• No results found

Heemtuin Hengelo

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Heemtuin Hengelo"

Copied!
3
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

V

erbeelding van

Twentse natuur-

en cultuurlandschappen

Herman Mulder

Heem tuin Heng efo is een van de vijf werkg roep en van de IVN-aj deling Heng elo. Het IVN is een landelijke vereni­ ging voor natuur-en milieu­ educatie. Het is een vereni ­ ging van beroepskrachten en vrijwilligers met als doef de realisatie van meer natuur en een betere kwaliteit van het milieu. Het IVN heeft ver­ spreid ove r het land een groot aantaf plaatselijke afdelingen,

efk met zijn eigen assortiment aan educatieve activiteiten. De IVN- aj defing Hengefo heeft een vijjhoojdig bestuur dat een aanta f werkgroepen aanstuurt: de werkgroep cur­ sussen, de werkgroep educa­ tie ve activitei ten voor scholen, de werkg roep wandelin g en en excursies, de werkg roep redactie "Duizendblad" en als vijfde de werkgroep Heem tuin Hengefo. De werk­ groep Heemt uin op haar beurt kent wee r een soort dagelijks bestuur (de heemtuincomm is­ sie) en last but not least, de heemtuinmedewerkers. Op dit mom en t hebben we een kfeine dertig vrijwillig ers die regel­ mat ig act iefzijn in de tuin. Deze activi teiten zijn grofiv eg te verdelen in aanleg- en onderhoudswerkzaa mheden en educotiev e activiteiten.

eemtuin Henge lo bestaat

officieus bijna 20 jaar. In 1983 zijn een aantal IVN­ vrijwilligers begonnen met het maken van de eerste plannen, zaden inkopen, zaaien enz. De gemeente

Hengelo leende ons een in onbruik

geraakte gemeentelijke kweekkas op

Erve 't Beukert, het terrein van de gemeentelijke plantsoenendienst. Op dit terrein was ook de gemeenteJijke

boomkwekerij gehuisvest. Toen de gemeente het kweken van bomen uit­

besteedde aan particu liere bedrijven

kwam dit gedee lte (circa 3000 me) van 't Beukert vrij en mede door de goede contacten van de toenmalige

voorzitter van het IVN met diverse gemeenteambtenaren kwarn het in

bruikleen beschikbaar voor het IVN

om daar een heemtuin in te richten. Zo kon een lang gekoesterde wens

eindelij k in vervulling gaan. In het

voorjaar van 1984 werd begonnen

met de daadwerke lijke inrichting van de tuin.

In juni ]987 was de officiele ope­ ning. Een mengeling van kennis,

ervaring en gevoel heeft een rol

gespeeld bij de inricht ing van de gebiedjes, en de loop van de paden.

Heemtuin Hengelo heeft zich door de jaren heen dankzij een gericht beheer steeds verder ontwikkeld tot een tuin

waar planten te vinden zijn zoals die vroeger en nu in het Twentse cultuur­

en natuurlandsc hap voorkwamen en voorkomen. Het doel is deze planten op een educatieve wijze te laten zien, zo veel mogelijk ook in hun natuur­ lij ke omgev ing.

Gebi

ed en e

n

g

ebiedj es

In de heern tuin zijn de volgende gebieden en gebiedjes te vinden: een kweekhoek, een kikkerpoe l, een vij­

ver, een heidegebiedje, een bosplant­ soen met een bosbeek, een boeren­ tuintje, een stinzentuintje, houtwallen en wegbermen, knotwilgen, elzen­ broekbosje, stroken met zoutminnen­ de planten, medicina le planten, verf­

planten en drachtplanten, een krui­

dentuin, de graana kkers met rogge,

tarwe, haver, gerst en spelt en akkers met gebruiksplanten als mosterd, hut­ tentut, vIas, boekweit en zonnebloe­ men, daarnaast een veldje met zoge­ naamde akkeronkruiden; er zij n ver­

der stroken met als thema's 'voort­

planting' en 'zaadverspreiding', een

hoekje met planten met ' vrorne' namen en een akkertje met 'oude ' groenten (tuinmeJde, schorseneren

e.d.). Vlakbij de bJokhut ('t Heem­

hoes) staat een groot publicatiebord waarop ook alJerlei nestkasttypen zijn te vinden.

't Heemhoes zelf fungeert als verga­

derplaats, pauzeplek, bibliotheek,

gereedschapshok voor de heemtuin­ medewerkers maar ook voor de ande­

re werkgroepen van het IVN.

Het kalkgraslandje hoort strikt geno­ men niet thuis in een Twentse heem­ tuin. We hebben twee jaar geleden

afgesproken het niet verder te behe­ renoMedewerkers met strooikalk aan

de handen wisten sindsdien heel goed dat ze 'illegaal ' actiefwaren. Maar

herfst2002 2

(2)

nu het maar blijft regenen van com­ plimenten over dit gebied moeten we

onze afspraken maar eens herzien.

Beheer

en

beheerders

De versc hillende gebieden / activitei­ ten heb ben elk een of meer eigen beheerders. Voor enkele gebieden en

activiteiten zijn al beheer- en activi­ teitenplannen beschikbaar. De meeste

zijn nog in ontw ikkeling. Meer alge­ mene activiteiten, grate klussen of urgente zaken doen we zoveel moge­ lij k samen.We streven er naar dat

iedereen na een kennismakingsjaar een eigen gebied of eigen activiteit gaat beheren, soms samen met enkele anderen. De heemtuin medewerkers kunnen altijd op de tuin terecht voor

werkzaamheden. Maar de praktijk is

dat men meestal in min of meer vaste

groepen op dinsdagmorgen, woens­ dagavond of zaterdagmorgen samen­

werkt. Want al is educatie de hoofd­ doelstelling van de heemtuin, de onderlinge gezel ligheid, de goede

sfeer, het in een mooie omgeving

' Iekker samentuinieren' is wei dege­ lijk een belangrijk nevendoe l van

elke heemtu inierder. De werkzaam­ heden en vooral de aandachtspunten

worden bijgehouden in een logboek. Ook zaken die overgedragen moeten worden aan een volgende groep kun­ nen hierin genoteerd worden. Dit is van belang ornda t de verschillende groepen nauwe lijks overlap hebben.

De vutters, gepensioneerden en klei­ ne parttimers werken bij voorkeur op de dinsdagochtend in de ruin. Zij die

nog een baan hebben, werken vooral 's avonds of in het weekend. De

graepsbinding houden we door geza­ menlijke educatieve activiteiten, stu­ dieavonden en excursies.

Door het jaar heen zijn er allerlei activiteiten in de heerntuin voor onze

we lkome bezoekers: een ' Doedag' , zeven 'Open Zondagmiddagen' in de zomer, drie weken lang buitenlessen

voor groep 7-8 van het basisonder­ wijs rand vier thema's : voortplanting,

zaadverspreiding, beestjes en herfst; deze worden in voor-en naja ar in een tweejaarl ij kse cyclus georgan iseerd

in de heemtuin door de IVN-werk­ groep 'Ed ucatieve activiteiten voor

schole n',

Paalverhalen

Her liefst zouden we de heerntuin elke dag open willen stellen, Het ont­

breekt ons aan voldoende menskracht dat te realiseren en openstelling zon­ del' enig toezicht durven we niet aan.

Ais de tuin weI open is kan men

ongestoord ronddolen en genieten. Voor bezoekers die meer willen

weten maar niet rondgeleid willen worden, hebben we de 'paalverh aleri'

ontwikkeld: in de tuin staan een aan­ tal genummerde bamboe-bonensta­

ken met een verwisselbaar genum­ merd vlaggetje. Men zoekt zijn eigen

weg door de tuin; de nurnrners cor­ responderen met een verhaal in een

kleine folder. Er zijn nu een vijftien­ tal verhalen ontwikkeld, Door te varieren in het aantal palen, de plaats van de palen en de verhalen zelf ont­

staat een flexibel systeem, dat heel goed af te stemmen is op de actuele situatie in de ruin, actuele thema 's in de natuur, op het gebied van het

milieu enZOV00l1.

Overleg

en samenwerking

De heemtuinmedewerkers hebben

jaarl ijks hun gezamenlij ke voor-en najaarsoverleg. De rest van her jaar stuurt de heemtuincommissie -een vij ftal heemtuinmedewerkers - de

dagelijkse gang van zaken aan. Indeling Heemtuin Heng elo J. 't Heemhoes

2. bcerentuintj e

3. publicatiebord met nestkasten 4. vijver

5. kruiden- en verfplantentuin

6. kikkerpoel 7. akkers 8. bos 9. heide 10. wegbe rrn I I. stinzenplanten 12. knotwilgen 13. 'houtwallen

14. relatiestrook -zaadverspreiding IS. relatiestrook -bestuiving

16. kweekhoek

17. compost en vlechtwal 18. vlindertuin

19. vrome hoekje 20. zoutminnende planten

2 1. medicinale planten

22. bijensta l

herfst 2002

---

---...

(3)

Op 'jacht' naar waterbeestjes in de poel

Daarnaast zijn er twee studieavonden

in de wintermaanden, excursies in

voor-en najaar. De voor- en de

najaarsschoningsdag vormen de

gezamen lijke start en het einde van

het werkza me seizoen in de tuin. ln

de winter zijn er nog twee dagdelen

waarop gehakt en gesnoeid wordt.

Het gezamenlijk zaden schonen en de

determineeravo nden zijn nieuwe acti­

viteiten van de laatste jaren.

Bijzondere gebeurtenissen

Bijzonder in 200 I waren toch wei de

volgende ervaringen:

- De videoclub van een vlakbij gele­

gen zorgcentrum heeft enkele keren opnames gemaak t op de tu in. - Een groep bejaarden uit hetzelfde

zorgcentrum heeft samen met een

van onze vrijwi lIigers de kleuren en

geuren uit het verleden weer naar

boven kunnen halen. Een heel

indrukwekkende ervaring voor beide

kanten, Men fleurde letterlijk en

figuu rlijk op uit een mate van de­

mentie.

- Even is er vraag geweest naar de

inrichting van een homeopathische

thematuin.

- Een GGZ-c lient is gestart met

werkzaamheden op de ruin, waarbij

betrokkene op afstand begeJeid bleef door professio nals.

- 1250 leerlingen van 49 basisscholen

hebben zich tijdens buitenlessen van

onze 'werkgroep educatieve activitei­ ten voor scholen' in voor- resp.

najaar verdie pt in 'Beestj es' en ' Z aadverspreiding' .

Verplaatsing

Een zeer actueel gespreksonderwerp

binnen het [VN-Hengelo is de moge­

Jijke verplaatsing van de heemtuin

naar het toekomstige gemeentelijke

stadspark 't Weusthag. Een uitge­ strekt terrein met bos, weilanden, akkers en drie grote vijvers tussen

twee woonwijken , wordt in een

meerjarenplan langzaam maar zeker

ingericht als natuur-en recreatiepark.

Woningbouw is daar niet mogelijk

vanwege de functie als waterw inge­

bied. Bovendien loopt de A I dwars

door het gebied. Weerszijden denkt

de gemeente te verbinden met een

breed ecoduct. De inspraakrondes

zijn voorbij. In september komt het

plan in de gemeenteraad. Een heern ­

tuin zou heel goed passen binnen de opzet van dit park. Een drietal [

VN-FOlO: H. Wienk

leden brengt op dit moment de kan­

sen maar ook de nadelen in kaart.

Bereikbaarheid en openings­

tijden

De Heemtuin Hengelo kunt u vinden

aan de Landrnansweg, een zij weg

van de Deurningerstraat in Hengelo,

Overijssel. De ingang vindt u regen­

over huisnurnmer 158. Op hetzelfde terrein zijn ook schoo ltuinen en een

bijenstal gehuisvest. De heerntuin is

open op de werktijden in de tuin: in

de zomertijd elke dinsdagmorgen van

9.00 tot 12.00 uur en elke woensdag­

avond van 19.00 tot 21.00 uur; vanaf midden september op dinsdagmorgen en zaterdagmorgen van 9.30 - 12.00 uur. In de maandenjuni,juli,augus­

tus en september is de tuin een

zevental zondagmiddagen geope nd

en worden er thernatische activiteiten

voor de bezoekers opgezet. Verder is

de heerntuin op afspraak open.

Voor meer informatie:

H

erman

Mulde

r.

t

el. 07

4

-

2 7732 73.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

het bestemmingsplan 'Venbergseweg 34' gewijzigd vast te stellen, zoals vervat in het analoge bestemmingsplan en in het digitale bestemmingsplan met

eigenschap van het voorbeeld een andere is , namelijk het bezit van nw:uµa. De vraag moet nu worden gesteld wie dit voorbeeld voor de Galaten is. In deze studie werd eerder

Welke impact had covid-19 op asset allocatie, wat was de beste asset allocatie beslissing en welke kansen en bedreigingen zien de winnende asset managers voor 2022..

daar gaat voor drie jaar subsidie

Nauwere samenwerking tussen de instellingen (zie ook bijlage). De negen professionele culturele instellingen in Amstelveen hebben op verzoek van de gemeente een Plan voor

Als u door eigen toedoen geen recht meer heeft op een voorliggende voorziening of er bewust geen gebruik van maakt, dan kan dat gevolgen hebben voor uw PW-uitkering..

de neerwaartse bijstelling in 2019 van de kredietbedragen riolering en wegen beschikbaar te houden voor het meerjarenprojectenplan vanaf 2021.. de geheimhouding van Bijlage

Gezien de aard van het plange- bied en de ontwikkelingen, hebben deze gegevens ook geen toegevoegde waarde voor het onderzoek en zijn daarom niet opgevraagd..