•k
leis, ae.n-lnp ~ N3~ :nllng Ju·ag- parlo- opgo-v~lll-tT
rtsooo Uaart ) myt IOmJ&-WOOk nister Lt dlo mc<'r word, rolsoET
, voor-' Duit-erbo.n. 111 n·;t> ves is. as, en 111IIlis-wonl parle-!io Bit-rd. lur Pre> Seperll en uJ\-SeperlL erltpldn. bo-DE A.-log. 1()11- IOr-die a.ak nis -te nie. in -tgo."
'
l
l
Geregistreer aan die H.P.K. as 'n Nuu:;blad.
5de Jrg. Kaapstad, Woensdag, 6 Maart 194G. No. 15.
IE.~NSTOG!E
K!ROSIS
TUSSEN GROTES
Die
verbreking dcur
Rusland
van die
Dric-moondhede-verdrag om
sy
troepe voor 2
1\I
a:u·t
uit
Persic
tet·uo-
te
ll·ck
~
'
bet ten gcvolgt- gehad dat
moondheid \'at net wat hv wil \'an die \'Crslaanuc \'yande nie.
Inmtddels wol"(! bcrig dat Rusland sy troepc in ':\lantsjoe-t·ye versterl<, tcrwyl die Rus-stesc handlanger Tito reeds 'n
tiental di,·isies op die Itahaanse grcns by Triest ~aamgo:trek
hct.
OolBt
Blly §y
IRoepii
g
Gettrou
§ce
K~
"
.ltEER
-
•s
Vl
f.'[)[JS
E
1
YD
ME.'\SE HET DIE VUYfiEIDSFEES
TEU.
IIEIUJE.\1\1
.
'\(;
:
LI\
A.l/A]UBA
OP
KLIPKOPPIES,
PRETORIA,
VER
-LEDE SATEU.I)A(;
IH
'
CEWOON,
WAAR DIE
KOMDTA:ENL.,
DR.
,1.
F
.
).
VAN
RE
N
SIJ
VI
U;,
AS
SPREJ\ER OPGETREE
/JET.
Die Komma ndan t-g-cncraal het in sy tocspraal< \'envyl-1 na <lie vcrvolgsu~ wat ool< in nns land uitgcbrcck hct wan1 diP lwppc van die Osscwabrandwag-op 'n skinl<bord geeis wm·d. en
ge5C:
.. l>i1• lwuding ,·an dir ().B.
"as nng "tc·ed>. c·n is \'Undag-nog dal hy m<'t dir Empir<' in -nrrlil< gebrcPI< het. Finaal Wl'Z.: vit· alt~-d I'll dat hy die hc·il \'l\11
hienlic' \'Ctll< -,icn in die OJ)I·ig-ting- \'an 'n rcpublil<<'in-;r 0<'-,.agstaaf. Ao, dil dan 'n oorlogs-mbdadigc·r b, om so tc \'Oel en so te handel, dan \'ra hy g<'<'n vcrsl<oning nic en a!> h~· dnar -,·oor g<'straf mu('t \\Ord, is dil ,·ir hom gt'l'll "I raf IIi<'. Oit J:..
\ ir hom sy roeping in hicr·die daP \'an AfrilmneJ'·\'('1'\'0iging •·n jingo-hoogty.
Ons is nie blind nie en \'ir
elkec•n was dit duidelil< dat d1e parlcmentet·e woordvocrders 'n sondebol< soc!< in die Osscwa-branclwag. Hierdie beweging is by name gcnoem, sowel <leur Sy Majc:steit sc regering as dcor Sy Majcsteit sc opposisie; deUI· ene 1\farwi<'l< namens die Britse Jingo's en deur ene 1\Iorris Kcntndgc <gcbore 1\loses Kan-tor·owitz) namens die Jode,
as-ook dcur ene Strydom nam<'ns Sy 1\1aJCSteit sc opposisie.
die Arnerikaause
hou-ding
teenoor R
u
sland
in
die
afgelope
paar
dac
plotseling verhard hct,
herig
Sapa
uit
Washing-ton,
en hierdie
verander-de houding word dcur
al
die vernaamste
koerantc
goedgeke
u
r.
ILJIIE~IE~
JD)@@IDJ
&§
®WIIDIEm
IR~JIJ~~JE
Verdrr is dit vir ellu·cn dui-delil< dut datil' h<'wige drult op di(' huuf \'UII diP regering uil-gcoeft•n \\'onl om 'n nu\\ e Sl ag-tcrsnelt or i('(s dergelil•s te la:l.t
plaas\'intl. Die ,·crantwoordelik-heid \'ir dtc C\'cntuclc beslissing berus natuurhk me by die skrecuers en opruiers nie, maar in die laastc tnstansie by die hoof \'an die regertng self, en nicmand wat self verantwoor-delikheidsbcscf hct, l<an aan hom voot·sl<ryf hoc hy moct handel nic; sect· seker·Jil< kan die Osscwabrnndwag nie aan die outoriteitc dil<tccr nic - hulle moet handel na die oordeel en die oorleg wat hulle het. l\Iaar aan die opruiers I'll aanhitsers nit Natal en uit Jerusalem
sc
ons, dat as hulle dan wil cis dat ool< him·dic gCIICI'UI>ic van die Aft·il<anervoll< di11 hPI<<'I' moet drinl< wat hullc hom in die ver-INie so dilm·cls ann die lippc g<'-drul< hct. dan sui daar hande wccs om na daardie b<'l<er te gryp. en daarnwc drinl< die... lago£fers op die ondergang ''an IIi<· Empire wat nug gccn gcslag \an ons voll• di<' bt•I<Pt" gl'spaar hct nic. Dir hef i::. in hul handc 1·n nul< die verantwoortlcliltht•id. Uit Londen word berig dat
Ernest Bevin. Britse minister van buitelandse sake die va-kansie onderbreek en haastig teruggekeer het om die nuwe krisis tussen die Drie Gr·otes te hanteer. Die l•risis word in di
-pJomaticl•c l•ringe b<•slcou as di<' grootste seder! die oorlog.
om-dat dit mer ga::m om die open-like verbreking van 'n vcrdrag eo nie oor die wiUel•eurige ve r-tolking \'an ooreenl•omstc nic.
Die Amerikaanse minister \'an buitelandse sake, James Byl'llcs. het hom in ·n toespraal< ool< slterp uitgelaat teen die cicge-regtigde optrede van Rusland in Mantsjoerye en gese dat daar nie toegelaat kan word dat ccn
HOU
W APENS nEG
St STALIN
Dis nic ons wat die oorlog gcsoel< hct nie, dis hulle. Ons wou nic kant kies nic; saam
(Vervolg op bls. 8. kol 5)
(Vcr·volg- van I<OI. 3)
,~lie soldate van die Rooi Leer moet onversaag-d die lu-ygslmns bestudeer, hullc ' ''
tt-pens leer l<en en hulle lccqllig-tr getrou no.l<om. Van dio offl-siere word nou, soos nooit te
vore nie, verwag om hulle on-dergesltiktes doeltref{end op t!•
lei en af te rig. Die Iandgren!><· van die Sowjet-Unie moct
on-aanget~ gelaat word. In die
vredestydsc omstandighcde b dit die <'erste taal< van die Rt)()i Leer om sonder uitsondering hulle militcre en politiel<e !<en-nis blinlt tc slmur," aldus die dagbevel \'an Josef Stalin nan die R{)oi Leer op sy 28ste \'er-jaardag.
J>uit::.l' sol!latn \\'at na Swede ge\'lug hl't, hl'l onlaugs op gro nl ::.liaal poging" tot sclfmoord :lartgl'wl'nd fuc hulle op aandra ng van l{usland deur die S\\CNI "'~' <m·prheid uit~clcwci· is. Op
tlie foto is 'n groep Duitsers to ,ien "at 'u !<ring in llit• middcl van hul kamp ,·orm by die aanlwms ,·an dir Sweedse poli sie. 'n Oomblil< nadat dit' foto gcneem is, hct hullo probl'(•r· >-elfmoonl pleeg dcur hulself m('l me-sse I<' steel< en gif l(l 1h·inlc. Vir hulle "·as die dood ,·crkiPslil;<'t' as ge\'angesl<ap on<kr die Russc.
de tc laat bly nie. Hy hrt daar-op gm\'ys dat hulle moct. HH•r-lwm dat 1laat· 'n stt·atoglcsc ooJ·Jog aan die gttng gt•sit word "at IIi<' vn•tl1• i11 gcvaar st<·l. Hy hct paniekerig aange,·oer dat daat· nii<.S is wat 'n oorlog tusscn die groot moondhede rc~n·rdtg- ll!C
§@~jcett IIDir~~Jk Wtetrctfhra~
Hu>-land het gc\\'eiCI' nrn al
".\' 1 ro!'pe uit Iran tl'rug te trel; nit•t(•t•nstaande die Brit,·Amer i-l<aan-;-Hu::.siese ,·rrdrag \'an l!H:! \Hlar ooreengrkom b dat di<· I roepr \'an hicnli<' ~ri<' Jande nu dit· afluop \'an die oorlog uit
Imn l('rnggetrel< sui word.
/[)) rJJ1
ii
rt~ce
S!
({)1
wre
N(f)1
/
!P
({}1
E
~§
rfirra
([)J
Duitse sla.wewerl<crs sal cerMiuags na Palestina gebrin~ word, maar die Jode vers<'t hulltJ daUJ'fl'<'ll. lui 'n berig in dil' Jewish Herald.
Verklaar word dat. die Brit.se militi"t'(' nwe,·heid ten spyte van Joodse protes bcsluit hot om Duitse gcvangenes na Pales -tina te bring om daar in mili terc l<ampc· te werk. Die kampc word reeds opgerig.
Hoewel dit ldaarblyl<lil< 'n verdcre slap \'an die Britse owerheid is in sy wraalmeming op Duit::.ers dcur hulle na. 'n Joodse land te shmr as slawe werl;er~>, ne<'m die Jode dit nio in hierdie lig op nie, ma.."lr besltou dit as 'n a.ani<Jag op hul
eie arbeid. Die be rig lui:
,Die stap is as 'n regstrcel,se klap \'it· di<' ,Yishuv" bedoel. Die moootlike vervanglng van Joodse arbeiders deur sl awe-werkers word as van sc•I<Ondcro belang besl<ou."
v
•
Ameriltaan:-.t• 1·n Britst• 1 rOl'(ll' het r('('d-; diP land \'Crlaaf. maar
Rusland het It· l<cnn<' g<'gt'P dal sy trot•pt· allt•c•n "ei<Pl'C' delE' ,-an die· lan<l 1>UI nntruim.
Hierdie agre:-:stewc houdi ng-van Ruslanu hct groot ''er·-ontrusting 111 Britsc ampt~ lil<e l<ringe ,·cr·oorsaak. IJ1e Russe beset Iran van Aze•·
baijan in dtc noorde, al lang-s die Kaspiesc Sl'e tot by Tt!h<'· ran.
Die Russil'"c >.tnp wc:l• vpral \'erbasing omcln,l hy np die ai'J
gelopc vcq;adpr·ing van dil' Vl•i-ligheidsraud so sh·r·lc daarop g~>
staan hct dn.t 11ic• 1 r"<H'(lC' van ander moondht'd<' in vr·t·cnHie gcbiede terugget1·el< nwpt 1\0rd. Die Russicse houdmg ts 'n direkte verbrel<ing van die Te-hcran-verdrag, en 'n weerspre·· king \'an sy houdtng op che Vei-ligheidsraad.
James Byrnes. Amcril<aanse minister van buitclandse sake. het hom genoodsnal< gevocl om die mening uit te spree!< dat die Geallieerdcs gccn reg het om hulle troepe in \'rcemde
lan-(Vervolg in kol. 5)
.J. ,., d. :-.untlt
'n _,,_._,.,, Ontw,kkelc!c Llgg:!-arn t!n HeiJ:Ot•krtt..: svo!'f dt(· '·an lecrllnl!' Vun J\:, S:.a.n• .t
kan slc~s vcrlcry wo&'d dcur <he Rel.:le ~tetod-.·~ \'ftn Oetenm~e tr \'ol.:
0 .JC.JJI.\:'\ nt:F .. :u knn u ooli h.-t.-. nwt u 1..1(.(;.-\ <\)l!'o-0:\'T\\ I H h t:Ll~< ••
't,.:ryf' uru nutlt"'r(' ht·sond~rh("(le of vul Jnf"rdh· ){uf'pon In (•n po~ tilt unn • ·lUll.-\;\' lft:t"t:H. l'o'b"' ~W4, J,,\ \I''>'I'AI).
!:ituur my asb. nnu1s bfsOoCt=rhed:! omtrent u kur::us .. eo
:->AA~I
BLADSY 'rWEE DIE O.B., \\'OBX\SDAG, 6 .\fAAR'l' 19-iG.
liewerr
lHlong?ll'
$
ll1l@@d
As
W
it Brood!
Oudanks die ff'it da
t
dif' U
n
i
e
'n
paar Wf'kc
gclf'd<' '
n
afvaardi~ingna Louden
gegtu
u
r
h
N
om koriug
vir
d
i
e
l
and
te
v
nl
,
e
n d
i
t
hf'
k
t'
n
d i
s
dat
Su
i
d
-
Afrika
'n
l<'
I
<Ort
va
n
nagenoeg
'u
kwar
t
-mil
j
oen ton lwr
·
ing
h
c
t
,
i
s
'
n
a
anbod nit Amt'r
i
ka
vir
die
invof't
'
van
100,000
to
n
fy
m
ne
cl
on
-langs
van
di<' ha
n
d
ge
-wys
.
Die aanbod is gcdocn aan 'n bekende Johann('sburgse maat
-skappy. maar dit mocs Iaat
\'aar word weens die amplelike
getalm om die nodi,g-c vcrlof vir die im·ocr toe tc !;laan.
Hierdie gcval hcrinner aan
wat verlede jaar gcbeur het
PLUI
MV
E
E
Die llcete l'lrn1B om o PT.tTnlVEE EIERS en nndor PltODI'JRTE """ te Rtuur I~:C. M. ELOFF EN KI
F..
(Edmll.) noporkMOllEMARK (Ponbnn ?1M) :Srwtown
Ons Gee
Nog
Steeds Leidinq!§
.
A
.
G
R
A
FS
TEEN
-
F.~MON
HMENTWF.RKF
(EIENS.) BPK. Voortrolclwrwog. 1\IAITLANnAI.GEl\IENE IIA...'IDEI.AAR en
PRODUKTF.rKOPER
S.
J
.
KRY\"A
L
I"'\\
vir
Kru
i
deu
i
er
s
warf'
teen
d
i
e hillikste
pr
·
yse.
Bestcllings wor·d opgcneem .... n onmiddellilt by u huis afgclcwcr Hjv. Garcia- en 1\nw1•s1 raal. Foon 68 Bus ~H REA UFORT-WES.
IELKE MAN
met ·n soortgcfylte aanbod uit Kanada. Die Unic wou 'n mil-joen sak koring daarvandaan invoer, maar I<anada het aan-gebied om meclblo1'n te !ewer. Dit is van die hand gewys en die publielc glo vandag nog dal ilit gcdoen is omdat <laar 'n \·erbod op die binnelandse ge-bruik van gesifdo mcel is.FI
NSE LEIERS
TUONK
-
TOE
'n Aantal Finse leiers, waal·-onder dr. Risto Ryti, vorigc president ,·an Finland, is \'Cr
-oordeel omdat hulle aan d.e
kant van Duitsland teen Rus
-land in die oorlog gegaan het.
Dr. Ryti is tot ticn jaar tronk -straf gcvonnis terwyl die \'Orige ecrstc minister tot ses jaar ver
-oordeel is. Die aanldag teen
hulle is dat hulle toctrcde tot
die oorlog in 1941 'n tcenwcr
-king \\'as \·an die poging om
\T~de te bewerkstellig in Euro
-pa.
N
I
E
-
BLANKE SOLD
AT
E
Dnat· is nog 'n totaal van :n.552 nie-blanke soldate in die l<'cr. Sowat 3,166 is reeds g e-dcmobiliseer. Altesaam is daar tot die einde van 1945 £30.0·12.873 aan nie-blanke so l-uate uitbetaal.
W. Voigt
(
Edm
s
.) Bp
k
.
Fabrikante van
Kelde~-
en
B
e
s
proeii
n
g
s
ma
s
j
in erie
Bus 10 - BUGENOOT, K.P.A.V.B
.
O.B
Lykbe110rgers, 0Nftlteenmaken Begratnlsversokeraars Bloemiontein - PretorialSO Taldte
V
ERLANG 'N P AK l
(
LERE
W A
A
JUN UY
.
TUffS VOEL
Aileen sullw Paklce word vcrskaf
d
eur
V
A
N
ZWLS
MAJV
S
UJ
T
RU
STERS
MONSTERS EN 1\IAATVORl.\!S OP .A.AJc~AAG
liOOF \VEG P A ARL
PRES
IDENT
MOTORS
BE PERK
vra:
v
alinl~al~ ~
2
Of J\>loontlll<o Kapitaal-Apprcsiasie deur Gewone Aandelo of Gowaarborgde 5 pst. Diwidcnd deur Preferente Aandelo
0
300,000 Gcwone Aandele, 5/- elk . . . . . . 25,000 Akkumulatiewe Preferente, £1 ell' Huidige Gcoutoriseerde Kapitaal .. Reeds Uitgegee 46,000 Gewone ..
KONTROLE ! ! !
£75,000 25.000 100,000 11,500
SPESIALE STEMREGTE ! ! ! Agcnto vir General l\lotors - CHEVROLET, BUICK, ens., to Bloemhof en Schweizer-Rcneke. Ander dorpe volg binnel{ort. Gcspesialiseerdc Twecdchandso Handel in Johannesburg.
Dlreksie: Dr. Phil J. Botma, Best. Dir.; Ben. J. Pionaar, Voors.; Ryk Nagel en Adv. D. F. du Tolt.
Doen aansoek by:
DIE SEKRETARIS - Bos 7638 - JOHANNESBURG.
Die eeleenthe
i
d
t
caarop
u
Gew
ae
h
e
t
,.Die taalc van diC' 0~-o!.c\\'a brand wag in dil• na-oorlogse \\i'J'<'hl,- waa1· dif' bulsjPwbmc ook dt.'Jil' diC' hln<'d \·an on!>
s1•ur~~-o nad<'l' aan ons ~<·lrek is. en blocdtlorsligl' pnliliri hul vcr-volgsug b<'Vrl'<lig- in die \'(•J'nicti ging van hniiC' v~·nndC', - h<'t nie vermind<·r nic· maar gewigtiger g(•wnrd. DiP oc·s van die oorlug hel gt·luig dat <lit' ingcslanc \\'C'g \'lUI di<• O.B. <liC'
n·~lc " a!> C'n dat uns -.tandpunt geregverdig is," hC't die A<l-junl•-1\.G .. gcnl. .J. :\. i'milh, voor die nrandwagte van di<' Sldt•r<•ilan<.l \'l'rldaar hy g{·lcent heid van Yryh<'id,.,dagviering op 27 Feb. in dil' l~b<•n,•zcr-!-aal, )laitland. 'n Gf:'c'>tlriftige .;Jmr·<' h<'l die· nu·l O.U.-vnundel \'l~rsicrde saal gen1l.
.,Uit die chaos van die tyd". hct die .Adjunk-K.G. ,·erklaar.
.,moct noodwendig sin en
rcg-skapcnhcid gebore word en dit
sal die taak \·an die O.B. wee!< om loc le sien dat die heersendc
to~stancl in ons vaderland be -cindig wor·d. Oil' taal< van die o,.,,.,<'\\ nhnuHh\ ag sal WC'cs om af t1• ,.,htUJ' up voll<spoliti<'lc in plaas \an p<~rlypolitil'lc. Di'i nodig dat ow-. op Ilk politi<•l<e gcbic<l h<'rgroepeer en 'n toc -!-land ~o>k('p \\ aarin ilit vir die ' ollt moontlilc is om saam te Icc£ ~-ooos hroers. Ons het hie r-dir hrlf:'id ann diP politielce <1<'111'(' \'UII die wereld. gespylter, nl. d:tl dio Ianclsbcstuur op die 111\\'C'nsln-inge en bCt'OI'J11' van tli<' 01·ganir~l' \'0111 gcgi'Ond mot•t \\'rrs. Ons wil nie 'n sta.at he waar die volk mcltaar op 'n
barhaarse wyse beveg en ver
-docm soos nou weer in Caledon
nie," hct generaal Smith \'Cr· ltlanr.
Ons wil 'n rcgcring- he wat gcgr·ond is, nic op politiekc pat·Lyc nic. maar op sulke
or-ganisasies waai'Sondcr gcen
staat kan voortbestaan nic
-die geol·gani!>l'rrde ('n lcwens -bf:'langril<e hetlrywc, beroepe en roeping,.,. DIE :mODEL~ Die middels om tc bercilt, l;:an word: (1) hierdie doel so opgesom
partystembussc aanloop waat·
hulle haldci oor die kwessic of daar op hul \'ergadcrings \'rae
beantwoord moct wor·d me,
maar dat die \'OIItsbelang op die
\·oorg-ron<.l gestcl word. As u
u hulp aan die partyc onlhou.
steun u die \'Olksfront." h<'t sprcker gese.
Die buite-parlementerc aksie
sal die volk red uit die chaos waarin hy vandag verltecr. Geen volk is nog ooit gcrcd langs die weg van parlcmcnterc altsic nie. Alleen dettJ' <Iir samesnoering van di!'glln<' wat Snid-Aft'il•a a.angenrem ltct ao;
vaderland en deur wrg
teo
brecl• van die Brits!' parlrnwnti'rc stclscl Jean ons die land rNI uitdie wanorde waarin di(• r<'~<'
ring dit gestort hcl. STOFLD\E WAARDE~ ,.Ons stry nic aileen 'n stryd om geesteliJ,;e wnard<'s nic,
maar ook om stofliltc waardes.
Ons is belet om oor ons cic
ekonomiese toekoms vandag tc besluit, en word uitgesuig vir :\!oskouse oorwinnings. Die tyd
is besig om ryp te word. Elke
dag wat ons na vorc gaan. roep
die plig Iuider. Veg en stry
as organisasic buitc die partye.
Ons as Ossewabrnndwag hou
die krag en baln.ns omdat dit nic
in die partye tc vindc is nie.
Ons sal aanhou stry totdat ons
1 weer Yry is." het gencraal Smith besluit.
GEXL. \ AX ZYL In sy toespraak het genl. dr. F. D. du Toit van Zyl veddaar dat ons die grslticdkundige taal< wat op Amajnba begin is, sal voortsit. Dant· :-;al altyd bcsi c-ling uitgaa., \'an hiercJic dag.
Hy het namens die Bewcgi ng-afskeid genecm van genic. mf:'\'.
J. S. du Toit wat weens
gc-sondheidsrcdes haar amp as
hoofvrou \'an Kaapland nccrle.
,As die geskicdenis ooit pick
gee aan die Osscwabrandwag-.
sal hy plek vet·Jeen aan haar wat met soveel toegcwydhcid in dicns van haar vo!k gcarbct het,'' hct hy gcse.
Genl. Van Zyl het daarop
ge-wys dat genie. Du Toit vir dric
groot runge in die Bcwcging
vet·antwoordelik is. Dit is dcur
II
haat· toedoen dat 8 Augustus
<'Ike jaar ge\·ier en by hicrdie
gclccntheid fondsc ingcsamcl
won! om die Beweging te stcrk. Ook die opening van die Vriend -slwpscntrum ,.an die O.B. wnar Bt·an(lwagte en hulle \'ricnde gcsellig verlteer, is haar \\'1'1'1<. Haar grootste bydrae is die wit rok van die vroue. Die
g-cdagte het by haar ontstaan.
,.Oil is die vertollting ,·an die o.n.-gees waar ons ni<' onder -,.,rH•id maak tussrn A frilmners 11 ie."
Genie. Du Toit het hierop ge
-anlwoord en gcsc dat sy die
\\'cr·k \'an die hoof\TOU nie meer
l;:on volhou nie. Nogtans bly
haar kragtc tot besltikking van
die O.B. Sy het die eenheid \·an
die \'Olk beldemtoon en gese
ons ken geen onderskeid tussen
ar·m en r~·k Afl'ikaners nic. Ons
erken gecn ldasse tussen
Airi-l;:ancrs nie, want wnnneer die \'Oik ly, ly ni<' hiC'rdic of daar -<lie ldas of pa1·ty nic, maar die \'Oilc as g<'hPel. Dis nie net die per~-oone wal lccn die regering is \\'al :-;al I~· u.;. daar hongers -nood hct'rs nic, maar ook di(' onderstcuners van die rcgcring - blnnkcs so\\'el as n.ie-blanl<es.
Tccnoor Iaasgenoemde het ons
ook 'n plig. Die omstandigheid waat·in die naturel leef maak hom dikwels teen sy sin lwm -munislies en hy word ·n ge\·aar viz· die \'Oil<. Dit is ons plig om to(' tt• sit•n dat die regte to(' -:.tand(' ge-.lc('p word sodat dif' natur<•l t•n die ldcurling in ~>Y
eic rigling l<nn ontwikl;:el. \\ant ool,; ltullc b Yan belang in die
elwnomi('~(' nnn,;kkcling \ !1n dil' land.
Komdte . .Botha het aan genic. Du Toil 'n O.B.-vandel waaraan duiscnde Brand\\·agte gewct·J;:
hct. oOI'handig. Namcns die
Hocrejeug is haar ook 'n ruikcr
aangcbied.
Die \'errigtinge gedmendc die
aand is gekerunerk deur dissi
-pli Ill' en sicrlikheid.
Na die toesprakc beeindig is, ill die Amajuba-kantate - 'n wcrlc van dr. \Villie Pienaat· wat self teenwoordig was - opge -vocr. Die O.B.-blaasorkes wat
gcdurende verskeie stadiums
op!:'etrce het. het die regte al
-mol'feer geskep en die dcelne·
mcrs het hulle goed \·an hullc
taak gckwyt.
Ten slotte is die offers opge -ncem aan die ,·oct \'an die Vry -heidsfakkel. waar die gelclfte \'Oorgelees is clcur die Adjunlc
K.G. in doodse en cerbiedige
stlltc. ·n Voorlopige bcdrag
van .£100 is ingcsamel.
Di<' stigting van 'n par -tylos<' Jl<'l'S.
(2) Dil'l'ltt(• politielce al;:sie,
dcm·
(a) Op die pat·lementere g-ebied 'n Volksfront tc bewerkstellig deur die party wat same-werking daartoe ui t-Riuit, tc beveg.
LID
1DJ}JJf~lEil&§
RhliA«P
WIE'IT
A&~
1r
&IFl!JlEfL§) JEIElr
(b) Uuit('-parlementih·e nl1sic - die enigste wat nog ooit 'n volk uit 'n toestand \'an
chaos en partylwis gcred het en die cnigste middcl is waardeur 'n \'Olk sy vryheid \·erkry. Die gcleentheid hiervoor moet ons sltcp. of help bewerkstellig. Die tyd wot·d ryp namate die huidigc loestand versleg.
.,Ons moct oorgaan tot
on-middellike politieke aksie, maar dit bctcl<cn nie dat ons agter
Wat Duitsland mag produ -seer en nle produsccr nic, as atraf vir sy dcclnamc ann die oorlog, word vervat in 'n ver -klaring uitgereik dcur die Ge -allieerde Kommissic van Be -heer.
Volgens die besiult van die kommissie sal dle Dultsers voortaan moot Jcwo van a.art-appels en gra.an-gewasse, te r-wyl die lnvoer van vet.eoorte beperk sal word .
Die vervaardiging van in-dustriele produk.te soos
sin-tetiese petrol. rubber, ammo-niak en die verskaffing van owaar musjinerie sal heelt c-mal In die ban gedoen word. terwyl noodsaaklike chemi -ltalicc net vir binnelandse be -hoe!tes vervaardig mag word. Geen motors mag uitgevoer word nie.
Hierdie beperkings lyk bale mcer op 'n lompe poging van die Gcallieerdes om alle mede -dinging van Duitsland op die
w~rcldmark uit te skakel sa op ckndevergoedingsmaatre(Hs.
..
l
l)i, aanlc oorlo1"
'
"
!llC I di t 111 dng ' rings altyd dh• 0· op t• nor in 'n bu \'ll th Ia nels \VaS :lle uit h \ I<Wi jui ... r:t:tl. llllll'l di<· \ dil' II \\'l't'!' sal;:si het l 'n nu LOG! \'olke i:.;, n jy \\' \\at IIUL hou \Vf!rc: wr·ec VCJ'g'( hede.0
.
br!JU< n:t ... i<· a., .. I'• Jalisr \·~·an <lui'" hu,.. ' lil:l ( dil I! ni1• ma:11 -,al j \:111 Su, u-
-II(
.
1 YJI 'oil \'fill niP di'S {':\) '<·r Di• net te b hoof! r<'gct 'n H.!'\. \T('e! V.P.· Iang1 Die oor < vrae. J;:on in st: slmf. Ot· J{icso lil•c \\'CeS Sui do Cale1 dcur lcdig wat Self~ lcmc ,ern Di der die 1 hetI_ :: . : •
-
~
~
:
,
··
;,
~'
·j
~·
7';,:
>·: ~;:;;.· ':-~-
••'" • •-.
~-~::
______
. ___
:
-
.
'.
.
,,
.
<·'' :·· ____ • - , .. :·~
.
·
.-
·--- ___ :'''•, <: "-'''-"">,._':';.o,··;:;
~
;:,c ~~-.
_:. ' ' ··' .,.. ' ·' .._-
<~~
~:-.
~ -;~:;:~
_
.:·~
1 t t s e e < ~ ,.,
1 iJ..
t:..,_
n l.1-..
t. ·r e n ·-0..
o...
J
l
·
~
@01]
fffice~~MD
Die K.G. skryf as volg no. aanleiding van die geroep insal<<'
oorlogsmisdacligers in ons land:
e
i11
.. A.
'\TI-OORI,QGS-:mSDADIGEltS"
DIE O.B .. WOEKSDAG, 6 1\L\ART l946
®~~®®tf
[F~ Wrm~
4\'OOHI{O:II
BLADSY DRilll
As Jandsal<e kriticl< word en
die regering van 'n J:lnd vincl
dit moeilik om die voll< sc
aan-dag van die misstandc en
rege-ringsflaters ai te lei, was dit
altyd 'n gelicfkoosde.taktiel• om
die oorlogspsigose van die ,·oil< op te sweep en desnoods tot
oorlog oor te gaan. ..Gee hulle
'n buitelandse vyand om te haat
en dan ''ergcet hulle die
binne-Jandsc lmoeier-regering". so
was die redenasie.
Maar wat die !dug in ons
cie ln.nd nog sotler maak is
ctal die ltr·eet tet'n die
Suiti-J\.fril,aanse ,Ool'lol{smisda
cti-gcrs" juis vanuit die oorl
og-vocrenclc cleml'nL opgchef
word t e c n d i e an t i
-o -or logs c t'lcmcntc. Die
mcnse waL TEEN die oorlog
was . . . . hulle is slwldig aan
die oorlog1
Dis hierdie soort mcntahtcit
wat nog sal veroorsanl< du.l daat·
elke keer burgeroorlog sal l<om
indien ons wei in 'n
f:mpirl'-oorlog geslecp word. A~ Utllll'
in die jare 1939-'·15 nit-
bur·ger-oorlog was nie dan is dit nie
aan die meneer lc danlcc nie.
\Vel is dit te dankc• ann cliP clb
-si plinl' en Ieiding- vn n tlic• Mmd
e-bol• oor wic• aile p:\l'lyt· rcwa·<•ntl
eens \\'as in tlit• \'OIJ<'-IJ'aacl lt·•·
-wyl hullc dit• ,.oHH'iOI;',.,Jllisdatli -gcrs'' bc•!--.JH'f•l'l> he! . . . I'll
ve•·-gect het tin I dh· man "a I die·
n1osie intlkn tlit· man i-. "at na 4 SeptE'mh£>r \an .. hu rg-c•t·uorlog" gckl..ts ht't a-. Gc•nt·•·aal lft·rt/111;' en die aut i-llurl<>g-.l'll'nlt'nt eli(' dag ,.,nu g"t'\\l'n hc•t.
WAARDE
VIR
GELD
.:-.reer as ecn oorlog het al
uit hierdie noodsaaklikheid
ge-vloei. :\laar \Y:tt a" dil' J'l'gerin~r jui-, dt•ur 'n uol'log gehaat
ge-raal> hct -~ \\'at trr re!lmiddcl moct OAX na gegryp word. :1-.
dil·
,-,,(1,
jui,., sat <'II ,.,iel< vantli(• <>orlog i-. en die vrctle het
'"'l'J" .. uitgebrel'l," ·? Die
Angel-sal<!'iesc en Ru~s:ese regering-s
het ook hier ·n uitweg gevind,
'n nuwe afleiding!'g-ogga.
OOR-LOGS:.\IISDADIGERS ~ As die
,-olkere juis vir die oorlog sat js, \"Cd>ind tlan die vyand wat
jy wil uitdelg met die oor·log
wal jy verklaar het en maa.l<
H U L die oorlogsmisdadig-en;:
hou ldughowe, basuin aan di(~
wcrcltl uit hoe gemecn en hoe
wreed hulle was . . . en dn 11
\'crg-eet die volk sy
kosmoeilil<-hede. Laat hum lt•d up lmat
. . . a,., _jy te sleg b 11111 vir hllnt IJrood tc luy! Siedaar dit· J't'dl' -na . ..,ie \an die men en· "at nou
a-. .. regters". ,.aanl;laer..," t•n . . .
lal<-.manne nor dil' onr\\ eldij!'th• \')"and \\;l '>it. En a-.
h
ti<·n-dubcnd Pools!' offi-.ien• in dit•
bo!- ,-an Ratt~·n \'l'rmnur lu·t . .
Ida dan die ,-yand ann tlal h
.v
<lit gedoen ht'\. Aang-t·-.i<•n jy
J>ie net die aanldat>rs i'< nil'
n1a3.r tc,,·en.... onl\ tlit• •·r~t~r.
,.,a! jy jouself WI'! l.an
ooa·tuig-,·an die andl'r man ..,c. "lwld:
So. onge\'ee•·. !clop clit· J'Niena~ic.
Kan die helderste waansin
nog n•rdt•r gaan as ctit? Of is
dit die toppunt v:ln bloedige
sinisme?
::-.:ee, dit IS nle die toppunt
me. OJC smi.smc !<an nog 'n
trapplt' \'!'nlcr gaan. ::-\et ·n
\'Crhlandi' Enf!'dsc ji.ngoismc
l<On sells h•crtJic dolheid oor
-tr!'f cn hy het dit reggekry,
so-clnl 'n ontwil<l<l'lrng wat
walge-lil< lwn g-cwol'(l het op die ou
cncl , . . l:om:l'ldik was!
Dit' pm·lt·mentere mosie om
clil' uitruil<l'ry ook hier te begin lwt .sy oor!<pr·ong in die brein ''an ·n \'l'I'Vt'lendc en tipiese
Xa-tabc• Bol•rchate1· wat nou die
antr-oorlog'sl'll'ment !n
Suid-A fril<n na <he beslwldigdedok
wil !nat aanjaag- . . . as .,oor-Iogsm isdutligers".
Aile part~·e hct heen en weer
g-cldcl.s; g'n ecn het van die
ander gchou nie maar op ecn
punt was hullc dit roerend eens .
nnamlik dat die
Ossewabrand-wag 'n !>Ondebok !'Onder weerg-a
is 1\fnat· almal het een
wescn-lil<c punt misgekyk. X og ".\'
·'lajc•slt·il M' RegNing, nog ",\' :llajl'-.tl'it M' Opposi"iE' hct i('[!'-.
H' ..,, gl'had daaroor dat die man
\\at tlil· mo,.,ic ingcdil'n hl't
-I'll(' :II an\ icl< - dil' man ''a..,
''at na. Yier :;eptember l 930 in
dir \'oll.:'>raad openlil< g'l''>l' het
dat daar burgcroorlog in
!:'uiti-Afril<a sou hom :1'> dic-
parlc-ment ..,£> ~tt•mming andcr,.,
uit-gcv::tl het ~
K(Q)Jru§ftnRun$n~IDlce~te
GeweMplegilrng
Die bitt!'rl' \'erldesings,·eld tog-\'an 1938, hct so11~ aile
pai·-Iypolitiel.:e ,·crl.:ic.,ing!'. nie gc gaan oor tlit· oplo-.!'-.ing- \'an on!'
\'Oil.:~probl!'me .;;oo-. die :lrmbla nl>e,·raag!-lul,, die· \'erbrekiug
\'au die Brits<· l«mnel.:sie of die \Cri•Qging ,·an 'n republic!.:
nil'. man•· oo•· 'n scl.:erc plakl.:nat \\:lt dt•ur t•t•n \'an die part.re
cJ~,.,tytls YCrsprci is. ])ic toec;t and hct homsc•lf \H'crccn_.. in
('alcdon het·haal in die afgelope \·erldl'!-in~'>try!l in die
tussen-\'crl•ic!>ing.
Die \'erspreiding van ·n
pam-flet en die traagheid om \Tae
te beantwoord was die twee
hoofstrydpunte in Caledon. Van
rE"geringskant is aangevoer dat
'n sekere pamflct \'an die
H.X.P. die kiesers ,-an Caledon
Heeslik beledig het en dat die
V.P.-kandidaat daarom hul
be-lange beter sal verteenwoordig!
Die opposisie weer het getwis
oor die rcgering se skuheid vir
Vl'ne. 'n Kandidaat wat \'rae
l<on beantwoord sal dus beter in staat wees om voedscl tc ver-sl<af.
Onder groot opskrifte van:
1\.icse•·s van Caledon op gru wc-lil;;c wyse beledig. Sou vatba::u·
\\.:('!> ,·ir omkoping," skryf Die
Suiderstem: ,.Die kiesers \"an
Caledon is op skreiende wysc
deur die Gesuiwerde leiers
be-ledig in twee spesiale pamflette
wat in omloop gebring is . . . " Selfs 'n ::\finister het in die
par-lement geweeklaag oor die
,.ernstige insinuasic".
Die H.X.P. was weer
beson-der begaan oor die \Tae wat
die regeringsl<a!'ldidaat gc\vcier
het om te beantwoord. Die
Burgc.!J' hct ges((l·yf: .. Sap-l<an
-clitlaat in :,~y dop leruggcstoot.
!\1 blul<tl' JII'OI'fncmings met
bc-antwoording van vrae". En
vcrdcr: .,Twee \'J'ae verongelul'
Sap-ve..,~adel'ing".
,.REWUSTELOOS" Die stryd tussen die twee
parlye is op tipies partypoli
-tiel<c manier ge,·oer. Op byna
cll<o \'l'rgadcring het !mile aan-melm::u· gcspriJJg en gekyk wie
dil' ml'estc blou oe en
bloed-ni'US<' I-an uitdeel. So sl<ryf
Die Burger: .. Vuishoue op Her
-manu:;, 1\'lneilikheid oor vrae." 'n Paar dae later kon dieselfde
blad spog met: ,Vuishoue val
vp G1·eyton. Een glad
bewuste-loos."
\Vat 'n pragtigc rcrmtasie om nan die wo1·eld uit te basuin!
Op die ,·ergaderings is die
sprekers uitgejou en het die
vuurvreters gekyk hoc gou hulle
die vergaderings uitmel<aar kan
laat spat en die teenstander
belaglik kan !aat staan \'Oor die
were I d.
En dlt is die mensa wa.t bang
is dat die O.B.-politicl.: dallt
ge-weldplegings lmn meeb:Jng!
KO)fE~DE l~li\\ ISI!"Jfo;
Dit sal terloops ook in di~
geskiedenis lat('J· onthou word
dat hicrdie vt·t•cnHil'ling nit
l'l:a-tal waanlig-lil< onderstcun is in
sy mosie om nnli-oo•·log Pn
anti-Empi•·c Afrik:\nm·s tc luat
uit-ruilc l•:n \\C·I tlc•ut· 'n
\'l'Ct·mclt--ling uil ,Jo•rn,.,:\11'111. Dc•ut· l'IJC l\loni,., 1\i'ntl'i).;'l', gl'bcll't' l\lnsc·s
Ii:anlorowitz.
u T" t'l'letlig-1' !'-.imbool van
llrih - ,Jnocl'l' Impc·ri:-rli;.nw \\Ut \anaf die clat• ,·an Hhoch·-.
f'n Barney Barnato g<'lrag
h!'l nm hul hi<• II' cop A
frilta-w·nwldw te ... it.
Die llll'neer \\'at oo 1 Scpt.:m
-ber 19:Hl n1n .. burgeroorlug · g'c·
praat het, as hy nie sy
Imp..:-nalc om·Jog !<an kry nic, cn dil' menec.!r wat op die naam
Kantn-rO\\'Jtz so trots was dat hy .
dit in Kcnlridge laat \'CJ·andt·l· het.
Die !(I) mend<• Ink\\ i-.bit· 'an
die .\fril;anenltnn!
Nuwe Klasse
Verrys In
Rusland
Die Ieerstellings "an die
:\larxismc was nog altyd dat
daar geen l<lassc in die
Kom-munistiesc paradys sal wees nie.
Die Sowjet-prop:lganda begin
nou te. spog met nuwe klasse,
;;kryf dtc blad Southern Cross.
Vol~ens 'n artili:el ,·an Visjinsli:i
in die Sowjelhlad Information
Bullitin wat in \Ya:shington
uitgegel' word, is die Sowjet
die wic~ van die nuwe klasse.
,
1l<IHHSC soos daar nog nooit ge -wers het nlc. Ons arbeiders en
kollcl<licwe boere is in hulle
so-:-;ialc aspel< nuwe klasse met 'n
l<:ll'al<tcr wat gevorm is deur
tlie sosialislicse ,·erhouding."
,J)l
JITS
LAND SAL
HEHRYS"
Oaar 1s we1mg Duitse vroue
wat ~lo tlat Duitsland Yerslaan
i::<. \'Olgcns die onden-raging wat
,\mtril,aanse an1ptenare in die
Jnll'!nc•·ingskamp by Hei
del-ht'rg ~edoen hct. Hulle glo dat
Ouitsland weer sal herrys onder
c!Je Ieiding van een of ander
Naz•.
W
~
tt~fi§e
JIDiacdl
§ft~lk
IHlr:mft~cencanr~
.
Wtir.r
11 Sl•erp n•r<)HI'<Ic•ling- 'an tlit· clcclname aan <li<' Htt,.,sic•M·
.,lil"''iucring,.,beiPitl" t!Ptll' dit· '\-Vestersc m11undlwde is 'c•riNh'
wee!;: gclewt·t· clt'ur die l"a.tal
\Vitness, wat hlyldJa:u· non al
genoeg van clie jag up .. uorlog-
s-misdadiger,.," ht•t. Die blad
skryf na aanl<'icling \'all die vc
t·-oordeling van 'n nantnl l•'inse
staatsmanne deUJ· 'n RussJCse hof omdat hullc lc.!en Ruslanct
ge,·eg het vir die vryheid van
hul land. Hierdic manne se
houdi!1g is heclt,·mal
\'ersl,oon-baar, ,-erkl:la•· hy, want
Fm-land het nic aileen ou
herinne-rings '"an vrronrt'gling teen
Rusland nic maar ool< \'an die
afgelopc tyd. Aan die ander
kant het hy gcen sodanige ge
-voclens teen Duitsland
gekoes-tct· nie. Op 'n tydstip toe dit
vi1· hom feitlil< onmoontlil< was
om neutr·aal tc bly, het hy sy
gewig ann die !<ant van
Duits-land ingegooi. Hy hct son•lcr
twyfel vcrlteerd en onwys ge
-J',andcl, mam· al die
omstandig-hede het daartoe bygeclra clnt
dit die natuurlikstc en
<HW<:l'-mydelike l<ettse sou wees.
PASOP!
,,Die veroortleling van
Fin-land sc sogenaamdc ,oorl
O;\'!S-misdadigcrs' is meer as '!
ni;;--iets an!lers berel<en om die
dt•n-J,cndc cleel van die mcn->tlcml to oort uig dat die gcrcgtelilH'
sta.ppe teen die slaatsn•annc
van die verslanc Iamie te d il<-wels gcbruil.: word, nie om clit•
,·oJI;:ereg en geregtighcicl tot "Y reg tc laat J.:om nic, mat\1' om
ou rel;:enings te ver·cffen en om die oogmerl<e van die verO\\
t'-raar te be,·orcler. Dit is mol'
i-Iii' om hierdie beginsel van , wei'
dir ,-cro,,·crclc' tc versoen met
di(· gedagte van 'n nm,·e en
hcter wcrelcl van vooruitgang,
en murele. en ,..toflil.:c welva.art "at oral so gecsclriftig uitgc- -IJa.suin word." aldus die bind.
,Die staatsmannc van die
wcreld het meer· rede as enig
iemand anders wal die lot van
die Finsc .oorlogsmisdadigers'
aanskou, om te sidde1· van
\'l'ees . . .
,.Daar is maar min
staats-manne in die \\creld wat ttie
rede het nie om tc prcwel: , \\'as
dit nic \'ir die genade van God
nie. dan \\as dit ek.' Dit is
blyl<baar 'era! ge,·aarlil\: om
tlie Lords van die liremlin
In\ aad tc maalc ;unre. Bevin
en :\lcl.:en~it' l{ing !Jet rede om
vc·r,.,igtig lc wees ~-" \'ERNEDEREl\"D ., Vir 'n Engelsman en
Ameri-kaner is dit 'n waardevolle dog
vemederende taak om al die
Ameril<aanse en Engelse tyd-sl<rifte wat gedurende die be-gin van die oorlog gepubliseer
is, deur te blaai en op te merk
hoc bynn. censtemmig die Russe
vcrctoem en die Finne geprys
was. Dit was die dae Yan die
Russies-Duitse ooreenkoms, en
die stewige tydskrifte in hul
waardige taal en die burgerlil'e
pers in sy plebejiese styl het
verenig in hul aanprysing Yan
die dappere klein Finland in sy
heldhaftige stryd teen die bose
en onmenslike agressor,
Rus-Iand.
.,Vcr::t.n<lcring van belange het
IJlyl<baar 'n merkbare u
itwer-lt_ing op ons moraal en politiel<e oonlccl geha!l."
Paarl
Monumentale-Werke
(EIEN.) RPK. Posbus 220 - Brcdastraat PAARL (J<.P-)•
SKRYWE DIREr< 01\1 ONS NUUTSTE I{ATALOGUSe
Direkteure: L. A. B. Bohlman - M. Bohlman Gevestlg 1808V
ir
Defti{;C Tal>
b
er.ds
Tu•e('·St
ILh
/lo
T.·
ke
en Som erhocde
Kom IIOI<Or cora na~
DIE DA.l\IES-WINKELPARO\V
SCHOEMANELLO
DRANK
Vir Kwaliteit en
Ten-eden-held dlc Goedkoopste
_,
~KOOP
0<-"
"
:g
::-s
"'"'
DIREK
TEEN
.,
"""
"'
..
.,
"
o-O..
GROOT·
>::: 0 c...: §~ ...:"' --.;HANOELS·
~.a-o ...
"fc~t>PRYSE
p,,.,..
""'
Pol> ... a..
.,
wvr."l:: Fonkclwyn..
...
...
7/ -Lcwcnswyn . . . . . . 3/9 Vermouth .. .. . . :J/-Banckraal - Coekt.a!i .. 4/·SOET WYJ•IE:
•
L!kcurwyn en Ou Port 2/6
11/-0u Wit Port en Sauterne 2/6 Port, Root Soet .Mwka<lcl,
Wit Soet Muska<lel . . . . 118
8/-Jertptso. Roo! en Wit . . 1/ll 8/6
Woceater Hock en Pout.ak 1/7 7/6
SJl!:HlllES :
Amontella<lo (Oroe), Kimberley Klub (Droe) Ou Bruto (Soc· terlg). Ou Oloroao (Soct) 2/11 Goue (Soet) . . . . . . . . 2/6
10/-Speslate (Soetcr!g) . . . . 1/6 7/3
SJerr!c (Soctrlc) . . . . l/6 6/Q
ORO£ \Vr.'/E:
Bursundy . . . . . . . 1/11 CIMJ)t co Wit Droe . . . . 1/6
BRA.'IIDEWYN'£: Super de Luxe De LU.'<C • • • • Ekstra SpcsJaal .. F.C . . . .. . . Buchu . . . . 8/6 7/6 39/-7/· 37/-6/0 30/-7/0 JE!'EWER • . • . . . . . • . 7/6 LmEUl!$: Creme de Cacao . . . . . . 7/0 Goue Mandor!n, Curacao.
r<ummel. Plcunng. Pcrokc,
Appelkooa . . . . . .
7/-NacttJlo . . . . . . . . . . 6/6
Ker•to. Anya, Oemmer.
Lcmoco. Van <lcr Uum,
Pepermcnt . . . . 0/6 :W/~
JENBWl~J.t-.LO<'EUll.S:
Lcmoco en Suurlemoon 7/6
G% of 1/- per II ntsll\1!' wnnnoor
Kot>-tnnt n>ot UMtellh>K JI'Cfttuur word.
Voe~: ll:v Ill- vir lllsolo en bot1d8. en
IG/- vlr VMtJio wnt ver~:-ned sal word
by tern~:-sendlnf:'. Word ,·erknnp In 1~
boUel-klaolcs of ll-~:cJUn~:-vn.ntJictl of
!IT()ter. U ldoslr~ '"'" IZ boatel la>o
\Vyn, Dmnd~W)'T1, Jcnewe.r. l.J.ke.ur.
\'ennonlh en Unnekn\al bevnt.
-Termo: R.~t.n. ploo trelngeld 11.11o q
-tyno. K.Jl.A. plus trelnkom.onblm.
V.O.S. OUDTSIIOOJL....-.
Bestel van
JURGENS
SCHOEMAN,
BLADSY VIER DIE O.B., WOENSDAG, 6 MAAR'r 19·16.
DIE 0.8., WOENSDAC. 6 .MAART 1946.
W
aarom
IDaar((})or
Bek«»mmer~
1
Ons glo nie dat die metodc wat adv. Pirow tans volg om in
die pcrs tcrcgwysings aan vricndskaplil<e organisasies uit tc dcel,
tot 'n gcsondcr vcrstandhouding op politieke gebied sal bydra
nie. Daarvoor is daar ander lmnale besldkbaar. Maar waar
adv. Pirow sc blad nou opcnlik aandring op 'n antwoord van
0.8.-l,ant op sckcre slellings wat hy nccrlc, hct dit miskien nodig geword om daarop tc rcageer.
Adv. Pirow verwyt die Ossewabrandwag dat hy ,,wi
sselval-lig" is in sy standpunt ten opsigte van die parlement. Adv. Pirow sal hom cgter wei nog hcrinner dat die O.B. in Januaric
1943 'n bclcid in hierdic vcrband aangekondig het waarvan hy nog nle 'n woord teruggetrek of verander het nie. In daardie verklaring IS die O.B.-standpunt duidelik omskryf, nl. dat hy sy
gewig by cnigc vcrldesing saJ inwerp as die nasionalc groepe tot 'n oorccnlcoms gcraak, d.w.s. 'n vollcsfront vorm, hocwel hy
nadrult Jil op buite-parlementere optrede. Ad\', Pirow se koulms
- hy was toe nog 1n die parlement - het so min fout met hierdie
standpunt gevind dat hy dit in 'n formele besluit ondersteun het.
Toe die vcrl<icsing scs maande later we! plaasvind, het Adv. Pirow
'n bcrocp op die O.B. gedocn om van hierdie standpunt af te sien
en onvoorwaardclilc steun aan dr. Malan te vcrleen, soos die
Nuwe Orde trouens ook sy Iede gevra het om tc doen.
STANDPUNT GEIIANDHAAF
Konseltwcnt het die Ossewabrandwag by sy standpunt van 'n volltsfront In tecnstelling met 'n partyfront gebly tot op die jongste Laerlrclc in Bloemfontein, waar dit opnuut bcvcstig en
aanvaar is
as
toeltomsbelcld van die Volksbewcging - ondanks die feit dat adv. Plt·ow intussen op 4 Oktobcr 1945 'n bcrocp op die H.N.P. gcdocn het om hom binne hul geledere toe te laat soos die Republikeinsc Bond toegelaat was binne die ou Nasi o-nale Party. Sy blad hct toe gepraat van ,.hervorming van l>innc" in die H.N.P.Maar nou op 21 Februarie maan adv. Pirow die O.B. weer dat hy ,.die helc politickc en scmi-politieke terrein aan die Party (moet) oorlaat". en net op die buite-parlementere front moct konsentreez·.
Die beskuldiging van wisselvalligheid is inderdaad nie van loepassing op die Osscwabrandwag nie.
In die twecde plaas word aangedring dat die 0.8. nou moet
reguit se of hy ,.nasionaal-sosialisties" is, ja of nee. Dit kan
goed wces om daaraan te hcrinneer dat die breuk tussen adv.
Pirow en die H.N.P. eintlik gegaan het oor die naam
,.nasionaal-sosialisme", want dr. Malan het \'Crklaar dat ,miskien 80 of 85
persent van die ,nuwc ordc' vervat is in die Party-program."
Sommige Afrikaners het nie \'an die naam gehou nie omdat dit hulle aan die stclsel van 'n ander land Iaat dink het. Daarom het die Ossewabrandwag nog altyd gese: ,Ons veg nie vir or
teen 'n woord nie, maar ons vcg vir 'n vollc. Nocm ons rigting
wat julie wil, maar vir on:s is di t nasionaal en sosiaal." En in die woorde van prof. L. J. du Plessis op die jongste Laertrck hcct dit:
,,Om; is gebind aan die ha1·t en die !ewe van die volk."
ONS EIE
En daardic hart van die voll< maal< die O.B. nasionaal en
llaardl~; I<•II'C van die voU< maal;: hom sosialisties. Maar dit is
die hart en die lewe van ons eie volk, en om gcen misverstand
tc laat ontstann oor watter volk dit is nie, verkjes die O.B. om nie ~y ri~ting met die naam te nocm wat 'n ander vollc reeds
a.an !.Y eic politielc gegee het, en wat moontlilc op sel<ere punte
en rigtings strydig mag wees met die O.B. sc beleidsbeginsels nie.
Wat betrcf ad1·. Pirow se konstatering dat die O.B. se beleid
net du1delilt is .,waar dit uit die Nuwe Orde oorgeneem is", kan
ons uit die tocspraalc van ons Leier aanhaal by die jongste Lacr
-trek. Dr. Van Rensburg het nl. gese dat die O.B. nie daarop
aanspraalt maak dat hy 'n patent of kopicreg op hierdie dinge hct nic, want dicgene wat mcen dat hulle aileen die sleutel tot die waarhcid het, bcsef miskien nie dat as dit waar was dat net hullc daardic pad volg, dit slegs sou bewys hoe absoluut volks-vreemd hulle gcword hct.
Die feit dat aUo nasionaalgcsinde groepe en organisasics die
konscpbeginscls van llie Republiek in 1941 binne dio Ecnhoid
s-komitcc aanvaar het, openbaar slegs hoe algemeen vcrbrcid die rigting wat die
o
.
n.
vandag nog volg, reeds toe al wa~ onderons vollc.
DANKBAAU
,.Ek wil jou bale bcdank dat
jy ons by die O.B. laat aansluit
het. Hullc het my die mecste
gehelp. Ek l<an hulle nie genoeg
bedank nie. Ek sal die O.B.
nooit verlaat nie. en ek sal docn
wat ek kan om die 8eweging
te help, selfs tot in my gebede."
skryf mcv. Lcnie Langenhoven
aan die kommandante van
Harrismith.
•
S.A.S
.
AMPTENAHE
GErNTEHNEEH
Die regering het gedurcndc
die oorlog 113 werknemers van die Spoorwegadministrasie
ge-interneer. Van hulle is ses nog
onder arres. Slegs 34 \'an
hicr-die manne is weer in hulle werk
herstel terwyl daar \'ir een an-der werk ge\ind is. Cedurcndc hulle internering het hulle nic
in aanmerking gekom vir be-\'Ordering in die diens nie.
&mm~rrftJk:caJ.miiD
§
~ ~CIDir~~
en
11Ill!lll
llmrD.JP)llfilkiD~n<e§
Deu1· Prof. Dr. J. A. WIJD.
Daa1· wnrd l'andag in om, Suid-Afril>aan!'.c· l•oerantc en nuul-.1,\'dslcl'ifle byna sunder uits•mderin~ vcf:'l plckruimtc aan
aiii'J'II•i onbl•nuUige·nietigheue afgestuan. Aan 'n smerige
hof-~aalc, ann 'n omnondigc Russiesc nooientjie wat bewcer dat sy
nwt 'n Suid-Afrilca:mse krygsgc,·angf:'nc in Europa gctroud h
rn die lu;rcl vanuit Rusland tot in Port Elizabeth agtervolg het om uit lc viml dat hy icmand andcrs se man is, aan allerh an-dr fnliclf:' vcrl'igtinge, haarklO\I·eryc en spitsvondlgr !'limmi
g-hC'dC van so~enaamde llcmokra tiese lig~amf:' I'Oos die V.V.O ..
diC' nrll-;f:' parlement en ons eie praathuis, word lcolomme en
lwlomml' gowy. Dit is cgtcr all ccn by wysc van ui tsondc•·ing dat die II'CIItg-ic•·igc Ieser icts in' ons koc•·anto vlnd ocH' gc-beurtenissc van wcreld-historie se betcl<enis, soos c>.m. die hui
-digc nywerhcidslcrislssc in die Verenigde Stale van Anwrilca.
Dra die nuusagcntslcappe die sl{uld of beslcou ons lcoeran
t-manno llio gcbcurtenisso in Amcrilca nic van alctuclc belang
HiC '!
INWENOIGF: STABILITEIT
Daar bestaan \'andag geen
twyfel dat d1e Vercnigde State van Amerika en
Sowjet-Rus-land die twee reuse onder die
groot moondhedc 1·an die wereld
is nie. Ceen kombinasic ,.an
moondhcdc is \'andag stcrk
ge-noeg om met sukses teen
Rus-land op te tree as die V.S.A.
nie 'n lid van hierdic kombina
-sic is nie. Ook is geen lwmbi-nasie sterk gcnoeg om met
sukses teen die V.S.A. op te tree
nie, selfs al is Rusland 'n lid van hierdie l<ombinasie. Dit is die resultant van die jongste
Wereldoorlog en die vrugtc van die jongste absolute oorwinning. Amcrikaanse en Russiese op-permagligheid in die wereld is cgtcr nie onvoorwaardclik nie. Vee! sal daarvan afhang of die na-oorlogse Ameril<a en Rus-land daardie inwendige stabili -tcit, wat gedurende die oorlog wei bcstaan het en die
ver-naamste faktor in hul
oorwin-ning was, sal kan handhaaf en
verdcr ontwikkcl gedurende die
mocilikc vredesjare wat voorle.
'N VERGELYKING
Van die inwendige toestandc
in Sowjet-Rusland wcet ons
heel wcinig. Die bictjie wat ons
wei wect is so vertroebel deur die propaganda in die een of
ander rigtlng, dat ons selfs van
hicrdic bictji~ nie seker kan wccs nic. Ons weet egter dat daar in Rusland geen nywe
r-hcidskrisis. veroorsaal< deur
grootsltaalse werl<stalcings, be
-staan ni<l. Lenin en Stalin het
op hul eie manicr. deur g root-skaalse likwidasie en vel·ba.n
-ning van hul teenstanders, da
ar-in geslaag om 'n Bolsjewistiesc
vz·cdc lusscn wct·kgewer en wcrlcncmcl' tc bewcrkstellig en wcrkstaldngs onmoontlik te maak.
nie tevrede is me. dat hullc hoer lone en minder wc1·kure
eis, dat die werkgcwers nic
ge-\\illig is om aan hicrdic c1sc tc
voldoen nie, en dat die werk-nemers dus tot georganiscerdc
stakings oorgaan. Wat die
staalwerkers betref, hct die
Federate regering dcur middcl van pres. Trwnan 'n laastc po-ging aangcwcnd om die drcigcn-de staldng te keer. Hy hct naamlik aan die vcrantwoordc-lilce hoofde van werltgewers en
werknemers 'n kompromis-voor-stel van 18~il sent (byna 'n
sjic-ling) loonsverhoging per uur
gemaak. Hicrdie voorstcl is 3 1 ~
sent hoer as die staalbasc sc
finale aanbod van 15 sent en 1
sent laer as die staalwcrl<crs se
finale cis van 19¥.! sent.
Laas-genoemdes het die voorstel van Truman aanvaar, terwyl die
staalmagnatc dit van die hand
gewys het. Binne een uur is die staalstalcing, die grootste sta-king in die geslciedenis van die V.S.A., geborc.
Dit le voor die hand dat clke
l<ant sy cie saak in die oc van
die groot Amerikaanse publici<
sal probeer regverdig. Volgens
die staalbase is Truman sc
voorstel \'an 18 11! sent te hoog en kan die nywerheid dit nie
dra nic. Die Amcrikaanse
ar-beiders sou misbruik maak van
die besonder moeilike
omstan-dighede wat die oorgang van
oorlogs- na vredescl<onomie noodwendig kenme1·k, om vir hulself hocr inlwmstc te ver -kry. Volgens die staalwerkcrs sou die staalmagnatc wat uit
kolossale oorlogswinsto
reusag-tig ryk geword hct, daarop uit
wees om arbcid, soos in
vak-unies georganiscer·. te vernictig ten einde nog grotcr winstc tc
behaal.
DIE VlSIEUSE JiRI::'IIGLOOP
Die uitslag van hicrdie
rcuse-stryd tussen kapitaal en arbeid
is nog onsekcr. Dit kan wees
dat die stakers die stryd ge
-wonnc sl4 moet gee as huJ
fondse uitgeput is. Dit is egter
waar·skynlik dat 'n algemene
loonsverhoging in Amerika voor die deur staan. Elke Amcrika
-ner wect dat die huidige lewens
-l<oste hoog is en dat sy dollar
nie meer 'n dollar is nie. Die baie geld wat die arbeider ge
-durendc die oorlog verdien het, is nie genoeg om in sy hoer l e-wenskoste te voorsien nie. Van-daar dat hy op nuwe I oons-verhogings aandring. Loonsver-hogings beteken volop geld en hoer lewenslwste beteken
skaarste aan goedere wat met
daardie geld gekoop kan word. Volop geld en skaarstc
nan
gocderc is twce faktore wat in-flasie in die hand werlc Gecn
wonder dat daar vandag voor
-aanstaande Amerikaners is wat
beweer dat inflasie nie gekeer Jean word nie. Aan die ander !cant weer word daar pogings
aangcwend om deur middel van
vasgestelde en gekontrolcerde
pryse die gevaarlike inflasie
enigsins te voorkom en die
,.kwaadaardige k'ringloop" te
keer. Op die oomblik het
Iaas-gcnoemdes nog maar min
suk-ses gchad en huJ stryd teen
in-flasie word net so hopeloos b
e-slwu as die poging van die man
om die inkomende gety van die
oseaan te keer.
REPERIWSSIES
Inflasie is egter 'n relaticwe begrip en niemand sal vandag !tan voorspel dat dit in Ame
-rika die katastrofiese vonns sal
ai\nneem soos in sommige EurC'
-pesc Iande na die eerste
Vi'e
-n.ldoorlog nie.
Xywerhei<lsr.nt-wngting en inflasie in die
\".S.A. kan cgter ernstige
repf.'r-kusSICS nie aileen vir Ameril{a
nic maar \'ir die hele na-oorlo
g-sr wercld he. Dit is moo~tlik
<iat inwendige sorge en onsta
-b!lileit die buitelandse poEtielt
\ ar die V.S.A. tot magtel cos-hcid mag docm, aan Sowjet
-l~usland 'n vrye hand ver!ee11 en
dil! weeropbou van die vntwrig
-t~ na-oorlogse wereld langdurig vc·rtraag.
Intussen kan net gekonst a-teer word dat die magtige .·\me
-rika wat deur sy Monrve-lccr
aan ander state se: Handc tuis
en tog self herhaaldelik inmeng
in ander Iande se sake, nog nic
daarin geslaag het om binne sy
eic grense stabiclc en rustigc
\'Crhoudings tussen arbeid en
kapitaal te skep nie.
In die dcmoltratiese V.S.A. is
dil nie die gcval nic. Ceorgani-secrdc werl<slakings is •n
on-,·erkwiklikc kenmerk van sy
nywcrhcidslcwe. vera! na die
oorlog. Op die oomblik beleef
die V.S.A. die grootste arbeid
-stakings in sy geskiedenis.
Sleutelbedrywe soos die
staal-nywerheid slaan stil, omdat
on-ge\·eer driekwart-miljocn
staal-wcrkcrs die arbeid gestaal{ het. Ook die reusagtige
Ameril<aan-se motornywerheid is dcur ar-bcidstal<ings ontwrig.
Ons l(o
m
man.dant
-
Ge
n
e
r
aa
l
OlE NYWER.HEJl)Sim iSIS lN DIE V.S.A.
Oor die bctekenis \'an hier-dic nywerheidskrisisse in die V.S.A. kan op hierdie tydstip
nog nie die laaste woord gese
word nie. Die land is groot en
r·yl<. sy tocstande veelsoortig en
ingcwikkcld en sy tecnstellinge
lcgio. Ons weet net dat die in
-wcndige stabiliteit wat vir die
na-oorlogse wecropbou so nood
-saaldilc is, in die V.S.A. ont
-brcck Ons weet dat die
lewens-lwstc hoog is, dat die arbeiders met hul hoc lone - hoog in vcl·gclylting met ander Iande
-DR. }. F
.
}
.
VA N
RENSBURG
S
p
reek Open
ba
re
Vergaderings
toe
op die vo
l
gende plekke
:
HEIDELBERG (K.P.) .. . . 15 1\faart, om 8 n.m., Stadssal
CALEDON ... . . . . . . lG Manrt, om 8 n.m., Blommeslroar
(Biaasorkcs tree op)
STELLENBOSCH . . . . . • . . . 28 1\laart, om 8 n.m., Stadsaal
(Biaasorkes tree op)
Dit word verwag dat Offisierc en Brandwagte genoemde vcrgadering sal bywoon..
VRIENDE EN BELANGSTELLENDES HARTLIK WELKOM..
