Jolanda Verweij
n het herf stnu mrner van Oase heeft u reeds in een introduc tie kunnen lezen dat de Mor genster de leverin g van zaden van inheemse flora aan particulieren heeft overgenomen van Cruydt-Hoec k. Over wie er 's win ters avo nd aan avo nd met een zeef zaden zit uit te pluizen en waarorn, kunt u lezen in het volgende achtergro ndve rhaal. Een impress ie.
Hoe het is be gonnen
Geboren en getoge n in het rand stede lijke Hilversum zou her misschi en in de verwachting hebben gelegen dat ik een stadskind lOU worden. Niets is mindel' waar gebleken. In mijn eerste levensjaar stond ik zelfs midden in de winter al in de kin derwagen bui ten in her zonnetje. Mijn ouders zijn zeer sportief en onderne mend, en trokken behal ve naar de Eftelin g, toch vooral naar de omringencle bos sen en heidevelden. Want Hilversum is gelukkig toch altijd een dorp ge bleven. omsloten door een behoorlij ke groene buffer.
Later bracht ik de schoo lvakanties beurtel ings bij rnijn oma en mijn tante door. Mij n oma nam me altijd voo r dag en dauw mee het bos in; met rnijn opa ging ik palingfuiken legen in de polder van Kortenhoef. IlIegaa l uiteraard , dus reuze span nend. Als ike bij mijn tante was, trok ik met mijn neefje en zijn sroere vrie ndj es altijd "de zot" in. een sruk veen in de polder. Ik zal een jaar of vijf geweest zij n en kwam altij d te rug met rnijn rode kaplaarsjes vel prut, want die jo ngens hadden na tuurlij k allemaal hogere laarzen aan . Van mijn neefje leerde ik veel over vogelherkenning.
Maar her is vooral mij n oma van wie ik mijn greene vingers heb geerfd. AI
8
,
.
I
{
I
I
I
/
/
I
I
op jonge leeftijd werd ik ingezet bij het verspenen van zaailingen. Oma's vingers waren door her harde werken te dik geworden, zodat ze mijn fijne kinderhandje s daar voor 1110est inzet ten.
Ik heb altijd voor aile aspecten van de natuur interesse gehad. Toen ik negen was, verhuisde ik met mijn ouders naar een nieuwbouww ij k in de polder. Vanaf dar moment kwa men de wilde planten in beeld . Allereerst werde n er hele gange nstel sels aangelegd in de velden met mel ganzevoet en knopige duizendknoop. In die tijd stond de polder in her voorjaar nog vol klaproos, tluitekruid en vlasbekje, en de aandacht werd al snel daarnaar verlegd. Ook de sloo t kant. en dan vooral de overkant, bood veel uitdagende vegeratie. In rnijn determinatied rang ben ik diver se malen in de sloot beland (juist die ker en dar ik na school even doorfiet ste in mijn nieuwe kleren..). Op rnijn tiende ben ik begonnen met het aan leggen van een herbarium. Ik kreeg toen voor rnijn verjaa rdag "Wilde bloemen" van Roger Phillips van mijn ouders cadea u. Nade lig voor hen was dar er op onze fiersrochten steeds frequ enter moest worde n afge stapt, orndat dochter lief weer iets interessants in de berm had ontdekt.
In die tijd is voor mij de basis van het determineren gelegd. Ais ik nu in de her fst ergens in Europa in de ber
winter 2003
gen wande l, kan ik aan de hand van de zaadbo lsrers vaak al treffend ee n indica tie geve n van de betreffe nde soort. of familie, als her een uitheern se plant betreft .
Hoe het zich heeft ontwikkeld In mijn middelbare schooltijd blee f ik thuis de tuin onderhouden. Hoewel rnij n vader wars is van "wild" in de ruin - alles moet het liefst zo srrak rnogelij k -, yond ik alrijd wei een plekje om met zaaien te experimente renoIk sropte van alles in de grond. Heel war bomen hebben een kort stondig leven in onze ruin geleid. Toen ik zelfstandig ging wonen, had den de eersre twee woningen helaas geen ruin. Maar niet getreurd, ik Iijf de gewoo n en stuk plantsoe n in om door te gaan met mijn zaaiactivite i ten.Twaalf jaar gelede n kwarn mijn droom uit en verhuisde ik naar een flat op de bega ne gra nd met een behoor lijk stuk grond eromheen. De tuin was vele jaren achtereen ver waarloosd en inmiddels gevuld met metershoge struiken van de wilde brern, en met kweekg ras als bodem bedekker. In die tijd srudeerde ik. Ik had maar beper kte middel en om de tuin op te knappen. Het eerste jaar stond geheel in her teken van het kappen van de brem en het afg raven van de kweekgraslaag. Ik wilde graag een tuin met wilde planten en ben begonn en met inzaaien van war de
natuur in de buurt overhad . Het resul
taat was elk jaar anders en niet altij d naa r verwac hting. De eerste jaren heb
ik veel op zijn beloop gelaten. Dat
leve rde een jaar op van ee n veld grat e en kle ine klaproos vermengd met kore nbloe men, maar ook ee n jaar met vee rscha pezu ring . De strijd daartegen leek veel op die tegen het kweek gr as. De hele buurt kwam elk
voorjaar weer kijken war voor een variat ie er dat jaar weer zou zijn.
Wat het geworden is
Ruim tien jaar heb ik in deze tuin van krap 100 m2 kunnen experimen teren met gew asw isse ling , het inbren
ge n van natuurl ij ke meststoffen ter
bein vloedin g van de grondsoort, en dive rse zaai-en oogstme tho de n. De
Morgenster is eigenlijk al ge boren in die eerste period e van de natuur (met bele id) zijn ga ng Iaten gaan en het bestuderen van de wijze van uitzaai en en ontkie me n van diverse soorten. Hierdoor ontstond al snel een over
scho t aan middelste teunisbloem en kon ing skaars, en ook de moerasspi
rea langs de aangelegde minivijver tierde welig. Ik ben de zaden toen
gaa n uitdel en in de buurt en aan vrienden met de zelfd e biotop en. Toen
is het idee ontstaa n om me specifiek
te richt en op de inheemse (ze ldza me) flor a en de versprei ding daarvan in particul iere biotopen. De overschot
ten aan zaad heb ik een j aar of acht
geleden op de bonnefoo i op de vrij markt in de Jordaan in Amster dam aangebode n voor een habbe kra ts. Nadat ik in de vroege ochtenduren de
dronkelappen ervan had weten te overtuige n dat ik geen weed ver kocht, was ik rond het middag uur tot
mijn verbij stering ineens "los". En zo
is de ontwikkeling in gang gezet van her verpakke n en etike tte re n van de
zaden en mijn "we rkzaarnhede n" on
der de aandac ht brenge n van het gro te republiek .Eerst via een netwerk
van geinteres seerden en sinds een
jaar of twee met een besch eid en web
site. Via ee n geinteresseerde op die be wu ste eer ste Konin g inned ag,
bloembollenteler Rene Zijerveld ,
werd ik deze zorner in contac t
ge brac ht met Rob Leop old van
Cru yd t-Ho eck . Beiden entho us ias t
voor de "goede zaak" had ik voo r ik het wist toegezegd de levering aan particulieren te willen voort zetten.
Als toegift voor de vaste klanten in de Jordaan zijn er ook enkele ge
kweekt e soorte n op de lijst te vinden ,
zoal s de sto kroos.
De oude tuin ligt er inmiddels weer verla ten bij. Ik ben verhuis d naar een
grotere woning met helaas een klei ner e tuin. Gelukk ig heb ik sinds kort
een stukje gro nd kunnen huren (wat een zeldzaamhe id is in her Gooi) om op grotere schaal in te kunnen zaaien. lk ben echt ee n ervaringsdeskundi ge geworde n. Hoe wel ik als kind altij d bioloog of bo sw achter wilde word en, ging een stud ie in die richting aan
mij n neus voorbij vanwege mijn
mag ere natuur- en sche ikunderes ulta ten. Mijn talen stud ie en huidige
beroep van reinteg ratieco nsulenr heb ben daaro rn niets van doen met mijn
groo tste hobby: het kwe ken van
wilde plant en en het verzamelen van de zade n. De ze afwisseling in werk en hobby houdt naar mijn mening de belevin g juist extr a "fris".
In de loop der jaren heb ik ook erva
ring opgedaa n met gro tere projecten.
Diverse particulieren hebb en mij
benaderd voor het inzaa ie n van onderbegroei ing van de boomgaard
en voor het omvo rme n van wei land
tot bloe me nwe ide.Ookwordikvee l per e-ma il benaderd voor adviez e n. Ik merk dat ik het erg leuk vind om mee te mogen den ken over de ju iste
bestemming van het zaaigoed . Dit
jaar ben ik daaro m ook lid geworde n van Wilde Wee Ide, de verenigin g die
zich inzet voor een natuurrijke ornge ving.Teven s ben ik als vraagbaa k betrokken bij de uitvoering van ini
tiatieven van de Natio na le Proeftuin.
Ook ze t ik mij sinds kort in als vrij
williger bij de botani sch e tuin "Dr. Costeru s" .
Inmidde ls zit de eerste samenwerking
met ee n hoveni er erop. De klant wilde graag een deel van het tuinont werp ingezaa id zien met wilde plan
ten. Het resultaat ben ik onlangs gaa n bewon deren en mag zeker gezien
worde n ! Op dit mom ent werk ik
samen met een Belgis che hovenier aan het inzaaien van een proefveld
bij een psych iatris ch zieke nhuis. Als het res ulta at de ver wachtingen waar
maakt, zal een vervo lgo pdrac ht voor een 'groo tleve ranc ier ' als Cruydt Hoe c k zeker in het versc hie t liggen.
En dan is de cirkel wee r rond 1
T
Je)
Iolanda Verweij, De Morgenster;
\fan Galenlaa n 20, 1403 TS Bussum,
teL: 035-698 1896 (antw oorda pp.).
postmaster @morgenster-zadell.nl
www.morg enste r-zaden.nl
