Die O.B. Jaargang 3, no.5

(1)

SerP.ItlStrt!er aan die H.P.K. an 'n Nunab!ati.

0

Die

ware sosialisnte

~s

dk bevrydingslee,.

vir

die

arbeicler.

Vie

Die

sosialism.e

kv·y

sy

gestaitc dew·

broe.derd-wp

'n

?.!:0

pen-met

die

na:;iona

lis

nw.

DERDE

JAARGANG.

WOENSDAG, 8

DESEI,1BEI~

1043

.

No

.5

.

·--

-

--.

·----··-

---··~···---

·----1KaJP)RftaH~~ie$ce Stakfinlg~

nlTil

Johan~teshMrg·

<eiD1

~

~ap~dad

Die staking van winkcl!)ediendes onder teidii"'g van tlic ,.National Union of Distributive Workers" is so pas in Johan.ncsln:rg en [{aapstad beilin:Jig.

Oit is duidelill ctat di·ll corsaalt van hierdie vocrlopor van die staking$ en andcr imtustriele mooilikhedo waal'moc Suid-Afi'ilm binnekort in styeende mate to

)~amps sal

M,

in die oortogsbeleid va,n die Rcgering en i:l ons l;.apitalistieso

stelsel se!f 16.

In niercHe toesta11de, waarin die besta<~n van die werk2r se cnisste organisasic i.n ons kapitalistiese bCdcling (die val-t:Inie) I)Cdreig word, oied die O.B. se nasion<:IC en sosiall! arbeidsgedagte t1laarblyklik die cnigste red·

ding. in sy ARBEIIJSl..AER is die O.B. bCsig em «an hierdie gedagte

pra!~ticse gestaltc te gee.

O.B.-ARBEID§LAER R

Rli.N

G

REDDING VliR WEJRKERS

l<oc Lewens!tostc en Lae Lone

As 'n kapitalisticl;e land oorlog vocr,

uan s~yg die !eweoskoste. En as die loonkekkcr vind dat sy loon ouvoldoen-tlc wort!, en sy baas· wcier om dit te YNhoog. moot hy uoodgcdwongo staak.

\'erpli;?; die ·staat die ba;ls om lone te

''l'rhoog, dan ,·erhoog die baas eem·ou -Jig ook sy prysc - eu die gaping tus-.<('11 lone en lcwcnskoste blv bestaan.

'·Voor hicrdio bokendc J)roses staau die kapilnlistiesc st-aat, m;~gtcloos .. i\lct.

'u mngdom van kontroleurs en met

ekonomicse beplann·iug probcer hy om

di,• posisie te red -maar beplanning

blyk al gou ondocltreffeml in 'n kapi-lalistiese land, wnar dit. bots met, die

wot;:kenvinsmotief van private lmpita

-li'st.c. lleplano·ing knn met welslnc a i-leen binno die ranmwerk van 'n sosia

-listieso staat, met sy leuse: een vir ahnal, alma! vir e:keen, deurgevoor

word. Die kap.jtalistiesc regering staan

tnagteloos.

En daarom al daar nog mcer sutke sta!1ings Mm.

l<apitalisties~ Kommu.nisme

l Her kry tlie kommunismc sy leans.

Nctsoos Stalin aan die afgelecfdo

knpit.."l!istiese moondhcdc van die 1;·<>~te, so kle~f die liommunisticse Party in S.A. met sy linlcso vak-tmit!beweging nan die huidigo kapi-talistiese regering in die hoop om

op ~;y uitgeputte ru~ na, die. bowiml

tc 1"!·

.\let bierdie staking was diL wcnr so. Dio N.U.D.W. hot die staking

uitge-l'O<'P t.eo einde diC< beginsel van geslote

gt•h·clerc toegopns to kry. Dit betoken

dat. 'u workgewer net lode nm die

be-i rokllo Cnie ·in diens mag neem waar -t]cur die Unie dan voile en uitsiuiLlikc

bchcer oor allo winkelwcrkcrs kry. In hicrdie eis is die Unie gestcun deur

die . kommunisties-gesiode Spring bok-Logwco, Trades anti Labour Council,

''n, Jcs bes, Left Club.

Om hier weer die cllendige toestand wat die kapitalismo vi1· die werkor gc-'kcp hct, vir sy eie doeleindes uit, te

huii, bet die betrokke vakunie

nog-manls g<:bruik. gcmnak v:an die gom vn.n ant1·1Fasclsma om dte kommunit:S

e~ d·io kapi~alis nanmekaar to plak. Dw workers IS opgcsweep teen dio b~tse

wat dan sogenaamd ,Fascists" sou

wco~ I

Maar die t'JCri<Crs sal hul nio altyd dOur hierdie soort oeverolindery om die bos laat 1-lli nic. Die tyd bree't vinnig aan wannecr die wertter sat

beset wie dit is wat die kapitalisme i.~ S.A. beveg: die Unies wat gcJoi

word deur rasverwante van die 11api· taliste, of die 0. B. wat getei word deur a·asverwanto van die wertters.

l<ommunlsm~ 'n Vangspreult

Die kommunismo wil homsclf grnag

,·oorslcl as 'n prakticsc plan, heeltc

-m:tl nnti-knpitalisties, iets wat die so-siale r<Juding ,·an dio '' crker sal bc -werkstcllig. Dis hoo~ tyd dat hicrdi<•

kommuu is~iesc scepbalhotjie gcprik

word I

In 'u land soos S.A. moet d·ie

kom-munismc nog ,·crduidclil< hoc hy di<> sosiale redding van twco miljoen

blau-kes gaan bewerksLollig deur lutllc

ge-lyk to -skakcl met scs miljocn on- of

halfgoskooldc Ultturcllo. Klaarblyklik Jc die sosialo redding van blank en gc-kleurd in gebiedskeiding, waardcur elk-cen as organiese ent;itcit sy eie

bc-staansvciligheid kan vcrseker.

Die redding van die blanke wcrkcr le nio in die wegbreek van sy volk en die nansknkclinJl; by die worlter'S

of the world nie; dit lo in die

tcru!-(-kecr tot en opnnmc ·in die volk I Die Va!wnics

Die vaku.nie is 'n noot.lwapcn van die werker. ln 'n

knpitnlisties-parlcmcu-terc stnat hct hy gcC'n andcr wapcn

nic. Daarom kan hv die vakunie nie ,·erlaat, voordnt by dio lwpitalismo oar-board g<'gooi bet nic.

i\Jaar as wapen teen die kapitalismc bet clio vakunie fundnmen~le leemtcs: l. Die vakuniebew<'ging is i:a die

handc van vreemde, konununistie~<-gc

siudo olcmeme, wat <lio wcrkcr nie by

dio vol!c aanskakel n·io maar by inh'r·

nasionl\lo werkersliggnme.

~. Dit' va!mnil:l hct nic bPstuurlikc

mngto nic, dog slcgs ondcrhaudeling .•

-mag, ,bargaining power". Hy kan

clio kapit,alis.me dus nio vornietip: nio.

:3. Die vakunie is 'n korrelaat v;;n die kapii-alisme. As lp:. verclwyn,

vcr-cb·~,n ook die vakunio in sy ou

gcdaan-te.

En nou is dit die hoop van die kom· munismc dat wanneer die kapitalismc, en sanm met hom die vakunic, val, dio kommunisme, of sLaatsl<apitalisme, ui~ die rulnes sal oprys.

Kapitalisme Gesneuwl!l

Met l!iero!s oorlog is die 11apitalisme reeds vernietig. Daarom moet die wor-ker nou sy vakunio rcorienteer sodat.

dit vir hom toekomsrnooutlikhe~lc- l<nn 'inh?u. R,· ma.,. nie llomaar sy organi

-sasJe waa,man hy sovccl jare gcwerk bet, prysgee nie. Hy meet dit.

ombou om te kan inpas in die

bedryfl!-organisasie van die tockomstige vollt:.-of nrbeidstnat. Op clko ernstigo wer-ker rus die taalc om sv \·akunie so 0111 te bou en uit te bon tiat dit t<>t voll ()-dige ontplooi·ing kan kom in die bo-dryfsorganisasic van die volkstaat wan-near die o~scwabrandw·.tg die bewind

oorncem.

Die kreet van die werker moct vandag weos: Ons wil 100% val1· unlc l'oi\. P.l'l ons kan d't krv bin.'1e rt;e ARREIOSLAER van die Os~llwa· brandwap.!

O.B.-ARlilElOSLAEJ{ WEK

EE

NOU

DHE!D

Na, maandclangc swyc hct d·ic Rami Daily i\lail weer sy scnuwecagtig]Jcid

in verband met dio Osscwabr::tmlw:eg

geopenbaar --hiCl·dio kcoa· oor die o.n. se ~i.rbcid:5bcr. Die. hind is brykba:\T

onbcwus tlaanan dat die kauitaJi,mo

&tCJ'\\'CDll is. • Elke worker wcet reeds dat Llie

oor-trokkc bankrelu•nings van cNc oorlog-voerendo moondhcdc die sterftescr~ifi

knat van die ka.pitalisJ:lO is. Ondanl<s c.lie kapitnlbti~>sc prop:tg:ln<h• vir

Sta-lin en Sowjet-Rusland, wil die worker

hom nie laat. mislei nie. Daarom is

tlie blad so bcg:tan oor die o.n. se anti-lwpi w.listicse en sosiaal-vcilige Al·bcids-bet·.

Die- wcrlwr besef tluL die .Arboidslncr \·an die O.l.l. l'ir elke Afrikanei; kos,

klere <'D 'u huis - bcstaansvciligheid

- waarborg.

DIE O.B. ll\f DIE V

AKAN

S!E

7usscn Dingaansdag

en Nuwc·

jaar sal daar geen uitsavJes van Die C.B. wees nie. Op 15 Desem·

b~r verskyn egter •n verarote u!t· gawe wat IJenewens gewone orga -nisasie-nuus ool1 '•!1 aantal interes· sante artii\Cis van ICidCnde pcr-soonli!thede sal be•Jat.

\

Y

..:n·"lg van volg .. nJe lwlom)

V.rande", dcur D. G. i\blan, ~ekr. van tli_e. J\fynwcrkcr-Hcrvorme rsorganisasic,

,DJe Opvocdinr, en Ondorwys van die

IS.A. ).l"aturel", deur prof. dr. J'. C. Coct.zce, cus.

Enkele nommers van Wapenskou kan by d/e Uitgewers, Bus 28, S tel-lenbosch, teen 1/3 elk, bestel word. Die intekengeld vir die vollc jaar·

gang is 5/-. Daar is ook nog ou nommers van I-Vapenskou beskik-baar, o.a. die Volksbeweginguitgawe

en naturcllevraagstuknommer. O.B.-kommandos wat hierdie nommers

vir verspreidingsdoeleindcs wil aan-skaf, .~an dit teen 7/6 per dosyn b:;

bostaa.nde adres bestel.

,W

APENSIUJU"

No"l<

· cnlberuitg:<·wc

\Y:tpen;;:kou. uic amptclikc organn

V::tU uic A.).l".8., cu pablikasicmcdium v.a. van dio 0.13.-st.urnelacrst-ukko. hot. iu :;y jongst,... nommcr heclwa~ arlikeis

wat die bel:tngslclling van die gcwonc

O.B.-lid sal plil<kt'l. Adjunk-1\...G. J.

A. Smith h~t 'n bydrac, gctitcld ,Die

Afrikaner en ]o(u!ls in Jic \'olk<;bcwc-ginp;", vir hicrdie uitgawc gclcwor.

A.J\:.G. Smith, soos clkt• 13mndwag ,;cker weet. is ccn van die vooraan~

staande Afrikaans11 lmnssl<ilders. l:iy

was ook lank :1an 'n Afrilwansc dag

-blad verbmHle as kunsredutueur,

voor-cl::.L hy in O.B.-tlieo)j gctrcc hC't. Hy

is dus die :~ungcwesc desknndig' om

die- Lmnsaspck van die vollc~bcwcging,

wa~ die volksicl in a.J sy n•:-p<.>kt.e en !lllanses wil belip;ga:un, te brsprc"k

n Ander hydrac waL llr:\ndwagle

met die oog op Dicnslacrbyeenkomste

~:oal intcrcssccr, is die derde in die

ne-loidstndicrceks. nl. ,Die

a

t•ondslat. VUlt 'n ~asiona~ !-1-:konomiese Jlclcid vir

f~tlitl-Afa·ika". .IJr. P. J. Cocr(,ze, van

U.S., en mnr. B. J. Conradie, .. ,·an die

\Vesic~'-ld~udingopleicling:>kollege. ltr

wer albei bclaugwclckende bydracs oor

die ldeurliugvraagstuk. Prof. dr. J .

Chr. Coetzcc, vnn P.U.K. vir C.H.O .•

besprook die tanlkwessic in sy ,.Chris"·

~alike Ondenvys en Opvoedin~", tc r-wyl dr. Erika Theron skryf oor ,

l!'a-briekwerkstcrs in Kaapstad". :\ nder intercssaute ut;lcels is ,Die \' ocd:~ van die :Mens", van mej. E. :.'11. Acker -man, lekt-rise in vocdingslccr. U.S.,

,l.leroepsarbcid en Volksvcrsckering in die Praktyk", dour dr. D. G. Franz-sen, ,Die GowcLensklousnlc o.n. Pro-blcme i. v.m. ons Hoih Ondorwvs." dcur

D. Krvn::tuw, ,Krygsgasse:- in. l!Jl·L en

vandag?" dour F. Stegmann, .,Ons (Vervolg ·in vorige ltolom)

W. V

0 li

G

T (Eiens.) Ppk.

Fnbrik;tote van

Kelder-

en

Besproeiings-ma

sji::l-cr

ie.

But;

10,

HUGEK

OO

T

,

KP.

{!JIOll

o·~ o~~-

_»

t~::~~![:;:~:;

l:;J

J1

'

~

m

'?

:

,

..

;

.

~-

'"'1

:-1

4,,;

die publiek

onder-~-~~

;

~

N

IQ

.i

./" ·

.

~

'

1

,-i)

~~;~:~s

E~!~

. ' !JJ

:}

~

·

lJ1e JOngste

finan-~["

.

· .

"

.

l

si~l~

.

state

weer-. spteel groot

win-ste .oor dtc af~elope boekjaar en 'n diwidcnd van 8% word weer

vendaar op mbetaalde kapitaal.

U:

so.ek na 'n suksesvolle saak om u geld in te bele en

h1er ts u kan~! Besock ons organisasiekantore waar u kan verneem van d1~ groot omset en uitbreidingsmoontlikhede van ens .sewe tak~mkels en twee fabrieke of vra om inligting

op dte vorm h1eronder.~

?~g~nisasiekantore:- Johannesburg: Spoorbondkasgebou, de

V'tlhersstra~t. Kaapstad: Kamer 614, Groote Kcrkgebou. Bloemfontem: St. Andrewstraat 123. Port Elizabeth· Kam--r

617, Colonial Mutu:.lgeLou, · ~

E

_

XCELS!QR I

EUBELS

BPK.

.. o

·

10

s

c k retara~· , E=" xc<>.l:n· or -l\1cubelo Bpk..

I

r;;:=;;·

-

7

PosbuG 6670, JOHANN-ESBURG.

I

//

~f[UJ

'/

tl ....

"~~

-~~~":·~

.

,~,:· ,~,

?>:~·::. ~,,_

i

b.§"!/e.c~~

~

i!

. ..

..

.. ..

..

.

..

.. ..

..

.

..

.. ..

. ..

.. . .. . . .

..

!

i"tPIY"~~'f!tl,

(0 B .. 8 De~. l!l·l~) ...•.. ~ ... . . . , =~':tot.::-.

(2)

DlE O.U.. WOE:"'SDA(l, S Dfo:~. HH3.

OSSEW ABHANDW AG

,

ARBEHlE!l.OOM,

SDSKALISME.

Du; nrhi.'id~r 1·an KA. hoorl tuis in

dio 0->~ewnbrnndwag. Xio teen en uie

so~<dcr die arboiderdom uio, maar sregs

met en deur die at·bciderdom gnan die Ossewabrand\\'ag ons 1·ulk bcny. Dit is die bescf \\'at ten grondslag lo 1·an die 0. B. se slryd ,·ami:lg; sonde•· hi o r-die bescf ~;ou die lotgcndlo l':ln sy

\'olk \'ir hom 'n geslou, bock bly, soos

tlit 'n gcslot~ book is 1·ir a\ tlio pn.rtye en organisasies wat deur hierdio mng-tigo nasionale en sosinlo ideo wnt nan riio 0.13. sy unieko posisie in die la.nd

gl'Q, nio gcdra wo•·d nio.

Dcur hiordio orkenuing ondcrskei

die Ossewnbrandwag hom van dio pnr-tyo van ons volks,·crnict,igoudo pn rlo-mentero stelsel, on tleur die idcanl in dio orkeuning opgcslotc, van dio l'om-munistiese of anti-ua~<ionnle bcwoging;; in Suid-Afrika.

\ '{tn die liboralc parlcmcnll\re stols<·l word korto mettc gcmaak. Die dag

brees~ aan dat (Jie onder.drulde arbci

-qcndc Afrikaansc volksgemeensltap se:t opruk om hicrdcur sv gesldedkLLndige sending te vervul. Van <lie pnrtywcse

het hy in die n>rlcdc uel ~o min red-ding ontl·ang a:< wnt hy in diC' tO~J

koms sal 1·orwng. Ondcrslnnd~,·.-NkE',

t·olkswelsynsdcpnrtcmcule. boloftcs

1·nn hon·orming, ,.mnnt~kapliko I'C'l-lighei<l" eu andcr· mooi woonle wal

vir die ontuugtcrdc lll'b<>i<l<:r· lank reeds

noodwendig aile -inhoucl mo!'L 1·orloor

h(>t- maar die hard<! II'Crldikheid lrc:t gcbly, omdat redding t·nn die

arbcidcr-<lom n1nsclfsprck<:nd 110\>iL kan g<·o.kicd

dour .,hcn·orminr-;'' t':lll die l\npitn-lisme, aar·ts1·yand t'!l!l die itrl!oidendc t·olk, tcrll',rl die kapitnlisLiese> struR

-tnur bly voorLucstnnn uie.

Dit bcscf die nrbc-ider nttulng. Dttal·-om stn.an hy op die vooraand ,·an die

verntlling 1·au ~;y gcskic·dkun<ligc1

sou-ding. Sy stryd he~ bcp;in en dnur nog ,·oorL op dio e!wnomieso fronL. Dit, gaan wcldr:1. oor r·n sal cind·ig op dio

polHiekc front. Dan gann dit nio mecr·

bloot om loom·asstclliug of hopaling

n:m wcrksurc nio - ltoo IJclnugrik ook --rnao.r go.an dit om die \'CI'OII'cring ''n t·crsekering \':Hl sy r('!!:matige pick

in d·io ,·olksgemeenskap; dan ncom hy

die bcpnlende en bcslissonde posisie tu

die t·olkspolitiek in.

Dio ,·olksneemdo parlcmootarisme het:. geweier om die 11·ilskrn"' •;an hier-die arbe!d<.'rdom to bcgryp':' Dnarcm ... .-ankol hy reeds ook ·in Suid-Afrikn

,·oor die ·~.osinlismo \'aD ons ccu, die benydiugslt>er vir die :trboider.

Dio proses is onvormydolik. Oit

staan as aanklag teen die liber•alc

kapi-ta:istiese bedeling dat hy die volltsvor-mende en volksboucndc l<rast·c van die sosialisme .nje besef 11ct nic, en .die energic van die sosialismc .dus in anti

-,nasionare l«male laat Jo.egloop het. Hy

lwt die ~rboitler vorvroom l':ltl sy volk.

6\an

d1e andcr kant staan dlt as aa

n-'klag teen di·2 k.omnmnisme of anti·

·nasionalc sosiafisme dat hy die sosin·

.lismo var.neder het tot

'n

!ocr van die ·!oon en die maag, dat h.Y dit in bot·

:sing gebring

n

e

t

met die nutuurlil<C

voiksgemeens~{ap en die nasionalo be·

staan. In Suid-Afrikn wil hi' c.lio bl:lnkc

arbcidor red dour hom gcl~·k tc slc!

met die getnlsmcordoro ongcskooldo of

ltalfgeskoolde nie-blanko. J [y wil die kapitali-smo 1·crnietig - en in die plt'k daan·au «tel 'n !'l.natsknpitnlismC', waat·in die arbeidcr die slnaf ,·an die

o::taat sal wces.

Ifi<'ruit ,·olg dan die aard 1·nn die

sosialisme wat die nrhcidcrdom gnan

bcll·erkstellig in sy stryd op die poli-tieke front. F.n hict· p:e<: die arbcidcr-dom en die Ossewabrandwng mck:tar

dio band. Want die :\l'bcidcr wect dat.

hy sy hcil virvl nic iu aanSI\nkcling hy neemdo, intorna!'ionnle orgnnisasics nie, ma:lr iu dicpe ,·orbondenhoid met.

sy I'O!k wat onder leidinp: \'1111 rlio 0.13.

outwaa!c tot 'u nu wo

h

cscr

\'llll

lot.s-gemocnskap en \'cranLwoordelikheic!.

Eu clio arbeidor wil hicrdic \'C •rnn\.woor-delikhcid op hom ncom in die J

otsgc-lll~Nlskap van sy volk, want hy hoklct'

lh:nmeo sy l'oiwnardigc• pll'k iu die

organismo van die \'•Oik. Vir hom, ~;oo~

vir dio Oss<'w:~brandwag, is so~inlimno

clio noodwcndigo ,,·c·rantwoordclikhcid

-~n nl!l' volkS14C'Ilotc lcNlOOJ' mokaar.

D~fE

~~\rrERNAS~ONAlE

TOESTAND:

'N

OO~S~G

Voor

d~e

Vyfde

Oorlogswinter

I

Duit:,c duikbotc en <.lie Dnit~a i:lomme-1\'f.'rpcrs potcnsiclc gct·arc tc !.if'H uio.

Die versKrikliltstc en wcrcldomvattendste oo:-lcg wat di'cl •.ne•·cldg

c>Ski2-denis r.og oo!t ccl:Jwcr het, stuan vandag aan die begin van sy vyfda

Qilr-lcgswintar. Seuz;·t d:wrd!e historiese 1 SaptembOr 1939 !let die were!d baie

s!wkkende geb2urter.!ss:: oelecf. Elhe iund en voi~, hoc afgelee en •rneu

-traal" ny oo!{al mag we~s, hct op 1:1inder2 of mccrdc1·e mate aan ei2 lyf die oorlog of die rcperkussics van die oo;to~ gevoel.

;\faa:- dan het die (icalliccrJes ool<

sorgo van hulle cic. Dnnr is narc

gog-g:~s soos ondcrliugc ltritick, naywer

on agtordog; daar is in GeaUiccrdo Iande ,·cr;;kynsels soos hongcrsnood, io-flasie 1·a.n geldstclsols C!n industrii.'le! onrus (stakings) wat. teeds nlledaagsc Yerskynsels gcword het. Dan moct nog in nanmerking gcnccm word die vrecslike Japanso gevn:.1r in cHc \'erre Oosto wat in sy gunstigo strnt<'gioso posisie in staat is om die totalo mag ''an Amerika. en Drittanjo te trotsoer. Die uitstaande kenmerk nm hicr

-Jie oorlog tot dusver is nog altyd

die geweldi~e oot·winning~ wat Duils-bud en Japan vo6r 194.3 bt'haal hot. Duitslnnd m1s bans in \V cs- en

Sen-traal-Europa. en sy troepe hct Y:>or

St:nlingrn.d g;ostaan. Die Britlc is uiL dio V:1stebnd \'crdryf, 'n grootlnoond-ilei(l soos Ji'ranryk het nic n1ccr be~

])it is ~l:!d nio nitgcsloto uat ook die llussc 'n StaHngrad sal o:1dcrvind nie. )Ia die lansto wcreldoorlog het- die sec-l'iCr<>nclc Rooi lc(ir~; voor \Va.rschau ann die hand t·nn dio J>oJe hullo Sialingrad ondcn•ind. Op die onrnblik het die ltusse no~ utL eie grondgc-bierl herowcr

en moci. dn:u nog hard govog won1 I'Oor die H.ussiose g;rcn~e yan 1940 of

WAPENS'l'ILSTAND?

DEUH PROF.

]'

.

A. WHD

Dit hot in <lie jongsto tyd gowoonw goword by djo Geallicerdo propaganda om hom bosig: to hon meL na-oodogse rekonstruksic en andcr onsckoro d·iogo

van die onsckoro Loekoms. Dit kan cgtcr aangenecm word da.t dn.:1r vu.n-dag 'n taamlik algomono gcvoel van oorlogsmoogheid onder diogooe bestaan wat clio lasto van dio oorlog drn. rnaa.r nie in sy winste doe! nio.

Dit.

is gln.d nio uitgcsloto dat vrcdo of wnpen-stilstand in die- eon of andor vorm cersdangs sy vcrskyning sal mnnk uie.. Om hierdie redo sal dit lonend weos om die bcdrywighedo van ons oio Pre-mier in Britta.njo good in clio oog t.c

hou.

"tann nie, Duitse cluikhote hd aan die

.'\ngc·I-Saksiesc skeepvaart ~~~·aar \'Cr-licse hc)rokken, Bri~tauje self hc-i i11 die

winkr 1·an l!H0-41 kennis gcnwalc met (lie \'erwocstende aanvallo van die Dnitso lugmag, die t!eurvnart deur die :\Iiddcllnndsc Sec was !lO tc

sc

t·ir die Geallicerdes gcslnic, dio Spiltrocpe hct

ge1·an rlik dig aan die )i ylri·:ir·r

gc-!;taan, J :tp:m het blitsvinuig dil' cen

na. die ander steunount en n·k kolo-ninlo besitting 1·an d'=e Gea\Hec;·do>s

t·cr-ower en harde houc aan die Angel·

Snksicse sccmng toE~C<li(>n. Die ocr-log hot Yoorwaar nie gunstig ,·ir die

Ge:~lliecrd~ ,·.erloop nic.

'?\ .WEXDlXG

'rccn die end van l!J..J2 cgter het die

oorlog 'n guns tiger 11·ending vir dio Gcnlliocrde:; geneom. By Stalingrnd het die Duitsers 'n ernstige terugRlag goly en dit het weldra, geblyk rlat die

ltooi Leers nie aileen ongebJ'Okc was

nie, maa1· ton spyto \'an verskriklikc

vorliosc nog in staat was om 'n sukses -\'Olle teen-offensief to voer. Rierdio teen-offensief is nog ann <.lie gang en

scdort Stalingrnd hct die Russo dnarin geslaag om uit.gestrekte ltussiese gebio-de t.crug te verowcr. In die wost;e hot die Amerikancrs en 13ritw in Frans· Noord-Afr-ika goland en daarin gesb:tg om clio Spiltroepe uit Afrika. te vor-dryf. Die landing in Suid-Ita!Hi en vern! die Badoglio-kapit.ulasie was tot

dnst·er die hoogtcpunt. van Brit~S-Ame

rikannso suksesso in Europa. Intussen

hct die Duitso cltrikbote ta:unlik onbe-drywig gcword en v11ndag is dit nio Duitso vlicgtuie wnt 13rittanje bestook nio m:~nr Brits-Amerikaanso bommo-werpcrs wat clood en ,·enYoesting oor Duitllland uitsaui.

IS DIE WE~l])Ii\IG BESLISSEND?

In die propaganda van dio Goalli-I'Ordes 1\'0rd ann die gunstige- wending

\'an die oor!og 'n beslissendo bewkonis

tocgoken. Dit is nou maar eenmaal 'n kenmork van allo propaganda dat I"Ordigiing die voorrang bo waarhoid gcniet. Sondcr om die suksosso van die Gcallicerdes te ondcr.skat is d·it nodig om daa.rop to wys dat' hiordio sukscsso nog geensins beslissend was nic. Die Engelso hawcstad Dover is nog nltyd die naaste voorpos aau dio Du1tso grens. Die g1-oot ltussicso suk-sosse hot nog g('cn tweedo St.alingmd gelowor nic ·en lHoskou het, seder!. sy

groot ~omeroffensief begiu het, nog nooit op clio ge,·angenemin:r van crroot Daitso strydmagte aanspn;;k ge.;;'wak nic. Die toekoms sal moot leet· of die Russo hullc geweldigc aanvalle sal lwn t·olhou na mnto hulle v~rbindingslinies

oor venvoeste tcrrein vorlcng word. Dit is die enigste egtc sosialismc, cliC' bo..r.t·dingsleer vir dio arbcider. Dit.

is die grootse idee wanrcll'ur die O.B.

gcdra word, want dit kn· sv eintlil:o

gest.alto juis in 'n om·~on~aanlclike wnponbroederskap met die opbloeiende.

hcrnndo> nasionalisme. ,.)iasionnlistc. word sosialisto-dan snl die so-<inliste self nasionalistl' wces !"

Telin die imperialisti·2S·I{apita!lstiesc uitbttitery: vir die egt2 nasiona!isme!

Teen

ole lwnnminisme: vir die ware

sosialisme!

Daarvoor bring die Ossewahranflwag

\'ir die arbeicler sv. ARBBIDSLAER. Die- O.B. is self 'n. arbeidct·shmvtging.

om<lnt. hy die nrbeid 1·nn <h:• ,·olk wil hovry van lmpitnliRtic!<o ~l:lwrrny "n in t<:'rn:~sionale 11 itlmiting.

t':ln ~;rpt.cmbcr 19a9 hct·.>toi kan word.

GESUKKEL IK I'l'ALU:: So indrnkwekkend so~)S die Russiese offonsicf ·is, so telcurst;ellcnd is die 13rits-Amcl'ikannsc gesukkel in

Suid-Ilalio. Die ondorhnndelings en oorccn-komslo Lussen die Gc:dlil'crdes aau die

cen knnt. met die Vichy-Franse (Dar

-bn) en die Batloglio-Itali:tuo ann die antler !cant is 'n snnk wat nan 'n

too-komstigo goskicdskrywl'r gelaat kan

word. Dnt. die Genlli~::erdes maar swak

g~'bruik gcmnnk hct. ,·nn dio gunstige

gclcont.hede wnt D:trlan en B<Hlogli'O lnillo gohi<-d hot, ly gocn tw~·fel nic. Dio nitllknkcling en gedeeltelike

oor-gawo van dio Franso en Iwliaanso oor

-logsdote hot 'n absolute hecrskappy

oor die i\1 iddolln.ndsc See nn die

Ge-allie<Jrdos bcsorg. Lfierdic gc!ce1ltltc:rl sowel ns tlio vcrwni·ring wal daar \'ir clio Duitsors in Snid-Europ~t dcur die hnnclelwyso nul Darlan en Badoglio ontst.nnn het, hot Jl:rotcr sukscsse Yir die Geallieerdcs \'ordicn. 'roo Church-ill van die sagle "under-belly" va.n clio Spil on ons oio Prom·icr v<m die terug

-haal van ons krygsgcvangencs in Italic

goprn:tt. hot, hot hierclie twcc leiors gcwcot wnnrvnn hu1Jo praat. Daar hot cgter 'n kiukel in clio lmbel gekom: die Duitso rcnksio wa.s to dooltroffond.

Vandag wcct die Gealliccrde soldnte in Suid-Italio dnt Italic nie not 'n toe

-risto-land is nic cu dat dio weg deur Italic nn Bcl'lyu 'n mociliko weg is, en vcel Ianger is as die wog van Dover na Borlyn.

OEAI,LIEERDE SORGE Dio jongste Britse terugslae op die

ciland-,·oorposto wnt dio weg tot die Ballmn en dio Dardanelle versper, het tot nadcnlcing in London en W!:tshing-ton gestem waar ingeligto kringe bui-tendion nog nio opgohou het om in die

1

1 _:.~kke

_{A VBOB}

Hoofltantoor: Resarwe-fonda £144,000

I

Lede St. Johnstraat 651 BLOEMFON'TEIN

Gegrafnisse, ~Ciste, t<ransa, Grafstona

_._ --:-::---c.:-...

---'l'OT

u

·---

.

~

-

-·-

-DIENS

!!

Reeds vir 2 jaar is ons besig om ons ua.am in Knapstnd belccnd te mnak. Non is dit, ons aangcnaam om ons n.an plntt.elandAo losers en onbekcnde vriendo hekond to ~t.ol.

ON§ BlED U lHEUGEL§

vanaf u komhuis tot by 11

slaapkatncr.

J~nigo spesialo ontwcrp word in ons . fabriek ondor pcrsoonlike

tocsig gcmnnk. Stinkhout·meubels 'n spesialiteit on anngcbied teen

fabriekspryso

ME\'ER

en

FERREIRA

· Laer Mcofw«!g 287

OBSERVATORY

Kompe~nsi~s

vnr

G

e

neraalskappe

C4, (5

₇

elDl

C6

Met

die Ooggopgin

sam

eUng

virt Noodhulpfonds

HOOl•'KOMMANDANTE MEV. H. C. VAt.-.. DER MERWE VAN PAUL-ROUX NOOI DIE

DAMES VA~ BOGENOEMDE Gl~NERAALSKAPPE UIT 0~1 DEEL Tl~ N£F.l l AAN

DIE VOLGENDE KOMPETISI

ES:-1. Beste tuisr:cmanlttc knopc (stcl van 6). _In_s_kryw_l_n_gs_fool_Od._Prys_a/·. 2. Beste tulsgcmaaktc tnfolmatte. (G l<lclntjlcs) (3 grotcs). _.. _5/·. 3. Beste l<le<linsstul< vir l<lnMrs onder 8 jaar vau mcelsnk gcmnn·ll

0<1.

Od. Od.

•. 5/-.

4. l3cstc en nutli~;stc nrtlltel van suikersnk semnal<

5. Beste eotknmerstel bllkspcelgoed vir kinders.

:: :::::

:~~:::·~:

t

r:te~

1 _~::::~:::ed

,·;:irk:::: : : }

S. llcste kindertrnl scmnnk vnn tuisgc.splndc wol.

9. Netgtc ~:elnptc mnnsbroelc.

10. Beste IC'!>JXlP tu!sgcmaak

ln.•krywiog•fool vir ell<e Item 9d.

Prys vir clkc Item 5/-.

Insk.rywingstool 2/G .. £1.

9d. .. '5/-.

9d. .. 5/-. Die <lames vnn Oencraslsknp 0 { moet bulle inskrywlncs mnal< b)' Ass.-H/Komdt. me\'. N. llredck:lmp, Bus 5, Bultfoutein. en die artlkels voor 15 Fcbrunrlc 11144 by

scuocmdc orrlsle~ besor~;.

Die <lames van Ocncraalsknp C5 moet hullc losl<rywlnss mank by Ass.-H/Komdt

mcv. B. Gibson. Rletvlci, :\{a.rquard, en d!c art!ltels voor 15 Februarlc 19H by genoemd~.

offls!e•· bcsor~.

Die !lames van ;:;cncraslsltap C6 moet bulle inskrywin>:s mn:·tk by Ail$.·li/Komdt.

n1cv. F. E. C. du Tolt, Fortllnmpton. Fouriesbnrg-stMic, en bulle arllkels ool< voor

1u Fcbrunric 19•14. by genoemdc offisicr besorg.

voor dtc 27.stc FcbruttrieDie nrtlkcls sal dan beoordcel , waa·rop ons wVryhor<l ocldstlag p 'n datum vier. gerecl <leur elite Ass.-11/Komctt.

Die dnmcs w:tt bcreld l.s om bulle art!ltels nf tc staan, kaa rlit dan eel tent wect. dnn lean ':1 \'Orl<opln<: <lna.rvan gellou word OJ> Vryhcld~dtq; ten bchocwc Ynn die

(3)

D

IE

O

.

B

.

,

W

O

E

N

S

D

A

G,

8 D

ES. 1943

.

DRI

E

J

EUGOFFIS!ERE

TREK

LAEH

Op

mo

12e, l:Jo en 1-Jo 1'\ovcmber

hct vieMln-sewentig ofif~icro \':1.11 die Witwatersrandso afdcling:~ van die Boe

-rcjcug luer getrcli op 'n mooi pl~as

u:1by Benoni. Omlnnks ongestndigc

woor was die laer. wat onder be\·cl van

ilooP.;;omdt. P. J. P. van den Borg,

hoofjeugoffic~icr van Gcbicd .E, gestann bet, 'n volslao sukses.

Hoofkomdt. Van den Berg hot m

cc-<Tcdoel dat die laortrek gcrig was op

die opknapping \'llll die offisicro en die

daaruitvloeiondc intcnsifiscring van

die orgnnisasic. Hy hot govolglik 'u

baic strengc dissiplino tocgcpn.s. Sy

offisiere hot <He t-oots ogLer skitterond dcurstaan en die gcc11 van samchori g-heid en broedorskap wnt in die lacr

gE>he()rS hot was 'n inspirasie vir al'mal. Vir voorligtingsdoelcindes is by wyso

van lesing'!l 'n vergelyl< gett·oF tussen dio omstandighede wnnrin <He joug leef <m verkeer in die ou kapitalistiese sta -te en in die nuwc verj·ongdc lando van Europa. Kcnners hot vortel van toostandc wat hcers in die slums van die Britsc

BOEREJ EUG·LAERTREKKI NG

In Distrik ceres.

Vanaf 26 Janunrio tot 9

Fobru-arie 1944 word 'n lacr van Doe rc-jeug-offisiere van Gobicd A in die

distrik van Ceres suamgoLrck.

Afgesicn vau die gowono

laorbe-drywighede, wor~ daar op die laer

\'OOrligting gcgec nan die offisicre oor 'n w\'C reeks ondcrworpc.

Die J~ugleicr, prof. Dirk van Rooy, sal dio lacrtrcldting bywoon.

'i~mpire. Van hocdnt 'n ouwo on dcr-wyser, toe hy vir clio ccrstc !coer 'n klo.skamor in 'n skool, golce in 'u Lon

-<iense slumbuurt, b·innc!!ogn,an hot, mot

sy hand voor sy ncus genae! hot na

die nanste venster. Van hoeclat, fi-guurlik gcsprokc, UlCns mot gmwo dio voddigo ondcrklere moot nfskoffol van

<lio uitgotoordc ligganmpios van die kin-dortjicll wat hierdiC' skolo bo-soek. Geon wonder dat die kiudcrs hondcrdmaal

_,.Hewer koerantc vcrkoop op strnat ns

vm skool-toc to gann nic:.

In di<.' vorjougdc state van Europa

·is die jeug vry, ongeboei dour die dwin

-6elandso wreedheid van die kapit.nlis

-mo. Dnar het die kindors kos. Daar skyu uie .son up 'n frissc

gedissipli-neerde en kcrnkragti~te jeng, wnt spool

en lag op die vadcrlnndsbodem, wat hullc gele<•r word om hnrt.slogtelik t<i

bernin. Daar lecf die kinders soos 'n

genadige Vader bulle bestem hot om

te leef.

Die sindelikhcid en die ordclikheid in die lucr en dio lcwcnsvrcugde op dio gesigt.e \'fi.ll die laort,rekkors hot by be

-seekers geen twyfel gelan.t oor die ve r-hewo ideanl wa.t die Doorcjcug van die O.B. nnstreof en in homsolf reeds iJ(I. reilc bot nie. Selfs 'n blindo ma.n kon sieo dnt dio Boerojcug die uitlopor is Yan 'n \'Crjong

___

dc>. v

_...,

ol

___

k.

_

__

_

V

ER}A

A

RD

AGKE

TTlNG

9 Des.: Freda v. d. ~Jorwo, Carna

r-von; Johannes Necthling, Stollen bosch;

Fredn. Brand, Beaufort-Wos; Johan -nes L. D. Coetzee, Kirkwood; James Kleybans, Kirkwood; Elsabe Prinsloo, .Kakamns. 'iO Des.: Paul Abraham Jordaan, Middloton-stasie; Andries \'issor, Noorder-Paarl; Elise van R eus-burg, Parow; Huibrecbt G. C. Daard, )Ioorreesburg. 11 Des.: Christo

Lom-ba!ird, :\Talmcsbury; Anna S. Zwart, P.K. Augbrabios; C.ocnie Sw:mepool, "''ellington; Leonardo Potgioter,

Kirk-wood. 12 oes.: Ela Woliaanlt,

Noor-der-Paarl; Freda v. d. Wcsthuizon.

Pearston _: B. D. P. Kmger, :'llaiz e-fiold; Cornelius Visagic, Pietorsburg;

Gort R. J. Strydom, P.P.Rust. 13 Oes.: Adriana Cilliers, Beaufort-Was; Maria Hanckom, !'and; Antoinette Kc<?t, Somorsct-Wes. 14 Des.: Ger-truid!t Botha, l\'lahncsbury; Rut.h l!'alll'enfort. Pa.row; Jannie do Villiors,

Noorder-Pu~trl; Elsa Wolfa:ud,

Noor-cloi·-Paarl. 15 Des.: Chri~toffcl J. Bothtl, Commadagga-stnsie; Wilhelmi

-na Boshoff, Upiugton.

A~

(

rikaar~

s

e

Jeug

T ref< Sa

a

m om

V

aa

n

d

el van Volksbeweging

Vi

n

d

Besie

ling

i

n Idee

va

n

0. B

.

Van die menigvuldigc feito wat wys boo noodwendig die Osscwnl>randwag as organisasiovorm van die Afrikaanso \'Oiksbowcging die om·winning vir sy volk moet bring, is die volgondc 'n \'Crblydondo \'OOrlJcold: in die jaar wat ten oindo spoed het die Afrikaanso j()ug op morkwnnrdigc wyse gc·t.oon da1. dit. die bcvrydende idee van ons Dowcging i~ waardour hy sy idealisme kan handhnaf

en waaruit hy sy inspirasio kan put.

T

A

R1EERD

3)~

GEBLOIHDE KA TOEN

.P

r

a

gt

ige Modelle en Kleur

e

by

PAROW

DIE MODERNE DAMESMODIST£

I ~~;.=:=======~======:==:=== Vandag kan die land aauskou om wolko \'aaudt·l die jeug \·an on::. ,·olk met

stygendo geesdrif saamtrek I

OlE IBOERIEJEUG -.,die oers!o ware opstuiwoudc golf \·an die O.D.",

hot die Komdt.-Gonl. hul gonoom - hot van.iaar sy vasto \'Ol'm gekry, en in sy goledoro weerldink nog die gE:juig wn:mneo hy sy :U,ieT onlnngs vir dio eorste

.t~anl l>ogroot ht. Vinuig pale hiordio jougdigo Drnudwago.fdc~ing reeds die vor

-boeldiug van jong Suid-Afrilm, on to oordeel na die bodrywigheid wo.t oral boors, gryp die workondo en skoolgaando Afrikaanso souns on dogters na die unioko

idoaa.l wat die O.D. hul bicd, on gann die wekrocp van dio Boorejeug te middo van oubemoedigendc politieko toest.:llldo 'n groot sloot nan die llowcging gee.

Dl E STUOENTEKOMMANDOS van clio O.B. word roods algemoen orken

(soos b.v. op 'n groot sontrum soos Swllenbosch) :ts dio dnum; by uitnomcndheid van die nuwe gees van waagdand, ordoHithcid on idcalisme; in 'n tyd van nns io-nalo yorlamming soos clio Afrikao0TdOm nog solde beleef hot, is dit in st udentc-kringe die Brandwagte wat nog stccds gocsdrif ou vnsbcradenheid toon.

DIE STUOENTEBEWEGING, nl. clio Afrikaans-Nasiouale Studonwbond,

kon in hiordio jaar finaal as oonYinnn!u· troe uit die wrede st.ryd wa.t die \'Or

-dolende liberalisme Loon hom anngcknoop hot. Van nile J\frikanerkrioge moes

hy die stryd op ideologicso gebied corsto nanvaar. Konsekwont hot hy die oenhoids- en gesagsbeginsel gohandhaaf, on vnndng stnnn hy as boweging wat die Afrikaanso studentodom saamsnocr on steeds oproep tot tHo stryd mu clio volksbeweging- soos in Oktob01· woOl' bowys dour die wyso wanrop hy a! die

studenteliggame kon saamtrok vir die studonto-kongros in \·erband met dio ondorwysstryd te Bloemfontein.

Die Afrikaa11se jeug voeJ dtC onstuitbnrc krag van dio vo!ksbeweging; hy

weier om vol!tsvcrdee!dhcid oor tc erf; hy Skaar hom aan die kant van die altyd·

jcugdige gees van die Ossewabrandwag !

MATIE-K

O

Ml\

1 AND

O

S

TREK

L

AE

R IN F

R

ANSC

HH

O

El\:

VIR

JUI<Sf(EJE

en Kombuishe

n

o

d

i

gh

e

de

P. J

,

K

OCK

Carolincstraat 146 - IBRIXTON

l•'oon 35-3882 - JOflAt-.TNESBURG

Dio stuclente-O.D.-kommandos \'an

Stollen bosch het vanaf 18 Novem bcr

tot 2 dellor 'n al"beidsdienslaer teen llio hang van clio Frnnscbhoekbergo gotrok. Ongovoer 45--50 studontc hot die

ge-leontheid te bnat geneem om to dion -te dien nie tot eic voordeel nie, want hulle hot geen porsoonliko goldaliko

vergoeding ";r hul arbeid ontvang nio,

maar to dien vir hul volk dour to

work ann die terrein van die

ccn

groot.

volksmonument van dio Suide, dio Hugenotemo.nument, wat stadig

\'Ol-tooiing nader.

~ru

JJ@WG

~

F

~

H

l

AN~

i!

~

~~

lf

W

A$

~®IL«;

~

l

Die work wat. verrig moes word, was

nie maklik nic; borne moes uitgehaal word, sloto gegra.we word, 'n nuwo pad

gemaak word en verdor mocs dio tor -rein opgevul word tot bo die bestaando Rrondoppervlakte. i\1aar onder die in

-SP'irasie van die grootse diensidoaal hot die studonto bevrediging on v rcug-cle daa.riu gevind om da.ngliks hard to

werk on mot trot.s hul vordering wa:lr te noem.

Spi,n!tursus

Die dames hot bulle boofsaaklik toc-gole op die aanleer en l>eocfoniog van

die spin!wns, on }milo hot apocdig groot vanrdigheid da~trin vertoou.

Wnt nile besoekers vera! getrcf hot,

was dio besondere noLheid van die kampterrciu, die ordelikhqid on di

ssi-plinc wat deurgaans geheers het, die gees van eensgesinclhoid en inticmo vriendskap en bo alles dio \'TCllgde en

Ius waarmoc die arbeid verrig is.

OlE KO

C

K

§e

GARAGES

Foon llO

VoortrcliliersttaSt,

MIDDELBURG, "l"ransv::.el. Foon lC Hcrerordatr11ttt, GROBLERSDA!., Trnns\'11:>1. Eieuaar: D. D. DE KOCt<

Af!f'nt~ vir PonUnc en (i.M. Vra!."tUOtora

TOT U DIENS!

V.IVU<. AAINBEVIEIEL.

Adverteerders Handhaaf Usolf deur

in Die

o.rs.

te AdYeTtOIW.

,AI my eu~tscsse sktllf ek toe aan die e;;N'>tc~ias leB!ngg wat u t{olle{;e aan

die versltlllande HelpmeluUlr-stallento 'liC!'lihaf. 00!1 hOil) die dooonco mam.

oalo vorantoa op die pad uan sulll!es.••

I

t

l I

I

MEER AS

2

00 IHJR5US~Ej

Dlo l~elpro10kanr is die onlgsts CUilHSl' O>Jp'!:ooottundl!lO Afrltt&llltall [.(orreUJmn• •

t1onsie--t<ollcge in SuhHHrrika.

Pen die Koepon nog vanuas '.!lr gr::Jt!:=i blt:)!1llci$t!'\e~a ttOOo!il t!lr dla pam?;at 1

,'N BOODSKA.P AA.l\J' 0".

DrE HER'J'URENDE DTF.EKTEUR.

He! pm okn a r-Korrespondensie-Ko!legt>

Poshtw 353 2, Voortrekkergobo11,

.JOHANNFSllURG.

Stuur my !l.SRI)blief bet~m:tderhode omtmn!. ~ Konespondon. .. io-Kurnnu-..>

!!:k stel belnng i.>:l ---·---··---~

N:>.aw

--

-

----

-

---

· -

-

-·

-

· -·----·

(O.B., 8 Des. 1943).

- - - -- - -- - -- -- -- - - -- 0 - ·- -

-Bcsturcnde Oireltteur: Or. H. G. !..uttig, M.A. (S.-A.), D. Litt. et Phil. (t..eidon).