NN31545.0316
INSTITUUT VOOR CULTUURTECHNIEK EN WATERHUISHOUDING NOTA no 316, d.d. 5 oktober 1965
Resultaten van het onderzoek naar de invloed op de intreeweer stand van verschillende omhulling smate rial en voor drainagebuizen
F. Homma en J. Wesseling
6700 A E " ^ mû g e f l
Nota's van het Instituut zijn in principe interne communicatiemid-delen, dus geen officiële publikaties.
Hun inhoud varieert sterk en kan zowel betrekking hebben op een eenvoudige weergave van cijferreeksen, als op een concluderende discussie van onderzoeksresultaten. In de meeste gevallen zullen de conclusies echter van voorlopige aard zijn omdat het onder-zoek nog niet is afgesloten.
Aan gebruikers buiten het Instituut wordt verzocht ze niet in pu-blikaties te vermelden.
Bepaalde nota's komen niet voor verspreiding buiten het Instituut' in aanmerking.
ÜJIA
%
1. Inleiding
Uit figuur 7 van nota 251 van 14 a p r i l 1964 b l e e k r e e d s de g r o t e invloed welke o m h u l l i n g s m a t e r i a a l op de i n t r e e w e e r s t a n d heeft b i j g e b r u i k van 4 c m p l a s t i e k b u i z e n . Alleen de dikte van het omhullende m a t e r i a a l i s toen in het o n d e r z o e k b e t r o k k e n . Daar behalve de dikte ook de s a m e n s t e l l i n g en de s t r u c -t u u r van he-t g e b r u i k -t e m a -t e r i a a l van g r o -t e invloed zijn, w o r d e n in deze no-ta de r e s u l t a t e n b e s p r o k e n van een aantal metingen u i t g e v o e r d aan v e r s c h i l l e n -de m a t e r i a l e n welke a l s omhulling in a a n m e r k i n g zou-den kunnen k o m e n , n. 1. :
Steenwol
Glaswol Superfine I s o v e r b e l dikte 2, 5 c m Glaswol P . B . dikte 2 , 5 c m
Glaswol L B . R. dikte 2, 5 c m Turfvlies
Genoemde m a t e r i a l e n w e r d e n alle v e r s t r e k t door I r . C. L. van S o m e r e n van de C u l t u u r t e c h n i s c h e Dienst.
De m e t i n g e n van de i n t r e e w e e r s t a n d zijn v o o r de d i v e r s e m a t e r i a l e n u i t g e v o e r d a l s omhulling van een 4 c m p l a s t i e k "Wavin" b u i s m e t 4 r i j e n p e r f o
r a t i e s . Voor de methode van o n d e r z o e k en h e t v e r w e r k e n van de m e e t r e s u l t a -ten wordt v e r w e z e n n a a r e e r d e r genoemde n o t a . Tijdens het o n d e r z o e k zijn de in nota 251 genoemde kleine i j z e r e n vaten v e r v a n g e n door p l a s t i e k v a t e n m e t een hoogte van 75 c m en een d i a m e t e r van 70 c m . In vaten van d e r g e l i j k e afmetingen i s de invloed van de b o d e m en van de c a p i l l a i r e zone boven het v r i j e w a t e r o p p e r v l a k in de g r o n d op h e t s t r o m i n g s b e e l d v e e l k l e i n e r . De p e i l buizen kunnen h i e r i n op g r o t e r e afstand van e l k a a r g e p l a a t s t w o r d e n , w a a r
door de g r o n d w a t e r s t a n d n a u w k e u r i g e r kon w o r d e n v a s t g e s t e l d . Door deze v e r -b e t e r d e opstelling konden m e t m i n d e r m e t i n g e n en h e r h a l i n g e n n a u w k e u r i g e r
r e s u l t a t e n v e r k r e g e n w o r d e n . Een en a n d e r moge blijken uit de g e r i n g e s p r e i -ding van de in de figuur gegeven r e s u l t a t e n .
2 . Steenwol en Glaswol Superfine I s o v e r b e l
Door de fijne s t r u c t u u r van deze m a t e r i a l e n t r e e d t alleen in z e e r fijn z a n dige g r o n d e n (Blokzijlzand m e t een d o o r l a a t f a c t o r van c a 0 , 1 m / d a g ) een b e -l a n g r i j k e v e r k -l e i n i n g van de i n t r e e w e e r s t a n d op (zie figuur). Beha-lve de k-leine d o o r l a a t f a c t o r v a n deze m a t e r i a l e n i s ook een b e z w a a r dat slib en z e e r fijne zandde eitje s in het m a t e r i a a l w o r d e n afgezet, zodat de d o o r l a a t f a c t o r m e t de tijd s t e r k afneemt. Steenwol heeft bovendien op de lange duur nog de neiging tot v e r s l i j m i n g .
• r i :•>•
)hrä-Over het a l g e m e e n liggen de g e m e t e n i n t r e e w e e r s t a n d e n van deze m a t e r i a l e n s l e c h t s een factor 2 tot 5 beneden die v e r k r e g e n voor een enkele laag g l a s -v l i e s .
3. Glaswol P . B . en Glaswol I. B . R.
Door de g r o v e r e s t r u c t u u r van deze beide s o o r t e n glaswol ten opzichte van steenwol en glaswol Superfine I s o v e r b e l w e r d e n ook b i j gronden m e t een d o o r l a a t f a c t o r van 10 m / d a g nog b e l a n g r i j k e v e r l a g i n g e n van de i n t r e e w e e r -standen b e r e i k t in vergelijking m e t een omhulling van één laag g l a s v l i e s . De afname van de doorlatendheid w a s b i j deze m a t e r i a l e n ook veel g e r i n g e r dan bij e e r d e r g e n o e m d e , t e r w i j l de filterende werking toch voldoende i s om i n
-slibben in de b u i s tegen t e gaan, zelfs bij Blokzijlzand. De i n t r e e w e e r s t a n d w e r d door g e b r u i k van glaswol P . B . m e t een f a c t o r 4 voor middelfijn zand tot een factor 10 bij z e e r fijn zand v e r l a a g d . Voor glaswol I. B . R. w a r e n deze f a c t o r e n r e s p e c t i e v e l i j k 6 tot 16 w a a r b i j o p g e m e r k t kan worden dat de l a a t s t -genoemde s o o r t glaswol stugger i s dan de e e r s t e en bij b e l a s t i n g m i n d e r s t e r k in e l k a a r gedrukt w o r d t .
4. Turf v l i e s
Indien het t u r f v l i e s wordt gebruikt m e t de laag papi e r w a a r o p het i s v a s t g e h e c h t t r e e d t v o o r a l bij stuifzand (door de g r o t e r e s t r o o m s t e r k t e ) een verhoging van de i n t r e e w e e r s t a n d op. Dit zal hoofdzakelijk m o e t e n worden t o e g e s c h r e v e n aan het nat worden van het p a p i e r w a a r b i j de h i e r i n a a n g e b r a c h t e p e r f o r a t i e s voor een groot deel dicht gaan z i t t e n . P r o e v e n welke u i t g e v o e r d zijn m e t t u r f v l i e s w a a r v a n t e v o r e n de p a p i e r l a a g v/as v e r w i j d e r d g a -ven z e e r goede r e s u l t a t e n . Door de dan ontstane z e e r l o s s e s t r u c t u u r en het gemakkelijk uit e l k a a r vallen van de t u r f m a t m o e s t de omhulling van de b u i -zen m e t z e e r g r o t e zorg g e b e u r e n . Met behulp van een touw w e r d h e t turf-v l i e s om de b u i s op zijn p l a a t s gehouden. Metingen aan op deze m a n i e r m e t t u r f v l i e s omhulde buizen toonden een v e r k l e i n i n g van de i n t r e e w e e r s t a n d m e t een f a c t o r 15 v o o r stuifzand tot een factor 25 v o o r h e t z e e r fijne Blokzijlzand.
5. C o n c l u s i e s
1) Het z e e r fijne f i l t e r m a t e r i a a l z o a l s steenwol en glaswol Superfine I s o v e r b e l m o e t e n in v e r b a n d m e t de dichtslibbing en v e r s l i j m i n g en de s l e c h t s z e e r kleine v e r l a g i n g van de i n t r e e w e e r s t a n d v o o r de m e e s t e gronden als o n g e
-schikt worden gekwalificeerd a l s o m h u l l i n g s m a t e r i a a l voor d r a i n b u i z e n .
2) De g r o v e r e s o o r t e n glaswol geven goede r e s u l t a t e n en zullen in p r i n c i p e
3
-g eb ruikt kunnen worden bij draina-ge in middelfijne en zeer fijn zandi-ge gronden. Bedacht zal echter moeten worden dat de bij de proeven gevon-den cijfers enigszins geflatteerd zijn, omdat bij de gebruikte vertikale opstelling de samendrukking van het materiaal geringer is dan bij drainage in de praktijk voor zal komen.
3) Het turfvlies zal van een goed doorlatende rug moeten worden voorzien wil het als omhullingsmateriaal bij drainage gebruikt kunnen worden. In de ge-leverde vorm met papieren rug is de weerstand te groot en zonder deze rug is het turfvlies moeilijk te verwerken.
