Die O.B. Jaargang 1, no.4

Geregistreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblarl. 0

Die Osse

-lrabrand -!Wg

i.'i

di

e

;.:

·c

mobili-~l'Prde

A f

ri

lamcr-dom.

0

ERRSTE

JAARGANG.

'Die

WOENSDAG,

3

DESE:'IlBER 1941.

Ganse Vol!<

Kom

In

Weerstand Teen

H

e

rh

aalde

Onreg

Ongem

o

tiv

eer

d

e

lnt

er

n

er

in

gs

Sal

V

ru

gt

e

Dr

a

Van Haat

En Weerwraak

Genl. Smuts en sy aanhang van Jode,. Engelse en 'n paar misleidc Afrikaners llet

ct;e Atri!,anerdom se eie en enigste vaderland gestort in 'n oorlog wat vir die meerder-hcid van die bevo:king onbillik, dwaas en nutteloos voorkom.

1-l.icnliP daad hct die hiucrht·id wat tu~~cn die Ycr~kc·io blankc bc,·olking~c!C'Ic in ons land

gc">mCul hct. knetlerend laa~ uitl"!am. Genl.

f-;muts en 'Y lra11·antc ,·ocr hierdic oorlog mel 'n rojalc spand:1bclheid ll'aardcur die reeds a fkcrigc ,·olk 'n tocnc•nH'ndc ckonomicsc juk moct clra.

trcding? :\~ hulle ooru·cc hot !ant hullc- open-lik ,·crhoor II'Onl en die Hcgcring ~.v handrlw.vs~ rcgvc:·dig 1·oor alma!. As bulle nic oort rC'C' het nic - waa rom die ~tr:1 f ~

.\le~ hicrdic infernerings is di~ ook nic ncl die man wal gestraf word nic. Dit is die gesin, die vrou en die kinders. \Vaarv:1n moct di<' l Iicrdic ckouomiesc las ,·an wee die oorlo~J; gesinnc bcslaan wanncer die brood winner ~o vcrcrgcr die gcH>cl ,·au bitterheid lcenoor d

ie-gene 11":\1 hicnlie oorlog op hulle ald11·ing. :\laar die allerbillerslc geYoelt'ns ,·an ,·yandsknp en

wrok word dcur gcnl. ~muts se internc•·ing~­

bcleid gc~kep.

:\iemaud ontkl'n die rC'g n111 die bewill(l\- oe-rcnde regt'l"iug iu ·u lnml om burgers s trar-rrgiclik !e vetTolg cn te straf as hulle die beslaandc landswt'lte oort rcc nie hoe onbillik

sulkc lam]-.,wettc 1·ir ~ommigc burger~ ook mag

,·oorkom.

:XIaar elke mens \ml 'n nmk 1":\n nyhcicb-lierdc in s~· han dra en elke nasie wat die staal Yan ·n bcscr van eiewaarclc in s.v m11rg hcf, kom in opstand daanccn dat die o11·erlwid CC'rharc lamlshurgers gryp en 11·egn>t·r. en op-sluil sondcr om a:tn die wereld bckcnd to maak

waarom en sondt•r om "n onafhanklikl' reghank ll' laat beslis oor w ·n burger sc skn!tl.

,-\s daar hitterhcicl hc.sl:1an oor 1·crskeic :1speldc 1·an die oorlogshcleicl moet die !le ge-ring dit wect: Oor (lie internc•rings ontstaan

haat!

En is dit nie die B.C'grring wal '·'· mond ,·ol

het oor konsilia~ic en uitdelg1ng ,·an rassch:1at 11"!\L bc1·C'! gee tot hienlie intcrncring~ !11<'?

lloc moct l! mc·ns dit \"t•rsta<tl!; 1, diP Snntts-rcgering to dom om !c sien dat hy met

weggcruk word en die hele gcsins-ckono!llic in die war gcstnnr word? So swaar, or swnardcr

as die man, ly die gesin ,·an elke ge"interneerdc. Die Afrikancrdom kan hicrdie herh;laldr o n-t·cgtc nie rncer ,·crdra. nic.

On;. ganse ua~ic kom in 1\Ccrstand d;~arteen. Per ~lot 1·:1n sake is dit ons bnd, oopgcmnak 1·ir die bcskawing dour ons oucrs. Wic hct die reg om die lewc 1·ir die Afrik:llt(••· hier onlecf-baar le m:1ak0

Die gansc Afrikanerdom cis dat hicnlit• imcr

-ncrings moet staak. ander~ sal die saad l":ln

haat wat nou so 1·ry gesaai word op C:ods tyd onlkicm en 1·rugle 1·an wraak en wecrwmak dra

wat ons ~iddcr om as crfcnis aan die toekorns te gee.

In hicrdic protes en alkcuring l":ln dit• inte

r-ncring,beleid dra die O.H. die g,•,·ocl en 11il 1·an die hole nasie in homst•lf bcligj.!;a:un. ln die

O.D. ~"loci die .Afrikancrdom wat n·nlcel is dour kulturele. kerldikc en politickt• organisasics ~a:nn tot l-en ,·olksLrOOnl. Hicrdic ,·olkslac•· n•rhcf "·'· stem te-en die opsluiting 1·an A fri-i;a;u•se l;tnd,enns sondcr I"C'rhoor, ons protcstce•· hy die HegPring, ons ll':t:trslw mel crn~ dal hullo wat die wind ,a:1i die wilde warrel11 ind s:d maai. ·n \"cratll\\'OOrtlclikP n:gt•ring kan dit to~ nie :1.'-;

doe! h(• 0111 h:1:1t C'll ,._,·andsk:tp onuitblusb:wr le ~.'" internering~ tot niet maak 11":11 hy "il ophou? Jllaak nil'!

or is die waarhcid dat hierdie Regering inclc r-claad nie kon~iliasic sock tusscn J3oer en Brit nie en 'legs farisesc woordc ,·an vcrsocnin~ prcek om rckrute to Yang ondcr die :\frikaners sod:n hullc die mag sal

he

om die massa 1·nn

die Arrikancnlom tc ondcnlrul' en hrct•k deur onderdrukking?

EIS VERHOOR

In die jongsl<' tyd i~ 1·er~keit• ,·oor:1anstaandc

:\ f rikn nn~ p;clntcrnccr. omlt'r andere StcphC'n l•~yssen en gcnl. D. P. Elorr ,·an Durban, Oll(l -genl. 1•'. C'oetr.ee. en komdt. I l. H. l"y~ 1':\n ,\mcrsfoort.

DiC> Yolk vm; Wa! wns hicrdic• mnnne so

oor-SAAMSTAAN

En u:e Brandwagte in ons voll\slaer word

opgevorder om, in hierdie saak vera I, te staan

saam met hul nasiebroers in aile vo!ksorganisa·

sics.

Of eli~ ·n kcrklikc, kulturele of politieke Iir gaam i~ w:tt dic stryd aanknoop ol prott•s lant

boor teen die gn1wcl ,·an om·erhoordc: interne rin~, rnaak gccn ~aak oil'. J~lkc Brandwag S<'

pll•l; i, by daardic liggaam. elkC' Brandwag sC' wcrl\ is saatn 1nct dnarclic liggaarn.

As ,·cldmaarskalk Smuts gedink hel d:tl die su·.,·d n\11 Boer teen Bol'l" so hit.ter is dat OJIS

V crvolg op bls. 3 ko/. J,

•

I

n

di

e

0

.

8

.

k

r

y

u

d

ie

A

fr

i

-lwn

c,.

do m.

van

1nore

en.

oonnorc.

KEHSGESKENKE

YIH

KIN

-DEBS VAN

GE

INTEH-NEE

RDES

Daar

is

ti

entalle

k

ind

e

rtjies

van-dag

in

ons

land

wie se

vaders in

d

ie

interneringskampe sit en wat in

b

ai

e

geva

ll

e af

h

a

n

kl

ik

i

s

v

a

n die kari

ge

toel

aa

g· wat hulle v

an

die

R

eg·e

rin

g

ontvang

nadat die broodwinne

r

san-der verhoor opg

·

esluit

i

s. Die

fee

s

-dae

wat

nader

sa

l

vir hulle

waar-skynlik

in baie ge

v

alle

ne

t he

rinne-rin

gs van vroeere geluk

opwek san

-der dat

bulle self

in die

feesvreugde

ka

n

deel.

M

et die

oog

hi

e

rop

het ,

Die O.B.

"

bes

lu

it om

'

n

fonds te

open met die

oog

op

di

e aan

k

oo

p

van

Kers-

en

Nuwejaarsgeskenke

vir

die kinders

van gei:nterneerdes.

Ons doen

'n

beroep

op almal

wat

in staat

is, o

m

bydrae

vir

die doel

te

s

t

uur

n

a

die

volgende

adres

:

Kersfonds,

Die

O.B.,

Groote

Kerk

-

gebou

916,

Ad-derleystraat,

Kaapstad.

Laat ons

die

leed

versag waar die

Regering slaan !

D

I

E

O

.

B.

,

\

iV

OEN

S

D

A

G

,

3

D

ES

.

1

9

41.

Onse

k

ere Waar

s

k

y

nli

k

he

i

d Verv

ang de

ur

Gewisse Onmoontlikheid

LEIDING nie, maar 'n EENMANSLEIER.

Dat die partyleiding nio gcwil!ig 11ns om saam met andcr leiers ie dien nic, word verdcr

geslnaf deur dr. :\falan se houding Leenoor cli0

Eonhoidskomilco. Hocwel Die 13UJ·ger ,·orklaar tlat ,.allo bykomstighcdc, die Lwispunte en die

bcskuldigings oor en weer" m:-tnr net ,die uiL

-vloei cis van die einLliko moeilikheid- verdeel

-de leierskap- is," heL dr. :\fa1an nic met clio ,eini.liko mooilikhcid" nmwanklik voor die dag gekom nie, maar meL die ,uiL,·loeiscls''. En hierdie ,uitvloeisels" hct hy nie aan die Een

-heidskumitee voorgele nie, maar dit in cl!e open·

baar van die verhoog af aangekondig omdat

daar dan 11ie tyd sou gewees het om dir. komitee

byeen te roep nie, en dit per slot van sake ook nie sy taak was 0111 clic Eenheidskomitee byeen te roep nie." So hot eli t h1 Lor geiu i.

D

roewig

e

Resu

l

t

a

a

t

van Pa

r

ty

l

ei

din

g s

e Strewe

N

a

A

ll

ee

nheerska

ppy

Die

B

urge

r

van

2

1

Nove

mb

e

r

bevat

'n u

i

'

ters

b

e

lan

g

w

ek

ke

n

d

e h

oo

f

-ar

t

i

k

e

l oor die

g

eskil

tu

s

se

n

d

i

e Part

y

leid

i

ng e

n d

i

e Osse

wa

b

ra

n

d

w

ag

.

Se

d

er

t

di

e

ont

k

e

t

cnin

g

van die

stry

d

teen di

e

O

.

B.

is v

a

n

o

ns k

a

n

t her

-haalde

m

aa

l

ge

v

ra

:

m

a

ar w

aa

ro

o

r ga

a

n

die g

e

t

w

is

'?

v

V

a

t

i

s

ver

k

e

e

r

d

met

d

i

e b

e

w

eg

ing d

at

h

y verni

e

ti

g

m

o

e

'

t

w

or

d?

{'\mmecr hierdic vraag nan di<' gc\\·one lode

,·an die party waL nit die OJ3. bedank, gesLel

is. 11":1S di anL\\·oord allyd mc!'r of min die

,·olgcndc: ,,Die 0.13. is nasionaal- osialisLies,

die leicrs 1·an die 0.13. is nio Lc verLroue nie; die 0.13. hot 'n nnwc rigLing ingcsb an en

slrewe na 'n cliklaLn\11': die 0.13. is die parLy

vyamliggesind." ens.

J\s danr gen a is om bcwysc 1·ir hienlie bc

-skulcligings aan Le ,·oer, hcL die gesprck gcwoo

n-Jik len eindc geloop, wnnL om bcwysc vir hierdio

argumcnlc op Lc dicp. is 'n ktms 11·aartoo alloon

pcrsono met 'n besonder oorspronldike skep -pingsvermoc in slant i.-.

Dit was dna-rom verblyclencl om in hiNclie lycl van 1·erwarring wanneeT bcskuldigings rondge.lingcr "·onl 11·:'tL in sornmigc gc,·nlle so feC'nSLrydig is (hL hulle mekaar self ,·crnicLig nog voonlaL hullc hul docl k:1n Lt·cf, duidclik

Yan ge :-tghehbenclc kanL lo YOrneem waL die

geskilpnnL nou einLlik is. En eli~ cloon clio

arLikcl Ynn genoemdo blad.

Die ,grondliggende oorsaak" Yan die sf rycl

of die ,wortel vnn clio kwand" word <1S Yolg

:~angeslip: , .Die ;\ frikanervolk hcL 1·andag f "·co organisasies mel oor\\·egend die clfdc ledc, maar met nfsondcrliko leiers, waL :1lboi in naam Yan

die Afrik:~nenlom n rcpuhlick wil vcrkry. Onder venleelde Ieierskap probeer die volll sy politieke stryd vir republikei!1se vryheid voer, maar juis weens die verdeelde Ieiersltap loop hll die groot gevaar om die stryd te verloor."

Jlion·olgens hcL die parL~·lcicling die O.Tl. die

om·log aangesc omdaL 1111llc gen ees hcL dat die volk mislden sy rcpuhlick k:tn "erloor, intlien char l11·ec loiers is waL langs mekaar vir die republiek veg. EENHEIDSLEIDING HET fiESTAAN 1\icm:wd sou redo gehad hcL om die parLy -kidin!!; to \'C'rw~·L inclien hy worklik begnan wn,s oor hi<'rclic ,p:C\'nar" en sy be w~1rc langR 'n vreeclsamc weg . proheer Luisbring het nie. Daardie weg was daar: dio l~c·thcidskomit.co wat juis vir clam·die doc] in die lowe gerocp is.

Die i:lak van clio l<:enheidskomilec 11·a om eli<' l'(:rskillc•ntlc organisnsics waL dicselfcle clool n

a-sLrewe, saam te bincl in 'n eenheid~front, sodat daar 'n cenheid van beleid, 'n eenheids!eiding bewerkstellig lion word. Die meloclc sou 11·ocs

clal elk0 organisnsie sy se!fstandigheid hchou, maar da[. danr onderlinr,e nn dp!eging oor beleidsake sal plaas1·ind 3odaL die YOlk fronL

met, sy ,·or killetldc organisasies eensgesind na buite !tan optrec. Aan die Hcrenigde ~asionalo

Parly is die leiding op par'£ypolitiel~e gehiNl loegek<'n, d.w.s. ,in die sin van opstelling van party-proeramme, voering van e1cksies, parle

-mentcrc optrcdc, ens." soos die ,·oorsiLLcr Yan

rlie l·~onheidskomilee die part,,- so bcsonclcro

l:'\ak emlyn.

Hier het ens dus 'n eenheid van Ie!ding geha<l. Binnc hicrdie komitee moes aile ge -skilpunte, ook in verband met die afbakening van werltterreinc, bespreek en opgelos word, ~~odna\:ri~

₀₀

~~rik<merdorn na buite 'n eenheid ,

1

OOK EEN H EIDSGESAG

Die oorspronkliko sLiglers van die komiLce "-on ,·erdor gann deur 'n beleidsrand in die

'

"

'"

L

te roC'p. H ierdie beleidsraad moes die beleio vir al die volltsorganisasies, met inbegrip van die party en die Ossewabrandwag necrle. As hierdie voorstel deurgegaan het, sou dit beteken

lriet dat ons die toestand sou gehad het wat in

die Suid-Afril\aanse Republiek voor die Eerste

Vryheidsoor:og geheers het, nl. dat die Repu

-blilleinse burgers wat in opstand teen die Britse oorheersing was, huile onder die Ieiding van

'n driemans!<ap gevoeg het. . H ierdie drieman -skap hot besluite namens die volk geneem en

die Ieiding aangegee.

l iicr ll'as tlus 'n skiUercndc gclcenLhcid om

sender skcuring en vcnlcoldhcid 'n ccnheidslci -ding le verkry en \\·cl in vollc ooreensLcmming meL ons \'Olksf radisic. Sodocndc sou die volk

gecn ,.gc,·aar geloop heL om die sLryd Lc verloor nic." MAAR HIERDIE PLAN HET MISLUK JU!S OMDAT DIE PARTVLEIDING DAAR -TEEN BESWAAR GErJlAAK tHT. HULLE WOU GEEN DRIEMANSKAP HE NIE. \\.at clio. rcdc vnn hnl woiering was, is nog nooit dnidelik gostel nic. 1\"aL die snaaksLe

van die weioring is, is dat clio voorstel ingohou hoL daL ,dr. Malan as staatkundige Ieier van die oomblik die Raad sou saamstel en alloreers rlaan·oor in aanmcrking ncem die hoofclc 1·an

die ,-erskillende organi;;asics."

Daar was dus gccn miskcnning van dr. :\!alan so lcierskap nie. Die partyloiding hot hicr clio lJe,·oorrcg;to posisio gehatl, en Log word die voorsLel geweicr omdat dr. :\Ialan dan saam meL twce andcr per one leiding moos gee.

EENMANSLEI ER

Dit is dus duidelil1 dat die geskil toe nie ge

-gaan het oor die vraagstuk van 'n E EN HE IDS

-N~L sy n!LimaLurn ann die O.B. hoL ch. Van Rensburg hom op die Ecnl1eidskomiLeo beroop

Len einde le vcrhoed dat die gehvis lnngor in die oponbaar gcvoo•· word. Die komilee se ,·crgadering II'Orcl in Blocmfonlein belc juis

omdat dr. :\!'alan daardio L,rd in Bloemfontein

son wecs. Maar desondanks bly dr. Malan byna

twee dae lanlt weg van die vergaclering en is

die tweede dag eers met groot mocite oorgehaal om die s!otverrigtinge by te woon . . A! c!'e tyd was hy in Bloemfontein! KANS V ERBEUR Waar daar 'n moontli!\!;eid bestaan llet om die geskil binne vier mure by te le en sodoende die Ieiding van die A frikanerdom nie te ver -brokl,cl nie, daar het clr. Malan die kans verby

laat gaan. lfcL hy gehoop om 'n ecnmansle• -ding Lc bowerkstellig deur ancler volksorganisa

-sies, en ander volksieiers, dood te maak?

Hi01·die poging om die 0.13. doocl Lc maak,

11·as egLor so 'n ,-olslac mislukking claL Die Burger in die ·elf do arLikcl moot 1·erkla:u: ,As die huictige wrywing in ons geleclere voortduur

en die heersende onenigheict ons kragte versnlit

-ter en verbrokkel, sal die vo!k sy hoon op die

verwesenliking van sy skone verwagting moe! prysgee." J<:n ook dt·. i\lalan het gewaarsku dat "soc· snkc non slaau. Kluur ons lynreg op 'n \'Oiksr;:~mp a f."

In plaas van 'n eenmansieiding het die party

-Vervo/g op IJI.s. 6.

DOEL

-BEL()fTIE

-S

Y

'\"~\.X:H:

,

S

A

J

\

J

.1

A

-:\

[

"

-

di

e

,

·c

1

·

k

o

rt

c

n

a

am

1s

a

l bc1

1

·

ys \'a

n

h

o

c hy

b.

'· di

e p

n

b

l

i

c

k

in

gc

burg

01

·

e

n i

ng

e

w

o

r

t

e

l h

e

L

S

Y D

O

EJ

.1

:

Om

'i1

.Assuran

s

i

e

maa

t

s

kapp

y

L

e s

k

cp w

a

t

ni

c all

e

e

n die

A

Crilum

e

r

sc ei

en

d

om s

a

l

w

ee

s ni

c, m

a

a

r 11

·

a

t

Y

i

r

d

i

e A

C1

·

i

ka

n

e

r

oo

k

'

n

b

osk

e

r

ming

e

n

'

n

s

paar

m

i

dde

T

..

sal

w

ees e

n

Y

i

r

die

A

C

r

ikan

e

rse

un

- e

n

d

oglcr

a

s '

n

br

o

n Ya

n

op l

c

icl

ing sal

d

i

e

n

.

S

Y DJ'Jl

JOl

i'

TE

-

i

s

b

e

\'

a

t

i

n

s

y l

e

u

se

:

,Uit

d

ie Vol

k

g

e

bm·

e o

m

d

i

e

V

olk i.e dien

.

"

Da

m

·d

i

c

b

e

l

o

itr. i

s

ook sy

wa~n·borg.

=

5

&

.~~~

~

S

UI

D

Q

U

I

UKAANH

NA

S

I

O

N

AlE

·

!..E

WENS ASSU

R

AN

S

IE t4

PV.

,

BPK

.

- TAKKE OWARSDEUR 01E UN IE

D

I

E O

.

B.

,

\Y

OEKS

DAG

,

3

DE

S

.

i

941.

_DTIIE

DiE GO

E

IE

HOOP

1,

V

ry

s

t

a

a

t

Het die

Str

y

dl

t

ee

~

Br

oe

de:r

t

w

is

G

e

weu

.

1 '

(KOoP.) HANDELSHUIS, BPK.

Voortrckkerweg, Bellville. V Hoofweg, Durbanville. I J<'oou D7t-l L R l:'oon 60. 1\. I{ l'l DK\' II•; f1..;\\' ,\HI·~ LAM:S'l'E PHY-.;1•:. )1.\:\~- K\ DA?-11·:~1\f,BR:\SIE.

J)IE lli•:STI•: - I)! I•; C:OI<;I)I\OOPS'I'K

DE KOCK

Voortrekltcrstraal, MIDDELBUilG, Tv!. Eienaar:

s

e

GARAGES

Herefordstra,t, G ROBLERSOAL, Tvl. D. D. DE KOCK Agentc vir Pontiac en G.M. Vragmotors Moet nic dat u motor vir u moedeloos mnak nic: - Laat ons dit vir u

splinternuut maak.

V. :>1. K. Ai\N8EVEEL.

DAGBREEK

KA

R

T

E

L

S

~j

rvord gedra deur

D

EFTIGE

D

AMES

Skakel 2-5662 En Maak U Bestelliog

D

AGBRE

JEK~

ames

Har

eve

r

sorging-~~

Salon~

~

·

L

a

n

gmarks

t

raat 141

KA

APSTAD

li]!lit+ ·Qo/ ""0:::.¥ fWiMi'lriij

· ]n 'n oor,ig 1':\11 die ioest:mcl in <lie \"rystaat

hct die .\.K.C:. ,·an W'IIOtnHlf.' Pr~1·insi<'. gC'nl.

C. 1,. de .Jager, <lie 1·olgendc ,·erldaring gerlocu:

l•:k he~ so pas 'n inspcksicr<'is dPur die \

"n·-slaal ,·ollooi. J%: hcl :1! <lie offisipn• lot en met

die rang Yan korporaal op ,.N~kt•ip plekkc

saamgclrck en 1·crn<'Pll1 hoc cliC' lOl',l<1lH1c is

n:t die offcn~ief 11':\c dt•ur diC' partyh•it·rs C'll hul

ilanclln nger-hla:\ic gt•dot•n is.

Eerstcns moct ck mccclccl tJat die partyleicrs

en hul pers nie beset watter skade hullc aan

die H.N.P. of

v.

self gcdoen het nie . . P.s daar

nou sldclik iets op htllle sou afko;n, sal aileen

die Oossewabrandwag se bystand die Afrikaner·

dom op daardic gcbiecl :1an reel.

Sou die p:HI.I'l<'iCI's miskicn di<' houcling

in-necm da~ hullc non kan oplrcc l'n die ,·olkshuis

omkt-ap soo~ hullc Yerkif.'s en rlat. die 1·olk hullc

1atC'r \\(\('!" ~al aanwys as sy Yl'rl<'Pnwoonligcr~

of son hullc a a nne"m da L daa r nit• 1\'<'er so 'n gcleC'ntlwid Yir clio ,·olk ~al kom niP?

\\'n L diC' YrysLaal. self bolr·cf, kan Pk bcso

n-clcr intc•rcssantc feito aantoon.

Die Vrystaat hct beslis en oncJubbelsinnig ge·

toon uat hy nie bereid is om 'n nuwe brooder· twis wat hom opgedring word cJeur partyleie;·s en hul pers, te aanvaar nie. 'n 1\:trigt• 10 per-sent 1·an die 0.13.-lede:nl hcL bcdank, en b:tie

andcr 1\:lL mi~lf.'i is, dot•n aansopk Yir

hcl·-oprwmt•. l•:k hct hiervan baic b<·h·~·,e. IJ ir-Yr~·~taat hCL die str,,·d gewen. Nic 'n stryd

van Afrikaner teen Afrikaner nie, soos die Jood

en die Brit dit graag sou wil sien nic, maar die

stryd teen broedcrtwis.

.Die \'r~~raat is dan ook nou. bare mstiger en

die mt•t•nstc mense hct 1·olkome tot verhaal

gc-kom en claar II'Ortl reed~ "cer funk-<it•s en andcr

fccsLc gehou. Die YryswaL is do<•lbe\\ ns op

'I'Jl.i':l\. J a, ons trcl( almal sa am a an die wa

en dink nie aan die wakis nie.

Die \'rystaaL dink aan die wa. II~· moct die

bulL uit en clke man, \TOU en kind is ingespan

on elkc spier is gcslrcm om ie slry t•n lo stooL

clio bulL nil - n a Ylt\7_111~11).

Dit• gees 11·aL daar· l'andag le ht•stl('Ur is by

die 0 . .13. sc lcdc is ht•wondcrcnsll'aardig. 'n

DIE

EN

UITRU~TER

VAN

KAAP§TAD

~

ean

van-

eli

'S

eei-~S-te ~Ac-'hane

-t-

.!!/Jeo'?h

ode

"""

~nd

~

ede

id

ta

d

?e

~

en

J/t§v

,?ee

t

e

vi

e

d

cjtc-

'

?

";?

en

.

v

e

i

cle.

a

n

~

ncle

i

ot

eu

n

e.'n?.

A

DDERLEY

STRAAT

1

3

4

K

AAPSTAD

VOOR

SlLAG-

PYNP~

El ER

S

Dli

E VEll

lLllGE

VERB.Ad.~NEIR.

VA

N

AL

ILE PYNIE

HOO

FPYN

,

SIN

KINGSPYN, R

U

lVIATIEK, VR

O

ULIK

E

PYN

, T

ANDP

YN

EN VERKOUES EN INFLU

E

NSA

.

Die

V o

orrtr-ekkerr

Apteek

Kerklaan,

KAAPSTA

D.

1\tlaitla

ndstraat,

BLO

EMF

O

N

T

EIN

A

S

U

HA

:Nb

!!tA

A:&

'(j

NIE

tlAAR'V

AN

KA

N'

VOORSI'E

!

N

NIE

VRA

E:

O

M

OlVI

DI

1

' VIR U T

E BE

STEL

.

(:e\\t•ldigc droogte II'Oed in diC' Oranjo Yryswat.

l•:u tog, waar die 1\ommaudan!-gcncraa} ,·er· g:ulerings hou, was die opkom~ ho Yerwagl in g. ~lnan<bg, die 1 ide, he~ die Kommandan l-i-!:<'llcraal op nlot•rnfonlein 'n 0. B.-\'crgadcring

,.:111 rnim :lJiOO mcnso loegcpsreek. Daar hot 'n gcwcldigc gecs<lrif gehC'cr' wat ,·ir almnl tot aanmoediging: was. In die crewag aileen

wat deur hom by die stasie ge'inspckteer is, was

1 ,070.

Ons in die '."r·ystaat- ll'il Yry word, teen enigo lwslc. Ons sal nic dat antler ,·olko hul blocd ,·ir ons stort nie. ~oo~ die Or·nnje \"ryslaaL in

1'-fl!J tot hulp 1·an die Afrik:1ncn·olk gesncl het,

~o sal on~ ook hicrdio kccr ns dii nodig word.

Ons sal nic dal a ndor ons I ryd vocr nio. 011s

11 il nic agtcr and!.'r sc hloed skuil nic.

Vandag dink ons nog met bittert;eid en te·

teurste!ling aan diegene wat Jopie Fo~rrie en

Christiaan de Wet se optrede vertoei het, en

Ia tcr agter hul bloed geskuil het om stem me

te vang. Dergetyl<e optrede vandag, sal in clio

toekoms nie ongestraf gel a at word nie.

RJ?

A.NDJV

ACTE-AANDAG!

!!

D

i

t

is nic meer as r

eg

om

die

n

aa

m n

m u

bla

d

te noem wan

n

e

e

r

u

A

dY

e

r

tee

r

de1

·

s onde

r

sleun

nie

.

On tho

u

!

A

dver

t

ensic is die

pols-s

l

ag v

a

n ons b

!

ad

,

e

n

di

e

ad

ve

r-tec

r

dc

r

s nrwag

resu

ltate

.

Ons

doe

n

·n

dri

n

gende be

r

oe

p op u om

a

ileen

adn~rteerders

in

,.

D

ie

O

.

B."

t

e ondersteun en

sodoende

d

i

e

r

e-J

damewaard

e

van o

ns

blad op

'

n

hoc pe

il

:te s

te

l.

l\'ET

EEN-TIE~DE

YAN O

.

B.

II\

VHYSTAAT BEDA

NK

Op drc 1·ergad<•rillg in JJlocmfonlein \'Oon·cr-lct!e "·eck hct p;C'lll. C. L. de .Jager die Yolgcndc syfcrs ,·cr~trck in ,·crban<l met, bcdankings in

dio \'rysraaL uit die OssC\mbrant!ll'a;,!;:

Parys: GOO !cdc (\·ecnien heL bt•dank);

11eii-bron: 90() (lwcc bedank); J<'rankforL: 500 (:2;')

hnlankings); \'redc: 00 (.>0 hecl:1nkings);

\\'arden: QOO (sestig bedankings, plus twintig

Jlllll'e !cdc); f{oppies: GOO (:2.) h<·dank cu :.>.o nu"·e lcde): I !arrismith: 1,;300 (f);) ht•clanking,);

\"redefort: •100 (gt•cn bcdankings); Reitz: l, llli ( 106' bctlankings); Petrnsstey11: 5~:3 (7•1 bcd:lll·

king~); l3clhlehcm- KcsLell: 1, .[7 ( 1.35 bcdan·

kings en 62 11\lii'C ledc); l,imlll'): 1,199 (21.)

hctlankmgs en 1:3 nnwc !cdc); ~cnckal: 1,30()

(1<.,1 bedankings plus 56 ntiii'C lede); l~icksburg:

1~0 (.08 bcdankings); l~ouriesburg: 12 (2G3 ht•d:lnkings plus l5 nuwo lcde); l'olrusburg: GOO lcdo (GO bcdankings).

In die Yrystaal hd mnr. De .Jager onder toe· juiging gesc, hcl ccntiendc \'<111 die ledc bed:wk t•t•nticn<le \'all 61,000 Drandwagtc en 'n groot

aantal nuwc lcclC' hCL bygckom.

J\lnr. 0. 1,. 1\cl, .\.K.G. in ::\a!al, heL na aanlciding Yan hcdankings gcso tlal lSO in daar-tlie proYinsic hcdank hct. ,.:.\htar ons hcL so,·cc\ nuln' inskrywings gckry cbt ons 'n krcdicl· hal:w in X awl hcl."

Vervolg van bls. 1.

magtcloos aan y ,·octe le, hct hy hom Yergis.

l3randwagte! :.\Iocnic wag dat u broer u hand

vaL in hierdic slry<l nie. AI het hy u gistor geslaan met danrclio arm, haak u arm in sy arm, staan met hom skouer aan skouer, gaan met

hom skouer aan skouer en toon die huidigo

regcring dat by te doen het met die protcs \'an

'n nasie wat ccndragtig is in sy afsku. sy wenso en s~' weorstttnd.

O~'

DEUSTEU_,

,

0

1,.S

VIER

Die

On

derhandeling

s

Dour bcrniddeling; ,·an sckerc ,·ooraans!aandc

.·\frikancrs is verlede week 'n hyecnkom, tu~­

sen die KommandanL-gonoraal en die hoofleiC'I'

n1.n die Jleronigdc i\asionale Part~· gehou.

\'oorLspruiLendc uiL hicrdic samcsprckings is

sokorc ~krifLelikc ,·oors!ello deur die parLyloicr

van die Osscwabrandw:1g lcr oon,·eging v

oorgc-lc. Vcrledo \" r~·dag heL (lie dagbesLtlllr ,·an

die Q.D. \'Org;adcr Om die \'OOn,tello lo bchandcl,

en na. ,·erwag word, S<ll die ondorhandclinp;s

waL l:lns \·oorlgcsio word, nog onigo L.HI duur.

)foL blydskap heL ons inlussen kcnnis gonccm

,·a.n die parl.,·leiding se bcslniL om die slr.,·d

leon die O.U. ,·oorlopi[.!: te ~taak, as ge,·olg

waarntn die ,·oorge:.lelde ~irkelkonferensies ook

gekansellcer is. llienlit• opt redo ~kcp die moon

L-likhcid vir 'n oplo,;,ing van die moeilikheid.

Wa.L die O.JJ. bcucf. "onl die nu\\·c ~tap

van harte ,·erwelkom. Die 0.13. het hom ,·an

dio begin af bc.nver ,.i,r ,·olbccnheid en h.'·

hCL alLyd gc~oek na ~:une\\·erbng mel die Parly

en andcr ,·olksorganisasies ter ,·en,·csenliking

van ons gemecnslmplikc doel. f.;o ·n bcsluit

is dan ook nog onlaugs dour die offisierc by

gclconLhcid van die laerl rckking in Hl

oemfon-Lciu genccm.

Die huidigo gcskil is nog nooiL dour die

0. B. as onoorkomelik beskou uio. \Vaar diL

hoofsaaklik gaan oor clio naagsruk ,·an 'n

oenhcidsloiding, kan hier herha:1l word daL hoc -we! die O.H. die bclangrikheid n1n 'n eenhoid~­

leiding ten ,·ollc crken. hy nop: alt.,·d

beklem-toon heL d:tL 'n eenhcid>lciding nic noodsaaldik

uiL 'n eenman~leidiu~ hestaan 1.ie. Ons hou

\'Ol da t. on~ d icsel fcle doc! ka n na~t rewe deu r

middcl nln \'t'rskillcndc organisasies. Yol k,..-eenheid word nie \·erhreck dour die b<'>l:l;ln ntn afsonderlikc organi~a~ies nic. Jmeendccl

is ons ,·an oonlcel dat die optredo van di volk

juis kragtigc1· en doelt reffender kan ,,.et's w:ln

-necr hy homself dcur middcl ,·an ,·er~kcie

orga-nisasios laat 1-(cld, so lank daar man r net,

cens-gcsinclhoid oor en "1rnowerking is in die op

-trNlo fer \'('1'1\'('S('nliking van di<' gcmccn

skap-liko ideaal.

\Vaar dit. tlio geval is, wil die O.B.

be-ldomtoon dat. clkcen van die orga11i a~ies ~elf­

slandig bchoorL te wees, on .-o,·er dit homsclf

be!rof, kan daar aileen same,,·erking wet's op

clio gromhlag ,·an algehelc sclfstandighcid n111

die beweging.

* *

\\" aar ons die samesprckings ,·erwelkorn, v

er-skaf dit ons blydskap daL ons. ondcrwyl die

ondcrhandelings aan die gang is, nie nodig hoL om ons teen ons mcde-Afrikancrs te ,·erdedig

nic, en gc,·olglik die gcleemheid hot om op

ons gemoonslmplike vyand te konsentreer.

Waar con of auder sLuk in hiet·die uitgawo

oonskynlik nie in ooreeuslemming is moL bi

er-die stelling nio, moot. dit gewyt "·ord aan die

foit daL ons 'n weckblad i ·, en die grooLslo

gedcelto van die blad reeds per~klaar gemaal;

was ,·oordat die panyleiding met ~y welwillen

d-heitlsgobaa r ,·oor die dag gekom het.

Wapens

tilst

a

nd

Op 2L :'\o,·<·mbl'r is denr die Kommandant·

gcneraal, dr . . ) . 1' . . ) . nln Ren~bnrg. die ,·ol -gende aankondiging in die pers gcdoen:

,l3ehoudcns lalero andersluidondo kenn

isgo-wing sal aile O.B.-,·ergaderings tussen 15

Desembor en 2 Januaric gestaak word. Dit het

nio betrokking op ,·crgaderings wat skielik nodig

mag word weens die ocn of ander internering wat lokale optrede, b.v. in \·erband met no

ocl-leniging, voreis nie."

Intusscn het dr. D. F. l\Ialan namcns die

Herenigde Nasionale Party 'n soortgelylw uan

-kondiging gedoen.

:\let cnkele uitsondering~ het die Afrikaner

in clio vcl'lcde nog altyd gctoon dat hy censgc

-~ind kan en wil wees "·:umcer hy in fecs~tcm­

ming vcrkC'er om grool gebeuncnis~e uit die

\'Hlede te herdenk. Dit wa~ juis hicrdic

k:u·ak-D

l

E O

.

B ..

\1\

lOEKSDAG

,

3 D

ES

.

19

4

1.

GELOFTES VAN DIE BOEREVOLK

Verlies

van

Vryheid Was Nog A ltyd Die Prys

Vir Verbreking Daarvan

.ln 183 is da:H op Danskraal 'n geloftc af·

gel(: aan God daL U$ 1 Ly uio Boorc sou bystaall

en die oon"inning besorg, die dag as dankcl:lg

as S:1hhai, gc,·ior sal word. Vir die oorwinning,

,·ir hul low<', hul vryheid, beloof hullo in ruil

om ecn enkole dag uiL 365 af le staan. God

f~<)e die oorwinning b~· Bloedri,·icr en die Doer<•

moe~ hul geloflc bewal.

:\a jaro verp;ccL baie die ooreenkoms on bcLaal

nic meH die gclofto nic . . . en die vryheid word

verloor.

In Lc 0, op ]{) Dosembcr, \\·ord Danskraal S•'

gcloftc horhaal by Paardokraal, meL die locv

oc-ging daaraan dat hulle mekaar se hand sal hou ·

en nie rus voordat hul vryheid herstel is nie.

C:od gee die oorwioning op :\Iajuba en die Bocrc

moes hnl gelofte nakom.

.'\a jaro ,·orflou diL weer en aile aandag word

afgetn:k dcur die gond van die Rand .

en die vryheid word verloor.

In 193 , wcC'r op J6 Desembor, word die Dan

s-k ra:\1-gclofto herhaal by die hookslecnlegging op

:\lonumentkoppie, maar die Paardckraal-by,·oog·

SC'l is \·crgcd. eors · nege maando lai.cr, op 9

S<•ptembcr ]9:39. gaau ous ierug na :\[onumcni. -koppie en beloof om mekaar se hand nooit weer

te los in ons vryheidstryd nie.

Ons is heilig oonuip; tlat. God op die herhaling ,·an die gclofte a:Jn on5 kant. ons ons vryheid

,·an ~~· kant gaan gee. maar ons hot nog nio

t'crs die n yhcid onl vang nie en die gelofte is

nl vergect! Ironderdo hot alwecr die han•l ,·an

hul IH·oer~ g<:los en spoor ander aan om diL ook

lc doen!

Die Branclwag hou die hand van sy broer, en

hou die Hand van sy Vader in die donker dae van stryd en verwoesting.

S

AME

THEKKING

V

AN JE

U

G

Onder Ieiding vnn die bcstuur nl.D die Afri

-kaansc .'\a~ionale Jcugbewcging (beslaande uiL

die A.:'\ .S.. die lt'eclcrasie ,·an Cah·ini$Liosc

StudenLeverenigings, die ?\asionale J eugbond c1:

die Afrikaans-:'\asionale Hocrskoolbond) word

die c<'rsle grooL volksjeugkongrcs van 19 lot 23

Dc~cmber b.'· die oog ,·an :\Iooiri,·icr, naby

PolchefsLroom, gehou.

Uy hiordio kongres gaan die jeug sy stand··

punt len opsigte van die enlStige lowonsnaag

-si ukkc slel, gaan hy sy kragte konsolidoor dour

die skcpping vau 'n oenheidsfronL on gaa11 h) die lnak om die uiicindeliko ideaal lc ,·orwosc

n-lik. ondubbelsinnig aam·aar. Die opcningsredo

sal deur prof. dr. J.

n

.

du ToiL ('l'oLius) g;olower

word. Dio program maak v0orsioniug vir 'n

aantal uiters leersame toesprake, ,·ir volkspcle.

,·olksang en Doere-vermaaklikhedo.

Di<' kongres word gcorganiseer in diP ,·orm

\'an die loekomslige l3oere-rcpubliek, en dit b

o-lwon 'n bcsieling te wee. ,·ir elke jong Afrika·

ncr wat diL bywoon.

moontlik gemaak het om mekaar in 1938 opnuut

te vind en le behou in 'n volksorganisasie soos

die Ossewabrandwag. Deur die partypolitiek

hot ons mekaar weer tot 'n mate verloor, maar

met die vooruitsig op 'n tydperk van rus en

kalmte horlewe die hoop dat ons meka.ar weer

sal viud soos in die janr van die groot Eeufecs.

Dit is in die gees ,·an so 'n verwagting dat

die O.B. hom graag by die oproep vqn sy Ieier

aansluit. ;\lag ons volk in die betragting \·an

die \·erlC'dc so 'n male \·an onbO\·ooroordecldhoid

herwin dn< ons die s! ryd leon ons ware ,·yand()

daarnn met nu"·o krag on ccnsgosindhcid sal

, , Docn geloftc · en betaal die ann die

Here julie C:od'" (Ps. 76: J2.)

Wapenskou

Vir 'n volk wat op mars is na sy bestem

-ming is dit nodig dat sy lcde steeds in voe

-ling bly met mekaar. In ons volkslewe is

daar vandag verskillende organisasies wat

alma! dieselfde doe! nastrewe, en dit is no-dig dat daar bande van kontak tussen die

verskillende liggame is, sodat ons kan weet

wat daar in die hart van die volk aangaa:1

en hoe die verskillende volkskringe oor sake

voel en dink. Naas die Ossewabrandwag is

daar die Afrikaanse Nasionale Studentebond

wat die studerende jeug van ons volk

ver-teenwoordig. Hierdie organisasie is vandag die kampvegter in die universiteitskringe vir die dinge waarvoor die Boerodom staan, en

clit is noodsaaklik dat elke Afrikaner op die

hoogte kom met die stryd wat op daardie

terrein aan die gang is. Die A.N.S. gee 'n

kwartaalblad uit, Wapenskou, wat dien as

skakel tussen die reggesinde Afrikaanse jeug,

en beoog o.a. om die staatkundige strewe van

die Afrikanervolk op wetenskaplike wyse te

ontleed en te formuleer. As sodanig, en met

behulp van die vernaamste deskundiges in

ons land, is die blad 'n uitstekende publika

-siemedium vir studiekringe en navorsers oor

ons volk se geskiedkundige en toekomstige

ontwikkeling.

Die blaadjie, wat in sierlike druk en band

verskyn, word sterk aanbeveel by lede van

die Ossewabrandwag, en bestellings kan

ge-plaas word by die uitgewers, Die Pro Eccl

e-sia-Drukkery, Stellenbosch, vir die bedrag

van Ss. vir die vier eksemplare wat jaarliks

verskyn.

DIE

PAD

V

AN DI

E

VO

L

K

S

H

ELD

Die weg "'<H clko l3randwag wil bcLrco is

onlang~ 1cr geleenlhcid ,·an 'n holdcdag,·icring

aan die Oo~-Bancl bc~onder treffend deur prof.

L. J. du Ple~sis gcskildcr, wanL clio Brand wag

hoL 'n saak gekics om to dien on wil claardie

dool dicn toL die eindo van sy lowe.

Om daardie wcg te gaan, mocL jy die saak

van jou ,·olk jou eie saak maak - die wcg is

mooilik- dis 'o weg van opofforing on dions.

.Jy mocL 'n ,.,lste koers hou on alles wat. die

,·olk bouadccl, afsLoot, maar jy moot. Log ook

'n ruimo harL he. ~'crwille van 'u kliek mag

jy nio andcr afstooL nio- jou lief de moot. nlmal

omarm, en h:lambind loL 'n gchoel.

\-asbemde en stall(hasLig moCL jy wee~ on

tlio grootslo ,·asLighoid word ''erkry nic dou1

lc swig vir die meerdcrhcidslcm nic, maar dotll

!e led na die Heilig;e Skrif wai die m<•ns bind.

wanL eli~ jou rigsnoer op aile leneino ,·an die

!ewe. )laar jon bcstaan moet oak g(•wonel

,,·ees 1n jou ,·olk~geskiedenis, wanL God self

het- onafhanklik ,·an die 'mocrdcrheid tem

van die ,·olk - clio weg ,·an die ,·olk dour die

geslagte hcen gebaan. Jy moot koersvas op clio

eindbestemming van die ,·olk afstuur- jou

middels mag verand~r maar jou doe! nooit!

Die pad is die pad van die Volksheld!

Die ganse Afrikanerdom sal nog weer geleent·

hoid kry om to ·kan wys wat by kan voortbring nan helde, want vir die Boerovolk le die wereld

oop na die Noord.e om te bekeer en te onLwikkel

rnuur ulles wat n eemdes bier op ons afged.wing

het, moet omgekeer word, se prof. Du Plessis.

!cnrck w:ll !lit ,·ir o•t~ politiek-,·enl<'t•ldt> voll; aanpak.

, Is ons dan bang~" het spr. gevra. Krugct'

het meL · n h:mdjio,·ol Boerc die sl ryd a:tnp;c·

knoop LC(·n ·n hegtc Empire -.. ons kan die

hole Afrikancrdom he en moontlik 'n vorhrcckto

j

l

D

IE

O

.B.,

WO

ENS

DA

G

, 3 D

ES

. l9

t

11.

Ossewab

r

andwa

g

Lei

O

p

s

tand

Teen

Volksond

e

rmynend

e

Ma

g

t

e

T aak

van

Beweging Duidelik

G

este

l deu

r

Hoof

-

Gen

e

raa

l

Van

Zyl

, lndien Nasionaal-sosialisme beteken dat jy 'n voorstar.der is van 'n voil<.sregerir.g;

'n president deur die voik gekies; dat die staat sy verantwoordelikfieid teenoor elkeen van sy burgm·s moet beset en nie toe!aat dat hulle uitgebuit word deur kapitalist:e~e groepe nie; dat die belange van die vo:k voor die belange van 'n groep of cnkeling gestel word; dat jy gchant is teen 'n volr<svrecmde par tystelsel, die libcralisticse pers en die gcorga -niseerde Jodedom, dan het die O.B. daar niks op tc se nic . . Hierdie is wei d:c d!ngc waarvoor hy staan.''

In hienlic duidclike taal hct genl. dr. 1<'. D. du

'J'oit. van Zyl ,·erledt• f-:aterdag diC' doe! ,·an die o~scwa brn nd wng; op Srellcn bo:c·h omsb·~·wc.

Geul. \":1n Zyl her. g;C'praat oor die e,·olusie ,·an

die O.JJ. en op die reuso-groei nu1 die bcweging gowys. Hienlie $nolle oni wikkeling: is moont.

-lik gemaak deur die Olll$tandighede waarin die

.c\frikanNYolk hom be,·1nd heL t•n deur die wil ,·an die ,·olk om hom daarlecn w ,·er~et.

~pr. het die toe~tancl ,·an volksvcn,lawing

besl;ryf. die tot•sland W<larin die i\frikane1T0lk as oor~pronklike besitters on ontginncrs van die b1nd oorheers is, l'll hulle gedwing is ·om op

die ekonomiese peil te lewe "·at tleur hul u

iL-besef da! 'n ,·olktiorgauisasit• nodig i~ om diP

gees lewendig to hclll.

VYF

uitgl'vind waL 110rldik sy ew IS. Om; vo!J' hot

·,,·(.'er sy gc,.,kiedkundi!!;C' spoor gcvind en daar-mce sy iockomsrigting. Die uitstaanda gavolg van die jarelange arbeid w<:s dat ons voU< be· slu:t hct om vaarwei te

sa

aan wat vrcemd is en aan te gryp wat sy eie is, om 'n nuwe rig

-ting in te slaan- nuut in sover dit 'n he r-ontdek te t·igting is, ons eie geskiedltUndigc

rigting.

O.B. GEE LEIDING

A:1n die O.J3. i;, toe,·er[rou om dntc•r ,.<lll b

ier-die nuwe rigting te wccs. Die ,·olk hcL sy Iei

-ding hy dit• 0.13. gesoek om hom in die ccr.'>le

plans te vcrlos 1·an die cllcnde waarin hy onrle1·

n \TCemde su•lsd gedompcl was en hom dan

in '11 rigli11g te lei waar char ·n betcr iockom

en groter geluk ~al wet's.

Dit bring mee dat die O.B. tans die vo:ks·

opstand lei teen aile volksondumyncnde r.1agte, vera! die vo!ksverdeiende demokratie:e party· stelset, die liberalistlese pers, die georganiseer·

de Jodedom en ander invloede wat oorsaak is

van die wandistribusie van mag en ry!<dom in

uns land.

,--- buiters bepaal word. ] lierdic wandi~Lribnsic

()p,·a.llcnd wn~ dit daL dil' Yolk nie na een

,·an sy politieke part.vc gek_,·k hl'l om ,·oor

l-plantcr te won! ,·an daardil' gee~ nie. Ook is

geeueen ,·au dit· he;,uwndc ,·olksor~anisasit•s c.l 1\:crk dn:IITOOr uitgt>soe:k me. St•c•, 'n hod

nuwc organi a~ic moos geskl.'p word in die ,-orm

Y:lll 'n ,·olksbc"·cging wat al d!t> ,·eriakking

,.~ln die ,·olkslewe en nl die voksbt•drywighede

sou insluit, en "aL gt•en wt•lmenendc , ·olksg<!-noot ou uit~luil nie. Die groot getalle wat tot

die O.B. toegestroom het, het bewys C::lt die

volk llierclie beweging bcslwu het as d!e liggaam waarin die gees van die volksontwak:ng oorgc

-dra is.

J)i<• O.H. hct lwsieling geplll 11it llic •;uk:;es

'n1arrncc <l<:rg;C'lik(\ organisasi<.~s Yan die

ont-\\·:wldc ,·olke van !·~urol><\ ·n dergelike opstand ge,·ot•r hcL en in hie;·die sin staan die O.B. in die Jig van 'n wereldwye ontwaking en wcreldllervorming. . oaar is niks in of aan d:e O.B. wat nie eg Arri!<aans is nie . . Die o:nstar.

digilede egtcr wat geiel het tot die ontstaan van

die O.B. vincl mens ook in ander dele van

u

:

e

wereld

t:

n i

n sover die Afrikanervoit; binne

u

:

e

0. B. op hierctie omstar.clighecle reageer coos die

nuwe vo!ke van Europa daarop gereageer het,

in sover ttOm die rigting IA.!at ons insiaan, oo r-ccn met die rigting t•Jat hu!ie inge3laan het, me:

wysiginge cgter wat kom uit die a:1rd van 'n

vcrs!dl:endc llarakter

e

n

JevJensuitkyk.

van mag en r~·kdom en die gcbrC'k aan C>rken

-niug n\n rcgte waardes heL die koms ,.:ln die

O.ll. bewcrkstcllig.

Die t\\eedc ,·erciMe wat aanwe~ig "·as ,·ir s.v

ont;,bnn, \\'llS die wil om w:u verkccrd is, reg

tc maak. llicrdic wil sit ons ,·olk in die murg. dog 'n ,·olhont waking was nodig om die wil

t.ot 11iling: tc la<l~ kom.

PROOUK VAN ARBEIO '11 Olll "·aki11g is ·eldc

'n plotseling:c be~ieling of

IS die hoogtepunl van

be\\ us\\·onlinge, wa t op die resulLaaL 1s ,·an di(.\ gc\·olg van ingowing, rna;lr 'n lang reeks hul beun wepr jarelangc . :ubeid

en op,·oNling. So was die volksontwak,ng van

193S die resultaat van die doe!bewuste arbeid

van 'n groot aantal volksgenote wat geglo het

in die toelwms van hul volk . . H icrdie arbeider3

llet in die eerste pia as bestaan ui t gewone bur-gers en burgeresse- nie noodsaaklik lc!dende persone nie- wat hul a:redaagse Jewe trou aan hul VOlll gewy het. J lullc wa n1ensc waL hul taal gcprant, geskryf en gelees het, waL probeN lcef hcL 1·olgcns die r\ frikaan. e t.mdisie en hul medc-1\frikaners op die elfdc weg gchclp hel.

Oit was nie die werl< van politieke te:ers nie.

l I icrmec \\·ord nie lc kenne gegec daL Sekcre leicrs op pol it ickc gebietl nic groor. a:mdcel

hicrnan gchad het nie. Die ,·crnaamste bou· \\Crk n1n die gcwonc burgers i gcwoonlik g

c-plaas onder <lie Ieiding ,·nn nie-poliLieke volh -org:anisasies en ,·an die Kerk. organisasics soos

die .\ .('. \" .\"., <lie C .. J .\" .. verskil!endc kul LUll r

-Y('renigings en ekonomic. c bewegings.

Politicke partye het slegs in die laaste

instan-sie op die voorgrond getree, nie om iets nuuts in die voll{slewc te bring nie, maar slegs om

gebruik te maak van wat die gewone burger en

die volksorganisasies reeds tot stand gebring

het. Dcur dit te noem, staan spr. nie nood

-wendig kritie teenoor partye nie. Dit is een -\"Ottdig uit die aard ,·an politieke parLye om

gebruik te mnak van die arbeid \·an ander per

-sone ten einde 'n magsposisio te vcrower. Spr.

nocm dit slogs om die aard ,·au die O.B. in

teenstelling met 'n politieke party aan to dui. Gestimulcer dour die Jameson-in,·al, die En

-gclse Oorlog, die rebellie en ander minder

op-spraakwekkende gebcurtenisse het ons volk in

die afgelope 46 jaar baie hard gewerk nan die volksgebou. Die Ossewatrek en \·olksontwaking

in 1938 was die heerlike lmlminnsie Yan die arbeid.

V!lUG VAN ONTWAKING

Die O.B. is die vrug van die volk se ontwa

-ldr.!;. \'(•rnd ~~~et rba,·die gee~ het die ,·olk

~ 'J'ydens die Os>eW<Hrek hot die ,·ulk se o<;

oop-gegann 1·ir sy diepe VNilCtlt•ring t'n die t>lkndC'

\\·aarin hy vcrkcer hd. Die ,·olk hN bt•sd dat

hienlie cllcndige iocs[ancl LOt. ·n grooL maw

tot•gc;,kryf moos word :Uln dit> ,.ret•mtle

dwno-mic~c en maatskaplil;e Stt>lt<el wanrondt•r hy

gerlwing wns om te lcwC'.

In die t.weede pla:Js hoi die volk as gt•,·olll,

,·an sy inlicme kennismaking mel sy verler'ic Vervolg op bls. 7 kol. 3.

DIE

OSSEWA

-

SPEEL~<AAR

T

E

A

fr

i

kaans

s

pre

ke

nd

e

S

uid

-

A frik

a

h

e

t hi

e

r

v

o

o

r

g

e

w

a

g

]are lank is daar nou-al geprotesteer teen die uitheemse kaarte

... En fare lank smag Jong Suid-Afrika na 'n eg Afrikaanse kaartespcl. ... EN HIER IS DIT NOU ... .

DI

E

O

S

SEWA~SP

E

ELKAARTE

E

l

kc

]m

a

rt

h

c

l

'1l

cg

-A

f

ri

kaansc n

a

am

e

n

i

s sells

i

n Afr

i

ka

a

n

sc

kle

ur

e,

HOO

L

,

\

Y

l

'l'

,

BL

OC en

OlWE~

gcchuk

t

PRESIDENT, BOER, JUKSKEI, REMSK<?EN, ens. is 'n paar

van die name wat in die spel gebesig word.

Geen koste was te hoog, geen moeite te greet en geen lapwerk

is geduld om die kaart daar so rnooi en netjies as moontlik te

laat uitsien nie. DIE REELS

O

K

TH

OU

EN REGULASIES VERGESEL DIE KAARTE!

D

it s

a

l

'n

prag

ti

g

e K

ersges

k

e

n

k

w

c

e

s.

PRYS 3/- (3/6 Posv·ry). @ Bt STEL VAN

-Di

E AFRIKAA

NS

E

PERS

Q

BOEKHANDEL

SES

BESEEHDE

OFFISIERE

IN

HOSPITAL

E

Dric offi~icr0 ''<lll die Os Pwabrandwag wal

t~·dens die l:wrlrckking Yan hoc offisiere in

Bloemfontein in Olnobt'r jl. bclrokke 11·as in

motoro11geluklw, ,·e1·k0e1· nog in die hospilaal.

Kommanrhllle .\1. Hoih11cr en komdt. A. f-'wanepot'l. ::llbl'i ,·a11 Hc:tnforl-\\"cs, is opge· 110em i11 die .'\a~ionalo llospilaal in Bloemf

ol1-t(•il1. F(·r~genoemdc is reeds op die been. maar

11·ord nop: bchall(kl, len' ~·I l:l:!sgcnOC'llHle nog

lot die bed b0pt'rk is, na ons n.:rucciiL

Dan i~ daa r komdtt'. D. Geldenhuys ,·an

P:no"·, 1\<tt in die Yolkshospitaal alhicr

opgc-net•m is. llnnr loestnlHl ,·ordct·, hocwol sy nog

baie ongp1·ief to ,·erdtllll' he!.

Aldrie ofiisiere is in die nito0fening ,·an hul

plig hesN•r. 011 die gcduldig<> en moctligc wysc tnwrop ]utile hul aan hul lol omlcrwcrp, is 'n

grool besicling 1·ir hnl leiers 011 dicn as voor· ht•0ld 1·ir hul onclprgeskiklc ..

Die O.ll. ,,·ens sy meC'tJ:el·ocl aan hicrdic

offi-'iPrc te heluig ('11 hulk 'n spot•dige en I'Oikome herst el toe to 11 ens. Die Osscwabrand W<lg wooL ,·:\ndag dal h_,. mannc en n·onc as ,·oorgangcrs hd wal ook in hul lydinl-( lcidinl-( kan gee.

NOG

ST

EEDS

DIESELFDE

,

Die O

.

B.

is

'

n m

a

gtig.e o

r

g·a

ni

sa

-sie wat

o

ns

vo

l

k

dissiplinee

r

en

dit

maklik wi

l

maak

om

ons

volkside

a

l

e

te b

e

r

e

ik

Ons

het die O

.

B

.

nodig

aan die

een

k

a

nt en

die politieke

pa

rt

y a an

die ander

kant.'

'

Dit

i

s

ll'aL

cl

r.

Malan

o

p 5

Mnar

t

tc

J\na

ps

tad

gcsc

hct.

Dnarby

hct

h~·

g01

·

oeg

:

..

Alb<'i

sLre1

1

·e

na

'

n

r

c-pnb

li

c

k

e

n

di

e

H•

rlny

g

ing

Yau

·

'n

d

oclhc

,,

·ustc,

sierk

YOlk

sccn

h

c

id."

Onse

kere

W

aarskyn

likheid vervang-

d

e

ur

Gewisse Moont

li

khe

id

Vervolg van bls. 2.

leiers daarin geslaag om die vo!k so te verdeel

ocr hierrlie ondergesidl1te vraagstuk, dat ons

nou op 'n voll1sramp afstuur. Die rode ,·ir hul

Op[rer](' \\':IS in die woon1o \':\11 Die nurrrer claL

cliP Yolk onder · n ,·erdeclclc leicrsk:tp

"'ge~·aa

r

gPioop lwt om tlic >lr~·d [e ,·erloor. Hy het net

die gevaar geloop om dit dalk te kan verloor.

)lanr die resullnal Yan hul poging om die vcr

-clPeldc IC'it'rskap lc hcrstcl nadat hulle self die

kansc YC'rh-'· laal glip hot om 'n cenheiclsleiding

lC' bcwNhtellig, is clat ,die volk die hoop op

die verwesenfiking van sy s11one verwagtings

moet prysgee."

Die onsekere MISKIEN het die partyleiding, in plaas van dit te verwyder, laat ontwikl1el tot

'n GEWISSE SEKERHEID: ,Ons stuur lyn·

reg op 'n ramp af."

As 'n nwns clic anikcl ,·order Ices, word dit

lt'''·cns duidelik waarom clio l~cnhcidskomiLce

tleur die Pan_,.l<,iding ,·cronag~aarn en cindelik

kragtcloos gemaak i ·: die partyleier moes verhef

word tot rlil<tator, ander5 was hy nie bereid ,om

in die span te trek nie"! lloor waL

s

c

die

blad: , Dit help nie om 'n Ieier aan te wys, maar

hom nie mag of gesag te verleen oor die liggame

wat die stryd moet voer nie."

Hicr lo dus die rode waarorn die Ecnheicls

-komii.cc I'CJ'Ongcluk is, Oil waarom die O.fl. \·e

r-nietig moes word. )Jaar as die partylcier dan

diki.atoriale magic moeL

he,

waarom dit dan ni<

opcnlik cis nie? W aarom eers die hand aanbied

in samewerking met ander organisasies ,met

behoud van elkeen se selfstandigheid" 0111 later

wanneer daardie samewarking praktiese resul·

tate verg, dit

te

verwerp en te

veronagsaam

met

allerhande ekskusies'?

VERKLAARBA

AR

• 'ou kan 'n m<:ns ook 1·cr t:1an ll'etrtrom daa1• nit' \'J'(.'(lt' gckom het loe die O.B. ,·oldoen hcL aan dr. :'ll:tlan se uiLimntum nie, m::t~r daar 'n

tweede ultimatum op v;evolg hcL, nl.: Die O.B.

moet nou die aksiefront van die party wo;·d, of

so nie stig die party sy eic aksiefront.

Die rede is dat die eis in die ultimatum seli'

,·an mindcr belang was. Dit moes si2gs dien ns

'n causus belli- 'n voorwendsel- om die O.B.

uit die pad te maak, sodat daar net 'n cenmam·

Ieier l1an oorbly ,met mag en gesag". En al die anclcr beskuldigings leon die O.B. en sy Ieiding was dan ook net ,·oorwcmbcls on:

daardic doc! to bcrcik. So gesiC'n, word die

tecnsi.rydigheid ,·crstaanbn:\r in die beskuldiging

da~ die 0.13. na 'n diktawur of n ccnparLy

-stclscl st.rcwc, terwyl die partyle[din;; self geen

tweede organisasie met 'n politiel{e doe! op sy

terrein duld nie.

Maar wns diL nou cerlik en billik om 'n andcr

organisasic 1·crdag ~c maak by die ,·olk dour

hom 1·an diktatoriale ncigings to bcskulclig ten

cinclc hom uit die pad to kry . odaL tlic party self n diklatuur kan 5kcp? Was dit staat

s-mansl\ap en vaderlandsliefde om die volk oar

so 'n doel op so 'n wyse te verdeel, sodat hY

die hoop op die verwesenliking van sy slwonste

verwagtings moet prysgee?

KERSFEESCRO

ETE

Beperkte

ru

imte sal

in die

uit-g-a

w

e va

n

,

Die

O.B."

wat op die

17 de Desember

vers

k

yn

be

s

kikbaar

w

ees

v

i

r pla

sings

vir !i:

e

r

sfeesg-roe-te.

D

ie

ta

rief

d

aa

rvoor

sal

2d.

per

'"oord

we

es en

6d.

vir

ell<e

ai'

so

n-d

e

rlike

versreel of

naam

.

Mi

ni

mu

m

3/

-

.

SASBAN

K

Voorsien 111 'n noodsnaklikc bchoeflc ....

LENINGS I'Crkrygbaar vir cnigc

rcg-matige doc! teen uii.crs billike tcrmc.

LEEF OP 'X KO:\'l'A1\'l'l3A8TR 1~.:\' l3LY

U EJE 13:\.AS.

Duisencle maak gcbruik 1·an SASBA N K fasiliteilc om hulle ,·an die ckonomicse

juk te bcvry.

SASBANK

is 'n kind ,·an die Yolk en dicn die Volk.

.

Raaclpleeg

Sasbank.

PAARL:

Percl-Docdclgebou,

l:Ioofstraat 327, Posbus 266.

KAAPSTAD:

Parlementstraat 32, Po~bus 23 7.

WORCESTER:

J,eadcrgcbou, lloogstraat -i, Posbus 57.

'

·~

We VOHGlf

BPKo

~

HUGENOO

T

.

Fabrikante uan . .

Kelder en Besproeiings

Masjienerie,

Sleepwa~ns,

BoereWa€

n

s

, Ens.,

Ens

.

----Foon : Paarl 23.

Posbus 10,

Hugenoot.

.

DIE O

.

B

.

.

WO

ENSDAG, 3 DES

. 1

941.

Lang

s

tr

aa

t 301

~~

KRU!DEN

IERS

-

~qy

GROENTE

e

n

·~

VRUGTE

YJ~

Handelaars

_~C)

~<;

'N

SUIWER

@

~~

A

_B

F

_ES

RIKANER

_IGH

_EID

-~~

/1('

®

Foon 3-1393

KAAPSTAD

VLAE

Be

sit

u

,

n

O.B

.

Vlag?

Die l<aaplandse Hoofkwartier bied aan:

K

omm

a

ndo Vla

g

£

1

-

1

5-

0

M

otorv

l

ag

2-6

Fietsvlag

1

-

3

Konlant met ]3eslclling.

I

,DIE O.B.," Kamer 916, Groote Kerk· gebou, KAAPSTAD.

ONDERSTEUN 'N 100-PERSENT

AFRIKAANSE FIRMA

SCHOEMANNELOaD~ANK

VIR KW ALITEIT

EN TEVRED

E

N

-HEID

DIE G

OE

DK

O

OPSTE

WYNE: Fonkelwyn

.

.

5/- 5/-

-Lewenswyn

.

.

3/6 316

-Vermouth

..

2

1

6

2/6

-Hanekraai (Cocktail)

.

.

316 3/-

-Likeurwyn

_..

₂

₁

_-

₁

₁

₈

-Jeropiko (Rooi) 112 11- 5/6 (Wit) 1/2 1/- 5/6 Soet M uskadel

..

1/- 11d.

51

-Port . .

_..

1/1 lld. 5/ -\Vorcester Hock 1/- 10d. 4/6 Pontak .. . . 11- 10d. 4/6 Spesiale Sjerrie 10d. 9d. 4/· Sjerrie

.

. . . 9d. 8d. 3/6 BRANDEWYNE: Brand wag

..

₅

₁

₉

_{5/- 26/6} Brandewyn Ekstra Spes.) 5/6 4/9 25/ -F.C.

.

.

.

.

5

1

-

413 23/· JENEWER

..

6

1

-

5

/

-

-LIKEURS:

Kersie-Brandewyn

5

1

-

4/3 23/

-Anys-Brandewyn

5

1

-

4/3 23/

-Gemm

er-Brandewyn .. 5/-

4

1

3

23/-Lernoen

-Brandewyn

..

5/- 4/3 23/·

Peperment-Likeur 5/· 4/3 23

/-Van der Hum

5

1

·

4/3 23/

-JENEWER·LIKIEURS:

Lemoen-

J

en.ewer 6/-

s;.

-Suurlemoen-

J

enewer 6/-

5

/-

-Word verltoop In 12-bottel-l<lsoles of 5·gell!ngveatjlea

of grater. U I<IGJie van 12 groot bottels kan enlge getal

y;yn, Brandewyn, Jenewer, Llkeur, Vermouth en

Hano-Kraat bevat. Voeg 4/- by vir kleste en bottels, en lOj

-vlr vu.atjlc (tndlen ole a~ders oot•eetlgekom rnet bestUIJr)

wat vergoed 3al word by terugsendlng. Terrne: It. M. B.,

plus tre:ngeld na oylyne of K.B.A., pius trctnkomml;lsle.

V.O.S., Oudtshoorn .

JURGENS

SCHOEMAN

POSBUS

142,

OUDTSHOORN

.