Rundvleesproduktie in Frankrijk : verslag van een studiereis van de werkgroep Rundvleesproduktie van de Landelijke Raad voor de Bedrijfsontwikkeling november - december 1969

v

W

PROEFSTATION

VOOR

DE

RUNDVEEBOUDEBIJ

, .

Rundvleesproduktie

in

Frankrijk

Verslag

van

een studiereis

van de

werkgroep

Rundvleesproduktie

vanJ

de

Landelvke

Raad

mor

de

Bedrijfsontwikkeling

9

RAPPORT

NR,

1

APBIL

1971

PRO.E:F*STRTIO'S;I

VOOR

D E RUNDtd EE:WOUDERfJ

Verslag van een studiereis van de vaerligroep

Rundvlcesprodukiác: van de Llandelijke Raad voor ar-? UedrijfsontwiXcl.ce11.n~; noverribcr/deccrnbcr X

969

v o o ~ w o o r d

De Vleesrassen in

Frankrijk

'

Algeme en

Het Lirnousia-ras

Andere rassen

Het Charolais- ras

Rundvleesproduktie op basis van

kuns-tig

gedroogde

groenvoerpradukten

Overheidsmaatregelen

ter

bevordering

van de rund-

VII.

vleesproduktie

Voorbeeld van zoogkoeienPlouderij

Samenvatting

Bijlage 1, Geraadpleegde literatuur

Bijlage 2. Bezochte instanties en bedrijven

Bijlage 3. Tabel met betrekking tot de Franse ~ u n d v e e r a s ~ e n Bijlage 4, Grootte vasr de veestapels in

Frankrijk, Nederland

en de

EEG

I. VOORWOORD

Rundvlees i s Qe'n d e r weinige a g r a r i s c h e produlcten, waaromtrent zich n i m m e r , s e d e r t het bestaan van de EEG, een ernstige a f z e t c r i s i s 'heeft voorgedaan. Ook voor de n a a s t e toekomst bestaat weinig v r e e s voor een s t r u c t u r e l e oversch,otsituatie, De werkgroep ":ltundvleesproduktie" van de Landelijke Raad voor de bedrijfcontwi.kkelsng heeft onlangs een rapport uit- gebracht waarin de situatie in deze a g r a r i s c h e bedrijfssektor i n Nederland k r i t i s c h i s doorgelicht, Daarbij i s ook gebruik gemaakt van indrukken e n gegevens die de studiegroep verzanrelde tijdens een zesdaagse stucfiereis n a a r F r a n k r i j k i n november X 969. E e n m e e r uitvoerig v e r s l a g hiervan ligt thans voor U ,

Aan. deze r e i s w e r d deelgenomen door:

D r s , P. L, B e r g s t r ö m

-

Instituut voor Veeteeltkundig Onder- zoek (IVO)

Drs. L. Flink

-

Produlr;tschap voor V e e en Vlees

Drs. L. B. van d e r Giessen

-

Landbouw-Economisch Instituut (LEI)

I r , W , L. Ha.rmsen

-

Proefstation voor de R~xndveehouderij

Ir. P. 1EIoogschagen

-

(PR) Directie Veehouderij en Zuivel

Ir. C. M. Hupkes

-

Directie Veehouderij en Zuivel

E. C , van Kraailiamp

-

Voorheen medewerleer Proefstation

voor de Akker- en Weidebouw

Ir, D. Oostendorp

-

Landbouwkundig Bureau d e r Nederland-

s e Stilcstofmeststoffenii~dustrie

Ir. D . C . de Ridder

-

Landbouw schap, Hoofdafdeling Vee-

houderij

Het behoeft xnauwelijks toelichting w a a r o m juist F r a n k r i j k i n de e e r s t e plaats voor ecn orientatie buiten onze grenzen in aanmerking kwam. Het i s h e t grootste land van de E E G m e t 46

%

van h c t totale cultuurgrondareaaI

en m e t een rundveestapel van ca, 2 2 miljoen stuks (40

70

van d - totale ~ u n d - veestapel i n de EEG). F r a n k r i j k i s daardoor niet alleen dc g r o o t s t e produ- cent van melk, m a a r vooral ook van rund- en kalfsvlees, Het i s het enige EEG-land m e t een rundvlees exportoverschot.

Vfeliswaar i s ook ons land netto-expartcrend voor rund- e n kalfsvlees t e s a m e n , dank z i j de z e c r belangrijke export van kalfsvlees, m a a r voor

rundvlees alleen i s c r cen negatief saldo, Ooi<: in Franlcrijk is de uitstoot van de melkveestapel

-

i n de ruirnste zin

-

belangrijk voor d e vleesvoor- ziening, m a a r d a a r n a a s t wordt de l a a t s t e j a r e n i n toenemende m a t c aan- dacht geschonlcen aan de m e e r gespecialiseerde produlctie op b a s i s van r a s -

s e n waarvan de vleesprodu1s;tic hoofdzaal<: is . Ongeveer 20

%

van de koeien- stapel i n F r a n k r i j k lcan daartoe gerekend worden, Vergroting van de p r o - dulctie van kwaliteits

-

rundvlees i s een duidelijke doelstelling van de F r a n s e overheid. Het hoe en waarom van de activiteiten van het F r a n s e bedrijfs- leven en van de F'ransc overheid op dit gebied vorrnt voor ons d a a r o m w a a r - clevol1.e iniormatie,

Verschillende leden van de groep droegen b i j tot de inhoud van dit r e i s - v e r s l a g , De h e e r E. C. van Kraaikamp .nain een belangrijlr d e e l van de

eindredactie voor zijn rekening.

In. het bijzonder i s een woord van dank op zijn plaats aan ir. ?'j, K a a s t r a , adj. LandbouwattaclzB t e P a r i j s die de voorbereiding van het r e i s p r o g r a m m a v e r z o r g d e en persoonlijk een deel van de r e i s meemaakte,

De voorzitter van de studiegroep, C . M . Hupkes

11. D E VLEESRASSEN 'XP4 F R A N K R I J K

.PP---.-

-Onder de v l e e s r a s s e n i n F'xankrijk neemt het r a s "Charo3aistt de be- langrijkste plaats in, Gezien de speciale belangstelling die dit r a s d~ laat- s t e tijd i n ons land heeft gekregen

-

o. m , in verband m e t het 0 . ei1 S.

-

fonds-project t e r hevorclering van kruising

-

kreeg het gedurende deze r e i s onze speciale aandacht. Daarom ook wordt op dit r a s in een ander hoofd- stuk afzonderlijk ingegaan, In Z, W.

-

F r a n k r i j k t r e f t n2en nog een aantal andere r a s s e n aan waarbij h e t a c c e n t op d e vleeaprodulctie valt, Dezc r a s -

sen zijn evenwel niet a l s extreme v l e e s r a s s e n t e beschoatwen, Ze behoren t e n dele tot de zogenaamde " r a c e s r u s t i q u e s f f , die a l s v r i j primitieve land- r a s s e n worden beschoilwd. Van zo'n r a s verwacht m e n dat het onder v r i j ongunstige ornstandjghedei~ nog tot redelijke p r e s t a t i e s kan komen. Derge- lijke r a s s e n hebben een goede vruchtbaarheid, bezitten s t e r k en droog been- werk cn zijn goed bestand tegen een v r i j ruw klimaat. Ze zijn s o b e r en kun- nen zich bij s c h r a l e voeding v r i j gemakkelijk handhaven,

Tot deze " r a c e s r u s t i q u e s f t behoren het Aubrac-, S a l e r s - , Caronnais-, Gasconne- en Bazadaiseras, Men poogt momenteel m e t steun van de over- heid deze r a s s e n t e verbeteren, o, a, m e t beliulp van kruisingen m e t andere

rassen. Eveneens komt in Z. W , - F r a n k r i j k de groep van r a s s e n "Blondes dtAqu3taine" voor. Hoewel de situatie niet geheel duidelijk i s , onderscheidt men in deze groep het eigenlijke r a s "Blonde dtAquitainett en h e t Lirxlousin-

r a s .

Het Blonde dfAqrritaine of Blonde de Sud-Ouest i s een sabelkleurig r a s m e t goede slachteigenschappen en v r i j goede grocisnellncid, DG f'Limousiii" heeft een i e t s minder snelle groei m a a r kreeft uitstekende slachteigenschap- pcn die e en hoge vleesl.;waliteit waarborgen,

Het: Liimousi.nras

_{--..-.-+.--...---_---}

Het Limousinras neemt onder de v l e e s r a s s e n i n F r a n k r i j k de tweede plaats in en omvat bijna 2 , 5

a/o

van de totale rundveest:apel (het Charolais- r;Ls ruim 9

Yo).

Eilet wordt: i n bepaalde s t r e k e n van F r a n k r i j k z e e r gewaar- deerd.

Het 1,imousinras korni: voor In de omgeving van Limoges i n het depar- tement Haute Vienne en de oniliggende departementen C reuze, C o r r k z e en Dordogne, Het i s een micldelgroot 6éiikleurig bruin r a s m e t lichte onder- \-oeten en lichte ringen om ogen en muil, Het r a s i s royaal g e s p i e r d en heeft een z e e r fijn skelet, De Limousin d i e r e n laten doorgaans z e e r hoge aanhoildingsperceritages zien en l e v e r e n vlees van z c e r fijne vezeI.structuur, De groeisnelheid van dit r a s i s niet groot, doch door het hoge aanhoudings- nercentage en h e t lage beendergewicht i s de netto vleestoename relatief hoog*

De Limousin d i e r e n worden overwegend a l s v r i j jonge d i e r e n slachtrijp Een gedeelte van de kalveren wordt a l s vet kalf afgezet. Deze

mestkalveren

zuigen. hij de m o e d e r en bereikcn op een leeftijd van 3 2, 4

yrnaanclen een levendgewicht van 150 tot 180 kg. Deze vette kalveren worden op Soliale m a r k t e n (o. a, St, litienne en Lyon) afgezet, w a a r z e hoge prijzen opbrengen. Owndat deze kalveren m e t volle melk zijn g e m e s t , heeft men in bepaalde kringen een voorkeur voor deze d i e r e n boven kalveren die met kunstmelk zijn gemest. Deskundigen op dit gebied twijfelen e r e c h t e r aan

of e r een werkelijk kwaliteitsverschil bcstaat.

Ook worden de dieren afgclcverd op een leeftijd van c i r c a 8 maanden orider de benaming van veaux de St. Eticnne en hebben dan een levendgewicht van c i r c a 350 kg. Wanneer de dieren o m s t r e e k s 1 jaar oud zijn en 450 k g

T y p i s c h e s t i e r van h e t v l e e s r a s Limousin.

I I u i s v e s t i n g v o o r 150 C h a r o l a i s - k r u l s l i n g e r i i n d e open l o o p s t a l - l e n van d e Gebr. Delhumeau t e M a r t i g n é B r i a n t (Maine e t L o i r e ) .

D o c h t e r s van C h a r o l a i s - s t i e r e n , in onderzoek op d e p r o e f b o e r d e - rij " h z i è r e s " van h e t " s t a t i o n d e F e s t a g e " t e Agonges ( D e p t . A l l i e r ) .

d i e r e n brengen op de m a r k t e n van Lyon en omgeving een hoge p r i j s op. Op andere m a r k t e n (b. v. P a r i j s ) zijn deze slachtprodul-ten niet gewild e:i m e n i s niet b e r e i d d a a r de hoge prijzen t e betalen die m e n i n St. Etienne en Lyon voor deze dieren wil aven,

Het Limousinras i s vooxal belcend door e e n uitstekende vleeskwaliteit, Het i s een v r i j vroegrijp r a s , dat in een aantal kenmerken aan dikbildieren do et denlccn,

In Nederland zijn d.oor het Institdut voor Veeteeltkundig Onderzoek kruisingen tussen Limousinstieren e n FH-koeien uitgevoerd. De slachtpro- dukten w a r e n goed en hadden relatief hoge aanhoudangspercentages en lage beendergewichten. De Linriousin-kruislii11;eun hadden echter een minder r o - buust uiterlijk dan de Charolais-kruislingen, Om de genoemde gunstige

eigenschappen van de Limousin-krriislingen, die pas bij slachten en uitsnij- den van de k a r k a s s e n n a a r voren komen, op hun waarde t e schatten en dien- overeenkomstig t e honoreren, zal m c n m e t dit produkt bekend moeten zijn, Een dergelijke situatie t r e f t m c n ook i n F r a n k r i j k op de verschillende m a r k - t e n aan,

I-Iet L i m o u s i n r a s i s na een aanvankelijke teruggang

-

van % , 2

70

van de veestapel i n 1943 tot 2 , 4

70

i n l966

-

de l a a t s t e jaren w e e r m e e r in de b e - langstelling gekomen, Hieraan z a l hct feit dat het r a s i n staat i s om i n de relatief lichte categoriega goede slachtprodukten t e l e v e r e n niet v r e e m d zijn, Gezien de b e t e r e groeisnelheid, vergeleken m e t de L,irnousindieren, i s ook de interesi30 voor het r a s Blonde dlAquitaine toegenomen, hetgeen zich uit In een frequenter gebruik van s t i e r e n van dit r a s voor gebruiks- kruising, De selectie bij het Limousinras beweegt zich s t e r k in de richting van een verbetering van de groeisnelheid,

Enkele a n d e r e r a s s e n

- - - w - - - . -

E3et Normandische m e l k - v l e e s r a s bezit v r i j goede vleesproduktie-eigen- schappen. Het i s een v r i j groot r a s m e t een borrte aftekening van donker- rode kleur, waardoorheen e e n zwarte streeptekening loopt,

Het roodbonte Maine-Anjou r a s i s een v l e e s - m e l k r a s waarbij de vlees- produktie belangrijker i s dan de rnelkproduktie, f n het departen-~ent Maine

et L o i r e wordt een groeicontrole van zuivere Maine- Anjou en Charolais- dieren uitgevoerd door het "Syndicat de Controle d e s performances d e s animaux % viande". Deze groeicontrole vindt plaats op 60 Maine-Anjou en 9 Charolais fokbedrijven. Men gaat ervan uit dat het gewicht op een v a s t e leeftijd en de dagelijkse g r o e i de folckers van slachtrunderen het m e e s t aanspreken,

De melkproduktie van het Maine-Anjou-ras i s v r i j laag en m e n s p r a k i n F r a n k r i j k dan ook van een v l e e s - m e l k r a s m e t het voornaamste accent op de vleesproduktie, zodat nauwelijks s p r a k e i s van een r a s m e t een twee- ledig doel. De Maine-Anjou kalveren word.en voor meel: dan 50 O/o geboren in de periode van januari tot en m e t april. De d i e r e n worden op de aangesloten bedrijven regelmatig gewogen en d.e gewichten worden. door intrapolatie om- gerekend op v a s t e leeftijden.. Wann.eer de g r o e i op een leeftijd van m e e r dan

4 maanden m i n d e r dan 800 g r a m p e r dag bedraagt, worden de gewichten van deze d i e r e n niet meegerelzem.d. W elk percentage door deze m a a t r e g e l uitvalt, w e r d niet aangegeven,

Tabel 1, Cewichtsverloop bij de r a s s e n Maine- Anjou en Charolais i n kg

--p ---

Leeftijd in maanden

w.--- 3 4 w6 --- 8 1 2, 18

Maine-Rnjou (manlijke dier en) 133 161 216 261 349 502 Maine-Anjou (vrouwelijke dieren) 126 150 193 231 3 07 438

Charolais (manlijke dieren) 148 182 249 299 386 523

De variatie-breedte i s bij de Charolaisdieren geringer dan bij de Maine- Anjoudieren. De sta.ndaardafwijking i s op 3 maanden 20-25 kg, op 6 maan- den 40-45 kg en op Qdn jaar 60-70 kg, De c o r r e l a t i e tussen het gewiclzt op 12 maanden en dat op 6 maanden i s v r i j s t e r k ( r

=

O,61 voor s t i e r e n en r =

0,71 voor vrouwelijke dieren), D e groeicontrole wordt voornamelijk toege- past om aan de m e s t e r s richtlijnen t e geven en hen t e stimuleren om goede resultaten t e bereiken,

Men adviseert in Frankrijk ongeveer a l s volgt:

De kalveren moeten minstens 900 g r a m p e r dag groeien, Deze gewichtstoe- nam.e is i n deze periode gemakkelijk t e bereiken en een goede s t a r t zal 10- nend blijven tot het einde van de mestperiode, Het kalf moet sne?. gewend worden aan de opname van ruwvoer. Hoe langer het spenen wordt uitgesteld, des t e moeilijker dit wordt. Op een leeftijd van 5 tot 6 weken moet de melk gerantsoeneerd worden en dient men het kalf t e dwingen om ruwvoer op t e nemen, Het kalf mag nooit m e e r dan 8 tot 10 kg melk p e r dag opnemen. Een Mzline-Anjoukoe zal vanaf d e tweede Iactatie t e veel melk geven voor 6én

kalf. Daarom dient men vaarzen, slechte melkgeefsters of koeien die aan 8

het eind van de lactatie zijn a l s zoogltoe t e nemen. Ook kan men de e e r s t o

3

B

4 maanden twee kalveren laten zuigen plus nog een derde vanaf 4 tot 8 maanden.

Het wordt afgeraden om een kalf langer dan 4 maanden t e laten zuigen, behalve a l s het om een toekomstig fokstiertje gaat*

Wanneer de kalveren r u i m l week oud zijn moet goed hooi aan de die- r e n worden gegeven, terwijl water n a a r behoefte moet worden v e r s t r e k t , De kalveren dienen niet voordat z e 6 maanden ottd zijn of 200 kg wegen in de weide t e worden gelaten (onvoldoende g r a s voor een jong d i e r en kans op wormeninfecties), In de periode van 3 - 8 maanden heeft het kalf veel beheef- t e aan eiwit en mineralen. De kalveren moeten gezamenlijk of individueel in een box worden gehouden (2 tot 2f m2 p e r kalf). De boxen dienen schoon, droog en goed geventileercl t e zijn,

Tijdens een bezoek aan het KI-cei?.(;rum. Tr&lazB bij Angerc zagen wij dat de Maine-Anjoustieren z e e r groot van formaat zijn. De bespiering van deze KI-stieren wa,s goed en van enkele zelfs z e e r goed, Een goede bespie- ring werd eveneens geconstateerd bij een aantal r a s s e n van lokale betekenis.

F$~$uz 1 , C;E:WXCHTER OP VERSCIIPLLEFiDE: LE$PTIJI>EI\3 VAN DE RASSEN CIIAROLAXS EX T4AXNE-A3i5OU

g

111. -..- H E T CHRROLRIS- PPU S

-Eigenschappen

_..."---."--

De d i e r e n van d.it r a s zijn groot en f o r s , hebben een stevig skelet en zijn zwaar bespierd, De huid. i s crêrne-wit en een aantal enthousiaste fok- k e r s noemt dit r a s op grond van de buite~igewone resultaten van. de l a a t s t e jaren: "La r a c e d'argent B 1'avenj.r d r o r " (Het z5.1vezbewr r a s m e t de gouden toeirornst), Hierbij moet niet wo3oclen vergeten dat de z e e r hoge p r i j z e n die de dieren i n het buiteilland m e e s t a l op'br ,mgen, bij deze gouden toekomst een belangrijke r o l spelen, Zonder deze exportmogelijkheden lag de situatie waarschi,jnlijk anders. De C h a r o l s i s i s een r u s t i g , weinig eisend d i e r , dat gewoonlijk op een m i n of m e e r extensieve m a n i e r wordt gehouden.

De d i e r e n blijven auveel .rn.ogel.ijk buiten. Z e blijven zolang i n de wei a l s de zode m a a r enigszins toelaat en gemiddeld i s dat van a p r i l tot decern.- b e r , Mid.den <.n de winter komen de d i e r e n op s t a l , worden s o ~ m s vastgebon- den, maar blijven ook vaak rondlopen i n eer1 loopstal of sclzuilhoek, De die- r e n krijgen dan. hooi, s t r o , suikerbietenkoppen en -bla.d en wat krachtvoer, In s t r e k e n w a a r de "graslanden" weinig of niets t e lijden 'nebben, wanneer deze zware dieren daarop lopen, blijven de d i e r e n de gehele winter buiten, Tijd van afkalven

" - ~ - c - - " . . " ' . . . - ~ . " . - - ' . - . s

W e kalveren bij het r a s Charolaic worden a a n het eind van de winter en i n het v o o r j a a r geboren, In tabei 2 wordt de verdelirig van de geboortcclata

in L960 o v e r de verseh-illendc maanden gegeven, zoals deze door de folckers

aan het stamboek zijn verstrekt,,

Tabel 2. Geboren kalveren p e r maand i n procenten van totaal in l960

--- --- januari b , $ f e b r u a r i 1 9 , 2 m a a r t 3 1 , 5 a p r i i 2 0 , 5 m ei

IZ,

1 juni 5 , 9 juli 2 , 8 augustus l., "7 s epternber O , 3 oktober 0 , 2 november dccember w

Meestal lcalven de d i e r e n op een leeftijd van 3 j a a r voor het e e r s t af, Omdat de vrouwelijke d i e r e n op jeugdige l e e f t i j d slecht worden gevoed heb- ben z e i n liet algemeen t e weinig ontwilcltieling om op jongere leeftijd af t e kalven. Bovendien zou bij een afl<alve:g. op een leeftijd van 30 m.aanden het selzoen v~lsi de geboorken v e r s t o o r d worden.. Het afkalven zou dan bovendien Icun,nen plaatsvinden op een xnornent waarop de voeding onevenwichtig i s ,

De stj.eren dekken. voor het e e r s t op een leeftijd van 14 tot 15 maalzden.

In het e e r s t e jaar worden s l e c h t s 20 dieren gedekt en d.e volgende j a r e n 30 tot 50 stu.ks.

De :koeien fokken hun kalveren goed op en het spenen heeft plaats in no- vern.bere De vrauwelijke d i e r e n krijgen i n h e t algemeen een geringe en soms onevenwichtige voeding tot z e 2 j a a r zijn, Dit i s een isl.echte gewoon.te van de F r a n s e foklccrs, Daarentegen k ~ i j g e n de man.nelijke dieren die be sternd worden voor tentoonstellingen een goede voll.edige voeding die her1 in e e n z e e r goede conditie brengt,

De gemiddelde leeftijd waarop de Itoeien vervangen worden i s 10 j a a r (na 6 of 7 k e e r afkalven) m a a r sommige worden wel 18 jaar. Stieren houdt m e n tot 7 3 8 jaar, In tabel 3 zijn de koeien ingedeeld n a a r leeftijd. Tabel 3. Verdeling koeien n.aar leeftijd i n procenten van totaal koeien

. P W -- ----.--- ---~- 3 jaar 25 4 jaar 19 5 jaar 13 Q j a a r 11 7 jaar 9 8 jaar 7 9 j a a r 5 10 j a a r 4 11 jaar 3 12-15 jaar 4 Totaal w - - 1 00 ...~-- Procluktievormen

_{..~*""--.~---...."-"-}

E r worden verschillende m a n i e r e n van m e s t e n I:oegcpast, m e t a l s ge- volg een versclzeidenheid van slachtrijpe dieren.

-

Mestkalveren m e t blank kalfsvlees, dat z e e r gewild i s door mensen die van lekker eten houden. Deze Iralveren worden vaak gefokt op Mei- n e i-nclkveel~ouderijbedrijven, Dilcwijl s i s het een kruisingsproclulrt van een C h a r o l a i s s t i e r met: een of ander m e l k r a s , Deze methode komt bij hct Zinnousinras m e e r voor dan bij Charolais.

-

Jonge m e s t s t i e r e n : claaronder worden d i e r e n verstaaxi van ongeveer 15 maanclen, die a l s eoogkalf i n de weide worden opgefokt tot 8 miaanden en d a a r n a m e t I.crachtvoer, hooi en a n d e r e ruwvoeders worden afgemest, Door de goede g r o e i van de Chaxulsis i s het mogelijk op die leeftijd een gewicht van 525 kg levend t e bereiken, Deze d i e r e n hebben dan een ge- slachtgewicht van 330 lcg van een uitstekende Icwaliteit. Deze m a n i e r van m e s t e n breidt zich momenteel uit.

-

Ossen en v a a r z e n van 2 3 3 j a a r : dit i s tot nu toe het m e e s t voorkomen-

de type voor c3e s l a g e r i j , Vaak zijn de d i c r e n slachtrjjp gezxiaakt op gocdc graslanden, Meli wil soms de slachtrijpl-ieid bespoedigen door bet

geven van bijvoeding (granen of krachtvoer), Mc;n m e s t de d i e r e n ook op s t a l of a a n de t r o g i n open h a n g a r s , waarbij gebruik gemaakt wordt van bij

-

en afvalprodtil<ten van hel: hedrijf (granen, suikerbieten1 oof, m a i s silage, pulp), De d i e r e n worden g e s l a c h t w a n n e e r z e levend 600 tot 800 Icg wegen.

Wet aanhoudingspercentsge ligt t u s s e n 58 en 63, maar het i s voorgeko- m e n dat een tentoonstellingsdier een aanho~tdiizgspcrceniage van 69

bereikte.

-

Uitgestoten kooien op een leeftijd van 8 tot 12 j a a r of ouder die gemest worden wanneer z e m i n d e r af niet rn6:e-r gescbikt zijn voor de voort- planting, De lcwaliteit van h.et k a r k a s i s nog goed en dit vlees wordt in de g r o t e steden zoals P a r i j s en M a r s e i l l e wel gevraagd.

Qorsprong en selectie

m " . - m * - " - - - - . . . . - . . . . - - , . . . .

Hel: Charolais ras i s van oorsprong een Flcckrieh-achtig l a n d r a s (race

Surassique) dat r e e d s i n z e e r oude publikaties wordt verme2d. De balcermat van het r as ligt bij het; provincie stadj e Char olle s in het riepartemexit Sa6ne

dier en, welke 1czu.isingen pri.m.3 d i e r e n opleverden, De kruising sprodukten bleken minder geltiarcl te zijn, waardoor m.en w e e r op het uitgangstype terug

selecteerde. Van 1340-1845 begon m e n t e fokken i n de richting die men thans kent.

Foto's uit de l a a t s t e decennia van de vorige eeuw laten een goed gespierd., doch i e t s g r o t e r en h.oogbeniger d i e r zien, dan men. thans kent. B i j de selec- tie wordt vooral gelet o p goede slach.teigenr;chappen, een diepe borstkas en niet overmatig fijne, s t e r k e benen. Het :ras i n zijn huidige v o r m i s geken- m e r k t door een 66nkleurig crêrne-witte haarliletir, rel.atiel 1r;l.eine kop rnet ronde lichtgekleurde v r i j s t e r k on.twik_ke%de en. u.itstaande ha r e n s , en een i e t s hellend k r u i s ,

Met r a s i s van een flink :Eorrnaa,t en bovenal zwaar, Op g ~ o n d van een aantal wegingen en metingen kami raen het r a s i n cijfer,^; k a r a k t e r i s e r e n zo- a l s i n tabel 4 i s weergegeven,

Tabel S, Maten van het C h a r o l a i s - r a s

Koeien Stieren

---.---p

-

-------.w-----e .--..

Volwas s e n gewicht 735 kg I140 1.c.g

f3orstomva.ng 203 c m 244 cm Schofthoogte 132 c m 142 cm Lichaamslen.gt e 165 c m 180 cin f3orstd.iept.e 73 c.m 83 c m Bekkenlengte 55 cwn 57 c m Heupbr eedte 58 cm. 6 2 c m Omvang pijp 2,X c m 2 6 , 5 c m .--- "-

U i t eigen ervaring weten wij dal: e r nog z w a a r d e r e liioeien. vaarkonaen en op 4ên van de foltbedrijveur zagen wij een koe die ca, 900 kg woog,

De kalveren zijn bij c3e geboorte zwaar, Van 10 s t i e r e n van het KL-Gen- trznm "Cr euzier l e Neuf" w a r e n de gem.iddelde geboortegewichten van de

stierk.alveren 4 9 , l lig en. van de vaarskalveren 44,9 lig, :k

Bij de s t i e r die het laagste ge'boortegewicht t e zien gaf w a s het genlid- delde geboortegewicl~t van de s t i e r k a l v e r e n 4 4 , 3 kg en van de vaarskalveren 43,8 kg. Van de s t i e r die de z w a a r s t e kalveren verwe1rte, .waren de gemid- delde gebo0:rtegewichten 51 Icg voor de stiexkalverexi en 47 kg voor de v a a r s - l.cal.veren, Iiet aantal tweelinggeboorten bij het Cka.aro1.ai.c-ras i s relati,ef hoog nl. ca. 3,

WO

(tegen l , 5

7%

bij de rnees.te a n d e r e r a s s e n ) ,

De v a a r z e n k;al.ven i n de praktijk doorgaans af op 3-jarige leeftijd (gem,

35 maaliden), Naast een voldoende ontwikkeling speelt bierbij ook de tijd, waarin een d i e r moet aflcalven, een rol., In de periode van januari tot en m e t a p r i l kal.ft 7 5 ,tot 80

O

h

van de dieren.

Geboortemoeilijkheden zijn ge en zeldza.amheid., I3j.j h e t a f stamaleli.ngen- onderzoek, bij vaarzen die op 2-jarige leeftijd kalven, t r a d 26 Ojo moeilijke geboorten op m e t een v e r l i e s bij of k o r t na de geboorte van het kalf van 7

%.

Hierbij kornen dan nog 14-

%

keizersneden die niet in de 26 zijn begrepen, De kalveren worden door de koe gezoogd, s o m s op bepaa1d.e fokbedrijven nog m e t behulp van een "tanteH (Zwartbon^,e of Normandische koe), De g r e i van het kalf i s hoog, zoals blijkt uit tabel. 5,

Tabel 5 , Gewichten van Charolc-zis-kalveren

____l.___l---.----"--- .---_lll ..- L

Bij geboorte Op 3 mnd, Op 6 mnd, Op 9 mnd.

..-_.__-.X_" ---.----w.---.---

Stierkalveren. 4 5 , 2 kg 1 4 2 , 9 kg %43,4 kg 335,8 kg

(aaiit al) (895) (1 02 1)

Vaarska1,veren 42,O kg 129,O kg 2 1 0 , 5 (900) kg 267, (310)

o

kg

(aantal) ₍₇₉₃₎ ( 966) (862) (389)

----w-.- --P---..----__---*-- -- -- ---

;:c D e variatiebreedte voor d c gem, gewichten p e r s t i c r was 44,3-51 voor

Het verband t u s s e n dc groeisnelheid van het Iealf en de melkproduktie van de lcoe i s v r i j hoog zoals m e n i r i Frankrijlc berekende ( r = 0, 73). ? e

snelle g r o e i wijst erop dat de melkproclirktie van de koe relatief gunstig i s . Naar ons op het genetisch inslitriut t e Jouy en J o s a s werd medegedeeld w a s de berekende produktie sorns m e e r dan 2000 kg, De Cbarolais koe i s d e r - halve een goede zoogkoe, waarbij wel voor ogen moet worden gehouden dat cie koeien doorgaans een hoog levendgewicht hebben, Volgens mondelinge mededeling op een proefbedrijf brachten Charolai~s- vaarzen die machinaal werclen gemolken het t.at produlctics van 1300 leg, Dit i s dus een v r i j laag niveau, In l-iet fokgebied Venclge wordt m e e r aandacht besteed aan de m e l l - produktie v a n dit r a s dan in de o v e ~ i g e gebieden,

Gewichten van Ch.ar o1 aisdieren

C U l - - ^ e - - e - - - l - m - - - * m " . ~ - - -

Het C h a r o l a i s r a s is s o b e r en gehaTd, ook tegen winterse oinstandighe- den, De kalveren worden n o r m a l i t e r gcspeexld en verkocht in de h e r f s t , a l s z i j 8

LL

9 maanden oud zijn. Zij gaan dan n a a r Ge mectveebedrijven om t e worden afgemest. Wet klassi elce produlct voor het C h a r o l a i s r a s zijn de z w a a r d e r e ossen en vaarzen van Z, tof 3 j a a r oud m e t een eindgewicht van 550 tot 750 kg, Deze d i e r e n l e v e r e n slachtpradukten van p r i m a bespiering en geringe vetheid. bij aanhoudingspercentagcs van ca, b0 0/0,

%n de huidige tijd worden s t e e d s m e e r d i e r e n gemesi a l s vette kalveren

(z$-4 maanden oud en 100-200 kg levendgewi.cllt) m a a r nog m e e r worden s t i c r t j e s gemest t o t e e n leeftijd van l Q - 1 5 maanden m e t een levendgewicht van 300 tot 550 kg,

O p k&. van de door ons bezochte b e d ~ i j v e n zagen wij v l e e s s t i e r t j e s van hct C h a r o l a i s r a s van ca, 18 maanden oud, die een gewicht hadden van ca,

600 kg. Het bleek dat deze d i e r e n m e t een geringe vetheid doch p r i m a be- spiering, n a a r België werden verlcocht,

Ten slotte komen dan nog de oudere clieren (koeien van ca, 8 jaar) aan de m a r k t , nadat z e zijn afgeimest. Oolc deze d i e r e n l e v e r e n goede 81-acht- p ~ ~ d u k t e n (750-850 kg levendgewicht bij aanhoudingspercentagcs van ca,

58 D e markct i r i Franlcrijlc vraagt voosal lcarlcacsen i n de gewichtsklasse boven. 300 kg (uitgezonderd dan de m a r k t w a a r m e n gespecialiseerd i s i n lichte dieren, zoals b. v, ~ y o n j ,

De prijzen voor de gespeende kalveren zijn doorgaans v r i j hoog. Voor export n a a r het buitenland komt h i e r nog bij dat t, a, v, de brucelloscbe- strijding i n Frankrijlc een achterstand bestaat, Naar schatting voldoen clechts ongeveer 300 bedrijven aan de d o o ~ d e importerende landen gestel-

de v e t e r i n a i r e eisen, Mogelijk i s dit aantal zelfs minder. Stamboel< en KI- stations

LCCIIC-I-CI----I-l-l_I

Net Charolais-stamboek t e Nevers i s i n J919 ontstaan door fusie van

t w e e in 186-4 en 1882 opgericlite slarnboeken, Elet stamboek w a s vanaf 1920

een gesl.oten stamboek zodat slechts volbloed dieren koriden wordcn apgeno- rncn, De verbetering van de niet ingeschreven d i e r e n ging echter oolc door

en daarom werd iii 1951 een soort "hulpboelc" opgericht (Livre B). Hierin wordcn koeien opgenomen, d i e de typische raslcenrnerken vertonen en evcn- eeris hun vrouw elijlce nakorneljngen wanneer die aflcornstig zijn van in L i v r e

,A irageschreven stieren, Na twee generaties leunnen de nakorneljngen, indien z i j aar? de gestelde eisen voldoen, i n het stamboek worden opgenomen, D e

in L i v r e B ingeschreven d i e r e n mogen niet worden gedxportcerd en mogen niet op tentoonstelling en v e r schijnen,

-

14

-

Tabel.

6,

Aantal i n X960 ingeschreven fokbed.rijven en d i e r e n

L i v r e A L i v r e B -"-------w-- ----v -- -- --- --m -- Fokbedrijven 1818 i 09 l Mannelijke d i e r e n 10074 Vrorwelijke d i e r e n "-v------ 48295 11428 - -l--.ll__-__llll--- _"-W

-Thans worclt geschat dat het totaal. aantal ingeschreven d i e r e n 105, 000 i s (80000 L i v r e A en 25000 L i v r c B) bij een totaal beotand van 2, 500.000 Charolaisdieren. De activiteiten van h e t Charolais- stamboek strekken zich uit over 58 departementei?, Het v o o r n a a ~ n s t e fokgebied ligt i n de departe- menten Nikvre, Allier, Indre, Gher, Sa6ne et L o i r e en gedeeltelijk i n en- lcele oniringende departementen, Een tweede fokgebied ligt i n de Vendke. C i r c a 80 Yo van de Charolaisdieren komen voor i n negen departementen, de r e s t i s o v e r de andere departementen verdeeld,

De selectie vindt plaats door middel vam "Syndicats de controle de p e r - formance", Voor het Clzarolaisras zijn e r acht'syndicats die p e r departe- ment w e r k z a a m zijn., Op a l l e aangesloten bedrijven worden a l l e d i e r e n ge- wogen en gemeten. Deze gegevens worden cloor het "Centre National de

Recherches Zootechniques" t e Jouy en J o s a s verwerkt.

De ".Association de t e s t a g e de l a r a c e Charo1ai.s" die het Charolais- stamboek, de fokkers en de KI-centra omvat, stelt zich t e n doel via een uniforme werkwijze de beste s t i e r e n t e s e l e c t e r e n , het s p e r m a i n t e v r i e - zen en t e r beschikking van fokkers o v e r de gehele wereld t e stellen, zoals de folder vermeldt, Het geheel i s ondergebracht in een organisatie die de n a a m Cofraniunex draagt en in P a r i j s en Neverska.ritoren heeft. Deze orga- nisatie v e r z o r g t buitenland.se t r a n s a c t i e s van rundvee en s p e r m a .

Het stamboek en de fokkersorganisaties belasteui zich m e t de opfok en de selectie van de jonge s t i e r e n die voor n a d e r onderzoek i n aanmerking komen. De KI-centra verzorgen het invriezen van het s:perrina en. distribueren Izet s p e r m a o m de kalveren van de "testage" t e verkrijgen. Op het "Statiori de testage Charolais" i n Bourbon-.D' Archambault en i n Agonges worden van de beste s t i e r e n elk 20 v a a r elcalveren onderzocht, t e r w i j l het "Celztre Tech- nique de Controle de l a Descendance" t e P a r i j s de i n de praktijlc verzamel- de gegevens bewerkt en de resultaten i n t e r p r e t e e r t ,

Het "Station de testage de l a r a c e C h a r o l a i ~ " t e Bourbon-DfArchamhaul.t en t e Agonges (Allier) werd bezocht. Het station ligt in. het h a r t van h e t fok- gebied op 250 m boven zeeniveau, Het omvat twee bedrijven van resp, 140

en 130 ha. Op het e e r s t e bedrijf blijven de d i e r e n van 8-20 maanden, Op het tweede bedrijf worden de d i e r e n gehouden tot het eind van de e e r s t e lact atie.

Verzamelde gegevens zoals over groei en over selectie op type en vruch.i;baarheid van de s t i e r e n op praktijkbedrijven geven slechts een glo- baal inzicht, Omdat andere factoren die minder goed i n de pralctijk zijn na t e gaan, zoals vruchtbaarlieid van het vrouwelijke d i e r , afkalfmo eilijkheden, moedereigenschappen en melkproduktie m e d e een r o l spelen bij de bevor- dering van de hoedanigheden van de stamboeltdieren, w e r d het station op- gericht, Op het statioil kunnen a l l e gewenste gegevens worden verza.meld.

1I)e genoemde eigenschappen van het vrouwelijke d i e r bepalen i n s t e r k e m a - t e de rentabiliteit van de v1eesproduktj.e.

Het: station staat onder s u p e r v i s i e van het Ministerie van Landbouw, h e t Institut National de Recherches Agronomique, Somivai (organisatie voor verbetering in het Auvergnc-Limousin gebied), de .A.ssociation d e t e s - tage de l a r a c e Charolaise erz h e t Charolais- stamboek,

Van elke voor het onderzoelc uitgekozen jonge s t i e r worden 300 insemi- naties uitgevoerd om de spermakwaliteit t e testen, Hierbij valt ca. 30

y.

van de s t i e r e n uit, Een tweede selectie volgt op grond van een controle van

Op h e t K I - s t a t i o n t e P r é l a z é . Maison d e l ' ~ l 6 v a g e . D e p t . Maine e t L o i r e .

C h a r o l a i s - s t i e r op h e t KI-centrum ~ r é l a z é ( ~ a i n e e t L o i r e ) .

S t i e r van h e t Normandische m e l k - v l e e s r a s op h e t K I - s t a t i o n t e P r é l a z é . ( D e p t . Maine e t L o i r e )

.

de nakomelingen (op grond van geboortegewicht, afkalven, groeisnelheid en type). Van de, tien b e s t e stzeren worden dan uiteindelijk S 0 vrouwelijke na- Icornelingen p e r s t i e r op het station gelest,

De geboren nakomelingen worden verdeeld in groeperi volgens de ktvali- teit van de kalveren en de 20 nalcornelingen worden volgens dczelfde sleutel uitgekozen, De v a a r s j e s komeii op het statiion al6 z c 8- 9 maanden oud zijn na vetes*inaire controle en bloedgzoepenonder zoek,

Gedurende de e e r s t e winter worden cie groepen gescheiden. i n een open loopstal gehouden. Met I~ehulp van een gevss ectorniseerde s t i e r ( 2 x daags) wordt nagegaan wanneer d e e e r s t e bronst optreedt (geverifieerd door een tweede gevasectomiscerde s t i e r ) , D e v a a r z e n worden gel'xnsernineerd m e t s p e r m a van een s t j e r die een goede spermakwaliteit heeft en kalveren van een gemiddeld geboortegewicht geeft.

De insenlinaties worden v e r r i c h t binnen een periode van 65 dagen en op een zodanig tijdstip dat de kalveren worden geboren v66r de weideperiode wanneer de v a a r z e n angcveer 2 jaar oud zijn. De dieren worden regelmatig g ebvagen,

Voor de geboorte worden de interne beidcenmaten genoteerd en b i j de geboorte worút Izet verloop zorgvuldig nagegaan, evenals de n m e d e ~ e i g e n - schappen van de vaarzcn, De kalveren worden tot drxe weken clke acht da- gen gewogen en d a a r n a eens p e r vijftien dagen. A l s de kalveren d r i e weken cn waiineer z e d r i e maanden oud zijn wordt ged~zxencfe een etmaal nagegaan hocveel rnellc z e opnemen.

Ook i n de tweede zomer wordt de oes4:rus nagegaan, de d i e r e n worden geihserninccrd en a l s drachtige dieren i n de h e r f s t verkoclzt, w a a r b i j d e fc7lcker --"whet recht van eerstel- ----"-- heeft,-- _---.-c*~-

Tabel. 9. Gegevens van de e e r s t e proe:Cserie

Gewicht 6-11-1967 246 kg

4- 4-1968 373 l<g

2-10-k968 489 kg

6- 8-1969 570 kg

l e o e s t r u s op leeftijd van gem, 392 dagen

Cei'nsemineerd 96 O/o(tussen X4en16

maanden)

Gekal:Ed 72 Oju

Leeftijd bij e e r s t e m a a l kalven 735 dagen. (2 j a a r )

Gem. draagtijd 284 dagen

Moeilijke geboorten 2 6 , 7 ($0

Keizersnede (niet i n "x~r.oeil.-i.jke ge'i-~oc:r"Lnfl begrepen) 14, 1 O/o

Gewicht voor kalven 603 kg

Gewicht na kalven 531 kg

Gem, gewicht van niet drachtige d i e r e n op

20/3/69 540 kg

Gem, gewicht tijdens lactatie op 6/8/69 561 kg Gem. gewicht 'bij geboorte van de kalveren 3 9 kg

Gem. gewicht van de 1c.alveren bij d r i e weken 56 kg

G e m , gewicht van de kalveren bij d r i e maanden 115 1r;g Gem. opname van m e l k p e r dag bij d r i e weken 7 , 4 kg Ge:rn, 0:pnarn.e van ,melk p e r dag bij d r i e maanden _{& , l kg}

Bij deze gegevene valt op dat h.et intreden van de bronst relatief l a a t plaats heeft. De geboor"cmoei1ijlcheden zijn aanzienlijk, hoewel h i e r b i j dient t e worden opgemerkt dat deze dieren afkalven op tweejarige leeftijd tegen een ge.middelde leeftijd van 35 ,maanden. i n de praktijk, Oolc bij afkalven op d r i e j a r i g e leeftijd Iso.men i n de praktijk echter moeilijkheden voor.

Mennelijl< i s bij deze t e s t de bedoeling aanwezig om t e s e l e c t e r e n op een d i e r dat s n e l l e r voor de voortplanting geschikt i s . Mogelijk waren. e r oolc.

redenen aanwezig om aan de vruchtbaarheid in het algemeen b i j dit r a s m e e r aandacht t e besteden, Het i s echter Sie v r a a g of: bij de gevolgde procedure niet de mogelijkheid besta.at dat m e n i n bet algemeen in de richting van een vroegrijp type selecteert. Dit kan voor bepaalde eindprodukten een voordeel zijn, doch voor andere een nadeel, Wij denken daarbij aan de prizura ge- spierde en weinig vervettende zware o s s e n en vaarzen van dit r a s ,

Het C h a r o l a i s - r a s i s over de gehele w e r e l d verbreid, zij het zelden voor zuivere fokkerij. Slechts in Mexico komt het r a s zuiver voor. Charo- l a i s c t i e r e n worden frequent gebruikt v.oor het prochiceien van gebruikslcrui- sin.gen m e t a l l e r l e i r a s s e n ,

Ook hebben Charolaisdieren bijgedragen tot het ontstaan van riieuwe r a s s e n zoals:

a. Canchim in Brazilie. Dit r a s i s 5/8 Cha:rolais en 3/8 Zebu, b. C h a r b r a i $.n Texas, Dit r a s is 3/4 of ?/8 CBarolais en l / 4 of 1/8

Draham. De Icruisingen nìet Z ebu hebben een b e t e r e tropenresistentie,. Cebruikskruisingen m e t Charolsisstie3:en

v - - - m * - " - ~ * - " - * s - - . " - - - w M - w - - * * - w m

De gebruikckruisingen n~etCCharolaisstieren voor de vleesprsduk!il h.ebben i n F r a n k r i j k een aterke ontwikkeling t e zien gegeven" Dit kan geil- l u s t r e e r d worden aan de hand van gegevens van Vissac (1966). Sn 1964 wer- den i n een aantal departementen In midden en zuid F r a n k r i j k 900.000

inseminaties uitgevoerd ,met s p e r m a van Charolais, Eimousin en Caronais- stieren, hetgeen

56

%

van a l l e uitgevoerde inserninaties in deze departe- menten bedroeg, Hiervan was X/3 afko,mctig van Charalai,i;stiercrr. In de be-

doelde departenzentem komen vrijwel geen vrouwelijke d i e r e n van d e z e r a s - sen voor ( m e t uitzondering vxn liet Garonnais r a s ) . Flct totaal aantal inse- minaties van C h a r o l a i s s t i e r e n voor kruisingsdoeleinden bedraagt volgens het stamboek th.ans ruim. 1,000, Q00 p e r j a a r tegen 200,OOO voor het zuivere r a s , Hierbij dient t e worden bedacht dat i n sornrriige gebieden 80 O/o van de Charolais1.toeien natuurlijlc w o ~ d t gedekt (ongeveer X s t i e r p e r 30 koeien),

Cebruikskruisingen m e t C h a r o l a i s s t i e r e n koarnen voor

b i j

de r a s s e n Aubrac, S a l e r s , Brune d e s Alpes, Normand, P i e rouge de l t E s t (Fleckvieh- achtig r a s ) , P i e noire (zwartbont) en Maine Anjou,

In F r a n k r i j k noewkt m e n een geboor.te a l gauw moeilijk, Bij elke men- selijke ingreep wordt de geboorte a l s moeilijk geregistreerd.

C i j f e r s o v e r d e geboor~i:emocilijklrr.eden bij lcruisingeïi. m e t s t i e r e n van het C h a r o l a i s r a s en ook m e t s t i e r e n van a n d e r e v l e e s r a s s e n zijn vermeld i n tabel 8,

Tabel 8. P e r c e n t a g e geboorten waarbij a s s i s t e n t i e was v e r e i s t ( V i ~ s a c 1966) R a s van de vad.ers R a s van de m o e d e r s -- P---e - ----V- s i b Limousin P a r o n n a i s Normand 6

%

15

%

Zwart'bont ZO

%

13

%

Garonnai

_-

s _- 7

70

9

'510

-.---.p.p.---p-.--p-p--

Uit deze F r a n s e gegevens blijkt dat vooral de C h a r o l a i s s t i e r e n minder gunstig n a a r voren komen, t e r w i j l de kruisingen m e t zwartbonte koeien on- gunstig uitkomen vergeleken m.et de andere r a s s e n , E r moge op worden ge- wezen dat ook i n a n d e r e landen b i j Charolaiskruising ongunstige c i j f e r s t, a, v. geboortemoeilijkheden worden v e r m e l d (Zweden, Engeland), Bij de N ederlandse proeven, waarbij, m e t betrekking tot moeilijke geboorten ge-

selecteerde s t i e r e n worden gebruikt en s l e c h t s koeien worden g e h s c m i n e e r d , die r e e d s e e r d e r hadden gekalfd, waren de aantallen moeilijke geboorten niet alarmerend.

E& van de factoren bij de geboortemoeilijkheden i s het hogere gcboor- tegewicht van de kalveren, doch volgens F r a n s e onderzoekers i s dit n.<.& het

enige punt clat h i e r een r o l speelt, Ook: bij J e r s e y k r u i s i ~ i g e n was het geboos- tegewicht aanzienlijk hoger Elan bij zuivere J e r s e y k a l v e r e n en toch t r a d e n h i e r b i j weinig moeilijke geboort en op blijkens Engel s e en Deens e ervaringen,

G r o e i r e s u l a t e n van kru.i.singen U-I,"~N-119-III."- - " . " . - - L ~ . - I ~^-I.

-Over de groeises.ul.taten van de Gharolaiskruisia.gen liet m e n zich i n het algemeen gunstig uit, Opfokmoeilijkheden, d.ie de Charolai s en Limousin- kruisl.ingen bij de e e r s t e Nederlandse proeven van het IVO t e Z e i s t gaven,

schenen i n Franlcrijk weimlig voor t e komen. Op een van de bezochte opfok- bedrijven had m e n wel de gewoonte de Charolais x Mai.ine An.joi~-.kal.veren bij d.e koe op t e fokken, Men vertelde ons dat vooral. de Gharolais x Zwart- bonte-kruislingen zich. s n e l amnpas sen,

Exacte g r o e i c i j f e r s zijn s c h a a r s , Slechts van kxuisingen t u s s e n Charo- l a i s , Limousin en Blonde c~.'Acj,ui(:airre~tiem m e t Aubrackoeieii, zijn n a d e r e gegevens beschikbaar, De Kruisliizgeri van Clnarolais en Blonde d.'Aqui"cine- s t i e r e n m e t deze koeien groeiden beter dan de zuivere Aubrackalveren. De Li~moticsin x Aubrackruising groeide echter belangrijk minder, Dit liep pa- r a l l e l me,t verschillen i n voederopname die bij de Charolaiskruising het hoogst w a s en resu1teercl.e i-n. een guristiger voederconversie,

Bij vette kalveren (150 kg) en s t i e r t j e s ( 2 2 0 en 450 kg) w e r d de slacht- l w a l i t e i t nagegaan, Van de vette: kalveren 'bleken'bïj eengelijk gewicht d e Lirnousinkruisingen de b e s t e xlachtl.-,wali.telt t e leveren., .Hierbij dient m e n t e bedenken dat d.e zuivere Lirnousindieren voorral. i n het departe:ment Corr'eze vai~ouds worden g e m e s t a l s vette kalveren van ultrnuntende kwali- teit, Ind.ien wordt vergeleker] bij gelijke leeftijd, Jiwamen d e z ~ v r ~ a r d e r e Charolaiskruislingen echter gunstiger n a a r voren, Bij de z w a a r d e r e vlees- s t i e r t j e s bleken d.e Charolaiskrwislingeri steeds de hoogste prijzen op t e leveren* ook p e r kg karkasgewicht, E r i s d~ze een tendens dat de Charolais- kruislingen, waarschijnlijk door een g r o t e r e laatnrijpkeid, hun waarde 'beter :lat en zien bij hoger e eindgewiclrten.,

Mexa i s i n Frankrijk. van mening dat gebruiïcskruising voor vleesproduk- t i e goede perspectieven biedt, m i t s de opfok en voedingsomstandigheden van de kalveren voldoende gunstig zijn er1 kan. beschilcken over oudere koeien die gemakkelijk a:kal.ven. E r wordt aandacht gersehon.ken aar, s e l e c t i e van de Gharolais s t i e r e n , die zich goed voor gebruilcskruising lenen, Dit ge- schiedt door:

-

Keuze van de kalveren op een leeftijd van d r i e maanden volgens type en gewicht op Cllarolaisfok'bedrijven, Op deze leeftijd lcunnen d e d i e r e n n o r

-

m a l i t e r a l s vette kalveren worden afgezet.

-

Mesten. op een station. tot 8- 1 4 maanden en selectie daaruit voor v e r d e r onderzoek.

-

Controle va.n de nakomelingen van de geselecteerde s t i e r e n b i j gebruiks- kruisingen door deze t e m e s t e n tot vette kalveren en v l e e s s t i e r t j e s ,

-

Gebriii1.c van de a l s gwnstigste s t i e r e n n a a r voren gekomen d i e r e n voor in- semina.tie van Cha.rolaiskoeien om de volgeilde generatie van s t i e r e n t e l e v e r e n ,

Door de combinatie van individuele s electie en nakomelingenonder zoek hoopt men. s t i e r e n t e verlcrijgen die zich. bij uitstek lenen voor het produ-

c e r e n va.n gebruil:skrraJsingen, Dikbil-. Charolaisdieren

I--~-CvI^~UIPII-IIP--*

Bij het Cha.rolais-ras komen van tijd tot tijd d i e r e n voor die r o y a l e r g e s p i e r d zijn dan n o r m a a l het geval is. De overgang t u s s e n normale en dik- bildieren i s niet s c h e r p aan t e geven en a l l e r l e i tussenvormen zijn mogelijk,

De dikbil- eigens chap wordt geacht afkomstig t e zijn van Shorthorndieren ei1 werd vanuit Engeland overgebracht n a a r Duitsl-and, F r a n k r i j k , Belgir' en wellicht ook n a a r Spanje, Via het C h a r o l a i s r a s i s de factor ook overgebracht n a a r Italië. Bijzondere i n t e r e s s e voor dikbildieren bestaat i n Italië (Piernon- t e s a r a s ) , BelgiE (Bclglsch witteras) en F r a n k r i j k (Charolais- en Blonde dfAcluitaineras). In F r a n k r i j k i s over deze dikbilfactor v r i j veel onderzoek verricht, Aan de dikbildi e r e n zijn verschillende nadelen verbonden, zoals belangrijk m e e r moeilijke geboorten, achterblijven van l.iet gcslachtcappa-

r a a t , l a t e r intreden van de puberteit, afname van de rizelkproclnktie en een groot aantal doodgeboren kalveren en kalveren m e t ernstige defecten (ge- spleten verinernelte en afwijkende beenstanden).

Onclanlcs de bezwaren heeft men zich afgevraagd of het aanbeveling ver- dient s p e r m a van s t i e r e n die deze dikbilfactor v e r e r v e n (type "Culard") voor gebruilcskruising besclriilrbaar t e stellen, In de zuivere Charolaisiokl~e-

rij schijnt voor dit fenomeen weinig belangstelling t e bestaan. Op rYQn van de door ons bezochte fokbedrijven z e i m e n ons h i e r o v e r t t c J e ~ Z , un accidentu (het i s c e n ongelukje),

Bij de dikbilfactor verervende s t i e r e n voor gebruikskruising, was bij de nakomelingen een z e k e r e verschuiving t e zien in de richting van b e t e r gespierde kalveren. De procedure die m e n h i e r b i j volgde Es dal; de kalveren op grond van hun type werden verdeeld i n 20 k l a s s e n ; 0-7 i s n o r m a a l , 8-12 i s "serni-culard" en 13-20 is "culard",

Gebruik van normale C h a r o l a i s s t i e r e n gaf bij deze klassificatie voor de kalveren een gemiddelde van 2,42 t e zj en, gebruik van dikbilstieren gemid-

deld 4 , 3 7 , zodat !let effect niet bijzonder groot was,

Vissac (1966) geeft de volgende t a b e l voor de geboortemoeilijkheden bij dikbilka.1ver en,

Tabel. 9, Percentage moeilijke geboorten

. ---p___.-__1-

Dept. Haute L o i r e Dept. Rh6ne

pp.-.-m. k

--

-

----

Fenotype i s t i e r - v a a r s - s t i e r - v a a r s

-

v, d, s t i e r

______--___

r a z n kalveren -w-- kalveren kalveren

P----.W-

-dikbil 14,3.8 ? , Q 2 3 , 2 8 0 , 83

norxnaal 5 , 9 9 2,41 l , 4 3

_l_ll--___-l-.._l_---l-ll_-._- _

_

De verschillen t u s s e n de beide departementen worden toegeschreven aan de wijze van enquetering, Het verzamelen van betrouwbare c i j f e r s

t, a, v, geboortemoeilijlchedcn i s niet eenvoudig. In totaal w a r e n 1 O2 1 kal-

veren

bij deze waarnemingen betrokken.

Over de overbrenging van de dikbilfactor i s slechts weinig 'bekend. Bij paring van vijf dikcbilkoeien m e t dikbilstieren werden v i e r dlcibilkalveren geboren, terwijl bij paring van 24 dilcbillcoeien m e t normale s t i e r e n slechts

66x1

uitgesproken dikbilkalf werd geboren; de overigen lieten i n t e r m e d i a i r e

vorinen zien, Recente gegevens wijzen op het vbbrlcomen van ongeveer 10

f%

werkelijke dikbillen bij gebruik van dikbilstieren voor kruising m e t norma- l e koeien, Een bijkomend effect van dikbilstieren kan echter zijn dat gemid- dcld i e t s m e e r bespierde kalveren worden geboren.

IV, RUNDVLEESPRBDUMTLE O P ---"..----v-BAS1.S V'AN KUNSTM~4.SIG GEDROOGDE -."-.p

--

GROENVOERPRODUKTEN

----

Klassificatie van jonge d i e r e n

In Champagne werd een corjperatieve l u z e r n e d r o g e r i j bezocht, Van de 180 leden waren e r 40 aangesloten bij een producentenorganisatie voor rund- vlees, Bij het m e s t e n van d e runderen worden de produkten van de d r o g e r i j a l s voornaamste voedermiddelen gebruikt.

Het uitgangsmateriaal voor de n ~ e s t e r i j kan bestaan uit nuchtere lcalve- r e n (acht dagen oud) die op opfokbedrijven worden opgefokt en da,ar gehou- den worden tot z e acht % negen maanden oud zijn, Opfalcken en afmesten ge- b e u r t s o m s op hetzelfde bedrijf m a a r niet altijd,

In andere gevallen worden via een organisatie a l s de "France Roeuf" in het n a j a a r dieren aangekocht van acht 3 negen maanden oud die bij de v e r -

schillende mestveebedrijven worden ondergebracht. Deze voor de m e s t e r i j bestemde dieren worden door de organisatie geklassificeexd en i n bepaal- de categorieën ondergebracht. Hierbij wordt gelet op het r a s , het e x t e r i e u r en de geschiktheid tot vleesprodulctie, Het i s grotendeels een subjectieve waardering. Het gewicht van de aangekochte d i e r e n ligt m e e s t a l t u s s e n 275

en 300 kg. Het i s m e d e van invloed op de plaatsing van de d i e r e n i n een cate- gorie,

Tabel 10, Voorbeeld van een indeling i n categorieën

Categorie

I

R a s enlof geschiktheid

Charolais, Maine- Anjou, Normand Charolais x a n d e r r a s Charolais x S a l e r s S a l e r s Andere r a s s e n of kruisingen. -. ----M ---- Gebruikte vo edermiddelen - m - - - e - " - - - " - ' - - - - " - - - - m e

Wanneer de d i e r e n op h e t mestbedrijf komen bestaat de voeding uit een m e n g s e l van gedroogde hrzerne en pulp dat ad libitum en in variabele v e r - houdingen wordt v e r s t r e k t , Het i s geblelcen dat tot op z e k e r e hoogte de v e r - houdingen niet OS van weinig invloed zijn op h e t g r o e i r i t m e en de financiële

eindresultaten. De m e e s t gebruikelijke verhoudingen van luzerne/pulp zijn 70

-

30

%,

60

-

40

70

en 50

-

50

%,

Momenteel gebruiken de m e e s t e m e s t e r s i n de Champagne een m e n g s e l van 50

70

l u z e r n e , 47 0/ó pulp en 3

O/o

mineralen, Tabel l l , Gemiddelde resultaten van acht bedrijven w a a r ad libitum een

mengsel van 60

70

l u z e r n e (met 14

7

0

v r e ) , 39

7

0

pulp en 1

Cro

mine- r a l e n w e r d v e r s t r e k t

Aantal G emiddeld Duur Totale Geslacht-

d i e r e n begingewicht mestperiode hoeveelheid gewicht

p e r bedrijf (kg) (dagen) op g enom en (kg)

Deze resulta-ten zijn onder n.orrnale bedrijisomstandigheden cloor leden van de producentenorgariisatie verkregen. De producentenorganisatie gaat e r , na een groot aantal waarnemingen t e hebben v e r r i c h t , van uit dat e r i n 220 mestdagen c i r c a 2300 kg voer wordt opgenomen, Dit i s r u i m 10 k g p e r dag w a a r m e e een groei van I 1 B 12 ons wordt bereikte Er i s berekend dat ongeveer 8 , 5 kg voer noc1.i.g i s voor 1 kg groei,

In een p.ub1ikati.e van Maison de 1'Elevage de 1'A.ube worden de gerniddel- de resultaten vermeld .van. het m e s t e n van s t i e r e n vanaf nuchter kalf, Deze gegevens zijn van verschillende bedrijven afkomstig. De i n tabel. 12 v e r - melde gegevens zijn a a n deze publikatie ontleend,

Tabel 12. Enkele groeicijfers en aanhoudingspercentages van jonge s t i e r e n

- -

Aantal Leeftijd Kglevend- Geslacht- ~ r o e i / d a ~ Aanhou- dieren bij verkoop gewicht gewicht vanaf geb. ding s p e r

-

p e r bedrijf (dagen) _{- -}

_----

(kg) (grammen) centage

-.-.w--- l l 2 4 7 1 52 1 2'/3 1020 5 2 , 3 9 515 533 278 953 5 2 , l 6 8 495 505. 263 952 5 2 , 4 39 49

9

526 27 5 990 52, O -" --- ---w "-.- --- - E'inancilSle gegevens - ~ ~ ~ - - , . . - . . . . s .

-

....s---

E r i s een onderzoek uitgevoerd n a a r de financiele resultaten van deze s t i e r e n m e s t e r i j . De beginleeftijd w a s acht maanden.

De produktielcosten zijn ondervexdeclcs* i n aankoopprij s, vuederlcosten en overige ltosten.

Ten aanzien van d.e aanltoopprijs kan het volgende worden upgernerlct. Door de toenemende vraag en het beperkte aanbod van s t i e r e n van acht maanden stijgt de p r i j s van deze dieren, Voor dit produkt zijn ook Etaliaan- s e kopers aan de marlct, 2oda.t verwacht wordt dat cle p r i j s van het uitgangs- m a t e r i a a l nog v e r d e r zal stijgen,

Het gemiddelde gewicht en het r a s zijn duidelijk van. invloed op de aan- koopprijs, Dit z e l f s m i n of m e e r onaîhankelijlc van de klassificatie, De sub- j ectieve beoordeling van de Icwaliteit van de aangelcoc11te dieren. vindt m e n z e e r belangrijk voor d.e t e verwachten resultaten, De p r i j s van de m a g e r e d i e r e n i s momenteel é6n van d.e belangrijkste posten bij de totale kosten. Tabel 13. Aankoopprijs van meatdieren van c i r c a acht niaanden p e r kg

levendgewicht i x i 1969'

-..-

-

--.- "--w-. -----.----.- --.w.--- w"-..--.."-.---

Categorie Kg levendgewicht Aanlcoopprij s i n Verwachte p r i j s f r a n c s p e r kg 1. g. i n n.abtje toek. p e r kg 1, g, " - ^ --. ----^_-I--__CI- A 297 4 , 0 5 4,20 B 293 3 , 8 5 4:, O0 C 286 _{3 , 5 5 3,7O} D 2 94 3 , 2 0 3 , 3 5 E 286 2 , 9 0 3 , l O _< -.-l__-ll --.-- --- -._-. __. ,,." .-

Opvallend. i s het grote prijsverschil. t u s s e n de verschillende ca.tegorieEn. In 1969 bedroeg het v e r s c h i l tilssen Categorie A en E 1,15 f r a n c s p e r kg levendgewicht, wat bij eenzelfde gewicht m e e r dan 300 f r a n c s p e r d i e r bete- kende. Voor de verwachte hogere vl.eeskwa1itei.t: en~/of voordeliger g r o e i , wordt dus een hoge p r i j s betaald,

Over de voerko s t e n het volgende: De aangel~ochte d i e r en blijven onge- v e e r 220 dagen op het mest'hedrijf en krijgen

dan

circa 2300 k g voer da.t be-

De z e e r goed g e s p i e r d e C h a r o l a i s - s t i e r e n v o o r d e m e s t e r i j op h e t b e d r i j f van d e h e e r T i l l o y t e B e l l a y i n d e Champagne. Bezoek a a n d e C e n t r a l e m e s t e r i j v o o r s t i e r e n van d e p r o d i l c e n t e n v e r e n i g i n g verbonden a a n d e l u z e r n e - en p u l p d r o g e r i j t e S a i n t H i l a i r e (Dept. ~ a r n e )

.

C h a r o l a i s - m e s t s t i e r e n i n d e l o o p s t a l . Goede v l e e s s t i e r e n v a n h e t C h a r o l a i s - r a s i n een- v o u d i g e open l o o p s t a l .

draagt 2 5 , Q f r a n c s p e r 100 kg. De gerniddelde voerkosten p e r d i e r bedragen dus c i r c a 590 f r a n c s , De p r i j s van luzerne loopt de l a a t s t e j a r e n i e t s terug.

In 196'7 ontvingen de 1uzern.everbouwei's 28,50 f r a n c s p e r 100 kg gedroogd produlct b i j droogk.osten van 18 f r , p e r 100 !,cg p r o b k t . Bij een opb:reagst van 8000 kg droog m a t e r i a a l bedroeg de bruto-opbrengst p e r I-ia luzerne 850 f r a n c s , In I968 daalden de prijzen van gedroogde luzerne tot S7 f r a n c s p e r 400 k g bij droogkocten van 19 f r a n c s p e r 100 kg droog produlct. De op- brengst voor de luzerneverhouwers bedroeg toen nog slechts 640 f r a n c s p e r ha. Het i s waarschijnlijk dat een aantal a n d e r e ruwvoeders van dc akker- bouwbedrijven goedkoper Es dan gedroogde luzerne, Warineer deze aan het mestvee worden v e r s t r e k t , wordt daardoor de rentabiliteit verbeterd. Mis- schien i s het ook mogelijk de d i e r e n nog sneller t e laten groeien door m e e r geconcentreerde voedermiddelen i n het menu op t e nernen en de ruwvoeder- middelen t e rantsoeneren. Ook i n Frankri.jlc denkt m e n over deze problemen na en m e n t r a c h t door middel van proeven h i e r een b e t e r i.nzi.cht in t e krijgen.

Zowel de betaalde als de berekende overige kosten zijrì gemidcl.c?lden van een groot aantal gegevens van praktische mestveebedrijven, De hiervan werkelijk betaalde kosten bedragen 105 f r a n c s p e r d i e r en bestaan uit: 'T ~ a n s p o r t k o s t e n Gezondheidszorg Verzekeringen Financiering skosten 'Totaal 2 5 f r a n c s 20 f r a n c s 35 f r a n c s 25 fraïzcs X05 f r a n c s

De niet betaalde, m a a r berekende overige kosten bedragen eveneens 105 f r a n c s p e r d i e r :

Huisvesting skosten $0 f r a n c s

Algexnerìe kosten, water, licht e, d. 15 f r a n c s

Handenarbeid 25 f r a n c s

Vergoeding van bedrijfsleiding 2 5 f r a n c s

--

Totaal 105 f r a n c s

De totale overige kosten bedragen dus 210 f r a n c s p e r dier. Men v e r - wacht dat deze kosten in de toekomst zullen stijgen, In welke m a t e dit z a l gebeuren, i s moeilijk t e voorspellen. Grote verhogingen zijn niet d i r e c t t e verwachten behalve dan de algemene jaarlijlcse loonsverhogingen die i n verschillende kosten zullen worden doorberekend. Opvallend zijn de, voor Nederlandse begrippen, lage huisvestingskosten. Hieruit blijkt wel dat rnen de stallen voor mestvee goedkoper en eenvoudiger bouwt dan i n Nederland, Integratie ..m..--

H e t b l i j k t wel dat de p r i j s van het ~zitgaiigsmateriaal (de "magere" dieren) momenteel het belangrijkste kostenbestandd.ee1 i s geworclei.i.. De F r a n s e .mestexs gaan e r dan. ook steeds m e e r toe over om i n organisatie- verband contracten af t e sluiten m e t l e v e r a n c i e r s van "magere" dieren. Ze t r a c h t e n deze leve*.ancierc m e d e t e laten. delen i n de uiteindelijke recul- taten. De r n e s t e r s willen komen tot een belangengemeenschap m e t de op- fokkers die thans m e e s t a l nog de toekomstige mes.l;d.ie:ren op een leeftijd van a.cht

B

negen maanden a a n de m e s t e r s verk.open, Wanneer men h i e r i n

slaagt, z a l m e n ten slotte tot een volledige integratie komen, waardoor winst of v e r l i e s over al.1e partijen wordt verdeeld.. E r wordt een poging gedaan om tot een voor a l l e partijen aanvaardbare oplossing t e geraken.

Het tot waarde brengen van de vexsch.illende categorieen m e s t d i e r e n (kalf, pink, v a a r s , s t i e r , o s ) , kan door de opfokker alleen moeilijk o v e r - zien worden, Op den duur zal.hij zelf e r slechts bij gebaat zijn a l s hij zich aansluit b i j een producentenorganisatie of op z ' n m i n s t deelneemt aan een

verltoopvereniging, Nu dc v r a a g n a a r vi.tgangsmateriaa1 g r o t e r i s dan Izet aanbod z a l de opfokker d a a r voorlopig een voordeel =lee lcunnen behalan, Of

dit ook: i n de toekomst het geval z a l blijven, i s een grote vraag. De rentabiliteit

_{...-..*--*..-....".."}

In F r a n k r i j k verwacht m e n in dc toekomst een rendabele rundvleespro- duktie, De binnenlands e consumptie van alle EEG-landen neemt nog steeds toe. F r a n k r i j k i m p o r t e e r t rundvlees van goede kwaliteit uit de andere EEG- landen en de afzet van dit kwalitcitsprudukt l e v e r t geen enkel probleem. Mindere ltwaliteiten zoals b, v. voorvoeten worden door EraYilrcrijlt geëxpor- teerd.

In de afgelopen jaren w a s het m e s t e n van m a g e r e d i e r e n m e t kuastma- t i g gedroogde produlcten, niet rendabel. Dit blijkt duidelijk uit Bet r e s u l t a - teiaoverzicht van de verschillende categoriegn m e s t d i e r e n (tabel 14).

Tabel. 14. FinaaciBle resultaten van v e r schillende categorieën m e stdieren i n F r a n s e f r a n c s --p-p

---

----

---

---P- -Categorie A B C D E Aa~zkoopprijs m a g e r dier 1200 l100 l040 960 815 Voerko sten 590 510 590 590 590 Overige kosten 215 210 210 205 205

Totale kosten voor de m e s t e r 2005 1900 1840 1755 1610

Kbarkasgewicht (kg) 302 300 282 289 290 P r i j s p e r kg geslachtgewicht 6 , 6 0 6,40 6,15 6 , 0 0 5 , 8 5 Opbrengst p e r d i e r 1993 1920 1734 1734 1696 T r a n s p o r t - en verkoopkotsten 128 115 104 107 101 N e t t o - o p b r e n g s t v o o r d e m e s t e r 18'75 1805 1630 1627 1595 Verlies voor de r a e s t e r -130 -95 -210 -128 - 2 5

Verlies i n

70

van de ,verl:oopprij s 6 , 5 5 3.2 774 l p 5

----.L---^I_---.---~-..- ---l_l_-___-- I-_--ll_.___ Wet v e r l i e s blijkt voor de onderscheiden categorieEn nogal verschillend t e zijn, m a a r bedraagt gemiddeld 6

70

van de verkoopprijs, T r a n s p o r t - en marktkosten malcen eveneens ongeveer 6

70

van de verlroopprijs uit. Hier- van i s de helft t e r bestrijding van de kosten van het beheer van de producen- tenorganisatie en de andere helft voor kosten van t r a n s p o r t en verkoop.

Het v e r l i e s dat de rundvleesproduktie a a n de rnester oplevert kan wor- den weggewerkt door:

a. B e t e r e condities bij de afzet, wat neerkomt op hogere prijzen,

b. Een ve:rlagirig van dc aankoopprijs van de m a g e r e dieren, wat ìxfioudt dat de opfolcker minder verclient of m e e r v e r l i e s lijdt, tenzij het opfok- ken voordeliger kan clan tot nu toe gebeurt,

111 F r a n s e rnesterskringcn wordt steeds m e e r cle mening verkondigd dat

de opfok van kalf tot acht B negen maanden, op welke leeftijd dit "magere" dier aan de r n e s t e r wordt verkocht, kostbaar is. Het g r o t e r aantal dieren p e r bedrijf, rationalisatie van de arbeid en beperking van de uitval worden a l s mogeíijkheden aangegeven tot verbetering van de rentabiliteit, In som- mige kringen i s men ervan overtuigd dat i n F r a n k r i j k gezocht moet worden

rlaar minder lcosthare produktiernethoden, E r z a l evenwel ook rekening ge- houclen moeten worden m e t het aanbod en de vraag n a a r nuchtere kalvercn j.11 alle EEG-landen ornda,t deze van invloed zijn op de p r i j s van het uitgangs- m a t e r i a a l ,

V. OVERHE/DSMAATREGELEN

-

-vTER BEVORDERING VAN DE P-UNDVLEES- -% . "

-PRODUTTIE

D e toegenomen belangstelling van de F r a n s e overheid voor de landbouw blijkt o, m. uit de uitbreiding van het landbouwkundig onderzoek, het v e r - lenen van subsidies en het stimuleren van sarnenwerkingsvormen in de land- bouw via verschillende organisaties en producentengroeperingen. Door deze maatregelen hoopt men de rundveeteelt en in het bijzonder ook de rundvee- m e s t e r i j op een hoger plan t e kunnen brengen,

Het onderzoek

De F r a n s e overheid bevordert zowel de ru~zdveefokkerij en de veever- betering a l s de rundveernesterij op verschillende manieren. E r i s de laat- s t e jaren veel aandacht besteed aan het onderzoek op dit gebied. Nationale en regionale centra van wetenschappelijk en toegepast onderzoek zijn opge- richt.

Het Ministerie van Landbouw heeft een Direction de llEl.evage et des Produits Animaux m e t d r i e Hoofdafdelingen en verschillende afdelingen, De d r i e hoofdafdelingen zijn:

l. Service de I'Elevage

2. Service des Maras et des Courses

3, Sous-direction des Produits Animaux

Naast het groot opgezette Onderzoekcentrum t e Jouy en J o s a s zijn de Iaat s t e jaren belangrijke onderzoeksinstitulen v e r r e z e n in Glerrnont

-

F e r r a u d , Toulouse en Tours.

Sub sidie s

- * - m - " - - "

Aan de stamboekcorganisaties worden subsidies v e r s t r e k t , waardoor het mogelijk i s de veeverbetering op g r o t e r e schaal t e r hand t e nemen, Voor dezelfde doeleinden worden subsidies verleend aan het keuringswezen en de departementale syndicaten van fokkers, Ook de KI-organisaties ontvangen subsidies die vooral bestemd zijn voor de Teststations voor individuele s t i e r e n en groepen nakomelingen hiervan, De Overheid i s met deze Test- stations een overeenkomst aangegaan dat z e gedurende 20 jaar de verliezen zal dragen,

E r wordt propaganda gemaakt voor het stichten van verenigingen van. f o l k e r s en m e s t e r s en eveneens voor het vormen van afzetorganisaties van slachtvee, Hierbij worden financiele tegemoetkomingen gegeven, waarvan de omvang soms niet geheel duidelijk i s , omdat die aan wijzigingen onder- hevig of (nog) niet bekend zijn,

Voor bedrijf sontwikkelingen en bedrijisaanpas sing worden van Over

-

heidswege aanzienlijke subsidies verleend, in dit verband kunnen de volgen- d e maatregelen worden genoemd,

a. Verlening van voorschotten op de financiering van in t e kopen dieren voor de r u n d v e e m e s t e ~ i j . Dit voorschot kan maximaal 80

O/o

bedragen van de waarde die het slachtdier heeft bij slachtrijp afleveren m e t bo- vendien 2

70

rentesubsidie.

b. Wet verlenen van een p r e m i e voor aangekochte stieren die aan bepaalde eisen voldoen.

c. Het geven van subsidie op de bouw van rundveestaLien en de verbetering van de bedrijfsinrichting, Deze subsidies kunnen 35 O/a van de investe- ringen bedragen en binnen het r a a m van producentengroeperingen zelfs tot 4.5

%

oplopen. Normaal. is ook dat op de investeringen een rentesub-

sidie van maximaal 3

70

p e r jaar wordt gegeven gedurende een vooraf vastgesteld aantal jaren.

d, Door de Overheid zijn grote regionale ontwikkelingsprojecten t e r hand genomen, waardoor een beter klimaat voor de landbouw wordt verkregen,