Die O.B. Jaargang 6, no.15

.<: •

.

.

...

:'!.~;..

.:"~-~-:.:'~·

}~~t

'

·;·.-.-·~

....

~

..

_{..;-:.:.w•"'i- •. '"··t· .}

,.._~

...

•

.

.

>' ,'.', •

...

.'

. ' •

·' .

.

.,

f

.. .. ,

'··•'~"''"""'J>;,."'j<."i!'>'

. ... . .. . •. ' ""

·>

. i

,,

•

.

.

.. •

.

.

.. . . .

.

-.

;:;E\iii/''i.'

.

n., _,· ::::::___ • .;._ • ..

~·~

- -- - - - --- - ~··-__ ... :._~:.·.·:-~~::..:i:-_~_

T]_Ir

a

~~~

In

a

go dour die linlL afgc-lo na.nslag istc waat·-··erloor hct •rig Sapa-1-:\yi\· is tn die res <><>~<><>

fan

em

e

nt

Toor gct•n oen Iwn n die oor-<tt verlc•tlc l te1· tafcl r en Oudl-na tall<' rring, on-1., wat in I. Ouditcur-dat vir 'n :er as ecn ond onge-·emaak is. ;tal en bc-bc:oop ~ afgelopc .E Ol'GE-oor die e van tee raat van ~:Ic voor-besit \'an aan gere-; gelcwer ~e lwl.) ~osge!d is r die ccr-cn petrol de datum <crmincler op tram:-dom, wo.t ;pekulasie opg-chef. 'rwag 'n

o

nr die rwyl sy cnde jaar r ·n uit-000, wat 1.S verledc

,

crs erk,•n Q·kman-.-:t, nan g•·-naatslmp -•ruil.:er'l is .eel word. die moei-te wurg, nderctdm-gstrceltsc ring. Die ;belastinE; rdie mid-·ef. dcut·-iJPYC en .et em ·n :>r\\'ins in : aan hul etaal ten f so laa~ lie eltstra vlr hullc

'

e lti: q•lln-Jic bulte-:ccnwoo r-•s andcrs rag \\'ord eet· <>ns

Gilregtstreer aan dJo Hoofposkantoor as 'n Nunsbln.d.

Jrg. 6. Kaapstad, \Voensdag, 12 Maart 19-li. No. 15.

Mev. Pre§.

S

teyn

Weier

1Uitl0lo

di

g

i

ng

N

21

liZolDling

Mev. (P1·cs.) l\1. T. Steyn, wat ,-erk<lc \H't•lc haar 82ste ve

r-janrdag g<'Yicr hct, hct, na Die O.B. ,·ernc.('m, ·n uitnolliging van

die reclingsh:omitec om die funl•sie van die PrnYim.ial<' Raa<l \'an

die Yr~·staat t<'r <'rt' van <lie l•oning h~ t<' woon. \UD die hand

g-cwys.

In die Eng1•l~><~ p<'rs is aang<'h.ondig dat '-Y h't'n\\ oordig :.ou

11rr!., maar mev. ::>teyn het dil:' 11crs daama in Iu·nnis gl'st('\ tlaL

sy nle daar sal wcrs nie.

Yir mensc wut bcwus b van die lyding ''at preo.,itll-nt Stcyn en sy egg<'notc moes verduur het ten gt'\ ulgt• \an die Rritse n•roweringsoorlog. was dit selfs vreemd da.t mcv. Stcyn uitgcnooi

is - en dit dcm· 'n oorwcgcnd rcpnbliltt'in:.t· Iiggnam !>OOS die

Provinsiale Raad - na die ,.triomftog" nut tlit• Rritst• lmning dcur s,y vercm erdc gcbic<l.

IF

®«»rr~

WI

Lo

Vo

9

S

~Irn~\if@1TI1l

~

Q,

P

t

ak

tyk

Bevest

llg

Gedurcnde dle t\\Cl•dt• lesing van til<' pri,·atc \\C'tsnntwerp

trr w~·!>iging van ilic \ uorregte en magtl' \an !cdc Yan die \'Oll

•s-raad sodat dit vir !tulle onmoontlili sal \\<"1':> om -.om. tans fooie

te ontvang-vir dicnstc \\at hulle deur mithld \:l.rt hul pal'lt•mcntere

posisie aan hul Jcicsrrs bewys, is die ag-tl·rdog tct·n J,.Y.'s wat deur mm·. l\Iarwi<'l' gt•oppcr is, bcwaarheid. Dan•· is vcrldaar tlat dit !cdc van die rcg~>profcssie is \\ ut hullt• hit•rann skuldig

maak.

Die Ecrste l\Uuistrr, Yeldm.

J. C. Smuts, het die wctsont-werp b~·~try en gcsc dat dit on-gclul<lcig is dat die maatreel trr ~pralw gclmm Itt:-I, dna r ill t die ,-oll;sraad net in 'n slegte

lig ~-oal stcl by tlit• Jlllbliek en

die SUSJ1i!>ic vct·!>tt't'l< dat alles

claar nie phtis is nit•. Hy het. gcs(o dat L\' 's d:kwels in pro

-iesslOnc-le hordnnighetd na hom

1 \'en·olg op bls. 8)

fillmJD®

~® ~©®r~®

al

mJ

.

l~~~~.

@[ill

@©~

\'f/~[f

~

~(ID®ft

Hoewel

die regering

immigrasie-komit

ccs

in

Europa

aangcstel het

om

aan

te hevecl watter

vakman-

immigrante ge8kik

i

s

vir toelating

in

die

r

nif'. kom dit

voor asof dit maar net oeverhlindery is; aangesicn hierdie

komitC'cs

gee

n

seggenskap

h<'t oor Britse onderdan<' wat

na

die

Un

ie wil

kom n

i<'

, <'11

dit

en

ige

J

an

Hap en sy maat wat

Br

it

se

hurgerskap ver·

wcrf

het,

vry

staan

om

na

Su

id-

A

frika

te

immigreer

.

Die !<OJnitocs hct slegs

seg-gl'nskap oor vrecmdelingo en

dlt skyn of hicrdie taalt oolt 'n

klug geword het met die

aan-Itoniliging van 1lie Eerste

l\Ii-nister dat almal ,goeies, slcg-tes en onYersltiUigcs" maar

J;an lwm. Te oordeel hierna. hot

die lwmitN•'> gcen funltsie meer nic.

In 'n onderhoud met die De-partemrnt van Binnelandse sa-ke het amptenare. te kenne ge

-gee dat. hul!e nie kan sicn hoe die rcgering !tan hoop om net

vakmannc \'an Brittanje af in

te ,·ocr nie, daar hy nic by magte i:. om Britse ilnmigrante wat aun tlio Yerristcs van die wet 'oldocn, af te Item· nio. Per t.Iot van sake sal ilit geen val<munnc• \\'E'CS nic, maar die man wnt dcur die Britse sif

goval ht't wat na. die Unle

im-m\g•·cl'l'.

BAlE MAKLIK

Die 1mmigrasie van ,Britse ondcrdane·•, wat 'n wye begrip

is en ook Jodc wat in Engela.11d gebore of genaturaliseer is, in-sluit, vind plaas onder die

im-Brits

e

Ry

k

T

uime8

Hn

Se

Church88D

,Dit i:. met dicpc drocfhC'id dut l'l' die intuimcling van die

Rrit...c· Rvl< tnt't al sy glorie en

al die dicnstc \ \ a t hy aan dlc

llll'U!.dom bewys het, aansltou", hl't aartsimpcrialis n'inston

Chm·('hill \ crlNle week tydcns 'n drbat oor lndie in cUe Britse latrhuis j:\'l'\\ c•cldaag.

ll<'llt<'t' IH'sl<ryf dit as ,een

van die somlwrste uitlatings

van Churchill tH'dl'rt sy ecrstc toetrc·de tot die Iuerhuis .J-7 jaa1·

gtlcde".

Dit is I)JI\'nllcn<l dat Churchill

sc politiclcc Ioopbaan dat<'er

vanaf dil· \'Crowcring ,·an die

Rorrc-rc-pnhlid<c - tlus die hoogt<'punt 'an Rritsc

impcl'ia-Jlsruc.

migrasiewette wat ten opsigte

van Britse onderdane maar

taamlil< slap is. A! vereiste wat

aan hulle gestel word, is dat hulle nie te lank in die tronk mocs gewees het nie, nie aan aansteeldike siekte ly nie en

oor 'n ldeln kapitaal-bedrag be-skilc. Indicn hulle bewys kan lewcr dat hulle 'n werkgcwer het, is die kapitaal nle eens no-dig n!e.

Wat die skeepsruimte en

aan-voet· van immigrante betref, is

daar ook 'n gaping waardE:ur immigrante sluip. Van die

be-skikbare skeepsruimte word 25

persent

aan

die Unie se Hoc

Kommissaris toegeken, 15 per· sent aan die rederye en die ori-gc sestig persent aan die Britse rcgerlng. Die Unie gebruik sy

25 pcz-sent om sy onderdane wat al baie jare op

skeepsruim-te wag, na hul vaderland skeepsruim-terug te bring, dus geen immigranlc nie. Dit is dus die Britse I'cgc-rlng en dlo redorye wa.t besJis

aan watt~r tipo immigrant 'n passaat gegee sal word. Die Britse regering, bewus van die nrbeidstokort In Engeland, is solcor nie to gretig om van !.Y \'lli<mnnno ontslae te raal< nio

en sal voorl<eur verlcen nun

diegcne wat hy self nie kan

gc-bruik nie. Dit is va.nselfspre-ltend dat ons die nutteloso

irn-migranto met nie die Rritsc

t·cg-el'ing nllts I;an aanvang nic,

gaan !try. En dit is hi<'t'clio

,slegtes" wat gcnl. Smuts wcl-ltom heet.

Vh· clie rederye is dit 'n

kwes-sie van besigheid en hulle sal hul nie bekommer aan wie hullc

passate verleen nie.

GEE..~ KO~TROLE

In die buite!and is daar dus geen beheer oor hierdie mense

nie. Hulle word wel in Suid· Afrika deur clie lteurraad, wat

onder die wet van 1937 ingestel is, gekeur. Hoe hierdie keuring

gcsltied, het geblyk uit dJe bcrig

wat ons verlede week g-eplaas

het en waarin aangetoon is dat die meerderheid Jode en ander ongewenste clemente is wat ons nie graag hier onl\·ang nic.

In

'n

onderhoud m<'t die Rommlssaris van Inmtigrasic,

is Die

o

.

n.

meegedecl dat dlt dikwcls gcbeur dat imm

lgrn.n-te hier aanlantl wat nie aan die

vercistes van die wet voldorn

nic. Aan hulle word dan 'n

pe-l'iO<le van. veertien dao grg-ee

om hicr te bly. Daarna word

dit vcrleng na gela.ng van

om-standighcde. Hy het verlda.ar

dat clit wel dih·wels gebeur dat

immigranto wat nie aan die vereistcs van clie wet voldoen het, op hicrdie manl<'r penna-nent in die Unie bly woon.

GEEN V AKLUI 'n Vcrdere ontleding van die

aansoeke van vreemdelinge om gcnaturaliseer te word, soos dit

(Ver...-olg op bls. 8)

AANDAG WOLKWEKERS

!

I

Die

'W

ol-Groeiers-Afslaers

BEPERK

PORT EliZABEJJH lEN

OOS-LONJDEI\1

het besit

ge

neem

van

'

n

1\lo-derne,

Goed l

n

gcrigte

W

ol-pakhuis in

KAAPSIAD

IB3IR?JI~

CIP IHJ

IDJILJ]) 1E

Wakkere, Persoonllke Verl<oopsdiens en Persoonlil.:e

Belangstelling, wat die snclle vooruitgang van dio \V.G.A. in Port Elizabeth rn Oos-L<mden verseker

het, sal VANAF 1 FEBRUARIE tot u diens wees op die

'n Groot a.antal AfrUtaners Yan die Rand en Pretodq. het die eorste groep politieke

gevan-genes wnt ween~ nrunestie uit die Sentrnle Govangelll& losgelaat is, feestel11< Well<o'rn geheet

by gelceutheHl \'an 'n eetma.al in die Afrlkaner-Kofflchuls. Fr'otorlll- W'nnnt~lp.eude

ge-biedsgcnl. p'rof. G. Cro11jc bring hicr ltuldc- nan cllt· gc\·angcne..s.

KAAPSE WOLMARK

\'erselter Puik Pryse <'n Lonende Diens deur u Sl<rcrsel te mer I•:

~~&

ccurr

DIREKTEURE

N. C. Havenga (Voorsttte:-): J. H. 1\toolman (O

nder-voorsitter); A. C. Lombard: S. D. :-=aude; T. B. Jordaan: C. J. H. Visser; F. Jooste: L. ::'\h:es: B. J. \'an der ::'\Ierwc.

Hoofbestuurder: C. C. Kricl.

Bestuurder. l<aapstad: N. J. Vlok.

Skryf nog vandag nan: POSBUS 15,17 - TELEFOON 5-4615

~o®o/&o

IID~rrn®rr

lk

Telegramme: ,GRO\VOOL"

Prlvaat Sylyn 8045

HER!\IESWEG - PAARDE:S-EILA!'."D- KAAPSTAD ,Suld-Afrika se 1\Iees Vooruitstrewende Wolma1telaars"

BLADSY TWEE _{DIFJ O.B., WOENSDAG, 12 MAAR!l' 1917}

W

at

Beteken D

i

e

Kruipery?

(Dcur rROF. G. CRONJE) \Vaar gan.n dil heen '?

Dit is al vraag wat 'n mens

kan stel na aanlciding ..-an die

:\atalse Administrateur, D. E

Mitchell, se voorneme om, na raadpleging met die Eerste

1\fi-nistet·, 'n ordonnansie deur sy

Prodnsia!e R~ad te Iaat bc

-klink waardeur die Indiers ,-:.n ·die groterigc stedelilce sen lm dcur twcc van hul rasgenote in die stadst·ade vcrteenwoonl.g

sal word.

As die IncJicrs brJ•rrl•te wr-teonwoordigiug in die pnrlP

-m('nt en in die ::.\'atalsc l'ro

-vlnsialc Raad as hcncde !tulle

wn.ardighcitl beslwu, '' atter ..,in hct dlt dan om hullc soortgc -lyl•c vcrtct•nwoor<li~ing in dit• Xatalse stadsradc aan tc bit"<l ·? Hulle wil mos nou l'l'nmaal nic

soos 'n .,mmderwno.rdige ras"

behandel word nic, soos 'n ::\'a -talse Indierblad na aanleiding

\'an die aankondiging- van <I.e

Ad\'isercndc IndiCrro.ud geskryf hct.

VOOGDY

Die hoofbeswaar is cgter dat sodanige vcrtecnwoordiging

strydig met die llcg-in~el Yan

blanke \'OOg'dyskap I!:' Vo:gcns

du~ beginscl kan dtc nie-blan -l<cs, mits hulle hul waardig ge

-dra, medcscggenskap kry in die

behartiging \'an hu! c1c bclangc maar hullc is beslis me gereg -Ug om mcdeseggensl<np le \'C r-lcry met bctrel<l<ing tot die

reeling van die sake wat die

blanke.c; raal< nie. Dit beteken

dnt die nie-blanl<es utt die gc -wone bestuursliggamc uitge -sluit moct word. Gcnl. Smuts hct dit bcpaald mis gchad toe hy verlede jaar in die Yolks -rand in \'Crbnnd met die Indie r-wctge,.,ing (mcer bepaald die

politieke vcrteenwoord:ging}

verklaar hct dat die beginsel van voogdyslcap \'Crcis dat die

nic-blankes g-eleicrelik mcclc

-scggcnskap in die !andsbestuur moet l<ry.

'n Ander beswaar is dn.t ons mos teen hierdie tyd al weet dat as 'n mens die Indict's 'n pinkie aanl>ied, hulle dio helo hand wil M. Hul!c sal met niks

tevrcde wees waarmee genl.

Smuts hulle deesdae wil paai nie. \\'at hullc wil he is poli -tiel<e gclykstc!ling, selfs ook al se hullc tans dat hulle darcm solanl< met die beperl<te of ,.ge -laaidc" stemrcg tevrede sal

wecs, soos die Indiers in Kaap -Jand gcnict.

UITHEEMS

:Xog 'n beswaar is, dat al die politi('i<l' voorregt·c wat tans tot dio bcskikkiug van dio l

n-diers gcstol word, op niks a n-ders lll'Crl<om nie as die stelse l-matigr inburgering van 'n ge -hecl-cn-al uithe<·msc rassegroep wat huls-toe gcstuUJ: moet n·ord.

Hct al die l<ntipcry voor die Indiers nie dalk 'n die -perc betekenis nie?

Toe genl. Smuts onlangs Yan New Yol'l< af teruggclwm het,

was hy verontwaardig dat

sommige mense durf beweer

dat hy op die byeenl<oms Yan

die Vcrenigde Volke 'n nccrlaag gely het. Wat gebcw· nou? Probeer hy nie nou om so c!a-nige toegewings

te

doen dat die nie-l>:anke OOI"Wig in die B.V.V. 'n volgende kcer nic soveel sldctgoed sal hO nie?

Rom dit nio ool< maat· daarop necr dat die B.V.V. toegclaa.t nord om in tc meng in S uid-Afril{a. se blnnclandso aangc-lccn thcdo nic? En is <11 t nle 'n ct·l•cnnnig van dn.ardie ncerlaag wat genl. Smuts 'n ,terugslag'' g-cuocm het nic?

(Die voornemc van die Ad-mintstt·atcur om Indicrs ln die stadsrade toe to laat, ls voor

-\'erlcde week dcur Durban se stadsburgers met 15,066 teen 1,369 stemme veroordcc!. Red.)

!Bre

(f)LTJ1l

fl:

w

o

o rd l

rrulwii

!Tll

giil!1l

g

Mere I

Tfll

d

i<Errvertdrtirrilging

(

D

e

u

r

P

ro

f

.

G

.

Cronjc)

Alles

d

u

i

t

an~

daat

·

op

d

a

t di

e h

l

ankes

v

an die T

r

ansv

aa

l

d

aaro

p

uit

itS

o

m

op luu

)(l

clsg

f

•hi

t

·

d

'n

do

clbewu

!'

tt" en georga

u

isee

t·

dc

Indi(Fr

-

h

oik

o

t

op

tou te

~it. lluUe is m.a.\1. \an plan om die oostcrllngo ft• s!aan waa r hulle dio sccrste 1;'3!\n l•r,\· "ant in 1936 ( nou a.l mt•cr a.. tic•n jaar gclcdc) wa. .... in die Trau s-vaal nlc minder u..., i l pt•rM•nt van die ludiers \'1111 werlu·:ulc• lt'eftyd in die haudPI bctroldw. Inulen die• blank!.' :1c \'Oorg('no -me optreclc op hnntlelsgt'ilit·tl !.laag, hal die rt'Jlii t l'iasie 'an

tHe oostcrlirrge \\ n:u-.,J,~·nlil( tmk spocdig Yolg waul tlhJ Inwi:, ... ::;at hu.ls-loe gann sodra d I nie m<.-cr vir hull•· dit' mol'it1

nerd gemaak won! um l~ier te bly nie.

Die teltcns is oult al da:u

dat die ln<lierhaudt·l:~ars hicr

en daru· begin. s., ·kry. ,- Q r-dat hullc oor die nrloop vnn sake begin l<erm, moet hulk

egter ccrs die n aag b

cant-woord o! hu:le dan J.:'l'meen :tel dat die wrtmcnsc , :m hie! <.lie land so lankmocdtg-1s d.1t Ll:llc nooit terug sal slann nic. ·A fi

hullc so gcmeen hl't, wil o:1s

die hoop uilspreek dat dit spo~- ' dig mag blyk da~ hu:!e hul

vcrgis het.

HUL KERFSTOK

Inderdaad hct the lndicr~

heelwat op hul:e L • .-rlstol<. Om;

wrl hulle net aar. '!1 paa r . altil's

1\cdnner \\ nnt hulll' is mo-> Ittnkul besig om die pu:asH! \'an

die \ ... itmcnsc tc ( 1 dcq::, · a'.•:c.

vcral op cko:1o!"'cse g-cblcJ.

\\'ut geproklan1Cteruc g-roiHI .n die Transvaal ht'lrrr, ltd d!c

Fectham-lwmmissie, wnt no;..;al

tocgceflik lct•noor d;c oo J

'cr-linge was, \'asgcst •: dat

l!•dt<·t·-indringing om\ an,er~ k pl.aa:,g·

·-vind het. Die ccrste B room-I<Ornmissic hct g.•.-ind dat

d.,.

Indiers op die Transvaa'

platti.:land bestg- is om die bl an-ke handdaars le! verdring. \\"at ::'\at1! b··trcf, hct die Eerstc ell die T,, cede Br. •mc-kommissics groot ltaa:se Indicrindringing aan die hg g-cbring.

\'oor die :\lul'l'ay-lconmti~sic

hct dil• Tran!-.\'aalsc Indierko n-grc-. wrklaar dnt die lncliers

doelb•·\1 11s da.arop uit is om all!' \\d;.:t 1\in:.; 11at hullt• op el w-nic,.,t• ~;"l'biNI aan bandc pn•-bcer lc, op ('II'" moontliiH~ ma-r.ler tc ul"ttluik

En t c d .... Rt·gering in 1916

!':V!t n bt sondcr tocgeef:ikc maat ·cd the <'!itonomicsc posi

-sic \'an d·e blankcs p1·obcer be -"" i:ig ll''t,

'

'as

die arme,

,-er-or.:·"~e Ind.i.:r:; dadclil< op hullc pcrdJic en hct hulle hul tocvlug

tot 'n a•:trunte en uildagcnde lydcliltc vcrsetbewcging

ge-n.-em, a..:of Suid-Afriltn huJie

iurd :".

l:"l'Dlt~ SE HOUDTNG

lndii' h~t uol<

ru

e

op hom Iaat •,, a~ nit•. fl) ltet pro beer om

~iuid-.-Vrilm iu llle vct·!ct·nthcid h• orin,::- dt•ur haodt•lRbrt re

k-f<;n~t· on h• ~~' en deur Suid

-.\tril;aaao;e onderdanc in Jndie

tt• \'t'nH."(1er. Daarna hct hy op

die 01 la:1gsc byeenl;:oms van d.c .• \·ercnigd.:'' Voll<c nyd;ge a. 1\ <1.! c gcloocls teen dtc land \':nar tienduiscnde koehcs en

hul • N\satc die gcl<'cntheid

r,c·.·aad hel om weh·arcndc In -l.l.i!rs tc won!.

Kan die oostcrlinge v:tn hicr -cl:c :~:Hl en hullt• rasgenotc daar

oo: ,; .• t die water dan \'Crbaas ·::cc ~ as Su!d-Afl'ika se bcdrcig

-cl::: , n beledigdt• witmcnse nou die g"l'lederc gnan sluit om hul

-sch , n hul nag-cslag in hul eie va I r n· J tc bc\·cilig? Kan

hullc nou met reg nan die l<erm gaan as IndicrvcrdringiJlg dte

b~anl<cs se real<sic word teen

IndiCrindtinging?

Die Indlers in ons land wll

op eKonomiesc en politiekc gc· bicd gclykberegtig met die blani;:es wees. Aan daardie else ~ai nic voldoen word nie. Die botsing lussen die Asiatc en

Europeane in ons !and sal ,-oortbcs'.aan en die ,-ooruitsigte dat dit oo•t beeindig sal word, is skraal - tensy repatria~lo

tog nog dcurgevoer word. Bc-\'OikingS\'Cn;Jmiwing-s is mos nan die orde \·an die dag.

Dit moet as 'n uitgemaal<le saalt bcslwu word dat die In·

dii.ir\Taag!ltuk me met lapwerk rcggedolttcr sal kan word nic

Hoe goucr die blywendc op· Iossing aangedurf word, des

tc

beter.

V.P. KE'LR .BOIIWT GOED. - Die bocrc-groep van die Ver·

cmgde Party in die ,-oll<st·aad het op 'n vcrgadering vcrldaar dat hulle geen fout vind met die boikot wat die blankes tans

op die Indiers toepas nie. Hulle

rcgverdig hul standpunt deur die fcit dat Indio ecrste stappc tocn die Unie geneem het.

WIL l\tET I~DI£ NA V.V.O. -- Churchill, \'Oormaligc ecrste

minister \'an Brittanje, het

\'Oorgestcl dat Engcland ecrder as om afstand te doen van sy beheer oor Indie, die saak \'OOr die V.V.O. moes g-clc het. Hy het die rcgering- van Nehru as

'n .. ramp" besl<ryf. Dit was vcr-keerd om die regcring in die handc van Hmdocs te plans,

het hy gcse.

lndiese Druk Op

Aust

r

alie

Au..,tralic is nic \'an ,-ont· -ncmc om toe tc gN• aan die else wat na. ,·erwag-ting binnr -){Ort <leur lndic ann .\u!Stralil• gc.'>t<·l sal word om die immi -grn!Si(' van Indicrs n:! Au-.tralii.' tc ,-crgcmaklil• nic.

IHioW

o

lF

o=

lLo

W

o

9

§

§JP)e

(~ll lJtmU~§Jk~ii

Met!

fr~

®

tmfi

mJ

~

§

<e

&1!cantrr

«»§~

errn.

W

~rrR

®@rr

Diamonte

Prinses

Vir

Die Australiese mmister van

buitclandse sake, dt·. E\·att, hct die huis \'an \'Crtccnwoot·digrrs

meegedeel clat Australic sy .. wit

belcid" sal handhaaf, afgcsil·n

van die cisc en clntk wat IndiC

mag uitoefen.

Die bcsprek!ng \·an die k

wes-sic het nog nie tussen die twce Iande plaasge\·ind nic. Indie het egter in:igting ge\•rn omtrcnt

die immigrasie-belcid van A

us-tralie. Hy het Yerkln:u· cla!: d:l

nodig is dat Indic en Australic

mekaar d<'cglil' op hierclic pnnt

,-crstaan ... As Indic claarop a an-dring- om sy eie beicid vir sy eie

mense op tc stel. dan Anstralic

ool\", het dr. Evatt gt·sc.

lillY :\'Ol' 'X I•.\:o;POORT

Xadat dt,• regering uu nvanl•-lil< geweicr· hct om 'n paspoot·l aan h\·ee Indiese lcil'rs. dr. Da-cloo en dr. :>:aicker, wut na In -die ,,·ou reis om die al-Asiatie

-Rc kongres l~y te woon, sodat

hulle Indic oor Suid-Afl'll<a l'an

,.inlig", hct die regering nou tocgestcm om paspoorte aan hul:e te \'Crleen. Die paspoorte Is eers gewoier omc!at die twee

lelers die landswette moed.s-wllhg oortree het.

Oorlopeod van Ieedvermnak en !>put Yert.cl Arthur Barlow in sy wecli:blad hoc die BrUse l'oning s<· matt·oso die JI.N.r.

se pal'l<•mrnterc julcskclspan in 'n 1\Nbtryd geltlop het. Dit' of -fbit>rl' 'an die \'unguard, die slagsldp \\·aarmC'o die )lOlling hicrhl't·n gcbring is, is deut· die parlcnwntcre span ,-an die JI.X.J'. uitgcdaag tot 'n juk

-skeiw<·ll'>tryd, bcrig die bind.

Aan die Britte moes ccrs ve r-duidclik word wat jukskei is en hoe dit gespcel word . .. " ·ocns -dag hct die twcr spannc ont

-moet, v!C'I' elli, en die matrosc

J

hct <lit• :-<attes Impot gcspccl. .

Die X at tcs was nat van die sweet aan die cntl ,-an die wc«

-stryd. Di1· matrose hot hulle dwarc,drur op hul tone gchou". Die b'ad gaan dan ,-crdcr en \'Crtcl honcnd hoc die ,,Nattes" in die dac van HiUcr hesluit

het om julcskci tc spec!, soos

dit gespcd is deur die Voor- ' trekkers. .,Om die beste daar -van tc sO, is dit 'n dom ,spele -tjie wat niemand oolt sn.l aan -vaar nie''.

)laar .. dlt mocs die na!>ionale "PC'l word ,-an die ultra-Afrlka

-ncrs, en hierln hot die nalcome -lingr van Dralcc huUe gowen".

Die blad :-1oem nie die name van die H.K.P.-lede wat hulse!f so tot spot laat maa.k het nie, bchalwe dat dlt blvk dat mnr.

I

Jan Wilkens en

To

~

Naud6 on -der hulle was

DIE

RED

E

, \' oortc;pruitcndt uit die \ l 'l'

-nndrrings wa t dit 11rg-anisa ... h• van die Gt•ntcncbt... in die t•Pu ontlcrgnan hct, is dil' liroon diP

cnigste \\ crklikc lwnstitu ... i

u-nelc band wat flrlttnnje Ult't

hn.u.r sust••t·state \'(•J·hind. Hit• annweslghcid van •lit· !coning in die domlnlltms sal hlt•rdie band

verstcrl•'', lui 'n !H !artikel \'fi!l

die Natal \Vitne.«: nn

aanlt!i-ding van die bes{Jcl< van die

Britse lwningsgesi n in S

uid-Aft·ika. Die blad < !Tolg dar:

,Ole besot•!< sal ann diP w&rehl d('monstrcPr . . • <ln t di<' san

w-werlting waarop die Gemenl'h<•s

berus, ni<' dNrr die lwn-.titusi o-nclc vcrandt•rings t•f ver!oop

van jare ,-rrnletig j.., nil'''. Vir republikeinsc lcicrs om aan die l<onings' erwclkoming

clcel te ncem, bete';tcn dus 'n

vet·sterking \'Un <h.! E

mpire-bande, en alma! v:ect dit. l.XIE \'RA I\:ORIXG. -- Die

regcring het by die Intcrna sio-nalc Voedsclmad aansocl<

gc-docn om 200,000 lang tun

ltoring om die \'Oorraad ,-an die

vnle aan te vul ,.: - dtt· :opo.:mlo jant·. Aan die eindc \'an Ja -nuari.e was dte skatting van die

Unie se koring~= c:Q ~a:

4,428,000 sakke -'

flLY DAL!i: IX GRIEiiE- •n Stinl<houtkissic met dia -L.-\:\ D. - Dit is moontlil< dat mante tet· waardc vo.n £3,700 die 1> 1tse troepc lat~ger as wat is by gelcentheid van die ont·

voorh<!•'n o t'Cl'ngt'lwm is, in vangs van die Bntse konings

-Gricl'l'lantl sal h:y. Die tt·oepc gesin in Oos-Londcn aan prin

-sou o<>r,;pronklrk na 31 :-.raart ses Elizabeth oorhandig. Die

uit Grid:c!and ,-erwyder word. diamante is van Namal<walnnd Hiet dto a:mkondi1;ing sal nou nfkomstlg en in Johannesburg in hcrSi('ning gcnecm word. geslyp.

-

- -- -

-

---.L.::..:.:.

:.:..:.:.

_:_ _ _

_

_

_ _

_

BELANGRIKE

OPE

N

BA

RE

VERGJ.L\.DERING

S

TAD

SAA

L

SA

TEHD

A

G.

ST

E

LLENB

O

S

C

II

22 l\1AART

om 8-uur n.m. SPREKERS:

DI

E

KOMMA~'\DA~T-GEXERAAL

D

IE

ASST

.

KOMDT.

-

GENERAAL

E

lh

e

of fisier en brand

·

wag in die

omgezcing

2aa

n t

ee

n

w

oordig wees en gaan ook

,n

paar

'l..

'

ri

e

nde saambring!

Voor

1

Onlang:-3 plaasgcvinc van hoofko en Johann• l<al, tot 01 tige, wic SE manticsc 1 met hicrdi Die brui uitgesien 1 van haar ' kom hct, t begelci de tegemoct ~ is bygestal mcisies en egband is, Steyn. \'icrho offisicre ,, het op 1 vergndcr • plaaslil«.• Offisicrc 1 Transvnnl Die lwmn J. F. J, n toegcsprc• Die l<w• keinsc vc: die OsSe\'

H.l\

'n Ver. n1ewerld r sindcs tc sonvcrlcic tot stant ledc Sah Icc

o

.

n

.

-gcwcntl. baio led• vlndc Yir die voor: der lion ton gu spree!<. Die dour ' dlo he \\'lll\l'n mccge llngsb nlo, Yan

<

ltrn~t· gesl<lt ~Inr. L.V., ht gesprocl cengcsi1 lede va ontnu~t a1 die se boll< daarom

.

,.

.

.·.

.

.

.. -

- . . . -· ... ,

·---~-

_..

;,~ '

_.

_.

_{. '}

_.

_.

_{.· ...}

_··

_..

·.~·'i'"-·.-,.1">~,:.:~.;·-·

_.·

·>:e::.t~~

~~:-~~,

·:

-~.

! •. ;,·::::. ·

~-~;~··,~

:~~-."!~:::~:::r:-~~

,_·~::·:;:.:;.;.;,'.:i':.:,"":-.-.~~-~:.

)

i~~,

-

:

·

..

· .

.. . ··

·

· :

·

.

,

· ·

· ···: ... :·-:.·;: ., ...

·:~~~:-~··rt;:tt~~

.

:

~:J:;

.. ~~. • .. • ~l.j ··::/-~ ... ~··-~.;; . . . . : ; •• ~~ .. -... :,::;'f.~.::-,~

...

k~··"~-~·:r-,~.l'o·:.-"""'~-~~~~w~~~·,....__._;f'9 .... ;.:. ~J~-.

.

·

:

....

·

..

·~,

..

..;

..

,_

.

~

...

~·

.-.

. .

.

,

...

~

...

,..._

.~ ~--~ ..,:-,..,•' •' .. ,. "• ,._ t':)·~·.:-:a.,~~·c.•Ol'• .,,, .. ~,~ . .,...,.19"'11...,;.~rl'"'" IW · •· :{~~~-. . - ' ,•._; .• ::·'!"!.;...f;::.l~ ~ ~~ I ~J/~!.l't~tS~~

.

···-·::c:t::s:a"·""" ..

.;..'~;f~~-~"tr.~ .. ~ __ .,. :-or-.. _ . _ _ _ _....:_,:_. -- · ~~~·~t:::-~· ..}'·"~---· ... !.!·~~ .. ._..._-:_··.-::";'',· ... :.··· ~--~~ .. ~ .... ~ _ ... ·-··-~ ~: :_' - - __ _2,.. - •• -~~- _ , . ~ ,.,. __ • ~·~\ ~--~---~~- --'i-~ 't • •

I

~

rg

g

.rop

u

it

··hoikot

till die l<erm

!ringing die word teen ns land wil >oliticke ge-met die do.urclie cisc •rd nic. Die Asiatc en !and sal \'Ooruitsigte g so.! word, repa triaslo \\orcl. Bc-·s is mos c dag. litgemaaktc

dat die

In-tct lapwcr){ 1 wot·cl nic. ywcndc op-rord, des tc :oT GOED. ·an die Vc•·-• volltsra.ad tg vcrldaar : vmd met lanl<es tans ; nic. Hullc punt deur t·stc stappe m hct. NA V.\'.0. 1lige ecrste ~njc, het and ccrder >en ''an sy saal< \'OOr ! hct. Hy l"chru as it was ver -~g in die tc pinus,

Vir

.

•

met dio.-an £3,700 1 die ont-konings -nan prin-dig. Die o.l<waland umesbu •·g

AG

ING

ing

!lar

DIE 0 B., WOEKSDAG, 12 MAART 1!H7 BLADSY DRil!l

~---Voortvlugtige Tree in Hu,vclik

1

~

Onlang,3 het cllc huwelik

plaasgennd van Rinn, dogtcr

,.ar.

hoofkomdt. G F. Ebersi:ihn en Joha.'1nes CronJe van

Sene-kal, tot onlangs 'n

,·oortvlug-tigc, wie se omswe1·wingc 'n

ro-mantiese klimal<s bc•·ctl< het

met hicrdie huwclik,

Die bruid het daar al:crliefs uitgesien toe sy aan die arm

van haar vader die l<erk

ingc-kom het, terwyl die bruidegom, bcgclcl deur sy moeder, haar

tcgemoet gegao.n hct. Die l)ruid

is bygestaan dcur· drie

blommc-mcisies en ·n hoflmapic. Dio:>

cgband is gelc dcur ds. J. P. H.

Steyn.

4A"t-::'

.~

~~

!'\'a die ,·errigtinge in ct:e l<cr];:

IS 'n groot sltarc van ''ricn(h:

1:a die plaas, wnar 'n puik

ont-haal gegcc is dcur die bruid

Sl' ouers.

Toe!<pra.kc is g-ehou dct:r mnr.

P c;rew:n, dtl'

scremonicmces-l<-r, komdt. I<nos Taljaard \'an

Heitz, ds. St<'yn en lwmdt.

P1tout \'an B..thlehem. Die

bru•-<1.-gom h.:t hai~ pa,;lik

gt::nt-woord op a: die hcildrm~kc cD

daarna hct die gaste nog 'n gc·

ruime tycl g-escllig drurgebring

l'll die gas\'J·yhcid van ltontdt.

Ebcrsi:ilm ten voile gcnic-t.

-(Ingcstuur).

~~k.CGM®W§JrlEEIT~{GJ

llW W •

.!JrR.A\WSV A\A1L

(Q)gjffi§iierre

Ttrelk:

§:malmm

\'ierhonder<l- negc-en -\·ccrt i g

offisiere van );oord-Tran.,ntal

bet op 1 :"llaart op Xybtroom

vcrgadct· ondet· Ieiding van die

plaaslikc genl., \'an HcnsiJurg.

Offisiere uit alle dele ,·an X.-Transvaal \\ n.s hier !HUH\ c!!ig. Die kommandant-gencraal, dr.

J. F. J. van Rcnsburg, hct. hullc

tocgcspreclc

Die lnvcssic van die rcpub:i-keinsc vcrantwoordelikhcid \'an

die Osscwabrandwag, sowel as

die kwcssic van samcwerking

met clemente wat b.:rc:d is 01:1

die b1·oc•lcrhand tt: \'at, i:; :a d:.:

besprek:ngs ten vo!lc bchandc-!.

Die nand is 'n op .. 'nbarc

,·er-gadering in die sta<h:aal van

);rylslroom gehou, en die stad·

saal was, ondanlc-; ~!•c s\•:arc

rc<:nwccr, wat dic hl'ic da;-

ge-llccrs hd, vo:, sodat hcclwat

mcnsc tcvredc mol'S wees om tc

stnun.

HoNJPo~leiding

Weier

O.B.~Samewerking

₁

In W olmaransstad

'n \'ergeefse poging om

sa-mcwerking tussen na~ionaalg<'­

sindes ten opsigtc Yan die

tu!.-scnverlti<'sing in \\'olm:uansstnd

tot stand te bt·ing, i!.

\'OOr\'et·-l<'dc Satcrdag <leur die

plnasll-l'c O.B.- en H.:'\.P.-ldcrs

aan-gew<'n<l. ::\a b<'rig· \\ ord \\ n'i

baio lcdc van die .H.X.P. tl•

\'inde vir toennderlng. en S<'lf<; die voorsittet·, <Is. E. J. J. van

<lor Horst, het hom aanvanldi11

ten gunstc datu·\':In uit

gt•-sprcek.

Die partybestuur is <'gtcr deur 'n algc,·aanligde van

die hoofl•antoot· tocgcsprC<•I(, waarna die voon•ittcr die

O.n.

meegedeel hct <lat die aftle-llngsbcstuur nil<s kan docn rue, aangl·sicn die uit~lwp

van O.B.-lcde ult die party

l;:ragtens 'n lwngrcs-bcsluit

geskied.

:'.Ir.r. Lodewyk \\' entzcl,

oud-L.V., hct die vergadering

toc-gespreek en die O.B.-be:eid

uit-eengesit. Dit was gio vir baie

lede ,-an die H.X.P. 'n groot

onmugtering. o.angcsicn hullc

al die jare deur hul l<ocro.ntc

se boikot-beleid in duisterheid

daaromtrent gehou is. Dil.'

gc-volg was tlat snmmigc van

hut-It' later na nmr. \\'cnt7d M'

hui., gcgaan hct nm n:c..-r om

-trrnt di('

o ...

t•wabrandwag ...

standpunt tc n·rncem.

::-..'a vcrncem wo:-d, was daa:·

baic !cdc van die H.K.f>. wat

\\'ou

he dat mnr. "entzcl as

l<andidaat mocs staan, <laar hy

'n plaru;likc boer is en bckcnd

deur die hclc kiesaiddil'g. Die

fcit dat hy 'n lid ,·an die OJ3.

is, het by hulle minder gcweeg

as die invocring van 'n l<o.ndi·

daat van buitc. l\lnr. \Vcntzcl

wou hom cgter nie vcrkicsbaar

stel nic, en hy sou kragtcns die

vyandelil<c belcid van die

II.N.P.-lcidmg jecns 0

B.-rcpu-blikeinc dun ook as clcrdc

!can-didaat mot•s sta.an.

.t'3,000 VIR DlE STAliERS.

- Die Pretoriast:: \•:aa;;:!'aam·

hcicl:;l<omilt!e ,·an <h: Afrikaan

-se Kultuunaad hct re:vls £3,000

\'ir die onderhoud \'a die

sta-kendc mynwcrke!~ ingcsameL Buitcn hicrdie bed:·a; or.tYang die stakers groot bcdrnc \·ana!t

die plntte.and en cldc·r5. Be<.h·

lchcm, Kroonstad <on

::lfidde!-burg, T\'1., het bo:>lowc om saam

£1,500 by te drn.

Vrugtefees

Op

Constantia

Stuur u POSBESTELLIXGS Yir

0 K.-\..~TOOHBE~ODI(;DHEDE Cll

o

SKRYFBEHOEt'TES

na

SOL:US

VAN NIEKERK

D:c jaarliksc vrugtdees op

die plaas \\'elgclce. Constantin,

on<kr lcidin~ van komdtc. mcv.

Latcgan, wonl op Saterclag, 22

::-.raart, vanaf a-uut· die middo.g

gdtou. BehuJwc vrugtc en ;:;roclltc, ,a! daar ook allcrlci

and·'r soot l< !t·ld<crnye te !coop

\\'l'Cs. Alma! is well<Om.

Uroote Kerkgebou, Parlementstraat, UAAPSTAD - Foon 2'7017

\'H \'I IEIDSDAG

Lnn:xnunG

Di<· o.n.-twmmn.ndo'~ vnn

l,~·<ipnhu•x hnu hul

Amajub:t-fet•o; op 1.3 :"llaart by l<enult. \'\'.

<lc Bruin. Hraml\\ agtc llliH'I

Ill-mal t l't'll\\ uvrdig we!':.. Aile

RC'-publikt'in~o· Afrilcancr., \\ ord hn.rtlik uitgl•twui.

Bedank Weens

, K ommunistiese"

lnvloed

Omdnt hy ,·ocl do.t

lcommu-nisttcsc invlocd bcs1g is om

be-hccr l<' kry oor die uit,·ocrende

r·aad van die party, hct ccrw.

C. 1•'. 1\[ilcs-Cadman ns lid van

die A rtwiclersparty bcdank. Hy

hct die in vloed reeds uric jO.O.t'

go.:lcdc beg-in betnl'rit, het hy

vcrl<laar Dit is die dcrdc lid

Yan die pat·ty wnt bmnc kort

tyo.l bedank het. IIy sui

voort-aan as 'n onaOlanlt:ikc in die

,·oll<sraad optrcc.

D:.~itse

Vaklui

Wil In S.A.

Bly

Die regering hct beslult om

die 520 Duitse seclui wat

gedu-rcndc 1939 en 19·10 op skcpc

gcvange genecm IS, nie voor die

emdc ,·an die htJidigc Europcsc

winter na hut vaderland tc

rc-patrieer nie. Die Duitsc scclui

is tot die !'indc ''un Januo.rlc

in die Baviaanspoort-kun1p

aangehou, maar is scclcrtdicn

vrygclaat.

Onder hierdl<' mannc wrtt

gc-rcpatriecr moct word, is claar

etlike hoogshcvoegde val<mo.n-nc. Die mecste Yan hullc het

aansoek gcdocn om in d1c Unie

tc bly. Die regcring het cgter

nog nic op hullc vcrsoel<

geant-WOO!'d n:e

Voer Dalk In

Van .Japan

en

•

Duitsland

Britse tck»tie:uitvocrdct·s voel

bcsorg-d oor die moontlikheid

dal handel in l<atot:n- en wol- \

ware tuss,~n Japan en lcde van

die Bntsc Statcbonu dall<

her-vat kan word. Die vrccs sp1-uit

voort ui t die ~uid-Afrikaanse

voorncme om die invocr van

Ja-pansc tckstielgocdcrc toe te

!ant.

Di<' Dcparlemcnl van Handel

en :-Jywcrheid hct handclaars in

die Unic in kcnnis gcstcl dat

:t3llg'L'Sle!l die tOe\'OCI' van

tck-sliel\'.'fll'e uil die \'ercnigde Ko·

ninlcryk nie onmidd\<lik so.l

ver-beler nie, andur ))l'Onnc van to<'\'0Pt' g-csoek moct word.

Daur i., n·rl<htar dat dit

moontlil< i-, om hll'rdic sto\\ Wl'

dt•ur rP~;"<·ring.,l;anul•• van Japan

t•n Duit:.land t<' \'l.'rkry.

UET..\.AL \'AN BRUII{

-U~E:\Slil'LD. - Die Unie

gao.n die brulk:ecnskuld nan

Amerilta kontunt bctaal in

twcc halfjaarlil<sc pa.aiemcntc. )

Dit bedra £2!) miljoen. 1

A.V.B.O.B.

LykbMorgera, Gratstcenmuiter.,,

Dt~:rnfnb<"et1l~kcmnn~ Bloemfontein - Pretoria

130 Takke

PLUil\1\'EE

VJ~ n~•to t'Jrma om n I'I.UDIVE£

Ell,lt::i en !UHl~r l'llOIJUKTE aDD

tc rilonr In:

C.

l\1.

ELOFF EN

KKK

<Edrn•. l Dplc

~t()lm~tARK O'o"~"" 7186) Newion

liESKlElPlM

!

INBRAAK-Assuronsie

by

-'·"'~-

₀

~

_-

_-

10.

_{- - -}

~0

Lr

_{- - - -}

1:1

~

11

₀

~

SUID-AFRIKAANSE NASIONALE TRUST EN ASSURANSIE MPY., BPK.

Tald<e dl\arsdt·ur <lie l:nlu

TOT

U DIENS .

.

Geldenhuys

hugenieurswerke

~ DRAAI 0 PAS 0 SWEISWERK

Wynnestraat 13 P.o\.RO~

Slen Advertensle onder Gckla1>

slfiseerdo Ad"·erteru;les.

§TUIIDlEJEJR.

lU

?

SpcSinlc Aanbod In

DAi\IESUAI\'DSAKKE

Egte leer. met leer uitgcvoer.

teen prcslcs die prys wo.t u.

wil betaal. 0 liOl\1 SEKER N A

Steyn3

DIE .1\lODEWINREL PAROW

PRO

ECCLESIA-BOEKIL\~OEL .

KAN

AL U STL'DIE

-

BOEKE

VOORSIEN!

Wetenskaplike

Boeke oor die

"·olgcndc

onderwerpe

is

nou

in

u

EIE

T

AAL

be:skikhaar

Wlslcunde:

Opvoedkunde:

~-~

ANALITIESE

i\IEETKUNDE

\'AN DIE PJ.A T \'L~K

clcur Prof. D. J. van Rooy

20/6 posvry Phy::.iologie:

e

l\IENSLIKE

PHYSIOLOGIE

d'!ur Dr. H. E. Brink Dee! I en II - 21. - elk pOS\'ry

o

lliLEIDL~G

TOT DIE ALGE.\IENE

TEORETIESE

OPYOEDKlJ:'-iDE

deur Prof. dr. J. C. Coctzee . . . .. 15 6 posvry

Bantu tale:

o

INLEIDING

TOT DIE STUD IE VAN

SUID-SOTHO

deur Prof. dr. B. I. C. van Eeden . . . . 12/6 posvry Soologlc:

o

DIE ONTLEDING

VAN DIE KON\ N

deur Dr. C. Grobbelaar . . . . . . . . . . 1:~. 9 po!>vry

Regslccr:

o

~LEID~G

TOT DIE

ALGE:\TE:'~E

REGS LEER

deur Prof. L. J. du Plessis . . . . . . . . . . ~:- posny

Elwnomtc:

o

IXLEID~G

TOT DIE

E:,O:\O~iiE

deur Prof. C. G. \Y. Schun:anl' I'll P;·.f.

D. G. Frar..szen , . . . . . . . . . . . . ::!0;6 pr,s,·:-y

YRA 0:\1 \'OLI.EDIGE LYSTE

Pro

Ecclesia..,Boekhandel

BLADSY VI1!1R _{DIE O.B., WOE::-.ISDAG, 12 MAART 194.7}

DIE O.B., WOENSDAG, 12 :\IAART 1917

Eers

StemrJJece

Dan

W~rkie?rs

Hoe meer do.o.r oor die reger·ing se immigrasieplan gepraat

en gedink word, hoe groter blyk die skandaal. Genl. Smuts het

,·erlede week twee ,·erklarings gedoen wat 'n verdere

onder-streping is van ons beslntldiging dat die hele skema gemik is op dio lnvoer van stemvcc vir die rcgerendc party. Ten eerste het hy erkcn dat

,"·nu o

n

s

beste nederscttcrs van Duitso oorsprong is", maar do.araan toegevoeg dat ondanks hierdie aanbeveling,

geen Duitsers in die nabye toekoms toegelaat sal word nie.

Tweedens het genl. Smuts gesinspecl op 'n latere toelating van

Duitsers ,.wanneer die Jig die duistcrnis in Europa vcrvang".

Dit stem oorcen met die Administrateur van Suidwes se uitlating

onlangs dat naturallsasic van Duitsers later weer hervat mag

word.

Die fcite is dus kortliks dit dat die regering in beginsel

bereid is om Duitsers tot die land toe te laat, maar nie NOU

nic - eers later. Dit word gedoen ondanks die erkenning dat die

Duitscrs van ons bcstc ,.nedcrsetters" Is en ondanks die tekort

aan tegnlese kragtc, waarvan daar in Duitsland 'n oorvloed is,

maar waar die room intussrn <leur .'\.meriko. en Engeland afgeskcp word solanlc Sni<l-Afl'ilea :.It en wag vir .,later''.

EERS STE:.'tiVEE

Op wattcr grond Jean die regering so·n dwase beleid volg? Is dit haat? Ncr, want <lio Unlo lean sckcr tog nic meer haatdracnd woes as Engelnnd wat die vollc gewig van die Duitse oorlogs-poging ondcrvind het nio. Om goeic .,nedcrsetters" uit die land te weer tot later, kan maar net die beleid wecs van 'n party wat bang is dat sy stemkrag vcrlore kan gaan. Voordat die gocio

Duitse ne<lcrsottcrs tocgelaat wo1·d, moet die rcgerende party ccrs sorg vir 'n groot voorsrH·ong 011 die tcenpo.rty. Hy moct ccrs stcmvcc, ,hondcnldulscndc, mlljoene van hulle" - genl. Smuts sc woordc - ult Engeland invocr, ,.goeies en slegtes", om sy

partygcleucrc tc !com vcrst~rle. Daarna l<an gocic Duitsers in gc-voer word om tc l<om wcrlc vir die ,social security" van genl. Smuts sc miljocnc ,slegtcs" wat Engeland uit <lie nes slcop. Dnarom ool< die ywcr om ,sl<>gtes" saam met die goeies in t<> bring, want die stem van 'n slcgtc het presies dlcselfde waardc

ns die stem van 'n goeie. !'ET TWEE JAAR

Genl. Smuts wcct dat sy stemvce uit Engeland net twee jaar

nodig het om tc lewalifisecr· as kicscrs. Wen hy die volgende

verkiesing, wat dr. Malan se skeurbeleid hom waarborg, kan

hy in die volgendc dric jaar gcnoeg stcm,·ee invoer om sy posisic

te vcrstcwig teen moontlike latere Duitse immigrante wat vyf

jaar nodig het om stcmgcrcgtig te word. Daarom moet daar eers

,.gocic en slcgtc" lmmigrante uit Engeland ingevoer word, en

later !tan dan .,van ons beste nedersettcrs'' uit Duitsland

toege-Iaat wo1·d. Ecrs strrnvc(l, dan broodwinners. Dit is die rede,

want ons weier om a.an t<• neem dat die Suid-Afrlkaansc E ngcls-man met groter haat tecnoor die Dultscrs vervul is as hul

sto.m.-genotc in Engrland en Amerika.

SE~. BAS!'ER no. £60,000 ,·ir die stigting van 'n party vir aile rasso en om die \\ cn•ld in

te lig oor wat ,werl<lilt" ln Suid-Afriltn aangaan.

PERSKOR bied £70,000 in

5s.-aandrle aan om vir elite ras-bewuste blanJ<e in Suid-Afrlka te vertcl wat die werkliltc bc

-do~lings van sen. Basner is.

ELKE O.B.-LID WORD LID VA.'\ PERSKOR IX 1947.

VIr besonderhcde na dr. P. J. :.'tleyer, Posbus 4892, Johannesburg.

Salazar Sal N ie

Pad

gee

Dr. Salazar, ccrstc minister

van Portugal, het sy verbasing

uitgespreel< oor die Jcritiek wat in die buiteland op sy bewind ultgesprecl< word. Hy hct

bc-ltlcmtoon dat sy rcgering nic

sal padgec nic

,.Sommigc mensc beskou ons

nog as 'n diktatuur wat deur

'n cnke!e party ondersteun

word, ondanks die bcstaan \'an

'n grondwet wat op 'n

volk-stemming gcgrond Is, en on-danks die feit dat die hoof ,.an

die staat deur die volk gckies ·,,·ord", het hy gesli.

(Vcrvolg van kol. 5) 'n Kopie van die bock

.,Son-der Gewere", wat deur hoof-komdt. Joubert aan die Kaka· mas-kommando geskenk is, is

opgeveil en het die mooi bedrag van £7-1-9 opgebring. - (Eie berig).

KANONEILAND Kanoneiland het Vryheidsdag

geVier en £24 ingesamel. Die distrikte Kenhardt en Gordonin

word nog getcister deur 'n

swaar droogte, terwyl ruspcs die boerc se lusern verniel langs

die rivier, berlg ons

korrespon-dent. Hoofkomdt. E. J. H.

Smith, orgaruseerder, het ook 'n vrugbare toer deur die af-deling gemaak.

---

----

---v

D

i('

\'ryhe

id

svlam

op

Amajuha

h

et

"\anjaar

met

hesonderc krag ge·

ln·

a

nd.

Swna

r

onw('er·::-temmi!lg.

met

~t,·alcnde

wecdig en

die

ge

rol

van

donderweer,

he

t

d

i

e !:-pann

ing

verhoog.

Klok::.la~

Jt('ge

-u

ur

hN

die

vlam

op die kruiu van

Amajuha

in

die

hoo~tc

geskiet,

a::;ook

die stape

l

hy

d

ie

hoofkwart

it'

l

'

onderka

u

l

die hcrg.

Dwm

·

som

·

Suid-Afl'ika. vanaf

Noord-Tr

a

nsvaal

tot in die

Snide

van

Kaapland

het vlanun('nde vuurstapels op

27

Fehr

u:.u·i

c die

nagdonker

verlig en geantwoord op d

i

e

roepstem

,

·an

Amajuba.

Die Ossewabrandwag het

Vryhcidsdag met groot Juistcr

gevlcr. Rondom Amajuba-berg llet

'n

groot aantal fcesgangers sanmgctrek. Die Nnlalse

da-mes, vera! die vrouc \·an

Ut-r·ccht, hct ctes aan die fees-gangers bedicn en mecr as £25

gein. By hicrdie fees was genl.

C. A. Picnaar, wngmajom· Otto Peters en verskeie amlcr· offi

-sicrc annwesig. PRETORIA

:1\"adat die nyheidsvure op die nand ,·an 2i Fchruaric

rondom Pretor·ia hoog

opge-vlam hct, is die vicring van

Vryhcidsdag op Satcrdag. 8

.Maart, (leur

Pretoria-gencraal-skap tc Khpkoppies voortgcsit. Die verTigtingc het ,·anjaar

grotcr bclangstclling as

gc-woonlik gewclc.

Om 4-uur· llct Kommandant-gcneraal d1·. Hans '"an Rcns -burg en ds. S. J. Stander

tus-scn die crcwag binncgel<om.

Hullc rs na vlaghysing ctcur

genl. Kobic Marais verwell<om.

Die verrlgtingc van die dng is opgoluistcr· met ve rw<'llw-ming van di<> Jeanwrade "at onlangs Josg-1•laat io; uit die

Sentrale G(•va.ng1•nh Pr<>loria.

waar hul offpr.., jur(')ank op die

voll<saltaar gl'lil hct. Hu.Je was cregastc van d1e dag en die aanwesigcs hrt op gepastc wyse huldc gcbr·ing ann hierdic dapper volleshcldc. Brandwag

Botha, ecn van die o

ud-gevan-gcncs, het d1csclfdc dag in <4e huwelik gctrce en die troupaar is gesel!ig op die feesterrein onthaal.

Die fecsgangcrs is die

mid-dag op bcsielcnde wysc toege

-sprcck clcur ds. Stander en in

die aand deur dr. Van

Rcns-burg.

Nadat godsdiens gchou was,

hct die fakkels die tcrrein bin-ncgcl<om en is die vryhciclsvuur aangcstcclc ·

VRYST,\A'I'

WESSELSBRO~ hct die vure laat brand op d1c plaas

\'an mnr. H. Maar·tens. Die

opl<oms was besondl'r goed en daar het besieling uitgegaan van die verrigtinge. Bale :\fri

-ltancrc; wo.t buite dir O.R.

staa.n, ''as aanwc ... ig. Die vry-heidsnmr wat op die ltoppie aangelc was, het hoog gc,·iam.

Mecr as 130 Afrikaners van

SENEI<A L hct op 2i Fcbruarie

Vryhcidsdo.g herdenk.

Braai-vleis, sosatics, pannekoek, ens ..

het nic onthrcek nie. Die

ver-rigtingc hcl plnasgevind onder

die leiding- van oom Carel

Cronj6.

Gelei <leur til'n dogtcrs met

brandcndc fakl<els hct die

brandwagtc uitgetrck na die

houtstapcl. Tcgelyk met die

vuur op die ltoppie, is 'n vuur op die kruin van die berg in die

nabyheid aangcsleek. Op die

funltsic is sowat £33 ingesamel. ELLIOT

Ten spyte van die v:oedgolf koning-histcric het Elliot

Vr·y-hcldsdag met gr·oot luistcr

go-viet·. Die funksic hct reeds die oggcnd 'n aanvang geneem op

die plaas van mnr. L. van der

Walt. Juksl<ei en nnder spelc

was aan die ordc van die clag.

Die n·oue hel dcu1· hul ywcr

£25 ingesamel.

HEILBROX het Amajubadag

,·anjaar op Tafeii\Op t·n Roncle-bos gcvicr. Die rcgtc 0.13.-gecs hct weer geheers. l'r·esics om ncge-uur hct die Vr·yhcid:n-:am-mc hoog gebrand.

Or:gc,·ccr 200 Afrikaners hct die fees wat te Rcnsburgdorp, HEIDELBERG, T,·J., gchou is, bygcwoon. Daar \H\" 'n !)(·Min-der :-,tcrl;: ,·ertccn\\ oonliging

H.:\.I•.-Jt•de, asool;: etJiict•

r•·gc-ringsonderstcuner!> en 'n aantal solc.latc in uniform.

Die boerwors en anul'l' lck-kernyc hct flul;:s verkoop onder

die bckwamc Ieiding van

hoof-komdte. Gouws en hanr

hc!-pers. 'n Besondcr stywc

bedrag-gle is ingcsamel tot stywing

Yan die fonds.

Die gedissiplinccrdc optrcdo

van die O.B.-wag ondl!r die strcngc tocsig van komdt.

Frik-ldc Rosslcc, was beslis 'n oprn-baring vir mcnige tocslwucr· en ook ·n riem onder die hart. \'II'

die aamvesige Brandwagte. Et-like personc "·at ·n aantal jnru in die intcrneringskamp wns, is ook opgemcr·Jc. Onder hulle was oud-Yeldl<t. Nk Pr<>torius Cl' mnr. Louw.

Die feesprogram het n aa n-,·ang geneem met Skrif:csing deur bra.'ldwag Xcethling. Die K.G. se boodsltap is deur kom-mandant Rosslec Yooi·gelces.

AA~ DIE VOLK Die organisecrder van Gebicd E, hfkomdt. \V. de Wet, hct op-gctrce as sprcltcr en het in 'n

Juagtigc toesprank gcwys op

die ))ctckcnis wnt Amajuba vir

die vollt en vir die

Ossewa-brandwag hel. ,.A majuba-berg behoort aan dtc O.B., maar Amajuba, die dag t•n clie daac.l, behoort aan die BOl'I'C\'Ollc. Die O.B. het 'n eed gcnet·m om dit vir die volk te bewaa r".

BOSVELD

X AB00).fSPRUIT ( F10a2) het ·n pragtige fees gcvicr op die O.B.-terrein aldanr. Die

verrigtinge is met groot suleses deurgc,·ocr. Hfgenl. Gihson was ook teenwoordig.

Die Boercjcug hct 'n groot aandeel in die verrigtings gc-neem. Om presies negc-uur is

die ,·uurstaper aan brand

gr-steck. 11·!ct die aanskouing van

die Vryheidsvlam hct daar

nu-we besieling tot die omstanders

uitgegaan. Byna £75 is ltier

in-gesamel.

Ook ZW ARTRUGGENS het

die Vryheidsvlam vanjanr hoog

Jaat brand. Hflcomdt. C. J.

Blom het 'n besielendc

toc-spraak gehou. Hy het d1e stryd van die Airikanen·olk teen Al-bion op treffcndc wyse geski!• dcr. Eers was dit Amajuba, daarna die Tweede Vryhcids-oorlog. Maar die indtingers is nie in staat om die vryhcids-drang van die Boer ondet· tc bring nie. Hullc \Tees hierdie drang, het spr. ge!'l!. Die

aan-\vo::siges is met nuwA besie11ng ultmeltaar.

GENL. OPPERMAN MAQUASSI het ook 'n groot

funltsic gchad. As spreker het

opgctree gebiedsgenl. J. G. S.

Opperman. Genl. Jannie

Went-zel was ook teenwoordig. Op CHRISTIA.XA, waar ook 'n mooi opkoms was, het genl. Barry Grobler as sprcker

op-gctrce.

Ook PAARL, STELLE..'

-BOSCH en WELLD:GTOX het

die \'ryheidsv!am vanjaar met nuwc hoogtes sien brand.

Spre-kcrs op Paarl en Stcllcnbosch

was ond!'rsl<eidelik oud-rcgter C. L. I3otha en gcbicdsgenl. dr.

F. d. du Toit van Zyl.

Die vier kommando's \'an

komdtc. Faan Delport, Danie

Villiers, mcvv. Du Toit en Do

Wet van CALEDON het fees

gevicr op Midde:plaas, die

eien-dom van hfkomdt. Kootjie Vii·

joen. Die fees het plaasgevind ondet· Ieiding van komdt. Do V1llie1·s.

Daar was heelwat andersden· kendes by die verrigtinge

tecn-woordig. Hflwmdt. W. R.

Laub-scher hct as spreker opgetree.

Die Boerejeug het ook 'n aan-dcel in d1c verrigtinge geneem. Onder meer hct hulle

vo:kslie-derc onder le!ding van veldktc. Fouche gcsing.

WILLO\Vl\IORE se Vryheids

-vuur is op 27 Februarie onder Ieiding van ltomdt. Olivier op die plaas Rooiblom aangesteek.

Die fakkel is deur klein Pietic

(seuntjic ,·an d1c adjudant) gc-dra. Almal hct aandagtig

ge-lulster na die voorlees van die

gclofle, hul hout in die vuur

gcgooi en stil huis-toe gekeer.

Op 1 Maart is toe weer

byeen-g-cleom Yir 'n funksie waar £27

2s. ingcsamel is. Sommige

kol-lcletelyste is cgtcr nog

uitstaan-dc. Komdt. Oli,•ier het die aand

'n tocspraak gehou.

.,Die Vryheidsvuur naasto nan die Limpopo, te COLL'

-TO:">:. hct gebrand - ons het £18 gemaak en is baie dank

-baar daarvoor - die hele

Bos-,·cJd-leommando is nog in die

t rcep van 'n lang droogte, en

;·;de I: andwagte w-:l~ s' ver

-h!IH!~·ht om tt: kom. O.'o k.•m·

mando het vier swaar jare ag

-t.,:- .hr rug, maar ons lc::f rng en sal lccf tot ons volk weer

sa'\m v:!'rk en a1 o.ts vriencl~ agtcr die tralies weer om die

Vryhcidsvuur kan vergader",

srl<yf mev. J. S. Oosthuysen.

LANGS ORA..'l'JERIVIER Vanaf Groblersboop tot by

Onsecpl<ans, 'n aistand van oor

die 200 myl, is Amajuba-dag

vanjaar op plegtige wyse

her-dcnk.

Vernl in c.lle omge'"'ing ,.an

Kal<amas was dit 'n indruk{-wekl<enuc !-.1-ouspel, om op al

die hoogstc koppe tir 'n baie

groot afstand langs dio rl"lcr

die Yryhcidsvure te sien brand. l{akamas hct hulself geluk-kig gcag om l<omdt. E. J. H.

Smith, organiseerder, in hul midde te he, wat ook as sprc-ker opgetrec het.

(Ven·olg in kol. 2)

(

M~

B<

Ry

Dnar di<> II.N. lconlng. Anders wat sy bo AfriltnllCI~ pas op cl gandn-toc: die Kcero1 pad om pr ning te n hullc, en 1 !corns en 1 ning met lcondig ni• ning nit li hct Die U1 tecnwoorc.JI gestuur "· elke ltalf1• aangaando VCl'\\'Clltom oorscln 1111. <lit mf't n worelc.Jlmnd Hierdlc af by d ,·an all<> sclfs nut Rensbur·a die lm·rss at word rospondt•t Hlcrdic c Afl'il<ancrlc tcric bly

c

gcvolgc nic in die koni lerwce erkc om die Brit sterle, wore deur hierdi. berigtc oor eerste hul koorsagtige koms van < b~aai om tc

ning nou ill

die nnbyhci< tcr lworsag uitcindclil< t te pick om digheid hu!C vcrowcraars NET \VAT Rcpnbliltt•i dam·op hoc < radio vera! c en ocrbl''' .\'" sprel<endc1-. ' Dit is drrl ' die Bl'll!w I knoop en At moedig om · die stroom. speel mrt di die propagt•ri help Die

nu

blaaic om die slang. Die feit dt so skerp afst Transvaler, '' ste konsekwt met sy bclci< die ontcvrcdc Kccromstrnal opvlam. Rcp1 sasics word d so word verlc verpcrsoonhki oorhccrsing s mnalc, word r om selfs 'n

met hom saa

as wat sy pro - dan is Sa. gocd nic, hoc\'

noeg is vir di

In clil: verba dat. dit dui<lcl