Die O.B. Jaargang 1, no.40

Geregistreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad.

ln die

party-politiek

tvord

GEVRY

na die

volk.

EERSTE

JAARGANG.

Empire .. Oorwinning

Met

Mekaar

'D

ie

WOENSDAG,

12 AUGUST

US

1942.

en

Boerevryheid

Onversoenbaar

Is

Siende dat die koerante in die jongste dae ·n uitlating van 'n verantwoordeli11e poli·

Wms gebring het oor 'n onlangse Duitse radiosending, sower as allerhande kommentaar daar· op, wil eL1 vandag hoofsaatdik daaroor praat. Dit hang met ons vryheidstrowe eng saam en el1 sal graag eers 'n paar woorde oor hierdie strcwe se, net die Kommandant·generaar, err. J.

F. J. van Rensburg, op 1 Augustus sy toespraak op Parys begin. DaL die strC\\'C na nyhcid nic ncL gcrcg,·cr

-digcl maar self gebicdcncl is, hoef ek nic to bcwys

me, hot hy voortgeg:wn. Selfs diq Empire so

handlangcr-rcgcring hicr hot 'n ,Y"-knmpanjc

op Lou gesit. }!;n hullc vcrtcl ons dat ,V" vir vryheicl slnan, Lerwyl hnlle die l!:ngelss prekcn-dcs vcrtcl dat ,V" ,stands for Victory".

Maar 'n Empire-Victory en Afrikanervryheid is onversoenbaar, omdat, die Afrikaner jni van die Empire \\'ii nykom. Afrikanervryheid het nog net een geskiedkundige vyand gehad. l~n die geskiedenis is organics, net soos 'n ,·olk.

Van clio geskicdcnis is die woord "'aar ,In die vorlcdc le die hcde," en in vandag wat neg moot kom.

Die hel-e geskiedenis het ons geleer dat , Empire victory" en A frikanervryheid met mekaar onversoenbaar is. Solank die Empire staan is die Republiek hier onmoont!ik. Om bnic redes, politick, ckonomics en ,·era! stra

-logies, kan en dmf Engcland nie afsicn van sy houYas op Suid-A frilw nic. ]~n diL help nic om dockies om to draa i nic.

As die Empire wen, kan ons die Rcpnl)

likcin-so idea a] wat ons kocsicr a 'n ideo bcskon,

maar nie as prakLie c politick nic. Die Act·

junk·Eerste Minist·er, kalona! Reitz, het ons

reeds die brutale belofte gedoen dat ons na die

OOI'Iog ,ondergeploeg" gaan word. Ons hot nou

nl 'n voorsmaak van die bcloflc: Intorncrings

-kampo en tro11kc vel van gevangcncs nit allo

bcrocpc, klassc en provinsics-predikant,c,

boore, studonLo, profcssorc, \\'crksmanne,

amp-tenare. Aile klasse-maar net een ras. J\lmal net Afrikaners, want in Suid-Afrika is diL net

die landseun wat verdag is.

As dit vandag al gebeur, waar die Empire

swak is, kan uself dink wat na 'n , Empire

Victory" gebeur, wanneer kolonel Reitz se ploegtyd begin.

DUITSE OORWlNNJ)IG

Kco, laat ons ruiLerlik erken dat clio R cpu-blikeinse Christclik-nasionalc idcaal, of a!Lans

die "·crwescnliking van die idcaal, geheel en al afhanklil{ is van 'n Duitse oorwinning oor die kapitalistiese Empire en die anti·Christe!il{e

kommunisme.

Ek kan verstaan dat mens teen 'n Duitse oorwinning is, maar ck kan nie vcrstaan daL

mens dan nic vir 'n kommunisLicse of Empire Victory veg nie.

Ek herhaal dus, die Ossewabrandwag, die rug-graat van die republikeinse Afrikane¥dom, meen dat 'n Duitse oorwinning vanselfspre!1end

'n voorwaarde is, voordat die Afrikaner·Repu·

bliek tot stand kan lwm. Dit is trouens her

-haaldelik ook gcsc dour andere.

l~n nou korn ek op die gevolgc ,·an hicrdic

,·anscl fsprckcnclc i nsig.

OmdaL die Osscwabrandwag hicrdic insig g

c-huldig hot, hot hy as soldaLcclom van die R cpu-blick nooiL probcer om sy vricnclslmplikc gc

-sindhcid tcenoor die DuiLso ,·olk Lc \'Crbcrg nic. Tiy elke gclcenlhcid en onlang ook in die

:\lani-fes Yan die Groolraad hct ens beLuig dat ons

meL alma! op vricnclskaplikc voct wil Ycrkccr, maar ,·era! meL 'n ,·olk wie-net SOOti ons

-'n afkcer hot. in gcmcngdc hu\\'clikc en ge mcng-de woonbnurtcs en ] loggcn11eimcr en liberal is

-me.

Daarvoor is ons va'n allcrwe~ uifgckryt as

,:\'azis". ,vyfdc kolonncrs", ,Quislings" en

.,Duilse • 'appc". Deur die demokrate om gen!. Smuts sowel as dcur die demokrate om dr.

Malan.

:\Iaar ens was nic vyfdc kolonncrs of Uuitso Sappc nic. Ons was die Afrikanerdom so ccrslc kolonno en gocic rr:publikoinc. Een !ling egter het.ons in die Ossewabranctwag verhoed, nl. dat

die Afrikancrdom in 'n nood!ottige anti-Duitse stemming gehits worll deur ongepaste sowel as

onnoclige besluite en betoe tc.en die Nasionaal· sosialismz. Dit hcL ons nic gclraak dcur wic

ook al hierdic anti-Duilsc stemming gckom hot me, ens hot ens poorlc daarlecn gcsluiL. Of diL gekom hot van die dcmokrai.c om gC'neraal Smuts of van die dcmokrai.o om dr. ~l:tlan.

Nie omdat ons ,Duitse Sappe" is nie, al hou ons van die Duitsers- en dit mot goeie grande! - nie omdat ons Duitse Sappe is nie, maar om· dat dit Realpolitiek is, praktiese republikanis·

me. Ons verwag geen republiek van Churchill

of Stalin nie.

Dit kom

of

dcur Duits!and se toedoen Of

glad nie. En die Ossewabrandwag 11et tcrwi!!e van die Afril1anerdom dienooreenkomstig gehan· del, omdat hulle die soldate \•an die Republiek is.

RADIO, EKDI~G

Xou kom ck op die Duitse radio-sending en dr. :\[alan so vcrklaring dam·oor. Dalk sou dit geed wecs en die lug suiwcr as ck cliL vir n lees.· Aangesicn dit brecclvocrig bcsprcek is in

alle blaaic, sou dit simpcl wcos om dit Ianger in 'n doofpot to hou.

Hierop he~ dr. Van Rousbnrg geso da~ die ,·erklaring as volg lui:

,Duitsland het nog altycl die grooLsto

bc-langstelling gchad in clio vryworcling vn,n die

Afrikancrvolk en clit was met hicrdic belang -sLclling clat hy die ont-wikkeling van sake in

S.A. gevolg het. Hy hot die HcrC'I'ligdo Nasio

-I

In

die

I

Ossewa

-

l

brandwag

II

u:ord

GEVEG

v

ir

die

volk.

No. 40

.

nalc P:1rty bcskou as die verteenwoorcliger van

die nasionanlgcsindc Afrikancrdom en het met

rlic groot>.tc \\'aanlcl'ing kennis gcneem van wat denr nasionaalgc'indcs gedoen is om die oorlog

teen tc gaart. Maar daarna het die Herenigde Nasionale· of Volksparty in duie gestort toe

genl. Hertzog daar uit is, die Afril{anerparty

afgestig is en cud-minister Pirow met agtien

volgelinge uit die Party gestap het. Ook hot,

daar 'n ~!r.vd onlbmnd tnssen die waL oorgebly

het in die llcrenigdc Xasionalc Party en die

Osse\\·a brand I\' a g.

, Ificnlcur het, nie DuiLsland nie, maar hulle

en ,Die 'l'rnnsntlm·", Smuts se saak bcvoorcleel.

DiL i~ nic Duilsland wat Afrikaners Smuts laat

si,enn nic, maar dandie politici en hul koorante wat hnl rncdc-Afrikaners bcveg en die eenheid ,·an die Afrikancrvolk vemictig.

,\"an sckcrc kant is beweer·, op 'n tydst.ip toe Dnitsland so leers aan die Oosfront teen die TiolsjewismC' gc,·eg hot, ,dat DuiLsland S.A.

graag in besiL sal 1\'il nccm en dat hy

Simon-stacl sal Yat.' Duitsland bet ogLer hcrhaalde man! cluiclclik uit Zeesen die versckcring aan clio A frikancn·olk gcgee dat hy die Afrikaner-volk so n yhcidstrycl waardcor en altyd op vricndskaplikc voct met die Afrikanervolk wil

lee f.

.,Duilsland hcL gcen die minstc belangstclling in die regcrings,·orm van die Afrikaners nie, maar slogs in hnl vrywording. Hnlle kan 'n

staaLs,·orm kics not soos lmlle wil, mits daardie -staat nic rcgecr word in die bolang van 'n

bui-(Vorvolg op bls. 2)

GESONDHEID IS

MEER

WERD

AS RYKDOM

Be"kerrm u Geso

n

dheid

en

Lewanskrag

·

GEBRUIK

t

I

~

LUFffBUOY..

I

GESONDHEUD SEIEP

I

DIT IS

MEER

.AS

'N

GOEIE

SEEP-DIT

IS 'N

GOEIE

GEWOONTE

'n JP>roduk van

LEVER BROERS.

·-

---

---

-

--

----~

'

TWEE

EMPIRE-OOHWINNING EN

BOEREVHYHEJD

( \T ervolg van bl:,. J) tclalldsc moondhcid nic en cg Afrik:lans 1~. ,Dit is tog duidclik dnL die bcnyding ,·an

die Afriknnen·olk n\n clie l3rit~e juk aileen dc'lr n Duitsc oorll'inning kan gcskicd. )laar Len spy to van hicrdie-hcrhn:~ldc ,-crsckcring, hcL 'n

sekerc vcmntll'oonlclikc politiku. onlang;, aan

Duitsland die vraag gcsLcl ,ll'at hy voor hd met f:l.A.; DuiLsland moot nou so of hy voor-ncmcns is om . . A. to regecr, of hom sy Hyheid

to gee'. ::.\Iet die oog op al die ,-crsckering:s "'as

hiCl·dic vraag con van \'Crbasendc onknndc en

da:~rby om·crklaarbaar.

.,In die stryd teen Smuts staan Duitsland aan die ltant van die nasionaalgesindes wat die volk wil dissiplioeer en volksee.nheid soek en nie by daardie politici wat aileen persoonlike voordeel

en partybelang soek en sodoende die Afrikaner

-vollt wil verdeel n~e."

llicrdic verklaring wat dcur dr. )falan ,,, ·oor-lopig aanvaar" is, is dio- cinstc vcrklaring ll'a ar-oor Die 'J'rans,·alcr byn;t amcgtig van wocdc

ge-word het. )laar nou daL sy baas die 11·eep gc-Jdap hcL ll'il ons die hoop uitspreck dat ook

Die ~l'ransvaler sal opbou met anti-Duil~e · kim-pc on ophou om modo-Afrikancrs uit le skcl l'lr , Duitse Sappe."

Dr. ::.\lalan hot die ,-crldaring , I'Oorlopig

ann-v;lnr". On bly hom dnan·oor dankbaar.

O.B. SE 'TA~DP :\T

Nou wil ck uamons dio Ossmn\brandll'ag vcr -Jdnar dat ons ook die vcrklaring vcnl'olkom.

Ons is bewus daa rvan dat eli t maar net <lie konsekll'ontc voorisctting is van die belcicl soos die l\asionaal-sosiali tie ·c Duit land dit vir clio

laaslo jarc voorgestaan hcL.

Om hierdie sowel as om ander redes was die

Ieiding van die Ossewabrandwag, tenspyte van ct:e sterkste druk vansyde d!e politici en hul

pers, ten enemalc beslis dat geen kantl\iesery teen die Nasionaal-sosialisme of ander prov oka-tie.we uit!ngs in die naam van ons beweging sou gesllied nie.

Ons "·ou nic Duit,(•r, ,-an die Afrikaner.· mnak nic. On'> kon ook goon Duil&cr$ van die Afri

-kaner" maak n.ic. God het ons eenmaal

Afrika-ners gemaak en ons kan en wil niks anders wees nie. Ons pobitiell'o belcid, soos beliggaam in

die :.\lanifes ,·an die Grooiraad, is lcnspyte vap porshoikot aan aile bolangstollendes, vricnd of 1·yand, bekend.

Maar ons het geweier om anti·Duits te word

net om demokrate, hetsy die demokrate om

generaal Smuts of hetsy die demokrate om dr.

Malan te plesier .

DiL 11·il my ,-oorkom of daardie dec! ,-an ons stryd nou vcrh.1· is en die .,Duitsc Sap"-aanL~·­ ging nou kan ,·crgceL II'Ord. Die Osse

wabrand-wag is hioroor dankbaar, daar hy nog die Lyd

nog clio ius hct om sy mede-Afrikaner to bestry.

I ly ken net een ,·yand en dit is die Kapit.ali s-l iesc lmpcrialismc.

In die sLryd teen daardic vyand hct hy s~· offers gebring en i hy bereid om hul ook vcrder

to brin~;.

~5

BOETE

NA

TWEE

lVIAANDE

SE

OPSLUITING

Genl. C. L. de .);tger, A.K.C. ntn die

Yry-staat, i 'n boete ,·an £5 opgelo op elke aanklag natlat hy skuldig bcvind is weens die besiL Wtn

n rell'olwer sonder lisensic en ,·yflicm .22

-pat roonLjics.

H ierdie boetc is hom opgele nadat hy vir

byna twee maande in die tronk opgesluit was.

Ons Yorneem dat genl. Do Jager nog aangehou word.

Uitgewers en

Boekhandelaars

DIE

LIEF EN LEED VAN ONS

GESLAGSLEWE.

(Deur

P

r

of.

D. W. A

.

Willemse.)

Hierdie is

'n

op

spraakwekkende

boeksensasie: Die

eerlikste en

moedigste

wcrk

in

Afrikaans wat oo

r 'n

ondc

r

werp dusYer met vee

!

skuheid

en

preutshcid

benader is.

Die

i

nt

i

emste

aspekte

nn

die menslike

geslagslewe. Openha1·tig

en

soncler

om

doekies om die waarheid te draai

.

Die

boek is geskryf m 'n gees van hulpvaardigheicl, om aan duisendc

wat met

die

lcwel!sbelangrikc

probleem

strr,

lig

en

rigting te gee

.

Slegs

vir volwassencs bedoel.

Prys:

6/6 Posvry.

DIE SU:O:GELING EN VOOUSKOOLSE KJrND.

(Deur l\Iev.

1\I. E. Ther-on.)

In

sy

Y

oo

rwoord

se

dr.

G.

\

V.

Bybers: H

i

e

rd

ie

b

oek

is dan ook b

y

ui

tstek

en in d

i

e ee

r

ste

i

n

stans

ie

'n

m

o

ed

e

r

se

h

oek, geskry

f

deur

'n

vro

u

w

at

nie allee

n

ryke ervaring

op

ged

o

en

h

et

m

e

t di

e vc

r

sorg

in

g e

n opvocding

van

kind

e

r

s gepaa

rd

ook

deur

'n

m

oeder wat besondere verstaud

het

van

'

n

m

oe

d

er se

probl

e

me

.

Die

wa:

rm

-s

im

patieke

gees waarin

sy

o

or

die

kind

s

kr

yf, sal

di

e

lcse

r

meteens opva

l.

Die

h

e

l

e

kind word

in

oens

k

o

u

ge

n

eem,

en

daa

r

word ADVIES

gegee

wat

G

O

UD

\\'erd is. Ilierdie

b

e

l

ang-rik

e

w

erk

ha

n

de

l

oor die

geso

ndh

e

id

e

n

geluk

Y

an die

moeder,

oo

r

d

i

e

l

igg

aaml

ike Ye

l

'SO

r

ging

Yan die

kl

ei

n

k

ind, oor

die

ontwikkcling

van

sy

persoon

lik

he

i

d,

·001'

die

g

r

oei

van

sy

karakter

en

oor

d

i

e

aan1.-week

van

b

cska

.

afde

l

ewensgewoontes.

Prys

:

Sleg'S

5/6 Posvry.

·

Bestel van:

Die Afrikaanse

Pers~Boekhandel

Bus 845,

Pleinstraat 3

9

Johannesburg

DI

E

O.B.

,

_

yVOENSJ:?~g,

i2

AUG.

~

-~~

BESKULDIGINGS

Die .8ngelsc en jingo's beskuldig dr. Malan

en die Osscwabrandwag ,-ir die gewclddade wat

HI die land plaasviml.

Dr. :.\]alan en ~y pers boskuldig rcpublikoinse

leiers daan·oor en ,·crklaar dac daardie loiers

gestraf mocl word.

Die o~scwabrantlwag bcskuldig die Regering

tlat hy clcnr s~· wanbeleid en perkeloso vervol

-ging Yan Afrikaners clio oorsank IS dat daar toevlug geneem word tot gowold. Die

Ossowa-brantlwag hou hom aan sy .ccd om goon medo-Afrikaner in die stryd to verlaat of tc vorraai

nie.

ONDERSTElUN O'NS

A.DYIERTJEJER.DJERS

VIR

KW

ALITEIT

EN

TEVREDEN~

HEID

DUE GOEDKOOPSTJE

WYNE: Fonkelwyn 5/-Lewenswyn 3/6 Vermouth 2/6 Hanekraai-C<>cktail 3/6 Likeurwyn 2/ -Jeripigo, Rooi 1/3 Jeripigo, Wit 1/3 Soet Muskadel 1/2 Port 1/2 Worcester Hock !/1 Pontak 1/1 Spesiale Sjerrie lld. Sjerrie !Od. BRANDEWYNE: Schoemanello 5/9 Ekstra Spesiaal 5/6 F.C. 5/ -JENEWER 6/-LIKEURS: Kersie-Brandewyn 5/-Anys-Brandewyn

S

/-Gemme r-Brandewyn

5/-Lemoen Brandewyn

5/-Peperment-Likeur 5/ -Van der Hum

5

/

-JENEWER LIKEURS:

Lemoen Jenewer 6/ - Suurlemoen-Jenewer

6/- 5/-3/6 2/6 3/-1/8 1/1 1/1 1/-lld. lld. lOd. 9d. 5/-4/9 4/3 5/-4/S 4/3

4/S

4

/3

4/3 4/3 5/-8/6 6/ -6/ -5/6 5/6

5/-5/ -4/6 4/-26/6

25

/

-24/ - 24/-24/ -247 -24/

-Voeg by 0/- vtr kaoslo en bot tela, en 12/0 "lr vaatjle wat vcrgocd sal word by terogsendlng-. Ono fewer drank tn ons lnbouers solank ons voorrnde '\·an

lnbooers bet, en alleenllk op ,·oon,·aardc dat dla

lnhouers blnno scstlg dne ann ons terug besorg

wo:-d. \Veens bottel skaarste kau ons n.llccnllk

1n on.s ele botteJs, kJsslea drank ,·erpak. wnar 8Ulke

drank 'n minimum prys van fl-111-0 beloop. lndlen

goedkoper klsslea verlaog word moet o u ele tn-~ouera san ons stunr.

'l'.'ord veri<OOI> In 12-bottcl-klssles o! ~-gclllngvaatJles ot groter. U klssle van 12 bottcl3 k&n Wyn, Bran·

dewyn, Jcncver, Lll<cur, Vermouth en IIanckranl bevnt. Tcrme: K.M.B., plus trclngcld na •ylyne K.B.A., plus lrelnkommlssle. V.O.S. OUDTSHOORN.

BESTEL VAN

JURGENS

SCHOEMAN

DIE O

.

B.,

WOENSDAG, 12 AUG. 1942

.

_DRIE

TWEE VLAE

IN REPUBLIEH.?

_NOOS!

_!

_·

KORTSTONDIGE

WELSLAE VAN

PARTYPOLITIEKE STREWE

Ander

Party

Maak

Weer Alles

Tot Niet Wat Bereik

Is

Dit wil non voorkom of daar nic so 'n cens-gesindbeid oor die vlagvraagstuk bcsLaan as wat ons rode gcbad hot om 'n paar maande gclede

ynt

ENlGIETS wa.t u mag nodig b~, vera! RUBBEa STE:IIPELS, skryf aan :

-TAFELBERG

INDUSTRY~

,Aan clio front teen die Britsc heorskappy gaan die stryd met W·elslae ,·oort, clanksy die scryd nw die ,·ersmado Kasionale Party en clio sogenaamde partypolitici. Die Afrikaanse taal het tot sy reg gelwm, clio ''olk het nio allcm. nasionaal geword nic, maar oak republikcins ... "

Le glo toe dr. :Malan ,met blydskap" die Osse -wabrandwag-,·lag van die Ranclsc vroue in ont. vangs genccm hot met die oog op hysing in die Republick nie.

Kohlingstraa:t 16,

Kaapstad.

Hicrdie woorde is deur adv. Eric Louw voo.

-Yerlcde l\Iaandag in Pretoria. voor ,etlike hon-clerde" gebesig, waar oak adv. J. G. SLrydom teen\\·oordig was. Ons wil nio ingaan op die ,wclsl;e" van die H.N.P. so stryd wat so groat

is dat hul TransYaalsc Icier darem ,etlike

bondcrdc" kan toespreek op dicselfcle tcrrein

waar die O.B.-leier 'n paar ,,-eke gelede agt-duisend Afrikaners tocgcsprcek hot ten, sp:yte van die stryd van die H.N.P. nie.

Op die kong res van die J cugbond verled€ week in Johannesburg bet mcv. 8. l\iocrclyk 'n Vierklcur aan adv. Eric Louw oOl·handig ook op voonvaarde dat dit in die Republiek moet wap

-per. Die Partyleiding het dus nou twee v!ae

wat a!bei aanvaar is vir hysing in die Re.pu·

blielt. Met die oog op die maklike oplossing

I

wat dr. Malan in 1927 gevind het vir 'n Unie·

~~;~,

t::

l

ct:i~r

do

a

o

r

:n~u::~~r

t~~

:

.v

~

a~

r

!:~~~:

~~n

~;~

I

lewer nie. Partypolitiek vlnd gou 'n uitweg,

II

al is dit 'n kompromis·vlag.

O

ND

ER§T!EUN ON§

AD

VER

TJE!ERDER§

AFRffJ[(ANER-KLEREMAKER!

Foon 5-1486

I

MAlR_KA

GlE

NT SK A

p

V

roee

Mor~

~

}\q@.rk

KAAP§TAD

Be

taling

geski:d onrniddellik

,

~

~

weekliks, maandeliks

of

soos

verlang.

l'icn~ar: GUSTAV RETIE.F.

Tclcfoon 2-0212.

Ons wil net daarop wys dat die B.N.P. stry vir die voortbestaan van die partystelsei en as gevolg van die partystelsel baat die H.N.P. S<>

strycl in bolang van ons taalrcgte so weinig dat

die Radioraad 'n paar wek·e ge!ede drie Afri·

kaanse lede, onder wie die voorsitter, verroor

het. In hul plek is drie Engelse. aangestel. Dit is die vrug van cti.e :·LN.P. se taalstryd

onder 'n partystelsel! Die 0 sewabrandwag strewc na grotcr beslcndigheid as hionlic soort , welslae".

-0 Vir u volgende Pah 0 Silli!l.e ll"ryso

MJN~

'

::~luc~ns;;~ ;~~~O

OR

·--

-~~

--~.__.__

..

___

_,____ ...

-In die Lweede plaas beweer mnr. Louw dn,t

die Kasionale Party die volk republikoins go-maak hot. Ons vrees die tcendcol is die waar

-heid. Elkoen wat bekend is met die fciLo sal

weet dat die volk die Party rcpublikeins go-maak het. Of sal mnr. Louw ons kan Yertcl waarom claar in 1936 'n skeuring in clio 'l'rans·

vaalso Nasionale Pm·Ly gokorn hcL, toe eon van

die driemanskap, dr. C. J. ll.. de \Vet, met sewe hoofbestnurslcdc bedank het? Was dit nie omdat

die Nasionale Partykongres van Transvaal as

gevolg van dr. Malan se drul1 oorree(i is om af t,e

sien van sy sterll republil1einse standpunt nie'?

0

NS

is

dwar

scl

eur die Uni

e

sowel as bujte sy

greDJJ

~

;

he

kend

vir

goeie

druk

we

'l'l

teen Jwnkurrerende pryse.

ES'rE is om

o:ns

te

.raadpl~

in

verband met

u

b

enod

ig

hede

.

Prysnoterings

w

or6

gratis

verskaf

.

E

ni

ge

som

:;

dr

uk

werk

van

visitek.~.i

rot

geleerd

e

Di.'>Sertasie<!

word

ondern~m.

HOV KOE

R8

Nil

Pro

lEcde$ia

=

Drukk

e

ry

₉

Drnkkers,

Uitgewc:rci

en

Bookbinde

r.

._

___________

- -

-

-r

_VAN

@ Werk Gewaarborg 0 Beste !\<1atoriaa!

N

.

C

.

K

0

C 1Ell

Soutriviei'weg 5~ Soutriuier

Ons Posbestel!ing·Afdeling

Beweeg daeli!ts.

Om uself te oortuig Bestel van ons.

K.M.B.

Fluweel Ry

-broeke £4-15/

-Beste! vroegtydig

Pretoria

Kommando's Bring OilS 'n be

-Voorrade soek en onder

-Be perk steun 'n Stuur u mate Afrikaanse

§IL VA

(Edam!.)

Bpk.

ORlON·GEBOU Voortrel<kcr-\\'c&' 38G A CAPITAL PARK

PRE

TORIA

goeie saak HOOFSTRAAT PAARl

MAN§U!TRUSTER§

EN KLERE

MAKER§

V

oor

sieners

in

Sportbenod

igh

ede

GROOT VERSKEIDENH EID TENNIS·RAKETTE l\IAXPLY JTORT . . . . . . . . . . . . . . £.I. 6 0

i\lAXPLY TOUHKA~rE:\'T . . N. Z 6

ALICE MARBT,E . . . . £3 1.5 0

AIJCE ~rARBLE J!'o'R • . . . .. .. £2 15 0

l'JU~D PERRY Sl'ECLiL ..

SWli'T S'l'ROJ\E . . . . . . . .

CLUB .. .. .. . .

.RI!'G . . . . .. .. .. .. .. .• .•

OLDIPIO .. . . .. .. . .

I

HERSNARING VAN SKRYF AAN ONS RAKETTE VIR 'N KATALOGUS£1-15-0 - BE. STE SNARE.

£3 16 0 . . £3 1~ 0 £2 ~~ 0 fl 15 0 .. £11Z6

~

=============

O

=

O

=

K=O

=

P

======P=

O

=

R=T=

E

=

·R

=

V

=I=

L=L

=

E

============

~

\/OLKSKAS

BAN

K!

Hoofkal'll!:oo:t:

Volkskas-gebouj

Sentr~al

str

~~t,

PRETORIA

(OpgerJg kragtens dJe «o-operatlewe Wet)

VOORBRAND

TABAK

-Mft..A

TSKAPPY (Edn1s

.

)

Bpk

.

Kommissarisstraat

200~

JOHANNESBURG.

TE KOOP

Oprreg en

Suiweraeeeelde

W ANGANELLA

-

SRAAP RAMME

FR

I

ESLAND

-

BULLET JIES

en

GLADDEHAAR

BOERBOK~

RAM.ME

!Pryse

Billik!!

Tev:redenheid Gewa.:'l.

r

bo

rg.

Besonderhede van :

T

.

B.

JORDAAN

P.S. Buffelsfontein, SOMERSET·OOS.

VIER

DIE O.B., WOEXSDAG, 12 AUG. 1942.

D~lE

OORSAAK

Die Ossewabrandwag bet met dankbanrheid jccns God kcnnis genccm van die bcslnit van die Regcring om die doodvonnis wat op ons twcc brocrs, Visser en Van Blerk, gerus hot, te

ver-sag. Dit "·as 'n wysc bcsluit in die omstandig-hcdc en ons kan slogs die hoop nitsprcek dat

die J1cgcring die oorsa.ke wat tot so 'n vonnis gclci hot, oak non sal wegruim. Die O ssewa-brandwag het van die begin af volgchou dat dit gcvaarlik is vir 'n Regering ''"''t 'n oorlog op die gevcsLigde Yolk van die land afgedwing hot, om daardie volk met allcrhande klcinlikc op-trede i.e tm·t. Hoewcl clio O.B.-Jciding nog

slccds daarin gcslaag bet om die ordc, wat reeds tydcns die Soldale-onluste gedrcig J1et om

i.e verval ,lc handbaaf, word dit al moeilikcr om dit te doen waar die Regering met die eon tar!ende regulasic na die ander te ':oorskyn kom.

Wanneer die Regering die skyn begin gee dn-t

reg en geregtighoid van hom gen·yk hot, soos by voorbceld in die ge,·al waar skuldbc kcnle-nisse van Afrikanersenns nfge_pors word deur maandclangc opsluiting, en die wiilckcurigc

aan-11ouding in gcvangcnisskap sander verhoo1· Yan

ma11110 wat later Of vrygelaat Of vir 'n gcringc oortreding 'n boetc opgcle word nadat hull a vit·

solank as ses maande opgcsluit was, word daa.r

'n sielkundigc toestand geskcp ''"at op sy minslc

grens aan wanhoop. En wannecr iemand eers die slagoffcr geword hot vnn wanhoop, is vcr-dcre Noodrcgulasics die laaste rcclmiddel om so

iemand van wanhoopsdadc to woerhou. Kog die Ossewal.Jranclwng nog die Kooclrcgulasies self sal by magLo woes om sulkc wanhoopsclade Lc YOorkom.

\Vat him·dic toestand clcs to ge,·aarlikor m:1ak,

is die optrede van , y Majcsleit so Opposisie wat ook 'n wanhoopsLryd aan die con kant Yoer,

maar 'n wanhoopsLryd nic teen die Jmperialisme

nie, dog Yir die behoud van 'n stclscl wat lot onclorg:wg gedocm is omdaL clio onvcrbiddcliko t:~:clsgees hom reeds clio gcnaclcslag toegeclicn hct, en nio die Ossowabrandwag nie. Vir ltie bchoud Yan }lUI parLy wa t Ya nsclfsprckend dec! uiLmaak Yan die Dritsc dcmokraticsc p:nLysLe

l-sel, is him·clic poliLici bcsig om die Afrkanerdom lc ,·crdcel en om clio Yolk so dissiplino op 'n

rtfgryslikc wysc te vcrnietig. Tydig en ontydig

word lode van die Ossewn-brandwag wysgomaa~

daL hnl leicrs nic to vortroue is nic.· Die con dag word vcrlcl dat hullo met , muts skakel en

die anclor dag dat diesclfde lciers Leon SmuLs wil rcbcllccr. Die e·en dag word die volk dioLs

gcmaak cla t hy sy vryhcid ncL van Duilsland to

'mglc is en die andcr clag claL ons beclank vir 'n

republick wat Duitsland ons sal gee omdat hy

sal lyk soos Duitslancl hom n'il he- en clit alles net om die Ossewabrandwag tot nict to maak.

Die vcrlrouo wat in clio Ossewabrandwag

be-staan hcL ns 'n bcskcrmingsorgunisasie wat die lccnwig moes vorm ,·an die aanslae Yan 'n be-wind wnL reeds laat blyk hot da~ hy gecn grouse crhcn nio, n·orcl onclergraaf en w:1ar hiCJ·clio bcn·eging die v:aarborg van ons vr_yhedc en rcgto

lllOCS wees, is die dii"USC optrcdc van die politici

~legs claarop bcrekon om die Afri.kanor tot nog

groler wanhoop aan Lc spoor.

f-londc-r verlrone, sander bcskcrming en oorlaai

met die dooic gcwig van 'n sluipLrekkendo poli -t.ickc pari.y waL worst cl om sy cic . elfbchond op

'n oomblik wnnncer die Yercnigdc kragtc vatt

die .\.frikancrdom gerocp word Lot die uitcrsto

selflosc inspanning lot Yrywording, t.ann mcnigc strydendo Afrikaner ,·andag blootgestcl aan uie )liddclccusc mclodcs van clio Smnlsbcwind. As

jong sLrydlnsLigo Afrikaners in hierdic toestancl

n1n onLn·rigLing losbrcck en hul t,ocvlug nccm

t.oL wanhoopsdado, dan sou selfs 'n purt~·politi­

kus dit bcgr~'plik gc,·ind hot, was dit nio dat hy daarin die gelcentbeid sicn om poliLickc mnnL lc slaan dour diL t.oc-to skrywc aan ,,·o r-keerde Ieiding" nic.

Gclukkig vir die Afrikancrvolk stann die (V crvolg in Yolgcndc kol.)

DIE

O.B.,

W

OEN

SDA

G, 12

AUG.

1

942

.

T

VifEfE

LEU

ElR.S

EN

TW!EIE

S

LA

GOFFERS

Met die oog op die herhaalde. openiil1e en be del; te aanvalle d·eur die partypolitici op

die Osscwabrandwag tydens die dae waarin twee jong Afrikane.rs onder die skaduwee van die

· galg v·erkeer het en hul uiterste pogings om politieke munt vir hul party uit die onaange· name gebeure te slaan, terwyl ons verhie.s het om in die omstandighede te swyg, ag ons dit nou nodig om kort!iks die houding van die OsS·!lWabrandwag tcenocr die van die Part ylei-ding te st-el ten einde die verskil aan te toon tussen die gees van die twee ondei'Ske.ie l·eiers wat a!bei v.ir Afrikanervryheid en -ee.niteid veg. Ons kan dit di·!l beste doen deur dr. Malan

se oproep teenoor die van dr. Van Rensburg te plaas.

Dr. )!alan se oprocp lui as volg:

,, Ek en my Party is op gcr.erlei wyse by hier

-die saak betrottke ni-!l. Dy herhaling het ok

dour my opcnbaro optrcclo probccr vcrhoecl dat mcnse hnllc Lot gewcldpleging laa.t lei. )J"et

des to groLer vrymocdighcid kan ck clus in naam en in belang vnn Said-Afrika hicrdic bcroep om genac1c doen.

, El1 tree nie tussenbeide

ter

redding vat1

voigelinge of aanhangers nie. El1 vra vrystel -ling van die doodvonnis vir mense wat self, en

wi-e se vrienctc miskien nic ondersteuners van d:e H.N,P. of sy Ieier is nie. Die daad van gcnacle is na. my mcning absoluut nooclsaaklik,

soos reed· anngeclni omclat die geskiedcnis van , 'uid-.,\frilm clio voltrekking Yan so 'n YOnnis onder die huiclige omstamliglJedc en met in

-agneming ,·an die Afrikanerdom claarLecnoor,

in so 'n lig snl plaas dat dit clio vcrrcikcnclste Lcrugslag sal kan he vir vrccdsame sumelcwing alhior, selfs wannecr clio hniclige mooilikheclc vcrbygaan. Daarby kom ook clkecn se gcvocl

Yau menslikheicl in opstand teen die voltrek

-king van die doodstraf in hierdie ge,·aL , T,1·ee jong mans sou naamlik clan die slag

-offers •Nord nie net van onverstandigheid en

onnaden!Hmdheid wat gelei hcL tot 'n oorLrecling

"·aan·oor clio dood,·onnis alleon dour 'n rcgc:-ringsnooclrcgnlasic en nie dour die lundsm~t van

clio Pal"lcmcnt YCrpligLcnd gcmnak 1s nic.

)fccr nog-die jong mans was klaarbly!dik instrumente in r!ie hande van ander. Die ander,

wat die gcdagt-e aan gewe.ld geplant het, of wat

se!fs bevele gegee het wat so gehoorsaam is,

,

REBELLE GE

JAA

G"

Die parLypoliLici i vandug baic wantronig

teenoor icm:1ncl wat ,re-bcllo gejaag

heL"-behalwo as so 'n pcrsoon ,·an die smot gc -reinig is n·ecns sy lidmaa.tskap aan die H.N.P.

In die oog van hicrdie mense is dit so

'n eer om in 191~ t·e gerebel!eer het (c.n

tereg oo!1), dat selfs dr. Malan, wat in die

rebe!l!e geen aande.el gehad het nie, vandag geeer word n-et omdat hy vir die Rebel

Jopie Fourie om genade gaan vra het.

Aan die ander~ant maak hi·e¥die mense die voH1 wys dat die Ossi-wabrandwag 'n

lliomp rebel!oe is en daarom gestenig moet word. Ja, dr. Malan neem die R-egering selfs kwalik <imdat hy ,die ieie1·s" laat· vry

-loop.

1\q.a.w. dr. Malan en sy party is vandag

bcsig om ,rebe!le" te. vervoig.

Beset hulle nie dat huile oor 'n paar jaar

miskien uitgekryt sal word vir r-!lbeile-jaers nie'? Of hoop huile om dan ook in tel te !wm op grond van die genade-pleidooie wat

hunc vir veroordeelde ,r-ebelle" wat ,nie

huHc me.nse is nie", gel ewer het '?

(Vcn·olg ,·an voorgaande kol.)

Ossewabrandwag vanclag nag hog ondanks clio

aanslae van Sy ~bjestcit se Hcgcring en y

)[ajesLciL so Opposisio. Binnc hierdic orgall!S<t-sie staan nog tionduiscnde .Afrikaners "·at wcct

waLter anLwoord om te gee as die roepstem va" die Vadorland ''"cerklink. Hierdie tienduisendes het di·e volste vertroue in daardie leiers wat selfs in die sl<aduwce van die dood die ongelllk· kige slagoffers van 'n dwas·e bewind nie ver· stoot as ,ancter se mense" ni-e, maar hul!e om

-hels as mede-broers wie se selflosc oorwegings in die pleeg van 'n wanhoopsdaad van groter

waarde g-Eag word as die politiel1e propaganaa wat uit hul toestand geslaan llan word. ·

loop vry omdat die gereg op hulle gee.n houvas

het ni·e.

,Die \'Cel mindcr skuidige instrumento daar -cntecn moot die hoogstc prys betaal. \Vaar

-,·oor? Omdat hulle vert1e-erd gelei is. Daarop

ook baseor ok my bcroep op die Regering om

die vonnis to vcrsag." Dan gaan die stnk voort

om to bcduio cla.t dit die eerste gcval is waa.r

die noodrogulasic in werking tree.

Uit die tuk blyk veral twee dingo: (1) Oat

dr. i'vla!an die twee /Hri11aners v-2rstoot as nie

behorende tot hom en sy party nie; (2) dat hy die sktlld nie op die Regering pak nie, maar op

ander Afri!,aners ,,wat bev.ele gee".

DR VAN REKSBURG

IIicrtce·noor staan clr. Van llensburg se op -rocp ~raL Yir homself spreck:

,Ons Kamerade Visser en Van Blerk" , , Deur hu) anti-nasionar.e oorlogsbeleid het

die Empire-regering in Suid-Afri!la gevoetens

ontketen wat nie deur die gewone lanctswette beh·eer kan word nie.

,Hullc het clorhalwe hulle toevlug geneem tot Noodrcgulasies wn-t o.a. die dooclYonnis vereis iu ge,·allo Yan politickc misdadc soos sabotasie. ,Die dooclvonnis bly opsioneel in gevalle van

die brntaalsle aanruncling Yan kaffers op bla.nke vrouc maar dit word gcbiedend op twce jong

1\Jrikaners soos ons broors Visser en Van Blerk.

,Die cloodvonnis is dienoorcenkomstig deur

die hof geYel.

,Afrikanergevoelens loop so hoog clat euigo

vonk 'n ramp kan vcroorsaak:

,Die gevoelens van die Oss.ewabrandwag teen·

oor ons twee gevonnisde. broers is kortliks, dat

hulle na bykans drie jaar van uittarting deur noodregulasies en sllreiend-e onreg teen mede· Afrikar.ers in die Regering se tronke eindelik

tot 'n daad, 'n wanhoopsdaad, oorgegaan itet uit selflose motiewe.

,Omdat woord·elike proteste buite sowet as

binne d!e Parlement gee.n die minste uitwerldng gehad het nie.

,Die Ossowabranclwag ,·ocl dit en voel tewcns ook cbt cli9 allergrootste ge,·aa.r Yan die vol -gonclc dae ,·an spanning slogs clenr geclissipli

-necrdc opLrede vcrmy kan word. Dit is derhalwe

'n bo,·cl dat gcen offisicr of manskap va.n die

Ossewabranclwag in clio Yolgende dae sonder

beye] sal handel nie. Ons krag le in ons gesa

-mcnLliko dissiplinc . .

, In die geval van ons twee broers bid ons God

dat H y hulle en ons die nodige krag sal gee om

ons plig te doen soos ons dit sien en ons glo en weet dat di·e genade by God berus en die ver

-antwoording by die Regering."

WAT DAN . . . .

Dr. )blan heL 'n versookskrif om gcnacle laal;

ondertekcn wan.rin hy ander Afrif1aners ,wat

bev·!lle gee" by die Regering aankla as die skul·

diges wat gestraf mo-et word. Daarcleut· het hy clui~cncle Afrikaners mislei om sy aanklag teen

medc-.Afrikaners tc <;mderskryf.

Ons wil net con Vl·aag stcl: lndie.n die Rage·

ring nou sou oorgaan om daardie leiers wat

bevele gee- net soos Jopie Fourie ool1 •n Ieier

was wat bevele gegee het -met !lie dood te

straf, sien dr. ~llalan kans om dan ook genade te vra '? En sal die Regering hom dan nie be -roep op dr. Malan se aanllfag nie, net soos Rhodesie se rege.ring hom onlangs op dr. Malan se aank1ag buoep het ter regverdiging van sy optrede nie'?

(

D

I

E O

.

B

.

. WOENSDAG

,

1

2

AU

G

.

1

942

.

/

P

a

rt

ypo

li

tiek het Rep

ub

likanis

me N

a

V

o

r

ig

e

Oor!og

laat Sterf

Op Vryhe

i

dspad Wa

t

P

o

litici Bewande

l

W

o

rd Ideat

e

van

Volk

vir

Stemme

V

erkwansel

Op 'n vergadering onlangs op Ermelo het adv. Eric Louw beduie dat die Ossewabrandwag

geen beleid insake die verkryging van die republiek het nie, maar dat die H.N.P. se standpunt

baie duidelik is. As Duitsland wen, sal dr. Malan met Hitler onderhandel; loop die oorlog op 'n dooie punt uit, sai daar ,'n ontnugtering" wees en ,ook dan sal die H.N.P. aan bewind kom," of as Engeland wen, ,SAL DIE H.N.P. VOORTGAAN OM DIE STRYD TE VOER

SOOS NA DIE BRITSE OORWINNING IN 1918."

Aangcsicn a(h·. J,onw ook profciccr dat die

o.

n.

in die laasll. gc,·al sal ,·crdwyn, ag ons

diL ons plig om die bclcid ,·an die H.-:\.P. {:1~

die enigsle oorblywcndc wapen) aan die hand v:tn ]918 sc voorbccld cluidcliker lc omlyn. Volgcns !l(h . I.onw is n yheid blykbaar ou -moonLiik ten ·y die volk vooruib duidclik ingc

-Ji~ word. Ons sal die inligting dan gee. Die partypolitieke \l·apcn heL ons volk tot so 'n mogteloo heid ver~tomp daL genl. JTcrt:'.og in 'n poging om die parLnwlitiek uit tc skakcl wt agL j:ta r van \'l'llf!:lelooshcid oorgegaa n hct tot samesmclting 1·an die bcstaande parLyc. l n

daanlic claad hct opgc.-;luiL gclo die crkcnning van die partypoliLicl'c onmag. Nie aHeen was

die vryheidsideaal na agt jaar van die baan nie, maar ook gent. Hertzog se troetelideaal- oplos

-sing van die naturelle-vraagstu!t - l{on na her· haalde pogings weens partypolitieke dwarstrek· kery nie tot verwesenliking kom nie.

) I ier is in kort die ge~kicdcnis van hoc die Nasionale Pany ,na die 13rilsc oorwinning Yan !DIS ,·oortgcgaan he~ om die sLryd lc vocr" (wanr ons name van persone nocm is dit nic om

!tulle le vcrwyt nic, wanL die bestc slaalsman

is magtcloos om icts meL die parlypolit icke wa-pcn uit le rig):

ln Wl was die republikein ·e idcaal d wars-dcnr die land so slcrk dal sclfs die· 'appe hul -;;elf rcpnblikcins rnocs voordocn. So doen

gcnl. , 'chalk Burgers, I'OOraanslaandc Hap, op 5 Angnslus J9J8 die volgcndc vcrklaring: ,1 r

oc-wei On$ ronduit vcrklaar dat ons alloos rcpubli -hcins was en hoop om 't ook ;1ltoos te bl~·, bly ons ook dnarby dat geweld allccn ons die I'Cr-lorc republiek kan tcrugbesorg .. ,

f-'elfs genl. Both a ant woord op · n n aag or

hy damToor sal wecs as 'n republiek langs lwnslitusionclc \\'Cg \'Crkry word daL hy nic so dwaas s~1l wee om dit teen lc slaan nic, maar ccrs moot die Engelse sc sleun gewcn word.

In Dcscmber ] 91 1·ind twcc tussem·erkiesings

in Kaapland plaas, naamlik Ladismith en

l~ivcrsdal, waar die ~asionalc Party die, slr-yd in bclaug ,·an die \'J'yheid ,·ocr. Oor die uitslag sluyf Die Burger as volg: ,De uitslagen bre

n-gen de genadeslag aan de bewering dat de Afri

-kaners van de Kaapprovinsie niet onder de repllblillcinsgezinden kunnen gerekend worden.

By de v-erl{iesing was de onafhanklikheidskwes· tie het hoofdgeschilpunt.

Dns, ook Kaapland was daa,rdie i.yd rcpubli

-kcin~, en hot dit nic cers laler gcwonl nic, soos yandag 1·an parly-kanL bewecr word.

Vryh2idsdeputasie.

Jn Jnnuarie 1919 loop die vryheidstrcwc van

diP 1'\asion:1le ParLy uiL op dio Vryhcidskongrcs in Bloemfontein waar 'n vryheidsdeputasie g e-kies word om die vryheid in Europa te gaan -e.is.

Op daardie dag hcL dr. )falan geso daL dio b e-swan ,·an die

t:

nie gecn lruikclblok in die wcg Y<Ul nyheid mag wces nic. ,As ons die Unie

afbreek, breek ons dit af om dit opnuw op te

bou en dit op 'n ander en beter fondament, want soos die Unie nou is, berus dit op 'n

fondament van onreg," hcL dr. :Malan vcrklaar. (Die Dnrgcr ]7 Jan. 1919.) So slerk was die vryhcl(lslrewe dus daL die lcicr 1·an Kaap]ancl

sclfs die Unie wil opbrcek om clio idcaal vcr -wescnlik ie kry!

'l'cen die cinde 1·an 1920 vind die samtsmel-ting plaas tussen die Suill-Afrikaanse en Unio-nistiesc Pn.rtye. Dcur hicrdie daad hct gcnl. SnwLs sy mcerderhoid in geval van 'n vork io-siug vcrscker, en dio Nasionalc Party moos clio

· hulp n1n andersdcnkcndes inrocp om Smuts te

Jig. Toe die vcrkiesing in l"ebruaric die Y

OI-geude jaar plaas,·ind, word die republikeinse

ideaal deur di·e H.N.P. geskrap- binne twee jaar na die geweldige republikeinse demonstra

-sie in Bloemfontein!

Die 1'\as. Party vam·dig op 9 Dcsember 1920

'n manifes nit meL die volgendc Ycrldaring: ,• 'oos genl. Smuts in sy loespraak in Prctona op 3 Dcsember crkcn hct, is die ideaal Yan d1e X.P. ~oewcreinc onafhanklikJ1cid op die regie tyd. Daar nou die regte tyd na ons oordeel nog nie daar is nie, so hcl die K.P. die reg om, so

n-dcr die minstc afsland lc docn van haar stre

-wing na n yheid, tc so dat sy die. kwessie nie by die eerskomemle eleksies tot stemming wens

te bring nie . . . Sy gaan by hierdie eleks1es geen beroep ctoen O!l die voH{ vir magtiging tot

'n republielt nie . . . "

Daar bet n dil! Tog die voll{ sy republiek by die stembus moes gaan haal, is die vryheids

-vraagstult terwille van 'n paar Sap-temme soos

'n gewone ,plank" op die lange baan geskuif!

DIE BONDGENOTE

Die Ossewabrandwag is deur dr. Malan,

Die Burger, Die Volksblad en Die

Trans-valer aan die een kant en veldm. Smuts, Cape Times, Argus, aan die ander kant, ge-rugsteun deur die Kommuniste, tot geme

an-skaplike vyand (vyand no. 1) verklaar.

Gesament!i11 tree hullc ewe vyandig, ewe venynig, ewe beslis teen die O.B., die repu· blikeinse volksbeweging, op.

Wat die stryd teen die O.B. betref, b

e-wandel hulle ecn-en-dieselfde pad, het hulle een-en-cticselfde doel en bereik hullc een· en-dieselfde resultaat - die verbroltkeling van die Afrikanerluagte.

Die een is nic minder vyand van dio O.B. as die ander nie.

Dr. Malan met sy hele pcrs en leer van

politieke trawante, net soos veldm. Smuts

met sy pers en leer, veg skouer a an skoucr

teen die 0. B. Daar is geen verskil in hul

vyandigh!!id nie, net in hul metode en mag

-te. Die een tree as AANKLAER op, die

ander as BEUL.

So vul hullc mekaar aan in hul vernieti

-gingstryd teen die O.B.

Die N.P. so vcrkicsingtiplank is nou ck ono-miese vraagstukkc, en al verwysing na die repu -blick is om i.e beduie da~ di~ nie dio Party su

strewe is nic! 8o

sc

dr. l\Ialan o.a. op die Kaapse kongrcs in Oklobc-r 1922 (Die Burger 1 No1•. 1922): ,Rcpublikanisme is nooit as

partybeginsel aanvaar geword deur enigc Nasio·

nate Partykongres nie. Die vcrsto wat dio party as party ooiL gegaan het, was om op Le kom vir die vryhcid van clke burger om sy

mcning omLrcnL die besle regcringsvorm vtr Suid-Afrika uiL to spreek. S_elfs die Vryheids· deputasi·e het nie vir 'n republick gaan vra

nie .

REPUBU r<iK 'N PAAD30EL1I•jl

Die Nas. Parly mocs noodgcdwonge hulp by

dio .ArbcidcrsparLy gaan sock t.en cinde in die kussings te kan kom, en vir daardic docl is die

republikcinsc ideaal prysgcgee. Daarom se dr. l\falau op dicselfdc tlag: ,Republikanisme, ra.s

-schaat en die begccrte om die klcutling- en

naturcllobevolking Lc ondcrdrnk, w:tL almal die IasionaJe Party stclsclmatig aangesmcer word,,

word vandag tereg aangesien as paaiboelies ... " Ja, toe is die republikeinse ideaal selfs 'n paaiboeli·e wat die party van vyandelike kant aangesmee.r word!

So het die republikeinse ideaal tenNille van

partyvoordeel al meer en meer op die agter·

grond g.2raak totdat in 1926 daar 'n beweging aar. die gang gesit word om artikel 4 van die

Party se konstitusie, die republikeinse artikel, te sl\rap. Op 9 Dcsember skryf Die Volksblad:

,Ons is oortuig dat die Kas. Party ook met die cersto gelccnLheid artikcl vier in daardie sin sal

vcrander. Die Nasionale Party was nog nooit

'n republilleinse Party nie."

In 1927 is die rcpublikeinsc icleaal nie aileen o01·boord gesmyt nie, maar nasionale leiers hct

ioe sclfs 'n loflicd aangehef oor die Dritse n y -hc-id. So vorklaar dr. l\Ialan op 6 Okiober 192i (Die Volksblad 7 Okt.) ,Die vryheid wat ons vandag besit, is groter as die vryheid wat die gewese Republiek·e in die Vrystaat en Transvaal besit het. Om daardie rede se ons ook vandag

dat daar 'n end in Suid-Afrika gellom het aan wat die afskeidingsbeweging g.enoem Is • • • •

Hollandssprekende Suid-Afrika wat tevore nie

in die Britse vryheid geglo het nie, glo vandag

daarin as 'n werklikh-aid."

llinnc die kortc tydperk dus van sewe jaar

hcL die partypoliLiek die republikeinse ideaal

afgcw~lcr told:tt diL verdwyn hct en in die plek daarvan BriLsc vryheicl aanvaar is!

Dit is die weg wat adv. Eric Louw voorstel om

die republiek te verkry! En as ons in aanmer

-king neem dat politici nou al vry na die stem van di-e terugkerende soldate, ne.em dit glad nie 'n profeet om te voorspel nie dat die ,r

epubli-keinse plank" van die H.N.P. in so 'n geval binne twee jaar na die oorlog weer plek sal maak vir ,ekonomiese planke" waarin die hoof·

nadruk gele sal word op die beloftes van die

Smutsreg·ering insake nedersettingsplase en in· diensname van soldate-werf~ers.

DiL hcL cenmaal gebeur. En diL sal weer gc -benr, want 'n party is besorgd oor die aantal

st-emme wat hy kry, en nie oor die ideaal van 'n volk nie. Daarom is die party-leief's die een

dag republikeins en die ander dag anti-republi·

l1eins- net soos hulle die een dag pro-Duits is en die ande.r dag anti-Duits namate die oorlog

vorder of nie vorder nie!

l"

UN

KSIE OP HERTZOG VILLE

KomclL. J. \V. 1·an Rensburg dec! mco dat die

kommando IJorL:'.ogvillc (O.V.S.) op 22 Junic 'n besonder gcslaagde funksic gchad het. Lode van clio H.N.P. hct, hocwcl daa.r kort ievorc 'n vergadcring gesamenLlik gcbou was met die oog op cenhcid, en hoewcl hullc vrocgtydig van die funksio in kennis gestcl was, soos ccn man wcggcbly. DiL hct die Brandwagtc cgLer aan-gespoor toL groler pogings.

Die funksic hct die vorm ingcncem van 'n sportdag. Daar was 'n pragtigc opkoms en alma] hcL ywcrig dcclgcneem aan pcrdcsporL en

ander nommers soos jukskei e.d.m.

In die middag het ds. 8. J. SLander 'n krag-tigc rcde gchou en in die aand is prysc iu die

kerksaal uiLgcdccl waar 'n grooL opkoms was en die res van die aand is met volkspele deur

-gebring. Die opbrcngs was £4.0.

B

E

HAND

E

LING

V

A

N

G

E

N

L.

NEL

Genl. 0. L. Ncl, .A.K.G. van NaLal, wat on

-langs in Bloemfontein net voor dio siLting van

die Groolraa.d in hegLenis genecm is, is weer op vryo 'voeL na.daL hy vir drie dac opgcsluit was. Sy oefeninge moes hy saam met gedroste

ma

-trose en persone wat op aanltlag van moord en

diefstal aangehou word, neem. Hoewel hy In

'n polisiemotor na die tronk in Durban

ge-bring is, is hy by sy vrylating voor die tronlt

-deur gelos en moes hy op eie koste sorg om sy huis in Greytown te haal. 105_40,T₀₀₀ akko

AVBOB

Lode H"oofkantoor: R.sarwe -fonds £90.000

St J

oh

nstra

a

t 65, BLO

EMF

ONTE

I

N

BES

LIEWER AFRIRANERS

IN

DIENS

AS

ITALIANE

Die Rcgoring docn 'n l>oroop op boore om

Haliaanso krygsgcvangenes in dieus te necm.

Mot die oog cgter op die baie Afrikaners wa.i

dour hul werknomors ontstaan u·ord as govolg van die oorlogstocstando docn clio

o.n.

'n

bo-roep op sy lcclo om gcen Haliane in dicns to

noein waar bulle Afrikaners kan ncem nic. Die

lkgcring is vcrantwoordclik vir dio vcrsorging

van die Italiano, maar Yir die Afrikaners necm

hy geen vorantwoordelikhcid nic, tcnsy hullc

by die leer aansluit.

DIDE 0.8.

-.N

OODJm.JiLPFON.D§

Dlo vol!1;endo verdere bydraea In K.apland tot OllD

1!\:Qd.o v1r bulpverlening aan o.fbe.nklil<eo van

aelnler-~<~eordeo !Q MD Die 0. B. bel<end sema.alt.

Reeds erk en . . . . . . . . . . . . . . . .

Lys 173 De Doorns Manne-Kommando Lys 148 Caledon . . . . . . . . . . . . . .

Marchand Vroue-Kommando . . . . . . . .

Porterv!Ue Vroue-Kommando .. Offergeld Stellenbosch Vroue-Kommando

£ s. d. 3,976 12 3 16 10 0 5 9 6 1 10 0 3 5 6 9 17 1 £4,013 4 1

TltA~SVAAT. TO'l' 1 AUGUSTUS.

£ s. d.

Reeds erken .. .. . . .. .. 7,071 18 5

Kwitnnsie No. 387 Kommando 9B7 { _{8 6}

388 Kommando 8Cl .. 2:> 17 0 " 389 ₃₉₀ K_Bydrae ommando 9C5 .. 1 ₄ 17 _{12 6} 0 391 Kommando HAl .. 3 5 6 392 Komman<lo 9B6 ·1 13 1 392 Kommando 9B2 2 12 6 302 Komma·ndo 9B1 .. 2 0 'o 393 Kommando 9B6 .. 214 6 391 Bydrae 23 4 0 395 Kommo.ndo 1C•J .. 1 10 0 395 l<omman<lo 1C2

.

.

1 10 0 396 Bydrnc .. 5 0 397 Bydrac 3 0

398 Kommando 9A7 4 19 0

" _{4.00 Kommando} 399 Kommando _1A583 ₁ 311 _{1 11} 0 ₀ 101 Kommnndo 3A 9 8 0 1.02 Kommanclo 3C2 1 2 6 403 Kommando 2A3 2 10 0 " •_·.105 .101 _H:8ydrac _ommando .. _8B5 2 ₃ 0 0 ₃ 6 " 406 Komma.ndo SBG 1!1 0 " 107 l{ommnndo SB2 4. 19 9 " 108 l<ommando 8Bl 3 9 0 " 109 Kornmando SAl 8 8 0

" no _{·111 Kommando 8A2} Bydrae .. .. .. 10 0

4 9 2 •H2 Kommando 8A3 12 6 0 U3 Kommando SB5 3 10 0 114 1\:ommando 3C1 6 12 6 -115 Van vrtcnd .. 2 6 '116 Kommando 4B2 6 16 0 117 Bydrac .. .. 5 0 0 " H₄₁S _{9 B}K_ydraoe omman_.. do _.7B3 _{. .. 3 3} 4 5 0 ₀ " 1₄₂₁ 20 Bydrnc _Kommando .. _{10Bl 52} 2 ₀ 9 ₀ •.122 I<ommando 11C·1 3 1 3 123 Gcnernal 5 ..

..

25 0 0 '12'1 Kommando 2C2 1 0 0 425 Bydrae .. .. .. l 0 0 ·127 Bydrae .. .. . . 10 0 " 428 Kommando 3C1 8 13 0 " •130 Komman<lo 1B3 15 0

" 131 ₁₃₂ Kommdnd_Kommando o 883 _HAl 911 _{1 15} 6 0

Totaal £7,316 15 S

BlHanc

e

e~lle

r.rwderuae

g~7B!8WI3

Jaillike

T~rm~

Foon 2

-

8888

Vcortrckkentraat, ll'IIDDELBUilG, Tvl. Hercfordotrant, GROBLERSDAL, Tv!. l!lanaar : D. D. DB KOCK

At.!eni<a VIII' IPon?;lac en G.M, V.-alilmoiozre

TOT U DIENS!

,

.

I I

'

AART APPELMOERE

'l'E KOOP!!

HANDUITGESOEK OM AUGUSTUS TE PLANT.

AURAN

CHIEF

en

EVER GOOD

EiergrQotte 20/- per sak.

Okkerneutgrootte 18/- per sak.

VIr 25 sttkli:c en meer 1/- n1inilcr.

Vir 50 bttkke en mecr 2/- minder.

li:0:-.1'1',\~1' )lET BESTEJ~I.J~G.

JOHN

SCHOEMAN

VLAli:TEPLAASSTASIE, K.l'.

V

errig

Volksdie~m!

Lenings

vir

gesalarieerde

pers

o

ne

verkrygbaar.

Terme

1titers

b~1Uk

•

Raadpleeg

§A§BANK

PAARL:WORCESTER :

-Posbus

266

•

KAAPSTAD:-57.

Posh us

Posbus

2387.

Di~

Afrikaner

foon 3-0520 Wandelgang

Groote Kerkgeb.ou

KAAPST

AD

SrnuaJ<Ilko BnUl.lgeregte Saans.

Ontbaul u nleude In die Kofficbuts

-RESEPSIES EN ONTV ANGSTE.

D!lE GOEKE lHO(())P

(KO()P.) HANDELSHUIS, .BPK.

~oo

rtra~

l\Elr~P-7Gg,

\

Hoofweg,

Bellville.

i'

Durbanvilla,

Foon 9-7184. R il'oon 60.

- - -

'--- -- -

-KRUIDENIERSW ARE - I,AAGSTE

PRYSE.

1\.fA.~S- E~ DAl\IESKLER.ASIE.

DIE BESTE - DIE GOEDKOOPS1'E.

VIR ENIG JETS SMAAKVOL EN DEFTIG IN

DAMIE.S-ROKKE

besoek

PAJ<OW SE

NUWE MOUERNE SAAK

KORRESPONDENSIEKURSUS

A

FRIIU..J•;EUS LUTSTER IllER: - Hler is dte guns

wat vir u die ~;oue elers sal 1~: Bestudeer ons Korrcspondensieltursus in Boclthou deur medium van

.Afrikaans oi Engels slegs vler maande lank en word

dan 'n gek,·valifiseerde Boekhouer met 'n goeie aaJarr-ls. Ons l<.ursus is ~;oedl<.oop en doeltreiTend. Ons waarborg uitmuntende resuttatc. Ons speslaltsccr ook ln

Nnr-tuurgenesing, Liggaarnsbou, Sl<.oonbeidskultuur, Magne

-tieao Persoonlikheld en Ener~;ieboukursusse. Lnasge -noemd.e kursussc word gratis ultgereilt aan ons Boek·

houstudcnte. Besonderhde ~;ratis van: Unlt>-Boekhoo

-koUcgc, Posbua 32, AJexo.ndrtn.

DIE O.B

.

,

WOENSD~Q,

12

AUG

.

1942.

Geklas

tJi

fiseerde Advertensies

GEBOOR

T

E

MOU'l'O;>;. - Omvan~; van die Heer OJ> 29 Julie, 'a

sus:::He vir klein Louisa. l\1ocdcr en dogtcr wcl.

Ons dauli. a.au <!ol.-t('r, ''CI'J>lccgstcr en ouma ~heron.

.\lur. en tnC\" • . >\l.nc .\louton., Gclul~waarts, Citntsdal.

IN MEMOUIAM

JiU.\1.\N. - Onvergectlik bly 9 Augustus HHl vir ons,

· toe die dood uit om; buurtc tant Sannic van Elands·

kloof weggcncem het.

)1nr. en mcv. L. Groenewald.

Lucerne,

Creyton. )

BENODIG

B EN'ODIC 1 September 1942. - Bestuut·der vir Plans in Somerset·Oos distril\: met. gocie onden·inding vao

skaapboerd~ry en algemene plaa-sbestuu1·. Besonderbede

aang:aande bala•ris ens. van Lt. li.ol. D. du l'. Schcepere,

l.Jp~al, t• .I{. Sonlcr:)ct·Oos.

J3ENODIG dadelik. - Voorman vir Plaas, met uit

-gebreide kennis van skaap en gemengde boerdery.

Besondcrhede aangaa·nde saJaris en vooruitsigtc ver·

kr)•gbaar van J.t. Iiol. n. du 1'. Scheepcrs, ·opsal,

r .li. Somerset-Oos.

ri'\VEE jong Afrikaner-dogters. Ben om kook "vaar

tc neem en een vir algemenc huiswerk. ~foet lief

wces vir kinders en naaldwerlc Sa!aris !3 - !4 per

maand volgens bekwaamheid. ::\lEV. R. BARRY,

RElTZ-STRAAT, ROBERTSON.

AFRIKANER dogter om huis waar tc necm vir ·o

• klein familie op plaas. Bedlende word aa·ngchou.

~toet. O.B.·r;esind en goed gehumeurd wees. Salarls

.£2 per maand met v1·y inwoning. Skryf aan: A. J.

WAH£~ (,Jur), l'.li. StOfvlei, l11TTERFO:\''J'£Ti'l'.

n

E:'<lODIG: Jong mcisie of ouerigc vrou om ou dame

tc vcrsorg. Sala·ris .£2 per maand; bediende tn

dlens; inwoning vry. moet 1 Sept. begin. Heiskoste

betnG.I. Docn aansoek: Philip Ji.ru,::-cr, nclportsllOop.

GEVRA

FLUKSE ongelroude jon~;man met dee~;like kennis van

graan, wingcrd en masjiencric. Aanvan~salaris met

vry inwoning: van £5 tot £6 per maand volgens getuig·

skrifte. Tree in verbindins met A. C. HAU1'1'FLE1SOU,

Jloo;::ste.lc, AGTER l'AARL.

BETREKKING GEVRA

HARDWERKENDE Jong Afrikaner, getroud, 30 Jaar

ot:d, geen gesin, soek ents:e redelike betrekktng

In besigheld, winkel. t;antoor of plaas. 1931 ~;ematrt­

kuleerd, 10 jaar ondervinding in kantoorwerk en se·

woond besighcl<l doen. Sertifii<aat in Boel<hou, sertl(l -kaat in Suiwel. Ander getuigskrifle van werk en

ondervinding. Gewillig om 'n boerdery op te werk. Skryf dringcnd aan C. D., t·/~:t. ,Die O.B.," Kame:-916, Groote Kerkgebou, KAAPSTAD.

J

ONG getroude man wat in onguns geraak bet bJ

sy werlq;ewers omdat hy 0. B. ·gestnd ts, soelt Klerlkale betrekking. 5 Jail,r ondervinding. Tans bealg met privaatstudic vir die g;raad B.Corn. Doen aansoek

by No. 1, Die Sekretnrls, Posbus 668, Bloemfontein.

0

B

-ONDEROFFISIER met \'Yf jaar ondervindin~; • • sock bclrekl~tng as li'lerk in 'n Afri1{2.anse

besl~;heid. Eni~:e ardeling. Vir ~:etuigskrifte skryf aao

J . . J. DU TOI'l', Jlc nust, SE:\'EK,\L.

PLAAS

TE

KOOP

G

OED bewerk met woonhuis en buitegcbouc, groot 300 mor!(, 7 myl vanaf Durbanvllle. Op

Durbanville-Klipheuwel pad. Gr~n~ nan )!elllsh·Spoorweghalte. Be· sonder gcskik vir graa·n, broentc en mclkery. Aile besonderhede Y::>.n T~t:t BK\ X!Yl' \'A~ ~n:tn;m;:, ~los­

~c11Janlr~ r.li'". J\'LlPHEU\Vl~I •.

'fE

KOOP

GOUDA 1\:t\AS in ecn· en twecpond lraasc; baie gocic

kwaliteit teen l/3 per pond; gel ewer op spoor. S. P. BEKKER, KLEINFON'n:T:"l', TARKASTAD. BOME: Ceokl<uleerde Pekoon-neutbome, •rung, vru{;te

en Rose. 20 ja:n gevcstlgde besi~;held. Bank:

Volkskas, Pietcrmarllzburg. Skryf vir · Ko.talogus. l.tUD~lANSE EJ)ENVALE KWERE:UY,

EDENVALE NATAL.

AAUTAI'Pr.T,S! Goewerment sertifiseerde eerste D!. 1nvoer. Canadian Green ~fountain. Vanaf 1~ onso

en ~;roter, 27/6 per sal<. Coed vir plant SepteJilber-OI<tober. Doen aansoel< by P. \V. COE'l':f.};n, Jlus 49 of llus 20, CHADOCJC

BOOR)f..\S.J! Ei'l': Star Paraffin boor (Lc llol Engine).

Eerslcklas wcrkendc kondlslc met allc tocbchorings. Kos £800 voor die OOI'lOf~. Ccwlllig om te verkoop vir

!400. Docn aansoek: UOOU.\£A:'\", P.K. Lehmanst1rift,

Q.UEE~S'I'OWN.

§OUT

TE KOOP

BRANDWAGTE, om 'n eerlikc bestaan te maak, vra.

ek u vriendclike ondersteunin,; deur van my sout

te bestel. AI 4/G, ~o. I 4/-, fyn bottersout 6/G per •nJ<,

200 t>Ond, fyn bottersout :l/G, 100 pond. Celaai Soutpan, 1\fartie Venter, Po~salt Arbeids. loon, BLOJ~;\li'Ol'-1TEIN.

KAROO KRAALI\US

JBESTEL vroegtydig en wces vcrseker van atlewering . Karoo Kraalmis. fyngemaal, geskik vir die gebruil!

met Kunsmistoestelle 27/- per 11 sakke-ton. 10 ton en mcer 26/-. In o ele snltke 17/-. Vry gelewer Unlt>-slasltlD.

J. A. SCHOElJ.A._"'', P.S. Grootfonteln, Somersot-Ooe.

Ultl{egee deor Voorslag (Edrna.) Deper!I, Kamer Ol(l, Groote Kerkgeboo, Addorleyatmat, Keap•t.>d, en gednllr_