7
Foto
2
Reactietan een
retiJteil!e kloon op kunstmatige inÍectie (rueer-standnuaardering: 2). Deaanuanke-lijk
ontstanewonl is
rz
lu,ee jaar gelteel ouergroeid ntet gezond tueef-sel.Foto
3
Reactie aan. een zeer ge-uoelige kloon op kanstnatigeinfec-tie
(ueerstandsuaardeing:ó).
De onrstatte u,ondis groter
geworden, bé, onringende u,eeÍsel is ziek; de aanta$ing heeft zicb binnen tuee 'jaar door de gehele $anz aerspreid.kunnen
alsvolkomen
resistent tegen dezeziekte worden
be-schouwd.'Blom'
en'Rap' hebben een kankerweerstand
1,'Heim-burger', 'Barn'
en 'Donk'
een
2. De
uit
Ámerika
afkomstigenieuwe klonen
hebben kankerweerstand1,
uitgezonderd 'Ro-chester', die4
heeft.Van
'Rochester' is echter de veldweerstandin
depraktijk
voldoende gebleken.*.'
D.
Doom
/
lnsektenaantastingen van populier
enwilg in
1972 Rijksinstituut voor Natuurbeheer, Kemperbergerweg 11, ArnhemHet
aantal insektesoorten, dat door een zekere mate van schadeof
door
hun
talrijkheid
vermeldenswaard waren,bleek
in
het afgelopen seizoengroter dan
in
tal
van
voorafgaande iaren.Voor de
populier betrof het dertien soorten, voor dewilg zeven.
Misschienheeft
het milde klimaat
in
de winter 197l-1972
hiertoe bijgedragen. De gegevens
zijn evenals
bij
de vorige jaar-overzichten wederomin
hoofdzaak afkomstig van de leden van onze S7aarnemersorganisatie.Eerst zullen enige
insekten vanpopulier
en daarna vanwilg
worden behandeld;van
de laatst-genoemde houtsoort zullen enkele insekten,die
op
de geculti-veerde wilgen betrekking hebben, nader worden belicht.Populier
Satijnalind.er (Leucoma salicis L.)
De
populieren werdenop diverse plaatsen
wederom kaalgevre-ten door de rupsen vandit
insekt.Dit
was met name het gevalin
het Reve-Abbertbos
in
Oostelijk
Flevoland, zodat wederom bestreden werd.De
haardbij
Scheemda breiddezich
in
ooste-lijke
richting
uit
doordatnu ook
in
Midwolda populierenkwa-men kaal
te
staan.In
de
Noordoostpolder,waar
sedert 1964 geen plaag meer was gesignaleerd, vraten de ruPsen een opstandin
de kavels L17 en 18bij
Bant
volledig kaal.In
bermbeplan-tingen kwam
kaalvreterijvoor
bij
Leimuidenen
bij
Nergena (Bennekom),op beide plaatsen
over een afstandvan ongeveer
400m.
Matige aantastingen deden zich voor langs de weg van Bergenop
Zoom
naar Goesen
wel op
de provinciale grens,
voortsbij
Kerkwijk,
Oosterhout,\(/eert
en Vlaardingen. Varië-rend vanmatig
tot licht
waren de aantastingen langs de rijks-weg E8 tussen Zoetermeer en Voorburg enin
Amsterdam-Oost.Kle ine w int era lind.er (Operophtera brumata L.)
Dit
spanrupsje dat tussen samengesponnen bladeren van allerlei loofbomen leeft, veroorzaakte kaalvreterij van jonge populieren-opstandenop het landgoed Hees
bij
Didam,
bij
St. Oedenrode enbij
Gorssel. Van matige betekenis waren de aantastingenbij
Best en Liempde.Foto 1
Spinsels u,aarin de poppen karukteristiek aoor de soort.
8 Foto 2
Imago
popilieremineermot.
P op ulierenzineern
ot
(Paraleucoptera sinuellaRtti.)
Deze bladmineerder is
tot
dusverin
Nederland van zeeÍ geringe betekenis geweest. Sinds de introductie van enkele nieuwe bal-semhybridenblijkt
dat dezemot
zich daaropbij
voorkeur enin
snel tempo
tot
een schadelijk niveau kan ontwikkelen.De
rups-jes
boren
zich, zodrazij
uit
de
eieren komen,in
het
blad
envreten het bladmoes
in
groepen van drietot
tien sruks per blad.De
gevolgen hiervanzijn
het
ontstaan vanmin of
meer ronde donkerbruine plekken,of
het blad verkleurtin
ziln geheel.Het
vermeerderingspotentieel
wordt
nog bevorderd doordat er twee generatiesper
jaar(juli
en septembet)zijn.
Belangrijkeaantas-tingen, vooral
op de
bladerenaan
de
onderstehelft van
deboom, kwamen
voor
in
'Rochester','Oxford'
en 'Androscoggin'bij
Eerbeek, Hunsel, S7eert en Liempde. Aigeiros-hybridenwer-den
niet
of
zeerweinig
aangetast, zelfsniet indien
zij
tussen debalsems
in
stonden.Voor
de
levenswijzevan
dit
insekt
raad-plege men hetatikel
vanVan
Frankenhuyzenin
Populier 5, 3, 1968 p.{042
en foto's 1,2
en 3.Groene blad.snuitkeuer (Phyllobius calcaratus F.)
Áigeiros hybriden van
tweeà
drie jaar
bij
STeerten
balsem-hybriden
van
dezelfdeleeftijd bij
Liempde werdenm tig
a Í-getast.Grote p op uliere b o
ktor
(Saperda carcharias L.)In
Oostelijk
Flevoland tasttehet
insekt eenvier- tot
vijfjarige
populierenopstand aan.
Deze
aantastingvond
vooral aan
de stambasis plaatsen zal
naar verwachtingkunnen
verdwijnen zodra debeplanting
zich na ongeveer twee jaar zal hebben ge-sloten.In
wegbeplantingen werdenplaatselijk
vrij
veel
boor-gatenin
de stammenvan
oudere populieren aangetroffen, met namebij
Nergena,bij
Duiven
enop
diverse plaatsenin
ooste-lijk
Noord-Brabant enin
de Betuwe.S cbimmelluis (Phloeomyzus redelei
HRL.)
De
in
de
schorsspletenvan
de
stamvan Aigeiros
populieren levende groeneluis is
doot
een wasvlokje omgeven.Komt
deIuis
er in
grote
aantallenop
voor, danzien
deze schorsspletener
uit
alsof ze beschimmeldzijn.
Het
insekt, datin
1961 enin
Foto 3
Aanta$ingsbeeld op 'Rocltester'.
1962 plaatselijk massaal
op
de stammen van voornamelijk 'Re-generata'en
'Marilandica'
voorkwam,maar toen
geen schade had veroorzaakt, vertoonde zichin
het afgelopen jaarin
kleinemaar
duidelijk
waarneembare aantallenaan acht-
tot
twaalf-jarige populieren
opnieuw,namelijk
bij
Best,\íeert,
Hooge-loon,
Engelenen
Nieuw-Schoonebeek(Dr.).
Meer
informatieover deze schimmelluis verschaft het artikel van Doom en
Hille
Ris Lambersin
het Ned. Bosb.Tijdschr
34, 1962,p.202-208.
Horzelulind.er (Sesia apiformis Cl.)De
rupsenvan
deze wespvlinder leven tussen basten hout in
het bovenste deel van de wortels. Een enkele maal komen ze zo
talrijk
erop voor dat het cambiumweefsel vernield en de wortel geringd wordt.In
1969 wasdit
het gevalin
eentij
oudepopu-lieren
langshet
Merwedekanaalte Utrecht;
thans deed zich eenzelfde aantasting voorin
een straatbeplanting te Ámsterdam.P op uliere glasalinàer (Sciapteron tabaniformis Rott.)
In
Oostelijk
Flevoland veroorzaakten de rupsen aande
popu-lieren
in
dekwekerij
zowel alsin
jonge beplantingen plaatselijk schade.Men kan
de populatie door hettreffen
van een drietal bosbouwkundige maatregelenrot
een laag niveau rerugbrengen, namelijk1
in
de kwekerij
de stammetjesin
de
tweedehelft van juli
bespuiten
met
Diprerex,2
in
de aanplant het snoeien van het jonge plantsoen de eerstevier
of
vijf
jaten achterwege re laren, en3
de snoei daarnabij
voorkeurin
augustusuit
te voeren.IViIs
Blauwe
uilgebaan
(Phyllodecta vulgatissima L.)Het
seizoen 1972weÀ
gekenmerktdoor
een algemeenen in
grote aantallen optreden van de bladkevers (-hanen). Men denke
in dit
verband bijvoorbeeld aan deactiviteit
van de heidekever!Aan
deze massale vermeerderingnam de
blauwe
wilgehaan plaatselijk ook deel. Merkwaardig is het dat de op jongepopu-lieren
veelvuldig aangeuoffen bronzen wilgehaan (Phyllodectavitellinae
L.)
deze algemene tendensklaarblijkelijk niet
volgde.De
blauwe wilgehaan nu, z€er gewoonop
alledei wilgesoorten9 en
op ffilpopulier,
veroorzaakte nagenoeg volledige kaalvreteriiaan Salix alba
re
Hoogezand, aantreurwilg te De
Bilt
en
in
grienden plaatselijkin
Oostelijk Flevoland.tY/ i I g e s n u i t k eu e
r
(Cry ptor rhynchus lapathi L. )Van matige betekenis waren de aantastingen door
dit
insekt aanSalix
albain
Hoogezand en plaatselijkin
Oostelijk Flevoland.
Ofschoonin
juni bij
Liempde de kever moeiteloos op de wilgenkon
worden gevonden,werd
geen schadevan
enige betekenis waafSenomen.Drontedarislalr (Tuberolachnus salignus Gm.)
Deze bladluissoort,
die
vaak enten onrechte
,,bloedluis"wordt
genoemd,kwam
massaalin
Vlaardingen
op
de twijgen
van jonge wilgen voor.H. Detz
en H.
A.van
lersel
/
Het entenvan de grauwe abeel
(P. canescens)Consulentschap voor de Tuinbouw, Tilburg
/
Boomkwekerii UdenhoulDe
meeste zwarte populierensoortenzijn
gemakkelijk
te
ver-meerderen doormiddel van
winterstek.Er is
echter een groep populierendie
door middel van
winterstekkenniet is te
ver-meerderenen die
in
de
praktijk
vooral middels
enten wordt veÍmeerderd, namelijk de grauwe abelen.Dir
entenwordt
tijdens de
rustperiode uitgevoerden
wel als
,,entenuit
de hand"of
,,handveredelen".Hierbij wordt
de entvan de
betreffendekloon gezet op
vooraf gerooide onderstam-men, dusniet op vaststaande onderstammen.
Een algemeenge-bruikre onderstam
is
eenjarig beworteld stekvan
Populus alba 'Nivea'.Vil
de vergroeiing succesvol verlopen, danverdient
het
aan-bevelingom
onderstammente
gebruiken,die
niet al te
sterkzijn gegroeid, dus
niet
opal
te zware grond en met niet te veel kunstmest opgekweekt. Deze onderstammeo dienenin
het
na-jaar te worden gerooid.Het
is aan te bevelen onderstammendirekt
op diameter te sor-teren,de wortels iets
in
te
snoeien,en
daarnate
kuilen.
De meest gebruikelijkedikte
van de onderstamis 8-12
mm
door-snede.De
gekuilde onderstammen moetenmet
ruigte
worden afgedekt, zodat men tijdens vorstperiodenaltijd
kan werken. EntmethodenVerschillende manieren van enten worden toegePast. Copuleren
Indien onderstam
en enthout ongeveer evendik zijn
wordt het
copuleren toegepast.Hierbij
worden
de
onderstamen
de ent
schuin door
het
merg
gesneden, zodatbeide delen
op
elkaar passen.Achter een li.p zetten, of lilJJer? zerten
Bij
deze methode is het onbelangrijkof
de onderstamdikker
isdan de ent. De onderstam
wordt
aan één kant dun ingesneden.Het
ondereindevan
de
ent wordt
aantwee kanten
dun
aan-gesneden en achter de bast van de onderstam geschoven. Hier-door is vergroeiing aan twee zijden mogelijk. Deze methode isvooral
bij
het enten van Populus caÍlescens aan te bevelen,om-dat
de onderstam (Populusalba)
vaakvan binnen
bruin
ver-kleurd is.
ITanneer
deze entmethodewordt
toegepastwordt
alleen de bast aangesneden enblijft
het bruine
binnenste deel van hethout onberoerd.
Drieltoeksenten
Dit
wordt
bij
het entenuit
de handweinig toegePast
omdat de onderstam tijdenshet
entente weinig
houvast biedt.Doch bij
enige oefeningis de methode
wel
te leren. -Wat vergroeienbe-treft
geeft deze methode de gunstigste resultaten. Immershierbii
wordt
het cambium langs twee kanten aangesneden en komt de ent rechtop
de onderstamte staan.
Bij
deze methode moet de onderstam dikker dan de ent zijn.Enlen met d'e machine
t. -'..,' .'-\, - 1'_: ., .t.:j
Bulgarije een entmachine
ge-importeerd
die
aldaar
op grote schaalwordt
toegepastvoor het
entenvan druiven.
De prijs is
thans
I
3.000.(Naar veduid
zal
binnen-kort
eennieuw type
op
demarkt
komen.)De
machinewordt electrisch aangedreven.
Verschillende maten messen worden geleverd ombij
uit-eenlopendedikten van
ent en onderstam te kunnen en-ten.llet
aansnijden door de-ze machine geschiedt geheel andersdan
bij
degebruike-lijke
methodevan
entenuit
de
hand.De
machine Ponst een omegavormig gedeelteuit
de onderstam.De
entwordt zodanig
gesneden,dat
beide delenin
elkaar passen.De
machine snijdt ent en onderstam apart aan enverbindt
daarna beide delentot
één geheel.Bij
het enten
met deze
machine is het een vereiste, dat ent en onderstam evendik
zijn. Daarop moet vooraf schetp worden gesorteerd.Vergelijking
der
entsystemenOp de
Boomteeltproeftuin teHotst
isin
het voorjaar van 1972 een uitgebreide proef opgezet met een aantal soorten laanbomen en heesters.In
dezeproef
werden de resultaten van enten mef de entmachine vergeleken met die van ,,entenuit
de hand".De
resultaten met grauwe abeel waren als volgt:Van
Populus canescens'Limbricht'
werden
50
entenmet
de machine en 50 met de hand geënt. Slaging en groei waren:TUINBOUWARTIKELEN
Een kleine greep uit onze lijst:
Plaslic boommanchetten
-
Hang- en steêketiketten-
Labels Tonklnstokken- Boombanden
-
Acryl gaaslinnen- Schermdoek
Tuingereedschap-
Snoeigereedschap-
Grasmaaimachines Pulverisateurs - JllÍypotB - JiÍÍy-Seven- Plasticpolten'
PlantacrylBindmateriaal
-
Handschoenen enwanten '
Kruiwagens Kaskitten en verÍwaren-
Beslrildlngsmiddelen'
enz' ênz'Vraagt onze uitvoerigê priiscourant
A.
MAURITZ
&
ZJ{.
J{.V.
.
BUSSUM
BRINKLAAN 2.10
