3.33 Gevolgen van het overheidsbeleid 22

1.44 Onderzoek naar schaal 24 1.4.11 Onderzoek naar schaalverandering 25

1.4.22 Onderzoek naar effecten van schaal verschillen 26 1.4.33 Combinaties van kleinschaligheid en grootschaligheid 29

1.4.44 Conclusies 31

22 Theoretische achtergrond

2.11 Inleiding 35 2.22 Schaal 35 2.33 Structuur 36 2.3.11 Centralisatie 37 2.3.22 Specialisatie 40 2.3.33 Configuratie 41 2.3.44 Formahsatie 42 2.3.55 Standaardisatie 43 2.44 Sturing 44 2.55 Beleidsvoering 49 2.66 Organisatie-effectiviteit 53

2.6.11 Verschillende benaderingen van organisatie-effectiviteit 53

2.6.22 Concurrerende waardenmodel 57 2.6.33 ABCD-continuïteitsmodel 60 2.77 Vraagstelling en verwachtingen 65

33 Onderzoek naar schaalgrootte: opzet

3.11 Inleiding 69 3.22 Onderzoeksvragen en variabelen 69

3.33 Onderzoeksopzet en dataverzameling 72 3.44 Steekproefkader, respons en representativiteit 74

3.55 Operationalisatie van variabelen en schaalconstructie 76

3.5.11 Schaalgrootte 77 3.5.22 Structuur 77 3.5.33 Sturing 80 3.5.44 Beleidsvoering 82 3.5.55 Organisatie-effectiviteit 82 3.66 Analyse 85

44 Onderzoek naar schaalgrootte: resultaten

4.11 Inleiding 89 4.22 Descriptie en correlationele samenhangen 90

4.2.11 De onderzoeksgroep 90 4.2.22 Schaalgrootte 91 4.2.33 Structuur 98 4.2.44 Sturing 109 4.2.55 Beleidsvoering 112 4.2.66 Organisatie-effectiviteit 117

4.33 Verklaring van organisatie-effectiviteit 121

4.3.11 Inleiding 121 4.3.22 Verklaring 121 4.3.33 Een lineair structureel model van de relaties

tussenn schaalgrootte en organisatie-effectiviteit 125

4.44 Verbinding met het tweede deelonderzoeken 130 55 Onderzoek naar klein- en grootschaligheid:

opzett en resultaten

5.11 Inleiding 133 5.22 Landelijke enquête bovenschools management 133

5.33 Gevalsstudies 135 5.3.11 Doel gevalsstudies 135

5.3.22 Selectie van gevallen 136 5.3.33 Vraagstelling, operationalisatie, dataverzameling en analyse.... 137

5.44 Relatie tussen eerste en tweede deelonderzoek 140 5.55 Resultaten gevalsstudies en enquête bovenschools management 142

5.5.11 Bovenschools management 142 5.5.22 Relatie bovenschools management, structuur,

sturingg en beleidsvoering 151 5.5.33 Relatie bovenschools management, structuur, sturing,

beleidsvoeringg en organisatie-effectiviteit 156

66 Reflectie en discussie

6.11 Inleiding 159 6.22 Reflectie 161

6.2.11 Relatie schaal, structuur en sturing 161 6.2.22 Directe invloed van schaal, structuur, sturing en

beleidsvoeringg op organisatie-effectiviteit 165 6.2.33 Indirecte invloed van schaal, structuur en sturing op

organisatie-effectiviteitt via beleidsvoering 171

6.33 Discussie 172

Samenvattingg 175

Summaryy 185

Geraadpleegdee literatuur 195

Bijlagen n

Bijlagee 1: Schematisch overzicht van variabelen 207 Bijlagee 2: Scores (gemiddelden en standaarddeviaties)

opp de items van de effectiviteitsdomeinen 213 Bijlagee 3: Correlatieberekeningen .1 217

Bijlagee 4: Vier gevalsbeschrijvingen 219