Pagina 114 Gewasbescherming jaargang 36, nummer 2, maart 2005 Mededelingenblad van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging
[
ARTIKEL
Trends en beleid
Het gebruik van onkruidbestrij-dingsmiddelen op verhardingen neemt de laatste jaren toe. Dit valt af te leiden uit veranderingen in het beheer bij Nederlandse ge-meenten en uit gegevens van de VEWIN over oppervlaktewater-kwaliteit van de grote rivieren in Nederland. Kostenbesparing en ef-fectiviteit zijn voor gemeenten be-langrijke redenen om te kiezen voor chemie bij onkruidbestrijding op verhardingen. Deze trend staat haaks op de wens van zo niet ie-dereen om chemiegebruik op ver-hardingen te verminderen of te stoppen. Welk beleid kies je dan als gemeente, als onkruidbeheer zonder chemie erg moeilijk ligt in de praktijk? DOB biedt gemeenten mogelijkheden om kostenbespa-ring en verminderd chemiegebruik te combineren.
Ook bij de invulling van het lande-lijke gewasbeschermingsbeleid is DOB in beeld. In een speciale zit-ting van de Tweede Kamer over het Nederlandse gewasbeschermings-beleid, is oktober 2004 onkruidbe-strijding op verhardingen aan de orde geweest. Enkele aanwezigen hielden een pleidooi voor
chemie-vrij onkruidbeheer op verhardin-gen. De minister van LNV zal met een reactie komen. Hij heeft aan-gegeven DOB een reëel alternatief te vinden om de emissie verder te-rug te dringen.
Wat is DOB?
DOB is een methodiek die op verhardingen effectieve onkruid-bestrijding mogelijk maakt en af-spoeling van herbiciden terug-brengt tot aanvaardbare niveaus. Hiermee is het mogelijk te voldoen aan een duurzaam beheer van on-kruid op verhardingen, tegen rela-tief lage kosten.
DOB sluit chemiegebruik dus niet uit. DOB zegt wel dat er plekken en momenten zijn waarop je niet zou moeten spuiten vanwege kans op emissie. Dit betekent bijvoor-beeld: niet spuiten in de buurt van een drinkwaterinnamepunt, en niet spuiten als er morgen neer-slag voorspeld wordt. In deze ge-vallen zullen niet-chemische me-thoden ingezet moeten worden. DOB is een geïntegreerde methode die de positieve mogelijkheden van chemie gebruikt, terwijl
nega-tieve kanten ervan sterk ingeperkt worden. Met een registratiemodu-le voor de inzet van onkruidbe-strijdingsmiddelen zijn gebruik en effectiviteit van de bestrijding goed te evalueren. Op basis hier-van is het beheer eventueel bij te stellen.
Ervaringen met
DOB
Sinds 2002 werken tien gemeenten in Nederland met DOB op wijk- of stadniveau. Daarbij zijn ook vijf professionele uitvoerders van on-kruidbestrijding betrokken. In de DOB-testwijken is de wijze van be-heer steeds beoordeeld op effecti-viteit, afspoeling naar oppervlak-tewater, uitvoerbaarheid en kosten. De effectiviteit was door-gaans goed en de mate van afspoe-ling van middelen naar oppervlak-tewater bleef op een niveau met verwaarloosbaar risico. Waterkwa-liteitbeheerders in Nederland stre-ven ernaar dat dit niveau mini-maal gehaald wordt.
De kosten van het DOB-systeem zijn 10-25 % hoger dan bij stan-daard chemiegebruik. Deze meer-kosten worden voornamelijk ver-oorzaakt door het gebruik van andere technieken. DOB is echter drie tot tien keer goedkoper dan volledig niet-chemische bestrij-ding op verharbestrij-dingen. De tabel geeft een kort overzicht van de ka-rakteristieken van DOB. De be-trokken gemeenten, uitvoerders,
DOB als onderdeel van
certificatiesysteem Duurzaam
terreinbeheer
C. Kempenaar en H. van Keulen
Plant Research International, Postbus 16, 6700 AA Wageningen, corne.kempenaar@wur.nl
Onkruid op verhardingen chemisch of niet-chemisch bestrijden? Met deze vraag worstelen diverse gemeenten in Nederland. Met DOB (Duurzaam OnkruidBeheer op verhardingen) is duurzaam beheer van onkruiden op verhardingen mogelijk, tegen lage kosten. De resultaten bij tien testgemeenten zijn goed. Binnenkort kunnen gemeenten zich voor DOB certificeren. Certificering is een thema in de nota Duurzme Gewasbescherming.
Mededelingenblad van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging
Gewasbescherming jaargang 36, nummer 2, maart 2005 Pagina 115
[
ARTIKEL
emissiegegevens en andere infor-matie staan op de website www.dob-verhardingen.nl Karakteristieken van het DOB-sys-teem
1. Een getest en certificeerbaar systeem voor duurzaam on-kruidbeheer
2. Richtlijnen voor de inzet van onkruidbestrijdingsmiddelen en methoden
3. Tips voor onkruidpreventie, or-ganisatie en meerjarenplannen onkruidbeheer
4. Weerfax voor inzet van midde-len
5. Registratiemodule inzet midde-len en methoden en middemidde-len plus benchmarking
6. Achtergrondinformatie over methoden, technieken en be-leidsontwikkelingen
Duurzaam
terreinbeheer en
Certificering
Binnenkort kunnen gemeenten zich voor de DOB systematiek cer-tificeren. Omdat certificering hoge prioriteit heeft in het nationale ge-wasbeschermingsbeleid, is begin 2004 aan CLM Advies en Stichting Milieukeur gevraagd een DOB-cer-tificaat te ontwikkelen. Inmiddels is een getrapt certificatiesysteem gereed, dat als totaal ‘Duurzaam terreinbeheer’ gaat heten. De cri-teria zijn onderverdeeld in drie ni-veaus. Een niveau dat zich alleen richt op onkruidbestrijding op ver-hardingen (=DOB). Een tweede ni-veau dat zich richt op beperking van bestrijdingsmiddelengebruik zowel bij verharde als ook op groe-ne terreigroe-nen. En een derde, meest uitgebreide , niveau (=Milieukeur) waarbij alle relevante milieuthe-ma’s bij het beheer van groene en verharde terreinen worden
meege-nomen en bestrijdingsmiddelen-gebruik tot vrijwel nul geredu-ceerd wordt. Het certificatiesche-ma met de drie niveaus is in concept gereed en wordt in de pi-lots voor DOB en Milieukeur ge-toetst.
Nadere toelichting
op DOB
DOB is een initiatief van VEWIN, Monsanto, Zuiveringsschap Hol-landse Eilanden en Waarden en Plant Research International. DOB wordt financieel ondersteund door de Nederlandse en Europese over-heid (EU-life programma). Bij de ontwikkeling van DOB zijn verder betrokken Alterra, CLM, Stichting Milieukeur en de eerder genoem-de gebruikersgroep.
Meer informatie over het DOB-systeem: www.dob-verhardin-gen.nl.
