• No results found

Walnoten in de uitloop

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Walnoten in de uitloop"

Copied!
2
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

VAKTECHNIEK

LEGSECTOR

26 Pluimveehouderij 44e jaargang - 28 november 2014

T

ijdens een excursie in het kader van het project ‘Bomen voor Buitenkip-pen’ (zie www.bomenvoorbuitenkip-pen.nl) zijn onlangs in de buurt van Winter-wijk (Gld) enkele beplantingen met walno-tenbomen bezocht. Het betrof verschillende proefbeplantingen, vijftien jaar geleden aan-gelegd. De walnotenbomen, merendeels van de cultivar ‘Broadview’, waren destijds 2,50 meter hoog. Ze verschilden in het type boom (zaailing of geënt op een onderstam), de plantafstanden (10 bij 10 of 20 bij 20 me-ter) en het beheer van het gras eronder (maaien en inkuilen of begrazing met scha-pen, koeien of paarden). Doelstelling was een multifunctioneler grondgebruik en een meer gevarieerd en ecologisch verantwoord landschap dat meer recreatie-inkomsten le-vert. Voor de deelnemende grondeigenaren speelde mee dat noten, en op langere termijn het notenhout, geoogst kunnen worden. Tij-dens de excursie is gekeken naar hoe de bo-men en het gras eronder het doen.

Kennis en ervaring van 15 jaar

De zaailingen groeiden, zoals verwacht, sneller uit tot een robuuste boom dan de geënte bomen. Hoewel de naam ‘zaailing’ misschien anders doet vermoeden, is dat een vijfjarige boom van 2,5 meter hoog die te koop zijn bij een kwekerij.

Een plantafstand van 10 bij 10 meter le-vert veel sneller al een aardige kronenbedek-king op dan planten bij 20 bij 20.

De grasproductie onder de bomen blijkt de eerste zes jaren nauwelijks minder dan zonder bomen. De verwachting is dat er na een nog langere periode verhoudingsgewijs meer schaduwgrassen zoals witbol komen, die een lagere voedingswaarde hebben dan de raaigrassen. Bij begrazing moet de be-scherming van de bomen worden aangepast aan de diersoort: bij schapen en koeien scha-pengaas kort om de stam, bij paarden draad

op 4 bij 4 meter rondom de boom met stroom erop (beslist nodig!).

De notenopbrengst komt later op gang dan verwacht: niet vijf jaar na planten, maar pas na een jaar of acht. De hoeveelheid noten blijkt flink van jaar tot jaar te variëren, af-hankelijk van de temperatuur in het voorjaar.

Volgens kwekerswebsites op internet is de opbrengst te verhogen door een andere wal-notensoort erbij aan te planten, bijvoorbeeld ‘Buccaneer’. Omdat elke cultivar zijn eigen bloeiperiode heeft en de verschillende culti-vars elkaar kunnen bestuiven, zijn er in een plantage met meerdere cultivars gedurende een langere periode stuifmeel en bloemen aanwezig, hetgeen de plantage minder kwetsbaar maakt voor vorstschade.

De bomen in de plantages waar het gras begraasd werd of met een kleine maaier werd gemaaid, deden het veel beter dan die waar met een tractor werd gemaaid. Waar-schijnlijk doordat een tractor de bodem ver-dicht, waardoor de wortels minder goed wa-ter en voedingsstoffen kunnen opnemen.

Het valt te overwegen de bomen niet in rijen over het hele oppervlak te planten, maar in groepjes waarin de bomen op zo’n 7 meter afstand van elkaar staan. Met die plantafstand kan elke boom een kroon van 3,5 meter doorsnede ontwikkelen en ontstaat sneller een sluitend kronendak (en bescha-duwd oppervlak) dan met grotere afstanden.

Werkzaamheden

Notenbomen aanplanten kan van begin no-vember tot half maart, behalve wanneer het vriest. Het meest ideaal is maart.

Hoewel de walnoot op zure grond kan groeien, maar meer houdt van kalkrijke grond, is op de meeste landbouwgrond be-mesting en bekalking niet nodig.

Snoeien dient in juni te gebeuren. Dan bloedt de boom niet en kan de wond hetzelf-de jaar dichtgroeien. Wordt niet gesnoeid, dan ontstaan laaghangende takken, waar-door je lastig onder de bomen komt.

Als je het gras onder de bomen kort houdt, bijvoorbeeld door vlak voor de oogst nog een keer te maaien, dan kun je met een notenraper (bag-a-nut) erover heen rollen en zonder te bukken grotere hoeveelheden noten rapen.

Walnotenbomen in de buurt van het Oost-Gelderse Winterswijk die vijftien jaar gele-den als vijfjarige zaailingen zijn geplant op een plantafstand van 10 bij 10 meter

Bomen voor Buitenkippen

is op

excursie geweest naar enkele

beplantingen waar al veel ervaring is

opgedaan met walnotenbomen.

Walnoten in

de uitloop

(2)

27

Pluimveehouderij 44e jaargang - 28 november 2014

Praktijkervaring: walnoten in Limburgse kippenuitloop

Wim Strous, pluimvee-houder in Sint Odiliën-berg (L), heeft dertig walnotenbomen staan. Ze zijn vlak na de oorlog aangeplant door zijn va-der. Bewust verschillende soorten, vanwege de be-stuiving. Ze staan in de uitloop op zo’n 10 meter van de stal, dus de kip-pen houden de grond er-onder kaal. Dat is mak-kelijk met rapen. De

vie-zigheid die in de uitloop aan de noten komt valt reuze mee; hooguit wat modder als de grond nat is. De enkele keer dat dit voorkwam, heeft Strous ze schoongespoten in een veilingkist.

Voor het rapen heeft hij geen apparatuur, maar zijn (overwegend Turkse) klanten doen dat in ruil voor een aantrekkelijke prijs (een euro per kilo),

graag zelf. Ze nemen de noten bovendien meteen mee, zodat Strous deze ook niet hoeft te drogen en op te slaan. Afhanke-lijk van hoe het voorjaar verloopt, kan hij per jaar ongeveer duizend kilo noten verkopen.

Hoewel de bolsters giftig zijn, heeft pluim-veehouder Strous nooit problemen gehad met kippen die ervan aten.

Kippen bij een kort na de Tweede Wereldoorlog aangeplante walnotenboom in de uitloop van Wim Strous in het Limburgse Sint Odiliënberg

Verse noten zijn nat en moeten gedroogd worden om ze eetbaar en houdbaar te ma-ken. Drogen kan aan de lucht (in gaasbak-ken in een goed geventileerde, droge ruimte) of met verwarmde lucht. Je kunt de noten ook ‘nat’ verkopen. Of ze laten rapen door degenen die ze willen kopen. Walnoten zijn met name in de Turkse keuken gewild.

Schoonmaken van vuile walnoten gaat vrij simpel met een hogedrukspuit in een veilingkrat of een mand van ijzerdraad. In het droogproces gaan eventuele ziektekie-men dood.

Wat levert het op?

Op kleine schaal leveren walnoten niet veel op. En dan weegt de opbrengst van de no-ten ook niet op tegen de hoeveelheid tijd die je erin steekt. Voor een winstgevende aanpak zijn meerdere hectares nodig waar-bij er gemechaniseerd geoogst kan worden. De bomen staan mooi en lang en als ze 50 tot 60 jaar oud zijn brengt het exclusieve walnotenhout wel aardig wat op: stammen wel €500 per kubieke meter.

Monique Bestman Louis Bolk Instituut Anne Oosterbaan Alterra Wageningen UR

MONIQUE BESTMAN

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Advies aan deelnemers van de Pilot Natuur- en Landschapsnorm (NLN) – juni 2012 – Wageningen UR – PPO - AGV Maaibeheer van meerjarige vegetaties (1 jaar en ouder):

Dan als de duisternis wijkt voor het licht, {problem}} (bis.) Lauwheid voor moed en ontwikkeling zwicht, } (bis.) Dan davert als juichtoon vol vuur en vol gloed, } (bis.) Ons Vrank

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of

Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of

De vier onderscheiden dimen­ sies van literaire competentie, beleving, interpretatie, beoordeling en narratief begrip, zijn in hoofdstuk 1 toegelicht en worden in hoofdstuk

The implementation of the course provided the data to answer the general research question: How does literary competence develop in interactions with and about literature in

5.7 Samenvatting verandering in interactie over het boek 143 6 ONTWIKKELING IN INTERACTIE MET EN OVER HET BOEK 147 6.1 Beantwoording onderzoeksvraag 1 148 6.2

Lezers stappen uit de tekstwereld en objectiveren hun leeservaring als ze een oordeel vormen over de betekenis van het literaire werk. In deze vorm van betekenisgeving worden